C 1032/13
Dnia 16 marca 2017r.
Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział XXIV Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: SSO Monika Dominiak
Protokolant: Monika Raczyńska
po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2017 r. w Warszawie na rozprawie
sprawy z powództwa M. S. (1)
przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Dyrektora Aresztu Śledczego W.-S.
o zadośćuczynienie
1. oddala powództwo;
2. przyznaje adwokatowi J. S. ze Skarbu Państwa- kasy Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 7200(siedem tysięcy dwieście) złotych powiększoną o należny podatek od towarów usług tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi M. S. (1) z urzędu;
3. nieuiszczone koszty sądowe przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.
Sygn. akt XXIV C 1032/13
Pozwem z dnia 25 września 2013 r., doprecyzowanym pismem z dnia 5 marca 2014 r., skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa – Dyrektorowi Aresztu Śledczego W. M. S. (1), domagał się zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kwoty 150.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych powoda przez pozwanego, jak również zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania.
W uzasadnieniu żądań wskazano, iż powód jest osobą u której rozpoznano upośledzenie umysłowe i epilepsję, wobec której orzeczono o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. W w/w orzeczeniu, jak podniósł powód wskazano, że wymaga on stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Podkreślono, iż powód odbywał karę pozbawienia wolności w Areszcie Śledczym W. – S.. Podkreślono również, że powód został zakwalifikowany do osób zagrożonych samobójstwem ze wskazaniem do odbywania kary pozbawienia wolności w systemie terapeutycznym w oddziale dla osób z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo. Dalej podkreślono, że pomimo tych zaleceń w Areszcie Śledczym W. – S. nie zapewniono powodowi możliwości odbywania kary w wyżej opisanym systemie terapeutycznym, ani też w celi, która przeznaczona byłaby dla osób z zaburzeniami psychicznymi, które występują u powoda. Podniesiono, że wręcz przeciwnie powód osadzony został w regularnej celi wieloosobowej, bez możliwości odbywania właściwej terapii dla osób cierpiących na upośledzenie umysłowe. W celach w których przebywał powód, współosadzeni dokuczali powodowi, wyśmiewali się z niego i z jego choroby, grozili mu, że go pobiją, odbierali mu rzeczy codziennego użytku, rozkazywali, aby spał na wyższej partii łóżka piętrowego pomimo, że powód cierpi na napady padaczkowe (epilepsję). Jak wskazano również osoby z personelu Aresztu Śledczego W. – S. dokuczały powodowi, straszyły, że go pobiją, wyśmiewały się z niego, naruszały nietykalność cielesną powoda bez przyczyny, w tym w styczniu 2012 r., kiedy został pobity i doznał urazu głowy, dłoni i narządów płciowych. W konsekwencji przebywania w wyżej opisanych warunkach izolacji penitencjarnej, powód cierpiał na ciągłe napady lękowe, podejmował próby samobójcze – rozciął głowę żyletką w dwóch miejscach, powodując rany, każda o długości 10 cm i 0,5 cm głębokości, uderzał pięściami w drzwi i próbował pozbawić się życia poprzez wbicie widelca w głowę. Dalej wskazano, iż w trakcie pobytu powoda w Areszcie Śledczym W. – S. u powoda rozpoznano chorobę narządów płciowych – obustronne żylaki powrózka nasiennego. Jak wskazano, z opinii sporządzonych przez służbę medyczną Aresztu Śledczego W. – S. wynikało, że powód może by leczony w zakładzie karnym. Z kolei w opiniach wydanych przez służbę medyczną Zakładu Karnego w C. wskazywano, że z uwagi na rodzaj schorzenia powoda, a także z uwagi na jego stan zdrowia psychicznego, stopień niepełnosprawności oraz konieczną stałą opiekę rodziny po wykonaniu zabiegu na narządach płciowych, nie może on być leczony w zakładzie karnym. Pomimo tego, z uwagi na to, że w/w opinie Aresztu Śledczego W. – S. stanowiły wielokrotnie podstawę dla Sądu Penitencjarnego do orzekania o nie uwzględnieniu wniosku o przerwę w odbywaniu kary pozbawienia wolności, powód nie mógł być leczony w warunkach wolnościowych. Mimo zatem poważnej choroby i konieczności leczenia w warunkach wolnościowych nadal przebywał w Areszcie Śledczym W. – S.. Z tego powodu, tj. z powodu braku w/w zabiegu i leczenia przez ten okres, powód odczuwał, pomimo przyjmowana doraźnie leków – bóle w narządach płciowych. Powód jak wskazał, doświadczał z tego względu również silnego lęku oraz stresu z obawy o swoje zdrowie i grożącą mu bezpłodność, a także podejmował z tego powodu próby samobójcze. Nadto powód wskazał, że z opinii wydanej przez służbę medyczną Zakładu Karnego w C. wynikało, że pobyt w zakładzie karnym bez leczenia w warunkach wolnościowych może powodować nieodwracalne konsekwencji zdrowotne, m.in. bezpłodność. Dalej powód wskazał, iż zgodnie z art. 23 kc dobra osobiste człowieka, jak w szczególności m.in. zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nietykalność cielesna pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Natomiast art. 448 kc stanowi, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Jak podkreślił powód w orzecznictwie utarł się pogląd, że odpowiedzialność wynikająca z powyższego przepisu, w przypadku roszczeń skierowanych przeciwko Skarbowi Państwa, jest odpowiedzialnością opartą jedynie na przesłance bezprawności i nie jest uzależniona od winy organu władzy publicznej (tak przykładowo w uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2011 r, sygn. akt III CZP 25/11, OSNC 2012/2/15). Ponadto w przypadku żądania zadośćuczynienia na podstawie art. 24 kc, to na pozwanym ciąży obowiązek wykazania, że naruszenie dóbr osobistych nie było bezprawne (tak przykładowo Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 lutego 2007 r, sygn.. akt VCSK 431/06, OSNC 2008/1/13). W ocenie powoda, pozwany nie zapewnił powodowi godziwych i humanitarnych warunków odbywania kary pozbawienia wolności. Nie odbywanie przez powoda powyższej kary w systemie terapeutycznym stało w sprzeczności z art. 96 § 1 kkw, a umieszczenie go w celi wieloosobowej, z dyrektywami wynikającymi z art. 110 § 4 pkt 4 kkw, tj. bez uwzględnienia zaleceń lekarskich, psychologicznych i rehabilitacyjnych. Powyższe nastąpiło bowiem z pominięciem zaleceń psychologów z Aresztu Śledczego W. – B., w których jasno wskazano w jakich warunkach powód, z uwagi na swój stan zdrowia, może zostać osadzony i odbywać karę pozbawienia wolności. Powód, z uwagi na swoją chorobę, jak wskazał był również dręczony i poniżany zarówno przez współosadzonych, jak