Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XVII AmA 177/11

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: SSR (del.) Magdalena Kurc-Mazurkiewicz

Protokolant: Andrzej Tracz

po rozpoznaniu w dniu 15 października 2013 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w O.

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nr (...) z dnia 31 sierpnia 2011 r.

o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów i nałożenie kary pieniężnej

I. uchyla decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 31 sierpnia 2011 r. w zakresie punktu I ust. 1;

II. oddala odwołanie w pozostałym zakresie;

III. zasądza od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w O.

na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSR (del.) Magdalena Kurc-Mazurkiewicz

Sygn. akt XVII AmA 177/11

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 sierpnia 2011 r., numer (...), wydaną na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (dalej u.o.k.k.) oraz stosowanie do art. 33 ust. 6 tej ustawy, po przeprowadzeniu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, wszczętego z urzędu przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w O. (dalej: (...)) w związku ze stosowaniem we wzorcach umów p.n.:

1. „Protokół z indywidualnych uzgodnień dot. lok. o pow. … m ² , klatka …, kondygnacja … przy ul. (...) w O.”.

2. „Umowa przedwstępna nr …..”.

postanowień o treści:

1. „Wszelkie nie zgłoszone zmiany do umowy oznaczają, Państwa akceptację na ich brzmienie i postanowienia, co jest jednoznaczne z tym, iż także one podlegały indywidualnym ustaleniom- a jedynie nie zostały do nich wystosowane jakiekolwiek zastrzeżenia z Państwa strony” („Protokół z indywidualnych uzgodnień dot. lok. o pow. … m ² , klatka …, kondygnacja … przy ul. (...) w O.”).

2. „Termin, o którym mowa w ust. 1 ulega przedłużeniu w przypadku zaistnienia okoliczności uniemożliwiających realizację Inwestycji, w szczególności takich jak:

a) decyzje władz, sądów, organów administracyjnych zakazujące prowadzenia inwestycji lub nakazujące jej wstrzymanie.

b) katastrofy, klęski żywiołowe, pożary, zalania itp.

c) warunki atmosferyczne uniemożliwiające prowadzenie inwestycji.

d) (…).

W przypadku wystąpienia wskazanych okoliczności, Deweloper zastrzega sobie prawo do przesunięcia daty odbioru Lokalu o czas równy okresowi utrzymywania się tychże przeszkód, nie dłużej jednak niż o 3 miesiące. W przypadku gdy deweloper nie zakończy robót w tak przedłużonym terminie, Nabywca będzie uprawniony do odstąpienia od niniejszej umowy, w terminie 14 dni od dnia dowiedzenia się przez Nabywcę o tej przesłance, bez obowiązku zapłaty odstępnego” („Umowa przedwstępna nr …..”).

„Oprócz sytuacji wskazanych w paragrafach poprzednich umowy, prawo do odstąpienia od niniejszej umowy w terminie do dnia ….. 2011 roku, ale nie później niż do zawarcia umowy przyrzeczonej, bez obowiązku zapłaty odstępnego, przysługuje:

a) Nabywcy, jeżeli zwłoka Dewelopera w wydaniu Lokalu w terminie określonym w § 6 przekroczy 60 dni- w tym przypadku Nabywcy przysługuje roszczenie o zwrot wpłaconych zaliczek powiększonych o karę umowną w wysokości 10.000,00 zł (dziesięć tysięcy złotych).

b) Deweloperowi w każdym z następujących przypadków:

⚫: Opóźnienie Nabywcy w płatności którejkolwiek z ciążących na nim wobec Dewelopera należności przekroczy 30 dni,
⚫: Nabywca nie stawił się do zawarcia umowy przyrzeczonej w wyznaczonym przez Dewelopera terminie lub odmówił jej zawarcia,

- w tych przypadkach Deweloper zwróci Nabywcy kwotę będącą równowartością wpłaconych przez Nabywcę zaliczek w wysokości nominalnej, jednakże pomniejszoną o karę umowną w wysokości 20% kwoty ceny wskazanej w § 4 ust. 3, do której to zapłaty nabywca jest zobowiązany” („Umowa przedwstępna nr …..”).

„Za zmiany umowy na wniosek Nabywcy Deweloper uprawniony będzie do pobierania każdorazowo kwoty zryczałtowanej w wysokości 100 zł plus VAT tytułem kosztów sporządzenia aneksu” („Umowa przedwstępna nr …..”).

„Nabywca ma obowiązek informowania Dewelopera o każdej zmianie swojego adresu. W przypadku nie podjęcia przez niego korespondencji pod adresem ostatnio wskazanym Deweloperowi, korespondencję uznaje się za doręczoną bez względu na przyczynę, dla której nie została podjęta” („Umowa przedwstępna nr …..”).

w wyniku, którego uznano, że ww. przedsiębiorca stosował praktykę, o jakiej mowa w art. 24 ust. 1 i 2 powołanej ustawy i stwierdzono zaniechanie jej stosowania z dniem 18 stycznia 2011 r.

W punkcie II decyzji, na podstawie art. 105 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.) w zw. z art. 83 u.o.k.k. oraz stosownie do art. 33 ust. 6 tej ustawy Prezes UOKiK umorzył postępowanie w sprawie stosowania przez (...) praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, polegających na zamieszczeniu we wzorcu umownym „Umowa przedwstępna nr ….” postanowienia o treści:

„Strony ustalają, że zarząd nieruchomością wspólną zostanie w umowie przyrzeczonej powierzony- podmiotowi wskazanemu przez Dewelopera”.

