Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 grudnia 2013 r. w S.

sprawy L. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania L. K. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 19 sierpnia 2013 roku znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje L. K. (1), poczynając od 1 czerwca 2013 roku, prawo do emerytury.

UZASADNIENIE

Decyzją z 19 sierpnia 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił L. K. (1) prawa do emerytury po osiągnięciu 60 roku życia, z uwagi na nieudowodnienie przez niego okresu 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Na podstawie dowodów dołączonych do wniosku przez ubezpieczonego organ rentowy przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 roku 30 lat, 1 miesiąc i 5 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 12 lat, 10 miesięcy i 20 dni w warunkach szczególnych. Organ rentowy odmówił zaliczenia do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia L. K. (1) od 1 kwietnia 1995 roku do 31 grudnia 1998 roku argumentując, że zakład pracy w świadectwie pracy z 31 marca 2003 roku nie określił ściśle stanowiska – mechanik.

Od powyższej decyzji wniósł odwołanie ubezpieczony, wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury. Zaskarżonej decyzji zarzucił błędne ustalenia faktyczne polegające na przyjęciu przez organ rentowy, że nie udowodnił faktu wykonywania pracy w szczególnych warunkach przez okres 15 lat oraz naruszenie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez odmowę przyznania mu emerytury, pomimo zaistnienia wszystkich wymaganych ku temu przesłanek ustawowych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości, podtrzymując argumentację przedstawioną w zaskarżonej decyzji. Wskazał również, że ubezpieczony udowodnił następujące okresy pracy w warunkach szczególnych: od 1 września 1971 roku do 13 czerwca 1972 roku, od 22 października 1982 roku do 6 października 1991 roku, od 7 października 1991 roku do 31 marca 1995 roku, z wyłączeniem okresów zwolnień lekarskich przypadających po dniu 14 listopada 1991 roku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

L. K. (1)urodził się (...)roku. Jego łączny staż ubezpieczeniowy (udowodnione okresy składkowe i nieskładkowe) na dzień 1 stycznia 1999 roku wynosił 30 lat, 1 miesiąc i 5 dni. Organ rentowy uwzględnił, jako podlegający zaliczeniu do stażu pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych, łączny okres 12 lat, 10 miesięcy i 20 dni, w tym okres pracy w (...) Zakładach (...)w S.od 1 września 1971 roku do 13 czerwca 1972 roku, w Przedsiębiorstwie (...) S.od 22 października 1982 roku do 6 października 1991 roku oraz w Przedsiębiorstwie (...) S.A.w S.od 7 października 1991 roku do 31 marca 1995 roku.

Ubezpieczony nie przystąpił do Otwartego Funduszu Emerytalnego.

Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z 18 lutego 2010 roku zostało mu przyznane świadczenie przedemerytalne od dnia 26 stycznia 2010 roku.

Wniosek o emeryturę L. K. (1) złożył w organie rentowym w dniu 6 maja 2013 roku.

Niesporne, a ponadto dowody:

- wniosek o emeryturę z 06.05.2013 r. - plik VI k. 1-2 akt ZUS;

- kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych - plik VI k. 4, plik KPU k. 2 akt ZUS;

- świadectwa pracy ubezpieczonego - plik KPU k. 8, 13, 14, 15-17, 18, plik V k. 7, 17, 35, plik VI k. 21, 22-24, 26 akt ZUS;

- świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach - plik VI k. 5, 25 akt ZUS;

- zaświadczenia o zatrudnieniu ubezpieczonego - plik KPU k. 19, 20, plik VI k. 29, 30 akt ZUS;

- umowa o naukę zawodu - plik KPU k. 12 akt ZUS;

- umowa o pracę z 04.08.2006 r. - plik IV k. 10

- książeczka wojskowa - plik KPU k. 4-7, plik VI k. 27-28 akt ZUS;

- zaświadczenia z Powiatowego Urzędu Pracy - plik V k. 9, 10, 21, 23, 25 akt ZUS;

- zaświadczenia o zgłoszeniu do ubezpieczenia społecznego - plik V k. 13, 15 akt ZUS;

- książeczka spawacza - k. 13-14 akt sądowych;

- karta zasiłkowa - plik KPU k. 21, plik V k. 20 akt ZUS;

- decyzja ZUS z 18.02.2010 r. - plik V k. 48 akt ZUS;

- raporty ustalenia uprawnień do świadczenia - plik VI k. 46, 47 akt ZUS.

