Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XVII AmE 72/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 lutego 2016 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: SSO Jolanta de Heij - Kaplińska

Protokolant: stażysta Dagmara Szczepańska

po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2016 roku w Warszawie na rozprawie

sprawy z odwołania M. P.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 9 marca 2015 roku nr (...)

I.  uchyla zaskarżoną decyzję w całości;

II.  zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz M. P. kwotę 460,00 (czterysta sześćdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania.

SSO Jolanta de Heij – Kaplińska

Sygn. akt XVII AmE 72/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 marca 2015 r. Nr (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: Prezes URE, organ) na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 12, art. 56 ust. 2 pkt 1 w związku z art. 56 ust. 3 i 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r. poz. 1059 z późn. zm., dalej Pe) w związku z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 z późn. zm., dalej k.p.a.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia M. P. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą: M. P. (...)” z siedzibą w G. (dalej zamiennie: odwołujący, przedsiębiorca, koncesjonariusz) posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...), kary pieniężnej w związku z naruszeniem warunku 2.2.3. koncesji na obrót paliwami ciekłymi udzielonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 16 sierpnia 2010 r. Nr (...)orzekł, że:

1.  przedsiębiorca M. P. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) (...)” z siedzibą w G. posiadający numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...), naruszył warunek 2.2.3. koncesji na obrót paliwami ciekłymi udzielonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 16 sierpnia 2010 r. Nr (...), w ten sposób, że wprowadził do obrotu olej napędowy o jakości niezgodnej z wymogami rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych paliw ciekłych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1058, dalej rozporządzenie jakościowe),

2.  za działania opisane w pkt. 1 wymierzył przedsiębiorcy M. P. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) (...)” z siedzibą w G. posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...) karę pieniężną w wysokości 16 000 zł (słownie: szesnaście tysięcy złotych), co stanowi (...) % przychodu z działalności koncesjonowanej osiągniętego przez niego w 2013 r.

( decyzja, k. 4-7)

Odwołanie od powyższej decyzji wywiódł w dniu 27 marca 2015 r. M. P., zaskarżając decyzję w całości i wnosząc o:

1.  uchylenie decyzji w całości i umorzenie w całości postępowania w sprawie;

2.  odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej i zmianę decyzji poprzez uchylenie pkt 2 decyzji i umorzenie postępowania, względnie o zmianę zaskarżonej decyzji w części dotyczącej kary pieniężnej poprzez znaczące jej obniżenie ze względu na całokształt okoliczności sprawy;

3.  zasądzenie od Prezesa URE na rzecz odwołującego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych z uwzględnieniem szczególnego stopnia zawiłości sprawy.

Zaskarżonej decyzji zarzucono:

1.  art. 77 § 1 k.p.a. poprzez nieprawidłowe zebranie i rozpatrzenie materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu;

2.  art. 7 i art. 9 k.p.a. poprzez zaniechanie wyjaśniania stronom zasadności przesłanek, którymi organy kierują się przy załatwianiu sprawy;

3.  art. 80 k.p.a. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i w efekcie wybiórcze dobieranie dowodów, w tym brak ustalenia lub nieprawidłowe ustalenie faktów sprawy, co polegało na tym, że wydając zaskarżoną decyzję:

a.  nie zbadano - poprzez opinię niezależnego rzeczoznawcy - jakości zabezpieczonego paliwa,

b.  oparto się na wyjaśnieniach pracowników organu administracji;

4.  art. 6 i 7 k.p.a. poprzez obciążenie strony/odwołującego konsekwencjami naruszenia prawa przez organ administracji publicznej.