W punkcie III na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. u.o.k.k. oraz stosowanie do treści art. 33 ust. 6 tej ustawy, Prezes UOKiK nałożył na (...) karę pieniężną w wysokości 14.914 złotych z tytułu naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 24 ust. 2 pkt 1 u.o.k.k. w zakresie opisanym w punkcie I sentencji decyzji.

Od powyższego rozstrzygnięcia, powód (...) wniósł odwołanie zaskarżając decyzję Prezesa UOKiK w części, to jest co do punktu I i III.

Zaskarżonej decyzji powód zarzucił:

1) naruszenie przepisów postepowania, tj. art. 7, 77, 80 k.p.a. poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków z niego niewynikających, tj. ustalenie przez Prezesa UOKiK, iż zakwestionowane zapisy stanowią niedozwolone klauzule umowne, podczas, gdy postanowienia stosowane przez skarżącego istotnie różnią się od klauzul niedozwolonych wskazanych w zaskarżonej decyzji;

2) naruszenie przepisu art. 24 ust. 2 pkt 1 u.o.k.k.- poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie wyrażające się w uznaniu przez Prezesa UOKiK, zgodnie z którym skarżący stosował postanowienia wzorców umów, które zostały wpisane do Rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone, o którym mowa w art. 479⁴⁵ ustawy z dnia 17 listopada 1964 r.- Kodeks postepowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zmianami) (dalej: k.p.c.);

3) naruszenie przepisu art. 384 § 1 k.c. poprzez jego nieprawidłową wykładnię, wyrażającą się w uznaniu „Protokołu z indywidualnych uzgodnień postanowień umowy przedwstępnej (…)” za wzorzec umowny, o jakim mowa we wskazanym przepisie.

Z ostrożności procesowej zaskarżonej decyzji powód zarzucił niezasadne nałożenie przez organ antymonopolowy na spółkę powodową kary pieniężnej, wobec istnienia podstaw do odstąpienia od wymierzenia kar pieniężnych.

Powód wniósł o:

1) zmianę zaskarżonej decyzji w części i umorzenie postępowania w zaskarżonym zakresie z powodu niestwierdzenia stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego; ewentualnie o:

2) zmianę zaskarżonej decyzji w części i odstąpienie od wymierzenia skarżącemu kar pieniężnych oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zawrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu odwołania, powód w pierwszej kolejności wskazał, że zakwestionowane przez Prezesa UOKiK postanowienia różnią się w swej treści i kontekście od klauzul wpisanych do rejestru. W ocenie powoda - Prezes UOKiK zakwestionowane postanowienia potraktował wybiórczo i w oderwaniu od pozostałych zapisów umowy modyfikujących zakwestionowane zapisy. Dalej powód podniósł, że postanowienie zawarte w „Protokole” nie może być przedmiotem postępowania, bowiem „Protokół” nie jest wzorcem umownym, ani umową i zawiera jedynie oświadczenia wiedzy- a nie oświadczenia woli. Ponadto nie stanowił on załącznika do zawieranej z konsumentem umowy. Celem „Protokołu” było zachęcenie konsumentów do negocjacji. Z protokołu nie wynikają żadne prawa, ani obowiązki dla konsumenta. Zdaniem powoda wskazane przez Prezesa postanowienie niedozwolone, wpisane do rejestru różni się tym, iż znajdowało się ono w umowie, nie zaś jak w niniejszej sprawie w protokole stanowiącym zaproszenie do rokowań, przekazywanym przed podpisaniem umowy.

Odnośnie klauzuli wskazanej jako druga w decyzji Prezesa UOKiK powód wskazał, że zapis ten nigdy się nie ziścił. Zdaniem powoda zapis ten dotyczy tzw. „siły wyższej”, za którą w polskim prawie dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, a zatem nie ponosi jej również powód. Ponadto zapis ten nie przewiduje dla konsumenta żadnych konsekwencji karnych, przeciwnie daje mu możliwość odstąpienia od umowy, jeżeli zajdzie przypadek tzw. siły wyższej. Tymczasem klauzule wpisane pod numerami 882, 883 i 1390 nie zawierają możliwości odstąpienia od umowy bez konsekwencji finansowych.

Odnośnie klauzuli wskazanej jako trzecia w decyzji Prezesa UOKiK powód podkreślił, że zapis ten dotyczy jedynie najcięższych naruszeń umowy, zaś kara umowna w razie ich naruszenia została przewidziana dla obu stron umowy. Tymczasem klauzule wpisane w rejestrze pod numerami 355, 1275, 1375 i 1376 nie przewidują kat umownych również dla przedsiębiorcy oraz zapewniają bardzo ogólny i szeroki zakres podstaw takiego odstąpienia. Powód dodał, że aktualnie będzie stosował postanowienie umowne przewidujące karę umowną na poziomie 20%, ponieważ wymóg taki postawił mu (...) Bank (...).

Odnośnie klauzuli wskazanej jako czwarta w decyzji Prezesa UOKiK powód wskazał, że kwota 100 złotych netto za sporządzenie aneksu do umowy nie jest kwotą wygórowaną i wynika z kalkulacji związanej z koniecznością sporządzenia aneksu. Opłata ta ma na celu jedynie zmobilizowanie klienta do przemyślanych zmian, jednakże w praktyce nie była stosowana.

Odnośnie klauzuli wskazanej jako piątej w decyzji Prezesa UOKiK powód podkreślił, że zapis ten miał znaczenie jedynie dyscyplinujące strony. Postanowienie to dotyczy jedynie korespondencji stron, nie dotyczy zaś składania oświadczeń woli. Tymczasem klauzule wpisane do rejestru pod numerami 918, 1207, 1482 dotyczą doręczania oświadczeń woli, a nie zwykłej korespondencji.

