Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie II Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 30 września 2016 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą we W.

przeciwko D. M. i A. M.

o zapłatę kwoty 393.447,06 zł

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda (...) z siedzibą we W. na rzecz pozwanych D. M. i A. M. kwoty po 3.617,00 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt II C 1179/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 września 2015 roku (...) z siedzibą we W. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od D. M. i A. M. solidarnie kwoty 393 447,06zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. (pozew k. 4-8)

W odpowiedzi na pozew D. M. i A. M. wnieśli o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie na ich rzecz zwrotu kosztów procesu. Pozwani zakwestionowali skuteczność umowy sprzedaży wierzytelności, a nadto wskazali, że w ich ocenie powód nie wykazał zasadności dochodzonego roszczenia oraz podnieśli zarzut przedawnienia roszczeń powoda. (odpowiedź na pozew k. 229-233)

Ustosunkowując się do odpowiedzi na pozew, powód zaprzeczył wszystkim twierdzeniom i zarzutom pozwanych i podtrzymał żądanie pozwu. (pismo strony powodowej k. 243-251)

Na rozprawie wyznaczonej na dzień 30 września 2016 roku strony nie zmieniły swoich dotychczasowym stanowisk.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 października 2010 roku D. M. i A. M. zawarli z (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. umowę pożyczki hipotecznej – (...) o nr (...). Zgodnie z umową bank udzielił im pożyczki w wysokości 408 474,38 złotych, przeznaczonej na spłatę zobowiązań kredytowych w Banku (...) S.A. i inne cele, szczegółowo określone w umowie, z pozwani zobowiązali się zwrócić pożyczkę w 96 miesięcznych ratach o równej wysokości. Jednym z zabezpieczeń spłaty pożyczki było oświadczenie o poddaniu się egzekucji, w którym D. M. i A. M. wskazali, iż na wypadek niespłacenia w terminie wszelkich należności przysługujących pożyczkobiorcy poddają się egzekucji prowadzonej według przepisów kodeksu postępowania cywilnego, upoważniając (...) Bank S.A. do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego do kwoty 816 948,76 złotych i wystąpienia o nadanie mu klauzuli wykonalności do dnia 31 października 2021 roku.

Strony umowy pożyczki ustaliły, iż może ona zostać wypowiedziana z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia w wypadku niewykonania lub nieterminowego regulowania przez pożyczkodawcę zobowiązań wobec banku, w szczególności zalegania w całości lub w części z zapłatą dwóch rat pożyczki. Po upływie okresu wypowiedzenia umowy niespłacona kwota pożyczki stać się miała zadłużeniem przeterminowanym, a pozwani zobowiązali się do uiszczania odsetek za opóźnienie w jej spłacie w wysokości czterokrotności oprocentowania kredytu lombardowego.

Umowa pożyczki została zmieniona aneksem z dnia 13 stycznia 2011 roku podnoszącym marżę banku oraz oprocentowanie udzielonej pożyczki. (dowody: umowa pożyczki hipotecznej nr (...) k. 20-29; oświadczenie o poddaniu się egzekucji k. 30; aneks do umowy pożyczki k. 33-35)

W dniu 27 czerwca 2012 roku (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) przeciwko D. M. i A. M., stwierdzając iż z tytułu umowy pożyczki hipotecznej z dnia 19 października 2010 roku pozwani na dzień wystawienia tytułu są dłużnikami banku co do kwoty 467 985,86zł, w tym kwoty 437 377,43zł z tytułu niespłaconej pożyczki, kwoty 30 351,77zł z tytułu odsetek za opóźnienie w wysokości 25% naliczonych w okresie od 1 lipca 2011 roku do 27 czerwca 2012 roku od kwoty niespłaconego kapitału pożyczki i kwoty 256,66zł z tytułu opłat i prowizji.

Postanowieniem referendarza sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie z dnia 16 lipca 2012 roku w sprawie o sygnaturze akt I Co 1736/12 w/w tytułowi egzekucyjnemu nadana została klauzulę wykonalności, z ograniczeniem odpowiedzialności D. M. i A. M. do kwoty 816 948,76 złotych. (dowody: bankowy tytuł egzekucyjny k. 40; postanowienie w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności k. 41)

W dniu 30 października 2012 roku (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko D. i A. M., domagając się wyegzekwowania należności stwierdzonych bankowym tytułem egzekucyjnym nr (...).