i przez personel w/w Aresztu Śledczego. W związku natomiast z brakiem wyżej opisanych gwarancji odbywania kary pozbawienia wolności, w konsekwencji stan emocjonalny powoda, jak wskazał uległ znacznemu pogorszeniu, odczuwał on silne napady lękowe, płakał, podejmował próby samobójcze. Oddawał w sposób niekontrolowany mocz, sprawiał sobie ból poprzez uderzanie głową w drzwi i rozcinanie głowy żyletką. Zdaniem powoda, działanie pozwanego było zatem w tym zakresie przejawem naruszenia godności człowieka – powoda, któremu nie zapewniono humanitarnych warunków odbywania orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności, a jego cierpienia fizyczne i psychiczne związane z jego upośledzeniem umysłowym były wyrazem krzywdy w rozumieniu art. 448 kc. Powód nadmienił również, że żądanie zadośćuczynienia za krzywdę związaną z brakiem zapewnienia odbywania kary w systemie terapeutycznym, a w tym w odpowiedniej do jego stanu zdrowia celi dotyczy okresu przebywania powoda w Areszcie Śledczym W. – S. po dniu 7 czerwca 2013 r. Jak wskazał powód jest to związane z tym, że w powyższym zakresie powód domagał się zadośćuczynienia w sprawie przed tut. Sądem o sygn. akt XXIV C 1187/12, za okres odbywania kary pozbawienia wolności od dnia 14 sierpnia 2012 r., do dnia 7 czerwca 2013 r. Jak wskazano, oceniając rozmiar krzywdy powoda nie można jednak stracić z pola widzenia warunków odbywania przez Powoda kary pozbawienia wolności przez cały jego okres pobytu w w/w Areszcie, a w szczególności znaczne nasilenie stanów lękowych i myśli samobójczych w ostatnim okresie jego pobytu w Areszcie. Zdaniem powoda, pozwany swoim działaniem i zaniechaniem doprowadził również do pogorszenia stanu zdrowia powoda, zarówno w rozumieniu zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Działanie i zaniechanie Aresztu Śledczego W. – S. polegało bowiem z jednej strony na wydaniu opinii o stanie zdrowia powoda, na podstawie której nie mógł on być leczony w warunkach wolnościowych, a z drugiej strony na niewydaniu opinii o konieczności leczenia choroby narządów płciowych powoda w warunkach wolnościowych, pomimo tego, że w jego stanie zdrowia, tj. w związku z jego upośledzeniem umysłowym oraz niepełnosprawnością tylko taki sposób leczenia nie zagrażałby jego zdrowiu psychicznemu. Ponadto wskazano, że personel Aresztu Śledczego naruszał nietykalność cielesną powoda bez przyczyny, co w ocenie powoda doprowadziło w konsekwencji do tego, że powód cierpiał nie tylko fizycznie, ze względu na bóle narządów płciowych, a także na skutki zadawania sobie cierpienia wywołanego stresem, ale również właśnie psychicznie, gdyż obawiając się o swoje zdrowie (płodność). Bezpieczeństwo w jego stanie upośledzenia umysłowego, powodowało napady lękowe, stres, myśli i próby samobójcze (k. 2 – 6v; 84 – 92).
W odpowiedzi na pozew z dnia 21 maja 2014 r., pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, jak również zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych.
W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany wskazał, iż zaprzecza wszystkim twierdzeniom powoda, których wprost nie przyznaję w odpowiedzi na pozew, kwestionując roszczenie powoda co do zasady oraz wysokości. Jak wskazał pozwany, zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego regulującymi kwestię odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych art. 415 i nast. kc przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są: szkoda, wina po stronie odpowiedzialnej oraz związek przyczynowy pomiędzy zawinionym działaniem podmiotu zobowiązanego do naprawienia szkody, a powstałą szkodą. Natomiast odpowiedzialność Skarbu Państwa została, jak podniósł pozwany kompleksowo uregulowana w przepisach art. 417 i nast. Kodeksu cywilnego. Odpowiedzialność Skarbu Państwa uzależniona jest od wystąpienia łącznie następujących przesłanek: 1) szkoda musi być wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej, 2) pomiędzy szkodą, a zachowaniem się (działaniem bądź zaniechaniem), musi istnieć normalny związek przyczynowy. Pozwany podniósł również, że ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (art. 6 kc, 232 kpc). Tym samym to powoda obciąża ciężar udowodnienia powyższych okoliczności, zaś ich niewykazanie decyduje o bezpodstawności powództwa. Jak wskazał pozwany, powód w żaden sposób nie tylko nie wykazał, ale nawet nie uprawdopodobnił domniemanej szkody, jej wysokości, ani tym bardziej nie wskazał normalnego związku przyczynowego. Pozwany podniósł również, że powód nie poparł swych twierdzeń i żądań żadnym dowodem, który mógłby mieć jakikolwiek wpływ na rozstrzygnięcie niniejszego postępowania. Pozwany wskazał, że same gołosłowne, w żaden sposób nie udowodnione twierdzenia powoda nie mogą być dowodem w sprawie, zaś samo nawet obszerne przytoczenie okoliczności faktycznych dotyczących roszczenia, nie jest wystarczające do uznania zasadności powództwa. Ostatecznie pozwany podniósł, iż odnosząc się do przesłanek odpowiedzialności określonych w art. 448 kc, że powód powinien udowodnić istnienie działania lub zaniechania sprawcy krzywdy niemajątkowej, istnienie tejże krzywdy wynikającej z naruszenia przez pozwanego dobra osobistego powoda, doznanie jakiegokolwiek uszczerbku, związek przyczynowy między krzywdą niemajątkową, a działaniem lub zaniechaniem sprawcy krzywdy niemajątkowej, a ponadto udowodnić w przypadku bezprawnego działania lub zaniechania sprawcy krzywdy winę sprawcy (k. 116 – 120).
Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:
Od dnia 2 listopada 2011 r., do dnia 16 kwietnia 2012 r., od dnia 26 kwietnia 2012 r., do dnia 25 lipca 2012 r., od dnia 23 sierpnia 2012 r., do dnia 1 lipca 2013 r., od dnia 13 sierpnia 2013 r. do dnia złożenia pozwu tj. do dnia 25 września 2013 r., powód M. S. (1) przebywał w Areszcie Śledczym W. – S.. Od dnia 25 lipca 2012 r., do dnia 23 sierpnia 2012 r., powód przebywał w Ośrodku (...) Aresztu Śledczego W. – B. (pismo z dnia 16 maja 2014 r., k. 121 – 129).
Orzeczeniem z dnia 1 lutego 2011 r., Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W., u powoda M. S. (1) orzeczono umiarkowany stopień niepełnosprawności ustalając datę niepełnosprawności od 16 roku życia (orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 1 lutego 2011 r., k. 163).
W dniu 6 maja 2012 r. wykonano USG elementów moszny. Badający dr med. M. P. napisał: „Oba jądra i najądrza prawidłowe. Obustronne żylaki powrózka, większe po stronie lewej, zwykła ilość wolnego płynu w osłonkach obu jąder” (opinia lekarska biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., k. 467 – 474).