W dniu 2 września 1968 roku pomiędzy L. K. (1) a (...) Zakładami (...) w S. zawarta została umowa o naukę zawodu montera urządzeń zabezpieczenia ruchu kolejowego. Zgodnie z postanowieniami umowy, czas pracy L. K. (1) w okresie nauki zawodu do ukończenia 16-go roku życia wynosił 6 godzin na dobę i 36 godzin tygodniowo, a po ukończeniu 16-go roku życia normalny czas pracy stosowany w zakładzie pracy. Do czasu pracy wliczany był czas dokształcania, bez względu na to czy nauka odbywała się w godzinach pracy, czy poza godzinami pracy, jednakże w wymiarze nie większym niż 18 godzin tygodniowo.

L. K. (1) był zatrudniony w (...) Zakładach (...) w S. jako uczeń zawodu od 2 września 1968 roku do 31 sierpnia 1971 roku, a po zakończeniu nauki od 1 września 1971 roku do 13 czerwca 1972 roku na stanowisku ślusarza.

W dniu 10 kwietnia 2003 roku wystawione zostało ubezpieczonemu za ten okres świadectwo pracy, w którym stwierdzono, że był on zatrudniony w Zakładach (...) w S. od 2 września 1968 roku do 13 czerwca 1972 roku w pełnym wymiarze czasu pracy. W okresie zatrudnienia od 2 września 1968 roku do 31 sierpnia 1971 roku wykonywał pracę na stanowisku ucznia zawodu, a od 1 września 1971 roku do 13 czerwca 1972 roku na stanowisku ślusarza. W świadectwie pracy wskazano również, że L. K. (1) w całym okresie zatrudnienia w Zakładach (...) w S., tj. od 2 września 1968 roku do 13 czerwca 1972 roku wykonywał pracę w warunkach szczególnych określoną w rozdziale II § 4 ust. 1 i 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Dowody:

- umowa o naukę zawodu - plik VII k. 9-12 akt ZUS;

- świadectwo pracy z 10.04.2003 r. - plik VI k. 21, 35, plik VII k. 8 akt ZUS.

W 1981 roku L. K. (1) ukończył podstawowy kurs spawania elektrycznego, natomiast w 1984 roku podstawowy kurs spawania gazowego.

Dowód: książeczka spawacza k. 13-14 akt sądowych.

Począwszy od 22 października 1982 roku do 6 października 1991 roku L. K. (1) był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) w S. na stanowisku ślusarza-spawacza.

Dowody:

- świadectwo pracy z 4.10.1991 r. – w aktach osobowych ubezpieczonego k. 41 akt sądowych;

- świadectwo pracy w szczególnych warunkach z 6.10.2003 r. - plik VI k. 5, 25, 39 akt ZUS.

Z dniem 7 października 1991 roku L. K. (1) przeszedł na zasadzie porozumienia pomiędzy zakładami pracy do pracy w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w S..

W umowie o pracę z 7 października 1991 roku wskazano, że ubezpieczony zostaje zatrudniony na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy oraz że powierza mu się obowiązki ślusarza – spawacza.

Pismem dyrektora Przedsiębiorstwa (...) S.A. z dnia 23 stycznia 1995 roku L. K. (1) został poinformowany o powierzeniu mu z dniem 16 stycznia 1995 roku obowiązków ślusarza-mechanika. Na stanowisku tym pracował do 31 sierpnia 2000 roku, po czym - z dniem 1 września 2000 roku - ponownie powierzono mu stanowisko ślusarza-mechanika.