Pismem z dnia 27 marca 2015 roku (...) Bank S.A. w W. poinformował komornika, iż egzekwowana wierzytelność na podstawie umowy cesji została przeniesiona na rzecz Prokury Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego i wniósł o umorzenie na podstawie art. 825 pkt 1 kpc postępowania egzekucyjnego.

Postanowieniem z dnia 7 kwietnia 2015 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie K. P. umorzył w/w postępowanie egzekucyjne na wniosek wierzyciela. (dowody: dokumenty znajdujące się w dołączonych aktach Km 8666/12 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie K. P., tj. wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego k. 1-2, wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego k.181, postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego k. 188)

Umowa sprzedaży wierzytelności między (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. a (...) z siedzibą we W. zawarta została w dniu 31 marca 2014 roku, a następnie aneksowana w dniu 22 kwietnia 2014 roku. Na jej podstawie powodowy fundusz nabył m.in. wierzytelność przysługującą (...) Bank S.A. wobec D. M. z tytułu umowy nr (...) z dnia 21 października 2010 roku wraz z zabezpieczeniami, oznaczając ją jako umowę o kredyt. (dowody: umowa sprzedaży wierzytelności nr (...) z aneksem i załącznikami k. 44-110)

Pismami z dnia 1 września 2015 roku (...) z siedzibą we W. zawiadomił D. i A. M. o przelewie wierzytelności, wzywając do spłaty zadłużenia w kwocie 391 682,13zł do dnia 8 września 2015 roku. (dowody: pisma z dnia 1 września 2015 roku k. 111 i 112)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

W pierwszej kolejności, Sąd wskazuje iż trafny okazał się podniesiony przez pozwanych zarzut przedawnienia roszczenia powoda.

Stosownie do treści art. 117 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne (§ 2). Zgodnie zaś z treścią art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie (art. 120 § 1 k.c.). Natomiast art. 123 § 1 pkt 1 k.c. stanowi, że bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Po przerwaniu każdym zaś przerwaniu przedawnienie biegnie na nowo, o czyn stanowi treść art. 124 § 1 k.c.

Roszczenia powoda, jako związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, przedawniają się z upływem trzech lat. Pozwani D. M. i A. M. zawarli z (...) Bank S.A. w W. umowę pożyczki hipotecznej w dniu 19 października 2010 roku, przy czym z treści bankowego tytułu egzekucyjnego wynika iż wierzytelność o zwrot pożyczki stała się wymagalna z dniem 1 lipca 2011 roku (od tego bowiem dnia bank naliczał odsetki od tzw. należności przeterminowanych w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego). Przerwanie biegu przedawnienia nastąpiło z chwilą złożenia wniosku o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) klauzuli wykonalności, przy czym termin ten rozpoczął bieg na nowo z chwilą wydania przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności w dniu 16 lipca 2012 roku. W okresie między 16 lipca 2012 roku a 16 lipca 2015 roku nie zostały natomiast podjęte żadne czynności skutkujące przerwaniem biegu przedawnienia. W szczególności bieg terminu przedawnienia nie został przerwany na skutek złożenia przez (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosku o wszczęcie egzekucji przeciwko pozwanym, ponieważ postępowanie egzekucyjne zostało w dniu 7 kwietnia 2015 roku umorzone na wniosek (...) Bank S.A. Sąd popiera pogląd, wyrażony w orzecznictwie Sądu Najwyższego, iż umorzenie postępowania egzekucyjnego na wniosek banku, prowadzącego egzekucję na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego klauzulą wykonalności, niweczy skutki przerwy biegu przedawnienia spowodowane złożeniem wniosku o wszczęcie egzekucji (zob. uchwała SN z dnia 19 lutego 2015 roku, sygn. akt III CZP 103/14, Lex nr 1643191) oraz iż wniosek o wszczęcie egzekucji nie przerywa biegu przedawnienia, jeżeli komornik umorzył postepowanie egzekucyjne na wniosek wierzyciela, który w toku tej egzekucji dokonał przelewu egzekwowanej wierzytelności (zob. wyrok SN z dnia 19 listopada 2014 roku, sygn. akt II CSK 196/14, OSNC 2015, nr 12, poz. 145). Tak więc, czynność wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez bank wywołuje materialnoprawny skutek w postaci przerwy biegu przedawnienia jedynie w stosunku do wierzyciela objętego bankowym tytułem wykonawczym, natomiast nabywca wierzytelności nie będący bankiem nie może się powołać na przerwę biegu przedawnienia wywołaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego przez pierwotnego wierzyciela będącego bankiem. Wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego prowadzi do wniosku, że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób niż w nim wskazane, za wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku, to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela – banku, prowadzącej do przerwy biegu przedawnienia, dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy nie będącego bankiem (zob. uchwała SN z dnia 29 czerwca 2016 roku, sygn. akt III CZP 29/16, LEX nr 2067028). Oznacza to, iż powodowy fundusz wniósł pozew w niniejszej sprawie ponad dwa miesiące po upływie terminu przedawnienia roszczenia, stąd podniesiony przez pozwanych zarzut przedawnienia roszczenia był skuteczny i powodował oddalenie powództwa, stosownie do art. 117 kc.

