Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lutego 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Kazimierz Cieślikowski

Protokolant Igor Ekert

po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2019 r.

przy udziale Mariusza Adamioka Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Z.

sprawy Z. P. ur. (...) w Z.

syna K. i G.

oskarżonego z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, art.178a§1 kk, art.180a kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 29 sierpnia 2018 r. sygnatura akt II K 153/18

na mocy art. 437 kpk, art. 438 kpk, art. 636 § 1 kpk

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

- przyjmuje, że zachowania przypisane oskarżonemu w punktach 2 i 3 stanowią jedno przestępstwo z art. 178a § 1 kk i art. 180a kk przy zast. art. 11 § 2 kk, ustalając ponadto, że środek psychoaktywny, pod którego wpływem był oskarżony to Δ ⁹-Tetrahydrokannabinol i za ten czyn na podstawie art. 178a § 1 kk przy zast. art. 11 § 3 kk orzeka wobec oskarżonego karę 7 (siedem) miesięcy pozbawienia wolności,

- ustala, że podstawą karną orzeczenia środka karnego z punktu 5 jest art. 42 § 2 kk i ustala, że jest on orzeczony za czyn, o którym mowa wyżej,

- uchyla orzeczenie o karze łącznej z punktu 4 i na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 kk łączy kary pozbawienia wolności z punktu 1, a także opisaną wyżej i orzeka wobec niego łączną karę pozbawienia wolności w wymiarze 8 (osiem) miesięcy;

2.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki za postępowanie odwoławcze w kwocie 20 zł (dwadzieścia złotych) i wymierza mu opłatę za II instancję w kwocie 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych).

Sygn. akt VI Ka 1060/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 29 sierpnia 2018 roku, sygn. akt II K 153/18 oskarżony Z. P. został uznany za winnego przestępstwa z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i skazany za ten czyn na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności (punkt 1). Tymże wyrokiem oskarżony został uznany za winnego występku z art. 178 a § 1 kk i skazany na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności (punkt 2). Został również uznany za winnego występku z art. 180 a kk i skazany na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności (punkt 3). Łącząc te kary Sąd orzekł łączną karę 8 miesięcy pozbawienia wolności (punkt 4). Na mocy art. 43 a § 2 kk orzekł wobec oskarżonego świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie 5000 zł (punkt 6) a na mocy art. 42 § 1 a pkt 1 kk i art. 42 § 2 kk zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres lat 3 (punkt 5). Na mocy art. 70 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii orzekł Sąd przepadek środków odurzających w postaci 4,4 g marihuany i zarządził ich zniszczenie (punkt 7). Zasądził Sąd od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe (punkt 8).

Od powyższego wyroku Sądu Rejonowego apelacje wnieśli: obrońca oskarżonego i oskarżyciel publiczny. Prokurator zaskarżył wyrok w części odnoszącej się do rozstrzygnięć 2,3 i 5 na niekorzyść oskarżonego. Postawił orzeczeniu zarzuty: 1 obrazy prawa materialnego a to art. 11 § 1 i 2 kk poprzez jego wadliwą wykładnię powodującą uznanie iż zarzucane oskarżonemu zachowania z art. 178 a § 1 kk i w art. 180 a kk stanowią odrębne czyny zabronione, podczas gdy stanowią one jeden czyn zabroniony wyczerpujący znamiona określone w art. 178 a § 1 kk oraz w art. 180 a kk, 2 mającą wpływ na treść wyroku obrazę art. 413 § 2 kk poprzez jednokrotne orzeczenie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, bez wskazania za który z przypisanych oskarżonemu czynów środek ten został orzeczony.

Wniósł prokurator o uznanie, iż czyny zarzucane w punktach II i III stanowią jedno przestępstwo z art. 178 a § 1 kk i art. 180 a kk w zw z art. 11 § 2 kk, proponując nowy opis tego czynu i wymierzenie za ten czyn na podstawie art. 178 a § 1 kk w zw z art. 11 § 3 kk kary 7 miesięcy pozbawienia wolności a także o wskazanie, że orzeczona kara łączna łączy kary orzeczone za czyny z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz z art. 178 a § 1 kk i 180 a kk w zw z art. 11 § 2 kk.