Dowody:

- świadectwo pracy z 31.03.2003 r. – w aktach osobowych ubezpieczonego k. 41 akt sądowych;

- pismo prokurenta Przedsiębiorstwa (...) S.A. w S. z 7.10.1991 r. – w aktach osobowych ubezpieczonego k. 41 akt sądowych;

- pismo pełnomocnika likwidatora Przedsiębiorstwa (...) w likwidacji w S. z 14.10.1991 r. – w aktach osobowych ubezpieczonego k. 41 akt sądowych;

- umowa o pracę z 07.10.1991 r. – w aktach osobowych ubezpieczonego k. 41 akt sądowych;

- pismo dyrektora Przedsiębiorstwa (...) S.A. z 23.01.1995 r. – w aktach osobowych ubezpieczonego k. 41 akt sądowych;

- pismo kierownika Zakładu Produkcji (...) S.A. w S. z 1.09.2000 r. – w aktach osobowych ubezpieczonego k. 41 akt sądowych.

Faktycznie przez cały okres zatrudnienia L. K. (1) w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w S. charakter jego pracy nie zmieniał się. Jedynie przez około trzy tygodnie pomagał zatrudnionemu w tym przedsiębiorstwie mechanikowi w pracy, natomiast w pozostałym okresie zatrudnienia, w tym od 1 kwietnia 1995 roku do 31 grudnia 1998 roku, pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy produkcji różnych konstrukcji stalowych, zajmując się m.in. ich spawaniem.

Ubezpieczony pracował w zakładzie przygotowania produkcji, mieszczącym się w hali Przedsiębiorstwa (...) S.A. w S., która była podzielona na cztery działy. W dziale, w którym pracował L. K. (1), produkowano m.in. zbiorniki, spalarnie do śmieci, które następnie były montowane na budowach prowadzonych przez przedsiębiorstwo. W pozostałych działach również zajmowano się produkcją różnych konstrukcji stalowych wykorzystywanych na tych budowach, w tym walcowaniem dostarczonych do produkcji blach, ich cięciem, ukosowaniem, szlifowaniem, spawaniem. Zdarzało się, że przy zamówieniach obejmujących dużą ilość sztuk konstrukcji stalowych do wykonania, które musiały być wykonane w określonym, krótkim terminie, pracownicy dwóch bądź większej liczby działów, pracowali przy realizacji tego jednego, konkretnego zamówienia. Mechanicy pracowali natomiast w innym dziale, mechanicznym.

Praca L. K. (1) polegała najpierw na przygotowaniu elementów konstrukcji stalowych do spawania, a następnie na ich spawaniu. Przygotowanie elementów konstrukcji stalowych do spawania obejmowało m.in. takie czynności, jak cięcie palnikiem lub plazmą, fazoukosowanie, szlifowanie oraz ich dopasowanie. Ubezpieczony pracował głównie na hali, natomiast większe konstrukcje, które nie mieściły się w hali, były spawane na zewnątrz. Zmontowane i pospawane konstrukcje były następnie wysyłane do piaskowania i malowania.

Dowody:

- zeznania świadka M. K. - k. 47, 60-62 akt sądowych;

- zeznania świadka B. T. - k. 47, 54-55 akt sądowych;

- zeznania świadka A. W. - k. 47, 55-56 akt sądowych;

- zeznania ubezpieczonego L. K. (1) - k. 46, 48, 57-60 akt sądowych.

L. K. (1) pracował w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w S. do 31 marca 2003 roku. W okresie od 14 listopada 1991 roku do 31 grudnia 1998 roku korzystał ze zwolnień lekarskich w następujących okresach: od 18 do 21 listopada 1991 roku (5 dni), od 30 do 31 marca 1992 roku (2 dni), od 1 do 12 kwietnia 1992 roku (12 dni), od 13 di 17 kwietnia 1992 roku (5 dni), od 22 do 26 maja 1992 roku (5 dni), od 4 do 13 listopada 1992 roku (10 dni), od 17 do 21 grudnia 1993 roku (5 dni), od 12 do 15 stycznia 1993 roku (4 dni), od 7 do 17 kwietnia 1993 roku (11 dni), od 21 do 31 października 1993 roku (10 dni), od 3 do 19 lutego 1994 roku (17 dni), od 18 do 30 kwietnia 1994 roku (13 dni), 1 do 9 maja 1994 roku (9 dni), od 7 do 10 listopada 1994 roku (4 dni), od 19 do 31 grudnia 1995 roku (13 dni), od 23 do 30 kwietnia 1997 roku (8 dni), od 1 do 13 maja 1997 roku (13 dni), od 20 do 24 listopada 1997 roku (5 dni), od 28 do 30 kwietnia 1998 roku (3 dni), od 1 do 31 maja 1998 roku (31 dni), od 1 do 21 czerwca 1998 roku (21 dni).