Powód wskazał, że od 18 stycznia 2011 r. zaprzestał stosowania zakwestionowanego wzorca umowy i stosuje nowy wzorzec.

W odpowiedzi na odwołanie, Prezes UOKiK podtrzymał stanowisko zaprezentowane w zaskarżonej decyzji i wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Pismem z dnia 11 lipca 2013 r. powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Na rozprawie w dniu 15 października 2013 r. poprzedzającej ogłoszenie wyroku nie stawił się prawidłowo powiadomiony pełnomocnik powoda, natomiast stawił się pełnomocnik pozwanego, który zajął stanowisko jak dotychczas (k. 75).

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ustalił następujący stan faktyczny:

Powód - (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w O. prowadzi działalność gospodarczą w polegającą między innymi na realizacji projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków, robotach budowalnych związanych ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych.

W ramach prowadzonej działalności powód zawiera umowy z konsumentami z użyciem wzorców umów, które regulują prawa i obowiązki tak spółki jak i konsumentów korzystających z ich usług. W ramach prowadzonej działalności powód wykorzystywał:

1. „Protokół z indywidualnych uzgodnień dot. lok. o pow. … m ² , klatka …, kondygnacja … przy ul. (...) w O.”.

2. „Umowa przedwstępna nr …..”.

Prezes UOKiK prowadził postępowanie wyjaśniające, mające na celu ustalenie, czy stosowane przez (...) wzorce umowne zawierają niedozwolone postanowienia umowne.

W toku postępowania wyjaśniającego powód w piśmie z dnia 11 stycznia 2011 r., zajął stanowisko w sprawie i przedłożył stosowane przez siebie wzorce umowne, to jest:

Protokół z indywidualnych uzgodnień dot. lok. o pow. … m², klatka …, kondygnacja … przy ul. (...) w O.” i „Umowa przedwstępna nr …..” (k. 6 - 19 akt adm.).

W związku z podejrzeniem stosowania przez (...) praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów Prezes UOKiK postanowieniem numer (...) z dnia 17 marca 2011 r. wszczął postępowanie przeciwko ww. przedsiębiorcy pod zarzutem stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów polegających na stosowaniu postanowień wzorców umów, które zostały wpisane do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone, o którym mowa w art. 479⁴⁵ u.o.k.k. o treści:

„Wszelkie nie zgłoszone zmiany do umowy oznaczają, Państwa akceptację na ich brzmienie i postanowienia, co jest jednoznaczne z tym, iż także one podlegały indywidualnym ustaleniom- a jedynie nie zostały do nich wystosowane jakiekolwiek zastrzeżenia z Państwa strony” („Protokół z indywidualnych uzgodnień dot. lok. o pow. … m ² , klatka …, kondygnacja … przy ul. (...) w O.”).

„Termin, o którym mowa w ust. 1 ulega przedłużeniu w przypadku zaistnienia okoliczności uniemożliwiających realizację Inwestycji, w szczególności takich jak:

e) decyzje władz, sądów, organów administracyjnych zakazujące prowadzenia inwestycji lub nakazujące jej wstrzymanie.

f) katastrofy, klęski żywiołowe, pożary, zalania itp.

g) warunki atmosferyczne uniemożliwiające prowadzenie inwestycji.

h) (…).

c) Nabywcy, jeżeli zwłoka Dewelopera w wydaniu Lokalu w terminie określonym w § 6 przekroczy 60 dni- w tym przypadku Nabywcy przysługuje roszczenie o zwrot wpłaconych zaliczek powiększonych o karę umowną w wysokości 10.000,00 zł (dziesięć tysięcy złotych).

d) Deweloperowi w każdym z następujących przypadków:

⚫: Opóźnienie Nabywcy w płatności którejkolwiek z ciążących na nim wobec Dewelopera należności przekroczy 30 dni,
⚫: Nabywca nie stawił się do zawarcia umowy przyrzeczonej w wyznaczonym przez Dewelopera terminie lub odmówił jej zawarcia,

Pismem z dnia 17 marca 2011 r. Prezes UOKiK zawiadomił (...) o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz wezwał do przedstawienia stosownej dokumentacji (k. 23 - 24 akt adm. wraz z dowodem nadania).

W odpowiedzi na powyższe, pismem z dnia 29 marca 2011 r. powód ustosunkował się do zarzucanych mu praktyk oraz poinformował, że od 18 stycznia 2011 r. nie stosuje zakwestionowanego wzorca umownego, a stosuje nowy wzorzec, który do niniejszego pisma załączył (k. 25 - 36 akt adm. oraz nowy wzorzec umowny k. 37 - 40 akt. adm.).

W piśmie z dnia 26 kwietnia 2011 r. powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie (k. 119 akt adm.).

Zawiadomieniem z dnia 20 maja 2011 r. Prezes UOKiK poinformował powoda o zakończeniu zbierania materiału dowodowego w postępowaniu i o możliwości zapoznania się z nim w uzgodnionym terminie (k. 121- 122 akt adm.).

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie w części, to jest w zakresie punktu I ust. 1 decyzji Prezesa UOKiK.

