Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lipca 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Małgorzata Sachajczuk - Puławska

Protokolant Przemysław Baranowski

po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2018r w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Województwa (...)

przeciwko (...) S.A. w N.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w N. na rzecz powoda Województwa (...) kwotę 236.026 zł (dwieście trzydzieści sześć tysięcy dwadzieścia sześć złotych) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 22 lipca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w N. na rzecz powoda Województwa (...) kwotę 70.045,52 zł (siedemdziesiąt tysięcy czterdzieści pięć złotych i 52/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych:

a)  od powoda Województwa (...) kwotę 88,63 zł (osiemdziesiąt osiem złotych i 63/100),

b)  od pozwanego (...) S.A. w N. kwotę 1.388,57 zł (tysiąc trzysta osiemdziesiąt osiem złotych i 57/100).

Sygn. akt: IC 520/16

UZASADNIENIE

Powód: Województwo (...) , zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika, złożył w dniu 29 grudnia 2015r. (data prezentaty biura podawczego k.8 ) pozew w postępowaniu upominawczym wnosząc o nakazanie (...) Spółce Akcyjnej w N. aby w terminie dwóch tygodni od otrzymania nakazu zapłaty, zapłacił na rzecz powoda kwotę 1.276.153,09 zł wraz ustawowymi odsetkami od dnia 22 lipca 2015 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. / k.8-9/

W uzasadnieniu pozwu podano ,że strony zawarły umowę, na podstawie której pozwany dostarczył powodowi autobus szynowy (...) przeznaczony do obsługi kolejowych przewozów pasażerskich oraz zobowiązał się świadczyć usługi serwisowania przez okres dwóch lat oraz zastrzeżono kare umowną z tytułu niedotrzymania wymaganej w umowie wartości współczynnika niezawodności tego pojazdu . Powód wskazał ,że domaga się zapłaty od pozwanego kary umownej zastrzeżonej w § 3 ust. 2 pkt 3 umowy stron wobec nie dotrzymania tego współczynnika za poszczególne okresy trzymiesięczne wymienione w tabeli załączonej do pozwu i odmowy przez pozwanego jej zapłaty pomimo wezwania . Podniósł, iż zgłosił pozwanemu 26 reklamacji w okresie od dnia 26.02.2015r. do 25.02.2015r. jednocześnie wskazując, że przedmiotowy pojazd był wyłączony z eksploatacji w okresach wskazanych w tabeli załączonej do wezwania do zapłaty oraz w tabeli uzupełniającej oraz że wyłączenia pojazdu z eksploatacji były w pełni zasadne, a ich przyczyny zostały wskazane w ww. tabelach. / k.9-13/

Nakazem zapłaty z dnia 17 lutego 2016r. wydanym w postępowaniu upominawczym przez Referendarza Sądowego Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie pod sygn. akt I Nc 113/1516 orzeczono ,że pozwany ma zapłacić powodowi kwotę 1.012.965,11 zł wraz ustawowymi odsetkami od dnia 22 lipca 2015r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego./ k.232/

Pozwany – (...) S.A w N., zastąpiony przez zawodowego pełnomocnika , wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty w dniu 10 marca 2016r. / k. 237/, który zaskarżył w części, tj. w zakresie kwoty 311.525,09 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia 22 lipca 2015r. (od dnia 22 lipca 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r. oraz od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty) oraz w zakresie orzeczenia o kosztach postępowania, tj. zasądzającym od pozwanej kwotę 23.152 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, wnosząc o oddalenie powództwa w zaskarżonej części tj. co do kwoty i zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych./ k.237/

