Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Lucyna Morys - Magiera (spr.)

Sędzia SO Urszula Walenta

Sędzia SO Barbara Braziewicz

Protokolant Iwona Reterska

po rozpoznaniu w dniu 13 września 2018 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Państwowych Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko Gminie G.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 4 sierpnia 2017 r., sygn. akt I C 1879/16

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Barbara Braziewicz SSO Lucyna Morys - Magiera SSO Urszula Walenta

Sygn. akt III Ca 501/18

UZASADNIENIE

Powódka (...) Państwowe Spółka Akcyjna w W. domagała się zasądzenia od pozwanej Gminy G. kwoty 4293,30zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu oraz kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, że dochodzi odszkodowania za zaniechanie przez pozwaną wykonania obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego na rzecz K. K., M. P., A. K. i B. K., wobec którego zapadł wyrok eksmisyjny z orzeczeniem prawa do lokalu socjalnego. Roszczenie powódki obejmuje okres od 1 kwietnia 2015 roku do 31 stycznia 2016 roku i dotyczy należności za koszty poniesione wobec Wspólnoty Mieszkaniowej oraz opłaty za media.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Uzasadniając swoje stanowisko podniosła, że strona powodowa nie wykazała, aby poniosła szkodę, a tym bardziej w dochodzonej wysokości, bowiem nie dołączyła dokumentów źródłowych dotyczących wysokości należności oraz sposobu jej wyliczenia. Kwestionowała nadto, by osoby ujęte w wyroku eksmisyjnym faktycznie zajmowały lokal w okresie objętym pozwem.

Wyrokiem z 4 sierpnia 2017 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz pozwanej 1200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Orzeczenie to poprzedził ustaleniem, że (...) Państwowe Spółka Akcyjna w W. jest właścicielem lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w G. przy ulicy (...). Budynek, w którym znajduje się lokal, posadowiony jest na gruncie Skarbu Państwa oddanym powódce w użytkowanie wieczyste oraz stanowi odrębny od gruntu przedmiot własności.

Wyrokiem z dnia 30 stycznia 2008r. Sąd Rejonowy w Gliwicach orzekł wobec pozwanych: K. K., M. P., A. K. i B. K. obowiązek opuszczenia i opróżnienia z rzeczy lokalu położonego w G. przy ulicy (...) i wydanie go (...) S.A. w W., jednocześnie przyznając im prawo do lokalu socjalnego, za wyjątkiem K. K..

Jak ustalono, powódka pismem z dnia 9 grudnia 2008r., zgłosiła pozwanej żądanie przedstawienia dłużnikom oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. W odpowiedzi pozwana wyjaśniła, że nie dysponuje odpowiednim lokalem socjalnym dla uprawnionych. Dalsze kilkukrotne wezwania także były bezskuteczne, ponadto pismem z dnia 16 lutego 2012r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego uprawnionym w łącznej wysokości 10083zł w terminie 14 dni od dnia doręczenia pisma, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Te wezwania także okazały się bezskuteczne.

Sąd Rejonowy ustalił, że powódka prowadzi gospodarkę mieszkaniową zakresie wynajmu lokali i ja ko właściciel lokalu była obciążana opłatami na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej (...) w zakresie funduszu remontowego, bieżącego i kosztami zarządu oraz opłatami za media: wodę, kanalizację i śmieci.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy uznał, że roszczenie powódki oparte o normę art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego zw. z art. 417 § 1 kc, dotyczące odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego, nie zostało należycie udowodnione co do wysokości na zasadzie art. 6 kc.

Sąd pierwszej instancji podniósł, że przeprowadzone postępowanie dowodowe nie potwierdziło, by lokatorzy w spornym okresie zajmowali lokal przy ul. (...) w G.. Wprawdzie powódka zgłosiła na tę okoliczność świadków: M. P. i K. K., jednakże z informacji Policji wynikało, iż nie zamieszkują oni pod podanym adresem, lecz przebywają za granicą, podobnie jak pozostali lokatorzy ujęci w wyroku eksmisyjnym. Wobec cofnięcia wniosku przez powódkę dowód ten został pominięty. Pozostały zebrany materiał dowodowy zdaniem Sądu Rejonowego, także nie wskazał, iżby w okresie objętym pozwem lokatorzy tam mieszkali, bowiem świadek T. D. jedynie domniemywała tę okoliczność z faktu dokonania odczytu licznika wody w mieszkaniu przez pracownika powódki.

