Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z 24 grudnia 2015 r., uzupełnionym pismem z 25 stycznia 2016 r., S. D. wystąpił przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w upadłości likwidacyjnej w Ł. o uchylenie dwudziestu sześciu uchwał o numerach: (...) podjętych w dniu 26 czerwca 2015 r. w trakcie obrad Zebrania Przedstawicieli z uwagi na sprzeczność tych uchwał z przepisami ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (art. 8 ^{( 2)} ust. 3) oraz na nieprawidłowości w zwołaniu Zebrania Przedstawicieli (art. 8 ^{( 3)} ust. 6, art. 8 ^{( 3)} ust. 7 oraz art. 8 ^{( 3)} ust. 10-13) oraz z powodu nie zawiadomienia o obradach legalnie wybranych w 2014 r. Przedstawicieli. W przypadku uznania przez Sąd braku podstaw do uchylenia uchwał, powód wniósł o stwierdzenie ich nieważności lub nieistnienia. (pozew k. 3-5)

W odpowiedzi na pozew Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w upadłości likwidacyjnej w Ł. nie uznała powództwa i wniosła o jego oddalenie w całości. (odpowiedź na pozew k. 141)

Na rozprawie z 28 października 2016 r. pozwana podniosła zarzut wniesienia powództwa o uchylenie uchwał po terminie do ich zaskarżenia. (protokół k. 70v. – 00:11:08)

Prokurator Prokuratury Okręgowej w Łodzi przyłączył się stanowiska powoda. (protokół k. 534 – 01:34:50)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w Ł. jest wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...). Spółdzielnia działała w oparciu o statut z 23 czerwca 1995 r., którego tekst jednolity sporządzony został przez Zarząd Spółdzielni zgodnie z uchwałą Zebrania Przedstawicieli nr (...) r. z 25 czerwca 2010 r. Nowy statut Spółdzielni został uchwalony 15 kwietnia 2016 r. (okoliczności bezsporne, odpis KRS k. 80-84, statut z 25 czerwca 2010 r. k. 180-207)

S. D. jest członkiem Spółdzielni. (okoliczność bezsporna)

Spółdzielnia miała wielomilionowe zadłużenie i nie była wstanie regulować bieżących należności. Powyższe okoliczności doprowadziły do tego, że w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi XIV Wydziale Gospodarczym dla spraw Upadłościowych i Restrukturyzacyjnych, w sprawie pod sygnaturą akt XIV GUp 14/14, toczyło się postępowanie upadłościowe Spółdzielni, które obejmowało likwidację jej majątku. Postanowieniem z 4 października 2016 r. zmieniono sposób prowadzenia postępowania upadłościowego Spółdzielni na postępowanie z możliwością zawarcia przez upadłego układu z jego wierzycielami. Postępowanie upadłościowe Spółdzielni zostało zakończone 27 października 2017 r. (okoliczności bezsporne; kserokopia postanowienia k. 212, kserokopia postanowienia k. 385-386; zeznania świadków: A. H. k. 372v.-376 – od 00:05:53)

Za problemy finansowe Spółdzielni członkowie Spółdzielni obwiniali dotychczasowy Zarząd. Stan finansów Spółdzielni powodował niepokój wśród członków, których część postanowiła doprowadzić do tego, aby odwołać dotychczasowy Zarząd.

W czerwcu 2014 r. z inicjatywy spółdzielców odbyły się Zebrania Grup Członkowskich Spółdzielni, na których próbowano wybrać nowych przedstawicieli i odwołać poprzednich. Zebrania te nie miały kworum, który był określony w Statucie Spółdzielni. W związku z tym Rada Nadzorcza Spółdzielni w dniu 17 czerwca 2014 r. podjęła uchwałę, że odwołania delegatów, które nastąpiły w czerwcu 2014 r. są nieważne z przyczyn formalnych. Nowi Przedstawiciele twierdzili jednak, że zostali prawidłowo wybrani i są umocowani do wzięcia udziału w Zebraniu Przedstawicieli Spółdzielni – wśród nich był powód.

W dniu 30 czerwca 2014 r. odbyło się Zebranie Przedstawicieli Spółdzielni. Na zebraniu zjawiły się dwie grupy przedstawicieli: „starzy” i „nowi” (tj. wybrani w czerwcu 2014 r.). Na zebraniu powołano nowe władze. „Stara” Rada Nadzorcza nie uznała wyboru „nowej” Rady Nadzorczej. W Spółdzielni zaczęły funkcjonować dwie Rady Nadzorcze, dwa Zarządy – przy czym Rada Nadzorcza powołana w 2014 r. nie miała dostępu do dokumentacji i pomieszczeń Spółdzielni. (postanowienie k. 57-59v.; pismo k. 295, 301; zawiadomienie k. 67—68, 111-112, 298-299, 292-293; pisma k. 109-110; zeznania świadków: A. L. k. 71-72 – od 00:19:24, J. C. k. 72-73 - od 00:54:20, W. K. (1) k. 248-248v. – od 00:24:03, M. B. k. 249 - od 00:56:53;E. K. (1) k. 249v.-250 – od 01:11:48; P. S. k. 250v.-250 – od 01:38:36, E. K. (2) k. 251-251v. – od 01:52:31, B. C. k. 286v.288 – od 00:03:53, J. M. k. 288-289v. – od 00:52:52 i k. 310-312 – od 00:03:06, A. H. k. 372v.-376 – od 00:05:53, D. T. k. 376v.-377 – od 01:27:39 i k. 406-407 – od 00:06:32, M. L. k. 407-409v. – od 00:32:22, T. B. (1) k. 531-5532v. – od 00:12:39; ;protokoły k. 435-438, 440-446; uchwała k. 515; zeznania powoda k. 532v.-533v. – od 00:47:22)

Władze Spółdzielni wybrane na Zebraniu Przedstawicieli w czerwcu 2014 r. nie zostały wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego.

W dniu 7 lipca 2014 r. „nowy” Zarząd Spółdzielni złożył wniosek o wpis danych w składzie Rady Nadzorczej oraz Zarządu w Krajowym Rejestrze Sądowym. Dołączono do wniosku m.in.: protokół z Zebrania Przedstawicieli Spółdzielni z 30 czerwca 2014 r., zawiadomienie o czasie, miejscu porządku obrad tego zebrania, listę obecnych 35 przedstawicieli, pismo do Zarządu z 17 czerwca 2014 r. z żądaniem uzupełnienia porządku obrad.

Rozpoznając wniosek z 7 lipca 2014 r. referendarz sądowy postanowieniem z 18 sierpnia 2014 r. odmówił dokonania wpisu wobec ustalenia, iż uchwały nr 13 i 22 podjęte 30 czerwca 2014 r. przez Zebranie Przedstawicieli o odwołaniu i powołaniu nowych członków Rady Nadzorczej są nieważne na podstawie art. 40 ustawy z dnia 16 września 1982 roku - Prawo spółdzielcze. W uzasadnieniu podniesiono brak zachowania przepisów: o terminie i porządku obrad, zawiadomienia o zebraniu przedstawicieli. Dodatkowo referendarz wskazał, iż wniosek dotyczący zmian w składzie zarządu (powołanego przez „nową” Radę) nie może zostać pozytywnie rozpatrzony z uwagi na uznanie za nieważne uchwał zebrania przedstawicieli w przedmiocie zmian w składzie Rady.

Na postanowienie została złożona 1 września 2014 r. skarga, w której wniesiono o uchylenie postanowienia referendarza wobec braku wyroku Sądu Okręgowego uznającego uchwały dotyczące odwołania i powołania nowej Rady za nieważne czy nieistniejące lub uchylającego te uchwały, a żadna z uchwał nie została zaskarżona.

Postanowieniem z 23 września 2014 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi XX Wydział Krajowego Rejestru Sądowego oddalił wniosek o wpis zmian w KRS. (postanowienie k. 57-59v.)

Zgodnie z § 22 - § 29 statutu Spółdzielni z 25 czerwca 2010 r. - o czasie, miejscu i porządku obrad Zebrania Przedstawicieli zawiadamia się wszystkich członków na piśmie, co najmniej 14 dni przed terminem posiedzenia. Zebranie Przedstawicieli otwiera Prezes lub inny członek Zarządu. Zebranie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad – podanym do wiadomości członkom w terminach i w sposób określony statucie. Uchwały o zmianie członków organów wymagają 2/3 głosów, a podejmowane mogą zostać w obecności, co najmniej połowy uprawnionych do głosowania.

Wyboru Przedstawicieli dokonują zebrania grup członkowskich w liczbie ustalonej przez radę nadzorczą, proporcjonalnie do liczby członków danej grupy według stanu na dzień 1 stycznia roku dokonania wyborów (1 przedstawiciel na 50 członków). Czas trwania przedstawicielstwa wynosi 5 lat od pierwszego Zebrania po wyborach. Mandat przedstawiciela wygasa z upływem terminu. Utrata mandatu przed upływem kadencji następuje wskutek rezygnacji, odwołania przez organ dokonujący wyboru lub ustania członkostwa w Spółdzielni względnie cofnięcia pełnomocnictwa w przypadku przedstawiciela osoby prawnej. Na miejsce przedstawiciela, który mandat utracił, zebranie grupy członkowskiej dokonuje wyboru - do końca kadencji - innego przedstawiciela.