( odwołanie, k. 8-12)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 19 czerwca 2015 roku Prezes URE wniósł o oddalenie odwołanie i zasądzenie od odwołującego na rzecz Prezesa URE kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

( odpowiedź na odwołanie, k. 18-22)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 16 sierpnia 2010 r. Nr (...) Prezes URE udzielił koncesji na obrót paliwami ciekłymi M. P. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą: M. P. (...) z siedzibą w G., na okres od 18 sierpnia 2010 r. do 31 grudnia 2030 r. Warunek 2.2.3 tej koncesji przewiduje, iż koncesjonariuszowi nie wolno czynić przedmiotem obrotu paliw ciekłych, których parametry jakościowe są niezgodne z parametrami określonymi obowiązującymi przepisami i wynikającymi z zawartych umów.

(dowód : decyzja Prezesa URE z dnia 16.08.2010 r., karty nienumerowane przed k.1 akt admin.)

W dniu 21 lutego 2014 roku funkcjonariusze celni przeprowadzili kontrolę w siedzibie przedsiębiorcy celem pobrania i badania próbek olejów napędowych w zakresie klasyfikacji kodem CN oraz kontroli wykorzystania oleju opałowego.

(dowód: upoważnienie do wykonania kontroli z dnia 21.02.2014 r., k. 29 akt admin.)

W toku prowadzonej kontroli kontrolerzy pobrali zbiorczą próbkę oleju napędowego z czterech komór autocysterny (...) zgodnie z protokołem pobrania prób nr (...), podzieloną następnie na trzy osobne próbki oraz próbkę oleju napędowego ze zbiornika metalowego podłączonego do dystrybutora paliw ciekłych, zgodnie z protokołem pobrania prób nr (...), podzieloną następnie na trzy osobne próbki.

W toku kontroli przedstawiono funkcjonariuszom celnym dokumentację firmy w zakresie nabyć oleju napędowego składającą się z dokumentów przewozowych i orzeczeń laboratoryjnych. Kontrolowany nie zgłosił uwag do protokołu kontroli.

( dowód: protokół kontroli nr (...) - (...) (...)- (...), k. 4 akt admin.; protokół pobrania próbek towaru nr (...), k. 31 akt admin.; protokół pobrania próbek towaru nr (...), k. 32 akt admin.)

Próbkę pobraną zgodnie z protokołem nr (...) w dniu 21 lutego 2014 r. przekazano do wyspecjalizowanego laboratorium celnego, tj. do Izby Celnej w B. - Wydział Laboratorium (...), Terminal Samochodowy w K.. Próbka była badana raz, celem dokonania identyfikacji jakościowej metodą (...) i drugi raz, celem weryfikacji parametrów gęstość w 15 ( O)C oraz zawartości siarki. Przy czym drugie badanie wykonano na próbie stanowiącej pozostałość po pierwszym badaniu. W wyniku drugiego z przeprowadzonych badań laboratoryjnych paliwa stwierdzono, że olej napędowy pobrany ze zbiornika (próba pobrania nr (...)) nie spełniał wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu jakościowym, „ze względu na zawartość siarki”.

(dowód: sprawozdanie z badań nr (...), k. 2 akt admin.; sprawozdanie z badań nr (...), k. 3 akt admin.)

Olej napędowy o próbie pobrania nr (...) z autocysterny (...) został nabyty przez M. P. od (...) Sp. z o.o. s siedzibą w S. (dalej:(...)) w dniu 20 lutego 2014 r., natomiast olej napędowy o próbie pobrania nr (...) ze zbiornika naziemnego pochodził z dostaw z 14 i 19 lutego 2014 od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. oraz (...). Wraz z zakupionym paliwem przedsiębiorca otrzymywał dokument przewozowy oraz orzeczenie laboratoryjne potwierdzające spełnianie przez olej napędowy norm jakościowych na dzień poprzedzający dostawę wydane przez Operatora Logistycznego (...) z siedzibą w P..

