Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2019 roku

Sąd Rejonowy w Łowiczu w Wydziale III Rodzinnym i Nieletnich

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Honorata Wójcik

Protokolant: st. sekr. sąd. Elżbieta Gołaszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2019 roku

sprawy z powództwa małoletnich B. F. i J. F. (1) reprezentowanych przez przedstawicielkę ustawową M. F.

przeciwko J. F. (2)

o podwyższenie alimentów

1.  podwyższa alimenty płatne od J. F. (2) na rzecz jego małoletniego syna B. F. ur. (...) ustalone ostatnio wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi sygn. akt I C 319/16 z dnia 12.01.2018 roku z kwoty po 500 (pięćset) złotych miesięcznie do kwoty po 700 (siedemset) złotych miesięcznie płatne z góry do dnia 15-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki dziecka M. F. poczynając od dnia 04.03.2019 roku,

2.  podwyższa alimenty płatne od J. F. (2) na rzecz jego małoletniego syna J. F. (1) ur. (...) ustalone ostatnio wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi sygn. akt I C 319/16 z dnia 12.01.2018 roku z kwoty po 500 (pięćset) złotych miesięcznie do kwoty po 550 (pięćset pięćdziesiąt) złotych miesięcznie płatne z góry do dnia 15-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki dziecka M. F. poczynając od dnia 04.03.2019 roku,

3.  oddala powództwo w pozostałej części,

4.  znieść wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego,

5.  nie obciąża pozwanego kosztami postępowania, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa,

6.  nadaje wyrokowi w punkcie 1 i 2 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 19/19

UZASADNIENIE

Małoletni powodowie B. F. i J. F. (3) reprezentowani przez przedstawicielkę ustawową M. F. w pozwie z dnia 14 lutego 2019 roku wnieśli o podwyższenie alimentów od pozwanego J. F. (2) z kwoty po 500 zł do kwoty po 1500 na rzecz małoletniego B. F. i z kwoty po 500 złotych do kwoty po 1000 zł miesięcznie na rzecz małoletniego J. F. (1). W uzasadnieniu pozwu podniesiono, że alimenty od pozwanego na rzecz powodów w/w kwocie ustalone zostały w styczniu w 2018 roku w wyroku rozwodowym, a od tego czasu wzrosły potrzeby powodów, a w szczególności małoletniego B. F., który rozpoczął edukację w specjalistycznej szkole.

Przedstawicielka ustawowa małoletnich pracuje , ale nie jest w stanie zaspokoić wszystkich potrzeb małoletnich dzieci stron bowiem alimenty w dotychczas ustalonych wysokościach nie wystarczają na wszystkie potrzeby małoletnich powodów. (pozew – k. 2 -7).

W odpowiedzi na pozew z dnia 15 marca 2018 roku pozwany J. F. (2) wniósł o oddalenie powództwa w całości, podał, że nie jest w stanie łożyć na utrzymanie małoletnich powodów żądanych kwot na rzecz każdego z nich, gdyż wprawdzie pracuje ,ale zarabia 3100 złotych, a ponadto partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania w którym mieszka i ponosi własne wydatki związane z utrzymaniem.

Na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2019 roku przedstawicielka ustawowa poparła powództwo.

Pozwany uznał powództwo w zakresie podwyższenia alimentów o 50 złotych na rzecz małoletniego B. w przypadku zawarcia ugody i oddalenie powództwo wobec małoletniego J.. Do zawarcia ugody nie doszło. (protokół rozprawy – k. 71).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie B. i J. F. (1) maja po 15 lat, są bliźniakami, są dziećmi M. F. i J. F. (2) . Rodzice powodów są po rozwodzie orzeczonym w sprawie IC 319/16, nie mieszkają razem. Małoletni zamieszkują z matką.

(okoliczność bezsporna)

Sąd Okręgowy w Łodzi I Wydział Cywilny w wyroku z dnia 12 stycznia 2018 roku w sprawie o sygn. akt I C 319/16 ustalił alimenty na rzecz małoletnich powodów J. i B. w wysokości po 500 zł miesięcznie na rzecz każdego z nich od pozwanego J. F. (2), przy czym ustalił, że alimenty będą płatne do rąk matki dzieci M. F. z góry do 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności .

(dowód: wyrok z akt sprawy I C 319/16 k .10)

Sąd Okręgowy w Łodzi II Wydział Cywilny orzekł o wysokości alimentów zasądzonych od pozwanego na rzecz powodów ponad rok temu, powodowie mieli po 14 lat. Przedstawicielka ustawowa małoletnich powodów miała 42 lata, pracowała jako pakowacz zarabiała ok 1700 złotych, zajmowała się dziećmi . Strony mają również pełnoletniego syna . Pomagała jej rodzina zarówno biologiczna jak i ze strony męża. Zajmowała z dziećmi mieszkanie należące do rodziców męża, za które ponosiła opłaty. Pomagali jej w utrzymaniu zarówno dziadkowie macierzyści jak i ojczyści.

Pozwany M. W. miał 42 lata, z zawodu był technikiem mechanikiem, zarabiał około 2700 złotych. Nie utrzymywał z synami kontaktu , bowiem ci mieli do ojca żal iż opuścił rodzinę.

Koszty utrzymania małoletnich zostały określone na kwotę około 1300 złotych miesięcznie na rzecz każdego z nich. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku stwierdził, iż powodowie są w takim wieku iż ich potrzeby szczególnie szybko rosną .

(dowód: akta Sądu Okręgowego IC 319/16).

Obecnie B. F. i J. F. (1) mają po 15 lat .Obaj małoletni uczęszczają do Szkoły Podstawowej, z tym ,że B. od stycznia 2019 r rozpoczął naukę w szkole sportowej w O. . W związku z tym, wzrosły jego potrzeby związane z zamieszkiwaniem w internacie , zakupem niezbędnych strojów ,kieszonkowym , dojazdami do szkoły. Koszty te wynoszą około 500 złotych miesięcznie. Łącznie miesięczne koszty utrzymania B. F. matka określiła na kwotę 2260 zł miesięcznie, a J. F. (1) na kwotę 2043 złotych. Małoletni J. rozpoczął naukę gry na gitarze , za którą płaci 100 złotych .Leczy się na łysienie plackowate wywołane stresem . Na kwoty utrzymania małoletnich składają się wyżywienie, ubrania, opieka zdrowotna , leczenie stomatologiczne i dermatologiczne , wydatki szkolne, korepetycje , wypoczynek , rekreację , opłaty za telefon i internet. Obecnie z uwagi na to, że małoletni powodowie nie zamieszkują razem ,środki chemiczne i kosmetyczne czy ubrania, z których dotychczas korzystali wspólnie, przedstawicielka ustawowa kupuje podwójnie . /zestawienie kosztów utrzymania małoletnich k .43-47/

Małoletni powodowie utrzymują kontakt z pozwanym sporadycznie , głównie telefoniczny. Po podjęciu nauki w szkole w O. kontakty B. z ojcem stały się częstsze.

Przedstawicielka ustawowa wraz z małoletnimi powodami mieszka obecnie w nieruchomości którą otrzymała od babci w zmian za opiekę .Ponosi koszty jej utrzymania, w tym zakupu opału za kwotę około 4000 złotych rocznie .Zarabia ponad 1800 złotych, otrzymuje 500+ na jedno dziecko i alimenty w kwocie 1000 złotych. Łącznie dysponuje na 3 osoby kwotą 3300 złotych. Nadal pomagają jej w wychowaniu i utrzymaniu dzieci rodzice i teściowie , którzy kupują powodom ubrania, dają kieszonkowe, finansują wycieczki. Pomaga tez finansowo starszy syn, chociaż jest to pomoc sporadyczna.

(dowód: zeznania M. F. – k. 74 i 74v, zeznania świadków J. F. (4), H. F., W. S. , T. S. k 72v do 74 )

Pozwany J. F. (2) ma 43 lata, nadal pracuje w tym samym miejscu pracy jak podczas sprawy rozwodowej, z tym że zarabia obecnie 3300 złotych. Zawarł nowy związek małżeński. Z obecną żoną ma ustanowioną rozdzielność majątkową. Mieszka w mieszkaniu żony, dokłada się do utrzymania 630 złotych. Na swoje potrzeby związane z zakupem żywności, dojazdów do pracy, środków czystości , ubrań wydaje miesięcznie kwotę 1500-1700 złotych miesięcznie. Po pokryciu kosztów i alimentów pozostaje mu kwota 600 złotych.

Pomaga żonie w opiece nad jej dzieckiem, chodzi do jej córki na wywiadówki.

(dowód: zeznania pozwanego – k. 74-odwrót, ,odpowiedz na pozew k . 24-25)

Sąd uznał za wiarygodny zebrany w sprawie materiał dowodowy i oparł się na nim, dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Nie budzą wątpliwości Sądu co do wiarygodności dowody z dokumentów. Zeznania przesłuchanej w charakterze strony powodowej przedstawicielki ustawowej powodów, jak również pozwanego i świadków należy uznać w większości za wiarygodne.

Sąd zważył, co następuje:

Zdaniem Sądu , powództwo jest zasadne co do kwoty po 700 złotych miesięcznie na rzecz małoletniego B. F. i do kwoty po 550 złotych na rzecz małoletniego J. F. (1). W pozostałym zakresie podlega oddaleniu.

W myśl art. 138 k.r.o., w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumieć natomiast należy zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego bądź zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji. Zgodnie bowiem z treścią art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, a wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie (art. 135 § 2 k.r.o.).

Zakres potrzeb dziecka, których zaspokajanie jest obowiązkiem rodziców, ustanawia przepis art. 96 k.r.o. W związku z powyższym, rodzice zobowiązani są zapewnić dzieciom, które nie są w stanie utrzymać się samodzielnie, zaspokojenie potrzeb w zakresie wyżywienia, odzieży, środków higieny oraz leczenia. Należy podkreślić, iż rodzice mogą być zwolnieni od świadczeń alimentacyjnych w stosunku do dziecka tylko wtedy, gdy dziecko posiada własny majątek, a dochody z tego majątku wystarczają na całkowite pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. We wszelkich innych wypadkach na rodzicach ciąży stanowczy obowiązek utrzymania dziecka, ograniczony tylko ich możliwościami zarobkowymi
i majątkowymi.

W niniejszej sprawie Sąd doszedł do wniosku, iż zasadnym jest podwyższenie alimentów płatnych od pozwanego J. F. (2) na rzecz jego małoletnich dzieci do kwot po 700 i 550 złotych miesięcznie. Potrzeby małoletnich powodów, którzy są w takim wieku, że nie są w stanie utrzymać się samodzielnie, nie osiągają sami żadnych dochodów, nie mają własnego majątku, z upływem czasu rosną. W literaturze podkreśla się, iż z biegiem lat, a zwłaszcza wskutek dorastania dziecka zwiększają się jego potrzeby i tym samym osoby zobowiązane do jego alimentacji powinny zwiększyć swój wysiłek dla zaspokojenia tych potrzeb (T. Smyczyński, Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2005, s. 277).

Od chwili, kiedy ostatnio była ustalona wysokość alimentów od pozwanego na rzecz powodów, to jest od momentu wydania wyroku przez Sąd Okręgowy w Łodzi I Wydział Cywilny upłynął ponad rok. Od tamtej pory uległa zmianie sytuacja powodów i pozwanego. Powodowie są uczniami szkoły podstawowej , mają szersze zainteresowania zarówno sportowe jak i edukacyjne, co również związane jest z dodatkowymi kosztami, bowiem B. podjął naukę w szkole sportowej co wiązało się z koniecznością ponoszenia dodatkowych opłat, natomiast J. rozpoczął naukę gry na gitarze i wymaga ponoszenia kosztów leczenia dermatologicznego . Powodowie znajdują się w takim wieku, że ich potrzeby szczególnie szybko rosną. W związku z dorastaniem więcej środków, niż było to w 2018 roku, potrzeba na wyżywienie, na odzież, buty, które częściej trzeba wymieniać na nowe, większe. Przedstawicielka ustawowa ponosi koszty utrzymania małoletnich powodów, które wynoszą 2260 złotych miesięcznie na rzecz B. i 2043 złotych na rzecz J..

Sytuacja przedstawicielki ustawowej powódki zmieniła się w stosunku do 2018roku.

Osiąga niewiele wyższy dochód z tytułu pracy w kwocie ok.1800 złotych i korzysta ze świadczenia 500+. Jednocześnie jednak zwiększyły się jej obciążenia z powodu utrzymania nieruchomości , na której również zamieszkują małoletni powodowie. M. F. samodzielnie sprawuje osobiste starania o małoletnie dzieci, dba o ich potrzeby materialne , zdrowotne i edukacyjne oraz rekreacyjne. Pozwany nie angażuje się w wychowanie dzieci. Jednocześnie podnieść należy , że przedstawicielka ustawowa na utrzymanie siebie i dzieci miesięcznie dysponuje kwotą 3300 złotych , zaś taką samą kwotą dysponuje pozwany na pokrycie swoich potrzeb.