W uzasadnieniu powyższego pozwany zaprzeczył istnieniu roszczenia zarówno co do zasady, jak i co do wysokości. Podniósł, że powodowi przysługuje kara umowna wyłącznie w razie obniżenia współczynnika niezawodności wyliczonego zgodnie z warunkami umowy , a pełne, prawidłowe wyliczenie współczynników niezawodności i kar umownych zawiera załączone do sprzeciwu zestawienie. Zaznaczył, iż z jego wyliczeń wynika, iż kara umowna wynosi łącznie 964.628,00 zł plus odsetki w wysokości 48.737,10 zł za sporny okres i dlatego w tym zakresie nie zaskarżył wydanego nakazu zapłaty, zgodnie ze złożoną powodowi wcześniej propozycją ugodowego zakończenia sprawy. Z ostrożności procesowej, na wypadek uznania przez Sąd, że roszczenie w zaskarżonej części jednak przysługuje powodowi co do zasady, pozwany wnosił o miarkowanie kary umownej ze względu na jej rażące wygórowanie i nie wykazanie poniesienia jakiejkolwiek szkody majątkowej na skutek obniżenia współczynnika niezawodności powołując się na uchwałę 7 sędziów SN z 6 listopada 2003r. (III CZP 61/03),cyt .” wysokość szkody ma znaczenie dla miarkowania kary umownej, ponieważ kara umowna ze swojej istoty stanowi zryczałtowaną formę odszkodowania „. Nadto pozwany wnosił o obciążenie powoda całością koszów postępowania na podstawie art. 101 k.p.c. argumentując iż nigdy nie uchylał się od odpowiedzialności z tytułu kar umownych, a jedynie wskazywała powodowi na błędy interpretacyjne i rachunkowe, które ten popełniał i wielokrotnie deklarował polubowne zakończenie sprawy poprzez dobrowolną zapłatę prawidło wyliczonej kwoty kary umownych lecz powód odmówił, a zatem uznać należy, iż nie dała powodowi żadnego powodu do wytoczenia sprawy i uznała żądanie zapłaty w zakresie prawidłowo wyliczonej kwoty kar umownych przy pierwszej czynności procesowej poprzez zaniechanie zaskarżenia nakazu zapłaty w tej części. . /k.238-241/

Powód odnosząc się do sprzeciwu zaprzeczył wszelkim faktom i twierdzeniom pozwanego ,w tym aby w kwietniu 2014r. pojazd był eksploatowany i zarzucił pozwanemu ,że wiedział, że reklamacja nr (...) nie była wówczas zrealizowana i pojazd pozostawał wyłączony z eksploatacji z tej przyczyny a wykorzystywany został w marcu 2014r. jedynie awaryjnie, w przypadku gdy rozkład jazdy nie mógł być realizowany innymi pojazdami, jednak wskutek dalszych problemów, związanych m. in. z nadmiernym zużyciem paliwa zaprzestano tego awaryjnego, wyjątkowego używania pojazdu. Powód podniósł, iż okresy wyłączenia pojazdu z eksploatacji wskazane przez niego oraz wyliczenia wysokości należnej kary umownej są więc w całości prawidłowe. Odnośnie wniosku o "miarkowanie kary umownej ze względu na jej rażące wygórowanie" powód wskazał, że jest on niezasadny, bo pozwany jest profesjonalnym producentem taboru kolejowego i zawierając umowę miał pełną świadomość treści wszystkich jej postanowień, a więc nie można twierdzić, że została spełniona przesłanka rażącego wygórowania kary umownej, o której mowa w art. 484 § 2 k.c. Odnośnie wskazywanych przez pozwanego rzekomych błędów rachunkowych w wyliczeniu kary umownej dla okresów: czerwiec - sierpień 2014r., wrzesień - listopad 2014r. i grudzień 2014r. luty 2015r., powód podał , że jego wyliczenie jest w pełni prawidłowe, a pozwany nie wskazał na czym miałyby polegać rzekome błędy rachunkowe , więc nie może ustosunkować się do zgłoszonych zarzutów w tym zakresie. Również zakwestionował zasadność wniosku obciążenia powoda całością kosztów procesu, na. podstawie art. 101 k.p.c. , który nie może znaleźć zastosowania w tej sprawie i pozwany winien zostać obciążony kosztami procesu w całości, na zasadach ogólnych. /k.304-309/

Ostatecznie powód popierał powództwo w zakresie, w którym pozwany wdał się w spór, natomiast pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko . /k 543/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu 18 czerwca 2013r. strony zawarli w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy z 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznych Umowę nr (...), na podstawie której pozwany zakupił od powoda fabrycznie nowy dwuczłonowy spalinowy autobus szynowy (...) za kwotę 12.622.260 zł brutto przeznaczony do obsługi kolejowych przewozów pasażerskich w ruchu regionalnym oraz pozwany zobowiązał się świadczyć usługi serwisowania tego pojazdu przez okres dwóch lat od daty odbioru pojazdu szynowego. Pojazd ten został odebrany w dniu 29 listopada 2013r. i był użytkowany przez (...) sp. z o.o. .W § 3 ust. 2 pkt 3 przedmiotowej Umowy została zastrzeżona i określony sposób obliczenia współczynnika niezawodności po oraz została zastrzeżona na rzecz powoda kara umowna z tytułu niedotrzymania wymaganej w umowie wartości współczynnika niezawodności przedmiotowego pojazdu . / umowa nr (...) z dnia 18 czerwca 2013r. , protokół odbioru pojazdu z dnia 29 listopada 2013r. wraz protokołem przekazania do eksploatacji k.35-77 /

Pojazd dostarczony przez pozwanego okazał się jednak awaryjny i czasowo był wyłączony z eksploatacji . W okresie od 26 lutego 2014r .do 9 lutego 2015r. powód zgłosił pozwanemu 26 reklamacji : / dokumenty z postępowania reklamacyjnego k.85-225/

W dniu 26 lutego 2014r. Naczelnik Sekcji MNT T. zgłosił (...) sp. z o.o. okoliczność uszkodzonego silnika spalinowego na wagonie (...) w pojeździe nr (...) relacji C. – T.. Na podstawie powyższego zgłoszenia tego samego dnia Koleje (...) zgłosiły do (...) S.A. reklamację o numerze (...). W dniu 28 lutego 2014r. odbyło się spotkanie przedstawicieli (...) oraz (...), dokonano wówczas oględzin silnika spalinowego pojazdu objętego reklamacją (...). Stwierdzono rozbicie bloku silnika i zniszczony korbowód oraz zalecono naprawę na Sekcji Napraw i Eksploatacji Taboru T. przez serwis producenta (...). Przedstawiciel (...) wyraził wtedy zgodę na eksploatację pojazdu na jednym sprawnym powerpacku do czasu wymiany silnika w drugim powerpacku. Mając to na uwadze Koleje (...) – chcąc zachować ciągłość przejazdów - postanowiły kontynuować eksploatację szynobusu (...) zgodnie z zaleceniem (...). Po kilku dniach, tj. w dniu 2 marca 2014r. stwierdzono jednak zbyt duże zużycie paliwa podczas pracy tego pociągu. Dnia 12 marca 2014r. informacja o powyższym problemie została przesłana drogę e-mail między pracownikami Kolei (...). W dniu 17 marca 2014r. Naczelnik Sekcji Napraw i Eksploatacji T. T. poinformował P. M. – Naczelnika Wydziału Napraw, że zamierza jednak definitywnie wyłączyć z ruchu pojazd (...) w związku z uszkodzonym silnikiem. Uszkodzenie to nie pozwalało bowiem na eksploatację ze względu na zwiększony pobór paliwa z jednego zbiornika (ok. 70l/km, co przy 500 litrowym zbiorniku uniemożliwiało przejechanie trasy o łącznej długości 790 km bez między tankowań). W dniu 19 marca 2014r. Koleje (...) wysłały do pozwanego (...) pismo z informacją, że wnoszą o jak najszybsze podjęcie prac serwisowych w celu wyeliminowania usterki, bowiem eksploatacja pojazdu na jednym silniku nie pozwala realizować przejazdów we wszystkich trasach ze względu na pojemność jednego zbiornika paliwa. Według karty rejestrowej pojazdów szynowych w miesiącu marcu 2014r. szynobus (...) odbył podróż w dniach: 2,3, 11-13, 16 marca, a ponadto w rejestrze odnotowano, że w dniach 14-15 i 17-19 jest on „sprawny”. W dniu 20 marca 2014r odbył się jednak przegląd, po którym szynobus całkowicie wyłączono z eksploatacji. W kwietniu (od 1 do 30) szynobus (...) był wyłączony z ruchu (oznaczenie (...)– uszkodzony). W dniu 23 maja 2014 r Dyrektor Kolei (...) poinformował m.in. prezesa zarządu (...), że pojazd (...) jest od dłuższego czasu wyłączony z ruchu, a brak jest informacji co do tego, kiedy zostaną usunięte wszystkie usterki. Zażądano wówczas podjęcia natychmiastowych działań. Z karty rejestrowej pojazdów wynika, że uszkodzenie silnika w (...) usunięto dopiero 5 - 6 czerwca 2014r. . Potwierdza to również załączona do akt notatka służbowa z 6 czerwca 2014r., gdzie wskazano, iż doszło do wymiana silnika na wagonie (...) i naprawy przekładni głównej, której uszkodzenie zdiagnozowano już podczas naprawy silnika. Potwierdzają to także zeznania świadków. Dopiero wtedy zamknięto procedurę reklamacyjną (...). Podobnie na reklamacji tej znalazła się adnotacja, że ukończono ją 6 czerwca 2014r. .

