Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2019 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Barbara Bojakowska

Sędziowie SSO Katarzyna Powalska (spr.)

SSR del. Izabela Matusiak

Protokolant sekr. sąd. Justyna Raj

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2019 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa Agencji Mienia Wojskowego - Oddziału (...)
w P.

przeciwko T. K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 30 listopada 2018 roku, sygnatura akt I C 908/17

I.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt 1 w ten tylko sposób, że obniża zasądzoną od pozwanego kwotę z 963,39 zł do 857,31 (osiemset pięćdziesiąt siedem 31/100) złotych;

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  zasądza od T. K. na rzecz Agencji Mienia Wojskowego – Oddziału (...) w P. kwotę 112,92 (sto dwanaście 92/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I Ca 29/19

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 listopada 2018 r. Sąd Rejonowy w Łasku w sprawie o sygn. akt I C 90/17 z powództwa Agencji Mienia Wojskowego - Oddział (...) w P. przeciwko T. K. zasądził od pozwanego T. K. na rzecz powoda Agencji Mienia Wojskowego - Oddział (...) w P. kwotę 963,39 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 03 czerwca 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 376 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższe orzeczenie zostało wydane w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:

Na podstawie decyzji nr (...) z 3 kwietnia 2008 r. o prawie zamieszkania w lokalu mieszkalnym na podstawie art. 24 ust. 1 i 4 w zw. z art. 21 i 36 oraz art. 13 ust. 6 i art. 1a ust. 3 ustawy z 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej Dyrektor Oddziału (...) w P. Wojskowej Agencji Mieszkaniowej przyznał prawo zamieszkiwania pozwanemu T. K. w lokalu mieszkalnym nr (...) przy ul. (...) w P.. W dniu 03 kwietnia 2008 roku pozwany przejął przedmiotowy lokal. Wszystkie elementy i urządzenia zamontowane w lokalu (w tym brodzik, baterie, gniazda elektryczne, drzwi i okna) były nowe i nie były uszkodzone. Jedyne wady lokalu, jakie stwierdzono w dniu przejęcia to pęknięcie na wysokości ok. 5 cm od sufitu we wszystkich pomieszczeniach lokalu i zadrapanie ok. 30 cm na drzwiach wejściowych.

W dniu 02 czerwca 2014 r. został sporządzony protokół zdania przez pozwanego w/w lokalu. W protokole tym w pozycji „Uwagi: na koszt zdającego" zamieszczono między innymi następujące adnotacje: uszkodzone sprężynki zamykające klapki gniazd byzgoszczelnych – wymiana, 2 szt. w łazience i pomiary, łazienka - wymiana mieszacza baterii umywalkowej - zaciera się, wymiana po obwodzie brodzika uszczelnienia silikonowego, brak syfonu zlewozmywaka dwukomorowego - 1 kpt., syfon muszli ustępowej w połowie zakamieniały – oczyścić, regulacja okien (tarcie): kuchnia - 1 skrzydło, I pokój - 1 skrzydło + drzwi balkonowe jednoskrzydłowe, ruchoma (wypada ) ościeżnica drzwi kuchennych - ponowne osadzenie. Z uwagi na uszkodzenia mechaniczne okleiny drzwi na krawędziach skrzydeł -wymiana 3 skrzydeł - I pokój, łazienka i WC. Wszystkie w/w wady zostały zakwalifikowane jako obciążające najemcę, ponieważ miały charakter ponadnormatywny, tzn. poszczególne w/w elementy i urządzenia były uszkodzone w stopniu wyższym, niż wynikało to z okresu, w którym były użytkowane. Kosztami prac związanych z w/w pozycjami został obciążony notą obciążeniową nr RP-NK- (...) pozwany na kwotę 1 300,80 zł. Termin zapłaty określono na 10 lipca 2014 r. Pozwany uiścił na rzecz powoda następujące kwoty: 291,18 zł w dniu 09 lipca 2014 r., 124,87 zł w dniu 10 października 2014 r. Przedmiotowy lokal w dniu 06 czerwca 2014 roku został przekazany do remontu nowemu najemcy. W protokole przekazania kwatery zaznaczono te same wady, które wymieniono w protokole zdania kwatery. Nowy najemca dokonał remontu kwatery do dnia 11 sierpnia 2014 , kiedy sporządzono protokół przejęcia kwatery. Koszt całego remontu został oszacowany na 3.352,01 zł.