Zgodnie zaś z § 31 - § 32 statutu Rada Nadzorcza liczy 18 członków wybieranych przez Zebranie Przedstawicieli spośród członków na okres 3 lat od ich wyboru. Zarząd składa się z 3 osób wybieranych przez Radę Nadzorczą, która ma uprawnienia do ich odwołania (§ 41 statutu). Również Zebranie Przedstawicieli może odwołać członków zarządu, którym nie udzieliło absolutorium.

Podziału członków Spółdzielni na określone grupy członkowskie dokonuje Rada Nadzorcza przed każdym Zebraniem Przedstawicieli, biorąc za podstawę liczbę członków Spółdzielni według stanu na dzień 1 stycznia tego roku, w którym odbędą się zebrania grup członkowskich. Zebrania Grup Członkowskich zwołuje Zarząd Spółdzielni, co najmniej raz w roku w pierwszym półroczu. Do uprawnień Zebrania Grupy Członkowskiej należy wybieranie i odwoływanie przedstawicieli na Zebranie Przedstawicieli spośród członków grupy członkowskiej - § 47 - § 49 statutu. ( statut z 25 czerwca 2010 r. k. 180-207).

W 2015 r. odbyły się Zebrania Grup Członkowskich Spółdzielni, nie miały one kworum i nie wybrano na nich nowych Przedstawicieli. Również w grupie powoda nie zostali prawidłowo wybrani nowi Przedstawiciele. (wnioski k. 257, 259- 261; protokoły z zebrań k. 258; pisma k. 262-263; zeznania świadków: J. M. k. 288-289v. – od 00:52:52 M. L. k. 407-409v. – od 00:32:22 zeznania powoda k. 532v.-533v. – od 00:47:22 lista obecności k. 498-501).

W 2015 r. zostało zwołane Zebranie Przedstawicieli Spółdzielni. Podobnie jak we wcześniejszych latach, na klatkach schodowych wywieszono zawiadomienia o tym, że w dniu 26 czerwca 2015 r. odbędzie się Zebranie Przedstawicieli. Ogłoszenia zawierały informację o porządku obrad. Przedstawiciele „wybrani” na Zebraniach Grup Przedstawicieli w czerwcu 2014 r. nie dostali indywidualnych zaproszeń na zebranie. Natomiast Przedstawiciele wybrani przed 2014 r., którzy nie złożyli rezygnacji, takie zawiadomienia, za potwierdzeniem odbioru, otrzymali. (zeznania świadków: A. L. k. 71-72 – od 00:19:24, J. C. k. 72-73- od 00:54:20, M. B. k. 249 - od 00:56:53; E. K. (1) k. 249v. -250 – od 01:11:48; P. S. k. 250v.-250 – od 01:38:36, E. K. (2) k. 251-251v. – od 01:52:31, B. C. k. 286v.288 – od 00:03:53, J. M. k. 288-289v. – od 00:52:52 i k. 310-312 – od 00:03:06, A. H. k. 372v.-376 – od 00:05:53;D. T. k. 376v.-377 – od 01:27:39 i k. 406-407 – od 00:06:32, M. L. k. 407-409v. – od 00:32:22; zawiadomienie k. 117-119; protokół Zebrania Przedstawicieli k. 120-131; zawiadomienia z potwierdzeniem odbioru k. 159-179; zeznania powoda k. 532v.-533v. – od 00:47:22).

Najpierw na Zebranie Przedstawicieli w dniu 26 czerwca 2015 r. byli wpuszczani Przedstawiciele wybrani przed 2014 r. Powód chciał uczestniczyć w tym Zebraniu, jako nowo wybrany Przedstawiciel. Początkowo ochrona utrudniała mu wejście na salę obrad. Ostatecznie wszedł na Zebranie, jako członek Spółdzielni. Obradom Zebrania Przedstawicieli przysłuchiwało się kilkudziesięciu członków Spółdzielni, w tym m.in. powód. (lista obecności Przedstawicieli k. 498 – 501; protokół Zebrania Przedstawicieli k. 120-131; zeznania świadków: A. L. k. 71-72 – od 00:19:24, J. C. k. 72-73- od 00:54:20, M. B. k. 249- od 00:56:53;E. K. (1) k. 249v. -250 – od 01:11:48; P. S. k. 250v.-250 – od 01:38:36, E. K. (2) k. 251-251v. – od 01:52:31, B. C. k. 286v.288 – od 00:03:53, J. M. k. 288-289v. – od 00:52:52 i k. 310-312 – od 00:03:06, A. H. k. 372v.-376 – od 00:05:53;D. T. k. 376v.-377 – od 01:27:39 i k. 406-407 – od 00:06:32, M. L. k. 407-409v. – od 00:32:22; zeznania powoda k. 532v.-533v. – od 00:47:22).