Pismem z dnia 30 czerwca 2015r. powód wezwał pozwanego do zapłaty tytułem kary umownej łącznej kwoty 1.276.153,09 zł objętej żądaniem niniejszego pozwu załączając tabelę, w której przedstawił czas wyłączenia (Ta) pojazdu z eksploatacji w poszczególnych miesiącach, związane z tym obniżenie współczynnika niezawodności (Wn) w poszczególnych miesiącach oraz przyczyny wyłączenia pojazdu z eksploatacji z powołaniem się na poszczególne reklamacje jednocześnie wskazując w tabeli średni współczynnik niezawodności w poszczególnych okresach trzymiesięcznych i wskazał wyliczone tytułem kary umownej kwoty należne za poszczególne okresy trzymiesięczne w związku z niedotrzymaniem określonego w umowie współczynnika niezawodności pojazdu. / wezwanie z załącznikami ( tabelą ) k.77-80/

Pismem z dnia 14 lipca 2015r pozwany odniósł się do wezwania i zaproponował ugodowe rozwiązanie sprawy poprzez zapłatę kwoty 964.628 zł oraz załączył tabelę o treści podobnej do tabeli załączonej przez powoda do wezwania do zapłaty podając własne wyliczenia dotyczące współczynnika niezawodności pojazdu ./ pismo pozwanego z dnia 14 lipca 2015r wraz z załącznikiem ( tabelą ) k.81-84./

Powód jednak nic zgodził się na zawarcie ugody na warunkach zaproponowanych przez pozwanego, a następnie przygotował uzupełniającą tabelę, która zawiera wskazania dotyczące czasu rozpoczęcia i zakończenia poszczególnych reklamacji, a także okresów postoju pojazdu.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie : dokumentów złożonych przez obie strony, poza prywatną opinią pozwanego z dnia 22 maja 2018r k. 525-530, nie budziły wątpliwości i okazały się wiarygodnym źródłem dowodowym .

Nadto Sąd oparł się zeznaniach świadków zgłoszonych przez obie strony : B. G. / k.320-322/, T. O. /k.322—325/, Ł. K. /k.337-338/, M. Z. /k.338-339/, B. W. /k.339-340 /, które uzupełniały się tworząc ciąg logicznych zdarzeń.

