Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SA– Ewa Klimowicz-Przygódzka

Sędzia SA– Ewa Stefańska (spr.)

Sędzia SO (del.) – Beata Waś

Protokolant: sekr. sądowy Katarzyna Kędzierska

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2012 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko (...) w K. (Finlandia)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 6 marca 2012 r., sygn. akt XX GC 299/11

I.  zmienia zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, że nadaje mu następującą treść:

„1. zasądza od pozwanego (...) z siedzibą w K. (Finlandia) na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 725.000 zł (siedemset dwadzieścia pięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 21 marca 2010r. do dnia zapłaty;

2. rozstrzyga, że pozwany (...) z siedzibą w K. (Finlandia) jako strona przegrywająca sprawę obowiązany jest zwrócić powodowi (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. koszty procesu przed Sądem pierwszej instancji.”;

II. zasądza od pozwanego(...) z siedzibą w K. (Finlandia) na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 41.650 zł (czterdzieści jeden tysięcy sześćset pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowania odwoławczym.

Sygn. akt VI ACa 655/12

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniósł pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty, domagając się zasądzenia od pozwanego (...) z siedzibą w K. (Finlandia) na jego rzecz kwoty 725.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 marca 2010 r. do dnia zapłaty. Jako podstawę faktyczną roszczenia wskazał okoliczność, że uchwałą nr (...)z dnia 17 marca 2010 r. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. nałożyło na swoich wspólników, w tym (...) z siedzibą w K. (Finlandia), obowiązek wniesienia dopłat w określonej pozwem wysokości, zaś pozwany obowiązku tego nie wykonał.

W dniu 22 września 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie wydał europejski nakaz zapłaty, którym zasądził od pozwanego na rzecz powoda dochodzoną pozwem kwotę w całości (sygn. akt XX GNc 642/10). Pozwany (...) z siedzibą w K. (Finlandia) wniósł sprzeciw od europejskiego nakazu zapłaty, co zgodnie z art. 505 ¹⁹ § 1 k.p.c. spowodowało, że nakaz ten utracił moc, zaś sprawa została rozpoznana przez sąd w postępowaniu zwykłym.

W toku postępowania pozwany (...) z siedzibą w K. (Finlandia) wniósł o oddalenie powództwa w całości podnosząc, że uchwała nr (...) z dnia 17 marca 2010 r. Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. jest nieważna z uwagi na brak powiadomienia pozwanego o terminie tego Zgromadzenia. Pozwany zarzucił, że zaproszenie na Zgromadzenie zostało do niego wysłane przez zarząd Spółki w ostatnim możliwym terminie listem poleconym na błędny adres, tj. adres do odwiedzin, a nie adres do korespondencji wskazany w rejestrze przedsiębiorców. Zdaniem pozwanego nawet gdyby przyjąć ważność powyższej uchwały, to jej podjęcie stanowiło nadużycie prawa, albowiem zarówno powód, jak i drugi ze wspólników (...) S.A. mieli świadomość, że pozwany nie chce dalej uczestniczyć w Spółce. Pomimo tego zwołano Zgromadzenie, na którym podjęto uchwałę nakładającą na wspólników obowiązek wniesienia dopłat wynoszących 29- krotność ich wkładów.

Wyrokiem z dnia 6 marca 2012 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo, zasądzając od powoda na rzecz pozwanego koszty procesu.

Wyrok Sądu Okręgowego został wydany w oparciu o poniższe ustalenia faktyczne i rozważania prawne.

Wspólnikami(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. są (...) Spółka Akcyjna oraz (...), z których każdy ma po 25 udziałów o łącznej wartości 25.000 zł, przy kapitale zakładowym Spółki wynoszącym 50.000 zł. Obecnie jedynym członkiem zarządu Spółki jest (...). W księdze udziałów Spółki przy danych wspólnika (...) wpisany jest adres: (...) (Finlandia). Natomiast w fińskim rejestrze handlowym wskazano, że siedziba pozwanej Spółki znajduje się w K. w Finlandii. W rejestrze tym zostały ujawnione także adres do korespondencji: (...) K. oraz adres dla odwiedzających: (...).

W dniu 2 marca 2010 r. zarząd Spółki (...) wysłał do (...) zaproszenie na Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników, w którym wskazał, że na żądanie wspólnika (...) S.A., na podstawie uchwały z dnia 2 marca 2010 r. zostaje zwołane Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Spółki (...) na dzień 17 marca 2010 r. na godzinę 9.00 w jej siedzibie w W. przy ul. (...). W zawiadomieniu tym wskazano porządek obrad Zgromadzenia Wspólników, który obejmował m.in. podjęcie uchwały w sprawie dopłat do udziałów. Zaproszenie zostało wysłane do pozwanego na adres: (...), lecz przesyłka powróciła do nadawcy jako nie podjęta w terminie.

W dniu 17 marca 2010 r. odbyło się Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Wspólników (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, na które przybył L. G. jako pełnomocnik wspólnika (...) S.A., natomiast w imieniu pozwanej Spółki (...) nikt się nie stawił. Przewodniczący Zgromadzenia L. G. stwierdził, że wspólnik (...) został prawidłowo poinformowany o terminie oraz porządku obrad Zgromadzenia, wobec czego zgodnie z art. 241 k.s.h. i art. 14 ust. 7 umowy Spółki, Zgromadzenie to jest ważne i zdolne do podejmowania uchwał. W związku z tym Zgromadzenie Wspólników Spółki (...) podjęło jednomyślnie uchwałę nr (...), zgodnie z którą na podstawie art. 178 § 1 k.s.h. i art. 9 umowy Spółka postanowiła zobowiązać wspólników do wniesienia dopłat w wysokości 29.000 zł na każdy udział, przy czym wspólnicy mieli obowiązek wniesienia dopłat w terminie 3 dni od dnia powzięcia uchwały.

W dniu 17 marca 2010 r., po odbyciu Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników, członek zarządu Spółki (...) wysłał mail do wspólnika (...) z informacją o przebiegu posiedzenia. Tego samego dnia zostało zredagowane pismo do pozwanej Spółki z informacją o odbyciu Zgromadzenia Wspólników i treści podjętych uchwał. W dniu 18 marca 2010 r. pismo to zostało wysłane do pozwanej Spółki na dwa adresy: (...) K. oraz T. (...). Następnie w dniu 25 marca 2010 r. E. K. wysłał do F. H., wspólnika (...), na dwa adresy: (...) K. oraz T. (...), pismo z informacją o obowiązku zapłaty kwoty 725.000 zł na wskazany rachunek (...) Spółki (...).

Pismem z dnia 2 kwietnia 2010 r. pełnomocnik Spółki (...) wysłał do (...) na podany w rejestrze przedsiębiorców adres: (...) K. (Finlandia), ostateczne wezwanie do zapłaty kwoty 725.000 zł wynikającej z podjętej uchwały nr (...). Kwota ta nie została przez pozwanego wpłacona.

Sąd Okręgowy stwierdził, że większość okoliczności istotnych dla oceny podniesionego przez pozwanego zarzutu nieważności uchwały nr (...) z dnia 17 marca 2010 r. Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników powodowej Spółki nie była sporna pomiędzy stronami. Spór dotyczył jedynie kwestii, czy w dniu 2 marca 2010 r. powód dysponował odpisem z rejestru pozwanego, a zatem także ujawnionymi w nim adresami wspólnika. W ocenie Sądu pierwszej instancji twierdzenie powoda, że w powyższej dacie nie dysponował tymi danymi nie zostało poparte żadnymi dowodami, pomimo że zgodnie z art. 6 k.c. to powód powinien udowodnić jego prawdziwość. Natomiast dowód z przesłuchania stron nie miał istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, albowiem fakt prowadzenia rozmów dotyczących dalszego udziału pozwanego w powodowej Spółce nie ma wpływu na ważność spornej uchwały.