(dowód: protokół kontroli Nr (...) - (...) (...)- (...), k. 4 akt admin.; dokument przewozowy – dowód wydania nr (...), k. 8 akt admin.; orzeczenie laboratoryjne nr (...) z dnia 20.02.2014 r., k. 10 akt admin.; dokument przewozowy – dowód wydania nr (...) i (...), k. 5, 6 akt admin; orzeczenie laboratoryjne nr (...) z dnia 19.02.2014 r., k. 7 akt admin.; faktura VAT NR (...) z dnia 17.02.2014 r., k. 33-34 akt admin.; badanie laboratoryjne nr (...), k. 36 akt admin.; faktura VAT nr (...), k. 37 akt admin.)

Pismem z dnia 12 maja 2014 r. Nr (...) Prezes URE zawiadomił M. P. o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia przedsiębiorcy kary pieniężnej w związku z naruszeniem warunku 2.2.3. koncesji na obrót paliwami ciekłymi. Jednocześnie przedsiębiorca został wezwany do nadesłania w terminie 14 dni od dnia otrzymania niniejszego zawiadomienia wyjaśnień i odpowiednich dokumentów.

(dowód: zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego, Nr (...), k. 14 akt admin.)

Pismem z dnia 28 stycznia 2015 r. nr(...)Prezes URE zawiadomił przedsiębiorcę o zakończeniu postępowania dowodowego w sprawie. Przedsiębiorca został poinformowany o możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym oraz złożenia uwag i przeglądania akt w siedzibie Urzędu.

(dowód: zawiadomienie o zakończeniu postępowania dowodowego, k. 105 akt admin.)

W dniu 9 marca 2015 roku Prezes URE wydał zaskarżoną decyzję.

W 2013 r. koncesjonariusz uzyskał łączny przychód z działalności koncesjonowanej w kwocie (...)

(dowód: przychody, koszty i dochód z działalności koncesjonowanej w zakresie obrotu paliwami ciekłymi w 2013 r., k. 20 akt admin.).

Powyżej opisany stan faktyczny został ustalony przez Sąd w oparciu o ww. dowody, których wiarygodność nie budziła zastrzeżeń.

Sąd oddalił wniosek odwołującego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu jakości paliwa na okoliczność, iż parametry techniczne paliwa – parametr siarki mogły ulec zmianie w okresie od dostarczenia paliwa przez dostawcę. Ustalenie okoliczności wskazanej w tezie dowodowej przez odwołującego ma znaczenie wtórne wobec braku miarodajnego materiału do przeprowadzenia badań (o czym poniżej).

Sąd oddalił wniosek odwołującego o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron. Odwołujący składając przedmiotowy wniosek nie sprecyzował okoliczności, które mają być wykazane za pomocą powyżej wskazanego dowodu, co czyni wniosek niezgodny z wymaganiami formalnymi określonymi w art. 258 k.p.c.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Stosownie do art. 32 ust. 1 pkt 4 Pe, wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie obrotu paliwami ciekłymi wymaga uzyskania koncesji. Fakt reglamentowania określonej działalności oznacza poddanie jej szczególnym rygorom ze względu na konieczność ochrony pewnych dóbr oraz swoistą gwarancję Państwa, że działalność ta będzie prowadzona zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Celem zapewnienia prawidłowego wykonywania koncesjonowanej działalności na przedsiębiorcę są nakładane obowiązki o treści wskazanej w koncesji. W zakresie zaś działalności polegającej na obrocie paliwami ciekłymi, do takich obowiązków zalicza się obowiązek nieczynienia przedmiotem obrotu paliw, których parametry jakościowe nie odpowiadają parametrom wynikającym z obowiązujących przepisów oraz zawartych umów.

Niewykonywanie obowiązków określonych w koncesji jest zagrożone karą na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe. Przywołany przepis dotyczy odpowiedzialności za nieprzestrzeganie różnego rodzaju obowiązków koncesyjnych. Odpowiedzialność ta ma charakter obiektywny i niezależny od przeszkód napotykanych przez przedsiębiorcę w prowadzonej działalności koncesjonowanej, tj. oparta jest na zasadzie ryzyka (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2008 roku, III SK 6/08, Legalis Nr 212543). Wyłącznym warunkiem przypisania odpowiedzialności na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe jest zatem ustalenie, iż konkretny obowiązek koncesyjny został naruszony przez przedsiębiorcę.

