Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia (del.) Justyna Dołhy

Protokolant: protokolant sądowy- stażysta Bartłomiej Sasin

przy udziale prokuratora Anety Ostromeckiej

po rozpoznaniu dnia 12 września 2019 r.

sprawy J. F. syna F. i A. urodzonego (...) w P.

oskarżonego o przestępstwa z art. 244 kk w zw. z art. 31 § 2 kk oraz art. 207 § 1 kk w zw. z art. 64 § 2 kk w zw. z art. 31 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Otwocku

z dnia 24 stycznia 2019 r. sygn. akt II K 723/18

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II.  zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Otwocku na rzecz adw. W. K. kwotę 516,60 zł obejmującą wynagrodzenie za obronę z urzędu oskarżonego w instancji odwoławczej oraz podatek VAT,

III.  zwalnia oskarżonego od uiszczenia kosztów sądowych w II instancji, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt VI Ka 653/19

UZASADNIENIE

Zarzuty apelacji i przytoczone na ich poparcie argumenty nie znalazły uznania Sądu Okręgowego i nie miały wpływu na zmianę zaskarżonego wyroku. Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie, nie dopuścił się obrazy przepisów prawa procesowego wskazanych w apelacji, a ustalenia faktyczne zostały poczynione na podstawie całokształtu materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej, ocenionego w sposób wszechstronny z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego. Sąd Rejonowy ocenił materiał dowodowy w sposób kompleksowy, odnosząc się do wszystkich zgromadzonych i przeprowadzonych w toku rozprawy dowodów. Sąd wywiódł prawidłowy wniosek w przedmiocie winy oskarżonego, brak również podstaw do zakwestionowania wymiaru orzeczonej wobec oskarżonego kary. Trzeba zarazem podkreślić, iż Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie w sposób wyczerpujący, dążąc do pełnego wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, w tym skrupulatnie weryfikując linię obrony oskarżonego. Stanowisko skarżącego sprowadza się w istocie rzeczy do polemiki z przeprowadzoną przez Sąd pierwszej instancji oceną dowodów i wyprowadzonymi na jej podstawie ustaleniami faktycznymi, polemiki opartej na wybiórczym podejściu do ujawnionych okoliczności sprawy i rozpatrywaniu poszczególnych faktów w oderwaniu od pozostałych.

Jak wielokrotnie podkreślano w doktrynie i orzecznictwie, przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 kpk wtedy, gdy: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 kpk) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 kpk), stanowi wyraz rozważenia wszystkich tych okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 kpk), jest wyczerpujące i logiczne - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 kpk). Akcentuje to szereg orzeczeń Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych (por. wyrok SN z 3.09.1998 r. sygn. V KKN 104/98 – Prokuratura i Prawo rok 1999, nr 2, poz. 6; a także wyrok SA w Łodzi z 20.03.2002 r. sygn. II AKa 49/02 – Prokuratura i Prawo rok 2004, nr 6, poz. 29). Wszystkim tym wymogom Sąd Rejonowy sprostał.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, skutkujący wpływem na treść rozstrzygnięcia jest trafny wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania oraz gdy błąd ten mógł mieć wpływ na treść orzeczenia. Zarzut w zakresie błędu w ustaleniach faktycznych nie może się przy tym sprowadzać do samego tylko zakwestionowania stanowiska sądu czy też do samej tylko nieuzasadnionej właściwą oceną dowodów polemiki z ustaleniami sądu, lecz powinien wskazywać nieprawidłowości w rozumowaniu sądu odnośnie do oceny okoliczności sprawy. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu odmiennego poglądu, nie może natomiast prowadzić do wniosku o dokonaniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 3 grudnia 2014 r. w sprawie II Ka 192/14).

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że nie można podzielić zarzutów sformułowanych w apelacji obrońcy, a dotyczących błędnej oceny materiału dowodowego w zakresie przypisanych oskarżonemu występków. Sąd Rejonowy w pisemnym uzasadnieniu wyroku dokonał oceny całokształtu materiału dowodowego nie naruszając treści art. 7 kpk. Słusznie Sąd I instancji podkreślił, że wyjaśnienia oskarżonego nie mogły się ostać jako ewidentnie sprzeczne ze spójnymi, obiektywnymi i konsekwentnymi zeznaniami świadków. Ocenę tę należy w pełni podzielić dodając jedynie, że o wiarygodności zeznań świadków (rodziny oskarżonego) świadczy dodatkowo fakt, że do ujawnienia występków będących przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie doszło niejako przy okazji sprawdzania przez dzielnicowego wykonywania przez oskarżonego po opuszczeniu zakładu karnego zakazów orzeczonych prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Otwocku w sprawie o sygn. akt II K 789/16. Powyższa okoliczność świadczy o obiektywnym podejściu przez rodzinę oskarżonego do składania zeznań w sprawie nie zaś jak to starał się przedstawić w swych wyjaśnieniach oskarżony o chęci pozbawienia go prawa do korzystania z nieruchomości i celowym działaniu w tym to właśnie kierunku.