Sąd pierwszej instancji stwierdził, że zgodnie z art. 252 § 4 k.s.h. upływ terminów do wniesienia powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie wyłącza możliwości podniesienia zarzutu jej nieważności w innym procesie, co skutecznie uczynił pozwany w przedmiotowej sprawie. W ocenie Sądu Okręgowego, zgłoszony przez pozwanego zarzut nieważności uchwały nr (...) z dnia 17 marca 2010 r. Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników powodowej Spółki jest uzasadniony, z uwagi na nieprawidłowe powiadomienie (...) o terminie tego Zgromadzenia.

Sąd ten wskazał, że zgodnie z art. 238 § 1 i 2 k.s.h. zgromadzenie wspólników zwołuje się za pomocą listów poleconych lub przesyłek nadanych pocztą kurierską, wysłanych co najmniej dwa tygodnie przed terminem zgromadzenia wspólników. Zamiast listu poleconego lub przesyłki nadanej pocztą kurierską zawiadomienie może być wysłane wspólnikowi pocztą elektroniczną, jeżeli uprzednio wyraził na to pisemną zgodę, podając adres, na który zawiadomienie powinno być wysłane. W zaproszeniu należy oznaczyć dzień, godzinę i miejsce zgromadzenia wspólników oraz szczegółowy porządek obrad. W przypadku zamierzonej zmiany umowy spółki należy wskazać istotne elementy treści proponowanych zmian.

W ocenie Sądu Okręgowego, zawiadomienia o zgromadzeniu wspólników można zakwalifikować jako przejaw woli zbliżony do oświadczenia woli, przy czym o celowości stosowania w tym przypadku art. 61 § 1 k.c. świadczy funkcja zaproszeń, które mają za zadanie skutecznie powiadomić wspólników o mającym się odbyć zgromadzeniu, z zachowaniem dostatecznego czasu na przygotowanie się do udziału i podjęcie decyzji co do obecności na zgromadzeniu. Zdaniem Sądu pierwszej instancji pomimo, że obecnie pisemne potwierdzenie odbioru nie stanowi warunku koniecznego do uznania skuteczności i prawidłowości zwołania zgromadzenia, nie oznacza to jednak odejścia ustawodawcy od teorii doręczenia na rzecz teorii wysłania. Wiąże się z tym wymóg wysłania przesyłki na prawidłowy adres wspólnika.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji, skierowane przez powoda do pozwanego zawiadomienie dotyczące Zgromadzenia Wspólników zwołanego na dzień 17 marca 2010 r. zostało wysłane w sposób uchybiający powyższym wymogom, ponieważ uniemożliwiało pozwanemu zapoznanie się z zawartą w nim informacją. Sąd Okręgowy uznał bowiem, że wysłanie zawiadomienia na ujawniony w księdze udziałów adres w miejscowości E. było niewystarczające w sytuacji, gdy adres ten nie był adresem siedziby Spółki, ani ujawnionym w rejestrze adresem do korespondencji. W ocenie tego Sądu wpis w księdze udziałów ma charakter jedynie deklaratoryjny i w szczególności, gdy dotyczy nabycia praw wspólnika, wpis ten nie przesądza o nabyciu takiego prawa.

Według Sądu pierwszej instancji, w odniesieniu do ujawnionego w księdze udziałów adresu wspólnika można byłoby mówić o jego wiążącym dla Spółki charakterze jedynie wówczas, gdyby ujawniony w niej adres był adresem wskazanym Spółce przez samego wspólnika. W ocenie Sądu Okręgowego, z taką sytuacją nie mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie, albowiem powód nie udowodnił, aby adres ten został mu wskazany przez samego pozwanego jako adres dla doręczeń, przy czym za takie wskazanie adresu nie można traktować złożenia powodowi umowy nabycia udziałów przez pozwanego. Co istotne, w rejestrze został ujawniony adres siedziby pozwanej Spółki w miejscowości K., który został w nim wskazany także jako adres dla doręczeń. Dlatego powód powinien udowodnić, że adres w miejscowości E. został mu wskazany przez samą pozwaną Spółkę jako jej adres dla doręczeń w relacjach powodowej Spółki ze wspólnikiem.

