Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 07 czerwca 2019 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2019 roku w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w K.

przeciwko H. (...).J. (...) spółce jawnej z siedzibą w G.

oraz

z powództwa wzajemnego H. (...).J. (...) spółki jawnej z siedzibą w G.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej z siedzibą w K.

o zapłatę

w zakresie pozwu głównego

I.  umarza postępowanie w zakresie żądania kwoty 9 936,03 złotych ( dziewięć tysięcy dziewięćset trzydzieści sześć złotych trzy grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 21 września 2018 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie oddala powództwo;

III.  zasądza od pozwanego – powoda wzajemnego H. (...).J. (...) spółki jawnej z siedzibą w G. na rzecz powoda – pozwanego wzajemnie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w K. kwotę 3 917 złotych ( trzy tysiące dziewięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

w zakresie pozwu wzajemnego

IV.  umarza postępowanie w zakresie żądania kwoty 4 874,02 złotych ( cztery tysiące osiemset siedemdziesiąt cztery złote dwa grosze);

V.  w pozostałym zakresie oddala powództwo;

VI.  zasądza od pozwanego – powoda wzajemnego H. (...).J. (...) spółki jawnej z siedzibą w G. na rzecz powoda – pozwanego wzajemnie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w K. kwotę 3 600 złotych ( trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

VII.  kosztami procesu wywołanego wniesieniem pozwu wzajemnego w pozostałym zakresie obciąża pozwanego – powoda wzajemnego H. (...).J. (...) spółkę jawną z siedzibą w G. uznając je za uiszczone.

Sygn. akt VI GC 2480/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 września 2018 roku powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. domagał się zasądzenia od pozwanego H. (...).J. (...) spółki jawnej z siedzibą w G. kwoty 10 015,25 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w ramach współpracy z pozwanym wykonał na jego zlecenie m. in. sześć przewozów na trasie: J. – G., S. – G. (dwukrotnie), Ż. – G., O. – O. – G. i G. – O.. Wszystkie przewozy zostały wykonane prawidłowo, a kontenery dostarczone odbiorcom.

Powód wskazał również, że na zlecenie powoda wykonywał także przewóz kontenera o numerze (...) na trasie P. – G.. Kontener ten został dowieziony do terminala i tam złożony w dniu 28 czerwca 2017 roku, a stamtąd popłynął drogą morską do portu niemieckiego w B.. W dniu 20 lipca 2017 roku powód otrzymał od pozwanego informację, że kontener został uszkodzony – wygięta została przednia lewa pionowa belka i nie nadaje się on do użytku, a jego zawartość musi zostać przepakowana do innego kontenera. Pozwany wystosował do powoda pismo wskazujące, że jego zleceniodawca obciążył go kwotą 1 332 euro i kwotą 2 094,09 USD jako odszkodowaniem za uszkodzenie kontenera, wobec czego pozwany przesłał powodowi notę księgową numer (...) na kwotę 12 605,40 złotych (bezzasadnie przeliczając należność na złote polskie). Powód nie uznał tej należności i odesłał notę bez księgowania wskazując, że kontener został dostarczony w takim stanie, w jakim został przyjęty do przewozu, a przednia lewa belka była już wygięta w chwili przyjęcia kontenera do przewozu, a więc rzekoma szkoda nie nastąpiła w czasie przewozu. Nie miała miejsca także kompensata wzajemnych należności z powyższych tytułów, przesyłka poza tym została przyjęta przez odbiorcę ( (...)) bez zastrzeżeń i także w późniejszym terminie nie sporządzono jakiegokolwiek protokołu, co po myśli art. 76 ust. 4 prawa przewozowego powoduje wygaśnięcie roszczeń z tytułu ubytku lub uszkodzenia przesyłki. Nadto, gdyby nawet szkoda zaistniała, pozwany nie byłby uprawniony do żądania odszkodowania od powoda, bo osobą uprawnioną jest nadawca albo odbiorca przesyłki.

Powód wskazał, że na kwotę dochodzoną niniejszym pozwem składają się: kwota 8 702,25 złotych tytułem należności głównych, kwota 1 023,11 złotych tytułem zryczałtowanych kosztów odzyskiwania należności oraz kwota 289,90 złotych tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonych od kwot wynikających z faktur powiększonych o koszty odzyskiwania należności.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 10 października 2018 roku w sprawie o sygn. akt VI GNc 6400/18 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie od powyższego orzeczenia pozwany H. (...).J. (...) spółka jawna z siedzibą w G. wniósł o oddalenie powództwa w całości wskazując, że przedmiotem sporu pomiędzy stronami pozostawało uszkodzenie kontenera, w którym był przewożony ładunek i następstwa tego uszkodzenia. Pozwany wskazał, że z dokumentacji fotograficznej utrwalonej na zarejestrowanym w dniu 28 czerwca 2017 roku (godzina 18:11) monitoringu w (...) – terminal (...) wynika, iż przednia lewa belka kontenera jest wgięta, zaś z wystawionego przez (...) spółki akcyjnej z siedzibą w G. opisu stanu technicznego z dnia 27 czerwca 2017 roku podjętego przez powoda pustego kontenera wynika, że kontener nie nosi żadnych śladów uszkodzeń i był sprawny. Pozwany wskazał, że stwierdzone uszkodzenie uniemożliwiało kontynuowania transportu przesyłki z portu przeładunkowego w Niemczech do portu przeznaczenia w tak uszkodzonym kontenerze i skutkowało koniecznością dokonania przeładunku towaru, co generowało koszty w wysokości 1 332 euro, a ponadto koszty naprawy kontenera w wysokości 2 094,09 USD. Zważywszy na fakt, iż pozwany został obciążony przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. jako jego zleceniodawcę kosztami przeładunku towaru z kontenera uszkodzonego do pełnowartościowego kwotą w wysokości 1 332,00 euro oraz kwotą 2 094,09 USD z tytułu uszkodzenia kontenera, tym samym po stronie pozwanego powstała wobec powoda wierzytelność w łącznej wysokości 12 605, 40 złotych, gdyż zgromadzony materiał jednoznacznie wskazuje, że do uszkodzenia kontenera doszło przed jego zdaniem i przekazaniem przez powoda w terminalu (...) w G. w dniu 28 czerwca 2017 roku.

Pozwany wskazał nadto, że z treści zlecenia przewozowego numer (...) wynika, że przewoźnik – powód ponosi odpowiedzialność za częściowe lub całkowite zniszczenia kontenera, wobec czego noty księgowe, wezwania do zapłaty oraz korespondencja uzasadniały dokonanie kompensaty należności.

Pozwany podniósł również, że dochodzenie odsetek od zaległych odsetek jest niedopuszczalne oraz zakwestionował żądanie zryczałtowanych kosztów odzyskiwania należności, które nie jest poparte żadnym wyliczeniem ani nie znajduje oparcia w powołanych w treści pozwu podstawach prawnych.

Pozwem wzajemnym z dnia 24 października 2018 roku pozwany H. (...).J. (...) spółka jawna z siedzibą w G. domagał się zasądzenia od powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w K. kwoty 12 605,40 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 24 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwany – powód wzajemny wskazał, że w czasie wykonywania zleconej usługi w dniu 28 czerwca 2017 roku na monitoringu w (...) – terminal (...) zarejestrowano uszkodzenie kontenera transportowanego przez powoda – pozwanego wzajemnie. Z treści tego zapisu wynikało, iż przednia lewa belka kontenera jest wgięta, zaś z wystawionego przez (...) spółki akcyjnej z siedzibą w G. opisu stanu technicznego z dnia 27 czerwca 2017 roku podjętego przez powoda – pozwanego wzajemnie pustego kontenera wynika, że kontener nie nosi żadnych śladów uszkodzeń i jest sprawny.

Pozwany – powód wzajemny wskazał, że został obciążony przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. jako jego zleceniodawcę kosztami przeładunku towaru z kontenera uszkodzonego do pełnowartościowego kwotą w wysokości 1 332 euro oraz kwotą 2 094,09 USD z tytułu uszkodzenia kontenera, tym samym po stronie pozwanego – powoda wzajemnego powstała wobec powoda – pozwanego wzajemnego wierzytelność w łącznej kwocie 12 605, 40 złotych.

W odpowiedzi na pozew wzajemny powód – pozwany wzajemnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w K. wniósł o oddalenie pozwu wzajemnego w całości wskazując, że kontener został dostarczony w takim stanie, w jakim został przyjęty do przewozu, przednia lewa belka była zaś już wygięta w chwili jego przyjęcia do przewozu. Rzekoma szkoda nie nastąpiła w czasie przewozu. Nadto powód – pozwany wzajemnie wskazał, że przewożony kontener był przesyłką, która została dostarczona odbiorcy ( (...)) w dniu 28 czerwca 2017 roku i odebrana przez niego bez jakichkolwiek uwag, czy zastrzeżeń, co powoduje, że ewentualne roszczenie wygasło.