W ocenie Sądu I instancji powództwo jest zasadne. Spór między stronami dotyczył tego, czy za uszkodzone sprężynki zamykające klapki gniazd byzgoszczelnych - 2 szt. w łazience i pomiary, wymianę mieszacza baterii umywalkowej, wymianę po obwodzie brodzika uszczelnienia silikonowego, regulacja okien i drzwi balkonowych oraz wymianę skrzydeł drzwi wewnętrznych winien odpowiadać pozwany na mocy art. 32 ust. 6 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U.2015.746 z zm.), czy też koszty te obciążają powoda w związku z art. 32 ust. 4 tejże ustawy, jako wynikające z normalnego zużycia wyposażenia i urządzeń w procesie eksploatacji. Zgodnie z art. 32 ust. 4 przedmiotowej ustawy osoba, która zajmuje lokal mieszkalny jest obowiązana używać go zgodnie z przeznaczeniem i z należytą starannością. Koszty wymiany lub remontu wyposażenia i urządzeń technicznych zużytych w procesie eksploatacji kwater są pokrywane z dotacji budżetowej. Art. 32 ust. 6 przewidywał, że osoba zajmująca lokal mieszkalny ponosi koszty: 1) napraw powstałych w trakcie zajmowania lokalu mieszkalnego uszkodzeń elementów i wyposażenia tego lokalu oraz znajdujących się w nim urządzeń technicznych; 2) wymiany uszkodzonych w trakcie zajmowania lokalu mieszkalnego elementów i wyposażenia tego lokalu oraz znajdujących się w nim urządzeń technicznych, których naprawa jest niemożliwa ze względów technicznych lub ekonomicznie nieopłacalna. Należy tu zaznaczyć że, w/w art. 32 ustawy w chwili orzekania był uchylony (z dniem 1 października 2010 r.), tym niemniej na moment zdania przedmiotowego lokalu był on obowiązujący. Nadto obecnie materia ta jest regulowana w ustawie o Agencji Mienia Wojskowego z dnia 10 lipca 2015 r. w art. 69 w sposób tożsamy. Koniecznym jest również sięgnięcie do Wytycznych Nr (...) Prezesa Wojskowej Agencji Mieszkaniowej z dnia 5 maja 2011 r. w sprawie zasad wykonywania remontów kwater albo innych lokali mieszkalnych przed ponownym zasiedleniem. W ocenie Sądu wytyczne owe stanowią dookreślenie zasad wykonywania remontów i co za tym idzie ponoszenia ich kosztów i przez to są wiążące dla stron stosunku, jaki nawiązuje się pomiędzy Agencją a żołnierzem korzystającym z kwatery.

W § 3 w/w wytycznych przewidziano, że dla zwalnianych kwater należy w protokole przyjęcia/zdania w miejscu przeznaczonym na uwagi wskazać podział kosztów według kryteriów - osoba zwalniająca lokal, koszty remontu dotyczące Agencji. W § 4 w/w wytycznych wskazano między innymi, że przy ustalaniu kosztów wynikających z art.32 ust.5 i 6 ustawy, do których zwrotu zobowiązana jest osoba zwalniająca lokal, należy uwzględnić w szczególności koszty brutto:

1) napraw albo wymiany elementów budynku znajdujących się w lokalu, urządzeń technicznych i elementów wyposażenia lokalu z powodu:

- uszkodzeń mechanicznych,

- nie budzących wątpliwości śladów braku konserwacji albo niewłaściwej eksploatacji lub konserwacji ( np. użycia szkodliwych środków czyszczących );

