Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2016 roku

Sąd Rejonowy w Świnoujściu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Agnieszka Trytek – Błaszak

Protokolant: Marta Korzeniewska

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2016 roku w Świnoujściu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w G.

przeciwko A. Z.

o zapłatę

I.  Uchyla w całości wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Świnoujsciu z dnia 21 października 2015 roku sygn. I C 309/15.

II.  Zasądza od pozwanej A. Z. na rzecz powoda (...) z siedzibą w G. kwotę 6.827,03 zł (sześciu tysięcy ośmiuset dwudziestu siedmiu złotych trzech groszy) z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, przy czym po dniu 1 stycznia 2016 roku nie przekraczającymi odsetek maksymalnych za opóźnienie, liczonymi od kwot:

a)  8.982,03 zł (ośmiu tysięcy dziewięciuset osiemdziesięciu dwóch złotych trzech groszy) od dnia 11 marca 2015 roku do dnia 15 kwietnia 2015 roku,

b)  8.782,03 zł (ośmiu tysięcy siedmiuset osiemdziesięciu dwóch złotych trzech groszy) od dnia 16 kwietnia 2015 roku do dnia 24 czerwca 2015 roku,

c)  8.737,03 zł (ośmiu tysięcy siedmiuset trzydziestu siedmiu złotych trzech groszy) od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia 23 lipca 2015 roku,

d)  8.677,03 zł (ośmiu tysięcy sześciuset siedemdziesięciu siedmiu złotych trzech groszy) od dnia 24 lipca 2015 roku do dnia 21 sierpnia 2015 roku,

e)  8.577,03 zł (ośmiu tysięcy pięciuset siedemdziesięciu siedmiu złotych trzech groszy) od dnia 22 sierpnia 2015 roku do dnia 18 września 2015 roku,

f)  8.427,03 zł (ośmiu tysięcy czterystu dwudziestu siedmiu złotych trzech groszy) od dnia 19 września 2015 roku do dnia 23 października 2015 roku,

g)  8.327,03 zł (ośmiu tysięcy trzystu dwudziestu siedmiu złotych trzech groszy) od dnia 24 października 2015 roku do dnia 17 grudnia 2015 roku,

h)  8.027,03 zł (ośmiu tysięcy dwudziestu siedmiu złotych trzech groszy) od dnia 18 grudnia 2015 roku do dnia 27 stycznia 2016 roku,

i)  7.727,03 zł (siedmiu tysięcy siedmiuset dwudziestu siedmiu złotych trzech groszy) od dnia 28 stycznia 2016 roku do dnia 29 lutego 2016 roku,

j)  7.427,03 zł (siedmiu tysięcy czterystu dwudziestu siedmiu złotych trzech groszy) od dnia 1 marca 2016 roku do dnia 18 kwietnia 2016 roku,

k)  6.827,03 zł (sześciu tysięcy ośmiuset dwudziestu siedmiu złotych trzech groszy) od dnia 19 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty.

II.  Umarza postępowanie w pozostałym zakresie.

III.  Zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.517 zł (jednego tysiąca pięciuset siedemnastu złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 309/15

UZASADNIENIE

wyroku w postępowaniu uproszczonym

Powód (...) w G. wniósł w dniu 11 marca 2015 roku w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko A. Z. powództwo o zapłatę kwoty 8.982,03 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 1.200 zł, opłaty skarbowej w kwocie 17 zł i kosztów sądowych w kwocie 113 zł.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że dochodzona wierzytelność powstała w wyniku zawarcia przez pozwaną z (...) Bank Spółką Akcyjną w W. w dniu 13 sierpnia 2008r. umowy pożyczki gotówkowej. Bank ten dokonał połączenia transgranicznego z S. A. (Spółką Akcyjną) z siedzibą w P. Oddział w Polsce z siedzibą w W. poprzez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą. (...) Bank S.A. przejął w ten sposób wszelkie prawa i obowiązki (...) Banku S.A., w tym prawa i obowiązki wynikające z umowy zawartej z pozwaną. Połączenie zostało dokonane ze skutkiem na dzień 31 grudnia 2009r. Wobec braku spłaty zadłużenia, wierzytelność wynikająca z powyższej umowy pożyczki została sprzedana na rzecz powoda na mocy umowy sprzedaży wierzytelności zawartej z (...) Bankiem S.A. w dniu 27 kwietnia 2012r. W dniu 21 stycznia 2013 roku powód zawarł z pozwaną porozumienie dotyczące warunków spłaty zobowiązania, na mocy postanowień którego powód jest uprawniony do naliczania odsetek umownych w wysokości czterokrotności aktualnej wysokości stopy kredytu lombardowego NBP. Na skutek nieterminowej spłaty zobowiązania wierzytelność z tytułu porozumienia została z dniem 05 maja 2014 roku postawiona w stan natychmiastowej wymagalności. Łączna wysokość zadłużenia pozwanej z tytułu porozumienia wynosi na dzień 10 marca 2015 roku: 8.409,44 zł tytułem kapitału, 241,95 zł tytułem odsetek oraz 330,64 zł tytułem kosztów. Cała kwota wskazanego zadłużenia jest wymagalna. Powód dokonał w pozwie kapitalizacji roszczenia z tytułu odsetek, dlatego na podstawie art. 482 §1 kc żąda dalszych odsetek od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Wobec stwierdzenia braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, postanowieniem z dnia 20 marca 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Świnoujściu.