Ponadto nawet gdyby szkoda zaistniała, powód nie jest osobą uprawnioną do żądania odszkodowania od pozwanego. Prawo przewozowe nigdzie nie wspomina o „poszkodowanym”, tylko o osobie uprawnionej do żądania odszkodowania, niezależnie od tego, czy szkoda rzeczywiście ją dotknęła. Roszczenia przeciwko przewoźnikowi przysługują z tytułu umowy przewozu przesyłek towarowych nadawcy lub odbiorcy zależnie od tego, któremu z nich przysługuje prawo rozporządzania przesyłką. W przedmiotowym przypadku przesyłka została odebrana przez odbiorcę ( (...)) i to jemu przysługują ewentualnie rzekome roszczenia, przy czym (...) nigdy takich roszczeń nie wysunął. Powód – pozwany wzajemny zarzucił również, że pozwany – powód wzajemny wytoczył powództwo w złotych polskich, choć rzekoma szkoda wyraża się w walutach obcych, co jest sprzeczne z przepisami kodeksu cywilnego i na co pozwany zgody nie wyrażał, ponadto zakwestionował sposób wyliczenia odszkodowania jako niezgodny z art. 80 i art. 81 prawa przewozowego. Powód – pozwany wzajemny podniósł także zarzut przedawnienia roszczenia.

Pismem z datą w nagłówku „dnia 29 grudnia 2018 roku” (data prezentaty: 2018-12-31, k. 360 akt) pozwany – powód wzajemny H. (...).J. (...) spółka jawna z siedzibą w G. cofnął powództwo wzajemne co do kwoty 4 874,02 złotych i zrzekł się w tym zakresie roszczenia, domagając się w dalszym ciągu zasądzenia na jego rzecz od powoda – pozwanego wzajemnie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w K. kwoty 7 731,38 złotych wraz odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 24 sierpnia 2018 roku do dnia zapłaty.

Pismem z datą w nagłówku „dnia 29 grudnia 2018 roku” (data prezentaty: 2018-12-31, k. 361 akt) pozwany – powód wzajemny H. (...).J. (...) spółka jawna z siedzibą w G. uznał żądanie pozwu głównego w zakresie kwoty 8 702,25 złotych tytułem należności głównych wynikających z faktur objętych żądaniem pozwu, kwotę 1 023,11 złotych tytułem zryczałtowanych kosztów odzyskiwania należności oraz kwota 210,67 złotych tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonych od kwot wynikających z faktur do dnia zapłaty, tj. do dnia 31 grudnia 2018 roku, a także kwoty 236,62 złotych tytułem odsetek skapitalizowanych (liczonych od kwoty 8 912,89 złotych jako sumy należności głównych i odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych).

Pismem z datą w nagłówku „dnia 07 stycznia 2019 roku” (data prezentaty: 2019-01-09, k. 385 akt) powód – pozwany wzajemnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. cofnął pozew co do kwoty 9 936,03 złotych wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 21 września 2018 roku do dnia zapłaty i zrzekł się w tym roszczenia, podtrzymując żądanie co do zasądzenia kwoty 79,23 złotych wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 21 września 2018 roku do dnia zapłaty tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych naliczonych od tzw. zryczałtowanych kosztów odzyskiwania należności za wskazane w pozwie okresy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. wykonał na rzecz H. (...).J. (...) spółki jawnej z siedzibą w G. przewozy kontenerów na podstawie zleceń o numerach: (...) na trasie J. – G. (port), (...) na trasie S. – G. (port), (...) na trasie S. – G. (port), (...) na trasie Ż. – G. (port), (...) na trasie O. – O. – G. (port) oraz (...) na trasie G. (port) – O..

Kontenery zostały dostarczone nieuszkodzone w umówionym przez strony terminie.

niesporne, a nadto: zlecenia przewozowe – k. 26, 30, 34, 38, 42, 45 akt, listy przewozowe – k. 25, 29, 33, 37, 41, 48 akt

Z tytułu wykonania powyższych przewozów (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. wystawił H. (...).J. (...) spółce jawnej z siedzibą w G. następujące faktury: numer (...) na kwotę 1 353 złotych brutto z terminem płatności do dnia 06 maja 2018 roku, numer (...) na kwotę 1 353 złotych brutto z terminem płatności do dnia 19 maja 2018 roku, numer (...) na kwotę 1 353 złotych brutto z terminem płatności do dnia 20 maja 2018 roku, numer (...) na kwotę 1 752,72 złotych brutto z terminem płatności do dnia 09 czerwca 2018 roku, numer (...) na kwotę 1 968 złotych brutto z terminem płatności do dnia 16 czerwca 2018 roku, numer (...) na kwotę 2 091 złotych brutto z terminem płatności do dnia 07 sierpnia 2018 roku.

H. (...).J. (...) spółka jawna z siedzibą w G. uiścił z faktury numer (...) kwotę 1 168,50 złotych brutto. Pozostałe faktury nie zostały zapłacone w terminie.

niesporne, a nadto: faktury – k. 24, 28, 32, 36, 40, 43 akt

H. (...).J. (...) spółka jawna z siedzibą w G. uiścił powyższe należności wraz z odsetkami i rekompensatą za koszty odzyskiwania należności w toku procesu sądowego w dniu 31 grudnia 2018 roku.

potwierdzenie przelewu – k. 366, 367 akt

(...) spółka akcyjna z siedzibą w P. (nadawca) zlecił organizację przewozu akumulatorów z P. (Polska) do miejscowości S. (USA). Odbiorcą ładunku był E. (...) w S. (USA).

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. zleciła H. (...).J. (...) spółce jawnej z siedzibą w G. m. in. transport kontenera numer (...) zawierającego akumulatory na trasie z P. do G..

H. (...).J. (...) spółka jawna z siedzibą w G. zleciła przewóz powyższego kontenera numer (...) wraz z towarem w postaci akumulatorów na trasie P. – G. (terminal (...)) (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej z siedzibą w K. na podstawie zlecenia numer (...).

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. na podstawie zlecenia numer (...) był zobowiązany również do pobrania pustego kontenera z terminala kontenerowego w G. pod P. oraz do ustalenia stanu kontenera przez właściwy podmiot w momencie jego odebrania i w porcie w G. przed jego złożeniem w celu dalszego transportu.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. zlecił wykonanie powyższych czynności A. (...). Kierowcą był Ł. P. (1).

zlecenie załadunku – k. 173 akt, zlecenie przewozowe – k. 155 akt, samochodowy list przewozowy – k. 156 akt, zeznania świadka M. B. – protokół rozprawy z dnia 06 marca 2019 roku – k. 426-429 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:15:09-00:41:50), zeznania świadka Ł. P. (1) – protokół rozprawy z dnia 24 maja 2019 roku – k. 450-455 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:02:22-00:38:23), zeznania świadka A. G. – protokół rozprawy z dnia 24 maja 2019 roku – k. 450-455 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:38:23-00:53:07), zeznania prezesa zarządu komplementariusza (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w K. B. K. – protokół rozprawy z dnia 24 maja 2019 roku – k. 450-455 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:53:07-01:12:51), zeznania wspólnika H. (...).J. (...) spółki jawnej z siedzibą w G. S. B. – protokół rozprawy z dnia 24 maja 2019 roku – k. 450-455 akt (zapis obrazu i dźwięku 01:12:51-01:31:26)

W dniu 27 czerwca 2017 roku kierowca Ł. P. (1) z terminala kontenerowego w G. prowadzonego przez (...) spółkę akcyjną z siedzibą w G. pobrał pusty kontener o numerze (...).

Ł. P. (1) sprawdził stan kontenera wewnątrz zwracając uwagę, czy nie ma dziur w podłodze, czy uszczelki są całe. Ł. P. (1) nie sprawdzał stanu kontenera z zewnątrz, zrobili to pracownicy (...) spółki akcyjnej z siedzibą w G.. Nie zaznaczyli oni w opisie stanu technicznego kontenera jakiegokolwiek uszkodzenia, w tym wgniecenia.

Ł. P. (1) podpisał dokument – opis stanu technicznego kontenera nie czytając go i dołączył do pozostałych dokumentów przewozowych.

Następnie Ł. P. (1) udał się do miejsca załadunku w P., gdzie pracownicy (...) spółki akcyjnej w P. dokonali załadunku akumulatorów do przedmiotowego kontenera.

W dniu 28 czerwca 2017 roku Ł. P. (1) podstawił kontener o numerze (...) do rozładunku w porcie w G.. (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. dokonali wówczas oceny stanu technicznego kontenera wskazując na uszkodzenie przedniej lewej pionowej belki.

Na zapisie monitoringu na wjeździe do portu w G. w dniu 28 czerwca 2017 roku widoczne są uszkodzenia przedniej lewej pionowej belki kontenera o numerze (...) znajdującego się na pojeździe kierowanym przez Ł. P. (1).

(...) spółka akcyjna z siedzibą w G. odebrał kontener o numerze (...) bez zastrzeżeń, a następnie został on załadowany w dalszą podroż morską statkiem (...) do portu w B. (Niemcy).

W dniu 16 lipca 2017 roku w porcie w B. stwierdzono uszkodzenie kontenera o numerze (...) w postaci wygiętej przedniej lewej pionowej belki. Właściciel kontenta będący jednocześnie przewoźnikiem morskim H. (...) z siedzibą w H. uznał, że powyższy stan techniczny kontenera uniemożliwia dalszy transport i zachodzi potrzeba przepakowania towaru do innego sprawnego kontenera.