Na Zebraniu Przedstawicieli w dniu 26 czerwca 2015 r. głosowano w przedmiocie uchwał o numerach:

- (...) w sprawie: zatwierdzenia proponowanego porządku obrad Zebrania
Przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w upadłości likwidacyjnej w Ł.;

- (...) w sprawie: przyjęcia sprawozdania z realizacji wniosków przyjętych przez
Zebranie Przedstawicieli w dniu 28 czerwca 2013 r.;

- (...) w sprawie: przyjęcia sprawozdania Rady Nadzorczej Spółdzielni
Mieszkaniowej (...) z działalności w 2013 r.;

- (...) w sprawie: przyjęcia sprawozdania Zarządu z działalności Spółdzielni
Mieszkaniowej (...) w 2013 r.;

- (...) w sprawie: udzielenia absolutorium dla Prezesa Zarządu Spółdzielni
Mieszkaniowej (...) K. D. za działalność w
okresie 01.01.2013 - 29.11.2013 roku;

- (...) w sprawie: udzielenia absolutorium dla Zastępcy Prezesa Zarządu
Spółdzielni Mieszkaniowej (...) T. B. (2) za
działalność w okresie 01.01.2013-29.11.2013 roku;

- (...) w sprawie: udzielenia absolutorium dla członka Zarządu Spółdzielni
Mieszkaniowej (...) J. W. za działalność w
okresie 01.01.2013-05.021.2013 roku;

- (...) w sprawie: udzielenia absolutorium dla Prezesa Zarządu Spółdzielni
Mieszkaniowej (...) E. S. za działalność w
okresie 30.11.2013-31.12.2013 roku;

- (...) w sprawie: udzielenia absolutorium dla Zastępcy Prezesa Zarządu
Spółdzielni Mieszkaniowej (...) A. C. za
działalność w okresie 30.11.2013-31.12.2013 roku;

- (...) w sprawie: udzielenia absolutorium dla Członka Zarządu Spółdzielni
Mieszkaniowej (...) B. N. za działalność
w okresie 06.02.2013-31.12.2013 roku;

- (...) w sprawie: przyjęcia sprawozdania Rady Nadzorczej Spółdzielni
Mieszkaniowej (...) w upadłości likwidacyjnej za 2014 r.;

- (...) w sprawie: przyjęcia sprawozdania Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej
(...) w upadłości likwidacyjnej z działalności w 2014 r.;

- (...) w sprawie: zatwierdzenia sprawozdania finansowego za okres 01.01.2014-30.09.2014 roku;

- (...) w sprawie: udzielenia absolutorium dla Prezesa Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) D. H. za działalność w okresie 12.03.2014-21.05.2014 roku;

- (...) w sprawie: udzielenia absolutorium dla Prezesa Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) W. K. (2) za działalność w okresie 21.05.2014-30.06.2014 roku;

- (...) w sprawie: udzielenia absolutorium dla Zastępcy Prezesa Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) A. C. za działalność w okresie 01.01.2014-05.03.2014 roku;

- (...) w sprawie: udzielenia absolutorium dla Zastępcy Prezesa Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) A. K. za działalność w okresie 12.03.2014-17.04.2014 roku;

- (...) w sprawie: udzielenia absolutorium dla Zastępcy Prezesa Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) J. W. za działalność w okresie 15.04.2014-21.05.2014 roku;

- (...) w sprawie: udzielenia absolutorium dla Zastępcy Prezesa Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) E. M. za działalność w okresie 21.05.2014-02.06.2014 roku;

- (...) w sprawie: powołania komisji statutowej;

- (...) w sprawie: zbycia części działki nr (...) w ramach zamiany działek pod budynkiem przy ul. (...) w Ł.;

- (...) w sprawie: udzielenia absolutorium dla Prezesa Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w (...) za działalność w okresach w okresach 01.012014- 05.03.2014 i 01.07.2014-31.12.2014 roku;

- (...) w sprawie: udzielenia absolutorium dla Zastępcy Prezesa Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w (...) za działalność w okresie 07.10.2014-31.12.2014 roku;

- (...) w sprawie: udzielenia absolutorium dla Członka Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w (...) za działalność w 2014 roku;

- (...) w sprawie: przyjęcia wniosków przedstawionych przez Komisję Wnioskową Zebrania Przedstawicieli. (zeznania świadków: A. L. k. 71-72 – od 00:19:24, J. C. k. 72-73- od 00:54:20; protokół Zebrania Przedstawicieli k. 120-131;spis uchwał k. 132-133).