W związku z dokonaniem przez pozwaną trzech wpłat po wniesieniu pozwu, w piśmie procesowym z dnia 06 sierpnia 2015 roku powód ograniczył powództwo do kwoty 8.677,03 zł w ten sposób, że cofnął pozew co do kwoty 600 zł, wnosząc jednocześnie o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda:

a) kwoty 8.677,03 zł,

b) odsetek umownych w wysokości równej czterokrotności aktualnej stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku:

- od kwoty 8.982,03 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia 15 kwietnia 2015 roku, tj. do dnia, w którym zarejestrowana została pierwsza wpłata w wysokości 200 zł po wniesieniu pozwu,

- od kwoty 8.782,03 od dnia 16 kwietnia 2015 roku do dnia 24 czerwca 2015 roku, tj. do dnia, w którym zarejestrowana została druga wpłata w wysokości 45 zł po wniesieniu pozwu,

- od kwoty 8.737,03 zł od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia 23 lipca 2015 roku, tj. do dnia, w którym zarejestrowana została trzecia wpłata w wysokości 60 zł po wniesieniu pozwu,

- od kwoty 8.677,03 zł od dnia 24 lipca 2015 roku do dnia zapłaty.

Uzupełniając pozew powód wskazał, że poprzedni wierzyciel wystawił przeciwko pozwanej bankowy tytuł egzekucyjny i wszczął na jego podstawie postępowanie egzekucyjne, które nie doprowadziło do spłaty zadłużenia. O cesji wierzytelności na rzecz powoda, pozwana została zawiadomiona pismem powoda z dnia 19 czerwca 2012r. Po nabyciu wierzytelności powód prowadził działania zmierzające do dobrowolnego spełnienia świadczenia należnego powodowi polegające między innymi na kierowaniu do pozwanej pisemnych upomnień. Pozwana została również poinformowana o zaistniałej cesji wierzytelności oraz wysokości zadłużenia. Po zawarciu przez strony porozumienia w dniu 21 stycznia 2013r. pozwana dokonała wpłaty w wysokości 5.605,30 zł. Pozwana nie wywiązała się jednak z ustaleń porozumienia, dlatego zgodnie z § (...)porozumienia w dniu 05 maja 2014r. powód wypowiedział pozwanej umowę, a przysługująca powodowi wierzytelność postawiona została w stan natychmiastowej wymagalności. Poprzedni wierzyciel przekazał powodowi informację, że na poczet zadłużenia pozwana dokonała wpłat. Po dniu cesji wierzytelności pozwana dokonała na rzecz powoda wpłat na łączną kwotę 6.905 zł. Wszystkie te wpłaty zostały uwzględnione i pomniejszyły wysokość zadłużenia. Według powoda, zawarcie przez pozwaną porozumienia stanowi o uznaniu przez nią roszczenia oraz zawiera zobowiązanie do spłacenia całości tego roszczenia w ratach.

Wyrokiem zaocznym z dnia 21 października 2015r. Sąd Rejonowy w Świnoujściu zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 8.982,03 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 11 marca 2015 roku do dnia zapłaty (pkt I.) oraz kwotę 1.517 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt II.) i nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.

Pozwana A. Z. wniosła sprzeciw od powyższego wyroku zaocznego, w którym wniosła o jego uchylenie, zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności nadanego wyrokowi, oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów sądowych według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazała, że powód nie ograniczył powództwa o wpłaty dokonane przez pozwaną po dniu złożenia pozwu, dlatego zakwestionowała podstawę oraz wysokość dochodzonej należności. Zarzuciła powodowi działanie wbrew zasadom współżycia społecznego, dążąc do osiągnięcia największego zysku kosztem pozwanej. Wniosła na podstawie art. 102 kpc o nie obciążanie jej kosztami procesu.

Pismem procesowym z dnia 16 marca 2016r. powód - w związku z dokonaniem przez pozwaną siedmiu wpłat po dniu wniesienia pozwu - ograniczył powództwo z kwoty 8.677,03 zł do kwoty 6.827,03 zł w ten sposób, że cofnął pozew co do kwoty 1.850 zł, wnosząc jednocześnie o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda:

a)  kwoty 6.827,03 zł,

b)  odsetek umownych w wysokości równej czterokrotności aktualnej stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku:

- od kwoty 8.982,03 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia 15 kwietnia 2015 roku, tj. do dnia, w którym zarejestrowana została wpłata w wysokości 200 zł po wniesieniu pozwu,

- od kwoty 8.782,03 od dnia 16 kwietnia 2015 roku do dnia 24 czerwca 2015 roku, tj. do dnia, w którym zarejestrowana została wpłata w wysokości 45 zł po wniesieniu pozwu,

- od kwoty 8.737,03 zł od dnia 25 czerwca 2015 roku do dnia 23 lipca 2015 roku, tj. do dnia, w którym zarejestrowana została wpłata w wysokości 60 zł po wniesieniu pozwu,

- od kwoty 8.677,03 zł od dnia 24 lipca 2015 roku do dnia 21 sierpnia 2015 w którym zarejestrowana została wpłata w wysokości 100 zł po wniesieniu pozwu,

- od kwoty 8.577,03 zł od dnia 22 sierpnia 2015 roku do dnia 18 września 2015 roku, w którym zarejestrowana została wpłata w wysokości 150 zł po wniesieniu pozwu,

- od kwoty 8.427,03 zł od dnia 19 września 2015 roku do dnia 23 października 2015 roku, w którym zarejestrowana została wpłata w wysokości 100 zł po wniesieniu pozwu,

- od kwoty 8.327,03 zł od dnia 24 października 2015 roku do dnia 17 grudnia 2015 roku, w którym zarejestrowana została wpłata w wysokości 300 zł po wniesieniu pozwu,

- od kwoty 8.027,03 zł od dnia 18 grudnia 2015r. do dnia 27 stycznia 2016 roku, w którym zarejestrowana została wpłata w wysokości 300 zł po wniesieniu pozwu,

- od kwoty 7.727,03 zł od dnia 28 stycznia 2016 roku do dnia 29 lutego 2016 roku, w którym zarejestrowana została wpłata w wysokości 300 zł po wniesieniu pozwu,

- od kwoty 7.427,03 zł od dnia 30 lutego 2016 roku do dnia 18 kwietnia 2016 roku, w którym zarejestrowana została wpłata w wysokości 600 zł po wniesieniu pozwu,

- od kwoty 6.827,03 zł od dnia 19 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty.

Powód wniósł o zasądzenie odsetek od dnia wniesienia pozwu do dnia 31 grudnia 2015 roku zgodnie z żądaniem pozwu, zaś od dnia 01 stycznia 2016 roku odsetek umownych za opóźnienie w wysokości czterokrotności aktualnej stopy kredytu lombardowego NBP nie przekraczających dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie. Wyjaśnił, że w wyniku podpisanego porozumienia pozwana dokonała 31 wpłat na łączną kwotę 8.755 zł, z czego 9 wpłat dokonanych zostało po dniu wniesienia pozwu, o które powód ograniczył powództwo zaliczając wpłaty na poczet kapitału. Pozostałe 22 wpłaty zostały dokonane przed dniem wniesienia pozwu i zostały zaliczone kolejno na: prowizje – doprowadzając do ich całkowitej spłaty, odsetki dynamiczne, koszty obsługi porozumienia – doprowadzając do ich całkowitej spłaty, odsetki umowne koszty – doprowadzając do ich całkowitej spłaty, odsetki umowne od kapitału – doprowadzając do ich całkowitej spłaty, odsetki dynamiczne zapadłe – doprowadzając do ich całkowitej spłaty, koszty, kapitał.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 13 sierpnia 2008 roku A. Z. zawarła z (...) Bankiem Spółką Akcyjną w W. umowę o kredyt gotówkowy, na podstawie której Bank udzielił pozwanej kredytu w kwocie 10.000 zł, który miał być spłacany miesięcznie w 48 ratach.