Po umieszczeniu przewożonych akumulatorów w kontenerze zastępczym dokonano także dodatkowego zabezpieczenia przewożonego ładunku poprzez wypełnienie pustych przestrzeni paletami, panelem ze sklejki i dwoma drewnianymi belkami wsuniętymi w karbowane ściany boczne uznając dotychczasowe zabezpieczenie oraz przechowywanie towarów w oryginalnym kontenerze za nieodpowiednie do transportu.

Nie stwierdzono uszkodzenia towaru.

morski list przewozowy (konosament) – k. 116-117, 180-181 akt, wierzytelne tłumaczenie – k. 393-394, 395-396 akt, zeznania świadka M. B. – protokół rozprawy z dnia 06 marca 2019 roku – k. 426-429 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:15:09-00:41:50), zeznania świadka Ł. P. (1) – protokół rozprawy z dnia 24 maja 2019 roku – k. 450-455 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:02:22-00:38:23), zeznania świadka A. G. – protokół rozprawy z dnia 24 maja 2019 roku – k. 450-455 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:38:23-00:53:07), zeznania prezesa zarządu komplementariusza (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w K. B. K. – protokół rozprawy z dnia 24 maja 2019 roku – k. 450-455 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:53:07-01:12:51), zeznania wspólnika H. (...).J. (...) spółki jawnej z siedzibą w G. S. B. – protokół rozprawy z dnia 24 maja 2019 roku – k. 450-455 akt (zapis obrazu i dźwięku 01:12:51-01:31:26), raport z badania wraz z dokumentacją zdjęciową – k. 118-139, 182-203 akt, opis stanu technicznego kontenera – k. 160-161 akt, dokumentacja zdjęciowa – k. 162, 163, 418 akt, opis stanu technicznego kontenera – k. 379 akt, faktura – k. 380 akt, zlecenie – k. 172-177 akt, opis stanu technicznego kontenera – k. 419-420 akt

W dniu 20 lipca 2017 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. poinformował o powyższym uszkodzeniu H. (...).J. (...) spółkę jawną z siedzibą w G., a ten – (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę komandytowej z siedzibą w K. wskazując, że na zapisie monitoringu na wjeździe do portu w G. w dniu 28 czerwca 2017 roku widoczne są uszkodzenia przedniej lewej pionowej belki kontenera o numerze (...).

zeznania świadka M. B. – protokół rozprawy z dnia 06 marca 2019 roku – k. 426-429 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:15:09-00:41:50), zeznania świadka Ł. P. (1) – protokół rozprawy z dnia 24 maja 2019 roku – k. 450-455 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:02:22-00:38:23), zeznania świadka A. G. – protokół rozprawy z dnia 24 maja 2019 roku – k. 450-455 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:38:23-00:53:07), zeznania prezesa zarządu komplementariusza (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w K. B. K. – protokół rozprawy z dnia 24 maja 2019 roku – k. 450-455 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:53:07-01:12:51), zeznania wspólnika H. (...).J. (...) spółki jawnej z siedzibą w G. S. B. – protokół rozprawy z dnia 24 maja 2019 roku – k. 450-455 akt (zapis obrazu i dźwięku 01:12:51-01:31:26), wydruk korespondencji mailowej – k. 157-159, 178 akt

Za sporządzenie na zlecenie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. raportu z badania stanu kontenera numer (...) w (...), przeprowadzający badanie B. + (...) z siedzibą w B. wystawił fakturę na kwotę 1 332 euro. Kwota ta została zapłacona przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S..

faktura – k. 101-102, 166-167 akt, potwierdzenie przelewu – k. 103, 168 akt, raport z badania wraz z dokumentacją zdjęciową – k. 118-139, 182-203 akt

H. L. A. z siedzibą w H. obciążył (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. kwotą 2 094,09 USD, w tym tytułem dodatkowego przeładunku kwotą 777,73 USD i tytułem przepakowania kontenera kwotą 1 316,36 USD.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. uiścił powyższą kwotę.

faktura – k. 104-105, 169-170 akt, wierzytelne tłumaczenie – k. 397-398 akt, potwierdzenie przelewu – k. 106, 171 akt

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. pismem z dnia 22 stycznia 2018 roku wezwał H. (...).J. (...) spółkę jawną z siedzibą w G. do uiszczenia kwoty 1 332 euro (za raport z badania) oraz kwoty 2 094,09 USD za przepakowanie oraz naprawę kontenera.

pismo – k. 99, 164-165 akt

W dniu 20 kwietnia 2018 roku H. (...).J. (...) spółka jawna z siedzibą w G. obciążył (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę komandytową z siedzibą w K. notą księgową numer (...) na kwotę 1 332 euro oraz kwotę 2 094,09 USD tytułem następstw wynikających z uszkodzenia kontenera numer (...).

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. nie uiścił wskazanej tam kwoty kwestionując swoją odpowiedzialność za uszkodzenie przedmiotowego kontenera.

nota księgowa – k. 58, 143 akt, wydruk korespondencji mailowej – k. 140-142 akt, pismo – k. 59, 61 akt

W dniu 07 sierpnia 2018 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. obciążył H. (...).J. (...) spółkę jawną z siedzibą w G. fakturą na kwotę 7 731,38 złotych stanowiącą równowartość kwoty 2 094,09 USD tytułem zwrotu kosztów naprawy kontenera numer (...), z terminem płatności do dnia 21 sierpnia 2018 roku.

faktura – k. 378 akt

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie powyższych dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, których prawdziwość nie była przez nie kwestionowana i które nie budziły wątpliwości Sądu co do swej wiarygodności, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary.

Pozostałe dokumenty zgromadzone w aktach sprawy nie miały znaczenia, gdyż nie wnosiły do sprawy żadnych nowych i istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności.

Sąd ustalając stan faktyczny oparł się także na zeznaniach świadka M. B. w zakresie, w jakim świadek ten wskazał, że przez czas realizacji umowy przez powoda – pozwanego wzajemnie (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę komandytową z siedzibą w K., pozwany – powód wzajemny nie był przez niego informowany o jakimkolwiek uszkodzeniu kontenera i że dopiero w momencie, gdy kontener miał być załadowany na statek w porcie niemieckim okazało się, że jest uszkodzony i nie może być w takim stanie dalej transportowany drogą morską. Świadek potwierdził również, że zlecono powodowi – pozwanemu wzajemnemu dodatkową usługę w postaci zlecenia podmiotowi trzeciemu dokonania opisu stanu kontenera przy jego odbiorze oraz przy jego złożeniu na terminalu w G.. Natomiast Sąd uznał zeznania tego świadka w zakresie, w jakim wskazywał, że pozwany – powód wzajemny zapłacił odszkodowanie swojemu zleceniodawcy z tytułu uszkodzenia kontenera za niewiarygodne, gdyż nie miały one potwierdzenia w jakimkolwiek obiektywnym dowodzie.

Zeznania świadka Ł. P. (1) – kierowcy – Sąd uznał za wiarygodne jedynie w zakresie, w jakim świadek ten potwierdził, że sprawdził stan kontenera wewnątrz zwracając uwagę na to, czy nie ma dziur w podłodze, czy uszczelki są całe oraz że nie sprawdzał stanu kontenera z zewnątrz, a zrobili to pracownicy (...) spółki akcyjnej z siedzibą w G..

Jednocześnie za niewiarygodne Sąd uznał jego zeznania jakoby już w momencie odbierania przez niego pustego kontenera sporny kontener posiadać miał uszkodzenie w postaci wgiętej przedniej lewej pionowej belki i że (...) spółka akcyjna z siedzibą w G. nigdy nie zaznacza takiego uszkodzenia w opisie stanu technicznego. W tym zakresie zeznania świadka są sprzeczne z zasadami logicznego rozumowania, o ile bowiem w istocie jakieś niewielkie rysy, czy zadrapania powstałe w toku normalnej eksploatacji kontenera mogą nie być zaznaczone, o tyle nie wydaje się to prawdopodobne w przypadku znacznego uszkodzenia i to elementu nośnego kontenera, przeczyłoby to bowiem w ogóle idei dokonywania opisów stanu technicznego. Jednocześnie Sąd zważył, że świadek swoim własnoręcznym podpisem potwierdził, że kontener nie nosił śladów uszkodzenia i był sprawny, bez znaczenia przy tym pozostaje, że świadek nie czytał tego dokumentu.

Odnosząc się do zeznań świadka A. G. to Sąd uznał je za wiarygodne jedynie w zakresie, w jakim świadek ten – pracownik powoda – pozwanego wzajemnie potwierdził zlecenie obsługi transportu przedmiotowego kontenera firmie (...).

Natomiast jego zeznania w zakresie, w jakim wskazał, że gdyby uszkodzenie kontenera nastąpiło po jego podjęciu, czy załadunku, to niewątpliwie kierowca zgłosiłby to powodowi – pozwanemu wzajemnie, nie mogą w żadnej mierze stanowić dowodu na okoliczność, że kontener został uszkodzony na wcześniejszym etapie, jeszcze przed tym, jak znalazł się w gestii powoda – pozwanego wzajemnie. Okoliczności tej nie dowodzą również jego zeznania, że rozmawiał, czy wymieniał korespondencję mailową z pracownikiem (...) spółki akcyjnej z siedzibą w G. i uzyskał odmowę udostępnienia monitoringu z uzasadnieniem, że „nie będą pod sobą kopać dołków” – okoliczności te pozostały bowiem całkowicie gołosłowne.

