Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 kwietnia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2019 r. w Toruniu

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T.

przeciwko M. K.

o zwrot kosztów podnoszenia kwalifikacji zawodowych

orzekł:

I. zasądza od pozwanego M. K. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T. kwotę 12.090 zł (dwanaście tysięcy dziewięćdziesiąt złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 listopada 2018 r. do dnia zapłaty,

II. oddala powództwo w pozostałej części,

III. znosi wzajemnie między stronami kwoty procesu,

IV. nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Toruniu od pozwanego kwotę 38,21 zł (trzydzieści osiem złotych dwadzieścia jeden groszy), a od powoda kwotę 51,79 zł (pięćdziesiąt jeden złotych siedemdziesiąt dziewięć groszy) tytułem kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o. o. w W. wniósł do tutejszego Sądu pozew przeciwko pozwanemu M. K. o zapłatę na jego rzecz od pozwanego kwoty 28.472 (słownie: dwadzieścia osiem tysięcy czterysta siedemdziesiąt dwa) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty włącznie, dalej o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych ,z uwzględnieniem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa procesowego.

W uzasadnieniu swojego stanowiska powód wskazał , że w dniu 12 listopada 2013 r. zawarł z pozwanym umowę o pracę zgodnie, z którą pozwany od dnia 15 listopada 2013 r. rozpoczął pracę na stanowisku konduktora. W dniu 1 lipca 2014 r. strony zawarły umowę o podnoszenie kwalifikacji zawodowych zgodnie, z którą pozwany (pracownik) za zgodą powoda(pracodawcy) zobowiązał się do podniesienia swoich kwalifikacji zawodowych celem uzyskania uprawnień do samodzielnego prowadzenia pojazdów szynowych na stanowisku maszynista pojazdów trakcyjnych (§ 1 ust 1 umowy z dnia 1 lipca 2014r.).Pozwany zgodnie z zawartą umową przez okres 17 miesięcy zobowiązany był uczestniczyć w kursie obejmującym naukę w (...) Sp. z o. o. pt. : (...) a następnie po jego ukończeniu naukę na kursie świadectwo maszynisty .Zgodnie z § 3 ust 1 przedmiotowej umowy z dnia 1 lipca 2014 r. pozwany po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych zobowiązany był do przepracowania przez okres trzech lat u powoda (pracodawcy) pod rygorem zwrotu kosztów otrzymanych od powoda świadczeń , zgodnie z obowiązującymi przepisami. Strony określiły łączny ryczałtowy koszt podniesienia kwalifikacji zawodowych pozwanego zgodnie z umową na kwotę 30.000 (trzydzieści tysięcy) złotych. Opisana kwota (kosztów szkolenia) została pokryta w następujący sposób:

a) w kwocie 20.000 zł - poprzez pożyczkę udzieloną pozwanemu przez powoda

b) w kwocie 10.000 zł - przez powoda

Przy czym zgodnie z umową kwota pożyczki została bezpośrednio uregulowana na rzecz podmiotu szkolącego tytułem kosztu uczestnictwa w kursie (§ 2 ust 2 przedmiotowej umowy).Powód zobowiązany był do udzielenia pozwanemu niezbędnego zwolnienia z całości lub części dnia pracy celem umożliwienia uczestnictwa w zajęciach w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych (§ 2 ust 1 lit a) przedmiotowej umowy z dnia 1 lipca 2014 r.).W związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych przez pozwanego strony z dniem 1 lipca 2014 r. zmodyfikowały łączącą je umowę o pracę zgodnie, z którą pozwany objął nowe stanowisko pracy, tj. uczeń na maszynistę pojazdów trakcyjnych. Opisane stanowisko pracy pozwany zajmował przez cały okres podnoszenia kwalifikacji do czasu uzyskania uprawnień maszynisty. Począwszy od dnia 1 listopada 2015 r. pozwany objął nowe stanowisko pracy - maszynista pojazdów trakcyjnych.

Powód podkreślił , iż przez okres świadczenia pracy na stanowisku uczeń na maszynistę pojazdów trakcyjnych (tj. od dnia 1 lipca 2014 r. do 31 października 2015 r. - czyli 16 miesięcy) pozwany niemal całość aktywności poświęcał podnoszeniu posiadanych kwalifikacji (tj. zdobyciu uprawnień maszynisty pojazdów trakcyjnych). Pozwany jedynie wyjątkowo wykonywał inne czynności w ramach stosunku pracy (tj. wyłącznie prace prowadzone podczas szkolenia praktycznego jak demontaż silnika, sprężarki itp.).

Pismem z dnia 29 września 2017 r. (doręczonym przedstawicielowi powoda w dniu 9 października 2017 r.) pozwany rozwiązał łączącą strony umowę o pracę za wypowiedzeniem.

Rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z dniem 30 listopada 2017 r.

W zakresie odnoszącym się do części kosztów szkolenia uregulowanych przez powoda (w kwocie 10000 zł) zgodnie z § 3 ust 1 i ust 3 lit d) przywołanej powyżej umowy o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, pozwany zobowiązany był do jej zwrotu, w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych - w przypadku niedochowania obowiązku przepracowania u powoda okresu 3 lat na umówionym stanowisku pracy.

Natomiast w zakresie drugiej części poniesionych kosztów stanowiących pożyczkę w kwocie 20.000 zł pozwany był zobowiązany do jej zwrotu w ratach po upływie 36 miesięcy od daty zakończenia kursu (zgodnie z § 3 ust 6 przedmiotowej umowy), przy czym zwrot kwoty pożyczki staje się wymagalny w przypadku rozwiązania umowy o pracę przez pracownika (wniosek z § 3 ust 8 lit b) umowy z dnia 1 lipca 2014 r. Pozwany faktycznie świadczył pracę na umówionym stanowisku maszynisty przez okres od dnia 1 listopada 2015 r. do dnia 14 kwietnia 2016 r. -zatem zaledwie przez ok. 5,5 miesiąca pomimo, iż zobowiązany był pozostawać w stosunku pracy z pozwanym przez okres 36 miesięcy od daty zdobycia uprawnień. W z związku z powyższym pozwany jest zobowiązany do zwrotu poniesionych przez powoda kosztów szkolenia - w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych (tj. 8.472 zł spośród kwoty 10.000 zł) oraz całości stanowiącej pożyczkę udzieloną pozwanemu przez powoda (w wysokości 20.000 zł).W związku ze szkoleniem powoda mającym na celu uzyskanie uprawnień maszynisty pojazdów trakcyjnych (w ramach grupy 25 osób) został poniesiony koszt szkolenia na rzecz jednostki szkolącej (tj. (...) Sp. z o. o.) w wysokości ogółem 362.700 zł (tj. 14.508 zł) na osobę

W okresie szkolenia tj. od dnia 1 lipca 2014 r. do 30 listopada 2015 r. (ogółem 16 miesięcy) w ramach zawartej umowy o pracę pozwany otrzymał wynagrodzenie w wysokości 33.617,04 zł brutto. Ponadto powód poniósł koszt związany z płatnością składek na ZUS regulowanych przez pracodawcę. Ogółem poniesiony przez powoda koszt zatrudnienia pozwanego w okresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych przekroczył łączny ryczałtowy koszt podniesienia kwalifikacji zawodowych pozwanego określony zgodnie z umową z dnia 1 lipca 2014 r. na kwotę 30.000 zł. Według powoda ogółem całość poniesionych przez powoda (jako ówczesnego pracodawcę) kosztów w związku z podniesieniem kwalifikacji pozwanego jako pracownika znacznie przekroczyła kwotę 30000 zł (tj. ryczałtowy łączny koszt podniesienia kwalifikacji zawodowych opisany w wyżej przywołanej umowie z dnia 1 lipca 2014 r.).Prowadzenie analogicznego szkolenia w całości przez profesjonalnego przedsiębiorcę bez udziału powoda jako pracodawcy wiązałoby się ze zdecydowanie większymi kosztami. Powód nadmienia, iż otrzymał ofertę przeprowadzenia szkolenia na świadectwo maszynisty za kwotę 89300 zł za osobę. .

