Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 7 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu Wydział III Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący – Sędzia SO Zofia Klisiewicz

Sędzia SO Agnieszka Skrzekut – sprawozdawca

Sędzia SO Katarzyna Kwilosz-Babiś

po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2013 r.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku M. B.

o wpis

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od postanowienia Sądu Rejonowego w Zakopanem

z dnia 17 września 2013 r. sygn. akt Dz. Kw. (...)– (...)

p o s t a n a w i a:

oddalić apelację.

Sygn. akt III Ca 836/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 17.09.2013 r. Sąd Rejonowy w Zakopanem oddalił wniosek M. B. o wpis w Kw (...) i Kw (...).

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, iż wnioskodawczyni domagała się wykreślenia w dziale IO Kw (...)parceli (...)i uzupełnienia w Kw (...)podstawy wpisu oznaczenia działki (...)w obr.(...)przez wpisanie jako podstawy oznaczenia wykazu zmian gruntowych sporządzonego przez M. K.z dnia 19.12.1995 r., zam. (...)

Na podstawie treści Kw (...)Sąd Rejonowy ustalił, że w księdze wpisana jest działka (...)– powstała z podziału działki (...), a wpisana pierwotnie działka (...)została odłączona z LWH (...)gm. kat. Z..

Na podstawie treści KW (...)Sąd ustalił, że księga została założona z urzędu dnia 8.02.2011 r. dla nieruchomości objętej wcześniej księgą dawną LWH (...)Gmina Z.po przeniesieniu wpisów z LWH i jego zamknięciu. W księdze tej wpisana jest parcela l.kat. (...)objęta wnioskiem wykreślenia.

Na podstawie treści LWH (...)Gmina Z., Sąd Rejonowy ustalił, że wpisem z dnia 26.02.1999 r., w sprawie Dz. Kw 646/99 , na podstawie wykazu zmian z dnia 3.11.1987 r. odłączono działkę (...), w obr. (...)do Kw (...)(obecnie Kw (...)).

Na podstawie dołączonej do wniosku mapy z projektem podziału działki (...)w obrębie (...)i załącznika nr 2 Sąd ustalił, że dokumenty te nie opisują z jakiej parceli powstała działka (...). Załącznik nr 2 nie zawiera części opisowej, a z części graficznej nie wynika, że działka (...)powstaje z parceli (...). Odpis ksero wykazu zmian wykonanego przez M. K.z dnia 19.12.1995 r. zam. (...)nie został uwierzytelniony przez Starostę (...)i nie jest dokumentem mogącym stanowić podstawę wpisów w księgach wieczystych. Nadto istnieją dwa wykazy zmian dotyczące działki (...)w obr. (...)- jeden wykonany wcześniej przez geodetę A. S.L.ks.zam. (...)będący podstawą oznaczenia działki (...)w obrębie (...)znajdujący się w aktach Kw (...), z którego wynika, że działka (...)została utworzona z parceli (...)i drugi wykonany później przez M. K., z którego wynika, że działka (...)w obr. (...)została utworzona z parceli (...). Sąd Rejonowy wskazał, iż nie jest uprawniony do decydowania, który wykaz jest prawidłowy.

Powyższe postanowienie zostało zaskarżone przez M. B.apelacją, w której domagała się sprostowania i uzupełnienia zapisów w KW (...)dot. nieruchomości C.nr (...)w Z.– dz. ew. (...)w obr.(...) w Z.. Apelująca nie podzieliła wniosków prawnych Sądu Rejonowego podnosząc, iż pomimo rozbieżności w treści dokumentów zalegających w księgach wieczystych, stanowiły one podstawę wpisów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy podkreślić, że postępowanie o dokonanie wpisu w księdze wieczystej jest postępowaniem sformalizowanym. Nie ma podstaw do stosowania przez sąd wieczystoksięgowy art. 316 § 1 k.p.c., który umożliwia i nakazuje sądowi rozpoznającemu sprawy w procesie ocenę całokształtu rzeczy przed wydaniem wyroku. Szczególne unormowanie zawarte w art. 626 ⁸ k.p.c. zawiera pełną regulację postępowania wieczystoksięgowego, nie tylko postępowania dowodowego, ale także podstaw orzekania.

Zgodnie z treścią art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. Sąd dokonuje wpisu na wniosek i w jego granicach. Rozpoznając wniosek o wpis, sąd wieczystoksięgowy bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Wymieniony przepis określa zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym i ogranicza badanie sprawy do okoliczności przytoczonych we wniosku, legitymacji wnioskodawcy, wymogów formalnych wniosku oraz dokumentów stanowiących załączniki do wniosku i treści księgi wieczystej.

Analiza art. 244-257 k.p.c. oraz art. 31 i art. 32 u.k.w.h, zwłaszcza zawartego w ust. 2 art. 32 sformułowania, że stan prawny, jaki ma być w księdze wieczystej ujawniony, musi być wykazany, daje podstawę do wniosku, że chodzi o dokument świadczący o istnieniu pewnego stanu prawnego. Oznacza to, że stan ten nie może wynikać z twierdzeń osób zainteresowanych, lecz musi być odpowiednio udowodniony - udokumentowany.