W pozostałym zakresie jego zeznania nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia kwestii spornych w sprawie, w szczególność Sąd za prywatną ocenę świadka uznał jego twierdzenie, że uszkodzenie „nie było takie duże, by wykraczało ponad normy”.

Podobnież – bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy pozostawały zeznania członka zarządu komplementariusza powoda – pozwanego wzajemnie B. K. w zakresie, w jakim wyrażał on opinię na temat uszkodzenia kontenera – że było ono nieistotne dla przewozu i że powód – pozwany wzajemnie wielokrotnie przewozi tak wgniecione kontenery, jak również w zakresie, w jakim wyrażał przekonanie, że gdyby kierowca zauważył „znaczne wgniecenie”, poinformowałby o tym spedytora.

Odnosząc się natomiast do zeznań wspólnika pozwanego – powoda wzajemnego J. B., to Sąd nie dał im wiary w zakresie, w jakim zeznał on, że zapłacił swojemu zleceniodawcy kwotę wskazaną na fakturze tytułem pokrycia kosztów związanych z uszkodzeniem kontenera, okoliczność ta nie znalazła bowiem potwierdzenia w przedłożonych dowodach, w tym z dokumentów.

W pozostałym zakresie zeznania osób uprawnionych do reprezentowania stron Sąd uznał za wiarygodne.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 06 marca 2019 roku Sąd oddalił wniosek pozwanego – powoda wzajemnego o sprawdzenie wartości przedmiotu sporu w niniejszej sprawie uznając go za spóźniony. Zgodnie bowiem z treścią art. 25 § 2 k.p.c. po doręczeniu pozwu przedmiotowe sprawdzenie nastąpić może jedynie na zarzut pozwanego zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Tymczasem w niniejszej sprawie pozwany – powód wzajemny wdał się w spór co do istoty sprawy składając sprzeciw od nakazu zapłaty i pozew wzajemny w dniu 24 października 2018 roku, zaś wniosek o sprawdzenie wartości przedmiotu sporu zawarty został w piśmie procesowym z datą w nagłówku „dnia 29 grudnia 2018 roku” (k. 361-363 akt).

Pismem procesowym z datą w nagłówku „dnia 07 stycznia 2019 roku” (data prezentaty: 2019-01-09, k. 385-387 akt) oraz pismem procesowym z datą w nagłówku „dnia 25 stycznia 2019 roku” (data prezentaty: 2019-01-25, k. 416 akt) pełnomocnik powoda – pozwanego wzajemnie cofnął wnioski o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków: D. P., A. O., S. M., P. R., K. M., P. S., W. K. i K. G., a także wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości.

Żądanie pozwu głównego nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód – pozwany wzajemnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. domagał się zasądzenia od pozwanego – powoda wzajemnego H. (...).J. (...) spółki jawnej z siedzibą w G. kwoty 10 015,25 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, a także kosztów procesu – tytułem należnego mu wynagrodzenia za wykonane na zlecenie pozwanego – powoda wzajemnego przewozy na trasie: J. – G., S. – G. (dwukrotnie), Ż. – G., O. – O. – G. i G. – O..

Na kwotę dochodzoną niniejszym pozwem składały się: kwota 8 702,25 złotych tytułem należności głównych, kwota 1 023,11 złotych tytułem zryczałtowanych kosztów odzyskiwania należności oraz kwota 289,90 złotych tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonych od kwot wynikających z faktur powiększonych o koszty odzyskiwania należności.

Pismem z datą w nagłówku „dnia 29 grudnia 2018 roku” (data prezentaty: 2018-12-31, k. 361 akt) pozwany – powód wzajemny H. (...).J. (...) spółka jawna z siedzibą w G. uznał żądanie pozwu głównego w zakresie kwoty 8 702,25 złotych tytułem należności głównych wynikających z faktur, kwoty 1 023,11 złotych tytułem zryczałtowanych kosztów odzyskiwania należności oraz kwoty 210,67 złotych tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonych od kwot wynikających z faktur za okres do dnia zapłaty, tj. do dnia 31 grudnia 2018 roku, a także kwoty 236,62 złotych tytułem odsetek skapitalizowanych (liczonych od kwoty 8 912,89 złotych jako sumy należności głównych i odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych).

Pismem z datą w nagłówku „dnia 07 stycznia 2019 roku” (data prezentaty: 2019-01-09, k. 385 akt) powód – pozwany wzajemnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. cofnął pozew co do kwoty 9 936,03 złotych wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 21 września 2018 roku do dnia zapłaty i zrzekł się w tym zakresie roszczenia, podtrzymując żądanie co do zasądzenia kwoty 79,23 złotych wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 21 września 2018 roku do dnia zapłaty tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych naliczonych od tzw. zryczałtowanych kosztów odzyskiwania należności za wskazane w pozwie okresy.

Zgodnie z treścią art. 355 § 1 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Zgodnie zaś z art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku.

W niniejszej sprawie powód – pozwany wzajemnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. cofnął pozew w powyższym zakresie wraz ze zrzeczeniem się roszczenia, a zatem zgoda pozwanego – powoda wzajemnego H. (...).J. (...) spółki jawnej z siedzibą w G. na dokonanie tej czynności nie była wymagana.

Sąd oceniając powyższą czynność procesową powoda – pozwanego wzajemnie z punktu widzenia przesłanek określonych w art. 203 k.p.c. nie dopatrzył się, ażeby czynność ta była sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego lub by zmierzała do obejścia prawa, stąd też w punkcie pierwszym wyroku na podstawie art. 355 k.p.c. w zw. z art. 203 k.p.c. postępowanie umorzył we wskazanym tam zakresie.

Uwzględniając oświadczenie o ograniczeniu powództwa, powód – pozwany wzajemnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. domagał się ostatecznie zasądzenia kwoty 79,23 złotych wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 21 września 2018 roku do dnia zapłaty tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych naliczonych od tzw. zryczałtowanych kosztów odzyskiwania należności za wskazane w pozwie okresy.

Nie było wątpliwości, że powodowi – pozwanemu wzajemnie przysługiwała rekompensata za koszty odzyskiwania należności w wysokości 40 euro przewidziana w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 08 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 roku, poz. 118). Taka rekompensata przysługuje wierzycielowi bez konieczności wykazania, że koszty te zostały poniesione i bez konieczności wzywania dłużnika do jej zapłaty. Roszczenie o taką rekompensatę powstaje po upływie terminów zapłaty określonych w umowie lub ustalonych zgodnie z art. 7 ust. 3 i art. 8 ust. 4 tej ustawy (tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11 grudnia 2015 roku, sygn. akt III CZP 94/15), tj. wtedy gdy wierzyciel nabywa prawo do odsetek, czyli gdy spełnił swoje świadczenie oraz nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie. W świetle przeprowadzonych dowodów nie było wątpliwości, że powód – pozwany wzajemnie wykonał i to w sposób prawidłowy przewozy, za które domagał się zapłaty oraz że mimo upływu terminu płatności, należności nie zostały uregulowane.

Jednocześnie uznać należy, że powyższa rekompensata ma charakter zbliżony do odszkodowania, a zatem wymagalność roszczenia o zwrot kosztów odzyskiwania należności należy oceniać przez pryzmat art. 455 k.c.

W niniejszej sprawie powód – pozwany wzajemny nie wzywał pozwanego – powoda wzajemnego przed procesem do zapłaty kwot tych rekompensat, przyjąć więc należało, że wymagalność tego roszczenia nastąpiła z chwilą doręczenia pozwanemu – powodowi wzajemnemu odpisu pozwu głównego, tj. z dniem 18 października 2018 roku. Dopiero gdy pozwany – powód wzajemny nie uiścił tych należności bez zbędnej zwłoki, popadł w opóźnienie uzasadniające naliczanie odsetek ustawowych za opóźnienie.

A zatem uwzględniając powyższe wskazać należy, że niezasadnie powód – pozwany wzajemnie naliczył od kwot poszczególnych rekompensat odsetki za okres od dnia następnego po terminie płatności do dnia 20 września 2018 roku, w tym niezasadnie przyjął wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych. Nie ma bowiem wątpliwości, że rekompensata przewidziana w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 08 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 roku, poz. 118) nie jest transakcją handlową w rozumieniu tej ustawy.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 08 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 roku, poz. 118) w zw. z art. 7 ustawy z dnia 08 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 roku, poz. 118) w zw. z art. 482 k.c. w zw. z art. 455 k.c. stosowanych a contrario powództwo w tym zakresie oddalił.

Odnośnie kosztów procesu wywołanego pozwem głównym, to Sąd zważył, iż przepis art. 98 § 1 k.p.c. statuuje zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, w myśl której strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi poniesione przez niego koszty procesu. Przepis art. 100 k.p.c. wskazuje natomiast, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Niewątpliwie w niniejszej sprawie wskazać należy, że powód – pozwany wzajemnie przegrał sprawę jedynie w nieznacznej części żądania, tj. jedynie odnośnie oddalonego żądania w kwocie 79,23 złotych, co stanowi 0,8% żądania powoda. W tej sytuacji ocenie Sądu całością kosztów procesu wywołanego pozwem głównym należało zatem obciążyć pozwanego – powoda wzajemnego H. (...).J. (...) spółkę jawną w siedzibą w G., o czym Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. zasądzając od niego na rzecz powoda kwotę 3 917 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa i opłatą sądową.