Sąd wydał nakaz zapłaty w dniu 6 grudnia 2018 r. w którym zasądził od pozwanego na rzecz powoda , dochodzona przez niego kwotę .

W sprzeciwie od nakazu zapłaty , pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego i kwoty 17 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa, według norm przepisanych;

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany wskazał, że był zatrudniony przez powoda na podstawie umów o pracę załączonych do pozwu oraz, że stosunek pracy rozwiązał się za wypowiedzeniem złożonym przez pozwanego. Jednakże pozwany wskazuje, że przyjęta przez powoda i wskazana w świadectwie pracy data rozwiązania stosunku pracy jest nieprawidłowa. Zgodnie z art. 36 § 1 pkt 3 k.p. okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony (powoda i pozwanego w momencie wypowiedzenia umowy w dniu 9 października 2017 r. łączyła umowa o pracę na czas nieokreślony z dnia 1 lipca 2014 r.) dla pracownika, który pozostaje w zatrudnieniu u danego pracodawcy co najmniej 3 lata wynosi 3 miesiące. Pozwany natomiast pozostawał zatrudniony przez powoda nieprzerwanie od 15 listopada 2013 r. Dlatego też zdaniem pozwanego, w związku z otrzymaniem przez powoda w dniu 9 października 2017 r. oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o prace, uległa ona rozwiązaniu z dniem 31 stycznia 2018 r. Pozwany wskazał na sprzeczne z przepisami kodeksu pracy zapisy umowy o podnoszenie kwalifikacji zawodowych z dnia 1 lipca 2014 r. (dalej umowa szkoleniowa) oraz na błędną interpretację tej umowy przez powoda.

Po pierwsze wskazana w przepisie § 1 ust. 3 umowy szkoleniowej wysokość kosztów podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pozwanego, którą strony określiły na 30.000,00 zł, nie jest dla pozwanego wiążąca. Pozwany, w razie uwzględnienia powództwa, może być zobowiązany do zwrotu wyłącznie tych kosztów, które powód rzeczywiście poniósł w związku podnoszeniem przez pozwanego kwalifikacji zawodowych. Oprócz tego, że koszty te powinny być rzeczywiście poniesione, powinny one być także udowodnione, czego zdaniem pozwanego powód nie uczynił . Ustalona przez strony kwota 30.000,00 zł może stanowić co najwyżej prognozę wysokości takich kosztów. Domaganie się kosztów innych niż rzeczywiście poniesione stałoby w jawnej sprzeczności z przepisem art. 103 in fine k.p., który zezwala jedynie na domaganie się przez pracodawcę zwrotu „poniesionych" dodatkowych świadczeń.

Dalej pozwany wskazał, że przepis § 1 ust. 3 umowy szkoleniowej wprost i w katalogu zamkniętym wskazuje jakich dodatkowych świadczeń pozwany udziela powodowi w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych. Natomiast z treści pozwu jednoznacznie wynika, że do w/w świadczeń dodatkowych, wbrew samej umowie i przepisom, powód zalicza również uzyskane w okresie podnoszenia kwalifikacji wynagrodzenie pozwanego i część składek ZUS przypadających na powoda, twierdząc jednocześnie, że koszt podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pozwanego przekroczył kwotę 30.000,00 zł określoną w umowie szkoleniowej. Jak wskazuje się w literaturze, w żadnym przypadku pracodawca nie może przewidzieć w umowie obowiązku zwrotu również kosztów poniesionych z tytułu wynagrodzenia za urlopy szkoleniowe lub zwolnienia z całości lub części dnia pracy. Postanowienie takie byłoby niezgodne z art. 103 ⁴ § 2 KP, gdyż byłoby mniej korzystne dla pracownika niż przepisy komentowanego Rozdziału Na marginesie pozwany nadmienił, że w trakcie i w ramach odbywania szkolenia na świadectwo maszynisty (jest to odrębne szkolenie od szkolenia na licencję maszynisty) m. in. prowadził pod nadzorem instruktora (innego pracownika powoda) regularne pociągi w charakterze maszynisty, przewiduje to bowiem program kandydatów na maszynistów ubiegających się o uzyskanie świadectwa maszynisty stanowiący załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie świadectwa maszynisty z dnia 10 lutego 2014 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 212). Tym samym wykonywał pracę, z której powód czerpał w ramach swojej działalności gospodarczej korzyści. Nieuprawnione jest zatem przedstawianie okresu szkolenia na świadectwo maszynisty, jako okresu, w którym powód nie korzystał zupełnie z pracy pozwanego.

Po trzecie pozwany podniósł , że powód sam wyraźnie wskazuje w pozwie, że rzeczywiste koszty poniesione przez niego na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pozwanego (bez uwzględniania wynagrodzenia i składek ZUS zapłaconych przez pracodawcę w okresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych) wyniosły 14.508,00 zł. Kwota ta wynika z podzielenia kwoty wynagrodzenia zapłaconego spółce (...) sp. z o.o. za przeprowadzenie szkolenia na licencję maszynisty i szkolenia na świadectwo maszynisty, czyli 362.700,00 zł, przez liczbę uczestników szkolenia, czyli 25 osób (362.700,00 zł / 25 = 14.508,00 zł).

Przechodząc do kwestii udzielenia pożyczki na cele podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz biorąc pod uwagę powyższą argumentację, należy wskazać, zdaniem pozwanego, że powód nie mógł mu udzielić pożyczki w wysokość 20.000,00 zł, skoro cały koszt podnoszenia kwalifikacji zawodowych wyniósł 14.508,00 zł, z czego w tej kwocie należy również zawrzeć kwotę 10.000,00 zł dodatkowego świadczenia zapłaconej przez pracodawcę do (...) sp. z o.o., tytułem pokrycia części kosztów kursu. Biorąc pod uwagę, że ewentualna pożyczka udzielona przez powoda pozwanemu na podnoszenie kwalifikacji zawodowych wynosiła 4.508,00 zł (14.508,00 zł - 10.000,00 zł - 4.508,00 zł), za niezasadne należy uznać żądanie powoda zwrotu pozostałej kwoty pożyczki w wysokości 15.492,00 zł.

Jednakże pozwany na podstawie art. 8 k.p. zakwestionował w całości roszczenie powoda o zwrot pożyczki z uwagi na sprzeczność zapisów jej dotyczących w umowie szkoleniowej z zasadami współżycia społecznego. Wskazał, że dodanie do umowy z pracownikiem zatytułowanej „umowa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych" zapisów dotyczących pożyczki wprowadza pracownika w błąd co do rzeczywistych warunków umowy. Co stoi w sprzeczności z zasadą lojalności obu stron stosunku pracy wobec siebie.

Zapisy umowy szkoleniowej, w zakresie w którym odnoszą się do udzielenia pożyczki, stanowią także obejście przepisów prawa dotyczących zwrotu świadczeń dodatkowych po rozwiązaniu umowy o pracę przez pracownika. Tym samym na podstawie art. 58 k.c. w zw. z art. 300 k.p. są nieważne. Taka pożyczka nie różni się niczym od świadczenia dodatkowego polegającego na pokryciu opłaty za kształcenie, o którym mowa w art. 103 ³ k.p.

Dlatego też zdaniem pozwanego kwota 4.508,00 zł rzekomej pożyczki powinna być traktowana tak samo jak kwota dofinansowania podnoszenia kwalifikacji określona w § 2 ust. 1 lit, c umowy szkoleniowej.