W dniu 28 maja 2012 r. chirurg dr med. L. A. napisał: „Pacjent nie zgłasza problemów. Nie wie o żylakach powrózka. Nie wyraża zgody na leczenie” (opinia lekarska biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., k. 467 – 474).
W dniu 14 sierpnia 2012 r. wydano orzeczenie psychologiczno – penitencjarne, z rozpoznaniem: deficyt intelektualny, organiczne zaburzenia osobowości (zespół zależności mieszanej), (opinia lekarska biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., k. 467 – 474; książka zdrowia osadzonego M. S. (1) – dołączona do akt sprawy).
W dniu 6 września 2012 r., w książce zdrowia osadzonego M. S. (1) wpisano: „Na żądanie pacjenta konsultacja chirurgiczna z powodu bólu jąder po pobiciu” (książka zdrowia osadzonego M. S. (1) – dołączona do akt sprawy).
W dniu 24 października 2012 r. powód był konsultowany w CSK (...) po przewiezieniu przez zespół Pogotowia (...). Lekarz urologa K. D., gdzie w rozpoznaniu wskazano: „Bóle lewego jądra. Nie gorączkuje. Oba jądra prawidłowo położone, prawidłowego kształtu i spoistości. Duże, bolesne żylaki lewego powrózka nasiennego. Nie wymaga interwencji w trybie ostrego dyżuru. Do planowej operacji żylaków” (opinia lekarska biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., k. 467 – 474).
W dniu 28 listopada 2012 r. do Zakładu Opieki Zdrowotnej Aresztu Śledczego W. S. wpłynęło pismo z Kliniki (...) (...) podpisane przez urologa W. M. (2), ustalające termin operacji żylaków powrózka nasiennego na dzień 21 stycznia 2013 r. po wykonaniu badań obrazowych (USG) i badań laboratoryjnych (opinia lekarska biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., k. 467 – 474; książka zdrowia osadzonego M. S. (1) – dołączona do akt sprawy).
W dniu 2 stycznia 2013 r. osadzony napisał oświadczenie, że nie wyraża zgody na zabieg pod konwojem Służby Więziennej. Brak takiej zgody potwierdził w dniu 17 września 2013 r. (oświadczenie M. S. (1) z dnia 2 stycznia 2013 r., k. 133; opinia lekarska biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., k. 467 – 474).
W opinii o stanie zdrowia powoda M. S. (1) z dnia 8 lutego 2013 r., a wydanej przez Areszt Śledczy W. – S. jako rozpoznanie wskazano zespół zależności mieszanej, organiczne zaburzenia osobowości, padaczkę poalkoholową, żylaki powrózka nasiennego. Powód w przeszłości był kilkakrotnie leczony psychiatrycznie w warunkach szpitalnych, w czasie pobytu w areszcie jest pod stałą opieką psychiatry. Okresowo zgłasza dolegliwości bólowe w okolicy lewej pachwiny. Z konsultacji urologicznej z dnia 24 listopada 2012 r., wynika, że z powodu flaków lewego powrózka nasiennego został zakwalifikowany do leczenia operacyjnego w trybie planowym. Termin operacji został wyznaczony na dzień 21 stycznia 2013r. w Szpitalu (...) w W., wykonano zlecone badania. Osadzony nie wyraził zgody na zabieg pod konwojem i na zaproponowaną metodę leczenia ( opinia lekarska biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., k. 467 – 474; książka zdrowia osadzonego M. S. (1) – dołączona do akt sprawy).
W dniu 14 marca 2013 w historii choroby urolog W. C. z Lecznicy (...) w W. w rozpoznaniu wskazał, iż z dostarczonej dokumentacji wynika, iż M. S. (1) ma obustronne żylaki (większe po stronie lewej). Leczenie z wyboru, leczenie operacyjne. W wypadku obustronnych korzystniejsza jest operacja laparoskopowa. Termin do ustalenia (książka zdrowia osadzonego M. S. (1) – dołączona do akt sprawy).
W dniu 15 marca 2013 r. w Centrum Medycznym (...) w W. swoją opinię wyraził urolog J. B.. W karcie wskazano „Operacja obustronnych żylaków powrózka nasiennego korzystniejsze jest sposobem laparoskopowym. Orientacyjne terminy ok. 1 miesiąca od osobistego zbadania” (opinia lekarska biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., k. 467 – 474).
W dniu 4 lipca 2013 r., powód M. S. (1) został przetransportowany z Aresztu Śledczego L. do Zakładu Karnego w C. bez dolegliwości, z zaleceniem stosowania T. 2x400 mg, P. 100 mg rano i 200 mg wieczorem oraz T. 25 mg 1 rano i 2 tab. wieczorem do konsultacji psychiatrycznej. Pozwany w tym okresie był pacjentem oddziału terapeutycznego dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo (opinia o stanie zdrowia osoby pozbawionej wolności z dnia 13 stycznia 2014 r., k. 175 – 176; opinia lekarska biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., k. 467 – 474; książka zdrowia osadzonego M. S. (1) – dołączona do akt sprawy).
W dniu 4 lipca 2013 r., odbyła się konsultacja psychiatryczna po której M. S. (1) otrzymał zalecenia stałe. W związku ze zgłoszeniem dolegliwości bólu jąder, które to dolegliwości jak wskazał powód utrzymywały się od roku, został on skierowany na konsultację chirurgiczną (opinia o stanie zdrowia osoby pozbawionej wolności z dnia 13 stycznia 2014 r., k. 175 – 176; książka zdrowia osadzonego M. S. (1) – dołączona do akt sprawy).
W dniu 10 lipca 2013 r., u powoda M. S. (1) została przeprowadzona konsultacja chirurgiczna. W wyniku konsultacji stwierdzono obustronne żylaki powrózka nasiennego wskazano, że powód zgłasza bóle jąder, zakwalifikowano do leczenia operacyjnego, ze wskazanie, że oczekuje na wyznaczenie terminu operacji w W.. Jak wskazano, w związku z tym, że resortowe szpitale więzienne nie posiadają oddziału urologii, zabieg operacyjny u w/w osadzonego może być wykonany tylko w wolnościowej placówce służby zdrowia w oddziale urologicznym. Matka pozwanego podczas rozmowy z lekarzem poinformowała, że chce aby zabieg został przeprowadzony najmniej inwazyjną metodą w Centrum Medycznym (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., deklarując jednocześnie pokrycie wszelkich kosztów leczenia w tym konsultacji, operacji i opieki medycznej po wykonanym zabiegu (opinia o stanie zdrowia osoby pozbawionej wolności z dnia 13 stycznia 2014 r., k. 175 – 176; opinia lekarska biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., k. 467 – 474; książka zdrowia osadzonego M. S. (1) – dołączona do akt sprawy).