Przedmiotem postępowania administracyjnego zakończonego zaskarżoną decyzją było wymierzenie przedsiębiorcy kary pieniężnej w zw. z naruszeniem przez odwołującego zakazu wprowadzania do obrotu paliw ciekłych, których parametry są niezgodne z parametrami określonymi obowiązującymi przepisami prawa i wynikającymi z zawartych umów, tj. warunku 2.2.3. koncesji. Celem przypisania przedsiębiorcy odpowiedzialności organ był zatem obowiązany do wykazania, iż koncesjonariusz wprowadzał do obrotu paliwo niespełniające norm jakościowych określonych w stosownych przepisach. Powyższa okoliczność zaś może być stwierdzona wyłącznie w drodze badania laboratoryjnego paliwa przeprowadzonego zgodnie z odpowiednią procedurą, w którym materiałem badanym jest próbka paliwa uzyskana w toku kontroli przez organy powołane do kontroli jakości paliwa.

Szczegółową procedurę kontroli jakości paliwa określa ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz.U. z 2014 r., poz. 1728). W myśl przepisów uprawnionymi do kontroli jakości paliw uprawnieni są inspektorzy posiadający upoważnienie do przeprowadzania jakości paliw (art. 16 ust 1). Kontrola taka polega na pobieraniu próbek i badaniu dokumentów dotyczących pochodzenia i jakości badanego paliwa. Przed rozpoczęciem kontroli inspektorzy są zobowiązani przedłożyć kontrolowanemu upoważnienie do przeprowadzenia kontroli zawierające m.in. informację o przedmiocie kontroli (art. 16 ust. 2). W toku kontroli pobiera się dwie próbki paliwa, z których jedna stanowi próbkę podstawową, druga zaś kontrolną (art.17 ust 1 oraz art. 22 ust 2). Czynność ta zostaje udokumentowana protokołem pobrania, który zawiera m.in. opis sposobu pobrania próbki (art. 20). Szczegółową procedurę poboru próbek paliwa i normy jakim winny odpowiadać przyrządy zastosowane do tej czynności określa Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 1 września 2009 r. w sprawie sposobu pobierania paliw ciekłych i biopaliw ciekłych (Dz.U. z 2014 r. poz. 1035). Pobrane próbki inspektorzy niezwłocznie przekazują do akredytowanego laboratorium w warunkach uniemożliwiających zmianę jakości paliwa i jego cech charakterystycznych (art. 22 ust. 1). W akredytowanym laboratorium bada się w pierwszej kolejności próbkę podstawową; próbka kontrolna jest badana na wniosek pisemny kontrolowanego przedsiębiorcy złożony do wojewódzkiego inspektora inspekcji handlowej w terminie 7 dni od podpisania protokołu kontroli (art. 22 ust. 4 i 5).

Podstawą faktyczną rozstrzygnięcia zawartego w pkt. 1 zaskarżonej decyzji były wyniki badań przeprowadzonych przez Laboratorium Izby Celnej w B. stwierdzające, iż badana próbka paliwa nie spełnia wymagań jakościowych w zakresie zawartości siarki określonych w rozporządzeniu jakościowym. Próbka poddana przedmiotowemu badaniu została pobrana w toku kontroli prowadzonej przez funkcjonariuszy celnych Oddziału Celnego Urzędu Celnego w R. na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. Nr 168, poz. 1323 z zm.) celem ustalenia rodzaju paliwa w zbiornikach pojazdów lub innych środków przewozowych dla ustalenia odpowiedniego numeru w klasyfikacji CN, a na podstawie powyższego ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego z tytułu należnego podatku akcyzowego. Badaniu w zakresie parametrów jakościowych poddano pozostałości próbki, po badaniu w zakresie identyfikacji jakościowej metodą (...).

