Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 04 października 2018r.

Sąd Rejonowy w Gdyni, Wydział I Cywilny

w składzie

Przewodniczący: SSR Adrianna Gołuńska-Łupina

Protokolant: st. sek. sąd. Małgorzata Świst

po rozpoznaniu w dniu 20 września 2018 r. w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa A. P.

przeciwko M. S.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powódki A. P. na rzecz pozwanego M. S. kwotę 3617 zł. ( trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

Sygnatura akt: I C 7/18

UZASADNIENIE

Stan faktyczny:

Powódka A. P. jest właścicielką stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnego nr (...) położonego na półpiętrze budynku mieszkalnego w G. przy ul. (...). W przedmiotowym mieszkaniu powódka prowadziła działalność gospodarczą pod firmą (...).

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o umowę sprzedaży z dnia 7 lutego 2000r. rep. A 1035/2000 k. 6-8, zeznania świadka I. B. płyta CD K. 113)

W dniu 9 lipca 2016r. doszło do zalania mieszkania powódki oraz pomieszczeń banku położonych na parterze budynku, poniżej lokalu powódki.

(dowód: zeznania świadka J. S. (1) płyta CD K. 113, zeznania świadka I. B. płyta CD K. 113)

W lokalu powódki zalaniu uległo pomieszczenie z aneksem kuchennym, w szczególności podwieszany sufit oraz ściana za którą znajduje się pion przewodów wentylacyjnych. W łazience nie było śladów zalania. Zalaniu uległy m.in. meble oraz sprzęt komputerowy. Wskutek zalania awarii uległa także instalacja elektryczna.

(dowód: zeznania świadka I. B. płyta CD K. 113, przesłuchanie powódki A. P. płyta CD k. 133)

Kilka dni po zalaniu, w czasie spotkania z udziałem stron, siostry powódki I. B. oraz administratora wspólnoty J. S. (1) hydraulik D. M. stwierdził plamę pod wanną w łazience lokalu nr (...). Wyłącznie na podstawie oświadczenia hydraulika J. S. (1) sporządził protokół, wskazując, że przyczyna zalania nie tkwiła w częściach wspólnych nieruchomości.

(dowód: zeznania świadka J. S. (1) płyta CD K. 113)

Właścicielką lokalu mieszkalnego nr (...), położonego nad lokalem powódki, jest małżonka pozwanego J. S. (2), która prawo własności tej nieruchomości nabyła na podstawie umowy darowizny z dnia 7 listopada 2014r. Przedmiotowy lokal od 16 lat był wynajmowany.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o: odpis z księgi wieczystej k. 121-125, zeznania świadka J. S. (2) płyta CD k. 133)

Latem 2016r. w lokalu mieszkalnym nr (...) wykonywany był remont. Na zlecenie pozwanego i jego żony remont wykonywali W. F., a następnie W. N.. Obaj wykonawcy prowadzili działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług remontowych. W trakcie remontu prowadzone były także prace w łazience polegające m.in. na wymianie wanny oraz położeniu nowych płytek. Pozwany nie wykonywał osobiście żadnych prac remontowych w lokalu nr (...).

(dowód: zeznania świadka W. F. płyta CD K. 113, zeznania świadka W. N. płyta CD K. 113, zeznania świadka J. S. (2) płyta CD k. 133, przesłuchanie pozwanego płyta CD k. 133)

W lokalu pozwanych również wcześniej występowały zacieki m.in. na suficie, w narożniku przy kuchni i pokoju, co było zgłaszane administracji.

(dowód: zeznania świadka J. S. (2) płyta CD k. 133, przesłuchanie pozwanego płyta CD k. 133)

W dniu 12 lipca 2016r. pozwany M. S. podpisał zobowiązanie do zgłoszenia zalania firmie ubezpieczeniowej.

(dowód: oświadczenie z dnia 12 lipca 2016r. k. 10)

Powódka zgłosiła szkodę Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W., z którym pozwany miał podpisaną umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Decyzją z dnia 8 sierpnia 2016r. ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania z tytułu uszkodzenia mienia, wskazując, że na dzień powstania szkody pozwany nie posiadał ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej u tego ubezpieczyciela.

(dowód: potwierdzenie przyjęcia zawiadomienia o szkodzie k. 16, decyzja z dnia 8 sierpnia 2016r. k. 17)

Pismem z dnia 23 sierpnia 2016r. pełnomocnik powódki wezwał pozwanego do dobrowolnej zapłaty kwoty 15.000 zł tytułem odszkodowania za szkodę powstałą w następstwie zalania mieszkania w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania. W odpowiedzi na wezwanie, pismem z dnia 7 września 2016r. pełnomocnik pozwanego zakwestionował roszczenie co do istoty i wysokości, zarzucając niewykazanie przyczyny zalania i osoby odpowiedzialnej za szkodę, a także niewykazanie wysokości szkody. Dalsza korespondencja stron nie przyniosła porozumienia.

(dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 23 sierpnia 2016r. k. 18-19, odpowiedź pozwanego z dnia 7 września 2016r. k. 21-23, pismo powódki z dnia 27 października 2016r. k. 24, odpowiedź pozwanego z dnia 24 listopada 2016r. k. 25-26, pismo powódki z dnia 29 listopada 2016r. k. 27)

W 2017r. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej powódka poniosła wydatki związane z zakupem materiałów budowlanych w wysokości 9.133,39 zł, a także na zakup mebli.

(dowód: faktury VAT k. 135-166)

Ocena dowodów:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, dowodu z zeznań świadków I. B., J. S. (1), W. F., W. N., J. S. (2) oraz dowodu z przesłuchania stron.

Oceniając zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania autentyczności złożonych przez stronę powodową dokumentów prywatnych w postaci korespondencji stron, czy faktur VAT dokumentujących poniesione przez powódkę wydatki na zakup materiałów budowlanych oraz mebli, albowiem żadna ze stron nie kwestionowała autentyczności tych dokumentów ani nie zaprzeczyła, iż osoby podpisane pod tymi dokumentami nie złożyły oświadczeń w nich zawartych. Sąd także nie stwierdził żadnych śladów przerobienia, podrobienia czy innej ingerencji.

Jeśli chodzi natomiast o ocenę osobowego materiału dowodowego to należy stwierdzić, że zeznania stron, a także wskazanych powyżej świadków były spójne w zakresie dotyczącym zakresu zalania w mieszkaniu powódki. Z zeznań tych wynikało bowiem, że ślady zalania znajdowały się na podwieszonym suficie oraz ścianie aneksu kuchennego, w której były piony wentylacyjne. Natomiast, w osobowym materiale dowodowym nie znalazły potwierdzenia twierdzenia strony powodowej co do tego, że w łazience lokalu nr (...) pod wanną były widoczne ślady zalania. Podkreślić bowiem, że zarówno pozwana jak i świadkowie I. B. i J. S. (1) swoje zeznania w powyższym zakresie opierali wyłącznie na oświadczeniu hydraulika, natomiast sami nie zaglądali pod wannę. Zatem, zeznania wymienionych powyżej osób nie stanowiły w tym zakresie ich własnych spostrzeżeń, lecz jedynie powielenie relacji osoby trzeciej (hydraulika).

Na mocy art. 217 kpc Sąd oddalił natomiast wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka B. M., albowiem pozwani w wyznaczonym terminie nie wskazali adresu świadka i przeprowadzenie powyższego dowodu było niemożliwe.

Kwalifikacja prawna:

Ustalając zasadę odpowiedzialności sprawcy szkody należy wskazać, że w przedmiotowym przypadku nie znalazł zastosowania przepis art. 433 kc, zgodnie z którym za szkodę wyrządzoną wyrzuceniem, wylaniem lub spadnięciem jakiegokolwiek przedmiotu z pomieszczenia jest odpowiedzialny ten, kto pomieszczenie zajmuje, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą zajmujący pomieszczenie nie ponosi odpowiedzialności i której działaniu nie mógł zapobiec. Za ugruntowane bowiem należy uznać orzecznictwo Sądu Najwyższego, iż przepis art. 433 kc nie ma zastosowania do odpowiedzialności za szkody spowodowane przelaniem się wody w budynku z lokalu położonego wyżej do lokalu usytuowanego niżej; odpowiedzialność ta opiera się na zasadzie winy - art. 415 kc (por. uchwała SN z dnia 19 lutego 2013r., III CZP 63/12, L.; uchwała SN z dnia 18 lipca 2012r., III CZP 41/12, L.; wyrok SN z dnia 5 marca 2002r., I CKN 1156/99, L.; wyrok SN z dnia 11 października 1980r., I CR 295/80, L.; uchwała SN z dnia 12 lutego 1969r., III CZP 3/69, L.). W tym stanie rzeczy uznać należało, że odpowiedzialność sprawcy jest oparta o art. 415 kc, zgodnie z którym kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Z tego względu, na stronie powodowej spoczywał – w myśl art. 6 kc oraz art. 232 kpc – obowiązek wykazania wszystkich przesłanek odpowiedzialności deliktowej w postaci bezprawnego i zawinionego działania lub zaniechania, szkody oraz związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą.