Sąd Okręgowy za niewiarygodne uznał twierdzenie powoda, że w dacie wysyłania zawiadomienia o terminie zgromadzenia wspólników, tj. w dniu 2 marca 2010 r., nie dysponował on adresem siedziby pozwanej Spółki, ani ujawnionym w rejestrze jej adresem dla doręczeń. Takie stanowisko zostało uznane za próbę uzasadnienia prawidłowości wysłania zawiadomienia na adres wspólnika wynikający w księgi udziałów, a wskazany w rejestrze jako adres dla odwiedzających. W ocenie Sądu pierwszej instancji, powód nie udowodnił, że dowiedział się o ujawnionym w rejestrze adresie pozwanej Spółki po dniu 2 marca 2010 r. Tymczasem już w dniu 17 marca 2010 r. powód zredagował pismo informujące wspólnika o odbyciu zgromadzenia i podjętych na nim uchwałach, w którym zostały wskazane obydwa ujawnione w rejestrze adresy Spółki. Także korespondencja kierowana przez powoda do pozwanego w późniejszym okresie była wysyłana zarówno na adres dla korespondencji, jak i na adres dla odwiedzających.

Sąd pierwszej instancji uznał, że zważywszy na dość rzadkie kontakty powoda ze wspólnikiem, nie jest wiarygodne, aby dopiero po dniu 2 marca 2010 r. uzyskał on od pozwanego odpis z rejestru. Ponadto za sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego ocenił twierdzenie powoda, że odpis z rejestru pozwanej Spółki nie został mu przekazany wraz umową nabycia udziałów przez (...). Zdaniem Sądu Okręgowego, nawet gdyby z ujawnionym w rejestrze adresem pozwanej Spółki powód zapoznał się dopiero w dniu 17 marca 2010 r., to i tak nie zachował należytej staranności warunkującej ważność podjętej uchwały, gdyż w tej sytuacji powinien był znieść termin Zgromadzenia stwierdzając jego nieważność i zwołać je na nowo. Nie ma bowiem podstaw do przyjęcia, że o adresie pozwanej Spółki w K. powód dowiedział się dopiero po odbyciu Zgromadzenia.

W konkluzji Sąd Okręgowy przyjął, że pozwana Spółka nie była prawidłowo zawiadomiona o Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. zwołanym na dzień 17 marca 2010 r., a zatem podjęta podczas tego Zgromadzenia uchwała nr (...) jest nieważna, zgodnie z art. 252 § 1 k.s.h. Sąd pierwszej instancji podkreślił, że uchybienia formalne w wyniku których doszło do wadliwego zwołania zgromadzenia wspólników mogą stanowić przesłankę stwierdzenia nieważności podjętych na nich uchwał, przy czym konieczne jest również ustalenie, że stwierdzone uchybienie miało wpływ na treść uchwały. W ocenie Sądu Okręgowego, sytuacja taka miała miejsce w przedmiotowej sprawie, albowiem prawidłowe zawiadomienie o terminie zgromadzenia wspólników umożliwiłoby pozwanej Spółce wzięcie w nim udziału i głosowanie przeciwko podjęciu uchwały nr 4, zaś biorąc pod uwagę okoliczność, że pozwana Spółka ma 50% udziałów w (...), jej głos wywarłby znaczący wpływ na treść uchwały. Sąd pierwszej instancji uznał, że wobec stwierdzenia nieważności przedmiotowej uchwały, brak jest podstawy do zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda dochodzonej pozwem kwoty dopłat.