W ocenie Sądu materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej nie pozwala na uznanie, iż pobranie przedmiotowej próbki i jej badanie zostało przeprowadzone zgodnie z procedurą określoną w ustawie o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, co stanowi gwarancję reprezentatywności uzyskanego wyniku dla partii paliwa znajdującej się w zbiorniku.

Po pierwsze, w toku kontroli nie udokumentowano procedury, którą zastosowano w trakcie pobierania próbki oleju napędowego, na jej ustalenie nie pozwalają zaś wyjaśnienia złożone w toku postępowania administracyjnego toczącego się przed Naczelnikiem Urzędu Celnego w R. (...)(k.85 akt admin.).

Olej napędowy jest rodzajem paliwa ciekłego. Sposób pobierania próbek paliw ciekłych i biopaliw ciekłych określa załącznik do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 1 września 2009 r. w sprawie sposobu pobierania paliw ciekłych i biopaliw ciekłych. Załącznik ten określa jak pobiera się próbki (1.1), przy użyciu jakich przyrządów odpowiadających normie PN-EN ISO 3170 (1.3), do jakich pojemników (1.4). Pojemnik przeznaczony na próbkę należy: (1) napełnić maksymalnie 4 litrami paliwa, z wyjątkami, (2) po napełnieniu paliwem natychmiast zamknąć, stosując zamknięcie zapewniające niezmienność parametrów jakościowych próbki.

Stosownie zaś do art. 20 ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw protokół pobrania próbek paliw winien oddawać opis sposobu, w jaki pobrano próbki. Jednak protokół z kontroli przeprowadzonej w dniu 21 lutego 2014 r. nie odnosi się do normy PN-EN ISO 3170.

W protokole zawiera się jedynie stwierdzenie, że „przy pomocy próbnika pobrali zbiorczą próbę ze zbiornika na podstawie protokołu pobrania prób nr (...), następnie przeprowadzili próbę kwasową dla w/w pobranej próbki oleju napędowego.” W dalszej części zapis protokołu opisuje postępowanie z paliwem „Do próbówki wypełnionej reagentem (wodnym roztworem kwasu solnego) wprowadzono badaną próbkę paliwa pobranego ze zbiornika w ilości około 5 ml”.

Wątpliwości dotyczące sposobu pobrania próbek wyjaśniał Naczelnik Urzędu Celnego w R. i na stronie 6 decyzji z dnia 31 października 2014 r. (...) odniósł się do przeprowadzonych czynności kontrolnych. Z ustaleń Naczelnika Urzędu Celnego w R. wynika, że pracownicy biorący udział w czynnościach kontrolnych potwierdzili, iż poboru dokonali mając na uwadze przepis art. 32 ustawy o służbie celnej i rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie sposobu pobierania paliw ciekłych i biopaliw ciekłych. Z opisanych w decyzji wyjaśnień funkcjonariuszy wynika, że „pobraną ilość oleju napędowego zlano do jednego naczynia i po jego wymieszaniu przelano do trzech jednakowych naczyń o poj. 1 litra przystosowanych do nałożenia zabezpieczeń urzędowych”.