- odbiegającego od ogólnie przyjętych norm wyglądu... Zdaniem Sądu powód udowodnił, że:

1) uszkodzenia sprężynek zamykających klapki gniazd byzgoszczelnych - 2 szt. w łazience,

2) zatarcie mieszacza baterii umywalkowej,

3) uszkodzenie uszczelnienia silikonowego po obwodzie brodzika,

4) tarcie ( brak regulacji) okien ( 2 szt.) i drzwi balkonowych ( 1 szt.),

5) uszkodzenia mechaniczne okleiny skrzydeł drzwi wewnętrznych ( 3 szt.), wynikają z uszkodzeń mechanicznych - poz. 1), 5) i z braku konserwacji - poz.2), 3) i 4). Wprost wynika to z protokołu zdania kwatery i z zeznań świadka W. K., który uczestniczył w oględzinach przedmiotowego lokalu podczas jego zdawania przez pozwanego. Zeznania tego świadka są zdaniem Sądu wiarygodne, ponieważ świadek ten posiada wiedzę praktyczną i teoretyczną w zakresie oceny stanu fonicznego lokali mieszkalnych, co wynika z jego wykształcenia (technik budowlany ) i zawodu, który wykonywał przed przejściem na emeryturę w 2016 roku (zarządca nieruchomości), świadek ten był pracownikiem firmy powiązanej z Wojskową Agencja Mieszkaniową, ale zdaniem Sądu nie jest to wystarczający argument przemawiający za tym, że świadek ten potwierdził w protokole zdania kwatery nieprawdę, a następnie składał fałszywe zeznania w niniejszej sprawie, brak jest jakichkolwiek okoliczności, oprócz twierdzeń pozwanego, który jest bezpośrednio zainteresowany wynikiem niniejszej sprawy, które podważałyby wiarygodność zeznań świadka W. K., stan innych elementów wyposażenia przedmiotowego lokalu, którego to stanu pozwany nie kwestionował, wskazuje, że pozwany niewłaściwie eksploatował przedmiotowy lokal, tj. dopuszczał do poważnych uszkodzeń mechanicznych elementów lokalu ( wypadanie ościeżnicy drzwi kuchennych ), nie przeprowadzał właściwych konserwacji ( kamień w muszli klozetowej ) i nie dokonywał koniecznych, bieżących napraw ( brak syfonu zlewozmywaka w kuchni).

Sąd nie dopuszczał z urzędu dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa na okoliczność rodzaju i przyczyn powstania wad przedmiotowego lokalu w dacie jego zdanie przez pozwanego, ponieważ lokal ten został wyremontowany w 2014 roku, a wszystkie sporne usterki zostały usunięte. W tej sytuacji biegły nie miałby możliwości dokonania oględzin elementów lokalu i swoją opinię musiałby oprzeć jedynie na zgromadzonym w aktach sprawy materiale dowodowym, a więc na protokole zdania kwatery i zeznaniach świadka W. K.. Taka opinia nie miałaby waloru obiektywizmu i byłaby łatwa to zakwestionowania poprzez podważanie wiarygodności zeznań świadka.

Apelację od powyższego wyroku w ustawowym terminie wywiódł pozwany T. K., który zaskarżył orzeczenie w całości i zarzucił rozstrzygnięciu:

1.  nierozpoznanie istoty sprawy poprzez niewyjaśnienie stanowiska powoda, czy powództwo dotyczy zapłaty za uszkodzenia elementów lokalu dokonane przez pozwanego, czy też dotyczy ono zapłaty za zużycia elementów lokalu, które zaszły w procesie naturalnej eksploatacji.

2.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., które miało wpływ na wynik sprawy, poprzez:

a) przyjęcie, że świadkowie są bezstronni i wiarygodni oraz że prezentują wiadomości specjalne pomimo tego, że są to pracownicy powoda, którzy odbierali lokal i tworzyli protokół zdawczo-odbiorczy;

b) nieuwzględnienie wyjaśnień pozwanego, podczas których podał, że elementy lokalu nie zostały uszkodzone a tylko zużyły się w procesie naturalnej eksploatacji.