W dniu 31 marca 2003 roku pracodawca wystawił L. K. (1) świadectwo pracy, w którym stwierdził że był on zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w S. od 7 października 1991 roku do 31 marca 2003 roku oraz że w tym okresie - od 7 października 1991 roku do 31 marca 1995 roku oraz od 1 września 2000 roku do 31 marca 2003 roku - wykonywał pracę na stanowisku ślusarza-spawacza, natomiast od 1 kwietnia 1995 roku do 31 sierpnia 2000 roku na stanowisku ślusarza-mechanika. Ponadto, w świadectwie tym stwierdzono, że ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na stanowiskach ślusarz-spawacz i ślusarz-mechanik.

Dowody:

- świadectwo pracy z 31.03.2003 r. – w aktach osobowych ubezpieczonego k. 41 akt sądowych; plik VI k. 26, 40 akt ZUS;

- karta zasiłkowa plik VII k. 21 akt ZUS.

Z kolei w dniu 22 marca 2005 roku L. K. (1) wystawiono świadectwo pracy, w którym stwierdzono, że był on zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w S. od 7 października 1991 roku do 31 marca 2003 roku i w tym czasie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych od 7 października 1991 roku do 31 marca 1995 roku oraz od 1 września 2000 0 roku do 31 marca 2993 roku na stanowisku ślusarza-spawacza, natomiast od 1 kwietnia 1995 roku do 31 sierpnia 2000 roku na stanowisku ślusarza-mechanika, wymienione w dziele XIV poz. 12, 16.1, pkt. 6 wykazu A stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych , na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę.

Dowód: świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach – w aktach osobowych ubezpieczonego k. 41 akt sądowych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się zasadne.

Zgodnie z przepisem art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 Nr 153, poz. 1227 ze zm.; dalej jako: ustawa emerytalna), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a i 50e i 184.

W myśl przepisu art. 184 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej - ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (co najmniej 25 lat dla mężczyzn).

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

Wykaz prac zaliczanych do prac w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze zamieszczony został w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Przepis § 4 ust. 1 tego rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W myśl przepisu § 2 powołanego aktu prawnego, okresami pracy uzasadniającymi prawo do emerytury są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o którym mowa stwierdza przy tym zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 cytowanego rozporządzenia lub w świadectwie pracy. W załączniku do powyższego rozporządzenia, w wykazie A w dziale XIV, zatytułowanym „Prace różne” pod pozycją 12 wskazano, że pracami w szczególnych warunkach są „Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym”, natomiast pod poz. 16 „Prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych”. Wykaz prac zaliczanych do prac w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze zamieszczony w załączniku do tego rozporządzenia ma charakter ogólny i niejednokrotnie nie obejmuje swoim zasięgiem różnego rodzaju prac składających się na dany proces technologiczny. Stąd też w przepisie § 1 ust. 2 w.w. rozporządzenia zamieszczono upoważnienie dla właściwych ministrów, kierowników urzędów centralnych oraz centralnych związków spółdzielczych do ustalenia - w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych - w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B. W przypadku branży, w jakiej pracował L. K. (1) w okresie od 1 kwietnia 1995 roku do 31 grudnia 1998 roku, określenia stanowisk pracy, na których wykonywana jest praca w warunkach szczególnych dokonał Minister Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych w zarządzeniu z dnia 1 sierpnia 1983 roku w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty (Dziennik Urzędowy Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z 6 grudnia 1983 r., Nr 3, poz. 6). W stanowiącym załącznik do tego zarządzenia wykazie A stanowisk pracy na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty dziale XIV zatytułowanym „Prace różne” pod poz. 12 („Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym”) w pkt. 1) wskazano spawacz elektryczny i gazowy, w pkt 2) przepalasz gazowo-plazmowy i gazowy, w pkt 4) wycinarz, a w pkt. 6) pracowników zatrudnionych w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych w wydziałach spawalniczych, natomiast pod poz. 16 („Prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych”) w pkt. 1) wskazano mechanik samochodowy, stale wykonujący prac w kanałach remontowych .