Zgodnie z przepisem art. 24 ust. 1 i 2 u.o.k.k. zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Art. 24 ust. 2 pkt 1 cytowanej ustawy stanowi, że przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy, w szczególności stosowanie postanowień wzorców umów, które zostały wpisane do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone, o którym mowa w art. 479⁴⁵ k.p.c. Praktykami naruszającymi zbiorowe interesy konsumenta są zatem takie zachowania przedsiębiorców, które spełniają łącznie dwa warunki. Po pierwsze - są bezprawne, a po drugie - naruszają interes konsumentów. Bezprawność to sprzeczność z obowiązującymi przepisami prawa. Natomiast naruszenie interesu konsumentów odnosi się wyłącznie do interesu prawnego rozumianego jako określone potrzeby konsumenta uznane przez ustawodawcę za godne ochrony. Interes ekonomiczny konsumentów podlega bowiem ochronie przewidzianej przez przepisy prawa antymonopolowego.

W pierwszej kolejności odnosząc się do zarzutu naruszenia przepisów postępowania administracyjnego wskazać należy, że zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 r. sygn. akt III CRN 120/91 OSNC 1992 Nr 5, poz. 87; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r. sygn. akt I CKN 265/98 OSP 2000 Nr 5 poz. 68; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999 r. sygn. akt 351/99 OSNC 2000 Nr 3 poz. 47; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 r. sygn. akt I CKN 1036/98 LEX Nr 52708; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2005 r., sygn. akt III SZP 2/05 OSNP 2006/19-20/312) Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie może ograniczyć sprawy wynikającej z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu tylko do funkcji sprawdzającej prawidłowość postępowania administracyjnego, które poprzedza postępowanie sądowe. Celem postępowania nie jest przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego, ale merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, której przedmiotem jest spór między stronami - powstający dopiero po wydaniu decyzji przez Prezesa Urzędu. Postępowanie sądowe przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym uwzględnia się materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym, co nie pozbawia jednak stron możliwości zgłoszenia nowych twierdzeń faktycznych i nowych dowodów, według zasad obowiązujących w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych. Sąd antymonopolowy jest sądem cywilnym i prowadzi sprawę cywilną, wszczętą w wyniku wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, w tym wypadku Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, według reguł kontradyktoryjnego postępowania cywilnego, a nie sądem legalności decyzji administracyjnej, jak to czynią sądy administracyjne w postępowaniu sądowo-administracyjnym. Tylko takie odczytanie relacji pomiędzy postępowaniem administracyjnym i postępowaniem sądowym może uzasadniać dokonany przez racjonalnego ustawodawcę wybór między drogą postępowania cywilnego i drogą postępowania sądowo-administracyjnego dla wyjaśnienia istoty sprawy.

W dalszej kolejności, odnosząc się do zarzutu naruszenia przepisu art. 24 ust. 2 pkt 1 u.o.k.k. - poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie wyrażające się w uznaniu, że skarżący stosował postanowienia wzorców umów, które zostały wpisane do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone - Sąd uznał, iż wszystkie wskazane w punkcie I ust. 2 zaskarżonej decyzji postanowienia wzorców umów są tożsame z treścią postanowień uznanych za niedozwolone prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów i wpisane do rejestru, o którym mowa w art. 479⁴⁵ § 2 k.p.c. Fakt więc umieszczenia przez powoda postanowień, których treść jest tożsama z treścią postanowień wpisanych do rejestru, we wzorcach umownych zawieranych w stosunkach z konsumentami - jednoznacznie wskazuje, iż stosuje on praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.

Zgodnie zaś z art. 27 ust. 1 i 2 powołanej wyżej ustawy, Prezes Urzędu wydaje decyzję o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i stwierdzającą zaniechanie jej stosowania, jeżeli przedsiębiorca zaprzestał stosowania praktyki, o której mowa w art. 24.

W świetle powyższego oraz zarzutów podniesionych w odwołaniu od decyzji, niezbędne jest dokonanie oceny, czy w istocie postanowienia stosowane przez powoda są tożsame z postanowieniami wpisanymi do rejestru postanowień umownych. Wskazać przy tym należy, że oceny dokonuje się nie tylko na podstawie kryterium identyczności postanowień, ale również na podstawie ich tożsamości. Zgodnie bowiem z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2006 r. (Sygn. III SZP 3/06) stosowanie postanowień wzorców umów o treści tożsamej z treścią postanowień uznanych za niedozwolone prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów i wpisanych do rejestru, o którym mowa w art. 479⁴⁵§ 2 k.p.c., może być uznane w stosunku do innego przedsiębiorcy za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.

Przechodząc do oceny bezprawności poszczególnych postanowień wskazanych w zaskarżonej decyzji Sąd zważył, iż:

- postanowienie z punktu I ust. 2 decyzji Prezesa UOKiK o treści:

„Termin, o którym mowa w ust. 1 ulega przedłużeniu w przypadku zaistnienia okoliczności uniemożliwiających realizację Inwestycji, w szczególności takich jak:

i) decyzje władz, sądów, organów administracyjnych zakazujące prowadzenia inwestycji lub nakazujące jej wstrzymanie.

j) katastrofy, klęski żywiołowe, pożary, zalania itp.

k) warunki atmosferyczne uniemożliwiające prowadzenie inwestycji.

l) (…).

jest tożsame z klauzulą wpisaną do Rejestru postanowień uznanych za niedozwolone pod pozycją:

- 882 o treści „Opóźnienia wywołane decyzjami administracyjnymi lub ich brakiem, w wyniku zmiany przepisów oraz innych niezależnych od sprzedającego przeszkód spowodują odpowiednie przesunięcie terminów rozpoczęcia budowy i oddania przedmiotu budowy kupującemu”,

