Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku

V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Rosłoń

Protokolant: Irena Prochowicz

po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2014 roku w Białymstoku

na rozprawie

sprawy M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o zapłatę odsetek

na skutek odwołania M. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 22 lipca 2013 roku

Nr (...)

Zmienia zaskarżoną decyzję w części odmawiającej prawa do wypłaty odsetek i zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w B. na rzecz M. K. kwotę 11.731,78 ( jedenaście tysięcy siedemset trzydzieści jeden i 78/100) złotych tytułem odsetek
od zawieszonych świadczeń emerytalnych.

sygn. akt VU 1566/13

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 22 lipca 2013 r., wykonując wyrok Sądu Apelacyjnego w. B. z dnia 19 czerwca 2013 r., wznowił wypłatę emerytury należnej M. K. za okres od 1 października 2011 r.
Tą samą decyzją odmówił wypłaty odsetek od należnej kwoty. Powołał się na art. 85 ustawy
z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( t. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1442) i wskazał, że nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w wypłacaniu świadczenia za okres za okres od 1 października 2011 r. do 31 lipca 2013 r.

M. K. wniosła odwołanie od powyższej decyzji w części dotyczącej odmowy wypłaty odsetek. W uzasadnieniu odwołania wskazała, że Sąd Apelacyjny
w B. wyrokiem z dnia 19 czerwca 2013 r. wznowił jej wypłatę emerytury od
1 października 2011 r. i sprawę przekazał organowi rentowemu w sprawę w części dotyczącej odsetek. Nakazując podjęcie wypłaty świadczenia w oparciu o wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13 listopada 2012 r., przesądził, że nie zostało ono wypłacone w terminie bezpodstawnie, a co za tym idzie, należą się jej odsetki stosownie do treści art. 481 § 1 kc, bowiem w razie nieterminowego wykonania zobowiązania przez dłużnika, odpowiada on za szkodę wyrządzoną z tego tytułu. Powołany przepis zobowiązuje dłużnika do zapłaty odsetek bez względu na przyczynę uchybienia terminowi płatności sumy głównej. Już sam fakt opóźnienia przesądza, że wierzycielowi należą się odsetki. Powołała poglądy doktryny oraz orzecznictwa odnośnie art. 481 § 1 kc.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie powtórzył motywy podane w zaskarżonej decyzji. Dodatkowo wskazał, że Sąd Apelacyjny w. B. nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Okolicznością tą, zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1440) był w/w prawomocny wyrok, który wpłynął do organu rentowego 1 lipca 2013 r. Świadczenie zostało wypłacone 29 lipca 2013 r. a więc w ustawowym terminie. Wobec powyższego nie zachodzą okoliczności uzasadniające wypłatę odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty emerytury.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje.

Dnia 24 lipca 2009 r. M. K. złożyła wniosek o emeryturę. Decyzją z dnia 15 września 2009 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. przyznał jej emeryturę od 1 lipca 2009 r. Następnie decyzją z dnia 14 września 2011 r. wstrzymał wypłatę emerytury od 1 października 2011 r. powołując się na art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W uzasadnieniu decyzji wskazał, że wypłata emerytury podlega zawieszeniu z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia przez odwołującą. Odwołanie od tej decyzji zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w. B. z dnia 5 grudnia 2011 r. w sprawie (...) Sąd Apelacyjny w. B. wyrokiem z dnia 22 maja 2012 r., sygn. akt (...) oddalił apelację M. K.. Wyrokiem z dnia 7 marca 2013 r. Sąd Najwyższy,
po rozpoznaniu skargi kasacyjnej M. K., uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w. B. (sygn. (...)). Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2013 r. Sąd Apelacyjny w. B.,
w uwzględnieniu apelacji odwołującej, zmienił zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. w ten sposób, że wznowił wypłatę emerytury od 1 października 2011 r. a wniosek o odsetki przekazał do rozpoznania organowi rentowemu (sygn. (...)). Decyzją z dnia 22 lipca 2013 r. - obecnie zaskarżoną w części dotyczącej odmowy wypłaty odsetek- organ rentowy wykonując wyrok Sądu Apelacyjnego w. B. z dnia (...)., wznowił wypłatę emerytury należnej M. K. za okres od 1 października 2011 r. i odmówił wypłaty odsetek od należnej kwoty. Powołał się na art. 85 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i wskazał,
że nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w wypłacaniu świadczenia za okres za okres od 1 października 2011 r. do 31 lipca 2013 r. Powyższe ustalono na podstawie akt ZUS. Wypłata zawieszonych wnioskodawczyni świadczeń emerytalnych nastąpiła 27 lipca 2013 r. (k. 26). Wysokość odsetek od tej kwoty, ustalona od daty płatności poszczególnych świadczeń emerytalnych do dnia ich wypłaty, tj. do dnia 27 lipca 2013 r., wynosi 11731,78 zł (k. 30-32). Wysokość ta, ustalona przez organ rentowy na żądanie Sądu (k. 26), nie była kwestionowana przez odwołującą (k. 33).