Obrońca oskarżonego zaskarżył wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze, zarzucając wyrokowi rażącą niewspółmierność kary poprzez orzeczenie kary bezwzględnej 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Domagał się zmiany wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary o charakterze wolnościowym. Alternatywnie wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja obrońcy oskarżonego okazała się bezzasadna, natomiast apelacja prokuratora była uzasadniona.

Uniknął Sąd I instancji takich uchybień, które stanowiłyby bezwzględne przyczyny odwoławcze. Zaakceptować należy też ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji.

W pierwszej kolejności odniesie się Sąd do apelacji prokuratora, gdyż jej uwzględnienie implikowało redukcję ilości przypisanych oskarżonemu czynów zabronionych i tym samym ilości kar orzeczonych wobec oskarżonego.

Trafne są w istocie obydwa zarzuty apelacji oskarżyciela publicznego. Istotnie, poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne nakazują ocenić, że zachowania oskarżonego polegające na prowadzeniu pojazdu pod wpływem środka odurzającego i prowadzeniu pojazdu w postaci mimo cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami to jeden czyn zabroniony wypełniający znamiona dwóch przepisów ustawy karnej. Trzeba twierdzić, że oskarżony prowadził (jednorazowo) pojazd mechaniczny pod wpływem środka psychoaktywnego, jednocześnie nie stosując się do decyzji właściwego organu o cofnięciu uprawnień do prowadzenia pojazdów. Trzeba dodać, że uchybienie Sądu było pochodną stanowiska prokuratora zawartego w akcie oskarżenia, z którego prokurator wycofał się dopiero po wydaniu wyroku w Sądzie I instancji.

Trafnie też prokurator dostrzega, że gdyby oskarżony popełnił dwa różne przestępstwa, z których jedno byłoby kwalifikowane z art. 178 a § 1 kk a drugie z art. 180 a kk to konieczne byłoby orzeczenie dwóch środków karnych zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych (każdego na innej podstawie prawnej).

Kierując się stanowiskiem prokuratora zawartym w środku odwoławczym Sąd Okręgowy dokonał stosownej korekty wyroku Sądu I instancji.

W odniesieniu do apelacji obrońcy oskarżonego to trzeba zauważyć, iż kwestionując orzeczenie o karze zdaje się on nie dostrzegać, że Sąd I instancji orzekł trzy kary jednostkowe i karę łączną. Nie wskazuje też obrońca oskarżonego o którą z orzeczonych kar w apelacji chodzi. Sąd Okręgowy zatem rozważy każdą z kar jednostkowych i karę łączną.

Co się tyczy kary z punktu 1, to mimo stosunkowo niewielkiej ilości środka odurzającego, który oskarżony posiadał, Sąd Okręgowy nie widzi podstaw by zakwalifikować czyn oskarżonego jako wypadek mniejszej wagi. Jako niewiarygodne należy ocenić wyjaśnienia oskarżonego złożone przed Sądem i wskazujące na to, że środek odurzający w postaci marihuany posiadał z uwagi na chorobę konkubiny. Oskarżony bowiem wyjaśnił także, że był „nawdychany” marihuaną, gdyż z konkubiną próbowali czy to pomaga. Po pierwsze, gdyby marihuana była przeznaczona dla chorej konkubiny to oskarżony nie woził by jej ze sobą samochodem. Po drugie ilość substancji psychoaktywnej Δ ⁹ tetrahydrokannabinolu, która znajdowała się we krwi oskarżonego po zatrzymaniu była na tyle duża, że nie mogła się znaleźć w organizmie oskarżonego w sytuacji o której przed Sądem wyjaśniał. Trzeba wspomnieć też, że Δ ⁹ tetrahydrokannabinol to główna substancja psychoaktywna ziela konopi (marihuany) a więc środka odurzającego z grupy I-N załącznika 1 do ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