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie powódka nie sprostała ciężarowi dowodu i nie wykazała, że szkoda w jej majątku powstała w wyniku bezprawnego i zawinionego działania lub zaniechania pozwanego. Jak podnosi się w judykaturze w prawie cywilnym bezprawność trzeba rozumieć szerzej i przyjmować, iż stanowi ona złamanie reguł postępowania określonych nie tylko przez normy prawne ale też zasady współżycia społecznego. Bezprawne jest zatem zachowanie, przez które sprawca szkody nie zastosował się do określonego nakazu, czy postąpił wbrew zakazowi wynikającemu z przepisów prawa, ale też kiedy jego zachowanie, choć nie narusza żadnej normy prawnej, przekracza potrzebę ostrożności wymaganą przez zasady współżycia między ludźmi. Bezprawność w rozumieniu reżimu deliktowego jest efektem ogólnego, normatywnego zakazu, skutecznego erga omnes, niewyrządzania sobie nawzajem szkody. Obowiązek należytej dbałości o życie i zdrowie człowieka może wynikać nie tylko z normy ustawowej, ale także ze zwykłego rozsądku, popartego zasadami doświadczenia, które nakazują unikanie niepodyktowanego koniecznością ryzyka (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 4 grudnia 2013r., I ACa 580/13, L.). Podkreślić należy, iż do przypisania komukolwiek odpowiedzialności za powstania szkody należało przede wszystkim ustalić przyczynę zalania. Tymczasem, w świetle zaoferowanego przez powódkę materiału dowodowego nie można stwierdzić, co było przyczyną zalania lokalu stanowiącego własność powódki oraz położonego poniżej lokalu banku. Odpowiedzialność pozwanego za skutki zalania strona powodowa opierała jedynie na oświadczeniu hydraulika, który podczas oględzin łazienki w lokalu należącym do pozwanych miał stwierdzić, że pod wanną znajduje się mokra plama. Na podstawie oględzin i oświadczenia hydraulika administrator budynku J. S. (1) sporządził protokół, wskazując, że „zalanie nie zostało spowodowane częściami wspólnymi nieruchomości”. J. S. (1) przesłuchany w charakterze świadka zeznał, że powyższy protokół sporządził wyłącznie na podstawie oświadczenia hydraulika. W tych okolicznościach przedmiotowy protokół nie stanowił wiarygodnego dowodu na okoliczność przyczyn zalania. Zresztą, w oparciu o ten dokument i tak nie można stwierdzić, gdzie znajdowało się źródło zalania. Podkreślić należy, iż strona pozwana kwestionowała wskazaną przez powódkę przyczynę zalania. Zważyć należy, iż zarówno pozwany jak i jego małżonka, będąca właścicielką mieszkania, nie potwierdzili tego, by pod wanną rzeczywiście znajdowały się ślady zalania, natomiast wskazali, że znajdowała się tam tłusta plama będąca najprawdopodobniej pozostałością użycia materiałów do uszczelniania instalacji hydraulicznej. W tych okolicznościach, zgodnie z treścią art. 6 kc powódka winna wykazać, że zalanie było skutkiem zawinionego i bezprawnego działania pozwanego. Tymczasem powódka nie przedłożyła żadnego wiarygodnego dowodu, na podstawie którego możnaby ustalić, że źródło zalania znajdowało się w lokalu nr (...), a samo zalanie było skutkiem działania bądź zaniechania pozwanego. Zwrócić przy tym należy uwagę, że zarówno powódka jak i jej siostra, mimo że były obecne przy oględzinach, nie potrafiły wskazać, czy pod wanną rzeczywiście znajdowały się jakiekolwiek ślady zalania. Nadto, strona powodowa nie przedłożyła żadnej dokumentacji fotograficznej wykonanej podczas oględzin, na mocy której możnaby stwierdzić, że faktycznie źródło zalania znajdowało się w lokalu nr (...). Reasumując tę część rozważań, należy stwierdzić, że w oparciu o zaoferowany przez powódkę materiał dowodowy nie można stwierdzić, co było przyczyną zalania jej mieszkania. Jak wynika z zeznań samej powódki ślady zalania znajdowały się jedynie w pokoju i aneksie kuchennym, w szczególności na suficie podwieszanym oraz ścianie pionu wentylacyjnego. Natomiast takich śladów nie było w łazience. Zdaniem Sądu, może to świadczyć o tym, że przyczyna zalania tkwiła właśnie w pionach wentylacyjnych, tym bardziej, że pozwani również skarżyli się na zacieki w podobnych miejscach, a jak wskazywał pozwany w okresie wystąpienia szkody miały miejsce intensywne opady deszczu. Jednakże, aby poczynić w tym przedmiocie jakiekolwiek kategoryczne ustalenia należałoby odwołać się do wiadomości specjalnych. Tymczasem w niniejszej sprawie nie zgłoszono wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego.