W zakresie natomiast kwoty 10.000,00 zł, o której mowa w § 2 ust. 1 lit. c umowy szkoleniowej, przeznaczonej przez powoda na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pozwanego i kwoty rzekomej pożyczki w wysokości 4.508,00 zł pozwany wskazał, że powód błędnie dokonał jej proporcjonalnego pomniejszenia względem okresu pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych. W tym miejscu pozwany wskazał, że przepis art. 103 ⁵ in fine k.p., odwołuje się do „okresu zatrudnienia" a nie do okresu świadczenia pracy, jak zdaje się uważa powód. Powód w sposób nieuprawniony przyjął, że do okresu, który należy wziąć pod uwagę przy proporcjonalnym zmniejszeniu kosztów należnych do zwrotu, nie zalicza się okres urlopów bezpłatnych pozwanego, które trwały od dnia 15 kwietnia 2016 r. do 31 grudnia 2017 r., ponadto powód błędnie obliczając okres wypowiedzenia przyjął, że okres zatrudnienia zakończył się 30 listopada 2017 r., a nie 31 stycznia 2018 r.

Według pozwanego , jak wskazuje prof. dr hab. A. S., okres pozostawania w zatrudnieniu jest okresem nieprzerwanym. Tym samym, nie podlega zawieszeniu na skutek nieobecności w pracy oraz urlopów. Uwaga ta dotyczy w szczególności urlopów długoterminowych związanych z rodzicielstwem (A. Sobczyk (red.), Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2018). Należy mieć na uwadze, że udzielenie urlopu bezpłatnego pozwanemu było dobrowolne przez powoda, skoro powodowi zależało na tym, aby pozwany świadczył pracę, a nie tylko pozostawał w zatrudnieniu, powód mógł urlopu bezpłatnego nie udzielić. Nie bez znaczenia jest również fakt, że udanie się przez pozwanego na urlop bezpłatny było związane bezpośrednio z tym, że powód nie był w stanie zapewnić pozwanemu pracy na stanowisku maszynisty, z uwagi na brak takiego zapotrzebowania. Pozwany wskazał , że biorąc pod uwagę te okoliczności , że pozwany zakończył podnoszenie kwalifikacji zawodowych w dniu 31 października 2015 r. i pozostawał w zatrudnieniu do dnia 31 stycznia 2018 r., łącznie 27 z 36 miesięcy, czyli 3/4 okresu pozostawania w zatrudnieniu, do którego zobowiązał się pozwany, kwota 14.508,00 zł powinna zostać proporcjonalnie pomniejszona do kwoty 3.627,00 zł (14.508,00 zł * 1/4 = 3.627,00 zł).

Sąd ustalił co następuje :

Powód w dniu 3 października 2013 zawarł z pozwanym umowę przedwstępną o pracę w myśl której strony zobowiązały się do zawarcia do dnia 10 listopada 2013 r. umowy o pracę pod rygorem kary umownej w kwocie 5.000 zł. W umowie strony wskazały , że dojdzie do zawarcia umowy w biurze powódki w T., które jest czynne w dni robocze . Dni 10 i 11 listopada 2013 r. były daniami wolnymi od pracy /niedziela i święto/ . W dniu 12 listopada powód 2013 r. zawarł z pozwanym umowę o pracę wypełniając umowę przedwstępną , zgodnie z którą pozwany od dnia 15 listopada 2013 r. rozpoczął pracę na stanowisku konduktora , początkowo na okres próbny liczący 3 miesiące , a następnie na czas określony do 12 grudnia 2015 r.

/dowód:-przesłuchanie pozwanego nagranie z 19.03.2019 r. 01:33:03-02:02:56 ,

-przedwstępna umowa o pracę z dnia 3 października 2013 r. k.9 ,

-umowa o pracę z dnia 12 listopada 2013 r. k.10 ,

-umowa o pracę z dnia 11 lutego 2014 r. k.11 ,/

Spółka (...) realizuje przewozy pasażerskie kolejowe w oparciu o umowę z organem samorządu województwa. W 2013 spółka wygrała kolejny przetarg - 2 letni, który się rozpoczynał od połowy grudnia 2013 do połowy grudnia 2015, w tym momencie były braki jeżeli chodzi o maszynistów pojazdów trakcyjnych w spółce . Spółka poszukiwała osób z zewnątrz . Nie pozyskała jednak tylu pracowników ilu chciała. Rozpoczęła cyklicznie szkolenia na kandydatów i szkoliła maszynistów .Program szkolenia zawarty w rozporządzeniu z lutego 2014 przewidywał, iż to szkolenie trwa łącznie z licencją, od 16 do 18 miesięcy. Kandydaci na maszynistę nie zawsze dysponują odpowiednim zasobem finansowym, by sfinansować to szkolenie z zewnątrz. Dlatego przewoźnicy zatrudniają na umowę - na stanowisko uczeń a to wiąże się z profitami dla takiego szkolonego , jest umowa o prace, świadczenia wynikające z umowy m.in. urlop wypoczynkowy. Szkolenie zawiera się w godzinach i tak 296 - licencja, a ze świadectwem maszynisty jest to 2280 godzin . Pozwany , gdy dowiedział się , że jest możliwość nauki celem uzyskania uprawnień maszynisty , rozmawiał na ten temat z dyrektorem C., ten wyjaśnił mu , że jeżeli chce skorzystać z programu nauczania może się zgłosić . Pozwany zgłosił się na to szkolenie . Podczas pierwszego dnia szkolenia w przerwie , przyjechał dyrektor C. z innym przedstawicielem powoda i zapoznał uczestników kursu z umową o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych . Uczestnicy zostali także poinformowani , że jest to korzystna oferta bowiem w pełni komercyjny kurs kosztuje 89.000 zł . W dniu 1 lipca 2014 r. pozwany i powódka zawarli umowę o podnoszenie kwalifikacji zawodowych zgodnie, z którą pozwany (pracownik) za zgodą powoda (pracodawcy) zobowiązał się do podniesienia swoich kwalifikacji zawodowych celem uzyskania uprawnień do samodzielnego prowadzenia pojazdów szynowych na stanowisku maszynista pojazdów trakcyjnych (§ 1 ust 1 umowy z dnia 1 lipca 2014 r.). Pozwany zgodnie z zawartą umową przez okres 17 miesięcy zobowiązany był uczestniczyć w kursie obejmującym naukę w (...) Sp. z o. o. pt. : (...) a następnie po jego ukończeniu naukę na kursie świadectwo maszynisty - porównaj § 1 ust 1 i ust 2 umowy o podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Zgodnie z § 3 ust 1 przedmiotowej umowy z dnia 1 lipca 2014 r. pozwany po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych zobowiązany był do przepracowania przez okres trzech lat u powoda (pracodawcy) pod rygorem zwrotu kosztów otrzymanych od powoda świadczeń zgodnie z obowiązującymi przepisami.

/dowód:-przesłuchanie pozwanego nagranie z 19.03.2019 r. 01:33:03-02:02:56 ,

-umowa o pracę z dnia 11 lutego 2014 r. k.11 ,

-umowa z dnia 1 lipca 2014 r. o podnoszenie kwalifikacji zawodowych k.12 ,/

Strony określiły łączny ryczałtowy koszt podniesienia kwalifikacji zawodowych pozwanego zgodnie z umową na kwotę 30.000 (trzydzieści tysięcy) złotych. Opisana kwota (kosztów szkolenia) została pokryta w następujący sposób:

a) W kwocie 20.000 zł - poprzez pożyczkę udzieloną pozwanemu przez powoda

b) W kwocie 10.000 zł - przez powoda

Przy czym zgodnie z umową kwota pożyczki została bezpośrednio uregulowana na rzecz podmiotu szkolącego tytułem kosztu uczestnictwa w kursie (§ 2 ust 2 przedmiotowej umowy).

Powód zobowiązany był do udzielenia pozwanemu niezbędnego zwolnienia z całości lub części dnia pracy celem umożliwienia uczestnictwa w zajęciach w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych (§ 2 ust 1 lit a) przedmiotowej umowy z dnia 1 lipca 2014 r.).W związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych przez pozwanego , strony z dniem 1 lipca 2014 r. zmodyfikowały łączącą je umowę o pracę zgodnie, z którą pozwany objął nowe stanowisko pracy, tj. uczeń na maszynistę pojazdów trakcyjnych. Opisane stanowisko pracy pozwany zajmował przez cały okres podnoszenia kwalifikacji do czasu uzyskania uprawnień maszynisty. W umowie strony zawarły także porozumienie , że po zakończeniu kursu i uzyskaniu stosowanych uprawnień , pozwany zostanie zatrudniony u powoda na stanowisku maszynisty pojazdów trakcyjnych z wynagrodzeniem miesięcznym 4.200 zł w pierwszym roku , 4.400 zł w drugim roku i 4.600 zł w trzecim . Począwszy od dnia 1 listopada 2015 r. pozwany objął nowe stanowisko pracy - maszynista pojazdów trakcyjnych.

/dowód:-przesłuchanie pozwanego nagranie z 19.03.2019 r. 01:33:03-02:02:56 ,

-umowa o pracę z dnia 11 lutego 2014 r. k.11 ,

-umowa z dnia 1 lipca 2014 r. o podnoszenie kwalifikacji zawodowych k.12,

-porozumienie zmieniające k. 13,/

Przez okres świadczenia pracy na stanowisku uczeń na maszynistę pojazdów trakcyjnych (tj. od dnia 1 lipca 2014 r. do 31 października 2015 r. - czyli 16 miesięcy) pozwany w głównej mierze poświęcał czas na podnoszeniu posiadanych kwalifikacji (tj. zdobyciu uprawnień maszynisty pojazdów trakcyjnych). Wykonywał także inne czynności w ramach stosunku pracy Prowadził pod nadzorem maszynisty szkolącego składy pasażerskie . Na warsztatach w (...) pracownicy A. szkolili uczestników kursu , na stacji T. Kluczyki na hali napraw pracownicy P. Regionalnych, pokazywali im, co się z reguły psuje, uczyli się mechanicznie sprzętu, na którym będą pracować . Uczestnicy kursu , w tym i pozwany , jeździli z innymi maszynistami tzw. szkolącymi po trasach, była to jazda pod nadzorem, była to jazda pociągiem, z podróżnymi. Maszynista szkolący uczył wykonywania zawodu, wykonywania całej służby dziennej na pojeździe, pozwany pracował z takim maszynistą zgodnie z jego grafikiem miesięcznym pracy, pracował w tych samych godzinach i tych samych dniach, co maszynista szkolący . Maszynista szkolący nie otrzymywał z tego tytułu dodatkowego wynagrodzenia . Po takich jazdach pod nadzorem, po wyjeżdżeniu tych wszystkich godzin odbył się egzamin, egzamin w obecności maszynisty instruktora A. oraz pracownika firmy (...) . Pozwany poczytywanie zaliczył ten egzamin .

/dowód:-przesłuchanie pozwanego nagranie z 19.03.2019 r. 01:33:03-02:02:56 ,

-zeznania świadka S. Ś. nagranie z 19.03.2019 r. 01:16:25-01:31:43 ,

-zeznania świadka M. C. częściowo nagranie z 19.03.2019 r. 00:09:43-01:10:52/

Po zdanym egzaminie i uzyskaniu stosowanych uprawnień , pozwany rozpoczął pracę na stanowisku maszynista pojazdów trakcyjnych począwszy od dnia 1 listopada 2015 r. Strony zawarły stosowny aneks do poprzedniej umowy o pracę . Pod koniec roku 2015 r. powstał problem, kontrakt zawarty z urzędem marszałkowskim wygasł w połowie grudnia 2015, i pomimo poprzednich obietnic, że będzie ogłoszony kolejny przetarg , który powódka miała podstawy, że wygra, taki przetarg nie został . Został wybrany podmiot P. (...) bez przetargu . W spółce powstała nadwyżka zatrudnienia na stanowisku maszynisty . Dyrektor C. jako odpowiedzialny za proces operacji przewozowych podjął działania dla pozyskania dodatkowego źródła pracy poprzez świadczenie usług u innych podmiotów, w tym m.in. spółka zawarła umowę z (...), gdzie zostało oddelegowanych rotacyjnie ponad 10 osób, część pracowników na własną rękę szukała pracy i osobom, które nie były związane ze spółką (...) innymi umowami czy zobowiązaniami w tym pracownikom zwłaszcza starszym spółka wyrażała zgodę na rozwiązanie umowy. 10 osobom zaproponowano prace na 3 miesiące, jako konduktor. Również pozwanemu i pozwany przyjął taką propozycję . Pracował jako konduktor z wynagrodzeniem maszynisty . Pozwany nie mogłem się jednak z tym pogodzić, bo miał uprawienia maszynisty a miał wykonywać prace konduktora, co stanowiło dla niego cofnięcie się w rozwoju zawodowym. Pozwany znalazł dla siebie pracę w charakterze maszynisty w (...) w T. . W związku z tym w kwietniu 2016 r. wystąpił do powoda o udzielnie mu urlopu bezpłatnego . Powód działając przez dyrektora M. C. udzielił pozwanemu urlopu bezpłatnego na okres do 31.12.2016 r. W czasie, kiedy pozwany przedłożył wniosek o udzielnie urlopu bezpłatnego , dyrektor C. szczegółowo przypomniał mu o zobowiązaniach finansowych i poinformował, że po zakończeniu urlopu będzie musiał stawić się do pracy. Więcej poinformował pozwanego, że może być taka sytuacja, że po 6 miesiącach zupełnie inaczej będzie wyglądać sytuacja w spółce (...) i że może spółka w międzyczasie wystąpić o przerwania urlopu bezpłatnego. W czasie rozmów pozwany pytał, co z zobowiązaniami wynikającymi z umowy o podwyższeniu kwalifikacji i co ze stażem pracy, który zobowiązany jest do przepracowania a będzie na urlopie bezpłatnym. Otrzymał informację , że sprawa jest oczywista - urlop bezpłatny nie jest wliczany do okresu przepracowania w spółce (...) wymaganego stażu pracy - czasu pracy, o którym jest mowa w tej umowie. Pozwany w okresie od dnia 15 kwietnia 2016 r. do dnia 30 listopada 2017 r. korzystał z urlopu bezpłatnego. Nie świadczył wówczas pracy na rzecz powoda .W 2017 r. pozwany ponownie wystąpił o urlop bezpłatny na cały 2017 r. i ponownie dyrektor C. zgodził się na taki urlop z zastrzeżeniami jak poprzednio.

/dowód:-przesłuchanie pozwanego nagranie z 19.03.2019 r. 01:33:03-02:02:56 ,

-zeznania świadka M. C. częściowo nagranie z 19.03.2019 r. 00:09:43-01:10:52

-wniosek o urlop bezpłatny - dwa dokumenty k.15-16 ,/

Pozwany nie chciał wracać do pracy u powoda z uwagi na fakt , że u nowego pracodawcy miał wynagrodzenie bez mała o 100 % wyższe . Podobnie było z innymi pracownikami powódki , którzy jak pozwany na urlopie bezpłatnym świadczyli pracę na rzecz (...) , gdzie mieli wyższe wynagrodzenie . Udali się oni do dyrektora C. , żądając wyższych wynagrodzeń w ramach powrotu do pracy po urlopie bezpłatnym . Dyrektor nie zgodził się . Wówczas pozwany jak i kilku innych pracowników wypowiedzieli umowy o pracę. Pismem z dnia 29 września 2017 r. (doręczonym przedstawicielowi powoda w dniu 9 października 2017 r.) pozwany rozwiązał łączącą strony umowę o pracę za wypowiedzeniem, wskazując w wypowiedzeniu , że umowa ulegnie rozwiązaniu za 3 miesięcznym okresem wypowiedzenia . Pozwany jednocześnie złożył do powoda pismo –wniosek o rozłożenie jego należności wynikających z umowy o podwyższaniu kalifikacji zawodowych , na raty po 200 zł miesięcznie . W odpowiedzi powódka w październiku 2016 r. wskazała pozwanemu , że nie zgadza się na rozłożenie należności na raty , a umowa ulegnie rozwiązaniu za 1 miesięcznym okresem wypowiedzenia czyli 30 listopada 2016 r. albowiem okres urlopu bezpłatnego nie wlicza się do stażu pracy od którego zależy czas trwania okresu wypowiedzenia . Powódka dalej wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 28.472,00 zł .

/dowód:-przesłuchanie pozwanego nagranie z 19.03.2019 r. 01:33:03-02:02:56 ,

-zeznania świadka M. C. częściowo nagranie z 19.03.2019 r. 00:09:43-01:10:52

-wniosek o urlop bezpłatny - dwa dokumenty k.15-16 ,/

-oświadczenie pozwanego z dnia 29 września 2017 r. 18,

-wniosek o raty k.19,

-odpowiedź powoda do pozwanego z dnia 19 października 2017 r. (wraz z pokwitowaniem odbioru przez pozwanego w dniu 6 listopada 2017 r.)

-świadectwo pracy z dnia 30 listopada 2017 r. k.17 ,

-wezwanie do zapłaty k.21/

W odpowiedzi na pismo powódki i wezwanie do zapłaty , pozwany wskazał , że w takim razie on będzie domagała się odszkodowania za nieterminowe zawarcie umowy o pracę na podstawie umowy przedwstępnej , która została zawarta dwa dni po terminie i zakwestionuje umowę pożyczki . Rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z dniem 30 listopada 2017 r. Pozwany nie kwestionował daty rozwiązania umowy , nie wystąpił o sprostowanie śwaidectwa pracy , nie był zresztą gotowy do świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia , bowiem łączył go w tym czasie umowa z (...) .

/dowód:-przesłuchanie pozwanego nagranie z 19.03.2019 r. 01:33:03-02:02:56 ,

-zeznania świadka M. C. częściowo nagranie z 19.03.2019 r. 00:09:43-01:10:52

-świadectwo pracy z dnia 30 listopada 2017 r. k.17 ,

-wezwanie do zapłaty k.21,

-pismo pozwanego k.22-23, /

Pozwany faktycznie świadczył pracę na umówionym stanowisku maszynisty przez okres od dnia 1 listopada 2015 r. do dnia 14 kwietnia 2016 r. -zatem zaledwie przez ok. 5,5 miesiąca pomimo, iż zobowiązany był pozostawać w stosunku pracy z pozwanym przez okres 36 miesięcy od daty zdobycia uprawnień. Pozwany nie zwrócił powodowi żadnych poniesionych przez powoda kosztów szkolenia . Pozwany pomimo pierwotnie składanych deklaracji nie uregulował wierzytelności powoda .Ostatecznie pozwany odwołał swoje pierwotne oświadczenie i odmówił płatności jakichkolwiek kwot pomimo kilkukrotnie kierowanych przez powoda wezwań do zapłaty wyżej opisanej kwoty.

/dowód:-przesłuchanie pozwanego nagranie z 19.03.2019 r. 01:33:03-02:02:56 ,

-zeznania świadka M. C. częściowo nagranie z 19.03.2019 r. 00:09:43-01:10:52

-wniosek o raty k.19,

-odpowiedź powoda do pozwanego z dnia 19 października 2017 r. (wraz z pokwitowaniem odbioru przez pozwanego w dniu 6 listopada 2017 r.) k.20

-wezwanie do zapłaty k.21 ,

-pismo pozwanego do powoda z dnia 6 listopada 2017 r. k.24

-pismo powoda do pozwanego z dnia 30 listopada 2017 r. wraz z dowodem odbioru w dniu 22 grudnia 2017 r. k.25-26 ,

-pismo powoda - wezwanie do zapłaty 1/3/2018 ostateczne z dnia 14 marca 2018 r. (wraz z dowodem nadania) k. 27-28 ,

W związku ze szkoleniem pozwanego mającym na celu uzyskanie uprawnień maszynisty pojazdów trakcyjnych (w ramach grupy 25 osób) powód poniósł koszty szkolenia całej grupy na rzecz jednostki szkolącej (tj. (...) Sp. z o. o.) w wysokości ogółem 362.700 zł (tj. 14.508 zł) na osobę .

/dowód: -wydruk email z dnia 25 września 2014 r. k.29 ,

-pismo z dnia 2 października 2014 r. k. 31 ,

-faktura VAT nr (...) z dnia 29 sierpnia 2014 r. w kwocie 187.500 zł wraz z dowodem jej uregulowania k.32-33 ,

-faktura VAT nr (...) z dnia 13 kwietnia 2015 r. w kwocie 140.160 zł wraz z dowodem jej uregulowania k.34-35 ,

-faktura VAT nr (...) l/ (...) z dnia 6 listopada 2015 r. w kwocie 35.040 zł wraz z dowodem jej uregulowania k.36-37 /

Powód nie poniósł innych kosztów związanych bezpośrednio ze szkoleniem powoda a związanym z nadzorem maszynisty szkolącego , czy ze szkoleniami na warsztatach .

/dowód:-przesłuchanie pozwanego nagranie z 19.03.2019 r. 01:33:03-02:02:56 ,

-zeznania świadka S. Ś. nagranie z 19.03.2019 r. 01:16:25-01:31:43 ,

Prowadzenie analogicznego szkolenia w całości przez profesjonalnego przedsiębiorcę bez udziału powoda jako pracodawcy wiązałoby się ze zdecydowanie większymi kosztami. Powód otrzymał ofertę przeprowadzenia szkolenia na świadectwo maszynisty za kwotę 89300 zł za osobę. .

/dowód: oferta świadectwo maszynisty - z dnia 14 sierpnia 2014 r. k. 38

Sąd zważył co następuje :

Stan faktyczny w niniejszej sprawy Sąd ustalił na podstawie okoliczności bezspornych oraz dokumentów przedłożonych przez powoda, które nie zostały ani skutecznie zakwestionowane, ani skutecznie podważone przez pozwanego, a także na podstawie zeznań świadka Ś. i częściowo C. oraz powoda .

Sąd dał wiarę zeznaniom pozwanego M. K. jak i świadkowi Ś. bowiem ich zeznania są logiczne spójne , znajdują oparcie w materiale dowodowym . Sąd co do zasady dał wiarę także świadkowi C. , bowiem zeznania jego znajdują także potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym jedynie Sąd nie dał mu wiary co do twierdzenia świadka , że powód poniósł prócz wykazanych fakturami kosztów, koszty na maszynistów szkolących i warsztaty .

Po pierwsze na te okoliczności nie zostały złożone żadne dowody w postaci rachunków czy faktur. W większości zajęcia praktyczne odbywały się na własnych warsztatach powódki . Przesłuchany w charakterze świadka maszynista Ś. u którego pozwany przechodzi szkolenie praktyczne na trasach , nie potwierdził by z tego tytułu otrzymał jakieś wynagrodzenie wyższe niż bez szkolenia . Wynagrodzenie zasadnicze miał takie samo jak wówczas gdy nie szkolił pozwanego , premie też otrzymywał jak poprzednio za wykonywana pracę i w takiej samej lub podobnej wysokości .

