Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 września 2019 r. w Katowicach

sprawy z odwołania C. P. (C. P.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji ubezpieczonego C. P.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach

z dnia 10 kwietnia 2019 r. sygn. akt VIII U 2952/18

oddala apelację.

/-/SSA J.Pietrzak /-/SSA M.Procek /-/SSA M.Małek-Bujak

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 1247/19

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 10 kwietnia 2019 roku Sąd Okręgowy w Gliwicach oddalił odwołanie ubezpieczonego C. P. od decyzji organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. z dnia 11 października 2018 r. odmawiającej prawa do – opisanej normą art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

W uzasadnieniu przedstawionej decyzji organ rentowy wskazał, że na dzień 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony nie dysponuje szczególnym stażem ubezpieczeniowym w wymiarze
15 lat.

Sąd Okręgowy ustalił, iż ubezpieczony C. P. w dniu (...) ukończył wiek 60 lat i na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymuje się 25 – letnim okresem składkowym i nieskładkowym. Ponadto ubezpieczony wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa.

W dniu 25 września 2018 r. ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w warunkach szczególnych i w jego rozpoznaniu organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

Sąd Okręgowy ustalił także, iż wnioskodawca od 1 września 1973 r. do 31 grudnia 1996 r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) w K.: od 1 września 1973 r. do 11 lipca 1976 r. jako pracownik młodociany, od 12 lipca 1976 r., a następnie do 31 grudnia 1996 r. na stanowisku elektromontera. Od 26 października 1979 r. do 6 kwietnia 1982 r. ubezpieczony odbywał zasadniczą służbę wojskową.

W świadectwie pracy z 31 grudnia 1996 r. zakład pracy podał, że ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych od 12 lipca 1976 r. do 25 października 1979r.
i od 6 maja 1982 r. do 31 grudnia 1996 r. na stanowisku elektromontera linii i urządzeń elektroenergetycznych.

Podczas tego zatrudnienia ubezpieczony wykonywał także pracę na eksporcie.

Sąd ten ustalił jednocześnie, że wymienione Przedsiębiorstwo zajmowało się budownictwem i remontem zakładów przemysłowych, głównie hut, pod kątem instalacji elektrycznych. (...) współpracował przy tych pracach z innymi firmami. Przykładowo, gdy remontowany był wydział huty, to pracownicy innej firmy wymieniali piec, a pracownicy Przedsiębiorstwa zajmowali się tylko sprawami elektrycznymi.
W praktyce były to prace polegające na wymianie instalacji elektrycznych, czasami podstacji zasilających czy podłączeniu maszyn i urządzeń. Przedsiębiorstwo (...) działało jako podwykonawca. W przypadku współpracy z firmami budowlanymi pracownicy Przedsiębiorstwa zajmowali się również zakładaniem nowych instalacji elektrycznych
w nowo powstałych budynkach. Były to zarówno budynki mieszkalne, jak i zakłady pracy.
W Przedsiębiorstwie zatrudnieni byli tylko elektromonterzy, którzy świadczyli pracę wyłącznie na budowach. Wszyscy oni wykonywali takie same prace. Firma działała na terenie całego Śląska, w poszczególnych miastach funkcjonowały grupy robót (GR). Pracownicy przemieszczali się, albo byli przewożeni, pomiędzy poszczególnymi grupami robót,
w zależności od potrzeb zakładu. Ubezpieczony w Przedsiębiorstwie świadczył pracę
opisaną powyżej jako elektromonter. Zajmował się zarówno instalacjami elektrycznymi,
jak i elektroenergetycznymi. Pracował głównie na wydziałach hutniczych, ale też np.
w Browarze (...), przy budowie nowego biurowca (...) w Z..
Na budowach eksportowych również pracował jako elektromonter.

Razem z ubezpieczonym na stanowiskach elektromonterów pracowali świadkowie: R. S., J. S. i P. T.. Wykonywali oni taką samą pracę
jak ubezpieczony.

Sąd Okręgowy wskazał przy tym, iż świadkowie dysponują wystawionymi przez zakład pracy świadectwami pracy w warunkach szczególnych, w których pracę na stanowisku elektromontera instalacji i urządzeń elektromagnetycznych zaliczono do pracy w warunkach szczególnych wymienionej w wykazie A dziale V poz.2 pkt 6, stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z 1 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace
w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę.