Jednocześnie, strona powodowa nie zdołała wykazać, że przyczyną zalania było zawinione i bezprawne działanie bądź zaniechanie pozwanego. Przede wszystkim należy zważyć, że pozwany nie był właścicielem przedmiotowego lokalu, ani nawet nie korzystał z tego lokalu (nie mieszkał tam etc). Oznacza to, że na pozwanym nie spoczywały określone w przepisach Prawa budowlanego obowiązki dotyczące należytego utrzymania lokalu, jakie spoczywają na właścicielu nieruchomości. Nadto, należy zwrócić uwagę, że przedmiotowy lokal był wynajmowany przez jego właścicielkę, a zgodnie z treścią art. 6b ust. 2 pkt 4 i 8 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1610) najemcę obciąża naprawa i konserwacja trzonów kuchennych, kuchni i grzejników wody przepływowej (gazowych, elektrycznych i węglowych), podgrzewaczy wody, wanien, brodzików, mis klozetowych, zlewozmywaków i umywalek wraz z syfonami, baterii i zaworów czerpalnych oraz innych urządzeń sanitarnych, w które lokal jest wyposażony, łącznie z ich wymianą, a także przewodów odpływowych urządzeń sanitarnych aż do pionów zbiorczych, w tym niezwłoczne usuwanie ich niedrożności. Zatem, w okolicznościach niniejszej sprawy pozwanego nie obciążały żadne obowiązki związane z utrzymaniem przedmiotowego lokalu i gdyby przyczyną zalania było niewłaściwe utrzymanie instalacji hydraulicznej to nie możnaby mu przypisać w tym zakresie winy, tym bardziej, że z mieszkania nie korzystał, nie mieszkał tam i nie ingerował w żaden sposób w instalację hydrauliczną. Ponadto, brak jest jakichkolwiek podstaw, aby pozwanemu przypisać odpowiedzialność w związku z wykonanymi pracami remontowymi. Gdyby bowiem przyjąć, że szkoda powstała wskutek nieprawidłowo i wadliwie wykonanego remontu, to z uwagi na fakt, że wykonanie remontu zostało powierzone osobom prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług budowlanych czy remontowych, to odpowiedzialność pozwanego zostałaby wyłączona na podstawie art. 429 kc. Zgodnie z tym przepisem kto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi winy w wyborze albo że wykonanie czynności powierzył osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności. Jednocześnie nie można przyjąć, że pozwany uznał roszczenie. Jak wyjaśnił bezpośrednio po szkodzie z uwagi na wzgląd na zachowanie dobrych stosunków sąsiedzkich zgodził się na zapłatę kwoty 3.000 zł, zastrzegając jednak, że nie została udowodniona przyczyna zalania. Jednocześnie, pozwany wciąż kwestionował ustaloną przez administratora przyczynę wypadku, a w dalszej korespondencji kwestionował roszczenie powódki również co do zasady. Zatem, uznać należało, że w toku niniejszego postępowania strona powodowa nie wykazała, że zalanie jej mieszkania było skutkiem zawinionego i bezprawnego działania bądź zaniechania pozwanego. Brak jest zatem podstaw do przypisania pozwanemu odpowiedzialności za przedmiotową szkodę.

Niezależnie od powyższego strona powodowa nie wykazała wysokości poniesionej szkody. Podkreślić bowiem należy, iż uszkodzone w wyniku zalania sprzęty w postaci mebli czy sprzętu komputerowego były używane. Podkreślić należy, iż funkcją odszkodowania jest przywrócenie stanu majątku poszkodowanego jaki istniał przed szkodą. Oznacza to, że przy szacowaniu szkody należało uwzględnić stopień zużycia zniszczonych ruchomości. Tymczasem, strona powodowa przedłożyła wyłącznie faktury na zakup sprzętu nowego, jednocześnie nie przedstawiła żadnych dowodów pozwalających na precyzją identyfikację spornych ruchomości. Zważyć przy tym należy, iż zgodnie z art. 6 kc ciężar wykazania wysokości szkody spoczywał na powódce. Tymczasem strona powodowa nie domagała się dopuszczenia dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego. P., nie wykazano szkody powstałej wskutek przywrócenia lokalu do stanu poprzedniego. Wobec kwestionowania wysokości szkody przez pozwanych, powódka winna wykazać koszt remontu, jaki pozostawał w adekwatnym związku przyczynowym z zalaniem. Przedłożone przez nią dokumenty prywatne nie stanowią wiarygodnych dowodów w świetle podniesionych przez pozwanych zarzutów, tym bardziej że nie wiadomo jaki był konieczny zakres prac remontowych związanych z usunięciem skutków zalania.

Mając zatem na uwadze wszystkie podniesione powyżej okoliczności na mocy art. 415 kc a contrario powództwo należało oddalić.

Koszty procesu:

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 98 kpc i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy obciążył nimi przegrywającą niniejszy spór powódkę. Na zasądzone koszty składały się: opłata za czynności fachowego pełnomocnika pozwanego w stawce minimalnej (3.600 zł) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).