Za przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii ustawa przewiduje karę pozbawienia wolności do lat 3. Argumentacja apelującego w tym zakresie nie przekonuje ani do przyjęcia wypadku mniejszej wagi ani też do orzeczenia kary przy zastosowaniu art. 37 a kk. To dobrze, że oskarżony przyznał się do winy. O skrusze w aktach nie ma mowy a protokół z karty 136 nie ukazuje oskarżonego w pozytywnym świetle. Dla wyboru rodzaju kary ani też dla wymiaru kary nie ma znaczenia to, czy oskarżony prowadzi gospodarstwo rolne i w nie inwestuje, czy sprawuje opiekę nad dzieckiem, pomaga konkubinie. Kluczowe znaczenie ma stopień społecznej szkodliwości i sylwetka sprawcy, oceniana głównie przez pryzmat wcześniejszych konfliktów oskarżonego z prawem. Stopień społecznej szkodliwości czynu jest umiarkowany ale stopnia winy nic nie ogranicza a oskarżony trzykrotnie już popełnił wcześniej przestępstwa, w tym przestępstwo zgwałcenia w postaci kwalifikowanej. Karę 3 miesięcy pozbawienia wolności należy uznać za umiarkowanie surową, ale nie rażąco niewspółmiernie surową.

Co się tyczy z drugiego przestępstw przypisanych oskarżonemu a więc czynu z art. 178 a § 1 kk i art. 180 a kk przy zast. art. 11 § 2 kk to stopień społecznej szkodliwości czynu jest stosunkowo wysoki. Decyduje o tym stężenie środka odurzającego we krwi oskarżonego. Na podstawie opinii biegłego stwierdzono w krwiobiegu oskarżonego substancję Δ ⁹ tetrahydrokannabinol w ilości 8,63 ng/ml a więc stężenie ponad ośmiokrotnie przekraczające maksymalny stan dopuszczalny. Już przy stężeniu 2,5 ng/ml Δ ⁹ tetrahydrokannabinolu we krwi jest stan pod wpływem środka odurzającego. Oskarżony zlekceważył decyzję właściwego organu o cofnięciu uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych a celem jej ominięcia poruszał się z ukraińskim prawem jazdy. Był też karany w Niemczech za prowadzenie pojazdu bez uprawnień a w Polsce za przestępstwo z art. 180 a kk. W istocie oskarżony nie przyznał się do prowadzenia pojazdu mechanicznego pod wpływem środka odurzającego przed sądem (k. 136), W takiej sytuacji kara 7 miesięcy pozbawienia wolności za przestępstwo wyczerpujące znamiona i z art. 178 a § 1 kk i z art. 180 a kk (jakiej domagał się przed sądem odwoławczym oskarżyciel publiczny) jest karą wyważoną. Sąd Okręgowy nie widział żadnej możliwości orzeczenia za to przestępsstwo kary innego rodzaju niż kara pozbawienia wolności mimo prymatu kar wolnościowych, gdyż w ocenie Sądu Okręgowego kara innego rodzaju nie spełni celów stawianych karze. Decyduje o tym fakt, że orzekane wobec oskarżonego kary nie przyniosły żadnego rezultatu. Oskarżony jest przestępcą niepoprawnym, lekceważącym obowiązujące prawo.

Sąd orzekł najkrótszy z możliwych zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, obligatoryjne świadczenie pieniężne zostało orzeczone w kwocie odpowiadającej minimum.

Kara łączna została orzeczona na zasadzie asperacji, bardziej ukierunkowana na zasadę absorpcji niż kumulacji. Nie jest to więc kara łączna rażąco niewspółmiernie surowa.

Z tych względów Sąd Okręgowy apelacji obrońcy oskarżonego w takim zakresie, w jakim wskazywała na orzeczenie rażąco niewspółmiernej kary nie uwzględnił, czego konsekwencją było orzeczenie o kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze.