Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2017 roku

Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe w Gdańsku w X Wydziale Karnym

w składzie:

Przewodniczący: SSR Maria Julita Hartuna

Protokolant: Magdalena Sadowska

przy udziale prokuratora Bartosza Woźniaka

po rozpoznaniu w dniu 01.03.2017 r. na rozprawie sprawy

E. S., s. K. i M. z d. S., ur. (...) w C.

skazanego prawomocnymi wyrokami:

1.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 14 lipca 2008 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 412/08, za czyn z art. 244 kk, za który wymierzono mu karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat tytułem próby, postanowieniem z dnia 10.10.2012 r. zarządzono wykonanie tej kary; kara została już wykonana

2.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 8 marca 2013 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 596/12, za czyn z art. 178a § 2 kk w zw. z art. 244 kk popełnione 8 kwietnia 2012 roku, za który wymierzono mu karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat tytułem próby, postanowieniem z dnia 19.12.2016 r. zarządzono wykonanie tej kary; kara nie została jeszcze wykonana

3.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 6 kwietnia 2016 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 913/15, za ciąg czynów z art. 244 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełnionych 29 sierpnia 2015 roku i 11 września 2015 roku, za które wymierzono mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności; kara nie została jeszcze wykonana

4.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 3 sierpnia 2016 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 453/15, za czyn z art. 244 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełniony 9 marca 2015 roku, za które wymierzono mu karę 1 roku pozbawienia wolności; kara nie została jeszcze wykonana

orzekając na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny i niektórych innych ustaw (Dz.U. z dnia 20 marca 2015 roku, poz. 396)

***

I.  na mocy art. 568a § 1 pkt 2 kpk, art. 85 § 1 i 2 kk, art. 85a kk, art. 86 § 1 i 4 kk łączy kary pozbawienia wolności prawomocnie orzeczone wyrokami:

a)  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 8 marca 2013 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 596/12,

b)  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 6 kwietnia 2016 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 913/15,

c)  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 3 sierpnia 2016 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 453/15

i w ich miejsce wymierza skazanemu E. S. karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 572 kpk umarza postępowanie w pozostałym zakresie;

III.  na mocy art. 576 § 1 kpk a contrario pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w wyrokach podlegających połączeniu pozostawia do odrębnego wykonania;

IV.  na podstawie art. 577 kpk zalicza skazanemu na poczet orzeczonej w punkcie I wyroku łącznej kary pozbawienia wolności okresy rzeczywistego pozbawienia wolności zaliczone skazanemu w sprawach podlegających łączeniu oraz okresy odbytych kar w sprawach podlegających łączeniu;

V.  zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. M. kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści siedem złotych 60/100) tytułem kosztów obrony świadczonej na rzecz skazanego z urzędu, w tym 27,60 zł (dwadzieścia siedem złotych 60/100) tytułem podatku VAT;

VI.  na mocy art. 626 § 1 kpk w zw. z art. 627 kpk i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. 1983, poz. 49/223 ze zm.) zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie, a wydatkami tego postępowania obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt X K 1167/16

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny w sprawie:

Skazany E. S. był karany następującymi prawomocnymi wyrokami:

1.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 14 lipca 2008 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 412/08, za czyn z art. 244 kk, za który wymierzono mu karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat tytułem próby, postanowieniem z dnia 10.10.2012 r. zarządzono wykonanie tej kary; kara została już wykonana

2.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 8 marca 2013 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 596/12, za czyn z art. 178a § 2 kk w zw. z art. 244 kk popełnione 8 kwietnia 2012 roku, za który wymierzono mu karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat tytułem próby, postanowieniem z dnia 19.12.2016 r. zarządzono wykonanie tej kary; kara nie została jeszcze wykonana

3.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 6 kwietnia 2016 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 913/15, za ciąg czynów z art. 244 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełnionych 29 sierpnia 2015 roku i 11 września 2015 roku, za które wymierzono mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności; kara nie została jeszcze wykonana

4.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 3 sierpnia 2016 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 453/15, za czyn z art. 244 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełniony 9 marca 2015 roku, za które wymierzono mu karę 1 roku pozbawienia wolności; kara nie została jeszcze wykonana

dowody: akta spraw X K 412/08, X K 424/10, X K 913/15, X K 596/12 Sądu Rejonowego Gdańsk - Południe w Gdańsku, odpisy wyroków k. 3 - 4, 5 - 6, 10, 11, 12, dane o karalności k. 23 -24, dane o pobytach i orzeczeniach k. 30 - 33

Skazany jest żonaty, nie posiada majątku, mieszka w lokalu gminnym z zoną, córką i jej rodziną. Standard lokalu jest niski, czynsz i media nie są opłacane. Skazany był jedynym żywicielem rodziny, utrzymywał się z prac dorywczych oraz zapomóg. W miejscu zamieszkania jest postrzegany jako osoba spokojna, grzeczna, pomocna, ale i nie stroniąca od alkoholu.

Postawę skazanego w zakładzie karnym określa się jako przeciętną. Skazany odbywa karę w systemie zwykłym, zachowuje się zgodnie z wymogami regulaminu, nie był karany dyscyplinarnie ani nagradzany. Nie jest zatrudniony, motywowany, złożył wniosek o skierowanie do pracy. Nie brał udziału w żadnym z programów resocjalizacyjnych. Został skierowany do oddziału terapeutycznego w związku z uzależnieniem od alkoholu. Deklaruje krytyczny stosunek do popełnianych przestępstw. Utrzymuje kontakty z członkami rodziny.

dowody: opinia o skazanym k. 29, wywiad środowiskowy k. 21

Sąd zważył, co następuje:

Zacząć wypada od wskazania, iż od dnia 1 lipca 2015 r. ustawodawca gruntownie przebudował model orzekania w przedmiocie wyroku łącznego i kar łącznych, uchwalając również przepisy intertemporalne, które wskazują jakie przepisy stosować po dacie 1 lipca 2015 r. w związku z wejściem w życie w dniu 1 lipca 2015 roku przepisów ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks Karny oraz niektórych innych. Przepis art. 19 ust 1 wyżej wymienionej ustawy stanowi, że przepisów rozdziału IX kodeksu karnego, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy. W niniejszej sprawie, skoro E. S. został skazany m.in. wyrokiem Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 6 kwietnia 2016 r. w sprawie X K 913/15 (a co więcej, później zapadł wobec niego kolejny wyrok), stosować należy przepisy znowelizowane.

Zgodnie z art. 85 § 1 i 2 kk w obecnym brzmieniu, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną. Podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa, o których mowa w § 1. Należy nadmienić, że w przypadku E. S. zastosowania nie znajdują przepisy art. 85 § 3 i 4 kk.

W niniejszej sprawie przesłanki warunkujące możliwość wydanie wyroku łącznego zachodzą zatem w stosunku do następujących wyroków, podlegających wykonaniu:

1.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 8 marca 2013 roku wydany w sprawie o sygn. akt X K 596/12

2.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 6 kwietnia 2016 roku wydany w sprawie o sygn. akt X K 913/15

3.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 3 sierpnia 2016 roku wydany w sprawie o sygn. akt X K 453/15.

We wszystkich tych przypadkach E. S. wymierzono kary pozbawienia wolności, a zatem kary, które można ze sobą połączyć. Nadto, żadna z tych kar nie została jeszcze w całości wykonana.

Rozważając kwestię wysokości kary łącznej, jaka winna zostać orzeczona względem E. S. w miejsce skazań objętych wyżej wymienionymi wyrokami Sąd miał na względzie treść art. 86 kk, wyznaczającego jej granice. Z przepisu tego wynika, że Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa (ewentualnie - kar łącznych, podlegających łączeniu, vide art. 86 § 4 kk) do ich sumy, nie przekraczając jednak w odniesieniu do kary pozbawienia wolności – 15 lat. Co do zasady zatem, kara łączna pozbawienia wolności w tym wypadku powinna mieścić się w granicach od 1 roku pozbawienia wolności do 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Nadmienić należy, że wymierzając karę łączną Sąd nie rozważa ponownie kwestii społecznej szkodliwości czynów, za które zostały orzeczone kary jednostkowe, ani też stopnia zawinienia przy popełnieniu wyżej wymienionych czynów. W doktrynie prawa karnego podkreślano dotąd, że przy wymiarze kary łącznej decydujące znaczenie ma wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej (M. Szewczyk, Kara łączna w polskim prawie karnym, Kraków 1981, s. 78). Zastosowanie właściwej zasady łączenia kar (absorpcji, kumulacji, asperacji) w głównej mierze zależy od związku podmiotowego i przedmiotowego pomiędzy zbiegającymi się czynami. W aspekcie przedmiotowym związek realnie zbiegających się przestępstw wyrażają kryteria przedmiotowe poszczególnych przestępstw, tj. bliskość czasowa ich popełnienia (największa, gdy przestępstwa popełniane są równocześnie lub bezpośrednio po sobie), tożsamość osób pokrzywdzonych (największa ścisłość związku zachodzi, gdy kilkoma przestępstwami pokrzywdzono tę samą osobę), rodzaj naruszonego dobra prawnego (im bardziej zbliżone dobra prawne, tym większa przedmiotowa bliskości przestępstw), sposób działania sprawcy. W aspekcie podmiotowym chodzi o motywy bądź pobudki kierujące sprawcą, rodzaj i formę jego zawinienia. Im ściślejszy związek podmiotowy i przedmiotowy pomiędzy zbiegającymi się czynami, tym bardziej zasadne jest zastosowanie zasady absorpcji. (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 18 marca 1981 r. VI KZP 5/81, OSNPG 1981, z. 5, poz. 43 oraz uchwale w składzie 7 sędziów z dnia 25 lutego 2005 roku, I KZP 36/04, OSNKW 2005, Nr 2, poz. 13). Dodany nowelizacją obowiązującą od 1 lipca 2015 roku przepis art. 85a kk wprost wskazuje zaś, że orzekając karę łączną, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Mając na uwadze powyższe względy Sąd doszedł do przekonania, iż wymiar kary łącznej za pozostające w zbiegu przestępstwa w tym wypadku winien zostać ukształtowany na zasadzie asperacji, jako że omawiane czyny to przestępstwa podobne (każdorazowo z art. 244 kk), ale popełnione w dość znacznych odstępach czasu - jedno w roku 2012, następne po niemal trzech latach, a kolejne w ciągu, w odstępach dwutygodniowych.