Jak trafnie ustalił Sąd Rejonowy, istnieją dwa wykazy zmian dotyczące działki (...)w obr. (...). Jeden został wykonany wcześniej przez geodetę A. S.L.ks.zam. (...)i był podstawą oznaczenia działki (...), w obrębie (...)Wykaz ten znajduje się w aktach Kw (...)Wynika z niego, że działka (...)została utworzona z parceli (...). Natomiast drugi wykaz został wykonany później przez M. K.. Wynika z niego, że działka (...), w obr. (...)została utworzona z parceli (...).

Powyższa sytuacja faktyczna nie dawała podstaw do uwzględnienia wniosku o sprostowanie wpisu. Przepis art. 31 ust. 2 u.k.w.h. dopuszcza usunięcie wadliwości wpisu w wypadku, gdy ta wadliwość zostanie wykazana późniejszym orzeczeniem sądu lub innym odpowiednim dokumentem, w tym także ostateczną decyzją administracyjną, jeżeli odnoszą się one do zdarzenia, które stanowiło materialnoprawną podstawę wpisu. Zważywszy na ograniczoną kognicję sądu wieczystoksięgowego (art. 626 ⁶ § 1 i 2 k.p.c.) zastosowanie art. 31 ust. 2 u.k.w.h. jest zatem uzależnione od możliwości ustalenia stanu prawnego nieruchomości na podstawie wskazanego przez wnioskodawcę orzeczenia sądu lub innego dokumentu. W wypadku natomiast, gdy ustalenie to będzie wymagało uwzględnienia innych, prawnie doniosłych okoliczności wykraczających poza te, które były przedmiotem oceny wyrażonej w tych dokumentach konieczne będzie wykazanie wadliwości wpisu poprzez przedstawienie wyroku wydanego w następstwie rozpoznania powództwa wytoczonego na podstawie art. 10 u.k.w.h. (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21.06.2012 r., II CSK 552/11).

W niniejszej sprawie taka sytuacja zachodzi.

Z uwagi na okoliczność, że ta sama parcela, w ocenie apelującej wnioskodawczyni, a to parcela nr (...) „figuruje” w dwóch różnych księgach wieczystych, zaś oba analizowane wykazy zmian gruntowych przedstawiają odmienny stan faktyczny i prawny w zakresie działki nr (...), która została w ocenie apelującej utworzona z parceli nr (...), a nie zostało wykazane aby którykolwiek z przedmiotowych wykazów zawierał w swej treści błędne ustalenia to Sąd Rejonowy dysponując w/w dwoma wykazami nie mógł podjąć samodzielnie decyzji w oparciu o który wykaz badać zasadność wniosków o wpisy. Brak zatem koniecznych do wpisu, wiarygodnych dokumentów wykluczał uwzględnienie wniosków o wpis w KW (...) i Kw (...).

Określony w art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. zakres kognicji wyklucza przeprowadzanie jakichkolwiek własnych dowodów i dokonywania na ich podstawie własnych ustaleń. Wprawdzie przepis § 24 rozporządzenia z dnia 17 września 2001 r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbioru dokumentów (Dz. U. Nr 102, poz. 1122 ze zm.) pozostawia sądowi wieczystoksięgowemu możliwość oceny dokumentu (dowodu) co do tego, czy "dostatecznie wykazuje" on prawo własności wnioskodawcy lecz ocena skuteczności materialnoprawnej danego zdarzenia odbywać się musi jedynie w oparciu o treść i formę dokumentów dołączonych do wniosku o wpis, a możliwość dalszego dociekania, z wykorzystaniem innych środków dowodowych, jest wykluczona. W związku z ograniczoną kognicją sądu wieczystoksięgowego tylko powództwo z art. 10 u.k.w.h. mogłoby być instrumentem służącym do zweryfikowania zdarzeń prawnych dotyczących przedmiotowych nieruchomości mających założone księgi wieczyste.

Wbrew wnioskom zawartym w apelacji, Sąd Rejonowy ani tut. Sąd Okręgowy nie mógł dokonać „sprostowania wpisu” w trybie art. 626 ¹³ k.p.c. Zgodnie z art. 626 ¹³ § 2 k.p.c. sprostowania usterek wpisu, które nie mogą wywołać niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, dokonuje się z urzędu. W niniejszej sprawie, z uwagi na okoliczności podnoszone przez wnioskodawczynię zweryfikowane w oparciu o zalegające w aktach ksiąg wieczystych dokumenty, nie można było zastosować powyższego przepisu. Na skutek rozbieżności w treści w/w wykazów oraz podnoszonej przez wnioskodawczynię okoliczności faktycznej a to, że parcela nr (...), która weszła w skład działki nr (...)w obrębie (...), figuruje w dwóch różnych księgach wieczystych, a winna być tylko w jednej o nr (...)to powstała, w jej ocenie, niezgodność treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Do sprostowania w trybie w/w przepisu nie mogło zatem dojść.

Tym samym nieskuteczne jest powoływanie się na fakt, iż apelująca składając dokumenty 3.07.1998 r. wraz z w/w wykazem wykonanym przez M. K. nie napotkała na przeszkody do dokonania wpisu do księgi. Właśnie już ta okoliczność wskazuje, że istnieje rozbieżność w stanie prawnym przedmiotowych nieruchomości, a skoro tak to zachodzi konieczność ich weryfikacji na etapie postępowania o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Bez orzeczenia w tym przedmiocie sąd wieczystoksięgowy nie jest uprawniony do uwzględnienia wniosków wnioskodawczyni, a zatem zachodziła podstawa do ich oddalenia.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy oddalił apelację na zasadzie art. 385 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c.

(...)

(...)