- 883 o treści „W przypadku wystąpienia w trakcie realizacji budowy niekorzystnych warunków atmosferycznych takich jak np. niskie temperatury poniżej -5 stopni C, ulewne deszcze trwające przez co najmniej 30 dni lub też wystąpienia innych podobnych i niezależnych od Sprzedającego przeszkód. Sprzedający zastrzega sobie prawo do przedłużenia terminów, o których mowa w ust. 1 o czas trwania tych przeszkód, nie dłużej niż o 3 miesiące”,

- 1390 o treści „Nabywca ma prawo odstąpić od umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia w przypadku opóźnienia w wykonaniu przedmiotu umowy wyższego niż 120 dni. (...) zwróci Nabywcy wniesione przez nich kwoty w wysokości nominalnej z zastrzeżeniem potrąceń opisanych w ust. 5 w terminie 60 dni od rozwiązania umowy”,

albowiem wyłącza lub istotnie ogranicza odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Wyliczone w zakwestionowanym postanowieniu przesłanki wyłączenia odpowiedzialności pozwalają przedsiębiorcy na nieograniczone opóźnienie w realizacji zawartej z konsumentem umowy, spowodowane co prawda niezależnymi od przedsiębiorcy przesłankami, ale zarówno tymi zawinionymi, jak i niezawinionymi. W ocenie Sądu postanowienie to jest zbyt ogólne. W odniesieniu do zakwestionowanego przez Prezesa UOKiK postanowienia oraz postanowień wpisanych do rejestru, analizując klauzule pod względem ich tożsamości, Sąd uznał, że pomimo różnicy w treści przewidują ten sam skutek, a więc wyłączenie odpowiedzialności przedsiębiorcy ze względu na zdarzenia wywołane tzw. siłą wyższą. W tym miejscu wskazać należy, że mimo, iż k.c. nie posługuje się pojęciem siły wyższej, to przez pojęcie to należy rozumieć (zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 1952 r., CR 962/51, OSN 1954, poz. 2; wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 1953 r. I C 60/53, OSN 1954, poz. 35 i wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 1962 r., I CR 34/62, OSNCP 1963, nr 11, poz. 262) zdarzenie zewnętrzne, niemożliwe do przewidzenia, a także niemożliwe do zapobieżenia nie tyle samemu zjawisku, ile szkodliwym jego następstwom - przy zastosowaniu współczesnej techniki. Istotne jest, aby zdarzenie to spełniało łącznie wszystkie trzy przesłanki. Jest to więc zdarzenie niezależne zarówno od przedsiębiorcy, jak i od konsumenta, niemniej jednak należy mieć na uwadze, że zgodnie z art. 471 k.c. „dłużnik jest obowiązany do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”. Dłużnik może się uwolnić od odpowiedzialności, jeśli wykaże, że wykonał zobowiązanie, albo że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania nastąpiło nie z jego winy. Tymczasem powód stosując zakwestionowane postanowienie jednostronnie wyłączył swoją odpowiedzialność, bez koniczności wykazania przesłanek z art. 471 k.c. Natomiast w odniesieniu do tożsamości zakwestionowanego postanowienia z postanowieniem wpisanym do rejestru pod numerem 1390, Sąd uznał, że są one tożsame co do skutku, który przewidują, bowiem umożliwiają przedsiębiorcy wyłączenie odpowiedzialności za zwłokę, gdy ta nie przekroczy - w przypadku klauzuli stosowanej przez powoda 3 miesiące (a w przypadku wpisanej do rejestru - 120 dni). Oznacza to, że powód stosując postanowienie ww. brzmieniu może przez 3 miesiące, bez żadnych konsekwencji zwlekać z wykonaniem ciążącego na nim zobowiązania.

- postanowienie z punktu I ust. 2 decyzji Prezesa UOKiK o treści:

e) Nabywcy, jeżeli zwłoka Dewelopera w wydaniu Lokalu w terminie określonym w § 6 przekroczy 60 dni- w tym przypadku Nabywcy przysługuje roszczenie o zwrot wpłaconych zaliczek powiększonych o karę umowną w wysokości 10.000,00 zł (dziesięć tysięcy złotych).

f) Deweloperowi w każdym z następujących przypadków:

⚫: Opóźnienie Nabywcy w płatności którejkolwiek z ciążących na nim wobec Dewelopera należności przekroczy 30 dni,
⚫: Nabywca nie stawił się do zawarcia umowy przyrzeczonej w wyznaczonym przez Dewelopera terminie lub odmówił jej zawarcia,

jest tożsame z klauzulą wpisaną do Rejestru postanowień uznanych za niedozwolone pod pozycją:

- 355 o treści „Odstąpienie od umowy z przyczyn leżących po stronie Nabywcy, pociąga za sobą przepadek na rzecz (...) kwoty 2.000 zł (dwóch tysięcy złotych). Pozostałe do rozliczenia środki finansowe zostaną zwrócone Nabywcy według ich nominalnej wartości w dniu wpłaty na wskazany przez Nabywcę rachunek bankowy w terminie 30 dni od daty odstąpienia od umowy”,

- 1275 o treści „Zwrot nastąpi, po pomniejszeniu łącznej kwoty nominalnej uiszczonych rat o kwotę kary umownej w wysokości 10% ceny lokalu ora inne kwoty należne inwestorowi w myśl postanowień niniejszej umowy w związku z wykonaniem przez niego prawa odstąpienia w trybie ust. 1”,

- 1375 o treści „Stronie sprzedającej przysługuje prawo do wypowiedzenia niniejszej umowy ze skutkiem natychmiastowym przy uwzględnieniu par. 4 umowy według wyboru Strony sprzedającej, jeżeli strona kupująca będzie zalegała z zapłatą chociażby jednej raty (części) ceny sprzedaży lub jakiejkolwiek kwoty podatku od towarów i usług i nie dokona odpowiedniej płatności wraz z należnymi odsetkami w terminie 21 dni od dnia wymagalności, określonego w par. 3 niniejszej umowy”,