W trakcie Zebrania Przedstawicieli Spółdzielni 26 czerwca 2015 r. przyjęto uchwały o numerach:

- (...) zatwierdzającą proponowany porządek obrad;

- (...) w sprawie zobowiązania Rady Nadzorczej do powołania komisji statutowej, której zadaniem będzie opracowanie nowego statutu, zgodnego z przepisami ustawowymi i orzeczeniem TK z 5 lutego br.;

- (...) w sprawie: zbycia części działki nr (...) w ramach zamiany działek pod budynkiem przy ul. (...) w Ł.;

- (...), w której przyjęto wnioski zawarte w protokole Komisji Wnioskowej, stanowiącym załącznik do uchwały i zobowiązano Zarząd i Radę Nadzorczą do ich rozpatrzenia . (protokół Zebrania Przedstawicieli k. 120-131;uchwały k. 134, 153,154,158).

Zebranie Przedstawicieli Spółdzielni z 26 czerwca 2015 r.:

- odrzuciło sprawozdanie z realizacji wniosków przyjętych przez Zebranie Przedstawicieli w dniu 28.06.2013 r . (uchwała nr 2/2015);

- odrzuciło sprawozdanie z działalności Rady Nadzorczej w 2013 r. (uchwała nr (...));

- odrzuciło sprawozdanie Zarządu z działalności w 2013 r. (uchwała nr (...));

- odrzuciło sprawozdanie z działalności Rady Nadzorczej za 2014 r. ( uchwala nr (...));

- odrzuciło sprawozdanie Zarządu z działalności w 2014 r. (uchwała nr (...));

- nie zatwierdziło sprawozdania finansowego Spółdzielni za okres 01.01.2014-30.09.2014 roku ( uchwała nr (...)). (protokół Zebrania Przedstawicieli k. 120-131;uchwały k. 135-137, 144-146)

Zebranie Przedstawicieli Spółdzielni z 26 czerwca 2015 r. nie udzieliło absolutorium:

- Prezesowi Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) K. D. za działalność w okresie 01.01.2013 - 29.11.2013 roku (uchwała nr (...));

- Zastępcy Prezesa Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) T. B. (2) za działalność w okresie 01.01.2013-29.11.2013 roku ( uchwala nr (...) );

- Członkowi Zarządu J. W. za działalność w okresie 01.01.2013-05.02.2013 r. ( uchwala nr (...));

- Prezesowi Zarządu E. S. za działalność w okresie 30.11.2013-31.12.2013 r. ( uchwala nr (...));

- Zastępcy Prezesa A. C. za działalność w okresie 30.11.2013-31.12.2013 r. (uchwala nr (...));

- Członkowi Zarządu B. N. za działalność w okresie 06.02.2013-31.12.2013 r. (uchwała nr (...));

- Prezesowi Zarządu D. H. za działalność w Spółdzielni w okresie 12.03.2014-21.05.2014 r. ( uchwała nr (...));

- Prezesowi Zarządu W. K. (2) za działalność w Spółdzielni w okresie 21.05.2014-30.06.2014 r. ( uchwała nr (...));

- Zastępcy Prezesa Zarządu A. C. za działalność w Spółdzielni w okresie 01.01.2014-05.03.2014 r. ( uchwała nr (...));

- Zastępcy Prezesa Zarządu A. K. za działalność w Spółdzielni w okresie 12.03.2014-17.04.2014 r. ( uchwała nr (...));

- Zastępcy Prezesa Zarządu J. W. za działalność w okresie 15.04.2014-21.05.2014 roku ( uchwała nr (...));

- Zastępcy Prezesa Zarządu E. M. za działalność w Spółdzielni w okresie w okresie 21.05.2014-02.06.2014 roku (uchwała nr (...));

- Prezesowi Zarządu E. S. za działalność w Spółdzielni w okresach 01.012014-05.03.2014 i 01.07.2014- 31.12.2014 r. (uchwała (...));

- Członkowi Zarządu B. N. za działalność w Spółdzielni w 2014 r.

(uchwała (...)).