Od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie apelację wniósł powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

Apelacją z dnia 10 kwietnia 2012 r. powód zaskarżył wyrok w całości, wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania przed sądami obydwu instancji. Wyrokowi Sądu Okręgowego zarzucił:

1) naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób niewszechstronny, tj. z pominięciem dowodów z dokumentów w postaci: księgi udziałów stan na 2 listopada 2009 r., księgi udziałów stan na 23 lipca 2009 r., odpisu pełnego z rejestru przedsiębiorców z dnia 16 czerwca 2011 r., wydruku wiadomości e-mail z dnia 12 lutego 2010 r. wraz z tłumaczeniem przysięgłym, wydruku wiadomości e-mail z dnia 25 lutego 2010 r. wraz z tłumaczeniem przysięgłym, wydruku korespondencji e-mail dołączonej przez pozwanego, zestawienia korespondencji kierowanej do pozwanego, potwierdzenia nadania z dnia 10 maja 2011 r., wydruku z systemu poczty fińskiej jako potwierdzenia doręczenia poczty pod adresem T. (...) wraz z tłumaczeniem przysięgłym, a także poprzez dokonanie oceny pozostałych dowodów z pominięciem zasad doświadczenia życiowego oraz z naruszeniem zasad logicznego rozumowania, co miało decydujący wpływ na wynik sprawy ponieważ doprowadziło Sąd Okręgowy do błędnych wniosków, że pozwany nie miał możliwości odebrania zawiadomienia o Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników pod adresem T. (...) oraz iż pozwany nie wskazał adresu T. (...) zarządowi powoda. W konsekwencji powyższego Sąd pierwszej instancji doszedł do błędnego wniosku, że uchwała nr (...) Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 17 marca 2010 r. jest nieważna, co stanowiło wyłączną przyczynę oddalenia powództwa;

2) naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie przyczyn, dla których Sąd odmówił wiarygodności wyżej wymienionym dowodom oraz niewyjaśnianie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa;

3) naruszenie art. 6 k.c. poprzez odwrócenie ciężaru dowodu w zakresie ważności uchwały nr (...) Zgromadzenia Wspólników z dnia 17 marca 2010 r., na skutek czego Sąd pierwszej instancji doszedł do mylnego wniosku, że to na powodzie ciążył obowiązek udowodnienia ważności uchwały i prawidłowości wpisu w księdze udziałów, pomimo że to pozwany wywodził skutki prawne z rzekomej nieważności uchwały;

4) naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 187 § 1, art. 188 § 1 i 2 oraz art. 238 § 1 k.s.h. poprzez przyjęcie, że w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością zarząd jest zobowiązany do każdorazowego badania adresów wspólników przed wysłaniem zawiadomienia o Zgromadzeniach Wspólników oraz poprzez ocenę, że księga udziałów nie jest podstawowym dokumentem korporacyjnym wskazującym adresy wspólników.

Pozwany wnosił o oddalenie apelacji oraz zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył:

Apelacja powoda zasługuje na uwzględnienie.

Przede wszystkim zasadne są zarzuty naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 233 § 1 k.p.c. i art. 6 k.c., czego skutkiem było niepełne ustalenie stanu faktycznego, z pominięciem istotnych dowodów, oraz błędne rozłożenie ciężaru dowodu pomiędzy stronami, a w konsekwencji wadliwa ocena prawna roszczenia powoda.

Ma rację powód zarzucając, że Sąd pierwszej instancji w sposób dowolny i z naruszeniem reguł rozkładu ciężaru dowodu przyjął, że po pierwsze - to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności, że uchwała nakładająca na wspólników obowiązek wniesienia dopłat została ważnie podjęta, zaś po drugie - iż powód nie udowodnił, że zaproszenie na wyznaczone na dzień 17 marca 2010 r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Wspólników zostało wysłane do pozwanego na prawidłowy adres.