Sytuacja pozwanego od dnia wyroku rozwodowego zasądzającego alimenty w łącznej kwocie 1000 zł miesięcznie również uległa zmianie. Jego wynagrodzenie wzrosło o 600 złotych Mieszka w mieszkaniu żony , za które ponosi tylko opłaty za media , nie ponosi już kosztów wynajmu mieszkania. Pozwany ma dobry zawód , stałą pracę . W ocenie Sądu, pozwany ma możliwości łożenia na utrzymanie powodów w zwiększonej kwocie , uwzględniającej wzrost potrzeb powodów. Pozwany zdaje się nie zauważać , że przedstawicielka ustawowa poza obowiązkami rodzicielskimi , pracuje również zawodowo, aby zabezpieczyć byt rodziny i sytuacja taka jest dla niej obciążeniem ,do którego pozwany nie czuje się zobowiązany. Koszty utrzymania powoda B. wzrosły o koszty pobytu w szkole sportowej a koszty J. o koszty nauki gry na gitarze i leczenia, które są uwzględnił podwyższając ustalone uprzednio alimenty.

Godzi się zauważyć, że Sąd, orzekając o wysokości świadczeń alimentacyjnych, bierze pod uwagę nie tylko dochody realnie osiągane przez zobowiązanego do świadczeń alimentacyjnych, ale także jego potencjalne możliwości zarobkowe i majątkowe, to jest dochody i majątek, jakie zobowiązany mógłby osiągnąć przy pełnym wykorzystaniu swoich kwalifikacji zawodowych, wykształcenia, doświadczenia zawodowego, uwzględniając stan zdrowia i wiek zobowiązanego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, nr 4, poz. 42). Zakres obowiązku alimentacyjnego może i powinien być większy od wynikającego z faktycznych dochodów zobowiązanego, jeśli przy pełnym i właściwym wykorzystaniu jego sił i umiejętności jego zarobki i dochody byłyby większe, a istniejące warunki społeczno - gospodarcze i ważne przyczyny takiemu wykorzystaniu nie stoją na przeszkodzie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 1975 r., III CRN 48/75, LEX nr 7702; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1959 r., sygn. III CR 212/58, OSPiKA 1960, nr 2, poz. 41).

Przedstawicielka ustawowa pracuje, pokrywa z własnych dochodów koszty utrzymania dzieci ale też i czyni na ich rzecz na co dzień osobiste starania . Z tych względów, jej udział w kosztach utrzymania małoletnich powodów wyrażony w pieniądzach powinien być niższy od obowiązku obciążającego pozwanego. Tymczasem ustalony obecnie obowiązek alimentacyjny pozwanego nie uwzględnia nawet połowy potrzeb małoletnich choć obowiązek alimentacyjny przedstawicielki ustawowej częściowo wyraża się i w finansowaniu potrzeb i poprzez osobistą opiekę i wychowanie.

Uwzględniając całokształt okoliczności sprawy, Sąd uznał, że zasadnym jest podwyższenie alimentów od pozwanego J. F. (2) na rzecz małoletnich powodów z kwot po 500 zł miesięcznie do kwoty po 700 zł i 550 miesięcznie, płatnych z góry do dnia 10 – go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat do rąk matki dzieci M. F.. W ocenie Sądu powyższa kwota jest adekwatna do usprawiedliwionych potrzeb małoletnich powodów, a jednocześnie nie przekracza możliwości finansowych pozwanego i wobec tego oddalił powództwo w pozostałej części.

Alimenty podwyższono od dnia 04 marca 2019 r., czyli od dnia doręczenia odpisu pozwu pozwanemu, uznając, iż wówczas pozwany został wezwany do niezwłocznego spełnienia świadczenia na podstawie art. 455 k.c. Z chwilą doręczenia odpisu pozwu na pozwanym, jako dłużniku, zaczął ciążyć obowiązek niezwłocznego spełnienia świadczenia – płacenia podwyższonych alimentów.

Sąd nie obciążył pozwanego kosztami postępowania sądowego, które przejął na rachunek Skarbu Państwa, zgodnie z art. 102 k.p.c. i wyrażoną w nim zasadą słuszności .

Stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. Sąd z urzędu nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w punkcie, na mocy którego podwyższono alimenty. Rygor natychmiastowej wykonalności jest bowiem nadawany z urzędu bez żadnych ograniczeń
w zakresie rat alimentacyjnych płatnych po dniu wniesienia powództwa do sądu.

Mając powyższe na względzie Sąd na podstawie art. 138 kriop w zw z art. 135 par 1 kpc , art. 102 kpc i 333 par 1 pkt 1 kpc orzekł jak w sentencji.