W ocenie Sądu, ani z protokołu z dnia 21 lutego 2014 r., ani z zawartych w decyzji z dnia 31 października 2014 r. (...)ustaleń poczynionych na podstawie wyjaśnień funkcjonariuszy celnych, nie da się wywieść wniosku, że postępowanie funkcjonariuszy celnych odpowiadało sposobowi pobrania próbek paliw określonych w załączniku do rozporządzenia Ministra Gospodarki. Jak wynika z załącznika próbki należy pobierać w kolejności od lustra cieczy do dna zbiornika, aby uniknąć zaburzeń w niższych poziomach cieczy, rodzaj przyrządu do pobierania opisuje punkt 1.3.1 załącznika odnosząc się do normy PN-EN ISO 3170 zaś punkt 1.4.3 załącznika wymienia wielkość pojemnika i sposób jego zamykania. Tymczasem zamiast natychmiastowego zamknięcia pojemnika, pobrana próba została rozlana do trzech jednakowych naczyń o pojemności 1 litra. Następnie trzy pojemniki opisano umieszczając datę pobrania, numer protokołu pobrania i nr serii i zabezpieczono plombą ołowianą. Jedną próbę pozostawiono kontrolowanemu, jedną przesłano do laboratorium w K. i trzecia próba jest przechowywana w Oddziale Celnym w R.. Żaden z analizowanych dokumentów nie określają etapu, na którym pobrane paliwo zostało poddane reakcji z wodnym roztworem kwasu solnego, nie identyfikują z którego pojemnika paliwo poddano reakcji.

Po drugie, pobrana próbka nr (...), która została poddana badaniu na spełnianie normy jakościowej w zakresie zawartości siarki została podzielona na trzy próbki z przeznaczeniem opisanym powyżej. Zgodnie z art. 22 ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw pobiera się dwie próbki, podstawową i kontrolną i obie przekazuje się upoważnionemu pracownikowi akredytowanego laboratorium. Na wniosek kontrolowanego przedsiębiorcy przeprowadza się badanie próbki kontrolnej. Taki wniosek przedsiębiorcy o przeprowadzenie badania próbki kontrolnej został złożony w dnia 8 lipca 2014 r. i materiał dowodowy nie zawiera danych, czy badanie było przeprowadzone i jakie są jego wyniki.

Po trzecie, badanie oleju napędowego na zawartość siarki przeprowadzono na pozostałościach materiału z próby nr (...)wykonanego miesiąc wcześniej. Materiał badany nie pochodził więc z oryginalnie zaplombowanej próby, lecz z próby użytej do innego badania.

Wreszcie kontrola przeprowadzana przez służby celne na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o służbie celnej nie obejmuje jakości paliw przewidzianej ustawą z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.

Do zadań Służby Celnej należy realizacja polityki celnej w części dotyczącej przywozu i wywozu towarów oraz wykonywanie innych zadań wynikających z przepisów odrębnych, a w szczególności: wykonywanie kontroli określonych w art. 30 ust. 2 i 3 ustawy. W myśl art. 30 ust. 1 kontrola wykonywana przez Służbę Celną polega na sprawdzeniu prawidłowości przestrzegania przepisów prawa przez zobowiązane do tego osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej w zakresie m.in. rodzaju paliwa w zbiornikach pojazdów lub innych środków przewozowych (ust. 3). Funkcjonariusze wykonujący kontrole są uprawnieni zgodnie z art. 32 ust. 1 pkt 8 do badania towarów, surowców, półproduktów i wyrobów, w tym pobrania próbek towarów, surowców, półproduktów i wyrobów gotowych w celu ich zbadania. Ustawa o służbie celnej nie zawiera szczegółowych uregulowań dotyczących kontroli jakości paliwa.

Tymczasem kontrola przeprowadzona przez funkcjonariuszy celnych miała na celu identyfikację i klasyfikację oleju napędowego zgodnie z kodami CN i wyłącznie o takim jej celu odwołujący został poinformowany, co wynika z przedłożonego przedsiębiorcy upoważnienia do wykonywania kontroli (k. 29 akt admin.). Kontrola ta zresztą w całości była przeprowadzana zgodnie z przepisami ustawy o służbie celnej oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 maja 2010 r. w sprawie kontroli niektórych wyrobów akcyzowych (Dz. U z 2010 r., nr 86 poz. 55 z późn. zm.), które to przepisy nie zawierają regulacji w zakresie standardów kontroli odpowiadającej regulacji zawartej w ustawie o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, w szczególności nie gwarantują możliwości przeprowadzenia kontrolnego badania próbki paliwa, jak również nie regulują trybu i sposobu przekazania próbek do badania laboratoryjnego, ani też trybu zapoznania kontrolowanego z wynikami kontroli.