Jednocześnie w ocenie Sądu brak było podstaw do zastosowania art. 102 k.p.c., w szczególności nie sposób uznać, że pozwany – powód wzajemnie był w usprawiedliwionym przekonaniu, że przysługuje mu żądanie naprawienie szkody przez powoda – pozwanego wzajemnie, co było przyczyną wstrzymywania się z dokonaniem płatności, tym bardziej, że powód – pozwany wzajemnie już na etapie przedprocesowym odpowiedzialność swoją z tego tytułu kwestionował, jak również i okoliczność, że pozwany – powód wzajemny dopiero w toku procesu i to po wniesionym przez siebie sprzeciwie dokonał zaspokojenia należności dochodzonej pozwem.

Żądanie pozwu wzajemnego nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie pozwem wzajemnym z dnia 24 października 2018 roku pozwany – powód wzajemny H. (...).J. (...) spółka jawna z siedzibą w G. domagał się zasądzenia od powoda – pozwanego wzajemnie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w K. kwoty 12 605,40 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 24 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty – tytułem odszkodowania za uszkodzenie kontenera w czasie realizowania umowy na trasie P. – G. na podstawie zlecenia przewozowego numer (...).

Kierując zarzuty przeciwko żądaniu pozwu powód – pozwany wzajemnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w K. podnosił, że kontener został dostarczony w takim stanie, w jakim został przyjęty do przewozu, przednia lewa belka była zaś już wygięta w chwili jego przyjęcia do przewozu. Rzekoma szkoda nie nastąpiła więc w czasie przewozu. Nadto powód – pozwany wzajemnie wskazał, że przewożony kontener był przesyłką, która została dostarczona odbiorcy ( (...)) w dniu 28 czerwca 2017 roku i odebrana przez niego bez jakichkolwiek uwag, czy zastrzeżeń, co spowodowało, że ewentualne roszczenie wygasło.

Ponadto nawet gdyby szkoda zaistniała, pozwany – powód wzajemny nie jest osobą uprawnioną do żądania odszkodowania od pozwanego. Prawo przewozowe nigdzie nie wspomina bowiem o „poszkodowanym”, tylko o osobie uprawnionej do żądania odszkodowania, niezależnie od tego, czy szkoda rzeczywiście ją dotknęła. Roszczenia przeciwko przewoźnikowi przysługują z tytułu umowy przewozu przesyłek towarowych nadawcy lub odbiorcy zależnie od tego, któremu z nich przysługuje prawo rozporządzania przesyłką. W przedmiotowym przypadku przesyłka została odebrana przez odbiorcę ( (...)) i to jemu przysługują ewentualnie rzekome roszczenia, przy czym (...) nigdy roszczeń takich nie wysunął.

Powód – pozwany wzajemny zarzucił również, że pozwany – powód wzajemny wytoczył powództwo w złotówkach, choć rzekoma szkoda wyraża się w walutach obcych, co jest sprzeczne z przepisami kodeksu cywilnego i na co pozwany zgody nie wyrażał, ponadto zakwestionował sposób wyliczenia odszkodowania jako niezgodny z art. 80 i art. 81 prawa przewozowego oraz podniósł zarzut przedawnienia roszczenia.

Pismem z datą w nagłówku „dnia 29 grudnia 2018 roku” (data prezentaty: 2018-12-31, k. 360 akt) pozwany – powód wzajemny H. (...).J. (...) spółka jawna z siedzibą w G. cofnął powództwo wzajemne co do kwoty 4 874,02 złotych i zrzekł się w tym zakresie roszczenia, domagając się w dalszym ciągu zasądzenia na jego rzecz od powoda – pozwanego wzajemnie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w K. kwoty 7 731,38 złotych wraz odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 24 sierpnia 2018 roku do dnia zapłaty.

Zgodnie z treścią art. 355 § 1 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Zgodnie zaś z art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku.

W niniejszej sprawie pozwany – powód wzajemny H. (...).J. (...) spółka jawna z siedzibą w G. cofnął pozew w powyższym zakresie wraz ze zrzeczeniem się roszczenia, a zatem zgoda powoda – pozwanego wzajemnie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w K. na dokonanie tej czynności nie była wymagana.

Sąd oceniając powyższą czynność procesową powoda – pozwanego wzajemnie z punktu widzenia przesłanek określonych w art. 203 k.p.c. nie dopatrzył się, ażeby czynność ta była sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego lub by zmierzała do obejścia prawa, stąd też w punkcie czwartym wyroku na podstawie art. 355 k.p.c. w zw. z art. 203 k.p.c. postępowanie umorzył we wskazanym tam zakresie.

Jak wynikało z przedłożonego w sprawie zlecenia określonego jako zlecenie przewozowe numer (...) oraz samochodowego listu przewozowego (k. 48, 155-156 akt), a także treści zeznań świadków pozwany – powód wzajemny H. (...).J. (...) spółka jawna z siedzibą w G. zlecił powodowi – pozwanemu wzajemnie (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej z siedzibą w K. wykonanie usługi transportowej kontenera z ładunkiem w postaci akumulatorów na trasie z P. do G., co poprzedzone było koniecznością pobrania pustego kontenera z terminala kontenerowego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w G. usytuowanego w G. pod P.. W zleceniu wskazano, iż kontener miał zostać stamtąd podjęty w dniu 27 czerwca 2017 roku, a po załadowaniu dostarczony w dniu 28 czerwca 2017 roku do portu w G.. Nadto pozwany – powód wzajemny zlecił powodowi – pozwanemu wzajemnie wykonanie opisu kontenera przez wskazany podmiot, w tym (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

Przedmiotem umowy łączącej strony nie był zatem wyłącznie sam przewóz kontenera, ale także wykonanie innych czynności, o których mowa w art. 794 k.c. Za takie czynności Sąd uznał podjęcie kontenera z terminala kontenerowego i konieczność dokonania opisu stanu technicznego przedmiotowego kontenera przez upoważniony podmiot przed jego podjęciem i przed zdaniem w miejscu rozładunku, które to czynności nie są przecież immanentnie związane z przewozem. Wskazać przy tym należy, że same nazewnictwo użyte przez strony w trakcie ustalania warunków umowy, w tym posłużenie się zwrotem „zlecenie przewozowe”, było niewystraczające do przyjęcia, że strony łączyła umowa przewozu.

Skoro zatem w ramach zlecenia otrzymanego od pozwanego – powoda wzajemnego H. (...).J. (...) spółka jawna z siedzibą w G. powód – pozwany wzajemnie zobowiązany był do podjęcia pustego kontenera z terminala kontenerowego, a następnie udania się na miejsce załadunku i dokonania dalszej obsługi przewozowej tego kontenera na trasie P. – G., a także do dokonania opisu stanu technicznego tego kontenera przed jego pobraniem i złożeniem w dalszą podróż, to zdaniem Sądu umowę łączącą strony zakwalifikować należało właśnie jako umowę spedycji. Nie zmienia powyższego okoliczność transportu przedmiotowego kontenera na trasie P. – G.. Zgodnie bowiem z treścią art. 800 k.c. spedytor może sam dokonać przewozu. W tym wypadku spedytor ma jednocześnie prawa i obowiązki przewoźnika. Jak podkreśla się w literaturze przedmiotu przepis art. 800 k.c. zezwala spedytorowi na dokonanie obok realizacji usług spedycyjnych także przewozu. W takiej sytuacji następuje rozszerzenie umowy spedycji – spedytor ma jednocześnie prawa i obowiązki przewoźnika, przy czym spedytor nabywając prawa i obowiązki przewoźnika na podstawie komentowanego przepisu, nie staje się stroną odrębnej umowy przewozu, nie następuje też zastąpienie dotychczasowego stosunku spedycji nowym stosunkiem, np. z umowy przewozu.

Stosownie do dyspozycji art. 794 § 1 k.c. przez umowę spedycji spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do wysyłania lub odbioru przesyłki albo do dokonania innych usług związanych z jej przewozem. Przedmiotem spedycji może być w związku z tym już samo zorganizowanie wysłania przesyłki albo jej odebrania, jak również usługa obejmująca zarówno wysłanie, jak i odebranie przesyłki. Przedmiotem spedycji mogą być także inne usługi związane z przewozem przesyłki, ale tylko wówczas, gdy występują równolegle ze świadczeniem usługi w zakresie wysyłania lub odbioru przesyłki. Pojęcie „innych usług związanych z przewozem przesyłki”, o których mowa w art. 794 k.c. obejmuje swym zakresem szereg różnego rodzaju czynności faktycznych i prawnych współwystępujących z usługą wysłania lub odbioru przesyłki. Chodzi tu w szczególności o takie czynności jak np. udzielanie informacji i porad w kwestiach taryfowych, celnych lub też ogólnie w zakresie sporządzania dokumentacji przewozowej. Ponadto w zakresie „innych usług związanych z przewozem przesyłki” może mieścić się także nadzorowanie procesu przewozu (w tym opieka nad przesyłką), jak również pakowanie, sortowanie, ważenie, czy wreszcie – sprawdzenie stanu przesyłki. Katalog tych czynności ma charakter otwarty.

Poza sporem pozostawało, że powód – pozwany wzajemnie zlecił wskazane w powyższej części uzasadnienia czynności innemu podmiotowi ( (...)), w imieniu którego wykonywał je świadek Ł. P. (1). Jak wynikało z przeprowadzonych w sprawie dowodów w dniu 27 czerwca 2017 roku świadek ten z terminala kontenerowego w G. prowadzonego przez (...) spółkę akcyjną z siedzibą w G. pobrał pusty kontener o numerze (...), sprawdził stan kontenera wewnątrz zwracając uwagę, czy nie ma dziur w podłodze i czy uszczelki są całe. Ł. P. (1) nie sprawdził jednakże stanu kontenera z zewnątrz, a następnie podpisał przygotowany przez pracowników (...) spółki akcyjnej z siedzibą w G. dokument – opis stanu technicznego kontenera, z którego wynikało, że kontener nie posiada żadnych zewnętrznych uszkodzeń i jest sprawny. W tym miejscu wskazać należy, że to na powodzie – pozwanym wzajemnie (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej z siedzibą w K. ciążył obowiązek wykazania, że kontener pobrany przez niego z terminala w G. był w innym stanie niż wskazany w przedmiotowym dokumencie, a zatem – że już w momencie jego podjęcia uszkodzona była przednia lewa pionowa belka tego kontenera. Powód – pozwany wzajemnie obowiązkowi temu nie sprostał – w ocenie Sądu zeznania świadka Ł. P. (1) w tym zakresie nie były wiarygodne z powyżej już wskazanych względów, podobnież zeznania świadka A. G. wskazującego na odmowę ze strony (...) spółki akcyjnej z siedzibą w G. w przedmiocie udostępnienia zapisów monitoringu jakoby z powodu, że podmiot ten „nie będzie kopał pod sobą dołków” nie mogły stanowić w żadnej mierze dowodu na to, że kontener o numerze (...) w momencie jego podjęcia posiadał przedmiotowe uszkodzenia. Co więcej, powód – pozwany wzajemnie reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika nie wnosił np. o zobowiązanie przez Sąd tego podmiotu do przedłożenia posiadanych zapisów. W świetle zaś dokumentu sporządzonego przy podjęciu kontenera brak jest podstaw do uznania, że już w tym momencie nosił on ślady uszkodzenia. Jednocześnie nie było wątpliwości, że z zapisu monitoringu na bramie wjazdowej do portu w G. wynika, że kontener ten znajdujący się na ciągniku siodłowym kierowanym przez świadka Ł. P. (2) jest uszkodzony i posiada uszkodzenie przedniej lewej pionowej belki. Powyższe zaś prowadzi do jednoznacznego wniosku, że do uszkodzenia kontenera doszło w czasie przewozu wykonywanego na trasie od G. do G. i to powód – pozwany wzajemnie ponosi odpowiedzialność za wynikłą stąd szkodę i jednocześnie po myśli art. 799 k.c. w żadnej mierze nie wykazał braku winy w wyborze.

Wskazać przy tym należy, że nawet gdyby powód – pozwany wzajemnie zdołał wykazać, że już w momencie podjęcia kontenera z terminala kontenerowego w G. uszkodzona była przednia lewa pionowa belka przedmiotowego kontenera (czego jednakże w ocenie Sądu w żadnej mierze nie uczynił), nie zwolniłoby to powoda – pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w K. wzajemnie z odpowiedzialności za tę szkodę, albowiem powód – pozwany wzajemnie poprzez nienależyte wykonanie umowy i zaniechanie sprawdzenia zgodności stanu faktycznego kontenera z opisem zawartym w piśmie (...) spółki akcyjnej z siedzibą w G. w istocie uniemożliwił pozwanemu – powodowi wzajemnemu uwolnienie się od odpowiedzialności za uszkodzenie kontenera wobec jego kontrahenta, a temu – wobec właściciela – H. L. A. z siedzibą w H.. Gdyby bowiem powód – pozwany wzajemnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. wykonał zlecenie z należytą starannością (tj. sprawdził opis stanu kontenera w momencie jego podjęcia zawarty w sporządzonym dokumencie ze stanem faktycznym), pozwany – powód wzajemny miałby możliwość zakwestionowania stanowiska właściciela kontenera w tym zakresie.

Sąd miał na uwadze, że powód – pozwany wzajemnie kwestionował również, ażeby pozwany – powód wzajemny wykazał, że poniósł szkodę we wskazanej przez siebie wysokości. Zarzut ten uznać należało za zasadny.

Jak wynikało z materiału dowodowego sprawy właściciel kontenera H. L. A. z siedzibą w H. (będący także przewoźnikiem morskim) obciążył spedytora (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. łącznie kwotą 2 094,09 USD, w tym tytułem dodatkowego przeładunku kwotą 777,73 USD i tytułem przepakowania kontenera kwotą 1 316,36 USD, co wynikało z przedłożonej przez pozwanego – powoda wzajemnego faktury, a którą to kwotę (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. uiścił (co nie było w sprawie kwestionowane).

Jednocześnie pozwany – powód wzajemny powyższą kwotą został obciążony przez swojego zleceniodawcę, tj. (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.. Wprawdzie pozwany – powód wzajemny w swoich zeznaniach, jak również świadek M. B. wskazywali, że należność tę pozwany – powód wzajemny zapłacił, przy czym ich zeznania pozostały gołosłowne i nie znalazły jakiegokolwiek potwierdzenia w zgromadzonych dowodach, w tym w postaci np. potwierdzenia przelewu i co więcej – mimo zarzutu w tym zakresie pozwany – powód wzajemny nie wykazał się jakąkolwiek dalszą inicjatywą dowodową w wykazaniu tej okoliczności.

Sąd miał również na uwadze, że pozwany – powód wzajemny nie zdołał wykazać także samego zakresu i rozmiaru szkody. Domagał się on bowiem ostatecznie od powoda – pozwanego wzajemnego, zgodnie z jego oświadczeniem złożonym na rozprawie w dniu 06 marca 2019 roku, kwoty 7 731,38 złotych wynikającej z przedłożonej przez pozwanego – powoda wzajemnego faktury, jaką (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wystawił na jego rzecz (k. 378 akt) refakturując koszty, jakimi sam został obciążony, tj. równowartością kwoty 2 094,09 USD. Wskazać jednakże należy, że faktura, jaką pozwany – powód wzajemny został obciążony przez swojego kontrahenta dotyczyła refaktury kosztów naprawy kontenera, natomiast pozwany – powód wzajemnie oświadczeniem złożonym na rozprawie w dniu 06 marca 2019 roku wyraźnie wskazał również, że kwoty 7 731,38 złotych domaga się tytułem czynności wynikających z faktury znajdującej się na karcie 397 akt, a zatem tytułem dodatkowego przeładunku i przepakowania kontenera, czyli tytułem zupełnie innych czynności niż te, za które został obciążony przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. (naprawa kontenera).

Sąd miał przy tym na uwadze, że ewentualna zmiana podstawy faktycznej żądania (z kosztów dodatkowego przeładunku i przepakowania kontenera na koszty naprawy kontenera) byłaby niedopuszczalna z uwagi na rozpoznawanie sprawy w postępowaniu uproszczonym, taką zmianę wyklucza bowiem art. 505 ⁴ § 1 k.p.c.

Jednocześnie Sąd zważył, że powód – pozwany wzajemnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. kwestionował obciążenie go ewentualnymi kosztami przepakowania kontenera wskazując, że z przedłożonego raportu z badania sporządzonego przez B. + (...) z siedzibą w B. wynikało, że po umieszczeniu przewożonych akumulatorów w kontenerze zastępczym dokonano także dodatkowego zabezpieczenia przewożonego ładunku poprzez wypełnienie pustych przestrzeni paletami, panelem ze sklejki i dwoma drewnianymi belkami wsuniętymi w karbowane ściany boczne, uznając dotychczasowe zabezpieczenie oraz przechowywanie towarów w oryginalnym kontenerze za nieodpowiednie do transportu. Tymczasem powód – pozwany wzajemnie nie odpowiadał za załadunek (niesporne), nie może on więc ponosić kosztów związanych z koniecznością prawidłowego zabezpieczenia ładunku w kontenerze. Mimo powyższego pozwany – powód wzajemny nie podjął inicjatywy dowodowej w wykazaniu, że określona na fakturze pozycja w postaci przepakowania kontenera nie obejmowała powyższych czynności, twierdzenia pozwanego – powoda wzajemnego pozostały w tym zakresie gołosłowne.

Na marginesie jedynie wskazać należy, że z powyższych względów, a także z powodów wskazanych poniżej, roszczenie wzajemne podlegałoby oddaleniu także w przypadku uznania, że strony łączyła umowa przewozu.

Zgodnie z treścią art. 774 k.c. przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy. Umowa przewozu jest umową nazwaną, do której zgodnie z dyspozycją art. 775 k.c. stosuje się przepisy ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 1983 ze zmianami) regulującej przewóz osób i rzeczy, wykonywany odpłatnie na podstawie umowy przez uprawnionych do tego przewoźników, z wyjątkiem transportu morskiego, lotniczego i konnego. Podstawowym obowiązkiem przewoźnika przy przewozie rzeczy jest przewiezienie przesyłki na miejsce przeznaczenia oraz wydanie jej osobie wskazanej jako odbiorca w całości, w stanie niepogorszonym i we właściwym terminie.