Zebranie Przedstawicieli Spółdzielni udzieliło natomiast absolutorium:

- Zastępcy Prezesa Zarządu J. Z. za działalność w Spółdzielni w okresie 07.10.2014-31.12.2014 r. (uchwała (...)).(protokół Zebrania Przedstawicieli k. 120-131; uchwały k. 138-143,147-152,155-157)

Na Zebraniu przeprowadzono głosowanie dotyczące wyboru 13 członków Rady Nadzorczej. Przewodniczący komisji mandatowo – skrutacyjnej R. K. ogłosił wyniki wyborów uzupełniających do Rady Nadzorczej i przedstawił pełny skład Rady. Uchwała zatwierdzająca pełny skład Rady Nadzorczej (...) kadencji nie została poddana pod głosowanie Zebrania Przedstawicieli z 26 czerwca 2015 r. Przewodniczący Zebrania podając nowy skład Rady Nadzorczej oparł się na wynikach podanych przez komisję mandatowo-skrutacyjną. Protokół komisji mandatowo-skrutacyjnej z dnia 26 czerwca 2015 r. w sprawie ogłoszenia wyników wyborów uzupełniających do Rady Nadzorczej stanowi załącznik 5 do protokołu Zebrania. (protokół Zebrania Przedstawicieli k. 120-131)

W piśmie z 17 grudnia 2015 r. S. D. wniósł o uzyskanie kserokopii protokołu i uchwał Walnego Zebrania Przedstawicieli Spółdzielni z czerwca 2015r. (skarga k. 108)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów, częściowo zeznań świadków i samego powoda.

Ustalając stan faktyczny Sąd pominął: dokumenty, które dotyczyły sytuacji w Spółdzielni po 2015 r. albowiem nie obejmowały one przedmiotu niniejszego postępowania oraz zeznania świadka E. B., gdyż nie pamiętała okoliczności związanych ze sprawą.

Sąd oddalił pozostałe nieprzeprowadzone wnioski dowodowe zgłoszone przez strony, w szczególności dotyczące zeznań kolejnych świadków, jako nieprzydatne dla rozstrzygnięcia. Dopuszczenie tych dowodów zmierzałoby jedynie do przedłużenia postępowania i mnożenia jego kosztów. Zgromadzony materiał dowodowy był wystarczający do rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Problematykę związaną z funkcjonowaniem spółdzielni reguluje ustawa z 16 września 1982 r. prawo spółdzielcze (Dz. U. Nr 188 z 2003 r. poz. 1848 – tekst jednolity z dnia 23 października 2003r. ze zm. – dalej powoływana jako pr. sp.), jak również ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych z 15 grudnia 2000 r. (Dz. U. Nr 119 z 2003 r. poz. 1116 ze zm. – dalej powoływana jako u.s.m.). Obie te ustawy określają zasady działania spółdzielni, jej strukturę organizacyjną i kompetencje poszczególnych organów, jak również prawa i obowiązki członków. Stosownie do art. 42 § 1 pierwszej z wymienionych ustaw, uchwały walnego zgromadzenia obowiązują wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkie jej organy.

Na podstawie art. 42 prawa spółdzielczego można wywieść trzy odrębne roszczenia dotyczące stwierdzenia nieistnienia uchwały, stwierdzenia nieważności uchwały lub uchylenia uchwały. W pierwszych dwóch sytuacjach chodzi o powództwo ustalające w trybie art. 189 k.p.c.

Legitymacja czynna do wytoczenia takiego powództwa przysługuje każdemu członkowi spółdzielni oraz zarządowi. Uprawnienie realizowane przez indywidualnego członka nie jest przy tym uzależnione od uczestnictwa w walnym zgromadzeniu, ani też głosowania za czy przeciw uchwale. Powództwo zawsze kieruje się przeciwko spółdzielni, albowiem wyłącznie ten podmiot posiada legitymację procesową bierną.

Powództwo o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia powinno być wniesione w ciągu sześciu tygodni od dnia odbycia walnego zgromadzenia. W przypadku, gdy walne zgromadzenie trwało przez kilka dni, przyjmuje się, że termin rozpoczyna swój bieg od dnia, w którym zgromadzenie podjęło kwestionowaną uchwałę. Jeżeli zaś powództwo wnosi członek nieobecny na walnym zgromadzeniu na skutek jego wadliwego zwołania, sześć tygodni biegnie od dnia powzięcia wiadomości przez tego członka o uchwale, nie później jednak niż przed upływem roku od dnia odbycia walnego zgromadzenia (art. 42 § 6 pr. sp.). Natomiast, jeśli ustawa lub statut wymagają zawiadomienia członka o uchwale, termin sześciotygodniowy biegnie od dnia tego zawiadomienia dokonanego w sposób wskazany w statucie (art. 42 § 7 pr. sp.). Sąd może nie uwzględnić upływu terminu, o którym mowa w § 6, jeżeli utrzymanie uchwały walnego zgromadzenia w mocy wywołałoby dla członka szczególnie dotkliwe skutki, a opóźnienie w zaskarżeniu tej uchwały jest usprawiedliwione wyjątkowymi okolicznościami i nie jest nadmierne (art. 42 § 8 pr. sp.).