W tym kontekście zaznaczyć jedynie należy, że stanowiące załączniki do zarządzenia wykazy stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę, mają jedynie charakter informacyjny, techniczno-porządkujący i uściślający. Ułatwiają identyfikację danego stanowiska pracy jako stanowiska pracy w szczególnych warunkach. Zgodnie z wyrażanymi w orzecznictwie sądowym poglądami, które Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela, z faktu że właściwy minister, kierownik urzędu centralnego, czy centralny związek spółdzielczy w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalił w podległych i nadzorowanych zakładach pracy, że dane stanowisko pracy jest stanowiskiem pracy w warunkach szczególnych, może płynąć domniemanie faktyczne, że praca na tym stanowisku w istocie wykonywana była w takich warunkach i odwrotnie, brak konkretnego stanowiska pracy w takim wykazie może stanowić negatywną przesłankę dowodową (por. wyrok SN z 25.02.2010 r., II UK 218/09, LEX nr 590247). Podkreślenia tutaj jednakże wymaga, że wykazy stanowisk pracy mogą stanowić podstawę do uznania danej pracy jako pracy w warunkach szczególnych tylko w granicach i na podstawie w.w. rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku, nigdy zaś poza jego granicami, co dotyczy przede wszystkim prac na stanowiskach określonych w zarządzeniach resortowych lub załącznikach do tych zarządzeń, a nie należących do określonych w załączniku do rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku branż oraz rodzajów prac w tychże branżach.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawał fakt, że ubezpieczony ukończył 60 rok życia w dniu (...)roku, nie przystąpił do Otwartego Funduszu Emerytalnego oraz że łączny jego staż ubezpieczeniowy (udowodnione okresy składkowe i nieskładkowe) na dzień 1 stycznia 1999 roku wynosił 30 lat, 1 miesiąc i 5 dni, w tym uwzględniony przez organ staż pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych w łącznym wymiarze 12 lat, 10 miesięcy i 20 dni obejmujący następujące okresy pracy: w (...) Zakładach (...)w S.od 1 września 1971 roku do 13 czerwca 1972 roku, w Przedsiębiorstwie (...) S.od 22 października 1982 roku do 6 października 1991 roku oraz w Przedsiębiorstwie (...) S.A.w S.od 7 października 1991 roku do 31 marca 1995 roku. Niesporne były także okoliczności dotyczące kwalifikacji zawodowych L. K. (1)oraz jego zatrudnienia w kolejnych zakładach pracy. Spór zaś dotyczył tego, czy ubezpieczony będąc zatrudniony w (...) Zakładach (...)w S.od 2 września 1968 roku do 31 sierpnia 1971 roku jako uczeń w zawodzie montera urządzeń zabezpieczenia ruchu kolejowego oraz od 1 kwietnia 1995 roku do 31 grudnia 1998 roku w Przedsiębiorstwie (...) S.A.w S.na stanowisku ślusarza-mechanika, świadczył stale i w pełnym wymiarze czasu pracę w warunkach szczególnych.

Analiza załączonych do akt sprawy sądowej akt organu rentowego wskazuje, że choć L. K. (1) w toku postępowania przed tym organem nie przedłożył stanowiącego odrębny dokument świadectwa pracy w warunkach szczególnych w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w S. obejmującego sporny okres od 1 kwietnia 1995 roku do 31 grudnia 1998 roku, to jednak złożył do akt oryginał „zwykłego” świadectwa pracy z 31 marca 2003 roku, w którym stwierdzono, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach na stanowiskach ślusarza-spawacza oraz ślusarza-mechanika. Organ rentowy odmówił jednak uznania owego dokumentu za miarodajny, wskazując że wymienione w nim stanowiska nie odpowiadają w sposób pełny żadnemu ze stanowisk pracy wymienionych w wykazie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty stanowiącym załącznik do w.w. zarządzenia Minister Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 roku, ani żadnemu rodzajowi prac wymienionych w wykazach prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, stanowiących załączniki do w.w. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