Poza tym Sąd skorzystał z opinii biegłego sądowego prof. dr hab. inż. M. S. / pisemna z dnia 30.06.2017r. /k.383-403/, pisemna uzupełniająca z dnia 16.02.2018r. / k.470-483/ , ustna uzupełniająca na rozprawie w dniu 03.07.2018r /k.540-542/ uznając ,że jest wyczerpująca i przekonująca. Wprawdzie ww. ekspert doszukał się w dokumentacji reklamacyjnej prowadzonej przez strony pewnych braków formalnych, nie mniej to w żaden sposób nie zmienia faktu, że szynobus zakupiony od pozwanego okazał się egzemplarzem wysoce wadliwym. Jeśli okolicznością bezsporną jest ,że w lutym 2014r. obie strony zgodziły się ,że pojazd jest niesprawny to ocena tego jest jednoznaczna . Sąd podzielił zdanie eksperta, że w okresie reklamacji nie było normalnej eksploatacji szynobusu chociaż były okresy jego używania w stanie gdy nie spełniał parametrów projektowych, technicznych ani bezpieczeństwa. Jednakże nie sposób czynić zarzutu powodowi, że próbował zminimalizować skutki awaryjności pojazdu zważywszy na cel jakiemu miał służyć chociaż z punktu widzenia jako środek transportu publicznego i bezpieczeństwa nie powinien był być używany zanim nie został skutecznie naprawiony przez pozwanego w czerwcu 2014r. .

Sąd oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu finansów, albowiem sam był w stanie dokonać weryfikacji poprawności wyliczenia spornych kar umownych .

Sąd zważył , co następuje :

Powództwo zasługuje na uwzględnienie, aczkolwiek nie całkowicie, a oparcie znajduje w art.483-484 § 1 k.c. w zw. z art. 471 k.c. .

Powód wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 1.276.153,09 zł i zgodnie z tym żądaniem został w dniu 17 lutego 2016r. wydany nakaz zapłaty. Pismem z dnia 10 marca
2016r. pozwany wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zaskarżając go wyłącznie w części, tj. ponad kwotę 964.628 zł wraz z odsetkami ustawowymi. Zatem sporna pozostawała kwota 311.525,09 zł, na którą składała się wyliczona przez powoda kara umowna w związku z obniżeniem współczynnika niezawodności za okresy: marzec - maj 2014r., czerwiec – sierpień 2014, wrzesień – listopad 2014, grudzień – luty 2015 r..

Zgodnie z umową stron, której przedmiotem było dostarczenie powodowi fabrycznych nowych dwuczłonowych spalinowych autobusów szynowych przeznaczonych do przejazdów pasażerskich, współczynnik niezawodności tych pojazdów (WN) nie mógł być niższy od wartości 0,95 (95%), a w przypadku, gdyby ten współczynnik okazał się jednak niższy od tej wartości pozwany ( wykonawca ) miał zapłacić karę umowną w wysokości 0,1% wartości umowy netto (tj. 10.262 zł) za każdy 1% obniżenia współczynnika. Współczynnik niezawodności WN obliczano według ustalonego wzoru WN = (T-Ta)/T, gdzie T oznaczał czas pozostawania pojazdu w eksploatacji, a Ta – łączny czas wszystkich wyłączeń awaryjnych liczony w pełnych godzinach, od momentu przekazania pojazdu w miejscu przeprowadzenia naprawy do momentu ponownego przekazania pojazdu do dalszej eksploatacji. Między stronami zaistniał spór co do poszczególnych okresów, w jakich doszło do wyłączenia z eksploatacji zamówionych pojazdów oraz przede wszystkim odnośnie do sposobu obliczenia kary umownej należnej powodowi.