Zgodnie z treścią art. 65 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 1983 ze zmianami) przewoźnik ponosi odpowiedzialność za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstałe od przyjęcia jej do przewozu aż do jej wydania oraz za opóźnienie w przewozie przesyłki, chyba że utrata, ubytek lub uszkodzenie albo opóźnienie w przewozie przesyłki powstały z przyczyn występujących po stronie nadawcy lub odbiorcy, nie wywołanych winą przewoźnika, z właściwości towaru albo wskutek siły wyższej (ust. 2).

W świetle przytoczonej regulacji przewoźnik za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki w okresie od jej przyjęcia do wydania i za opóźnienie w jej przewozie odpowiada zatem na zasadzie ryzyka, tj. choćby nie zawinił wyrządzonej szkody. Od odpowiedzialności tej zwalnia go jedynie udowodnienie, że utrata, ubytek lub uszkodzenie albo opóźnienie w przewozie przesyłki nastąpiło z przyczyny określonej w ustępie 2 powyższego przepisu. Przesłankami odpowiedzialności przewoźnika za szkody w substancji przesyłki są: szkoda przybierająca postać utraty, ubytku lub uszkodzenia przesyłki, przy czym pod pojęciem uszkodzenie przesyłki rozumie się wszelkie mechaniczne naruszenia jej substancji (w tym odłączenie części składowych rzeczy), opakowania, a także reakcje chemiczne, które zmieniły skład i właściwości przewożonych przedmiotów, okoliczność, że szkoda powstała w czasie pozostawania przesyłki w pieczy przewoźnika (tzw. związek czasowy z przewozem), związek przyczynowy pomiędzy okolicznością zaistniałą w czasie przewozu, z którą ustawa wiąże obowiązek odszkodowawczy (tzn. niemieszcząca się w zakresie przesłanek zwalniających) a szkodą i dokonanie przez osobę uprawnioną do odszkodowania tzw. aktów staranności (czynności zachowawczych), o których mowa w art. 74 i art. 76 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 1983 ze zmianami).

Ustawa nadaje uprawnienie do dochodzenia roszczeń z umowy przewozu przesyłek towarowych nadawcy lub odbiorcy, zależnie od tego, któremu z nich przysługuje prawo rozporządzania przesyłką (wyjątek stanowią roszczenia o zwrot należności). Legitymacja do dochodzenia roszczeń unormowana jest zatem w sposób czysto formalny i oznacza, że osobą uprawnioną do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych wobec przewoźnika jest nadawca – do chwili odbioru przesyłki albo przyjęcia listu przewozowego przez odbiorcę lub wprowadzenia przez niego zmian do umowy przewozu. Od tego momentu osobą uprawnioną jest odbiorca przesyłki. Ewentualny brak tożsamości pomiędzy osobą uprawnioną w powyższym rozumieniu a osobą poszkodowaną rodzi konieczność wzajemnych rozliczeń pomiędzy tymi osobami, opartych na treści łączącego je stosunku prawnego (np. umowy spedycji, gdy osobą uprawnioną jest spedytor).

Poza sporem pozostaje, że powód – pozwany wzajemnie otrzymawszy zlecenie transportu od pozwanego – powoda wzajemnego zlecił jego wykonanie podwykonawcy. Umowa przewozu nie ma charakteru osobistego i przewoźnik może posłużyć się do jej wykonania osobami trzecimi, stosownie bowiem do treści art. 5 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 1983 ze zmianami) przewoźnik może powierzać wykonanie przewozu innym przewoźnikom na całej przestrzeni przewozu lub jej części, jednakże ponosi odpowiedzialność za ich czynności jak za swoje własne. Przewoźnik zawiera z podprzewoźnikiem umowę przewozu we własnym imieniu i na własny rachunek. W związku z tym przewoźnik ponosi odpowiedzialność z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przewozu w stosunku do klienta (tu: D. spółki z graniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.), zaś podprzewoźnik w stosunku do przewoźnika. Jednocześnie przewoźnik w stosunku do zleceniodawcy przy powierzeniu wykonania przewozu innemu przewoźnikowi odpowiada jak za własne czynności, co nawiązuje do treści art. 474 k.c. Przewoźnik, który zawarł umowę przewozu i jej wykonanie powierzył innemu przewoźnikowi, ma wobec swego kontrahenta (podprzewoźnika) roszczenie zwrotne, gdy sam szkodę wyrównał (tak Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 11 września 2012 roku, sygn. akt V ACa 368/12).

Stosownie do art. 75 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 1983 ze zmianami) dochodzenie roszczeń w postępowaniu sądowym na podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przysługuje uprawnionemu po bezskutecznym wyczerpaniu drogi reklamacji, przewoźnikowi zaś – po bezskutecznym wezwaniu zobowiązanego do zapłaty (niesporne jest, że pozwany – powód wzajemny wzywał powoda – pozwanego wzajemnie do zapłaty doręczając mu notę księgową). Roszczenie przewoźnika, o którym mowa w powołanym przepisie wobec podwykonawcy ma więc samodzielny charakter. Warunki i sposób określenia legitymacji do dochodzenia roszczeń powodują, że przewoźnik może dochodzić ich z tytułu szkód w przesyłce wobec podwykonawcy bez potrzeby udowadniania, że utrata, ubytek lub uszkodzenie przesyłki dotyczą jego majątku, odrębną zaś kwestią jest to, czy roszczenie osoby uprawnionej – nadawcy lub odbiorcy jest zasadne.

Dla ustalenia podmiotu legitymowanego do występowania przeciwko przewoźnikowi o roszczenia wynikające z umowy przewozu istotne jest określenie momentu przejścia prawa rozporządzania przesyłką, jako że zgodnie z art. 75 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 1983 ze zmianami) roszczenia przeciwko przewoźnikowi z umowy przesyłek towarowych przysługują nadawcy lub odbiorcy zależnie od tego, któremu z nich przysługuje prawo rozporządzania przesyłką. Uprawnienia te należy ustalić natomiast zgodnie z art. 53 ust. 4 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 1983 ze zmianami), zgodnie z którym uprawnienie nadawcy do rozporządzania przesyłką wygasa, m. in. gdy odbiorca przyjął list przewozowy albo odebrał przesyłkę. Przede wszystkim zatem należy rozważyć, co kryje się na tle ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 1983 ze zmianami) pod pojęciem odbiorcy, albowiem ustawa ta nie zawiera legalnej definicji odbiorcy. Jednocześnie z przymiotem odbiorcy ustawa łączy szereg uprawnień i obowiązków. Dokonując wykładni tego pojęcia pomocnym jest przypomnienie, iż umowa przewozu odpowiada konstrukcji umowy na rzecz osoby trzeciej , którą jest właśnie odbiorca, a co wynika z treści art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 1983 ze zmianami). Stroną umowy przewozu jest bowiem nadawca i przewoźnik. Stosunek zobowiązaniowy pomiędzy odbiorcą a przewoźnikiem zostaje nawiązany dopiero w momencie odbioru. Jednocześnie status odbiorcy nie wynika jedynie z faktu przyjęcia przesyłki. Nie można wywodzić, iż odbiorca otrzymał towar i tym samym nadawca przestał być osobą uprawnioną wyłącznie z pokwitowania przyjęcia towaru. Fizyczne wydanie towaru osobie nie wskazanej przez strony umowy przewozu jako odbiorca, tj. osobie trzeciej, na rzecz której ma być spełnione świadczenie, nie nadaje takiej osobie automatycznie statusu odbiorcy. Osoba trzecia, na rzecz której umowa jest zawierana musi być oznaczona lub przynajmniej oznaczalna. W przedmiotowej sprawie wskazano w liście przewozowym jedynie jako miejsce rozładunku G. – (...). Logiczny wniosek jest taki, że podmiot nie wskazany nigdzie jako odbiorca, ale wyłącznie jako miejsce rozładunku, przyjął fizycznie towar po zakończeniu pierwszego odcinka przewozu, w czyimś imieniu. Podmiot przyjmujący towar mógł być tylko kolejnym ogniwem w procesie przewozu dokonującym czynności faktycznych koniecznych do przekazania towaru dalej (tak Sąd Okręgowy w Rzeszowie w wyroku z dnia 17 listopada 2017 roku, sygn. akt VI Ga 491/17). W ocenie Sądu nie wykazano w każdym razie, aby (...) spółka akcyjna z siedzibą w G. dokonał odbioru towaru działając w imieniu odbiorcy.

Niezasadnym częściowo okazał się także zarzut naruszenia art. 76 ust. 4 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 1983 ze zmianami). Stosownie do treści tego przepisu co do zasady przyjęcie przesyłki bez zastrzeżeń powoduje wygaśnięcie roszczeń z tytułu ubytku lub uszkodzenia, z zastrzeżeniami wskazanymi w dalszej części, w tym w jego w ust. 4. Przepisu tego nie można rozpatrywać jednakże w oderwaniu od treści art. 74 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 1983 ze zmianami) traktującego o ustaleniu stanu przesyłki. Wynika stąd wniosek, że protokół szkodowy stanowi podstawową formę stwierdzenia uszkodzenia lub ubytku w przesyłce, przy czym pojęcie wskazanego w tym przepisach protokołu powinno być interpretowane w sposób szeroki. Nie musi to być odrębny dokument. Walor protokołu w rozumieniu omawianych przepisów należy przypisać wszelkim wpisom dokonanym w liście przewozowym lub w innym dokumencie towarzyszącym przesyłce, o ile spełniają one warunki wynikające z komentowanych przepisów. Za protokół może być uznane także opisane (z podpisami) zdjęcie. W niniejszej sprawie walor taki należałoby nadać w ocenie Sądu opisowi stanu przesyłki dokonanego w porcie w G.. Na marginesie przy tym wskazać należy, że w niniejszej sprawie towar został przepakowany do sprawnego kontenera w czasie trwania przewozu, a zatem odbiorca nie mógł zgłosić jakichkolwiek zastrzeżeń w tym przedmiocie, albowiem odebrał przesyłkę w stanie nieuszkodzonym.