( dowód: umowa o kredyt gotówkowy z 13.08.2008r. - k. 22-23 )

Na mocy świadectwa legalności fuzji transgranicznej, sporządzonego w dniu 15 grudnia 2009 roku, (...) S.A. z siedzibą w P. jako spółka przejmująca dokonała połączenia transgranicznego z (...) Bankiem S.A. w W. poprzez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą. Połączenie zostało dokonane ze skutkiem na dzień 31 grudnia 2009 roku.

( dowód: wyciąg z rejestru przedsiębiorców - k. 30 )

W dniu 27 lipca 2010 roku S. A. (Spółka Akcyjna) z siedzibą w P. Oddział w Polsce w W. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) stwierdzający wierzytelność wobec A. Z. wynikającą z umowy z dnia 13 sierpnia 2008r. zawartej z (...) Bankiem S.A. w W. na łączną kwotę 9.678,65 zł oraz dalsze odsetki ustawowe liczone od kwoty 8.082,56 zł kapitału, począwszy od dnia 28 lipca 2010 roku do dnia zapłaty.

( dowód: bankowy tytuł egzekucyjny z 27.07.2010r. - k. 24 )

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Świnoujściu z dnia 27 września 2010 roku, sygn. akt I Co 1323/10, nadana została klauzula wykonalności powyższemu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu częściowo, a mianowicie w zakresie kwoty 8.082,56 zł, kwoty 392,76 zł oraz odsetek ustawowych liczonych od dnia 28 lipca 2010 roku do dnia zapłaty od kwoty 8.082,56 zł - z ograniczeniem możliwości dochodzenia należności do kwoty 20.000 zł.

( dowód: postanowienie Sądu Rejonowego w Świnoujściu z 27.09.2010r. - k. 25-29 )

W dniu 15 października 2010 roku na podstawie powyższego bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności S. A. (Spółka Akcyjna) z siedzibą w P. Oddział w Polsce w W. wystąpiła z wnioskiem o wszczęcie egzekucji przeciwko A. Z., co w konsekwencji doprowadziło do zajęcia wynagrodzenia za pracę. Postępowanie egzekucyjne zostało umorzone w dniu 19 września 2012r. na wniosek wierzyciela wobec dokonania przelewu wierzytelności.

( dowód: wniosek o wszczęcie egzekucji - k. 31-32,

zajęcie wynagrodzenia za pracę z 08.11.2010r. - k. 33-34,

postanowienie z 19.09.2012r. o umorzeniu postępowania egzekucyjnego –

k.34 akt egzekucyjnych (...))

W dniu 27 kwietnia 2012 roku S. A. (Spółka Akcyjna) z siedzibą w P. Oddział w Polsce w W. zawarł z (...) w G. umowę sprzedaży wierzytelności, których wykaz znajdował się w załączniku nr (...) W załączniku tym pod pozycją (...)ujęta została wierzytelność Banku wobec pozwanej opiewająca na łączną kwotę 10.590,65 zł w tym kapitał w kwocie 8.082,56 zł, odsetki umowne w kwocie 1.203,33 zł, odsetki karne w kwocie 912 zł, prowizje w kwocie 320 zł oraz opłaty windykacyjne w kwocie 27,76 zł.

W załączniku nr (...) do umowy zostały określone warunki naliczania odsetek za zwłokę, zgodnie z którymi stopa oprocentowania odsetek za zwłokę na dzień przeniesienia w stosunku rocznym dla wszystkich wierzytelności odpowiadała czterokrotności stopy oprocentowania kredytu lombardowego.

( dowód: umowa sprzedaży wierzytelności z dnia 27.04.2012r. – k. 35-36,

załącznik nr (...)- k. 37,

załącznik do wyciągu z umowy sprzedaży wierzytelności - k. 38 )

Pismem z dnia 19 czerwca 2012 roku powód zawiadomił pozwaną o nabyciu przysługującej wobec niej wierzytelności wynikającej z umowy z dnia 13 sierpnia 2008r. oraz wezwał do spłaty zadłużenia w wysokości 10.884,02 zł w terminie miesiąca od dnia wysłania pisma.

( dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 19.06.2012 r.- k. 39, 40,

zawiadomienie o przelewie wierzytelności z 19.06.2012. - k. 41 )

W dniu 21 stycznia 2013 roku powód zawarł z pozwaną porozumienie nr (...), na mocy którego pozwana uznała swój dług (...)), zobowiązała się ona do dobrowolnej spłaty należności (...)) w 81 miesięcznych ratach płatnych do 20-go dnia każdego miesiąca. Wysokość poszczególnych rat ustalono na: rata od 1 do 80 w wysokości 249,43 zł oraz rata 81 w wysokości 248,73 zł (...)).

( dowód: porozumienie nr (...) z 21.01.2013r. - k. 42-43 )

W związku z niedotrzymaniem przez pozwaną postanowień porozumienia z dnia 21 stycznia 2013 roku, powód postawił wierzytelność w stan natychmiastowej wymagalności i pismem z dnia 05 maja 2014 roku wezwał pozwaną do spłaty zadłużenia w łącznej kwocie 10.038,21 zł, w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma.

( dowód: ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty z 05.05.2014r. - k. 44 )

Zadłużenie pozwanej na dzień 10 marca 2015 roku wynosiło 8.982,03 zł.

( dowód: wyciąg z ksiąg rachunkowych powoda z dnia 10.03.2015r. – k. 45,

pełnomocnictwo – k. 46,

wykaz dokonanych wpłat przez pozwaną - k. 47-51 )

Pozwana dokonała na rzecz powoda 31 wpłat, z czego 10 zostało zrealizowanych po dniu wniesienia pozwu. Łączna kwota dokonanych przez pozwaną wpłat wyniosła 8.755 zł.

( dowód: rozliczenie wierzytelności pozwanej - k. 108 )

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie, bowiem w pozostałym zakresie podlegało umorzeniu na skutek skutecznego cofnięcia pozwu.

Pozwana A. Z. w sprzeciwie od wyroku zaocznego nie kwestionowała źródła swojego zobowiązania, a mianowicie faktu zawarcia w dniu 13 sierpnia 2008 roku z (...) Bankiem Spółką Akcyjną w W. umowy o kredyt gotówkowy, braku spłaty kredytu na rzecz tego Banku, skuteczności cesji wierzytelności wobec pozwanej z powyższej umowy kredytu przez Bank na rzecz powoda oraz zawarcia przez pozwaną z powodem porozumienia w dniu 21 stycznia 2013r. W konsekwencji, należało przyjąć, że pozwana okoliczności te przyznała w rozumieniu art. 229 kpc.

Porozumienie z dnia 21 stycznia 2013r. nie stanowi samodzielnej podstawy dochodzenia roszczenia przez powoda wobec pozwanej i nie może być oderwane od samej umowy cesji z dnia 27 kwietnia 2012r., dzięki której powód nabył legitymację uprawniającą do żądania zapłaty od pozwanej i do zawarcia z nią porozumienia.

W myśl art. 509 § 2 kpc w przypadku zawarcia umowy przelewu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w tym roszczenie o zaległe odsetki. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę (cesjonariusza) ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi (cedentowi), który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki łączył go z dłużnikiem. Wierzytelność, jak i prawo do jej dochodzenia przechodzi na nabywcę w takim kształcie, w jakim przysługiwała cedentowi w chwili zawarcia umowy przelewu. Jednocześnie, jeżeli dłużnik banku będący kredytobiorcą nie dotrzymuje warunków udzielenia kredytu, bank może dokonać przelewu wierzytelności na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego bez zgody zarówno tego dłużnika, jak i dłużnika banku z tytułu zabezpieczenia kredytu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2010r., IV CSK 558/09, OSNC 2010/12/168, LEX nr 602305, Biul. SN 2010/9/10, M. Pr. Bank. 2011/5/12). Warunkiem jednak otrzymania należności przez nabywcę długu jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi. Okoliczności te zostały przez powoda wykazane dokumentami.

Pozwana nie kwestionowała również wysokości zadłużenia będącego przedmiotem cesji, a następnie porozumienia. Zarzucała, że powód nie uwzględnił w żądaniu pozwu wpłat dokonanych przez pozwaną po wniesieniu pozwu. W swoim sprzeciwie od wyroku zaocznego pozwana nie określiła kwoty uiszczonej przez nią po wniesieniu pozwu i nie wskazała, w jakiej wysokości pozostaje aktualne zadłużenie. Pomimo zobowiązania pozwanej do złożenia do akt sprawy dowodów wpłaty dokonanych po wniesieniu pozwu na poczet roszczenia dochodzonego w niniejszej sprawie, dokumentów takich nie nadesłała. Sąd w tym zakresie oparł się więc na twierdzeniach i dokumentach przedłożonych przez powoda w zakresie dokonanych przez pozwaną spłat. Spłaty dokonane po wniesieniu pozwu bezpośrednio na rzecz powoda, jak i na rzecz poprzedniego wierzyciela – Banku, który przekazał te wpłaty powodowi, pozwoliły na ograniczenie żądania pozwu z kwoty pierwotnej 8.982,03 zł do kwoty 6.827,03 zł i odmienne określenie żądania w zakresie odsetek, stosownie do dat dokonywanych poszczególnych wpłat przez pozwaną. Na skutek ograniczenia żądania pozwu i cofnięcia powództwa, zasądzeniu podlegała kwota 6.827,03 zł z odsetkami umownymi jak w punkcie II. sentencji wyroku.

Postępowanie w pozostałym zakresie podlegało umorzeniu wobec cofnięcia powództwa. Zgodnie z art. 203 § 1 kpc pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Powód cofnął pozew w niniejszej sprawie w części jeszcze przed rozpoczęciem rozprawy, dlatego zgoda pozwanej na cofnięcie pozwu nie była potrzebna. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2007r., IV CSK 110/07 (LEX nr 488981) cofnięcie pozwu jest czynnością procesową, aktem dyspozytywnym powoda, będącym wyrazem rezygnacji z dochodzenia w danym postępowaniu żądania udzielenia mu ochrony prawnej w postaci skonkretyzowanej w pozwie. Cofnięcie pozwu, będące przejawem odwołalności czynności procesowych, jest działaniem strony realizującej procesowe uprawnienie do pozbawienia własnej czynności procesowej jej skuteczności prawnej. Sąd co do zasady związany jest cofnięciem pozwu. Sytuacja procesowa może odmiennie ukształtować się jedynie wtedy, gdy sąd skorzysta z uprawnienia przyznanego mu w art. 203 § 4 kpc i z przyczyn w nim wskazanych uzna cofnięcie pozwu za niedopuszczalne. Sąd obowiązany jest zawsze dokonać oceny, czy w świetle zgromadzonego materiału procesowego czynności wymienione w art. 203 § 4 kpc nie są sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego lub czy zmierzają do obejścia prawa. Stwierdzenie tych okoliczności ma ten skutek, że mimo złożenia przez stronę odpowiedniego oświadczenia sąd prowadzi nadal postępowanie. Trzeba przy tym podkreślić, że taka decyzja sądu jest radykalnym wkroczeniem w sferę zastrzeżoną dla strony i stanowi szczególne odstępstwo od zasady dyspozycyjności. Ma ono skutki procesowe, w tym także dotyczące sfery prawnej drugiej strony procesu. W przedmiotowej sprawie, na podstawie analizy materiału procesowego Sąd uznał, że częściowe cofnięcie powództwa jest dopuszczalne zwłaszcza, że pozwana sama podnosiła okoliczność dokonywania spłat w toku procesu. Czynność ta nie pozostaje w sprzeczności z prawem, zasadami współżycia społecznego ani nie zmierza do obejścia prawa. Zdaniem Sądu, powód dokonał skutecznego częściowego cofnięcia pozwu. Cofnięcie ze skutkiem prawnym pozwu zobowiązuje do umorzenia postępowania, bowiem udzielenie ochrony prawnej - wydanie wyroku staje się bezprzedmiotowe i niedopuszczalne (art. 355 § 1 kpc), co mając na uwadze Sąd orzekł jak w punkcie III. sentencji wyroku.

Aby Sąd mógł rozstrzygnąć na nowo o żądaniu pozwu uwzględniającym ograniczenie powództwa, musiał uprzednio uchylić w całości wyrok zaoczny wydany w dniu 21 października 2015r. Zgodnie z art. 347 kpc po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd wydaje wyrok, którym wyrok zaoczny w całości lub części utrzymuje w mocy albo uchyla go i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Rozstrzygnięcie w tym przedmiocie zawarte zostało w punkcie I. sentencji wyroku.

Pozwana przegrała proces i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik wyrażoną w treści art. 98 § 1 i 3 kpc w związku z art. 99 kpc powinna zwrócić powodowi poniesione przez niego koszty procesu, na które składa się wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 1.200 zł w stawce minimalnej zgodnie z § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity – Dz.U. z 2013r., poz. 490), opłata od pozwu w kwocie 300 zł oraz opłata od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, co łącznie daje kwotę 1.517 zł zasądzoną w punkcie IV. sentencji wyroku.

W sytuacji cofnięcia pozwu, zgodnie z art. 203 § 2 kpc na żądanie pozwanego powód zwraca mu koszty, jeżeli sąd już przedtem nie orzekł prawomocnie o obowiązku ich uiszczenia przez pozwanego. Pozwany traktowany jest jak wygrywający proces, dlatego należy mu się zwrot kosztów procesu, o ile złoży wniosek. Należy jednak uznać, że jeżeli cofnięcie pozwu wywołane było zaspokojeniem roszczenia powoda w toku procesu, to pozwany obowiązany jest do zwrotu kosztów procesu powodowi. Stanowisko to należy wywieść z tezy, że zaspokojenie przez pozwanego roszczenia powoda po wytoczeniu pozwu jest równoznaczne z przegraniem przez niego procesu (orzeczenie SN z dnia 21 lipca 1951r., C 593/51, OSN(C) 1952, nr 2, poz. 49; LEX nr 160169). Częściowe cofnięcie pozwu w niniejszej sprawie było konsekwencją zaspokojenia roszczenia powoda w toku procesu. W chwili wystąpienia z powództwem istniały podstawy do dochodzenia swoich roszczeń przez powoda, dlatego to pozwaną należy traktować jako stronę przegrywającą proces również w tej części i zobowiązaną do ich zwrotu powódce.

Sąd nie znalazł podstaw do zastosowania art. 102 kpc i odstąpienia od obciążania pozwanej kosztami procesu należnymi powodowi. Stosownie do art. 102 kpc, w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis ten realizuje zasadę słuszności i stanowi wyjątek od ogólnej reguły obciążania stron kosztami. Szczególne znaczenie dla możliwości jego zastosowania ma ocena zachowania się stron z punktu widzenia zasad współżycia społecznego. Podstawą do takiej oceny może być zachowanie się strony w procesie, jak i jej sytuacja pozaprocesowa (stan majątkowy, szczególna sytuacja zdrowotna i życiowa). Zachowanie pozwanej w toku procesu, jak i poza procesem nie zasługuje na zastosowanie dobrodziejstwa powyższego przepisu. Zadłużenie pozwanej powstało w 2008r. i od tego czasu ani na rzecz Banku, ani na rzecz powoda nie dokonała spłaty zadłużenia, które wynika z czynności komercyjnej (zaciągniecie kredytu), nie stanowi natomiast opłat za użytkowanie mieszkania, należności alimentacyjnych itp. Pomimo zawarcia porozumienia z pozwaną, także i to zobowiązanie nie było realizowane przez pozwaną. Pozwana nie wykazała dlaczego nie pracuje, a w takiej sytuacji, dlaczego nie pobiera renty bądź zasiłku dla bezrobotnych. Wiek pozwanej nie uzasadnia bowiem otrzymania świadczenia emerytalnego. Pozwana nie ma nikogo na utrzymaniu. Sytuacja życiowa, zdrowotna i rodzinna pozwanej także nie może pozbawić powoda zwrotu należnych jemu kosztów. Powód zmuszony był ponieść koszty procesu i wystąpić na drogę sądową, skoro pozwana nie zaspokoiła jego żądania. Sposób skorzystania z przepisu art. 102 kpc jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym Sądu orzekającego i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, od zasady obciążenia kosztami procesu strony przegrywającej spór (por. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 maja 2006r., sygn. akt III CK 221/05). Zakwalifikowanie przypadku jako "szczególnie uzasadnionego" zależy od swobodnej oceny sądu.

SSR Agnieszka Trytek Błaszak

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)

(...)