W dniu 26 lipca 2013 r. na wniosek Sądu Okręgowego w L. wydano „Opinię o stanie zdrowia osoby pozbawionej wolności”, w której wskazano, że zabieg operacyjny może być wykonany tylko w wolnościowej placówce służby zdrowia w oddziale urologicznym. Z uwagi na stan zdrowia psychicznego osadzonego opieka matki po wykonaniu zabiegu jest wskazana i w pełni uzasadniona. Pobyt w Zakładzie Karnym może powodować nieodwracalne konsekwencje zdrowotne m.in. bezpłodność. Jako rozpoznanie wskazano E., upośledzenie umysłowe. Organiczne zaburzenia osobowości. Padaczka pourazowa. Uzależnienie od kokainy. Żylaki powrózka obustronne (opinia lekarska biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., k. 467 – 474).
W dniu 4 września 2013 r. w opinii o stanie zdrowia wskazano, iż M. S. (1) okresowo zgłasza dolegliwości bólowe w okolicy lewej pachwiny. Konsultacja urologiczna z dnia 24 listopada 2012 r. – żylaki lewego powrózka nasiennego, do leczenia operacyjnego w trybie planowym lek. K. D. (opinia lekarska biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., k. 467 – 474; książka zdrowia osadzonego M. S. (1) – dołączona do akt sprawy).
W dniu 13 września 2013 r. powód był konsultowany w oddziale psychiatrii sądowej Szpitala Aresztu Śledczego w W.- M.. W Areszcie Śledczym W.- S. uderzał pięścią w drzwi i przykładał widelec do gardła. Podał lekarzowi psychiatrze, że nie chce być na S., bo krzyczy na niego służba i osadzeni. Chce wyjść na wolność, nie chce żyć, bolą go jądra. Chce wrócić do C., bo tam był Duch św. Został przywieziony do W., bo miał tutaj sprawę.
Lekarz nie stwierdził psychozy rozpoznał padaczkę z zaburzeniami charakterologicznymi i niską sprawność umysłową. Powód otrzymał leki (opinia lekarska biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., k. 467 – 474; książka zdrowia osadzonego M. S. (1) – dołączona do akt sprawy).
W dniu 14 września 2013 r. dr A. w wyniku konsultacji w rozpoznaniu wskazał u powoda, bóle jądra lewego, z poszerzonym powrózkiem, żylaki. Stan po urazie. Usg – żylaki. Konsultacja urologiczna. (opinia lekarska biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., k. 467 – 474; książka zdrowia osadzonego M. S. (1) – dołączona do akt sprawy).
W dniu 17 września 2013 r., powód M. S. (1) po raz kolejny nie wyraził zgody na operację w warunkach penitencjarnych pod konwojem Służby Więziennej. Powód był konsultowany w oddziale 23 września 2013 r. w związku z samouszkodzeniem. W trakcie badania nawiązał rzeczowy kontakt, ujawniał zmienny nastrój od płaczu do śmiechu. Nie stwierdzono objawów psychotycznych i depresji. Rozpoznano reakcję dysforyczną u osoby z zaburzeniami charakterologicznymi i padaczką. Otrzymał leki (karta rozmowy psychologicznej z dnia 23 września 2013 r., k. 135; opinia sądowo – psychologiczna biegłego sądowego dr n. hum. M. G. z dnia 23 lutego 215 r., k. 293 – 321; ustne wyjaśnienia biegłego sądowego dr n. hum. M. G. – 02:32 – 18:04 nagrania z rozprawy z dnia 23 czerwca 2015 r., płyta k. 399; książka zdrowia osadzonego M. S. (1) – dołączona do akt sprawy; zeznania powoda M. S. (1), protokół z rozprawy przez Sądem Rejonowym w C. I Wydziałem Cywilnym z dnia 3 listopada 2014 r., (k. 258 – 259).
Powód po raz kolejny był konsultowany w oddziale 16 maja 2014 r. Podał, że w areszcie jest celowo rozdrażniany oraz że zabrano mu żółte wiadro. Obiecano mu celę dwuosobową, a ma trzyosobową. Nie stwierdzono psychozy, rozpoznano upośledzenie umysłowe lekkie i padaczkę pourazową. Zlecono leki oraz ambulatoryjną opiekę psychiatryczną. Lekarz odnotował także, że badany powinien przebywać w Sali mało osobowej z osobami spokojnymi (opinia sądowo – psychologiczna biegłego sądowego dr n. hum. M. G. z dnia 23 lutego 215 r., k. 293 – 321).
Postanowieniem z dnia 23 stycznia 2014 r., Sąd Okręgowy w L., VI Wydział Penitencjarny i nadzoru nad Wykonywaniem Orzeczeń Karnych w sprawie o sygn. akt VI Kow 3991/13/pr udzielił skazanemu M. S. (1), na okres 3 miesięcy tj. do dnia 23 kwietnia 2014 r., przerwy w odbywaniu kary i jednocześnie nałożył na M. S. (1) obowiązek zgłoszenia się do Centrum Medycznego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., celem podjęcia leczenia związanego z koniecznością poddania się zabiegowi operacyjnemu oraz przedstawienia Sądowi Okręgowemu w L. w terminie do dnia 23 lutego 2014 r., dokumentacji związanej z podjętym leczeniem (kserokopia postanowienia Sąd Okręgowy w L., VI Wydział Penitencjarny i nadzoru nad Wykonywaniem Orzeczeń Karnych z dnia 23 stycznia 2014 r., w sprawie o sygn. akt VI Kow 3991/13/pr k. 181).
W dniu 4 lutego 2014 r., podczas przerwy w odbywaniu kary, powód M. S. (1) stawił się w Instytucie (...) z rozpoznaniem zanurzenia osobowości i zaburzeń zachowania spowodowanych chorobą, uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu. Powód wyraził zgodę do hospitalizacji na oddziale psychiatrycznym (opinia lekarska biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., k. 467 – 474; karta informacyjna leczenia szpitalnego Instytutu (...) k. 183 – 184).
W dniu 28 marca 2014 r., tj. podczas przerwy powoda w odbywaniu kary pozbawienia wolności celem poddania się operacji laparoskopowej żylaków przewózka nasiennego, kurator M. W. odbyła wywiad środowiskowy w miejscu zamieszkania powoda M. S. (1). Z ustaleń kuratora wynika, iż Centrum Medyczne (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. na dzień wykonywania wywiadu, nie świadczyło zabiegów laparoskopowych na schorzenie na które cierpiał powód. Podczas wywiadu matka M. S. (1) wskazała, że otrzymał on skierowanie na badania do szpitala w ramach NFZ oraz że na wskazany zabieg trzeba oczekiwać w kolejce kilka miesięcy (potencjalnie do maja/czerwca 2014 r.). W trakcie wywiadu nie okazano również żadnej dokumentacji medycznej, bowiem jak wskazano, a co wynikało z oświadczenia, została ona przesłana do Sądu Okręgowego w L., VI Wydziału Penitencjarnego i nadzoru nad Wykonywaniem Orzeczeń Karnych. Ostateczne powód nie wykonał zabiegu podczas przerwy w odbywaniu kary (kserokopia sprawozdania z wywiadu środowiskowego z dnia 28 marca 2014 r., k. 190 – 191; zeznania powoda M. S. (1), protokół z rozprawy przez Sądem Rejonowym w C., I Wydziałem Cywilnym z dnia 3 listopada 2014 r., k. 258 – 259).
Postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2014 r., Sąd Okręgowy w L., VI Wydział Penitencjarny i nadzoru nad Wykonywaniem Orzeczeń Karnych w sprawie o sygn. akt VI Kow 455/14, nie uwzględnił wniosku M. S. (1) o udzielenie dalszej przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności (kserokopia postanowienia Sąd Okręgowy w L., VI Wydział Penitencjarny i nadzoru nad Wykonywaniem Orzeczeń Karnych z dnia 28 kwietnia 2014 r., w sprawie o sygn. akt VI Kow 455/14 k. 181).
Obecnie powód M. S. (1) przebywa w Zakładzie Karnym w C. na oddziale terapeutycznym (zeznania powoda M. S. (1), protokół z rozprawy przez Sądem Rejonowym w C., I Wydziałem Cywilnym z dnia 1 lutego 2017 r., k. 563 – 563v).
Podczas pobytów w Areszcie Śledczym W. – S. powód M. S. (1) codziennie dzwonił do swojej żony M. S. (2). Podczas telefonów płakał, lamentował, prosił o pomoc nie radząc sobie w warunkach penitencjarnych. Powodowi ciężko było się odnaleźć w warunkach penitencjarnych (zeznania świadka M. S. (2) – 06:13 – 22:40 nagrania z rozprawy z dnia 18 lipca 2014 r., płyta k. 159).
Mianem żylaków powrózka nasiennego określa się patologiczne poszerzenie żył tzw. Splotu wiciowatego, wchodzących w skład powrózka i łączących się powyżej w żyłę jądrową (nasienną). Dochodzi do nich w wyniku wady żylnego aparatu zastawkowego, utrudnionego odpływu krwi żylnej i wzrostu ciśnienia śródnaczyniowego. Z przyczyn anatomicznych występują głównie po stronie lewej. Są dość powszechnym zjawiskiem, występując u niemal 10% męskiej populacji. Stwierdza się je jako charakterystyczne, miękkie guzowate zgrubienie umiejscowione ponad jądrem. Na ogół przebiegają bezobjawowo, rzadko są przyczyną dolegliwości bólowych. Występujący wówczas ból ma charakter tępy, częściej definiowany jako uczucie ciążenia, nigdy nie przybiera ostrej formy. Rozpoznanie dotyczy głównie chłopców po 15 roku życia i młodych, dwudziestokilkuletnich mężczyzn. Zastój krwi powoduje stałą zwyżkę ciepłoty jąder i może być przyczyną zaburzeń spermatogenezy. A więc prowadzić do upośledzenia budowy i ruchliwości plemników i w konsekwencji do bezpłodności. Jedynym sposobem leczenia żylaków powrózka nasiennego jest leczenie zabiegowe. Można je przeprowadzić tradycyjnym sposobem operacyjnym laparoskopowo, a także używając techniki obliteracyjnej. Skutecznie przeprowadzony zabieg u młodych mężczyzn (przyjmuje się wiek do 18 – 20 lat) może poprawić jakość nasienia. Wykonany w późniejszym wieku nie ma na nią wpływu. U starszych mężczyzn wskazaniem do leczenia operacyjnego są jedynie uporczywe dolegliwości, czasem, w przypadku znacznego guzowatego poszerzenia, wzgląd kosmetyczny (opinia lekarska biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., k. 467 – 474; ustne wyjaśnienia biegłego urologa (...) W. P. – 01:44 – 10:17 nagrania z rozprawy z dnia 8 listopada 2016 r.).
Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie przywołanych wyżej dowodów, których wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu. Wiarygodność powyższych dokumentów nie była kwestionowana również przez strony.
Tutejszy Sąd poczynił ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie również na podstawie opinii lekarskiej biegłego urologa (...) W. P. z dnia 11 lipca 2016 r., (k. 467 – 474) oraz na podstawie ustnych wyjaśnień tego biegłego (01:44 – 10:17 nagrania z rozprawy z dnia 8 listopada 2016 r.). W ocenie Sądu powyższa opinia została sporządzona w sposób rzeczowy i logiczny zaś wszelkie wątpliwości zgłoszone w toku postępowania wyjaśnione przez biegłego na rozprawie w dniu 8 listopada 2016 r. Ustalenia faktyczne można było poczynić również w ocenie Sądu na podstawie opinii sądowo – psychologicznej biegłego sądowego dr n. hum. M. G. z dnia 23 lutego 2015 r., (k. 293 – 321). Wnioski płynące z tej opinii również nie budziły wątpliwości Sądu, zaś opinia w sposób rzeczowy udzieliła odpowiedzi na pytania tut. Sądu.
W zakresie osobowych źródeł informacyjnych Sąd dał jedynie w części wiarę zeznaniom świadka M. S. (2) – żony powoda. Zeznania wskazanego świadka należało ocenić z dużą dozą ostrożności, albowiem świadek jest obecną żoną pozwanego. W ocenie Sądu zeznania świadka, nie mogły zostać uznane za wiarygodne w całości. W pierwszej kolejności wskazać należy, iż świadek potrafiła dokładnie opisać jakie warunki panowały w miejscach osadzenia powoda, ze wskazaniem jak powód dzwonił i opowiadał o swoich rzekomych cierpieniach, jednakże świadek nie potrafiła wskazać czy powód był leczony, ze wskazaniem, że raczej nie. Odmienne natomiast wnioski płyną z książki zdrowia osadzonego, gdzie dokładnie wskazano, iż powód był leczony, a konsultacje lekarskie odbywały się z dość dużą częstotliwością.