Odnośnie sformułowanego w apelacji obrońcy zarzutu dotyczącego rażącej surowości kary stwierdzić należy, że jest on zasadny wtedy, gdy kara wprawdzie mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, ale nie uwzględnia w sposób właściwy okoliczności dotyczących sądowego ich wymiaru określonych w art. 53–56 kk. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem judykatury rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą, czyli zasłużoną (np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2017 II KK 156/17). Zarzut rażącej niewspółmierności kary może być zasadny tylko wtedy, gdy jego autor wskaże na nowe okoliczności, które są istotne dla wymiaru kary, a nie zostały ustalone przez Sąd I instancji, względnie wykaże, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara nie uwzględnia w stopniu dostatecznym.

Sąd Rejonowy wymierzając karę oskarżonemu w sposób jasny i niebudzący wątpliwości wskazał w uzasadnieniu orzeczenia jakie okoliczności obciążające, a jakie łagodzące wziął pod uwagę. Należy podzielić stanowisko Sądu I instancji, iż uprzednia ośmiokrotna karalność oskarżonego za występki z art. 207 § 1 kk stanowi istotną okoliczność obciążającą, jak również działanie w warunkach recydywy. Rację ma także Sąd wskazując na wysoki stopień społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonemu przestępstw. Okolicznością, którą Sąd Rejonowy zasadnie poczytał na korzyść oskarżonego jest fakt zdiagnozowania u J. F. zespołu psychoorganicznego, a więc działania przez niego w warunkach z art. 31 § 2 kk.

Oskarżony dopuścił się przypisanych mu czynów w warunkach art. 31 § 2 kk. Zgodnie z tym przepisem, Sąd może zastosować względem oskarżonego nadzwyczajne złagodzenie kary, nie jest to jednak regułą. Rozstrzygnięcie o zastosowaniu lub niezastosowaniu dobrodziejstwa wynikającego z art. 31 § 2 kk jest rozstrzygnięciem w kwestii wymiaru kary i jako takie musi uwzględniać wszystkie ogólne dyrektywy wymiaru kary zawarte w art. 53 k.k., czyli również cele kary w zakresie jej społecznego oddziaływania (por. OSNKW 1973, nr 2-3, poz. 30; OSNKW 1973, nr 6, poz. 82; OSNKW 1974, nr 1, poz. 6). Nadzwyczajne złagodzenie kary jest czymś wyjątkowym. Dlatego też wyjątkowymi okolicznościami musi wykazać się sprawca, aby mógł z takiego złagodzenia kary skorzystać. W niniejszej sprawie Sąd I instancji zasadnie uznał, że oskarżony mimo, że działał w warunkach ograniczonej poczytalności, jednak nie zasługuje na zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary. J. F. uprzednio był już ośmiokrotnie karany za czyn z art. 207 § 1 kk i nie można racjonalnie przyjąć, że nie zdawał sobie sprawy, iż jego zachowanie może skutkować odpowiedzialnością karną. Nadto należy zauważyć, że ograniczenie poczytalności wynikało u oskarżonego nie z choroby psychicznej, czy upośledzenia umysłowego, a zachowania oskarżonego potęgowane są przez świadome nadużywanie alkoholu. Mając na uwadze powyższe, wymierzenie oskarżonemu kary nadzwyczajnie złagodzonej byłoby, w ocenie Sądu Okręgowego, sprzeczne z celami kary, które mają być wobec niego osiągnięte jak również ze społecznym oddziaływaniem kary.

Mając na uwadze powyższe, wbrew twierdzeniom skarżącego, uznać należy, że Sąd Rejonowy karę ukształtował w sposób bezsprzecznie umiarkowany, wręcz należy uznać ją jako zdecydowanie łagodną, uwzględniając granice zagrożenia karą za przypisane mu przestępstwa jak również cele kary w zakresie prewencji szczególnej jak i ogólnej. Wymierzenie oskarżonemu kary łagodniejszej stałoby zdecydowanie w sprzeczności z dyrektywami wymiaru kary.

Nie można podzielić również zarzutu obrońcy dotyczącego wysokości przyznanego mu wynagrodzenia za postępowanie przed Sądem I instancji. Zgodnie bowiem z § 20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016 r. w sprawach, w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, stawka minimalna ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20%. W niniejszej sprawie rozprawa trwała tylko jeden dzień, a wydanie wyroku zostało odroczone. Stawiennictwa obrońcy na ogłoszeniu wyroku nie można uznać za stawiennictwo na kolejnym terminie rozprawy, która została zamknięta w dniu 10 stycznia 2019 r.

Uwzględniając sytuację materialną oskarżonego sąd odwoławczy zwolnił go od uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa oraz na wniosek obrońcy z urzędu zasądził na jego rzecz od Skarbu Państwa kwotę 516,60 złotych tytułem wynagrodzenia za obronę w instancji odwoławczej wraz z podatkiem od towarów i usług zgodnie ze stawką wynikającą z § 17 ust. 2 pkt 4 wspomnianego już wyżej rozporządzenia.

SSR del. Justyna Dołhy