S. D. był 26 czerwca 2015 r. na Zebraniu Przedstawicieli Spółdzielni, obserwował jego przebieg. W tym dniu, zatem powziął wiadomość o przedmiotowych uchwałach. Od tego dnia zaczął, więc biec dla powoda termin do wniesienia żądania uchylenia uchwał i upływał w dniu 8 sierpnia 2015 r. S. D. zaskarżył do Sądu przedmiotowe uchwały dopiero w dniu 24 grudnia 2015 r., a zatem znacznie po upływie w/w terminu. W toku postępowania powód nie przedstawił jakichkolwiek okoliczności, które usprawiedliwiałyby spóźnione wniesienie żądania uchylenia uchwał.

Powód domagał się także alternatywnie ustalenia nieważności zaskarżonych uchwał lub ich nieistnienia. W orzecznictwie i doktrynie podkreśla się, że uchwały bezwzględnie nieważne mogą być kwestionowane bez ograniczeń czasowych przez każdą zainteresowaną osobę w drodze powództwa o ustalenie nieważności lub nieistnienia uchwały.

W myśl przepisu art. 42 § 2 prawa spółdzielczego, uchwała sprzeczna z ustawą jest nieważna. Chodzi tu – podobnie jak w art. 58 § 1 k.c. - o sprzeczność uchwały z przepisem ustawy (tzn. każdej ustawy), a zdaniem Sądu Najwyższego (wyr. 25.2.1998r., I CKN 1026/98, OSN 1999, Nr 9, poz.159) także przepisem względnie obowiązującym, ponadto zaś z przepisem Konstytucji (art.8 ust. 2 Konstytucji), umowy międzynarodowej ratyfikowanej za uprzednią zgodą Sejmu (art. 91 ust.1 i 2 Konstytucji), prawa Unii Europejskiej mającego bezpośrednie zastosowanie w porządku wewnętrznym (art. 91 ust. 3 Konstytucji) i rozporządzenia wydanego przez organ wskazany w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania (art. 92 ust.1 Konstytucji).

Różnica pomiędzy uchwałą bezwzględnie nieważną a uchwałą nieistniejącą polega na tym, że w pierwszym wypadku oświadczenie woli zostało złożone, jednakże z przyczyn merytorycznych lub formalnych ustawa traktuje je jako nieważne od samego początku, w drugim natomiast wypadku podejmowaniu uchwały towarzyszyły tak daleko idące uchybienia formalne, że w ogóle nie można mówić o złożeniu oświadczenia woli przez spółdzielnię. Uchwała walnego zgromadzenia jest nieistniejąca, w szczególności wtedy, gdy posiedzenie „organu” zostało samorzutnie zwołane przez grupę członków bez zachowania wymaganej procedury, uchwałę podjęto przy braku quorum albo bez wymaganej większości głosów, uchwałę podjęto w sprawie nieobjętej porządkiem obrad, sfałszowano wyniki głosowania, zastosowano przymus fizyczny wobec członków, zaprotokołowano uchwałę bez podjęcia głosowania albo gdy treść uchwały jest niezrozumiała i nie można ustalić jej sensu w drodze wykładni.

Zgodnie z art. 42 § 3 pr. sp., sankcją względnej nieważności jest dotknięta uchwała walnego zgromadzenia spółdzielni sprzeczna z postanowieniami statutu bądź dobrymi obyczajami lub godząca w interesy spółdzielni albo mająca na celu pokrzywdzenie jej członka. Przy wykładni i stosowaniu przepisu art. 42 § 3 pr. sp. określającego przesłankę sprzeczności uchwały z dobrymi obyczajami należy mieć na względzie sformułowanie art. 17 ustawy z 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. j. Dz. U. z 2007 Nr 155, poz. 1095), zgodnie, z którym „Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów” (zob. Krzysztof Pietrzykowski Spółdzielnie mieszkaniowe Komentarz 5. wydanie str. 372).