Dla okresu marzec - maj 2014r. powód wyliczył, że współczynnik niezawodności wyniósł 0,15, czyli doszło do obniżenia ww. parametru o 0,80 w stosunku do tego przyjętego w umowie. Powyższe dane obejmowały sporny okres od dnia 9 kwietnia do 29 kwietnia 2014r., w którym szynobus (...)nie odbywał planowych podróży z uwagi na uszkodzenie jednego z silników. Powód twierdził, że w kwietniu 2014 r. czas postoju pociągu wyniósł 720 godzin, gdy tymczasem pozwany uznał, że wyłącznie przez 270 godz. szynobus nie był sprawny. Mając na uwadze rozbieżność ww. informacji każda ze stron odmiennie obliczyła współczynnik niezawodności (powód WN 0,15, pozwany WN 0,38). Niezgodny między stronami był także sposób obliczenia kary umownej. Powód twierdził, że umowę należy rozumieć w ten sposób, że 1% obniżenia współczynnika oznacza 1% z 0,95, a zatem 0,0095. Natomiast pozwany podnosił, że umowa nie pozostawia wątpliwości co do tego, że 1% to 0,01, czyli taka tylko wartość pomniejsza 0,95 (np. do 0,94; 0,93 itp.). W konsekwencji tego powód domagał się za ten okres kwoty 865.039,56 zł , pozwany uznał jednak to żądanie wyłącznie co do kwoty 584.934,56 zł.

Rozważając zasadność stanowisk obu stron oraz mając na względzie okoliczności zaistniałe w okresie spornym Sąd zważył, że nie ulega wątpliwości, że w zakwestionowanym okresie 9 – 29 kwietnia 2014r. szynobus (...) nie był eksploatowany zgodnie z Umową. Okoliczność, na jaką powołuje się pozwany, iż nie otrzymał żadnego zgłoszenia usterki z tego okresu, nie mogła być uwzględniona. Z ustalonego stanu faktycznego bowiem wynika, że o fakcie uszkodzenia silnika pozwany wiedział już 26 lutego 2014r. , a usterkę tę usunięto dopiero na początku czerwca 2014r. Wprawdzie w marcu 2014r. Koleje (...) kilkukrotnie wykorzystywały szynobus, lecz miało to na celu awaryjne użycie pojazdu do czasu jego naprawy (według zaleceń serwisanta eksploatacja pojazdu na jednym sprawnym powerpacku miała być tylko do czasu wymiany silnika w drugim powerpacku). Starano się eksploatować pociąg na jednym silniku, co okazało się jednak niemożliwe ze względu na znaczny pobór paliwa. W konsekwencji tego szynobus stał się całkowicie nieużyteczny dla powoda, nie mógł on z niego korzystać zgodnie z przeznaczeniem. Pozwany nie może przy tym powoływać się na to, że skoro powód zdecydował się na eksploatację pociągu w marcu, to należałoby uznać, że pojazd był sprawny, a ewentualne jego uszkodzenie w kwietniu 2014 r. powinno być odrębnie zgłoszone. Pozwany miał świadomość istnienia poważnej usterki szynobusu w lutym 2014r., a mimo to nie usunął jej niezwłocznie po zgłoszeniu. W dniu 19 marca 2014r. otrzymał nawet wezwanie do podjęcia prac serwisowych w celu wyeliminowania ww. usterki. Nastąpiło to jednak dopiero po 3 miesiącach, w dniu 7 czerwca 2014r. pojazd mógł być już normalnie eksploatowany przez Koleje (...). Oznacza to, że powód ma prawo żądać wypłaty żądanego świadczenia za okres 9-29 kwietnia 2014r., z tym, że w wysokości 820.960 zł, nie zaś 865.039,56 zł . Umowa łącząca strony – wbrew zarzutom powoda - nie pozostawia wątpliwości co do jej interpretacji. Współczynnik niezawodności w tym przypadku należało policzyć jako 1% poniżej przyjętego poziomu 95%, tzn. skoro doszło do obniżenia tego współczynnika o 80% (95% - 15%, tj. 0,95 – 0,15), to 80 x 10.262 zł daje kwotę 820.960 zł . Powyższa koncepcja metody liczenia WN jest zgodna ze stanowiskiem pozwanego. Nie sposób zgodzić się z metodą rachowania według pomysłu powoda. W czasie negocjacji umowy kwestia ta nie była omawiana przez strony, co oznacza, że dla pozwanego było oczywiste, że nałożona na niego kara umowna będzie zależna od za każdego 1% obniżenia współczynnika, który wynosił 95%. Powód wówczas nie starał się przedstawić swojej subiektywnej wykładni tej części umowy, nie doprecyzował też w jej treści, w jaki sposób rozumie definicję obniżenia WN o punkt procentowy. Mając na względzie, że stał się on twórcą umowy, to ewentualne niejasności i wątpliwości powinny być interpretowane na korzyść pozwanego.

Z powyższych względów oddaleniu podlegał też wniosek powoda w zakresie powołania biegłego ds. księgowości celem wyliczenia wysokości kar umownych należnych powodowi z tytułu niedotrzymania współczynnika niezawodności przy uwzględnieniu metodologii wskazanej przez niego.

Z kolei odnosząc się do okresu czerwiec – sierpień 2014r. Sąd zważył, że poza sporem pozostawała kwestia liczby godzin postoju pojazdu i strony były zgodne co do wartości współczynnika niezawodności WN wynoszącego 74%, tj. WN został obniżony o 21% (k.79 – tabela powoda, k.83 – tabela pozwanego). Sporem zaś objęto – jak w poprzednim okresie – metodologię obliczania kary umownej. Biorąc pod uwagę uprzednie rozważania należało zatem przyjąć, że kara umowna za ten okres wynosi 215.502 zł, tj. 21 x 10.262 zł.

Podobnie w przypadku okresu wrzesień – listopad 2014 niesporna była kwestia liczby godzin postoju pojazdu i strony pozostawały zgodne co do wartości współczynnika niezawodności WN wynoszącego 90%, tj. WN został obniżony o 5%. Wprawdzie biegły sądowy do własnych obliczeń uwzględnił WN = 0,89, lecz wynikało to z błędnego przyjęcia wartości tego parametru dla miesiąca listopada 2014r . Początkowo bowiem powód w korespondencji z pozwanym wskazywał, że średni współczynnik niezawodności dla miesięcy wrzesień – listopad 2014 jest równy 89% (z uwagi na WN 0,85 dla listopada 2014r.), gdy tymczasem ostatecznie strony uzgodniły, że będzie on wynosił 90% (wrzesień 2014 - 0,88; październik 2014 - 0,96 i listopad 2014 - 0,88, czyli średnia to 0,9 – zob. k.259). Taki sam współczynnik powód uwzględniwszy tę wartość (95% - 90%) należna powodowi kara umowna wynosi 51.310 zł (5 x 10.262 zł).podał w wezwaniu do zapłaty oraz w niniejszym pozwie, dlatego też