Jeśli chodzi natomiast o pracę L. K. (1) w (...) Zakładach (...) w S. od 2 września 1968 roku do 31 sierpnia 1971 roku, to co prawda w załączonym do akt organu rentowego ogólnym świadectwie pracy z 10 kwietnia 2003 roku stwierdzono, że ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych w całym okresie zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w S., tj. od 2 września 1968 roku do 13 czerwca 1972 roku, określoną w w.w. rozporządzeniu rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku rozdz. II, § 4 ust. 1 i 3, to zarazem stwierdzono także, iż w spornym okresie od 2 września 1968 roku do 31 sierpnia 1971 roku L. K. (1) wykonywał pracę na stanowisku ucznia zawodu. W związku z powyższym – zważywszy na fakt, że praca w charakterze ucznia w danym zawodzie wiązała się z niższym wymiarem godzin pracy do 16-go roku życia (36 godzin tygodniowo), a nadto połączona była z uczęszczaniem na zajęcia dydaktyczne, a czas dokształcania był wliczany do czasu pracy – organ rentowy uznał, że brak było podstaw do przyjęcia, że praca w warunkach szczególnych wykonywana była w tym czasie przez L. K. stale i w pełnym wymiarze czasu, a w konsekwencji stwierdził, że okres jej wykonywania nie podlegał zaliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Wymaga podkreślenia, że po wniesieniu przez ubezpieczonego odwołania od decyzji organu rentowego i skierowaniu sprawy do sądu, sprawa o emeryturę – uprzednio administracyjna – staje się sprawą cywilną, rozpoznawaną według przepisów o postępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu pracy i ubezpieczeń społecznych, w którym stosownie do treści art. 473 k.p.c. nie mają zastosowania ograniczenia dowodowe dotyczące dopuszczalności dowodów z zeznań świadków i przesłuchania stron. Stąd też okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być tutaj udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi w k.p.c. (por. uzasadnienie wyroku SN z 8.04.1999 r., II UKN 619/98, OSNP 2000/11/439; wyrok SN z 2.02.1996 r., II URN 3/95, OSNP 1996/16/239). Zaznaczenia również wymaga, że wystawiane przez pracodawców świadectwa pracy są dokumentami prywatnymi wydawanymi dla celów dowodowych, a okoliczności potwierdzone w tych dokumentach przez pracodawców, podlegają weryfikacji zarówno w postępowaniu sądowym, jak i w postępowaniu przed organem rentowym. Określenie stanowiska pracy i jego charakteru w świadectwie pracy nie wiąże zatem sądu, który na podstawie całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego ocenia, czy ubezpieczony pracował – stale i w pełnym wymiarze czasu pracy – w warunkach szczególnych. Samodzielnie Sąd ustala również, jak zakwalifikować pracę ubezpieczonego w odniesieniu do wykazu prac stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj faktycznie wykonywanej przez niego pracy.