Zgodnie z art. 8 ³ ust. 1 u.s.m. walne zgromadzenie spółdzielni nie może być zastąpione przez zebranie przedstawicieli. Celem wprowadzenia tego przepisu było wyeliminowanie zebrań przedstawicieli. Spółdzielnie miały czas do 31 grudnia 2003 r. na zmiany w statutach dotyczące organów spółdzielni i sposobów obradowania. W pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej tego nie uczyniono i mimo brzmienia art. 8 ³ ust. 1 w dniu 26 czerwca 2015 r. odbyło się Zebranie Przedstawicieli, które podjęło uchwały, które powinny być przedmiotem obrad Walnego Zgromadzenia. Uchwał tych nie można jednak uznać za bezwzględnie nieważne, jako podjęte przez nieuprawniony organ. Zgodnie, bowiem z uchwałą 7 sędziów SN z 10 maja 2012 r. sygnatura akt III CZP 84/11 (lex nr 1143508), zebranie przedstawicieli członków spółdzielni mieszkaniowej, która nie dopełniła w terminie obowiązków przewidzianych w art. 9 ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 125,poz. 873 ze zm.), pozostało organem spółdzielni na podstawie dotychczasowego statutu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że na Zgromadzeniu Przedstawicieli w dniu 26 czerwca 2015 r. nie została podjęta uchwała numer (...). Każdy członek spółdzielni ma interes prawny w żądaniu ustalenia nieistnienia uchwały walnego zgromadzenia i nie musi wykazywać jakichkolwiek szczegółowych podstaw takiego żądania poza faktem swego członkostwa w danej spółdzielni. Źródłem interesu prawnego w rozumieniu art. 189 k.p.c. jest stosunek członkostwa w spółdzielni, z którego wynika m.in. uprawnienie do udziału w walnym zgromadzeniu. Jeżeli członek spółdzielni ma prawo zaskarżyć uchwałę, wytaczając powództwo o jej uchylenie (art. 42 § 3 i 4 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze - tj. Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 ze zm.), to oczywisty staje się jego interes prawny we wniesieniu powództwa ustalającego (art. 189 k.p.c.), mającego taki sam cel unicestwienia uchwały sprzecznej z prawem. Skoro zaś uchwała numer 25/2015 r. nie była głosowana, a więc nie została podjęta, to powód nie miał interesu w jej zaskarżeniu.

Rozważając pozostałe uchwały, to jak wynika z ustaleń faktycznych, i co nie było sporne między stronami, przy zwołaniu Zebrania Przedstawicieli w 2015 r. nie doszło do uchybień. Zawiadomienia z porządkiem obrad zostały wywieszone w widocznych miejscach w budynkach Spółdzielni, natomiast Przedstawicielom zostały doręczone wezwania. O tym, że członkowie Spółdzielni byli powiadomieni o Zebraniu Przedstawicieli świadczy najlepiej to, iż wzięli w nim udział, w tym powód, który ostatecznie nie kwestionował sposobu zwołania Zebrania.

W istocie jedynym zarzutem S. D. było to, że w głosowaniu brali udział Przedstawiciele wybrani przed 2014 r., którzy, w ocenie powoda, nie byli do tego umocowani, co w konsekwencji miało prowadzić do nieważności zaskarżonych uchwał. Nadto nie zostali wezwani na Zebranie Przedstawiciele wybrani w 2014 r. (tzw. „nowi”).

Powód nie wykazał jednak, aby osoby, które wskazywano na Zebraniach Grup Członkowskich w 2014r., jako kandydatów na Przedstawicieli, rzeczywiście stały się tymi Przedstawicielami (art. 6 k.c.). Po pierwsze Zebrania Grup Członkowskich zarówno w 2014 r. jak i w 2015 r. obarczone były brakiem kworum. Powyższe implikowało, że nie mogły one skutecznie odwołać dotychczasowych i wybrać nowych Przedstawicieli. Potwierdzeniem tego faktu był odmowa wpisu do KRS wybranej w 2014 r. „nowej” Rady Nadzorczej przez nieupoważnionych do tego Przedstawicieli. Skoro zaś nie wybrano nowych Przedstawicieli, to nadal umocowani byli „starzy” - wybrani jeszcze przed 2014 r. Powód nie udowodnił zaś, że którykolwiek z Przedstawicieli wybranych przed 2014 r. nie mógł brać udziału w głosowaniu w 2015 r. – np. że konkretnemu Przedstawicielowi upłynęła 5 letnia kadencja, czy też, że przestał być członkiem Spółdzielni albo zaistniała inna okoliczność enumeratywnie wskazana w statucie Spółdzielni (§ 22 statutu).

Wobec powyższego nie znajdując podstaw do uwzględnienia, Sąd oddalił powództwo.

Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. powód winien ponieść koszty procesu, z uwagi na fakt, że przegrał niniejszy proces w całości. Mając jednak na uwadze sytuację majątkową i osobistą S. D. ujawnioną w związku z wnioskiem o zwolnienie od kosztów, na podstawie art. 102 k.p.c., Sąd odstąpił od obciążenia powoda tym obowiązkiem.