Przy tak ustalonym stanie faktycznym, który nie był sporny, wskazać należy, że
w toku postępowania sądowego zmienił się stan prawny regulujący przedmiotową materię. Już po wydaniu zaskarżonej decyzji a przed wydaniem wyroku, dnia 19 lutego 2014 r. weszła
w życie ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od dnia 1 października 2011 r. do dnia 21 listopada 2012 r.
(Dz. U. z 2014 r., poz. 169). Przepis art. 8 ust. 1 pkt 1 tej ustawy stanowi, że emeryci,
w przypadku których wypłata zawieszonej emerytury została ustalona na podstawie prawomocnego wyroku sądu, w którym sąd nie orzekł o odsetkach albo roszczenie o odsetki zostało oddalone, mogą złożyć wniosek o wypłatę odsetek od zasądzonej kwoty do dnia wypłaty - w przypadku gdy wypłata zawieszonej emerytury nastąpiła przed dniem wejścia ustawy w życie. Zatem stan prawny obowiązujący w dacie wyrokowania – 12 marca 2014 r. był inny niż ten, który obowiązywał w dacie wydania decyzji. W dacie wyrokowania obowiązywała już powyższa ustawa.

Stosownie do treści art. 316 § 1 kpc, po zamknięciu rozprawy sąd wydaje wyrok, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy; w szczególności zasądzeniu roszczenia nie stoi na przeszkodzie okoliczność, że stało się ono wymagalne
w toku sprawy.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się jednolicie, że w art. 316 § 1 kpc chodzi o zasady dotyczące czasu orzekania, które mają za zadanie określenie momentu właściwego dla oceny stanu sprawy przez sąd przy wydaniu wyroku (zasada aktualności), stan sprawy może bowiem w toku procesu ulegać zmianom. "Stanem rzeczy" w rozumieniu tego przepisu są więc zarówno okoliczności faktyczne sprawy jak i przepisy prawa,
na podstawie których ma być wydane rozstrzygnięcie (ich zmiana pomiędzy wytoczeniem powództwa lub złożeniem odwołania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych
a zamknięciem rozprawy) – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2012 r., sygn. akt
II UK 117/11.

Wskazać również należy, że przepis art. 8 ust. 2 w/w ustawy stanowi, że do wniosku
o wypłatę odsetek od zasądzonej kwoty stosuje się przepisy art. 7 ust. 3 i 4 tej ustawy, które stanowią, że wniosek składa się do organu rentowego, który wydaje decyzję w terminie 60 dni od daty wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. W ocenie Sądu nie dotyczy to spraw, które już zawisły przed sądem, również dlatego, że odesłanie takich spraw na drogę postępowania administracyjnego byłoby zbędne i naruszające zasadę ekonomii procesowej.

Wobec powyższego Sąd uwzględnił odwołanie i na podstawie art. 477 ^{1 4}§ 2 kpc orzekł jak w wyroku.