Uzupełniająco Sąd wskazuje, iż roszczenie powoda nie zostało udowodnione co do wysokości, gdyż powód nie przedłożył dokumentów księgowych wykazujących tę okoliczność, w szczególności w jaki sposób zarachowana została kwota 398 658,72zł wyegzekwowana od pozwanych w toku postępowania egzekucyjnego Km 8666/12 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie K. P. (k.188-200 dołączonych akt) ani nie wnioskował o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego. Nie została również wykazana wysokość wierzytelności przysługującej pierwotnemu wierzycielowi, a była ona kwestionowana przez pozwanych. Sąd wskazuje, że - wbrew twierdzeniom strony powodowej - wyciągom z ksiąg rachunkowych banku i funduszu sekurytyzacyjnego nie przysługuje status dokumentu urzędowego, co wynika odpowiednio z art. 194 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz art. 95 ust. 1a ustawy Prawo bankowe. Wyciągi te mają status jedynie dokumentów prywatnych, a więc ich moc dowodowa wyraża się w tym, że zawarte w nich oświadczenie pochodzi od osoby, która złożyła podpis na dokumencie. Dokument prywatny nie jest więc dowodem rzeczywistego stanu rzeczy (zob. wyrok SN z dnia 25 września 1985 r., sygn. akt IV PR 200/85, OSNC 1986, nr 5, poz. 84), co oznacza, iż przedstawienie wyciągu z ksiąg rachunkowych nie zwalniało powoda od obowiązku udowodnienia, zbywca wierzytelności rzeczywiście nią dysponował. Powód nie udowodnił również skuteczności cesji wierzytelności, poprzestając na przedłożeniu do akt uwierzytelnionego odpisu umowy zbiorczej sprzedaży wierzytelności i stanowiącego załącznik do aneksu do umowy wykazu sprzedawanych wierzytelności (k.107-109). Zauważyć jednak trzeba, iż wykaz ten nie ma statusu dokumentu, gdyż nie został podpisany, a ponadto nie wskazuje on jako dłużnika pozwanej A. M. i odnosi się do umowy kredytu, nie zaś do zawartej przez oboje pozwanych umowy pożyczki (poz. 285 wykazu na k.109).

Z tych wszystkich przyczyn powództwo zostało oddalone jako nieuzasadnione.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. zasadą, zgodnie z którą strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W niniejszej sprawie powództwo zostało w całości oddalone, wobec czego należało zasądzić zwrot kosztów postępowania w kwotach po 3617 złotych na rzecz pozwanych D. i A. M., których reprezentował jeden pełnomocnik. Na poniesione przez pozwanych koszty postępowania składały się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 7200zł, określone zgodnie z §2 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.