W ocenie Sądu, materiał dowodowy zgromadzony w toku postępowania przed organem rentowym oraz w postępowaniu sądowym, w postaci m.in. świadectw pracy ubezpieczonego z 31 marca 2003 roku, świadectwa pracy w warunkach szczególnych, pozostałych dokumentów zgromadzonych w jego aktach osobowych w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w S., w tym umów o pracę, a także zeznań ubezpieczonego i przesłuchanych na rozprawie w dniu 18 grudnia 2013 roku świadków B. T., A. W. oraz M. K., dał pełne podstawy do zaliczenia okresu pracy ubezpieczonego od 1 kwietnia 1995 roku do 31 grudnia 1998 roku w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w S., do stażu pracy w warunkach szczególnych. W ocenie Sądu ubezpieczony wykonywał w tym czasie prace wymienione w stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykazie A dziale XIV („Prace różne”), a konkretniej prace o jakich mowa w punkcie 12, tj. „prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym”, na stanowiskach sprecyzowanych w stanowiącym załącznik do w.w. zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych wykazie A stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty dziale XIV („Prace różne”) pod. 12 („Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym , gazowym i atomowodorowym”) pkt 1 ) spawacz elektryczny i gazowy, pkt 2) przepalacz gazowo-plazmowy i gazowy, pkt 4) wycinarz oraz w punkcie 6) pracownicy zatrudnieni w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych w wydziałach spawalniczych. Z powołanych dowodów, przede wszystkim ze źródeł osobowych w sposób nie budzący wątpliwości wynika bowiem w ocenie Sądu, że L. K. (1) w okresie tym stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował we wchodzącym w skład Przedsiębiorstwa (...) S.A. w S. Zakładzie (...), przy produkcji różnych konstrukcji stalowych, zajmując się m.in. ich spawaniem. W zakładzie, w którym pracował L. K. (1) produkowano przy tym m.in. zbiorniki, spalarnie do śmieci, które następnie były montowane na budowach prowadzonych przez w.w. przedsiębiorstwo. Praca L. K. (1) polegała najpierw na przygotowaniu elementów konstrukcji stalowych do spawania, a następnie na ich spawaniu. Przygotowanie elementów konstrukcji stalowych do spawania obejmowało m.in. takie czynności, jak cięcie palnikiem lub plazmą, fazoukosowanie, szlifowanie oraz ich dopasowanie. Ubezpieczony pracował przy tym głównie na hali, w której mieściły się stanowiska spawalnicze. Powołane dowody nie pozostawiają również wątpliwości co do tego, że praca była świadczona przez L. K. (1) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (co najmniej 8 godzin dziennie). Nie wynika z nich, aby ubezpieczony zmieniał stanowiska pracy, zajmował się pracami innego rodzaju (poza omówionym niżej krótkim okresem wykonywania pracy w charakterze pomocnika mechanika). W tym stanie rzeczy istniały zatem pełne podstawy do zaliczenia spornego okresu pracy od 1 kwietnia 1995 roku do 31 grudnia 1998 roku do stażu pracy w warunkach szczególnych, z wyłączeniem jednakże – stosownie do treści art. 32 ust. 1a pkt. 1) ustawy emerytalnej, który stanowi że przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 roku wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – wymienionych w części niniejszego uzasadnienia poświęconej ustaleniom faktycznym przypadających w tym czasie okresów korzystania przez niego ze zwolnień lekarskich. Okres ten okazał się jednak w zupełności wystarczający do przyznania ubezpieczonemu prawa do emerytury.

Wymaga podkreślenia, że w trakcie niniejszego procesu nie ujawniły się żadne okoliczności, które poddawałyby w wątpliwość wiarygodność zeznań czy to przesłuchanych w sprawie świadków, czy to samego ubezpieczonego. Dowody te jako spójne, logiczne oraz korespondujące ze sobą, a w istotnym zakresie także ze wskazanym w części niniejszego uzasadnienia poświęconej ustaleniom faktycznym materiałem dokumentarnym, należało ocenić jako w pełni wiarygodne. Także zgromadzone w sprawie dowody z dokumentów w zdecydowanej większości zostały uznane przez Sąd za wiarygodne. Strony niniejszego postępowania nie kwestionowały bowiem ani ich autentyczności, ani prawdziwości zawartych w nich informacji. Jako wiarygodne ocenić należało dokumenty dotyczące zatrudnienia L. K. (1) w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w S., choć – z uwagi na ich lakoniczność – wymagały one uzupełnienia poprzez zeznania świadków.

Podsumowując więc wszystkie dotychczasowe rozważania wskazać należy, że suma uznanego przez Sąd spornego okresu pracy L. K. (1) od 1 kwietnia 1995 roku do 31 grudnia 1998 roku w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w S. za okres pracy w warunkach szczególnych, łącznie z okresem uwzględnionym już przez organ rentowy jako okres pracy w warunkach szczególnych w łącznym wymiarze 12 lat 10 miesięcy i 20 dni wynosi ponad 15 lat, w związku z czym przy uwzględnieniu faktu, że ubezpieczony spełnia także pozostałe określone w powyższych przepisach przesłanki przyznania prawa do wcześniejszej emerytury, koniecznym stało się uwzględnienie jego odwołania i zmiana zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią przepisu art. 100 ust. 1 ustawy emerytalnej, prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, natomiast stosownie do treści art. 129 ust. 1 tej ustawy, świadczenia wypłaca się od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym złożono wniosek. W przypadku ubezpieczonego spełnienie ostatniego warunku niezbędnego do uzyskania prawa do emerytury nastąpiło z dniem ukończenia przezeń 60 roku życia, co nastąpiło (...).

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 24 maja 2013 roku i przyznał L. K. (1)prawo do emerytury od dnia (...)roku.