W przedmiotowej sprawie niesporne jest, że w dniu 2 marca 2010 r. zarząd Spółki (...) wysłał do (...) zaproszenie na Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników zwołane na dzień 17 marca 2010 r., w którym podano porządek obrad obejmujący m.in. podjęcie uchwały w sprawie dopłat do udziałów. Zaproszenie to zostało wysłane do pozwanego na adres: T. (...), a więc na adres wskazany w księdze udziałów Spółki (...). Ze złożonego do akt sprawy poświadczonego za zgodność z oryginałem odpisu z księgi udziałów według stanu na dzień 23 lipca 2009 r. (k. 254) wynika, że jako adres pozwanej Spółki wpisano: T. (...), a więc adres, na który wysłano zaproszenie. Wpis ten został potwierdzony podpisami dwóch członków zarządu reprezentujących interesy dwóch udziałowców, E. K. i F. H.. Również ze złożonego do akt sprawy poświadczonego za zgodność z oryginałem odpisu z księgi udziałów według stanu na dzień 2 listopada 2009 r. (k. 170) wynika, że jako adres pozwanej Spółki wpisano: T. (...), a więc adres, na który wysłano zaproszenie. Wpis ten został potwierdzony podpisami dwóch członków zarządu reprezentujących interesy dwóch udziałowców, E. K. i F. H..

Nie polega więc na prawdzie twierdzenie Sądu pierwszej instancji, że w przedmiotowej sprawie nie zostały przedstawione dowody z których wynikałoby, że pozwana Spółka wskazała Spółce (...): T. (...), jako adres dla doręczeń, różny od wynikającego z rejestru adresu jej siedziby. W ocenie Sądu Apelacyjnego, fakt wpisania powyższego adresu do księgi udziałów musiał wynikać z oświadczenia woli poznanej Spółki, gdyż gdyby tak nie było, zasady logiki i doświadczenia życiowego wskazują, iż reprezentujący jej interesy w zarządzie Spółki N. H. nie podpisałby dwukrotnie księgi udziałów zawierającej taką informację. Podkreślenia wymaga okoliczność, że F. H. był członkiem zarządu powodowej Spółki do dnia 17 marca 2010 r., kiedy Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Wspólników odwołało go z tej funkcji uchwałą nr (...) (k. 12 i 248-249). Tak więc aż do dnia podjęcia kwestionowanej uchwały nr (...), co nastąpiło tego samego dnia, reprezentujący interesy pozwanego F. H. miał nie ograniczony wpływ na dokumenty tworzone w powodowej Spółce, które wymagały również jego podpisu.

Zgodnie z art. 238 § 1 k.s.h. zgromadzenie wspólników zwołuje się za pomocą listów poleconych lub przesyłek nadanych pocztą kurierską, wysłanych co najmniej dwa tygodnie przed terminem zgromadzenia wspólników. W orzecznictwie wskazuje się, że w aktualnym stanie prawnym ustawodawca powiązał sposoby zwoływania zgromadzenia wspólników z nadaniem lub wysłaniem, z zachowaniem wskazanego ustawą terminu, określonych w powołanym przepisie przesyłek, nie zaś z ich doręczaniem adresatowi, co powoduje, że przepis ten stwarza tylko minimalne gwarancje zapewnianej wspólnikom ochrony ustawowej (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2009 r., sygn. I CSK 253/08, Lex nr 491551). Jednakże wysyłający zawiadomienie, o którym mowa w art. 238 § 1 k.s.h., nie jest zobowiązany jedynie do wykazania, że w istocie zawiadomienia zostały wysłane. Przede wszystkim trzeba uwzględnić okoliczności dotyczące zachowana należytej staranności przy wskazywaniu adresów wspólników, pod jakie kierowano korespondencję, gdyż fakt nadania na poczcie korespondencji na niewłaściwe adresy nie może uzasadniać twierdzenia, że wspólnicy zostali w sposób prawidłowy zawiadomieni o zgromadzeniu (por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 21 listopada 2006 r., sygn. I ACa 713/06, Lex nr 298401).

W uzasadnieniu ostatnio powołanego orzeczenia słusznie wskazano, że brak nałożenia na zwołującego obowiązku uzyskania od każdego ze wspólników potwierdzenia odbioru zaproszenia nie zwalnia go z tego, by wysłał listy polecone z należytą starannością, która realizowałaby cel ochrony uprawnień wspólnika, z zatem na prawidłowe adresy. Za prawidłowe należy uznać przede wszystkim adresy wskazane spółce wprost przez wspólnika, a więc adresy wynikające z księgi udziałów i listy wspólników. Jeżeli wspólnik nie podał spółce innego adresu, należy potraktować ten adres jako aktualny. Dopiero gdyby spółka na podstawie innych dokumentów (np. pełnomocnictw) powzięła wątpliwość co do prawidłowego adresu wspólnika, powinna dokonać stosownych ustaleń. Przy tym, obowiązek wykazania nieprawidłowości zawiadomienia o zgromadzeniu spoczywa wspólniku, który taki zarzut podnosi.

Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku również powołał się na powyższe orzeczenia, lecz wysnuł z nich odmienne, niesłuszne wnioski, w szczególności co do zakresu obowiązku spółki poszukiwania prawidłowych adresów wspólników oraz rozkładu ciężaru dowodu nieprawidłowości zawiadomienia o zgromadzeniu. W ocenie Sądu Apelacyjnego, to na pozwanym jako wspólniku spoczywał obowiązek udowodnienia, że podał Spółce (...) adres dla doręczeń inny niż wpisany do księgi udziałów, a co za tym idzie, iż powodowa Spółka wysłała kierowane do niego zaproszenie na zgromadzenie wspólników na wadliwy adres, tj. adres niezgodny z jego wolą. Zdaniem Sądu odwoławczego, powód powołując się na zaakceptowane przez obydwu członków zarządu zapisy w księdze udziałów udowodnił, iż wolą pozwanego było otrzymywanie doręczeń pod adresem wpisanym w księdze, a nie pod wynikającym z rejestru adresem siedziby Spółki, bądź ogólnodostępnym adresem dla korespondencji (podanym jako numer skrytki pocztowej). Dlatego brak jest podstaw do uznania, że na powodzie spoczywał obowiązek wysłania pozwanemu zaproszenia na zgromadzenie wspólników na jeden z wyżej wskazanych adresów, a tym samym, iż zaproszenie to zostało wysłane na nieprawidłowy adres, co miałoby skutkować nieważnością podjętej na nim uchwały nr (...).

Ma rację powód podnosząc w apelacji, że Sąd pierwszej instancji błędnie przyjął, iż przed dniem 17 marca 2010 r., w którym odbyło się Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Wspólników (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, korespondencja do pozwanego była wysyłana na dwa adresy. Ze złożonych do akt sprawy dokumentów wynika bowiem, że kierowana była ona wyłącznie na wskazany w księdze udziałów adres: T. (...). Wiarygodne, gdyż udokumentowane dowodami nadania, zestawienie korespondencji wraz z adresami zostało sporządzone przez powodową Spółkę (k. 259-260 akt) i wynika z niego, że po raz pierwszy korespondencja na obydwa adresy, w tym adres skrytki pocztowej: (...) K., została wysłana przez powoda w dniu 18 marca 2010 r. Korespondencja ta zawierała Protokół Walnego Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 17 marca 2010 r. Przy tym, korespondencja wysyłana na wynikający z rejestru adres skrytki pocztowej również nie była podejmowana przez pozwanego.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd pierwszej instancji w sposób całkowicie dowolny przyjął, że powód dysponował odpisem z rejestru pozwanej Spółki (...) przed dniem 17 marca 2010 r., w którym odbyło się Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Wspólników (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, albowiem otrzymał go od pozwanego. Tymczasem z akt sprawy wynika jedynie, że powód dysponował odpisem z rejestru wydanym w dniu 30 marca 2010 r. Zdaniem Sadu odwoławczego wiarygodne są twierdzenie powoda, że postanowił zweryfikować adres pozwanego dostępny w Internecie dopiero wówczas, gdy pozwany nie odbierał korespondencji ani pod adresem podanym przez siebie i wpisanym do księgi udziałów, ani pod innym adresem podanym na stronach internetowych. Natomiast brak jest podstaw do przyjęcia, że pozwany sam dostarczył powodowi odpis z rejestru, albowiem okoliczność taka nie wynika ani z umowy zbycia udziałów, ani z Protokołu Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 16 lipca 2009 r., na którym doszło do zmiany aktu założycielskiego powodowej Spółki poprzez wpisanie pozwanego jako nowego wspólnika.

Słusznie więc powód podniósł w apelacji, że Sąd Okręgowy dokonał wadliwej wykładni art. 187 § 1 k.s.h. przyjmując, iż informując powoda o nabyciu udziałów, pozwany jednocześnie powinien przedstawić mu swój odpis z rejestru. Z art. 187 § 1 k.s.h. wynika bowiem tylko, że o przejściu udziału, jego części lub ułamkowej części udziału na inną osobę zainteresowani zawiadamiają spółkę, przedstawiając dowód przejścia. Przejście udziału, jego części lub ułamkowej części udziału jest skuteczne wobec spółki od chwili, gdy spółka otrzyma od jednego z zainteresowanych zawiadomienie o tym wraz z dowodem dokonania czynności. Natomiast nie zasługują na uwzględnienie zarzuty naruszenia: art. 188 § 1 i 2 k.s.h., który dotyczy obowiązku prowadzenia przez zarząd spółki księgi udziałów, danych nią objętych oraz prawa przeglądania księgi przez wspólników, a także art. 328 § 1 k.s.h., który dotyczy trybu zwołania zgromadzenia wspólników. Niezasadny jest również zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c., albowiem uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawiera wszystkie wskazane w powołanym przepisie elementy i poddaje się kontroli instancyjnej.

Dlatego, w ocenie Sądu Apelacyjnego, uchwała nr (...)z dnia 17 marca 2010 r. Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością została ważnie podjęta, a co za tym idzie, skutecznie nałożyła na wspólników, w tym Spółkę (...), obowiązek wniesienia dopłat w określonej pozwem wysokości. Ponieważ pozwany obowiązku tego nie wykonał, roszczenie powoda zasługuje na uwzględnienie. Dodatkowo należy wskazać, że pozwany nie udowodnił, aby powołana uchwała naruszała zasady współżycia społecznego, o których mowa w art. 5 k.c., albowiem w toku procesu przed Sądem pierwszej instancji powoływał się przede wszystkim na okoliczność, że uchwała ta nakłada na wspólników obowiązek wniesienia dopłat w kwotach odpowiadających 29 -krotności udziałów. Jednakże z § 9 aktu założycielskiego powodowej Spółki wynika, że wspólnicy mogą być zobowiązani uchwałą Zgromadzenia Wspólników do dopłat w wysokości do 1000 -krotnej wartości w stosunku do posiadanych udziałów (k. 175 akt), a więc pozwany przystępując do Spółki taką możliwość przewidywał. Natomiast okoliczność, czy pozwany zamierzał być nadal wspólnikiem i inwestować w Spółkę nie miała dla rozstrzygnięcia sprawy istotnego znaczenia, ponieważ brak takiej woli, powinien zamanifestować stosowanymi działaniami prawnymi, na przykład wystąpieniem ze Spółki, bądź głosowaniem podczas zgromadzenia wspólników przeciwko podjęciu przedmiotowej uchwały.

Podstawą orzeczenia Sądu Apelacyjnego był art. 386 § 1 k.p.c. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.