- 1376 o treści "Strony niniejszej umowy postanawiają, że gdy z przyczyn leżących po Stronie kupującej umowa przyrzeczona nie zostanie zawarta w terminie o którym mowa w par. 5 ust. 1 Strona sprzedająca może: - dochodzić od Strony kupującej zawarcia umowy przyrzeczonej w terminie do 30 (trzydziestu) dni od upływu terminu, o którym mowa w par. 5 ust. 1 lub - po upływie 30 (trzydziestu) dni od terminu, o którym mowa w par. 5 ust. 1 uznać, iż niniejsza umowa wygasa i dochodzić od Strony kupującej zapłaty kary umownej stanowiącej kwotę pieniężną w wysokości 15% ceny sprzedaży określonej w par. 2 niniejszej umowy”,

albowiem podobnie jak zakwestionowana przez Prezesa UOKiK regulacja, nakłada na konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy, obowiązek zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej, zatem wypełnia przesłanki z art. 385³ pkt 17 k.c.

Również w tym przypadku należy zgodzić się z Prezesem UOKiK, że klauzule, choć różnią się treścią przewidują dla konsumenta ten sam skutek, a mianowicie zastrzegają na rzecz przedsiębiorcy rażąco wygórowaną karę umowną. Ponadto przewiduje nierównomierność kar, bowiem na rzecz konsumenta zastrzega karę w stałej wysokości 10.000 złotych, podczas gdy na rzecz przedsiębiorcy zastrzega karę w wysokości 20%.

Możliwość zastrzeżenia kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego przewiduje art. 483 § 1 k.c. Zgodnie zaś z art. 484 § 1 k.c. kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej wysokości, bez względu na wysokość poniesionej szkody. Oznacza to tym samym, że niewykonanie lub nienależyte wykonania zobowiązania niepieniężnego przez konsumenta rodzi automatycznie obowiązek zapłaty kary umownej, nawet w sytuacji, gdy przedsiębiorca nie poniesie żadnej szkody. Instytucja kary umownej bowiem pełni rolę zabezpieczenia trwałości umowy, jej wykonania oraz pełni zarazem funkcje odszkodowawczą.

W niniejszej sprawie kara umowna zastrzeżona została na wypadek niewykonania sprecyzowanych umową zobowiązań o charakterze niepieniężnym, jednocześnie uprawniając drugą stronę do jednostronnego rozwiązania tej umowy. Zatem nie było przeciwskazań do wprowadzenia zapisu o karze umownej. Wątpliwości budzi natomiast wysokość zastrzeżonej kary umownej. Kara umowna powinna być wyrażona wprost w pieniądzu, albo przez wskazanie parametrów odnoszących się do zabezpieczonego świadczenia, które umożliwiają ustalenie jej wysokości (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2007 r., sygn. I CSK 420/06, LEX nr 274239). Natomiast wskazać należy, że kara umowna jako odszkodowanie umowne - nie powinna być źródłem wzbogacenia się poszkodowanego, zatem wysokość kary umownej nie powinna przewyższać wielkości świadczenia, którego wykonanie ma zabezpieczać, jak również nie powinna występować duża dysproporcja między wysokością zastrzeżonej kary, a godnym ochrony interesem wierzyciela (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 17 grudnia 2008 r., sygn. V ACa 483/08, LEX nr 491137). Art. 484 § 2 k.c. dopuszcza możliwość miarkowania kary umownej. Przyjęta formuła pozwala jedynie na obniżenie kary umownej tylko wówczas, gdy jest to uzasadnione okolicznościami leżącymi po stronie wierzyciela. Wyklucza to przede wszystkim powołanie się na akceptowaną w obowiązującym stanie prawnym - przesłankę niskiego stopnia winy dłużnika. Należy uwzględnić również rodzaj prawnie chronionych dóbr, w których wskutek naruszenia zobowiązania powstała szkoda oraz samego rodzaju naruszenia zobowiązania. Zastosowanie instytucji miarkowania uzależnione jest od rażącej dysproporcji pomiędzy stopniem naruszenia interesu wierzyciela i wysokością kary umownej. W celu ustalenia rozmiaru szkody porównuje się stan majątku poszkodowanego, powstały na skutek podjęcia procesu kontraktowania (zawarcia umowy przedwstępnej), z hipotetycznym stanem jego majątku, jaki istniałby, gdyby poszkodowany, nie licząc na zawarcie umowy przyrzeczonej, w ogóle nie podjął żadnych działań prowadzących do jej zawarcia (nie wdał się w proces kontraktowania z drugą stroną). Odszkodowanie nie obejmuje jednak uszczerbków poniesionych wskutek działań, które oznaczałyby wykonywanie umowy przyrzeczonej, ani korzyści nieosiągniętych wobec jej niewykonania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2006 r., sygn. II CSK 274/06, LEX nr 238945). Podkreślenia wymaga, że ustalenie na rażąco wysokim poziomie należnej od konsumenta kary umownej za niewykonanie zobowiązania, albo odstępnego za odstąpienie od umowy narusza wewnętrzną równowagę umowy i słuszność kontraktową, dyskryminując konsumenta (Komentarz do kodeksu cywilnego. Zobowiązania. Tom 1 (red.) Gerard Bieniek, Wydanie 8, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2007, s. 158).

Zastrzeżona przez powoda kwota kary umownej w ocenie Sądu nie pozostaje w normalnym związku przyczynowym z zawarciem umowy. Przy ocenie rażącego wygórowania należy brać pod uwagę relację między wysokością zastrzeżonej kary umownej a wysokością wynagrodzenia należnego stronie zobowiązanej do zapłaty kary umownej (tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 1980r., I CR 229/80, OSNC 1980, nr 12, poz. 243). Dopuszczalne jest również odniesienie się do wysokości odszkodowania, jakie należałoby się wierzycielowi na zasadach ogólnych, tzn. w sytuacji, gdyby kara umowna nie została w ogóle zastrzeżona (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003r., III CKN 50/01). Za zasadnicze kryterium uznaje się jednak stosunek wysokości zastrzeżonej kary umownej do wysokości szkody doznanej przez wierzyciela (tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 września 2007r., V CSK 139/07).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy mieć przede wszystkim na uwadze, że powód w razie rezygnacji przez konsumenta z zakupu mieszkania, nie tylko otrzymywałby karę umowną w wysokości zastrzeżonej na tą okoliczność, ale także mógłby sprzedać, będące przedmiotem umowy mieszkanie z zyskiem. Ponadto powód w przypadku ziszczenia się przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej po stronie klienta będzie mógł w każdym uzasadnionym przypadku dochodzić naprawienia szkody w zindywidualizowanej wysokości. Zatem słuszne jest stanowisko, że powód zastrzegając karę umowną na poziomie 20%, przeniósł na konsumenta całe ryzyko związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. W tym też zakresie zarówno klauzula stosowana przez powoda, jak i te wpisane do Rejestru Sąd uznał za tożsame.

- postanowienie z punktu I ust. 2 decyzji Prezesa UOKiK o treści:

jest tożsame z klauzulą wpisaną do Rejestru postanowień uznanych za niedozwolone pod pozycją:

-1502 o treści „Za sporządzenie na wniosek Nabywcy aneksu do niniejszej umowy Spółka pobierze opłatę w wysokości 200 zł netto”,

bowiem kształtuje prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy, zatem wypełnia przesłanki z art. 385¹ § 1 k.c. W ocenie Sądu oba postanowienia są tożsame w zakresie skutku jaki przewidują dla konsumenta, a mianowicie przewidując wysoką, niczym nieuzasadnioną opłatę za dokonanie zmian w umowie. Wskazać przy tym należy, że kwestionowane postanowienie jak słusznie podkreślił powód skutecznie zniechęca konsumentów do dokonywania zmian, niemniej jednak pamiętać należy, że każdej ze stron umowy przysługuje swoboda w kształtowaniu stosunku prawnego, zatem i możliwość zgłaszania stosowanych zmian w umowie.

- postanowienie z punktu I ust. 2 decyzji Prezesa UOKiK o treści:

jest tożsame z klauzulą wpisaną do Rejestru postanowień uznanych za niedozwolone pod pozycją:

- 918 o treści „Zawiadomienie o wypowiedzeniu umowy przez (...) będzie wysłane listem poleconym na adres nabywcy, określony w umowie lub zawiadomieniu o zmianie adresu. Odmowa przyjęcia przez nabywcę lub dwukrotna adnotacja poczty „nie podjęto w terminie” (awizo) wywołuje skutki doręczenia. Skutki doręczenia wywołuje również doręczenie zastępcze, określone w art. 138 i art. 139 kodeksu postępowania cywilnego, tj. doręczenie pisma dorosłemu domownikowi, administracji domu, sołtysowi lub dozorcy domu. Fronton pozostawia w aktach umowy pismo ze skutkiem doręczenia, jeśli nabywca nie zawiadomi (...) o zmianie adresu i nazwiska, a wysłane zawiadomienie wróci z adnotacją „adresat nieznany” lub temu podobną. Zawiadomienie stanowi integralną część umowy”,

- 1207 o treści "W przypadku zmiany adresu, każda ze stron zobowiązana jest niezwłocznie pisemnie powiadomić o tym drugą stronę. W przypadku nie powiadomienia o zmianie adresu, korespondencja kierowana na ostatni znany adres będzie uznawana za skutecznie doręczoną",

- 1482 o treści „Oświadczenia i zawiadomienia(...) (...) przesłane Kupującemu na podany adres do korespondencji uważa się za skutecznie doręczone. Kupujący zobowiązany jest w trakcie trwania niniejszej Umowy do natychmiastowego zawiadomienia (...) (...) o każdej zmianie adresu swego miejsca zamieszkania, pod rygorem uznania za skutecznie doręczone oświadczeń i zawiadomień (...) (...) przesłanych Kupującemu na adres wskazany w niniejszej umowie.”,

bowiem przyznaje kontrahentowi konsumenta uprawnienie do dokonywania wiążącej interpretacji umowy, zatem wypełnia przesłanki z art. 385³ pkt 9 k.c. W ocenie Sądu mimo odmiennej redakcji klauzul przewidują one dla konsumenta ten sam skutek, a mianowicie uznanie korespondencji za doręczoną. Słusznie wskazał Prezes UOKiK, że kompetencja do uznania korespondencji za doręczoną przyznana została wyłącznie sądom w ramach postępowania sądowego. Wyposażenie przedsiębiorców w taką kompetencję niewątpliwie narusza równowagę kontraktową stron, albowiem przerzuca na konsumenta ryzyko związane z doręczeniami korespondencji.