3.  z ostrożności procesowej - naruszenie art. 98 k.p.c., poprzez niewłaściwe naliczenie kosztów procesu.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości. Wniósł także o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniesiona apelacja zasługiwała na uwzględnienie w części, co skutkowało koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku w kierunku postulowanym w środku odwoławczym.

Trzeba zaznaczyć, że Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oraz wszechstronnej analizy zgromadzonego materiału dowodowego i na jego podstawie poczynił adekwatne do treści materiału dowodowego ustalenia faktyczne. Ustalenia te Sąd Odwoławczy przyjmuje za własne, nie znajdując potrzeby ich ponownego szczegółowego przytaczania. W przekonaniu Sądu Odwoławczego Sąd I instancji dokonał jednak naruszenia normy prawa materialnego, a to treści art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c., to jest przepisów statuujących rozkład ciężaru dowodu w postępowaniu cywilnym.

Na wstępie podnieść należy, iż okolicznością bezsporną i niekwestionowaną pozostaje, że przez czas zamieszkiwania pozwanego T. K. we wskazanym lokalu stanowiącym własność powodowej Agencji Mienia Wojskowego pojawiły się wady wyposażenia mieszkania to jest: uszkodzenie sprężynki zamykającej klapki gniazd byzgoszczelnych, uszkodzenia mieszacza baterii umywalkowej, uszkodzenia uszczelnienia brodzika silikonowego, rozregulowania skrzydeł okiennych w kuchni, pokoju oraz drzwi balkonowych, uszkodzenia ościeżnicy drzwi kuchennych ora uszkodzeń mechanicznych okleiny drzwi na krawędziach skrzydeł w pokoju, łazience i WC. Istota sporu w niniejszej sprawie zasadzała się na rozstrzygnięciu czy za w/w uszkodzone elementy stanowiące wyposażenie mieszkania winien odpowiadać pozwany T. K. z uwagi na fakt, iż są to uszkodzenia mechaniczne oraz nie budzące wątpliwości ślady braku konserwacji albo niewłaściwej eksploatacji zgodnie z art. 32 ust. 6 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, czy też koszty te obciążają powoda jako wynikające z normalnego zużycia wyposażenia i urządzeń w procesie eksploatacji w myśl art. 32 ust. 4 tejże ustawy. Dla rozstrzygnięcia powyższej kwestii, w ocenie Sądu Odwoławczego, na wstępie należy dokonać podziału wad stwierdzonych w mieszkaniu zajmowanym przez pozwanego na wady wynikające z uszkodzeń mechanicznych, do których niewątpliwie należą: uszkodzenie sprężynek zamykających klapki gniazd byzgoszczelnych dwie sztuki w łazience oraz uszkodzenia mechaniczne okleiny drzwi wewnętrznych trzy sztuki oraz na wady rzekomo wynikające z braku konserwacji to jest: zatarcie mieszacza baterii umywalkowej, uszkodzenia uszczelnienia silikonowego po obwodzie brodzika oraz tarcie wskutek braku regulacji okien i drzwi balkonowych. Dokonując oceny zasadności roszczenia w zakresie wskazanych dwóch grup wad stwierdzonych w mieszkaniu zajmowanym przez pozwanego stwierdzić należy, że o ile strona powodowa uniosła ciężar dowodu i bezspornie wykazała, że za stwierdzone uszkodzenia mechaniczne odpowiada T. K., o tyle nie udźwignęła tego ciężaru i nie wykazała, że stopień zużycia pozostałych ze wskazanych elementów przekraczał normy jakie zostały ustalone dla przedmiotów wyposażenia mieszkania użytkowanych przez określony okres czasu, a także iż ewentualne przekroczenie owych norm jest konsekwencją niewłaściwego zachowania pozwanego w szczególności braku właściwej konserwacji, a nie skutkiem zamontowania wadliwych lub słabej jakości elementów stanowiących wyposażenie mieszkania. Bezspornym w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego pozostaje, że w dniu 03 kwietnia 2008 r. to jest dacie przejęcia przedmiotowego lokalu wszystkie elementy i urządzenia w nim zamontowane w lokalu były nowe i sprawne. Z protokołu zdania kwatery (k. 123-127) oraz zeznań świadka W. K. jednoznacznie wynika, że stwierdzone w mieszkaniu zajmowanym przez pozwanego uszkodzenia w postaci uszkodzeń sprężynek zamykających klapki gniazd byzgoszczelnych dwie sztuki w łazience oraz uszkodzenia oklein drzwi wewnętrznych trzy sztuki miały charakter uszkodzeń mechanicznych, a za takie wady zgodnie z ustawą z 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz § 4 wytycznych nr (...) Prezesa Wojskowej Mieszkaniowej z dnia 05 maja 2011 r. w sprawie zasad wykonywania remontów kwater albo innych lokali mieszkalnych przed ponownym zasiedleniem za każdym razem odpowiada osoba zwalniająca lokal, to jest w okolicznościach niniejszej sprawy pozwany T. K.. W świetle powyższego Sąd I instancji w pełni zasadnie miał prawo zasądzić od pozwanego T. K. na rzecz Agencji Mienia Wojskowego - Oddział (...) w P. kwotę 857,31 zł stanowiącą równowartość napraw uszkodzeń mechanicznych sprzętu stanowiącego wyposażenie lokalu.

Inaczej natomiast w ocenie Sądu Odwoławczego sytuacja przedstawiała się ze stwierdzonym w lokalu wadami jego wyposażenia rzekomo wynikającymi z braku konserwacji przez pozwanego. W tym zakresie, w świetle postawy procesowej pozwanego, który zakwestionował, że uszkodzenia były wynikiem jego działania, doszło do przeniesienia ciężaru dowodowego ze strony pozwanej na stroną powodową. Przypomnieć w tym miejscu należy, że rozkład ciężaru dowodu polega na tym, że powód powinien udowodnić fakty pozytywne, stanowiące podstawę jego twierdzeń w zakresie okoliczności prawo tworzących, zaś pozwany, o ile faktów wskazywanych przez przeciwnika nie przyznaje, okoliczności je niweczące. W świetle powyższego zgodnie z treścią art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. było wykazanie, że stopień zużycia pozostałych ze wskazanych elementów przekraczał normy jakie zostały ustalone dla przedmiotów wyposażenia mieszkania użytkowanych przez określony okres czasu, a także iż ewentualne przekroczenie owych norm jest konsekwencją niewłaściwego zachowania pozwanego w szczególności braku właściwej konserwacji. Strona powodowa nie udźwignęła wskazanego ciężaru dowodu i nie przedłożyła żadnego dowodu z którego wynikałoby jakie są normy dla konkretnych elementów wyposażenia, czy istotnie zostały one w niniejszym przypadku przekroczone oraz ewentualnie że owo przekroczenie wynikało z braku konserwacji, a nie na przykład było skutkiem zamontowania wadliwych lub słabej jakości elementów stanowiących wyposażenie mieszkania.

Powyższe skutkowało koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku w pkt. 1 poprzez obniżenie zasądzonej od pozwanego kwoty z 963,39 złotych do 857,31 złotych (722 zł + 71,74 zł= 793,81 x 8 %= 63,50, 793,81 zł +63,50= 857,31 zł).

Z tych względów orzeczono o zmianie zaskarżonego wyroku w zakresie wyżej omówionym na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., oddalając apelację jako nieuzasadnioną w pozostałej części na podstawie art. 385 k.p.c.

W zakresie kosztów Sąd zasądził zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Ponieważ mimo uwzględnienia apelacji strony pozwanej T. K. wygrał sprawę w bardzo nieznacznej części, Sąd zasądził od T. K. na rzecz Agencji Mienia Wojskowego - Oddziału (...) w P. kwotę 112,92 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.