Podsumowując powyższe rozważania wskazać należy, że pozwany – powód wzajemny H. (...).J. (...) spółka jawna z siedzibą w G. nie wykazał, że z roszczeniem wobec niego wystąpił podmiot uprawniony w rozumieniu ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 1983 ze zmianami), a to na pozwanym – powodzie wzajemnym spoczywał ciężar wykazania, że zaspokoił on roszczenie osoby uprawnionej w rozumieniu przepisów ustawy Prawo przewozowe (czego nie wykazał), że roszczenie to było zasadne (co wykazał, aktualne bowiem pozostają rozważania Sądu dotyczące odpowiedzialności powoda – pozwanego wzajemnie za uszkodzenie kontenera poczynione w powyższej części uzasadnia), a co dopiero uzasadniałoby roszczenie regresowe (jego zasadność), a także zakres szkody i jej wysokość.

Odnosząc się do zakresu szkody, to wskazać należy, że pozwany – powód wzajemny dochodził ostatecznie kwoty 7 731,38 złotych tytułem przeładunku i przepakowania kontenera. Jak już wskazano także w powyższej części uzasadnienia, właściciel kontenera H. (...) z siedzibą w H. (będący także przewoźnikiem morskim) obciążył spedytora (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. kwotą 2 094,09 USD, w tym tytułem dodatkowego przeładunku kwotą 777,73 USD i tytułem przepakowania kontenera kwotą 1 316,36 USD, co wynikało z przedłożonej przez pozwanego – powoda wzajemnego faktury, a którą to kwotę (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. uiścił (co nie było w sprawie kwestionowane).

Jednocześnie pozwany – powód wzajemny powyższą kwotą został obciążony przez swojego zleceniodawcę, tj. (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.. Wprawdzie pozwany – powód wzajemny w swoich zeznaniach, jak również świadek M. B. wskazywali, że należność tę pozwany – powód wzajemny zapłacił, przy czym ich zeznania pozostały gołosłowne i nie znalazły jakiegokolwiek potwierdzenia w zgromadzonych dowodach, w tym w postaci np. potwierdzenia przelewu i co więcej – mimo zarzutu w tym zakresie pozwany – powód wzajemny nie wykazał się jakąkolwiek dalszą inicjatywą dowodową w wykazaniu tej okoliczności. Tymczasem przewoźnik, który zawarł umowę przewozu i jej wykonanie powierzył innemu przewoźnikowi, ma wobec swego kontrahenta (podprzewoźnika) roszczenie zwrotne, gdy sam szkodę wyrównał (tak Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 11 września 2012 roku, sygn. akt V ACa 368/12).

Także i w tym przypadku, gdyby roszczenie pozwanego – powoda wzajemnego wynikało z umowy przewozu, w ocenie Sądu pozwany – powód wzajemny nie zdołał wykazać także samego zakresu i rozmiaru szkody. Domagał się on bowiem ostatecznie od powoda – pozwanego wzajemnego, zgodnie z jego oświadczeniem złożonym na rozprawie w dniu 06 marca 2019 roku, kwoty 7 731,38 złotych wynikającej z przedłożonej przez pozwanego – powoda wzajemnego faktury, jaką (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wystawił na jego rzecz (k. 378 akt) refakturując koszty, jakimi sam został obciążony, tj. równowartością kwoty 2 094,09 USD. Wskazać jednakże należy, że faktura, jaką pozwany – powód wzajemny został obciążony przez swojego kontrahenta dotyczyła refaktury kosztów naprawy kontenera, natomiast pozwany – powód wzajemnie oświadczeniem złożonym na rozprawie w dniu 06 marca 2019 roku wyraźnie wskazał również, że kwoty 7 731,38 złotych domaga się tytułem czynności wynikających z faktury znajdującej się na karcie 397 akt, a zatem tytułem dodatkowego przeładunku i przepakowania kontenera, czyli tytułem zupełnie innych czynności niż te, za które został obciążony przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. (naprawa kontenera).

Sąd miał przy tym na uwadze, że ewentualna zmiana podstawy faktycznej żądania (z kosztów dodatkowego przeładunku i przepakowania kontenera na koszty naprawy kontenera) byłaby niedopuszczalna z uwagi na rozpoznawanie sprawy w postępowaniu uproszczonym, taką zmianę wyklucza bowiem art. 505 ⁴ § 1 k.p.c.

Jednocześnie Sąd zważył, że powód – pozwany wzajemnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w K. kwestionował obciążenie go ewentualnymi kosztami przepakowania kontenera wskazując, że z przedłożonego raportu z badania sporządzonego przez B. + (...) z siedzibą w B. wynikało, że po umieszczeniu przewożonych akumulatorów w kontenerze zastępczym dokonano także dodatkowego zabezpieczenia przewożonego ładunku poprzez wypełnienie pustych przestrzeni paletami, panelem ze sklejki i dwoma drewnianymi belkami wsuniętymi w karbowane ściany boczne, uznając dotychczasowe zabezpieczenie oraz przechowywanie towarów w oryginalnym kontenerze za nieodpowiednie do transportu. Tymczasem powód – pozwany wzajemnie nie odpowiadał za załadunek (niesporne), nie może on więc ponosić kosztów związanych z koniecznością prawidłowego zabezpieczenia ładunku w kontenerze. Mimo powyższego pozwany – powód wzajemny nie podjął inicjatywy dowodowej w wykazaniu, że określona na fakturze pozycja w postaci przepakowania kontenera nie obejmowała powyższych czynności, twierdzenia pozwanego – powoda wzajemnego pozostały w tym zakresie gołosłowne.

Wreszcie wskazać należy, że pozwany – powód wzajemnie nie wykazał, że żądana wysokość odszkodowania odpowiada określonej w art. 80 i następnych ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 roku, poz. 1983 ze zmianami).

Jednocześnie bez względu na przyjętą kwalifikację umowy zawartej między stronami, chybiony jest zarzut przedawnienia. Zgodnie bowiem z treścią art. 804 k.c., jak i art. 793 k.c. roszczenia spedytora, czy przewoźnika przeciwko przewoźnikom (i dalszym spedytorom), którymi posługiwał się on przy przewozie przesyłki przedawniają się z upływem sześciu miesięcy od dnia, kiedy spedytor (przewoźnik) naprawił szkodę albo od dnia, w którym wytoczono przeciwko niemu powództwo.

Chybiony był także zarzut powoda – pozwanego wzajemnie dotyczący naruszenia art. 358 k.c. poprzez nieuprawnioną zmianę waluty roszczenia. Sąd podziela przy tym pogląd wyrażony przez Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 10 lutego 2016 roku (sygn. akt I ACa 840/15), że przepis art. 358 k.c. dotyczy zarówno sytuacji, gdy świadczenie pieniężne występuje od początku jako świadczenie główne (np. pożyczka, zapłata ceny), jak i sytuacji gdy jest świadczeniem zastępczym, gdy jest surogatem innego dobra, np. odszkodowania z art. 363 § 2 k.c. Tak więc jeżeli ani w treści zobowiązania ani w treści przepisu szczególnego nie został określony sposób naprawienia szkody mogącej wyniknąć z niewykonania zobowiązania, a w szczególności nie została określona waluta świadczenia pieniężnego mającego na celu naprawienie szkody, odszkodowanie z tego tytułu powinno być określone przez wierzyciela i przez Sąd w walucie, jaką strony wskazały jako walutę zobowiązania. Przyjmuje się, że skoro obowiązek naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania stanowi jego element, świadczenie polegające na naprawieniu szkody z tego tytułu poprzez zapłatę pewnej sumy pieniężnej, powinno zostać określone w walucie zobowiązania. Waluta szkody jest zdeterminowana walutą rozliczeń poszkodowanego z jego kontrahentami. Z treści natomiast przedmiotowego zlecenia wynika określenie zobowiązania w złotych polskich.

Mając na względzie powyższe rozważania, Sąd na podstawie art. 794 k.c. w zw. z art. 361 k.c. w zw. z art. 362 k.c. w zw. z art. 774 k.c. w zw. z art. 6 k.c. a contrario powództwo wzajemne jako nieudowodnione oddalił (punkt piąty wyroku).

O kosztach procesu wywołanego wniesieniem pozwu wzajemnego Sąd orzekł w punkcie szóstym i siódmym wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c., tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. W oparciu o te przepisy w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 roku, poz. 265) Sąd zasądził od przegrywającego sprawę pozwanego – powoda wzajemnego na rzecz powoda – pozwanego wzajemnie koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3 600 złotych, zaś w pozostałym zakresie kosztami procesu obciążył pozwanego – powoda wzajemnego uznając je za uiszczone.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 20 lipca 2019 roku