W tym stanie rzeczy przyjął Sąd Rejonowy, iż nie sposób było uwzględnić powództwa w sytuacji, gdy jedną z przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej jest zajmowanie lokalu przez osoby uprawnione do lokalu socjalnego. Wskazywał Sąd nadto, że powódka nie wykazała wysokości rzeczywiście poniesionej szkody, co ją obowiązywało z mocy art. 6 kc, natomiast pozwana konsekwentnie kwestionowała wysokość dochodzonego świadczenia. Podkreślano, że powódka ograniczyła się do przedłożenia not księgowych sporządzonych przez Wspólnotę obrazujących zbiorcze zestawienie należności za kilka budynków powódki i zestawienia odszkodowania, które to dokumenty nie świadczą same w sobie o dokonaniu wpłat przez powódkę oraz oz wysokości naliczanych opłat oraz nie złożyła dokumentów źródłowych, z których wynikałaby podstawa wyliczenia należności za zużyte media oraz zaliczka na eksploatację. Zdaniem Sądu nie sposób ustalić, jaka część zużytych mediów oraz łączna wartość obciążeń z tytułu gospodarowania opłatami przypada na przedmiotowy lokal. Zauważył nadto, iż z dokumentacji zbiorczej wynika nadpłata nie ujęta w rozliczeniach stanowiących podstawę wyliczenia przez powódkę roszczenia dochodzonego w niniejszej sprawie.

Z tych przyczyn powództwo oddalono, orzekając o kosztach postępowania stosownie do wyniku sporu, na zasadzie art. 98 § 1 i 3 kpc.

Apelację od tego orzeczenia wniosła powódka, zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego w postaci art. 87kc w zw. z art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego przez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż w niniejszej sprawie zaistniały przesłanki umożliwiające oddalenie powództwa wobec niewykazania wysokości szkody. Wskazywała nadto na naruszenie przepisów postępowania, a to art. 233 § 1 kpc poprzez nieprawidłową oceną materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i uznanie, że powódka nie wykazała poniesionej szkody w sytuacji, gdy wysokość stawek i sposób ich liczenia wynika z wyliczeń złożonych do akt sprawy dokonanych w oparciu o dokument „odszkodowanie za korzystanie z lokalu (...) SA” w zakresie eksploatacji liczonej od powierzchni użytkowej a w zakresie mediów w stawkach przyjętych prze Gminę G.. Zarzucała także pominięcie dowodu z zeznań świadka R. D. – zarządcy wspólnoty mieszkaniowej, który potwierdził istnienie obciążeń powódki na rzecz wspólnoty w wysokości wskazanej prze powoda i ich regulowanie. W apelacji zawarto także wniosek dowodowy o przeprowadzenie dowodu z załączonego do środka zaskarżenia pisma M. P. na okoliczność zajmowania przez nią lokalu w spornym okresie.

Na tych podstawach wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Ustalenia faktyczne zostały przez Sąd pierwszej instancji poczynione prawidłowo, w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy i stąd Sąd Okręgowy je podzielił, przyjmując za własne, bez konieczności ponownego przytaczania. Dowód z pisma M. P. do powódki datowanego na dzień 22 sierpnia 2018r. został przeprowadzony na rozprawie apelacyjnej w dniu 13 września 2018r.; wbrew stanowisku skarżącej nie wynika z niego, iżby świadek zamieszkiwała w lokalu w spornym okresie od 1 kwietnia 2015 roku do 31 stycznia 2016 roku. Z treści pisma wynika jedynie, iż M. P. w nieznanym terminie podjęła decyzję o wyjeździe do Anglii w celu spłacenia zadłużenia wobec powódki i zamierza je uregulować po uzyskaniu środków na ten cel, powoływała się nadto na nakłady poniesione przez nią na remont lokalu.

Sąd Odwoławczy zważył, iż uregulowana w art. 18 ust. 5 u.o.p.l odpowiedzialność pozwanej ma charakter odszkodowawczy i powstaje tylko w przypadku, gdy właściciel wykaże, że na skutek zajmowania lokalu przez osobę bez tytułu prawnego w stosunku do których orzeczono nakaz opróżnienia lokalu mieszkalnego z przyznaniem im prawa do lokalu socjalnego poniósł szkodę (uchwała Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 2006r., III CZP 21/06; uchwała Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2007r., III CZP 121/07).

Zakres odpowiedzialność pozwanej, będącej odpowiedzialnością in solidum, wyznacza art. 361 § 1 k.c., zgodnie z którym pozwana jest zobowiązana do zrekompensowania powódce szkód (w rozumieniu art. 361 § 2 k.c.), będących normalnym następstwem zaniechania przez nią zaoferowania byłym najemcom lokalu powoda zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Stosownie do art. 232 k.p.c. na stronach ciąży obowiązek przedstawienia dowodów dla stwierdzenia faktów z których wywodzą skutki prawne. Wskazany powyżej ciężar dowodu w znaczeniu formalnym uzupełnia ciężar dowodu w znaczeniu materialnym wyrażony w art. 6 k.c., który nakłada na stronę ciężar udowodnienia faktów, z których wywodzi ona skutki prawne. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 listopada 2007r., (II CSK 293/07), ciężar udowodnienia faktu należy rozumieć z jednej strony jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami poniechania realizacji tego obowiązku, lub jego nieskuteczności. Tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny dla strony wynik procesu.

Uwzględniając powyższe, uznał Sąd drugiej instancji, że to na powódce ciążył obowiązek wykazania przesłanek warunkujących odpowiedzialnością pozwanej, a zatem zarówno możliwości wynajęcia przedmiotowego lokalu, jak również wysokości szkody (możliwego do uzyskania czynszu z tytułu wynajmu tego lokalu).

Nie udowodniono, by w okresie objętym pozwem konkretne podmioty zamierzały wynająć lokal położony w G. przy ul. (...), nie wykazano, by powódka dysponowała konkretnymi ofertami osób chętnych do wynajęcia spornego mieszkania, nie podnosiła też, ani nie udowodniła, by starała się o takie oferty w odniesieniu do tego lokalu, z wszelkimi tego konsekwencjami.

Przede wszystkim nie zostało jednak wykazane, iżby powódka nie miała możliwości dysponowania mieszkaniem, bowiem nie udowodniono zajmowania go przez osoby objęte wyrokiem eksmisyjnym w okresie wskazanym w pozwie. Świadkowie zeznający w sprawie nie byli w stanie potwierdzić tej okoliczności z całą pewnością, jedynie domniemując określone fakty; z informacji Policji natomiast wynika, iż w dacie próby doręczenia wezwania na rozprawę przed Sądem Rejonowym w Gliwicach nie zamieszkiwali w lokalu. Z pisma M. P. nie wynika natomiast data jej wyprowadzenia się za granicę.

Mając na uwadze reguły postępowania dowodowego obowiązujące w procedurze cywilnej sądowej, należało więc uznać, iż w istocie nie udowodniono, iżby powódka nie mogła dysponować powyższym mieszkaniem i by miała realną możliwość wynajęcia go na wolnym rynku oraz by poniosła szkodę w związku z niedostarczeniem lokatorom lokalu socjalnego przez pozwaną. Dokumentacja złożona do akt sprawy nie wykazuje jednostkowych należności dotyczących spornego lokalu, a tym bardziej faktu poniesienia określonych wydatków z tego tytułu przez powódkę. Noty księgowe kierowane do powódki nie potwierdzają wszak uregulowania należności w nich zawartych, a zeznania świadków T. D. i R. D. nie były w tej mierze jednoznaczne i konkretne; nie sposób także przyjąć, iżby ten środek dowodowy był adekwatny do ustalenia faktu i rozmiaru należności uiszczanych przez powódkę na rzecz dostawców mediów i wspólnoty, zwłaszcza, że świadkowie podawali, że nie mają wiedzy, czy lokatorzy mieszkania przy ul. (...) nie uiszczali jakiś sum na poczet tych należności. Powoływane w apelacji zeznania świadka R. D. faktycznie same w sobie nie mogły stanowić podstawy do uwzględnienia powództwa w sytuacji, gdy świadek nie był w stanie stwierdzić jednoznacznie, czy lokatorzy nie pokryli części tych opłat, a pozwana kwestionowała dochodzone roszczenie co do zasady i wysokości w całości.

Powyższe musiało skutkować zatem oddaleniem powództwa, jak uczynił to Sąd pierwszej instancji.

Z tych przyczyn oddalono apelację powódki jako bezzasadną z mocy art., 385 kpc.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku sporu, na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc w związku z art. 108 § 1 kpc, obciążając nimi przegrywającą powódkę. Na koszty te składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej, obliczone stosownie do przepisu § 2 pkt 3 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Barbara Braziewicz SSO Lucyna Morys – Magiera SSO Urszula Walenta