W zakresie zeznań samego powoda M. S. (1), wskazać należy, iż powyższe zeznania pokrywały się w części z dokumentami zalegającymi w aktach sprawy, jednakże w części były one niewiarygodne. W szczególności przymiotu wiarygodności nie można było przyznać zeznaniom powoda w zakresie w jakim wskazał gdzie przebywa tj. w Zakładzie Karnym w C. na oddziale terapeutycznym - zeznania powoda M. S. (1), protokół z rozprawy przez Sądem Rejonowym w C., I Wydziałem Cywilnym z dnia 1 lutego 2017 r., (k. 563 – 563v). Sąd również dał wiarę zeznaniom powoda M. S. (1) w zakresie w jakim ten wskazał, iż nie leczył się poza jednostkami penitencjarnymi oraz w zakresie w jakim wskazał na brak chęci w leczeniu żylaków powrózka nasiennego zeznania powoda M. S. (1), protokół z rozprawy przez Sądem Rejonowym w C., I Wydziałem Cywilnym z dnia 3 listopada 2014 r., (k. 258 – 259). W pozostałym zakresie zeznania powoda należało uznać za niewiarygodne, albowiem nie zostały one w żaden sposób potwierdzone przez pozostały zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Powód wywodził swoje roszczenia z tytułu naruszenia jego dóbr osobistych. Powód wskazywał, że jego roszczenie jest związane z przebywaniem w jednostkach penitencjarnych bez zapewnienia mu odbywania kary pozbawienia wolności w systemie terapeutycznym, a w tym w odpowiedniej do jego stanu zdrowia celi, które to żądanie dotyczyło okresu przebywania powoda w Areszcie Śledczym W. – S. od dnia 7 czerwca 2013 r. do dnia złożenia pozwu tj. do dnia 23 września 2013 r. Powód podnosił także, iż w trakcie pobytu powoda w Areszcie Śledczym W. – S. rozpoznano u niego chorobę narządów płciowych – obustronne żylaki powrózka nasiennego. Powód wskazał jednocześnie, iż jednostki penitencjarne w których przebywał nie zapewniły mu odpowiedniej opieki medycznej w tym zakresie. Zdaniem powoda z powodu braku zabiegu i leczenia przez okres przebywania w jednostkach penitencjarnych, powód odczuwał, pomimo przyjmowana doraźnie leków – bóle w narządach płciowych. Powód jak wskazywał doświadczał z tego powodu również silnego lęku oraz stresu z obawy o swoje zdrowie i grożącą mu bezpłodność, w tym podejmował z tego powodu próby samobójcze. Nadto powód wskazał, że z opinii wydanej przez służbę medyczną Zakładu Karnego w C. wynikało, że pobyt w zakładzie karnym bez leczenia w warunkach wolnościowych może powodować nieodwracalne konsekwencji zdrowotne, m.in. bezpłodność.
Zgodnie z art. 23 kc dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Ochronie przewidzianej w art. 23 i art. 24 kc podlegają także takie dobra jak godność i prawo do intymności (prawo do prywatności, do respektowania i poszanowania życia osobistego). Ochrona tych dóbr została przewidziana w przepisach o wolnościach, prawach i obowiązkach człowieka zawartych w Konstytucji RP. Stosownie do art. 30 Konstytucji, przyrodzona i niezbywalna godność człowieka jest nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. Zgodnie zaś z art. 47 Konstytucji, każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym. Obowiązek poszanowania i ochrony godności ludzkiej powinien być realizowany przez władze publiczne również tam, gdzie Państwo działa w ramach imperium, realizując swoje zadania represyjne, których wykonanie nie może prowadzić do większego ograniczenia praw człowieka i jego godności niż to wynika z zadań ochronnych i celu zastosowanego środka.
Sąd Najwyższy w wyroku z 28 lutego 2007 roku, V CSK 431/06 (OSNC 2008, z. 1, poz. 13), wyraził pogląd, że odbywanie kary pozbawienia wolności w przeludnionych celach, z nieoddzieloną toaletą i węzłem sanitarnym, przy braku zapewnienia wszystkim osadzonym osobnego miejsca do spania, może stanowić przejaw poniżającego traktowania, prowadzącego do naruszenia godności osób pozbawionych wolności, co na gruncie prawa polskiego może uzasadniać żądanie zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie art. 24 w zw. z art. 448 kc za naruszenie dóbr osobistych skazanego w postaci godności i prawa do intymności. W wyroku z 2 października 2007 roku, II CSK 269/07 (OSNC-ZD 2008, z. 3, poz. 75), Sąd Najwyższy stwierdził, że osadzenie skazanego w sytuacji, w której powierzchnia w celi na jedną osobę wynosiła mniej niż 3 m 2, przy spełnieniu przesłanek określonych w art. 248 § 1 kkw, jest zgodne z prawem, a mimo niezachowania normy 3 m 2 przy braku innych działań represyjnych warunków w celi nie można uznać za niegodziwe.
Na zasadach określonych w art. 24 kc i art. 448 kc można żądać zadośćuczynienia od osoby, która dopuściła się naruszenia dóbr osobistych. Z art. 24 § 1 kc wynika, że przesłankami ochrony dóbr osobistych są: istnienie dobra osobistego, zagrożenie lub naruszenie tego dobra oraz bezprawność zagrożenia lub naruszenia, przy czym pierwsze dwie przesłanki musi wykazać dochodzący ochrony, zaś pozwany może bronić się, że nie działał bezprawnie. Ciężar udowodnienia braku bezprawności, czyli ciężar wykazania, że zachodziła choćby jedna z okoliczności wyłączających bezprawność działania spoczywał na gruncie niniejszej sprawy na pozwanym. Do okoliczności wyłączających bezprawność naruszenia dóbr osobistych zalicza się: 1) działanie w ramach porządku prawnego, tj. działanie dozwolone przez obowiązujące przepisy prawa; 2) wykonywanie prawa podmiotowego; 3) zgodę pokrzywdzonego; 4) działanie w celu ochrony społecznie uzasadnionego interesu.