Natomiast w okresie grudzień 2014 – luty 2015r. podkreślenia wymaga, że pomimo spornego charakteru liczby godzin postoju pojazdu w styczniu 2015r. (powód twierdził, że było to 214 h, zaś pozwany 201 h), zarówno w wezwaniu do zapłaty, jak i w korespondencji stron ostatecznie obie strony przyjęły wartość średniego współczynnika WN na poziomie 0,84. Skoro jednak powód starał się w niniejszym procesie dowieść, że z uwagi na większą liczbę godzin postoju pojazdu w miesiącu styczniu 2015r. WN powinien jednak wynieść 0,66 (czyli na okres grudzień 2014 – luty 2015 średnio 0,83), to można przypuszczać, że wskazana przez powoda w piśmie z dnia 30 czerwca 2015r. wartość współczynnika niezawodności była błędna (k.79). Niezależnie od powyższego przyjęcie koncepcji średniego WN na poziomie 0,83 nie byłoby prawidłowe. Po pierwsze niesporny pozostawał czas wyłączenia z eksploatacji pojazdu w dniach 22 stycznia, 23 stycznia, 26 stycznia – 33 godz. i 30 stycznia – 6 godz., sporem objęto tylko okres 30 grudnia 2014 – 8 stycznia 2015r. . O ile biegły sądowy stwierdził, że można przyjąć, iż czas postoju dla reklamacji złożonych 30 grudnia 2014r. i 7 stycznia 2015r. wynosił 214 godz. (tak jak żądał tego powód), o tyle obarczył to warunkiem, że jest to możliwe wyłącznie w przypadku uznania, iż w dniu 7 stycznia 2015r. eksploatacja pojazdu była spowodowana wykonaniem testów szynobusu, a nie przewozem pasażerów. W odpowiedzi na powyższe powód złożył oświadczenie, że eksploatacja pojazdu w dniu 7 stycznia 2015r. de facto miała na celu tylko wykonanie jego testów i odbywała się bez pasażerów. Jednakże nie sposób przyjąć takie twierdzenie za wiarygodne, a wobec zarzutu pozwanego, pozostawało ono nieudowodnione. W konsekwencji powyższego Sąd przychylił się do argumentacji pozwanego i dla obliczenia kary umownej przyjął, że w tym ostatnim spornym okresie liczba godzin postoju szynobusu wynosiła 240 godz. (201 + 33 + 6). Uwzględniając przy tym WN na poziomie 0,84 wysokość kary umownej (95% - 84% = 11% x 10.262 zł) będzie równa 112.882 zł .

Dokonując podsumowania ww. rozważań Sąd zważył, że powód miał prawo żądać od pozwanego zapłaty kary umownej z tytułu niedochowania współczynnika niezawodności na ustalonym umownie poziomie w okresach luty 2014r. – maj 2014, czerwiec 2014 – sierpień 2014, wrzesień 2014 – listopad 2014, grudzień 2014 – luty 2015r. w łącznej wysokości 1.200.654 zł. Mając na względzie, że pozwany zaskarżył nakaz w części, tj. ponad kwotę 964.628 zł, do zasądzenia pozostaje kwota 236.026 zł .

Nakaz zapłaty uprawomocnił się w części, tj. co do uznanej przez pozwanego kwoty 964.628 zł. Należało zatem orzec o kosztach procesu na zasadzie art. 100 k.c. tj. stosunkowo rozdzielając koszty uznając, że powód wygrał sprawę w 94% (964.628 zł + 236.026 zł = 1.200.654 zł, co stanowi 94% z kwoty dochodzonej pozwem 1.276.153,09 zł). Powód poniósł koszty opłaty od pozwu – 63.808 zł, wynagrodzenia radcy prawnego – 7.200 zł (§ 2 pkt 7 taksy według Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych opubl. w Dz.U.2015.1804, obowiązujący na dzień wniesienia pozwu, tj. 29 grudnia 2015r.) i zaliczki na biegłego – 4.000 zł, z czego 94% wynosi 70.507,52 zł (0,94 x 75.008 zł). Pozwany zaś poniósł koszty pełnomocnika procesowego 6% x 7.200 zł i zaliczki na biegłego 6% x 500 zł, tj. 462 zł. W tym stanie rzeczy pozwany powinien zapłacić powodowi kwotę 70.045,52 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (70.507,52 zł – 462 zł).

Sąd nie znalazł podstaw aby zastosować art. 101 k.p.c. i obciążyć powoda całością kosztów procesu.

Ze Skarbu Państwa wypłacono przy tym biegłemu sądowemu kwotę 1.477,20 zł (16 zł + 1.461,20 zł), którą w 94% powinien pokryć pozwany – 1.388,57 zł, a powód w 6% - 88,63 zł.

Z tych wszystkich względów Sąd, na podstawie powołanych przepisów, orzekł jak w sentencji.