Sygn. akt III U 787/13
Dnia 17 grudnia 2013r.
Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: |
SSO Danuta Poniatowska |
Protokolant: |
sekr. sądowy Marta Majewska-Wronowska |
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 grudnia 2013r. w Suwałkach
sprawy E. P.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
o wcześniejszą emeryturę
w związku z odwołaniem E. P.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
z dnia 3 października 2013 r. znak (...)
oddala odwołanie.
Decyzją z dnia 03.10.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O., powołując się na przepisy ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2013r. poz.1440) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 ze zm.) odmówił E. P. prawa do wcześniejszej emerytury z uwagi na nieudowodnienie co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.
W odwołaniu E. P. domagał się zmiany decyzji, uwzględnienia do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu pracy w (...) w O. od 26.05.1972r. do 30.04.1985r., wraz z okresem odbycia służby wojskowej i urlopu wychowawczego, a także okresu prowadzenia pozarolniczej działalność gospodarczej od 01.01.1986r. do 01.01.1999r.
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymał podstawy skarżonej decyzji. Dodatkowo powołał się na rozstrzygnięcie, jakie zapadło w sprawie III U 433/13, gdzie Sąd Okręgowy w Suwałkach prawomocnym wyrokiem z dnia 20.08.2013r. oddalił odwołanie wnioskodawcy od decyzji odmawiającej mu prawa do wcześniejszej emerytury.
Sąd ustalił, co następuje:
E. P. (ur. (...)) po raz pierwszy z wnioskiem o emeryturę wystąpił w dniu 18.03.2013r. Decyzją z dnia 16.04.2013r. organ rentowy odmówił mu wówczas prawa do wcześniejszej emerytury z uwagi na nieudowodnienie 15 lat pracy w warunkach szczególnych. W wyniku odwołania wnioskodawcy decyzja podlegała kontroli Sądu Okręgowego w Suwałkach, który prawomocny wyrokiem z dnia 20.08.2013r. je oddalił.
W dniu 23.09.2013r. odwołujący ponownie wystąpił z wnioskiem o emeryturę.
Na dzień 01.01.1999r. wnioskodawca udowodnił 26 lat 8 miesięcy 24 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Do stażu pracy w warunkach szczególnych organ rentowy zaliczył okres od 05.11.1970r do 19.05.1972r., związany z zatrudnieniem w Kopalni (...) na stanowisku ślusarza pod ziemią (1 rok 6 miesięcy 15 dni).
Do stażu pracy w warunkach szczególnych odwołujący domagał się zaliczenia okresu pracy w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w O. ((...)) od 26.05.1972r. do 30.04.1985r. Cały okres zatrudnienia w tym zakładzie wyniósł 12 lat 11 miesięcy 4 dni. Przypadał na niego również okres odbywania zasadniczej służby wojskowej – od 26.04.1973r. do 11.04.1975r. (1 rok 11 miesięcy 16 dni) oraz okres urlopu wychowawczego, którego odwołującemu udzielono od 14.07.1982r. do 03.09.1983r. ( 1 rok 1 miesiąc 21 dni). Sąd nie badał, czy okres zasadniczej służby wojskowej podlegałby zaliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych. Dokonując ustaleń, jaki staż podlegałby w ogóle ocenie, wyłączono okres urlopu wychowawczego i tym samym do ewentualnego zaliczenia podlegałby okres 11 lat 9 miesięcy 13 dni. Przy uwzględnieniu okresu już zaliczonego na etapie postępowania przed organem rentowym, ewentualny staż pracy w warunkach szczególnych mógłby wynieść 13 lata 3 miesiące 28 dni.
Wnioskodawca nie wskazał żadnego innego okresu, który mógłby być rozważany w aspekcie pracy w warunkach szczególnych.
Sąd zważył, co następuje:
Prawo do emerytury w obniżonym wieku zgodnie z treścią art. 184 ust.1 i 2 w zw. z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. z 2009r. Dz.U. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) przysługuje ubezpieczonym urodzonym - tak jak wnioskodawca – po 31.12.1948r., jeżeli pracowali w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, posiadają staż ubezpieczeniowy w wymiarze 25 lat (w przypadku mężczyzn), ukończyli 60 rok życia, nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.
Ilość lat pracy warunkach szczególnych oraz wymaganych okresów składkowych i nieskładkowych jest badana na dzień wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, czyli 01.01.1999r.
Zgodnie z dyspozycją art. 32 ust.2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS
za pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych uważa się osoby, które były zatrudnione przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej, ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.
Przepis art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS odnośnie wieku, stażu pracy oraz charakteru wykonywanej pracy, uprawnionych do emerytury odsyła do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). §3 i 4 rozporządzenia, prawo do emerytury uzależniają od spełniania łącznie następujących warunków: posiadanie 25-letniego okresu zatrudnienia, w tym 15 lat pracy w szczególnych warunkach i ukończenie 60 roku życia. Zgodnie z §2 ust.1 rozporządzenia w sprawie wieku…, zaliczeniu do okresów pracy w warunkach szczególnych podlegają te, w których praca była świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.
Spór pomiędzy stronami ograniczał się do faktu, czy wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. W tym zakresie Sąd ograniczył się do ustalenia, jakie okresy zatrudnienia i w jakim wymiarze mogły podlegać uwzględnieniu. Wnioskodawca domagał się uwzględnienia okresu zatrudnienia w (...)w O., który już na wstępie wymagał ograniczenia o okres urlopu wychowawczego, a tym samym wyniósłby 11 lat 9 miesięcy 13 dni. Nawet uwzględnienie go w tym wymiarze nadal nie dawałoby 15 lat pracy w warunkach szczególnych.
Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dawał podstaw do przyznania odwołującemu prawa do emerytury ze względu na wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, nie było bowiem możliwe zaliczenie mu do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu prowadzenia działalności gospodarczej. Z analizy przepisów dotyczących warunków przyznania prawa do wcześniejszej emerytury wynika bowiem, iż do stażu pracy w warunkach szczególnych mogą być zaliczone jedynie okresy zatrudnienia pracownika na podstawie stosunku pracy wskazanego w art. 2 KP tj. na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. W tym zakresie w judykaturze od dawna utrwalone jest stanowisko, że utrzymanie w przepisach ustawy o FUS uprzywilejowanego nabycia prawa do wcześniejszej emerytury nie narusza konstytucyjnych zasad sprawiedliwości i równości (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 29.06.2005r., sygn. I UK 300/04, LEX 163569). Rozwiązanie takie nie może być przy tym potraktowane jako przejaw nierównego traktowania, czego przykładem jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego w z dnia 12.09.2000r. w sprawie K 1/00 (LEX 44401), w którym uznał, iż ograniczenie prawa do wcześniejszej emerytury w stosunku do pracowników nie jest sprzeczny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Konkludując, o ile dla uzyskania prawa do emerytury "zwykłej" przepisy prawa nie wymagają, by osoba ubiegająca się o świadczenie miała status pracownika, przez co może mieć status osoby prowadzącej pozarolniczą działalność, o tyle dla emerytury wcześniejszej wymagane już jest, by osoba ubiegająca się o takie świadczenie przynajmniej przez 15 lat wykonywała uprzywilejowane zatrudnienie stale i w pełnym wymiarze w charakterze pracownika.
Z uwagi na niewykazanie wymaganego stażu pracy w warunkach szczególnych odwołanie E. P. nie zasługiwało na uwzględnienie.
W związku z powyższym, na podstawie art. 477 14 §1 kpc orzeczono, jak w sentencji.
mt