W pierwszej kolejności należało dokonać oceny zasadności roszczenia powoda w zakresie w jakim wskazywał on, że podczas jego pobytu w Areszcie Śledczym W. – S. w okresie od dnia 7 czerwca 2013 r. do dnia złożenia pozwu tj. do dnia 23 września 2013 r. nie miał zapewnionej odpowiednich warunków bytowych w postaci zapewnienia odbywania kary pozbawienia wolności w systemie terapeutycznym. W okresie wskazanym przez powoda, przebywał on we wskazanej jednostce penitencjarnej w okresie od dnia 7 czerwca 2013 r., do dnia 1 lipca 2013 r., oraz w okresie od dnia 13 sierpnia 2013 r., do dnia 23 września 2013 r. Rzeczywiście we wskazanym okresie powód nie przebywał w celach przeznaczonych dla osadzonych z zaburzeniami psychicznymi lub upośledzeniami umysłowymi, albowiem takie cele we wskazanej jednostce penitencjarnej nie występowały. Niemniej powód był zmuszony przebywać we wskazanej jednostce penitencjarnej z uwagi na podejmowane w stosunku do niego czynności procesowe m.in. przed Sądem Rejonowym Warszawa – Mokotów w Warszawie w sprawie o sygn. akt. VIII K 456/13. Wskazać również należy, iż już w dniu następnym, po przeprowadzeniu czynności procesowych tj. w dniu 14 sierpnia 2013 r., wystosowano pismo do organu procesowego prowadzącego niniejsze postępowanie o wyrażenie zgody na przetransportowanie powoda do Zakładu Karnego w C., gdzie powód został przetransportowany po podjęciu kolejnych czynności procesowych w dniu 2 października 2013 r. W ocenie Sądu brak możliwości zapewnienia powodowi odpowiedniego oddziału terapeutycznego oraz konieczność prowadzenia w stosunku do niego czynności procesowych nie może przesądzać o odpowiedzialności za naruszenie dóbr osobistych powoda. Wskazać w tym miejscu należy, że powód był objęty wzmożonym nadzorem, jak również był zaliczany do osób zagrożonych samobójstwem z uwagi na deficyty psychiczne, niestabilność emocjonalną jak również wybuchowość. W tym okresie powód cały czas pozostawał po opieką psychologa działu penitencjarnego. Niemniej w tym miejscu należy wskazać, iż powód również w dniu 13 września 2013 r., podczas jego pobytu w Areszcie Śledczym W. – S. został skierowany na konsultację psychiatryczną w Areszcie Śledczym W. – M.. Powyższe w ocenie Sądu jednoznacznie wskazuje, że jednostka penitencjarna w której powód przebywał w tym okresie, dokładała wszelkich starań celem zapewnienia mu jak najlepszej psychologicznej. Podkreślić w tym miejscu należy również, że okres przez jaki powód przebywał w powyższej jednostce penitencjarnej nie był okresem długim, zaś powód nie wykazał skutecznie, że orzeczoną wobec niego karę pozbawienia wolności może odbywać tylko i wyłącznie w jednostka penitencjarnych z odpowiednimi oddziałami. Powód nie wykazał również, aby postępowanie pozwanego naruszało jego dobra osobiste, a także, aby w celach dochodziło do sytuacji konfliktowych. Powód nie udowodnił, aby tego rodzaju sytuacje w ogóle miały miejsce ani tego, że były one skutkiem naruszenia prawa przez pozwanego, w tym utrzymywania stanu przeludnienia w celach. Powyższe twierdzenia powoda nie zostały poparte przez niego żadnymi innymi dowodami, a w szczególności powód nie zaproponował żadnych świadków na powyższe okoliczności. Powód nie przedstawił również dowodów na potwierdzenie jego zarzutów, aby Służba Więzienna dopuszczała się wobec niego jakichkolwiek naruszeń. Co prawda powód wskazywał na zainicjowanie postępowania w stosunku do strażników Służby Więziennej w tym zakresie, niemniej nie przedstawił żadnych wyników niniejszego postępowania, jak również nie zaproponował innych dowodów. Wręcz przeciwnie zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy wskazywał, że większość zdarzeń jaka miała miejsce w tym okresie z udziałem powoda, była spowodowana przez niego samego, w tym przez jego choroby, a w szczególności padaczkę na którą cierpi. Zauważyć również należy, iż w momencie zgłoszenia przez powoda faktu niedogadywania się ze współosadzonymi, miał możliwość przeniesienia się, jednakże powyższe spowodowało u niego silną reakcję emocjonalną i dokonanie samouszkodzenia. Powód nie wykazał również, aby postępowanie pozwanego naruszało jego dobra osobiste albo było bezprawne z tego powodu, że w celach dochodziło do sytuacji konfliktowych. Powód nie udowodnił, aby tego rodzaju sytuacje w ogóle miały miejsce ani tego, że były one skutkiem naruszenia prawa przez pozwanego, w tym utrzymywania stanu przeludnienia w celach.
Powyższe również zostało potwierdzone we wnioskach płynących z opinii sądowo psychologicznej z dnia 23 lutego 2015 r., a sporządzonej w niniejszej sprawie. W przedmiotowej opinii jednoznacznie wskazano, iż wobec powoda M. S. (1) w Areszcie Śledczym W. – S. stosowano cały czas terapię psychologiczną i psychiatryczną, adekwatną do jego potrzeb i skuteczną o czym świadczył brak zaburzeń zachowania powoda przez większość czasu, zaś wystąpienie kilku epizodycznych reakcji dezadaptacyjnych łatwo podlegało korekcji pod wpływem oddziaływań specjalistycznych. Nadmienić należy, a co wynika wprost z opinii, iż fakt przebywania w celach wieloosobowych nie wpływał na pogorszenie jego stanu psychicznego, a co wynikało z doboru współosadzonych przez personel więzienny.
Jedynie na marginesie należy wskazać, iż powód w toku niniejszego postępowania nie udowodnił, aby chociaż przez moment przebywał w przeludnionych celach. Powód w toku niniejszego postępowania nie udowodnił również, żeby warunki te nie odpowiadały wymogom art. 110 § 2 kkw w zakresie, w jakim przepis ten zobowiązuje do wyposażenia cel w odpowiedni sprzęt kwaterunkowy zapewniający skazanemu odpowiednie warunki higieny, dostateczny dopływ powietrza i stosowną do pory roku temperaturę, według norm określonych dla pomieszczeń mieszkalnych, a także oświetlenie odpowiednie do czytania. Powód nie wskazywał również, aby cele, w których przebywał we wskazanym okresie, nie były wyposażone w odpowiedni sprzęt kwaterunkowy, a w szczególności tego, żeby w celach tych brakowało wystarczającej ilości łóżek, taboretów czy szafek. Powód wskazywał również, aby ilość sprzętu kwaterunkowego w celach nie odpowiadała normom.
W zakresie drugiego z roszczeń sprecyzowanych w pozwie, a dotyczącym rozpoznania u powoda choroby narządów płciowych – obustronnych żylaków powrózka nasiennego i tym samym według wskazania powoda, nie zapewnienia mu odpowiedniej opieki medycznej również nie podlegało uwzględnieniu. Powód wskazywał w toku niniejszego postępowania na brak zabiegu i leczenia przez okres przebywania w jednostkach penitencjarnych z powodu powyższej choroby co wiązało się jego zdaniem z odczuwaniem przez niego, pomimo przyjmowana doraźnie leków – bólów w narządach płciowych. Jak wskazywał powód powyższe, oprócz bólu odczuwał również stres z obawy o swoje zdrowie i grożącą mu bezpłodność, a w dalszej kolejności skutkowało podejmowaniem przez niego prób samobójczych.
W ocenie Sądu powód, nie udowodnił, że wskutek pobytu w Areszcie Śledczym W.-S. w W. doznał jakiegokolwiek uszczerbku na zdrowiu ani tego, że doszło do naruszenia jego dobra osobistego w postaci zdrowia. Z dokumentów przedstawionych przez pozwanego wynikało natomiast, że powód miał zapewnioną opiekę medyczną na właściwym poziomie, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie wymaganiami. W szczególności nie naruszono art. 115 kkw oraz przepisów rozporządzeń wykonawczych do Kodeksu karnego wykonawczego, bowiem powodowi zapewniono możliwość korzystania z więziennej służby zdrowia. W tym miejscu wskazać należy, iż powyższa choroba została zdiagnozowana u powoda dopiero po badaniu USG, które miało miejsce w dniu 6 maja 2012 r., natomiast pierwsza konsultacja po powyższym badaniu miała miejsce w dniu 28 maja 2012 r., podczas której powód nie wyraził zgody na leczenie. Powód dalej uskarżając się na bóle jąder, jak wskazał po pobiciu, odbył kolejną konsultację chirurgiczną w dniu 6 września 2012 r. Dalej również w dniu 24 października 2012 r. powód był konsultowany w CSK (...) po przewiezieniu przez zespół Pogotowia (...). Jak wynika z rozpoznania lekarza o specjalności urologii K. D. (2), powód uskarżał się na bóle lewego jądra, nie gorączkował, oba jądra prawidłowo położone, prawidłowego kształtu i spoistości, duże, bolesne żylaki lewego powrózka nasiennego. Nadto powód nie wymagał interwencji w trybie ostrego dyżuru, zakwalifikowany do planowej operacji żylaków. W wyniku powyższego do Aresztu Śledczego W. – S. w dniu 28 listopada 2012 r., gdzie w tym czasie znajdował się powód wpłynęło pismo z Kliniki (...) (...) podpisane przez urologa W. M. (2), ustalające termin operacji żylaków powrózka nasiennego na dzień 21 stycznia 2013 r., po wykonaniu badań obrazowych (USG) i laboratoryjnych. Niemniej pomimo wyznaczonego terminu i wyznaczenie terminu operacji chirurgicznej zalecanej na chorobę powoda, złożył on w dniu 2 stycznia 2013 r. oświadczenie, że nie wyraża zgody na zabieg pod konwojem co ponownie, potwierdził w dniu 17 września 2013 r. W ocenie Sądu brak zgody powoda na wykonanie zabiegu, pomimo licznych chęci zarówno ze strony samego pozwanego, jak i lekarzy, w tym wyznaczenia terminu zabiegu i odmowy powoda nie może przesądzać o braku zapewnieniu powodowi odpowiedniej opieki medycznej w tym zakresie. Jedynie na marginesie należy wskazać, iż postanowienie z dnia 23 stycznia 2014 r., Sąd Okręgowy w L., VI Wydział Penitencjarny i nadzoru nad Wykonywaniem Orzeczeń Karnych w sprawie o sygn. akt VI Kow 3991/13/pr udzielił powodowi M. S. (1), na okres 3 miesięcy tj. do dnia 23 kwietnia 2014 r., przerwy w odbywaniu kary i jednocześnie nałożył na M. S. (1) obowiązek zgłoszenia się do Centrum Medycznego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., celem podjęcia leczenia związanego z koniecznością poddania się zabiegowi operacyjnemu oraz przedstawienia Sądowi Okręgowemu w L. w terminie do dnia 23 lutego 2014 r., dokumentacji związanej z podjętym leczeniem. Jednakże pomimo udzielenia przerwy celem odbycia zabiegu chirurgicznego, a to dotyczącego obustronnych żylaków powrózka nasiennego powód nie poddał się zabiegowi. Powyższe potwierdził sam powód w zeznaniach złożonych w niniejszej sprawie, jak również matka powoda w dniu 28 marca 2014 r., tj. podczas wywiadu przeprowadzonego przez kuratora M. W.. Powyższe w dalszej kolejności skutkowało nie uwzględnieniem wniosku powoda w przedmiocie dalszej przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności przez Sąd Penitencjarny. W tym miejscu wskazać należy, że gdyby powód rzeczywiście odczuwał cierpienia z powodu choroby poddałby się zabiegowi przebywając w więzieniu, a już na pewno podczas uzyskania przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności.
Rozpatrując dalsze zarzuty powoda w tym zakresie należy wskazać, że żylaki powrózka nasiennego wbrew twierdzeniom powoda nie mogły powstać w wyniku urazu. W tym miejscu podkreślić należy, co już wskazano wcześniej, że dowiedział się on o żylakach w maju, zaś rzekomy uraz w wyniku, którego miały powstać miał miejsce we wrześniu. Dalej podkreślić również należy, że u powoda istnieją jedynie względne wskazania o zabiegu podyktowane zgłaszanymi dolegliwościami bólowymi, nie zaś zdrowotnymi, jak choćby trwały rozstrój zdrowia. Zauważyć również należy, iż operacja żylaków powrózka nasiennego wykonana w wieku w którym znajdował się wtedy powód nie mogła poprawić jakości jego nasienia, a co za tym idzie wpłynąć na jego zdolności rozrodcze.
Biorąc pod uwagę zebrany w sprawie materiał, w tym twierdzenia stron oraz okoliczności wynikające ze zgromadzonej w aktach dokumentacji, stwierdzić należy, że w ustalonym stanie faktycznym nie znalazły potwierdzenia zarzuty co do braku otoczenia powoda właściwą opieką medyczną.
Mając na względzie całokształt ustalonego stanu faktycznego, uznać należało, że warunki osadzenia powoda podczas jego osadzenia w jednostkach penitencjarnych były zgodne z obowiązującymi w tym zakresie przepisami Kodeksu karnego wykonawczego i przepisami wykonawczymi do tego kodeksu. Postępowaniu Skarbu Państwa w tym zakresie nie można zarzucić ani tego, że było ono bezprawne, ani tego, że naruszało dobra osobiste powoda. Z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie nie wynika, aby warunki, w jakich powód przebywał w jednostkach penitencjarnych, wywołały u niego poważne cierpienia lub spowodowały pogorszenie się jego stanu zdrowia.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z 20 grudnia 2010 r., IV CSK 449/10 (niepubl.), o naruszeniu dobra osobistego w postaci uchybienia godności osadzonego w zakładzie karnym nie można mówić w przypadku pewnych uciążliwości lub niedogodności związanych z samym pobytem w takim zakładzie, polegających na przykład na niższym od oczekiwanego standardzie celi czy urządzeń sanitarnych, bowiem dla wielu ludzi nieodbywających kary pozbawienia wolności warunki mieszkaniowe bywają często równie trudne. W wyroku z dnia 10 maja 2012 r., IV CSK 473/11 (Lex nr 1211994), Sąd Najwyższy wskazał, że nie narusza godności skazanego przebywanie przez okres 3 miesięcy w celi zagrzybionej, wymagającej remontu i nieodpowiadającej standardom estetycznym i użytkowym, wynikające z ogólnej trudnej sytuacji materialnej zakładu karnego, obejmującej wiele osób odbywających karę pozbawienia wolności.
Postępowaniu pozwanego w niniejszej sprawie nie można zarzucić naruszenia art. 3 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4 listopada 1950 roku, obowiązującej w Polsce od 1993 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.). Powód, jako osoba pozbawiona wolności, był bowiem traktowany w sposób humanitarny i z poszanowaniem przyrodzonej godności człowieka. Zapewniano mu warunki odbywania kary pozbawienia wolności zgodne z obowiązującym w Polsce porządkiem prawnym.
Z uwagi na fakt, że powód, działając przez profesjonalnego pełnomocnika, nie udowodnił zasadności zgłoszonych w pozwie roszczeń, a w toku procesu nie wykazano w szczególności bezprawności postępowania pozwanego, wobec tego powództwo w całości podlegało oddaleniu. Z tych przyczyn, mając na względzie treść art. 24 § 1 kc i art. 448 kc, Sąd orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku.
Sąd również przyznał w oparciu o treść §1 pkt 3 w zw. z §6pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2015r.poz.616) na rzecz adwokata J. S. zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu powiększony o należny podatek od towarów i usług.
Na podstawie art. 102 kpc Sąd nie obciążył powoda kosztami postępowania, biorąc pod uwagę przede wszystkim względy natury podmiotowej związane z jego sytuacją finansową i życiową, które zadecydowały o wcześniejszym zwolnieniu go od kosztów sądowych w całości (oświadczenie k. 67 – 70).