Zdaniem Sądu protokół kontroli przeprowadzonej w siedzibie pozwanego przez funkcjonariuszy celnych w dniu 21 lutego 2014 roku oraz wynik badania na zawartość siarki całkowitej przeprowadzony na pozostałościach próbki oleju napędowego nr (...), pobranej w toku przedmiotowej kontroli, nie mógł stanowić dowodu w postępowaniu administracyjnym w sprawie wymierzenia M. P. kary pieniężnej w związku z naruszeniem warunku 2.2.3. koncesji na obrót paliwami ciekłym na okoliczność naruszania przez odwołującego warunków koncesji. Prawdą jest, iż dokumenty przekazane Prezesowi URE przez Urząd Celny w R. są dokumentami urzędowymi w rozumieniu art. 76 § 1 k.p.a., jednak mogą one stanowić jedynie dowód w zakresie okoliczności, na potwierdzenie których zostały sporządzone, tj. w przedmiotowym przypadku okoliczność wprowadzania przez odwołującego do obrotu paliwa, któremu można przypisać konkretne kody CN. Nie stanowią one natomiast dowodu na okoliczność, iż odwołujący wprowadzał do obrotu paliwo niespełniające norm jakościowych w zakresie zawartości siarki – wynik uzyskany w toku postępowania prowadzonego przez organ celny potwierdzał jedynie, iż paliwo znajdujące się w dystrybutorze odwołującego winno być oznaczone takim, a nie innym kodem CN, uprawniającym do zastosowania konkretnej stawki podatku akcyzowego. Wbrew twierdzeniom Prezesa URE, przedsiębiorca w toku kontroli nie mógł skutecznie kwestionować sposobu poboru próbek celem kontroli jakości paliwa, gdyż nie miał świadomości, iż przeprowadzana kontrola ma na celu weryfikację jakości oleju napędowego, który wprowadza do obrotu. Badanie to nie zostało bowiem przeprowadzone w celu weryfikacji jakości paliwa, a próbka poddana badaniu nie została pozyskana zgodnie z wymogami zawartymi w ustawie o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. Brak zastosowania zaś odpowiedniej procedury poboru i badania próbek nie pozwala na przyjęcie, iż wynik uzyskany na skutek tak przeprowadzonej procedury może stanowić podstawę do uznania, iż olej napędowy wprowadzany przez przedsiębiorcę do obrotu, był niezgodny z wymogami jakościowymi w zakresie zawartości siarki.

Podstawę przypisania odpowiedzialności za naruszenie warunku 2.2.3. koncesji na obrót paliwami ciekłymi mogłyby stanowić wyłącznie dokumenty uzyskane w toku kontroli przeprowadzonej w trybie określonym w ustawie o systemie monitorowania i kontroli jakości paliw przez organ powołany do kontroli jakości paliw tj. odpowiedniego wojewódzkiego inspektora inspekcji handlowej. W przedmiotowym zaś przypadku Prezes URE dokumentami uzyskanymi w takim trybie nie dysponował. Wynik badania paliwa uzyskany w toku postępowania kontrolnego prowadzonego przez organy celne, nie odpowiada standardom przepisów ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw stąd nie jest miarodajnym dowodem na niespełnianie norm jakościowych paliwa wprowadzanego przez przedsiębiorcę do obrotu.

Mając powyższe na uwadze, na zasadzie art. 479 53 § 2 k.p.c., Sąd uchylił zaskarżoną decyzję.

Na zasadzie art. 98 k.p.c. zasądzono koszty procesu na rzecz odwołującego obejmujące opłatę stałą od odwołania 100,00 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 360 zł, ustalone na podstawie § 14 ust. 3 pkt 3 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. ws. opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490 j.t.) w zw. z § 21 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. ws. opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804).

SSO Jolanta de Heij – Kaplińska