Stan fatyczny w przedmiotowej sprawie co do zasady był właściwie niesporny .

Spornym między stronami było , czy powódka może domagać się od pozwanego ryczałtowo określonych kosztów poniesionych na podnoszenie kwalifikacji pozwanego czy tylko rzeczywistych , czy może domagać się od pozwanego wszystkich kosztów związanych z jego zatrudnieniem w celu przyuczenia do zawodu a więc także wypłaconego mu wynagrodzenia , czy tylko kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel z tytułu dodatkowych świadczeń , czy wiąże strony umowa pożyczki , czy też umowa taka jest sprzeczna z prawem a jako taka nieważna a należności przekazane z pożyczki należy zaliczyć na poczet kosztów poniesionych przez powódkę na podniesienie kwalifikacji zawodowych pozwanego .

W końcu sporne było ile pozwany przepracował u powódki po zakończeniu szkolenia , czy do okresu tego wlicza się okres urlopu bezpłatnego , ewentualnie do kiedy trwa stosunek pracy pozwanego z powódką , czy do 30listopada 2016 r. czy do 31 stycznia 2017 r.

Nie ulega wątpliwości że umowa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych pozwanego jako taka była ważna , wiązała strony , powódka poniosła koszty na szkolenie pozwanego .

Ustawą z dnia 20 maja 2010 r.o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych(Dz. U. z dnia 15 czerwca 2010 r.) wprowadzono w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm. ¹⁾) po art. 103 "art. 103 ¹ do art103 ⁶ „ , które regulowały podnoszenie kwalifikacji zawodowych w rozumieniu zdobywania lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.

Wcześniej kwestie te regulowało rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz. U. Nr 103, poz. 472 ze zm.)Rozporządzenie więc przewidywało 3 letni okres karencji do przepracowania dla pracownika , któremu zakład pracy sfinansował koszty studiów ale tylko w przypadku , kiedy na studia takie kierował pracownika pracodawca . Jeżeli chodzi samodzielne studiowanie pracownika , któremu pracodawca nawet sfinansował takie studia na podstawie umowy , ten okres karencji nie obowiązywał co wprost wynika w cytowanego § 4 , 5, 6 .

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia z dnia 10 marca 2005 r. w sprawie II PZP 2/05 , ( OSNP 2005/16/240,) wskazał , że z pracownikiem podejmującym naukę na podstawie skierowania pracodawcy powinna być zawarta umowa określająca wzajemne prawa i obowiązki stron. Postanowienia takiej umowy powinny mieścić się w ramach określonych rozporządzeniem, uwzględniając minimalny standard ochrony pracownika wynikający z jego przepisów. W stosunku do takiej umowy, zawartej pomiędzy stronami stosunku pracy, której przedmiotem jest określenie praw i obowiązków stron w związku ze skierowaniem pracownika do podjęcia nauki w szkole, jako czynności prawnej uzupełniającej umowę o pracę (klauzuli autonomicznej), doktryna prawa pracy formułuje postulat stosowania zasady korzystności przewidzianej w art. 18 k.p., co oznacza, że umowa taka nie może być mniej korzystna dla pracownika niż to wynika z przepisów rozporządzenia.

Zasada to obowiązuje także obecnej chwili . W art. 18 § 1 kp wprowadzono zasadę uprzywilejowania pracownika, która mówi, że postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. Dalej według § 2 postanowienia umów i aktów, o których mowa w § 1, mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy są nieważne; zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.

Zgodnie z art. 103 ¹ § 1 kp , przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Według § 2 i 3 tego przepisu , pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługują: urlop szkoleniowy; zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania . Za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Dalej w myśl art. 103 ² § 1 kp , urlop szkoleniowy, o którym mowa w art. 1031 § 2 pkt 1, przysługuje w wymiarze: 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych; 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego; 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe; 21 dni w ostatnim roku studiów - na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.

Najważniejszym dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy jest art. 103 ³ kp , który mówi, że pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie.

Według art. 103 ⁴ kp pracodawca zawiera z pracownikiem podnoszącym kwalifikacje zawodowe umowę określającą wzajemne prawa i obowiązki stron. Umowę zawiera się na piśmie. Umowa, o której mowa, nie może zawierać postanowień mniej korzystnych dla pracownika niż przepisy niniejszego rozdziału.

W myśl art. 103 ⁵ kp, pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe:

1)  który bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji,

2)  z którym pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, w terminie określonym w umowie, o której mowa w art. 103 ⁴, nie dłuższym niż 3 lata,

3) który w okresie wskazanym w pkt 2 rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn określonych w art. 943,

4) który w okresie wskazanym w pkt 2 rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 lub art. 943, mimo braku przyczyn określonych w tych przepisach

- jest obowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel z tytułu dodatkowych świadczeń, w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia.

Okres pracy u dotychczasowego pracodawcy, zwalniający pracownika od obowiązku zwrotu poniesionych przez pracodawcę kosztów nauki w razie rozwiązania stosunku pracy w myśl obecnych przepisów wynosi 3 lata.

Zgodnie z § 3 ust 1 przedmiotowej umowy z dnia 1 lipca 2014 r. pozwany po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych zobowiązany był do przepracowania przez okres trzech lat u powoda (pracodawcy) pod rygorem zwrotu kosztów otrzymanych od powoda świadczeń zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Błędne jest stanowisko pozwanego , że do okresu pracy , który pozwany przepracował u powoda a tym samym , który to czas zmniejsza kwotę wydatków poniesionych na szkolenie pozwanego rzez pracodawcę należy doliczyć czas trwania urlopu bezpłatnego .

Po pierwsze wynika to wprost z kodeksy pracy . W myśl art. 174 § 1 kp , na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego. Dalej według § 2 , tego przepisu , okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Słusznie zauważył Sąd Najwyższy w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w wyroku z dnia 13 września 2010 r. w sprawie II PK 257/09 , że okresu urlopu bezpłatnego nie można traktować jako okresu przepracowanego w związku z uzyskaniem od pracodawcy dofinansowania na podniesienie kwalifikacji pracowniczych. (OSNAPiUS 2012/1-2/5 ) . Okres urlopu bezpłatnego w swym założeniu ma stanowić zawieszenie obowiązku wykonywania przez pracownika jego obowiązków oraz obowiązku wypłaty wynagrodzenia przez pracodawcę. Urlop bezpłatny stanowi zatem czas swoistego zawieszenia stosunku pracy. W szczególności, zgodnie z art. 174 § 2 KP okres tego urlopu nie wlicza się do okresu, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Nie można go zatem, zdaniem Sądu Najwyższego, traktować jako okresu przepracowanego w związku z uzyskaniem dofinansowania na podniesienie kwalifikacji pracowniczych. Sąd ten wskazał dalej , że stanowisko takie znajduje uzasadnienie także przy zastosowaniu metod wykładni celowościowej. Wprawdzie § 6 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz.U. Nr 103, poz. 472 ze zm.)(obecnie przepisy te recypowano do kodeksu pracy) nie przewiduje wprost, dlaczego po zakończeniu podnoszenia kwalifikacji pracownik ma przepracować określony czas, to jednak ten cel nie powinien budzić wątpliwości. Pracodawca może przyznać pracownikowi dodatkowe świadczenia w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, jak np. świadczenie w postaci zwrotu kosztów (części kosztów) czesnego, ale musi udzielić mu urlopu szkoleniowego czy zwolnienia z pracy dla odbycia zajęć. Stan taki, mimo utraty mocy obowiązującej przez wymienione rozporządzenie, utrzymał ustawodawca wprowadzając obecnie obowiązujące regulacje art. 103 ^{( 1)} kp - 103 ^{( 6)} kp. Pracodawca dokonując tej inwestycji w pracownika może oczekiwać, że przez 3 lata będzie korzystał z jego umiejętności a przynajmniej będzie miał taką możliwość. Tylko aktywne wykonywanie obowiązków przez pracownika zapewnia realizację tego celu. W ten sposób dochodzi do swoistego „zwrotu” zainwestowanych w pracownika dobrowolnie przez pracodawcę środków. Oczywiście w niektórych przypadkach, w których na pracodawcy spoczywa ryzyko osobowe (np. niezdolność do pracy z powodu choroby czy nieobecność w ramach urlopu wypoczynkowego) pracodawca nie uzyska takiego świadczenia wzajemnego. Warto jednak podkreślić, że chodzi tu o sytuacje w pewnej mierze niezależne od pracownika - tą cechą charakteryzuje się szczególnie choroba. Natomiast urlopu bezpłatnego udziela się, co do zasady, na wniosek pracownika, a nawet gdyby inicjował go pracodawca - udzielenie takiego urlopu musi mieć za podstawę swobodną wolę ze strony pracownika. Nie występuje w tym przypadku ryzyko, które musiałby ponieść pracodawca. Pracownik udając się na tego rodzaju urlop nie „odda” pracodawcy w żaden sposób środków, które ten ostatni zainwestował w jego naukę. Stanowisko takie w realiach niniejszej sprawy znajduje potwierdzenie w postaci zobowiązania pozwanego do „przepracowania” określonego czasu. Potocznie (w powszechnym rozumieniu) znaczenie tego terminu, któremu należy przyznać istotną rolę w procesie wykładni, ma wydźwięk aktywny. „Przepracowanie” oznacza wykonywanie pracy a nie jedynie bierne pozostawanie w stosunku pracy.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie całkowicie to stanowisko podziela . Pozwany przepracował u powoda tylko 5,5 miesiąca , po zakończeniu kursu .

Mając jednak na uwadze czas pracy pracownika , co do wynagrodzenia , co do prawa do urlopu , należy przyjąć , że czas pracy przewidziany w art. 103 ⁴ pkt 2 kp , należy liczyć w miesiącach . Również przy nabyciu prawa do urlopu wypoczynkowego każdy rozpoczęty miesiąc pracy , powoduje nabywanie prawa do dodatkowych dni urlopu , również wynagrodzenie płatne jest za cały miesiąc według przepisów kodeksu a nie za poszczególne dni . Dlatego tez do rozliczenia zwrotu kosztów trzeba przyjąć , że pozwany przepracował 6 miesięcy .

Mając na uwadze wyżej wymienione rozważania , nie mają żadnego znaczenia dywagacje pozwanego co do daty końcowej trwania umowy miedzy stronami czy był to 30 listopada 2016 r. czy 31 stycznia 2017 r. skoro pozwany i tak nie świadczył pracy w okresie wypowiedzenia bo był na urlopie bezpłatnym . Ponadto pozwany nie zakwestionował okresu wypowiedzenia ustalonego przez powoda , nie wniósł np. o sprostowanie śwaidectwa pracy co do daty obowiązywania umowy między stronami .

Co do wysokości poniesionych kosztów szkolenia powoda , które to koszty na podstawie art. 103 ¹ kp - 103 ⁶ kp mogą podlegać zwrotowi , wbrew stanowisku powoda nie mogą być wliczone wynagrodzenie jakie pozwany pracownik uzyskał , czy inne należności , które otrzymał w ramach stosunku pracy .

Podobnie jak przy problemie urlopu bezpłatnego , wynika to wprost z przepisów kp ale też ze stanowiska judykatury oraz doktryny .

W myśl art. 103 ⁵ kp, pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe:

1) który bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji,

2) z którym pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, w terminie określonym w umowie, o której mowa w art. 1034, nie dłuższym niż 3 lata,

3) który w okresie wskazanym w pkt 2 rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn określonych w art. 943,

4) który w okresie wskazanym w pkt 2 rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 lub art. 943, mimo braku przyczyn określonych w tych przepisach

- jest obowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel z tytułu dodatkowych świadczeń , w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia.

Obowiązany jest więc do zwrotu tylko kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel z tytułu dodatkowych świadczeń , które wskazane są w art. 103 ³ kp , który mówi, że pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie .

W wyroku z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie III APa 19/17 Sąd Apelacyjny w Gdańsku w III Wydziale Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wskazał , że zestawienie przepisów 103 ⁴ § 2 KP i art. 103 ⁵KP, oznacza, iż skoro w ustawie Kodeks pracy mowa jest o obowiązku zwrotu przez pracownika kosztów poniesionych przez pracodawcę, to zapis umowny nie może nakładać na pracownika obowiązku zwrotu kosztów, które w rzeczywistości nie zostały przez pracodawcę poniesione, a jedynie ustalono ich wysokość w umowie. Gdyby bowiem na pracowniku rozwiązującym umowę o pracę przed upływem terminu wynikającego z umowy ciążył obowiązek zwrotu kwoty wskazanej w umowie kwoty, oznaczonej jako koszty poniesionych szkoleń (w dowolnej wysokości koszty szkoleń, rzekomo poniesionych przez pracodawcę), zapis taki nie chroniłby pracodawcy przed ponoszeniem kosztów przeszkolenia pracownika, z którego nie miałby korzyści (co oczywiście było zamysłem ustawodawcy), ale de facto sprowadzałby się do nałożenia na pracownika sankcji za wcześniejsze (przed upływem 3 lat) rozwiązanie umowy o pracy, przy jednoczesnym bezzasadnym wzbogaceniu pracodawcy kosztem pracownika. Zapis taki, jako mniej korzystny dla pracownika niż regulacja ustawowa, uznać należy za nieważny. ( Legalis Numer 1713141 ) Analizując tę normę nie sposób nie zauważyć, że roszczenia pracodawcy wobec pracownika wynikające z umowy o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych nie mogą wykraczać roszczenie o zwrot kosztów poniesionych przez pracodawcę w tytułu świadczeń dodatkowych, o których mowa w art. 1033 KP, w sytuacjach enumeratywnie wyliczonych w art. 1035 pkt 1-4 KP. Istotnym jest zatem określenie katalogu świadczeń dodatkowych, jaki został przewidziany w umowach zawartych przez strony.

Katalog świadczeń dodatkowych, o których mowa w art. 103 ³ KP jest katalogiem otwartym i możliwe jest przyznanie różnych świadczeń, poczynając od tych wprost wymienionych w przywołanym przepisie, tj. opłata za kształcenie, koszty przejazdu, zakwaterowania, czy podręczników, a kończąc na takich świadczeniach, jak pokrywanie opłat za egzaminy poprawkowe, zakup literatury niezbędnej do zajęć, czy wyżywienia. Katalog konkretnych świadczeń i ich wysokość powinny zostać określone w umowie zawartej na podstawie art. 103 ⁴ KP (por. Ł.Prasołek (w:) K.Walczak (red.), Kodeks pracy. Komentarz. 2017, Legalis).

Sąd orzekający w niniejszej sprawie całkowicie to stanowisko podziela .

Bezsprzecznie świadczeniem dodatkowym, o którym mowa w art. 103 ³ KP i art. 103 ⁵ KP jest opłata za szkolenie. Zakres tego świadczenia nie budzi wątpliwości w sytuacji, gdy pracownik uczestniczy w szkoleniu organizowanym przez podmiot zewnętrzny. Wówczas opłata za szkolenie wynika jednoznacznie z umowy zawartej z tym podmiotem, a jej wysokość stanowi wydatek poniesiony przez pracownika, który następnie zwraca mu pracodawca. W przedmiotowej sprawie od razu koszty te wyłożył pracodawca .

Istotnym jest więc ustalenie w sprawie niniejszej, co na ów koszt szkolenia w istocie się składa. Zwykle koszt szkolenia, w zakresie opłaty za jego przeprowadzenie, równałby się wydatkowi poniesionemu przez pracodawcę (np. opłata czesnego za studia, opłata kosztów kursu lub szkolenia). Dla ustalenia, jaki był koszt szkolenia, decydujące znaczenie ma, w ocenie sądu, jakie w istocie, faktycznie, koszty z tym związane poniósł powód. Nie chodzi przy tym o kalkulację kosztów szkolenia w oparciu o przedstawione przez powoda zarządzenia; chodzi o rzeczywisty wydatek pozwanego, faktyczny koszt z tym związany.

Odnosząc się zaś do kwestii, wliczania do kosztów szkolenia, wynagrodzenia powoda za czas uczestnictwa w szkoleniu, to takie unormowanie stanowi obejście przepisu art. 103 ³ KP i art. 103 ⁴ § 2 KP. Umowa o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych nie daje podstaw do żądania od pracownika zwrotu wynagrodzenia wypłaconego mu za czas urlopu szkoleniowego i czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy w celach szkoleniowych (por. E.Maniewska, Komentarz akutalizowany do art. 1031 - 1036 Kodeksu pracy). Postanowienie zobowiązujące pracownika do zwrotu kosztów wynagrodzenia pracownika za czas szkolenia byłoby niezgodne z art. 103 ⁴ § 2 KP, gdyż byłoby mniej korzystne dla pracownika niż przepisy Kodeksu pracy (por. Ł. Prasołek, (w:) K.Walczak (red.), Kodeks pracy. Komentarz. 2017, Legalis).

Identyczne stanowisko zajmują inni przedstawiciele doktryny . I tak w Kodeks pracy. Komentarz pod red. prof. dr hab. Wojciecha Muszalskiego wydanie 2017 Wydawnictwo CH BECK , wskazano , że wymiar kosztów , których zwrotu może domagać się pracodawca ograniczony jest z jednej strony do wartości dodatkowych świadczeń , które zostały przyznane pracownikowi na podnoszenie kwalifikacji zawodowych zgodnie z treścią umowy szkoleniowej . Pracodawca nie może domagać się zwrotu wynagrodzenia wypłaconego pracownikowi za okres zwolnień z pracy udzielanych w celu udziału w zajęciach obowiązkowych czy wynagrodzenia wypłaconego za okres urlopu szkoleniowego .

Również w Komentarzu Kodeks Pracy pod redakcją profesora K. Barana LeX Warszawa 2014 wskazano , że pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe, który nie wywiązuje się z obowiązków związanych z podnoszeniem kwalifikacji jest zobowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na szkolenie. Obowiązek zwrotu dotyczy jednak tylko kosztów dodatkowych świadczeń. Pracodawca nie może domagać się od pracownika zwrotu kosztów świadczeń obowiązkowych, tj. wynagrodzenia za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy. W przypadku gdy strony nie przewidziały w związku z podnoszeniem kwalifikacji dodatkowych świadczeń, których przykładowy katalog zawiera art. 1033, to niezależnie od okoliczności konkretnego przypadku, pracodawca nie ma podstaw do domagania się od pracownika zwrotu jakichkolwiek kosztów szkolenia. (podobnie :Pracownik nie może zostać zobowiązany do zwrotu w całości lub części wynagrodzenia , które otrzymał za czas zwolnień od pracy i urlopu szkoleniowego . Komentarz do art. Kodeks Pracy Komenatarz pod redakcją profesora L. Florka Warszawa 2011 ) .

Trzeba zgodzić się z pozwanym , że zapisy umowy szkoleniowej, w zakresie w którym odnoszą się do udzielenia pożyczki, stanowią obejście przepisów prawa dotyczących zwrotu świadczeń dodatkowych po rozwiązaniu umowy o pracę przez pracownika. Tym samym na podstawie art. 18 kp i 58 k.c. w zw. z art. 300 k.p. są nieważne. Należy wziąć bowiem pod uwagę, że pożyczka, o której mowa w umowie szkoleniowej jest zakamuflowanym świadczeniem dodatkowym, którego zwrot powinien podlegać proporcjonalnemu zmniejszeniu po przedwczesnym rozwiązaniu umowy o pracę przez pracownika. O prawdziwym charakterze pożyczki świadczy § 3 ust. 7 umowy szkoleniowej, w którym powód zobowiązuje się pod pewnymi warunkami umorzyć 50% udzielonej pożyczki. Taka pożyczka nie różni się niczym od świadczenia dodatkowego polegającego na pokryciu opłaty za kształcenie, o którym mowa w art. 103 ³ k.p. Dlatego też kwota 4.508,00 zł rzekomej pożyczki powinna być traktowana tak samo jak kwota dofinansowania podnoszenia kwalifikacji określona w § 2 ust. 1 lit, c umowy szkoleniowej. Powód sam wyraźnie wskazuje w pozwie, że rzeczywiste koszty poniesione przez niego na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pozwanego (bez uwzględniania wynagrodzenia i składek ZUS zapłaconych przez pracodawcę w okresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych) wyniosły 14.508,00 zł. Kwota ta wynika z podzielenia kwoty wynagrodzenia zapłaconego spółce (...) sp. z o.o. za przeprowadzenie szkolenia na licencję maszynisty i szkolenia na świadectwo maszynisty, czyli 362.700,00 zł, przez liczbę uczestników szkolenia, czyli 25 osób (362.700,00 zł / 25 = 14.508,00 zł).

Warto w tym miejscu przywołać jeszcze raz wyżej wskazany wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku , który słusznie zauważył , że dla ustalenia, jaki był koszt szkolenia, decydujące znaczenie ma, w ocenie sądu, jakie w istocie, faktycznie, koszty z tym związane poniósł powód. Nie chodzi przy tym o kalkulację kosztów szkolenia w oparciu o przedstawione przez powoda zarządzenia; chodzi o rzeczywisty wydatek pozwanego, faktyczny koszt z tym związany. Nie sposób pominąć, że to powód winien wykazać rzeczywiste wydatki poniesione, czy faktyczny koszt świadczeń dodatkowych (a więc kosztu szkolenia, zakwaterowania .

Powód podnosił jeszcze , że poniósł koszty warsztatowe i związane z praktycznym szkoleniem przez maszynistów szkolących ale nie wykazał tego żadnym dowodem .

Dzieląc kwotę 14.508 zł na 36 miesięcy otrzymujemy kwotę 403 zł . Pozwany przepracował tylko 6 miesięcy dla powódki . Kwota 403 pomnożona przez 30 miesięcy daje kwotę 12.090 zł i taka kwotę Sąd zasadził na rzecz powoda od pozwanego na podstawie art. 103 ⁵ kp w zw. z art. 103 ³ kp, O odsetkach orzeczono po myśli art. 481 kc w zw. z art. 300 kp .

Na podstawie art. 103 ⁵ kp /a contrario/ w zw. z art. 103 ³ kp/ a contrario/ Sąd oddalił powództwo w pozostałej części .

O kosztach postepowania miedzy stronami orzeczono po myśli art. 102 kpc. W myśl art. 100 kpc , w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd zniósł koszty między stronami mając na uwadze , że pozwany wygrał spór w 57,54 % a przegrał w wysokości 42,46 % . Wprawdzie przy stosunkowym rozdziale , powód musiałby mu zwrócić koszty zastępstwa za 15,08 % , ale pozwany ze swej strony musiałby zwrócić powodowi część opłaty od pozwu .

O kosztach sądowych orzeczono po myśli art. 98 kpc tj. według zasady odpowiedzialności za wynik procesu . Sąd wydatkował ze skarbu Państwa kwotę 90 zł tytułem kosztów stawiennictwa świadka Ś. i stosownie do części w jakiej strony przegrały spór kosztami tymi je obciążył .