Powyższych ustaleń tenże Sąd dokonał na podstawie dokumentacji z akt organu rentowego, akt osobowych ubezpieczonego i świadków J. S., R. S., P. T., zeznań tych świadków oraz zeznań ubezpieczonego. Sąd Okręgowy dał wiarę zeznaniom słuchanych w sprawie świadków (byłych współpracowników ubezpieczonego) oraz zeznaniom ubezpieczonego, gdyż ocenił je jako rzeczowe, logiczne, przekonujące, zgodne ze sobą i zgromadzoną w sprawie dokumentacją.

Zatem Sąd Okręgowy, odwołując się do norm art. 32 ust. 1 i 4 i art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń (Dz.U. z 2017 r., poz. 1383 - dalej jako ustawa emerytalna) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 z późn. zm.) podniósł,
iż istota sporu sprowadza się do wyjaśnienia czy ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymuje się co najmniej piętnastoletnim okresem stażu pracy w szczególnym charakterze.

Zdaniem tegoż Sądu ubezpieczony nie wykazał, iż pracował w warunkach szczególnych przez wymagany okres 15 lat.

Sąd ten podniósł przy tym, iż do pracy w szczególnych warunkach nie zaliczył ubezpieczonemu zatrudnienia na stanowisku elektromontera w Przedsiębiorstwie Produkcji
i Montażu (...) nr 2 w K.
w okresach od 12 lipca 1976 r. do 25 października 1979 r. oraz od 6 maja 1982 r. do 31 grudnia 1996 r., gdyż praca taka nie została wymieniona w wykazach takich prac stanowiących załącznik do cytowanego rozporządzenia z 7 lutego 1983r.

Sąd Okręgowy stwierdził zatem, że Przedsiębiorstwo (...) należało do branży budowlanej. Na zarządzenie dotyczące tej właśnie branży, a mianowicie zarządzenie Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa
i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę (Dz.Urz. MBiPMB Nr 3 poz.6 ), powołał się zakład pracy w wystawionych dla świadków świadectwach pracy
w warunkach szczególnych. Nadto z akt osobowych wynika, że Przedsiębiorstwo było objęte Układem Zbiorowym Pracy w Budownictwie.

Zakład pracy zakwalifikował pracę świadków, którzy jak wykazało postępowanie dowodowe, wykonywali taką samą pracę jak ubezpieczony, z wykazu A działu V poz. 2 pkt 6 ww. zarządzenia. W zarządzeniu uwidoczniono w tym miejscu pracę elektromontera instalacji, linii i urządzeń elektroenergetycznych przy budowie i remoncie chłodni kominowych i kominów przemysłowych. W wykazie A dziale V poz.6 rozporządzenia
z 7 lutego 1983r., który ma zasadnicze znaczenie dla klasyfikacji danej pracy, uwidoczniono prace: „budowa oraz remont chłodni kominowych i kominów przemysłowych”. Sąd Okręgowy zauważył przy tym, iż z materiału dowodowego sprawy, złożonych w sprawie zeznań świadków i samego ubezpieczonego nie wynika, żeby ubezpieczony pracę taką świadczył, jak również inną wymienioną w pozostałych pozycjach działu V dotyczącego branży budowlanej.

Jednocześnie Sąd ten stwierdził, że pracy ubezpieczonego na stanowisku elektromontera nie można zakwalifikować według wykazu A działu II: „W energetyce” – „prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych”, podnosząc, że w świetle przepisów rozporządzenia, wyodrębnienie poszczególnych prac ma charakter stanowiskowo – branżowy. Oznacza to, że pod określoną pozycją wykazu jest umieszczone konkretne stanowisko odpowiadające danej branży. Wskazuje na to systematyka wykazu A, gdzie poszczególne działy zawierają wykaz stanowisk, uprawniających do emerytury. Odstępstwo od tej zasady znajduje się w dziale XIV - prace różne - które nie zostały przypisane do określonego działu gospodarki. Zatem tylko w tym obszarze zatrudnienie w określonej branży nie będzie miało znaczenia w kontekście emerytury. Natomiast dalsze odkodowywanie rodzaju prac powinno odbywać się w granicach branży, do której przynależy zakład pracy zatrudniający pracownika. Również zakres czynności konkretnego pracownika wskazywać może na pewne podobieństwo do pracy typowych w innej branży. W obu sytuacjach specyfika poszczególnych gałęzi przemysłu determinuje charakter świadczonej pracy
i warunków, w jakiej jest wykonywana, jej uciążliwość i szkodliwość dla zdrowia. Nie ma zatem aksjologicznych podstaw do przenoszenia warunków pracy z jednej gałęzi na drugą, skoro o prawie do emerytury nie decyduje stopień podobieństwa wykonywanych prac, lecz zatrudnienie w określonej branży, gdyż dopiero zatrudnienie wykonywane w takich warunkach umożliwia wcześniejsze ziszczenie się ryzyka emerytalnego (szybszej utraty sprawności psychofizycznej pracownika).

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznania niniejszej sprawy, Sąd Okręgowy podkreślił, że skoro Przedsiębiorstwo (...) nie należało do branży energetycznej, której dotyczy wspomniany wcześniej dział II „ W energetyce ”, lecz do branży budowlanej, to przepis ten wyrażony w wykazie A dziale II nie będzie miał zastosowania
do ubezpieczonego.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie.

W apelacji od zaprezentowanego rozstrzygnięcia ubezpieczony zarzucił Sądowi pierwszej instancji:

-

naruszenie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez błędne uznanie, iż ubezpieczony
nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach;

-

naruszenie § 2 w zw. z § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze poprzez błędne uznanie, iż ubezpieczony nie spełnia wymogów uprawniających do uzyskania emerytury
w związku z faktem, iż nie udowodnił 15 letniego stażu pracy w szczególnych warunkach;

-

naruszenie działu II wykazu A załącznika do cyt. rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. poprzez uznanie, iż nie ma on zastosowania do pracy wykonywanej przez ubezpieczonego, podczas gdy dotyczy on „prac przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych”, tj. prac stricte wykonywanych przez ubezpieczonego;

-

naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów uznając, że Przedsiębiorstwo (...) w K. należało do branży budowlanej, a co do którego brak jest określenia w cyt. rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. - stanowisk odpowiadających pracy wykonywanej przez ubezpieczonego i stanowiło to podstawę do uznania,
iż ubezpieczony nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych;

-

naruszenie art. 229 w zw. z art. 230 k.p.c. poprzez uznanie za nieudowodnione fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a mianowicie, iż ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych i wykazał 15-letni okres pracy w tychże warunkach;

-

naruszenie art. 229 w zw. z art. 230 k.p.c. poprzez uznanie za nieudowodnione,
iż Przedsiębiorstwo (...) w K. wykonywało prace
w energetyce, pomimo iż formalnie zakwalifikowane zostało do branży budowlanej, to w rzeczywistości zatrudniało pracowników i wykonywało prace wyłącznie
z zakresu energetyki;

-

naruszenie art. 231 k.p.c. przez przyjęcie faktu bezwzględnej konieczności zakwalifikowania pracodawcy do określonej branży wskazanej w załączniku A do cyt. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. celem możliwości ustalenia, iż ubezpieczony wykonywał pracę na stanowisku ściśle określonym
w konkretnym dziale ww. rozporządzenia w warunkach szczególnych;

-

naruszenie art. 233 k.p.c., które miało wpływ na wynik sprawy, poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, dokonanej wybiórczo, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, polegającej na zupełnym pominięciu
dla oceny ustalenia wykonywania pracy przez ubezpieczonego w szczególnych warunkach, a w konsekwencji błędnym przyjęciu, iż ubezpieczony takiej pracy
w ogóle nie wykonywał li tylko z tego powodu, że pracodawca zakwalifikowany był do branży budowlanej, a nie energetycznej wskazanej w rozporządzeniu;

-

naruszenie art. 233 k.p.c., które miało wpływ na wynik sprawy, poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonania jego oceny
z pominięciem istotnej części tego materiału, to jest zeznań ubezpieczonego
i świadków, jak również akt osobowych tak ubezpieczonego, jak i świadków,
z których jasno wynika, iż ubezpieczony oraz świadkowie wykonujący tożsamą
z ubezpieczonym pracę - wykonywali ją w warunkach szczególnych;

-

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, a to poprzez uznanie, iż ubezpieczony nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach, pomimo, iż zgoła odmienny stan faktyczny wynika z zebranego materiału dowodowego, w tym zeznań świadków, Ubezpieczonego, akt osobowych świadków oraz ubezpieczonego.

W oparciu o przedstawione zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku
i uwzględnienie odwołania oraz zasadzenie kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie wyroku
i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację organ rentowy wniósł o oddalenia apelacji.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

Przyjmując ustalenia poczynione przez Sąd pierwszej instancji, jako własne uznał,
że apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie wnioskodawca domaga się przyznania prawa do świadczenia emerytalnego opisanego treścią art. 184 ustawy emerytalnej. Zatem należy stwierdzić,
że bezspornie ubezpieczony:

- osiągnął wiek przewidziany w art. 32 cyt. ustawy,

-

w dniu wejścia w życie ustawy osiągnął okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27;

-

wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa;

spór zaś dotyczył przesłanki w postaci okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym 65 lat - dla mężczyzn.

Tak więc, należy wskazać, że art. 32 cyt. ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. stanowi,
iż ubezpieczonym zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Ust. 4 cyt. przepisu stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Owe przepisy dotychczasowe to powołane przez Sąd Okręgowy rozporządzenie Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Natomiast uściślenia dokonane przez właściwych ministrów w okresie sprzed daty wejścia w życie Konstytucji RP, które polegały na ustaleniu stanowisk, na których wykonywana jest praca w szczególnych warunkach, nie mają obecnie wartości normatywnej, lecz wyłącznie informacyjną. Dlatego też nie jest możliwe skuteczne powoływanie się wyłącznie na zarządzenie Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach nadzorowanych przez Ministra Budownictwa
i Przemysłu Materiałów Budowlanych, an których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę.

Trzeba zatem wskazać, że – w kontekście niniejszej sprawy - przepis § 4 tegoż rozporządzenia Rady Ministrów stanowi, iż pracownik, który wykonywał prace
w szczególnych warunkach, wymienione w dziele II wykazu A, stanowiącego załącznik
do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące przesłanki: osiągnął wiek 60 lat, ma wymagany okres zatrudnienia, tj. 25 lat pracy, w tym co najmniej
15 lat pracy (w energetyce), jako prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej
i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych
i cieplnych.

Zgodnie zaś z normą § 2 ust. 1 cyt. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych
w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym
na danym stanowisku pracy.

Ubezpieczony twierdził, że wykonywał opisaną wyżej pracę w szczególnych warunkach, pracując od 12 lipca 1976 r. do 31 grudnia 1996 r. w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) w K. na stanowisku elektromontera.

Skarżący nie neguje przy tym, poczynionych przez Sąd Okręgowy ustaleń, iż wymienione Przedsiębiorstwo należało do branży budowlanej i zajmowało się budownictwem i remontem zakładów przemysłowych, głównie hut, Wykonywało i remontowało instalacje elektryczne, działając jako podwykonawca. W przypadku współpracy z firmami budowlanymi pracownicy Przedsiębiorstwa zajmowali się również zakładaniem nowych instalacji elektrycznych w nowo powstałych budynkach. Były to zarówno budynki mieszkalne, jak i zakłady pracy. W Przedsiębiorstwie zatrudnieni byli tylko elektromonterzy, którzy świadczyli pracę wyłącznie na budowach. Wszyscy oni wykonywali takie same prace. Firma działała na terenie całego Śląska, w poszczególnych miastach funkcjonowały grupy robót (GR). Pracownicy przemieszczali się, albo byli przewożeni, pomiędzy poszczególnymi grupami robót, w zależności od potrzeb zakładu. Ubezpieczony w tym Przedsiębiorstwie świadczył opisaną wyżej pracę jako elektromonter. Zajmował się zarówno instalacjami elektrycznymi jak i elektroenergetycznymi. Pracował głównie na wydziałach hutniczych, ale też np. w Browarze (...), przy budowie nowego biurowca (...) w Z.. Na budowach eksportowych również pracował jako elektromonter.

Odnosząc się do zarzutów apelacji podnieść należy, iż orzecznictwo podane przez skarżącego nie wyklucza odejścia od reguły przypisania stanowiska do danej branży, jednak tylko wtedy gdy pracownik wykonuje taką samo pracę w szczególnych warunkach
(por. wyrok Sądu Najwyższego z 26 marca 2014 r., II UK 368/13).

W tym kontekście, wobec przywoływanych przez apelującego prac wykonywanych
w szczególnych warunkach (w energetyce), podkreślić należy za Sądem Najwyższym,
iż prace montażowe i konserwacyjne urządzeń elektroenergetycznych (wymienione w dziale II wykazu A do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.) powinny być ściśle związane z wytwarzaniem i przesyłaniem energii elektrycznej, a tym samym wykonywane
w przedsiębiorstwie branży energetycznej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
19 marca 2019 r., III UK 207/18). W odniesieniu do tego rodzaju prac w utrwalonym orzecznictwie podkreśla się konsekwentnie branżowość oznaczenia zawartego w terminologii użytej w oznaczeniu działu II wykazu A do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. I tak
w wyroku z dnia 6 grudnia 2017 r. (III UK 281/16) Sąd Najwyższy trafnie wskazał, że za prace w szczególnych warunkach w energetyce mogą być uznane tylko takie prace, które są realizowane w przedsiębiorstwie działającym w ramach tej gałęzi przemysłu i które polegają na montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych, ściśle związanych z wytwarzaniem i przesyłaniem energii elektrycznej i cieplnej. Chodzi przy tym
o kwalifikowany charakter tych prac wynikający właśnie z wykonywania ich w obrębie „systemu energetycznego”, w skład którego wchodzą zakłady wytwarzające energię elektryczną i cieplną oraz przesyłające tę energię do odbiorców. Zgodnie regulacją działu II, wykazu A, stanowiącego załącznik do tego rozporządzenia, znaczenie dla nabycia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, ze względu na wykonywanie prac
w szczególnych warunkach, mają prace wykonywane stale i w pełnym wymiarze
w energetyce, tzn. prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych.
W dotychczasowym orzecznictwie dominuje pogląd prawny, zgodnie z którym energetyka to gałąź przemysłu zajmująca się wytwarzaniem (przetwarzaniem) energii elektrycznej oraz cieplnej i dostarczaniem jej odbiorcom. Nie jest więc uzasadnione zaliczanie do prac szkodliwych w „energetyce” wszystkich prac związanych z montowaniem oraz eksploatacją wszelkich instalacji i urządzeń elektrycznych. Wykonywanie tak szeroko rozumianego rodzaju prac czyniłoby bezprzedmiotowymi granice pojęcia „energetyka” z działu II
i przenosiłoby wcześniejsze uprawnienia emerytalne na różne prace elektryczne nienależące do „energetyki”. Wszak w samej „energetyce” nie chodzi o wszelkie prace elektryczne,
lecz tylko o wskazane w dziale II prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej
i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych
i cieplnych. Branżowy charakter pracy w energetyce ma zatem znaczenie decydujące (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2014 r., I UK 384/13 oraz z dnia 24 czerwca 2015 r., I UK 359/14).

Zatem, za w pełni uprawniony należało uznać pogląd Sądu pierwszej instancji, zgodnie z którym prace montażowe i konserwacyjne urządzeń elektroenergetycznych (wymienione w dziale II wykazu A) powinny być ściśle związane z wytwarzaniem
i przesyłaniem energii elektrycznej, a tym samym wykonywane w przedsiębiorstwie branży energetycznej. Nie jest przy tym uzasadnione zaliczanie do prac szkodliwych w "energetyce", w rozumieniu rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wszystkich prac związanych z montowaniem oraz eksploatacją wszelkich instalacji i urządzeń elektrycznych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2009 r., I UK 24/09, LEX
nr 518067). Nie wystarcza wykonywanie prac przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych, jeśli nie są związane i nie wynikają z podstawowej działalności jaką jest wytwarzanie i przesyłanie energii elektrycznej. Odnosi się to również do robót elektroenergetycznych wykonywanych – jak w przypadku apelującego C. P. - w przedsiębiorstwie branży budowlanej.

Konkludując, Sąd drugiej instancji uznał, że apelacja jest bezzasadna i na mocy
art. 385 k.p.c. orzekł o jej oddaleniu.

/-/SSA J.Pietrzak /-/SSA M.Procek /-/SSA M.Małek-Bujak

Sędzia Przewodniczący Sędzia