Na korzyść skazanego, tj. jako okoliczności mające przemawiać za zastosowaniem zasady absorpcji, Sąd uwzględnił jego właściwą postawę podczas odbywania kary pozbawienia wolności oraz stosunkowo pozytywną opinię z zakładu karnego, w którym skazany przebywa. Sąd miał też na względzie sytuację rodzinną skazanego, fakt, iż dąży on do utrzymania więzi z członkami najbliższej rodziny, których sytuacja finansowa po osadzeniu E. S. jest bardzo trudna.

Natomiast okolicznością wyjątkowo niekorzystną dla E. S. jest fakt, iż część omawianych czynów została popełniona przez niego w warunkach recydywy. Co więcej, w ostatnim czasie zdecydowanie wzrosła częstotliwość naruszania porządku prawnego przez skazanego. Oznacza to, że skazanie oskarżonego i wymierzenie mu najsurowszych kar nie spełniło swej podstawowej funkcji, mianowicie nie powstrzymało w żaden sposób E. S. przed popełnianiem kolejnych przestępstw. Skazany przekonał się o skuteczności wymiaru sprawiedliwości, wiedział, że popełnianie przez niego przestępstw będzie skutkowało określonymi negatywnymi konsekwencjami, był świadom, czym w praktyce jest kara pozbawienia wolności, gdyż ją odbywał, podjęto wobec niego próbę resocjalizacji, lecz okazało się, że osiągnięty efekt był tylko pozorny. Zdaniem Sądu, przemawia to przeciwko nadmiernemu skracaniu okresu przebywania przez E. S. w zakładzie karnym, gdzie wobec skazanego będą prowadzone oddziaływania edukacyjne i terapeutyczne, w szczególności odbędzie on niezbędną i kluczową w jego przypadku terapię uzależnienia od alkoholu.

Dlatego też, zdaniem Sądu, adekwatna do okoliczności sprawy jest kara łączna 2 lat pozbawienia wolności.

Na marginesie należy wskazać, że Sąd rozważał również, czy względniejszym dla skazanego nie będzie zastosowanie wobec niego przepisów obowiązujących przed 1 lipca 2015 r., zgodnie z przepisem art. 4 § 1 kk. Niemniej jednak, według zasad obowiązujących uprzednio, wyrok Sądu Rejonowego Gdańsk - Południe w Gdańsku w sprawie X K 596/12 nie podlegałby połączeniu z innymi wyrokami, zatem skazany nie miałby możliwości uzyskania nowego wyroku łącznego łączącego wszystkie odbywane obecnie kary, a tym samym nie miałby tak dużej szansy na skrócenie okresu pobytu w izolacji.

Sąd uznał za w pełni wiarygodny materiał dowodowy zgromadzony w sprawie w postaci opinii o skazanym, wywiadu kuratora, danych o karalności, odpisów orzeczeń, danych z akt poprzednich spraw. Dowody te są kompletne, zebrane zgodnie z wymogami procedury, nie były kwestionowane przez strony, a zatem brak jest podstaw do ich podważania.

W punkcie III wyroku na podstawie art. 576 § 1 kpk ( a contrario) pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w wyrokach określonych w punkcie I wyroku łącznego Sąd pozostawił do odrębnego wykonania. Natomiast w punkcie II Sąd umorzył postępowanie w pozostałym zakresie (co do części nie podlegającej łączeniu).

Zgodnie z brzmieniem art. 577 kpk Sąd zaliczył także skazanemu na poczet orzeczonej w punkcie I wyroku łącznej kary pozbawienia wolności okresy rzeczywistego pozbawienia wolności zaliczone skazanemu w sprawach podlegających łączeniu oraz okresy odbytych kar w sprawach podlegających łączeniu.

Sąd rozstrzygnął także o kosztach obrony świadczonej na rzecz oskarżonego z urzędu, zasądzając od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. M. kwotę 149,60 zł, w tym 27,60 zł tytułem podatku VAT. Przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia Sąd miał na uwadze ilość terminów rozpraw i wysokość stawek urzędowych za udział w postępowaniu o wydanie wyroku łącznego.

Na mocy art. 624 § 1 kpk Sąd orzekł o kosztach postępowania w sprawie, zwalniając E. S. od ich ponoszenia w całości, obciążając nimi Skarb Państwa, z uwagi na trudną sytuację majątkową skazanego.