Reasumując wskazać należy, że analiza porównawcza treści poszczególnych postanowień zakwestionowanych w toku niniejszej sprawy, zdaniem Sądu, jednoznacznie potwierdza, że wskazane postanowienia wzorców umowy stosowanych przez przedsiębiorcę w umowach z konsumentami są tożsame z postanowieniami wpisanymi do rejestru. Uprawdopodobniona została więc przesłanka bezprawności działania powoda.

W odniesieniu zaś do zarzutu naruszenia przepisu art. 384 § 1 k.c. poprzez jego nieprawidłową wykładnię, wyrażającą się w uznaniu „Protokołu z indywidualnych uzgodnień postanowień umowy przedwstępnej (…)” za wzorzec umowny Sąd uznał za zasadny, bowiem zgodnie z art. 385¹ § 1 k.c. wymaga się, aby postanowienia wzorca umowy kształtowały prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając przy tym ich interesy. Zgodzić się należy z powodem, że „Protokół”, którym posługiwał się powód nie jest wzorcem umowy. Jak wynika z powyższego, zakres stosowania przepisów o klauzulach abuzywnych został ograniczony do stosunków z konsumentami. Istotne jest również, że przepisy te mogą być stosowane jedynie do postanowień, które wynikają z umowy. Wskazują na to jednoznacznie już pierwsze słowa art. 385¹ k.c., z którego wynika, że „postanowienia umowy zawieranej z konsumentem (...)”. Przepis nie będzie miał zatem zastosowania w przypadku innych aniżeli umowa aktów, do których zaliczyć można czynności dwustronne (różnego rodzaju protokoły stanowiące wspólne oświadczenie wiedzy, a nie woli, i dlatego niestanowiące umowy), a także czynności jednostronne (oferty, reklamy, zaproszenia do rokowań), różnego rodzaju zawiadomienia (zgłoszenie wady, albo innego rodzaju reklamacji) itp. Na tym tle niezbędna jest odpowiedź na pytanie, czy stosowany w ramach danego stosunku umownego wzorzec dokumentu o charakterze akcesoryjnym, na przykład protokołu (odbioru towaru, zgłoszenia wady itp.), może być badany pod kątem abuzywności zawartych w nim postanowień. Uwzględniając wcześniej podaną definicję postanowienia umownego, należy stwierdzić, iż wzorzec ten nie określa per se jakiejkolwiek reguły postępowania, a zatem nie można uznać, że zawiera postanowienia umowne. Reguła postępowania nakazująca posługiwanie się danym wzorcem protokołu zawarta jest bowiem w umowie, do której ten ostatni jest najczęściej tylko załącznikiem. Niemniej jednak w niniejszej sprawie sytuacja taka nie miała miejsca. Regułę określającą zasady zachowania stron opisuje stosowny fragment tekstu umowy wraz z treścią wzorca protokołu (zgłoszenia). Przedmiotem badania pod kątem abuzywności będzie ta właśnie reguła - postanowienie umowne. Ocenie nie może zatem podlegać protokół, niezależnie od tego, czy jest to formularz in blanco, czy został już wypełniony. W pierwszym przypadku jest on bowiem tylko kartką papieru z określonymi polami do uzupełnienia, w drugim staje się oświadczeniem woli osoby składającej na nim swój podpis (por. M. Skory, Klauzule abuzywne w polskim prawie ochrony konsumenta).

Odnosząc się natomiast do zgłoszonego przez powoda zarzutu naruszenia przepisów art. 106 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 111 ustawy antymonopolowej, poprzez nałożenie kary pieniężnej w wysokości niewspółmiernej do stopnia zawinienia spółki i nieuwzględniającej okoliczności sprawy Sąd uznał, iż kara nałożona przez Prezesa UOKiK odpowiada wadze naruszonych przez powoda obowiązków wynikających z ustawy. Zgodnie z art. 106 u.o.k.k. Prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Podkreślenia wymaga, że Prezes UOKiK wydając decyzję o nałożeniu kary działa w ramach tzw. uznania administracyjnego, powinien kierować się zasadą równości i proporcjonalności. Podnosi się także, iż kary nakładane powinny być w szczególności wówczas, gdy na skutek stosowania praktyki odniesione zostały korzyści finansowe, z powodu zaś rozproszenia podmiotów poszkodowanych tymi praktykami mało prawdopodobne jest wystąpienie przez nie z roszczeniami odszkodowawczymi.^.Pogląd ten znajduje swe potwierdzenie w orzecznictwie, w którym uznano, iż kara powinna pozostawać we właściwej proporcji do potencjału ekonomicznego sprawcy oraz korzyści, jakie osiągnął lub zamierzał osiągnąć. W niniejszej sprawie Sąd uznał, że powód stosował postanowienia o treści tożsamej z postanowieniami wpisanymi już do rejestru, zatem mając na uwadze wagę naruszonych przez powoda obowiązków oraz charakter stosowanych przez niego klauzul wysokość wymierzonej przez Prezesa UOKiK kary należy uznać za zasadną.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie drugim wyroku na podstawie art. 100 zdanie 2 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań Sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania. Przedmiotowe powództwo zostało uwzględnione jedynie w niewielkiej części dotyczącej punktu I ust. 1 decyzji Prezesa UOKiK, a zatem na powodzie - (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w O. ciąży obowiązek zwrotu pozwanemu kosztów procesu, które poniósł w związku ze swym udziałem w sprawie. Dlatego Sąd na podstawie § 14 ust. 3 pkt 2 w związku z § 2 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163. poz. 1349 ze zmianami) zasądził od powoda kwotę 360 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Mając powyższe na względzie, Sąd orzekł jak w sentencji.

SSR (del.) Magdalena Kurc-Mazurkiewicz

XVII AmA 177/11

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE