Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

L., dnia 7 listopada 2017 r.

Sąd Rejonowy w Lubinie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Anna Lisiecka

Protokolant: st. sekr. sąd. M. K.

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2017 r.

na rozprawie

sprawy z powództwa E. P., J. D., M. D., W. P. i M. P.

przeciwko B. (...) z siedzibą w R., działającej przez B. (...) Spółka (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej B. (...) z siedzibą w R., działającej przez B. (...) Spółka (...) Oddział
w Polsce z siedzibą w W., na rzecz powódki E. P. kwotę 23.920,04 złotych (dwadzieścia trzy tysiące dziewięćset dwadzieścia złotych cztery groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 października 2016 r. do dnia zapłaty,

II.  dalej idące powództwo E. P. oddala,

III.  zasądza od strony pozwanej B. (...) z siedzibą w R., działającej przez B. (...) Spółka (...) Oddział
w Polsce z siedzibą w W., na rzecz powódki E. P. kwotę 1.446,80 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

IV.  zasądza od strony pozwanej B. (...) z siedzibą w R., działającej przez B. (...) Spółka (...) Oddział
w Polsce z siedzibą w W., na rzecz powódki J. D. kwotę 4.925,20 złotych (cztery tysiące dziewięćset dwadzieścia pięć złotych dwadzieścia groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 października 2016 r. do dnia zapłaty,

V.  zasądza od strony pozwanej B. (...) z siedzibą w R., działającej przez B. (...) Spółka (...) Oddział
w Polsce z siedzibą w W., na rzecz powódki J. D. kwotę 917,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

VI.  zasądza od strony pozwanej B. (...) z siedzibą w R., działającej przez B. (...) Spółka (...) Oddział
w Polsce z siedzibą w W., na rzecz powódki M. D. kwotę 5.016,23 złotych (pięć tysięcy szesnaście złotych dwadzieścia trzy groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 października
2016 r. do dnia zapłaty,

VII.  zasądza od strony pozwanej B. (...) z siedzibą w R., działającej przez B. (...) Spółka (...) Oddział
w Polsce z siedzibą w W., na rzecz powódki M. D. kwotę 1.817,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

VIII.  zasądza od strony pozwanej B. (...) z siedzibą w R., działającej przez B. (...) Spółka (...) Oddział
w Polsce z siedzibą w W., na rzecz powódki W. P. kwotę 5.175,00 złotych (pięć tysięcy sto siedemdziesiąt pięć złotych) wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 października 2016 r. do dnia zapłaty,

IX.  zasądza od strony pozwanej B. (...) z siedzibą w R., działającej przez B. (...) Spółka (...) Oddział
w Polsce z siedzibą w W., na rzecz powódki W. P. kwotę 1.817,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

X.  zasądza od strony pozwanej B. (...) z siedzibą w R., działającej przez B. (...) Spółka (...) Oddział
w Polsce z siedzibą w W., na rzecz powoda M. P. kwotę 5.239,55 złotych (pięć tysięcy dwieście trzydzieści dziewięć złotych pięćdziesiąt pięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 października 2016 r. do dnia zapłaty,

XI.  zasądza od strony pozwanej B. (...) z siedzibą w R., działającej przez B. (...) Spółka (...) Oddział
w Polsce z siedzibą w W., na rzecz powoda M. P. kwotę 1.817,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

XII.  nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego
w L. z roszczenia zasądzonego na rzecz powódki E. P.
w punkcie I niniejszego wyroku kwotę 509,10 złotych (pięćset dziewięć złotych dziesięć groszy) tytułem nieuiszczonych w sprawie kosztów sądowych w postaci części opłaty sądowej od pozwu, od której poniesienia powódka była zwolniona,

XIII.  nakazuje stronie pozwanej B. (...) z siedzibą w R., działającej przez B. (...) Spółka (...) Oddział
w Polsce z siedzibą w W., aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Lubinie kwotę 2.206,90 złotych (dwa tysiące dwieście sześć złotych dziewięćdziesiąt groszy) tytułem nieuiszczonych w sprawie kosztów sądowych w postaci opłat sądowych od pozwu, od których poniesienia powodowie byli zwolnieni.

Sygn. akt I C 241/17

UZASADNIENIE

Powodowie E. P., J. D., M. D., W. P.
i M. P. wnieśli o zasądzenie od strony pozwanej, B. (...) z siedzibą
w R. działającej przez B. (...) Spółka (...) Oddział w Polsce
z siedzibą w W.:

- na rzecz powódki E. P. – kwoty 33.920,04 zł

- na rzecz powódki J. D. – kwoty 4.925,20 zł,

- na rzecz powódki M. D. – kwoty 5.016,23 zł,

- na rzecz powódki W. P. – kwoty 5.175,00 zł,

- na rzecz powoda M. P. – kwoty 5.239,55 zł

wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 października 2016 r. do dnia zapłaty oraz wraz z kosztami procesu na rzecz każdego z powodów, w tym kosztami zastępstwa procesowego w podwójnej stawce oraz wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictw w kwocie 17,00 zł.

W uzasadnieniu pozwu powodowie podali, że dochodzą od strony pozwanej zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przez nich wskutek śmierci B. G., będącej matką powódki E. P. i babcią pozostałych powodów, w wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 14 lipca 2016 r., do którego doszło w L.. Powodowie podali, że sprawcą wypadku był T. G., który posiadał ochronę ubezpieczeniową u strony pozwanej. Dodali, że ich pełnomocnik w dniu 1 sierpnia 2016 r. za pośrednictwem poczty elektronicznej dokonał zgłoszenia szkody stronie pozwanej, występując z żądaniem zapłaty na rzecz powódki E. P. kwoty 100.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia po śmierci matki oraz na rzecz powodów J. D., M. D., W. P. i M. P. kwot po 20.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia po śmierci babci. Powodowie wskazali, że strona pozwana pismem z dnia 2 sierpnia 2016 r. potwierdziła przyjęcie zgłoszenia, zaś decyzją z dnia 28 października przyznała na rzecz powódki E. P. kwotę 26.079,96 zł, na rzecz powódki J. D. kwotę 5.074,80 zł, na rzecz powódki M. D. kwotę 4.983,77 zł, na rzecz powódki W. P. kwotę 4.825,00 zł oraz na rzecz powoda M. P. kwotę 4.760,45 zł. W ocenie powodów strona pozwana nieprawidłowo oceniła rozmiar ich krzywdy i dowolnie zróżnicowała wysokość zadośćuczynienia przyznanego na rzecz każdego z wnucząt zmarłej. Powodowie podkreślili, że byli bardzo mocno związani emocjonalnie z B. G., z którą wspólnie zamieszkiwali. Powódka E. P. podkreśliła, że wspólnie z matką prowadziła dom oraz że matka pomagała jej w opiece nad dziećmi. Z kolei powodowie J. D., M. D., W. P. i M. P. podali, że spędzili wiele godzin
w towarzystwie babci, która zabierała ich na spacery, bawiła się z nimi, rozmawiała, udzielała rad. Powód M. P. wskazał, że babcia była jego przewodnikiem życiowym. Powodowie dodali, że otrzymywali od babci prezenty i dzięki niej M. D., W. P. i M. P. mieli swoje kieszonkowe. Powodowie podnieśli, że wiadomość
o śmierci B. G. była dla nich szokiem. Powódka E. P. wskazała, że miała problemy ze snem, że tęskni za matką, często ją wspomina i nie pogodziła się z jej śmiercią. Z kolei powodowie J. D., M. D., W. P. i M. P. podali, że nie mogli zrozumieć nieobecności babci, płakali i tęsknili za nią. Powodowie podnieśli, że odczuwają pustkę po śmierci B. G. i nic nie jest
w stanie zrekompensować im jej utraty. Swoje roszczenie oparli na art. 446 § 4 k.c. Powódka E. P. podała, że w jej ocenie kwotą adekwatną do doznanej przez nią krzywdy
w związku ze śmiercią matki będzie kwota 60.000,00 zł, dlatego też mając na uwadze, że strona pozwana wypłaciła jej kwotę 26.079,96 zł, domaga się zasądzenia kwoty 33.921,04 zł. Natomiast powodowie J. D., M. D., W. P. i M. P. wskazali, że ich zdaniem adekwatną do doznanej przez nich krzywdy kwotą zadośćuczynienia będzie 10.000,00 zł na rzecz każdego z nich, dlatego też powódka J. D., która otrzymała już od strony pozwanej kwotę 5.074,80 zł, domaga się zapłaty kwoty 4.925,20 zł, powódka M. D., która otrzymała już od strony pozwanej kwotę 4.983,77 zł, domaga się zapłaty kwoty 5.016,23 zł, powódka W. P., która otrzymała już od strony pozwanej kwotę 4.825,00 zł, domaga się zapłaty kwoty 5.125,00 zł, zaś powód M. P., który otrzymał już od strony pozwanej kwotę 4.760,45 zł, domaga się zapłaty kwoty
5.239,55 zł. Żądanie zasądzenia odsetek ustawowych od dnia 29 października 2016 r. powodowie uzasadnili tym, że strona pozwana w dacie wydania decyzji płatniczej z dnia
28 października 2016 r. znała wszystkie okoliczności przedmiotowej sprawy i mogła przyznać świadczenie w wysokości należnej powodom, a skoro tego nie uczyniła, popadła
w opóźnienie z zapłatą. Powodowie wyjaśnili, że domagają się zasądzenia podwójnej stawki kosztów zastępstwa procesowego, gdyż uzasadnia to nakład pracy ich pełnomocnika.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana, B. (...) z siedzibą w R., działająca przez B. (...) Spółka (...) Oddział w Polsce z siedzibą
w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz od powodów kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew strona pozwana zakwestionowała roszczenia powodów co do wysokości jako bezpodstawne i nieudowodnione. Zdaniem strony pozwanej krzywda powodów została w całości zrekompensowana zadośćuczynieniem przyznanym im w postępowaniu likwidacyjnym. Strona pozwana podniosła, że ustalając wysokość zadośćuczynienia wzięła pod uwagę wszystkie istotne okoliczności decydujące o rozmiarze krzywdy powodów, tj. traumatyczne przeżycia psychiczne, stopień krzywdy wynikający
z utraty najbliższego członka rodziny, poczucie osamotnienia, a także wiek poszkodowanego, jego wpływ na życie uprawnionych przed wypadkiem, zmiany w życiu prywatnym po śmierci matki i babci B. G., więzi emocjonalne, świadomość utraty pomocy, opieki
i wsparcia osoby zmarłej, stopień zażyłości, wpływ utraty bliskiej osoby na zdrowie
i samopoczucie uprawnionych, pozbawienie możliwości funkcjonowania w pełnej rodzinie. Strona pozwana zarzuciła, że powodowie nie wykazali uszczerbku na zdrowiu spowodowanego utartą matki i babci. Wskazała, że żałoba powodów nie przybrała nietypowego przebiegu i powodowie nie byli leczeni psychiatrycznie, ani nie uczestniczyli
w terapii psychologicznej po śmierci B. G.. Strona pozwana sprzeciwiła się ponadto żądaniu przez powodów kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej stawce, stwierdzając, że niniejsza sprawa nie wymaga od pełnomocnika powodów większego nakładu pracy. Odnośnie odsetek strona pozwana wskazała, że najwcześniejszą datą początkową naliczania odsetek może być data następująca po dniu doręczenia stronie pozwanej odpisu pozwu, ale zważywszy na to, że to Sąd będzie ustalał wysokość świadczenia, ewentualne roszczenie odsetkowe winno być liczone od dnia wydania wyroku w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 lipca 2016 r. T. G., kierujący samochodem osobowym marki V. (...) o nr rej. (...), którym jako pasażerka podróżowała B. G., na skrzyżowaniu ulic (...) w L., skręcając
w lewo, wymusił pierwszeństwo przejazdu na kierującym pojazdem marki D. o nr rej. (...), doprowadzając do zderzenia obu pojazdów, w wyniku którego, wskutek doznanych obrażeń ciała, B. G. poniosła śmierć.

Sprawca wypadku – T. G. posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u strony pozwanej – B. (...)
z siedzibą w R. działającej przez B. (...) Spółka (...) Oddział
w Polsce z siedzibą w W..

/okoliczności bezsporne/

B. G. w dacie wypadku miała 68 lat, była zamężna i posiadała dwie dorosłe córki, w tym powódkę E. P., która liczyła sobie wówczas 38 lat. Powódka E. P. i jej dzieci, tj. powodowie: J. D., M. D., W. P.
i M. P. zamieszkiwali wspólnie z rodzicami powódki E. B. G. i T. G.. W dacie śmierci B. G. powódka J. D. miała 3 lata, powódka M. D. miała 7 lat, powódka W. P. miała 14 lat, a powód M. P. miał 17 lat.

Powódka E. P. była bardzo silnie emocjonalnie związana ze swoją matką, B. G., z którą prowadziła wspólne gospodarstwo domowe. Powódka wszystkie prace w domu wykonywała razem z matką i miała z nią bardzo dobre relacje. B. G. pomagała również powódce w wychowaniu jej dzieci, tj. powodów J. D., M. D., W. P. i M. P.. Powódka razem z dziećmi
i matką jeździła na wakacje i na ryby. Powódka tęskni za matką, bardzo odczuwa jej brak,
a jak ją wspomina, to płacze. Nie może uwierzyć w to, co się stało. Stara się za dużo o tym nie myśleć, bo nie mogłaby normalnie funkcjonować. Po śmierci matki E. P. przejęła wszystkie obowiązki w domu. Nie korzystała z opieki psychologicznej, bo musiała zajmować się dziećmi i ojcem, który został poszkodowany w przedmiotowym wypadku. Wieczorami płakała do poduszki. Powódka nie pogodziła się ze śmiercią matki i z powodu odczuwanego bólu nie może jeździć na cmentarz.

Powodowie J. D., M. D., W. P. i M. P. byli bardzo zżyci z babcią, B. G., która ich wychowywała. Babcia robiła dla nich wszystko, o co poprosili. Lubili pomagać babci w gotowaniu, np. w robieniu kopytek czy pierogów. Powodowie byli smutni po śmierci babci. Powódka J. D. często pytała
o babcię, podobnie jak powódka M. D., która chciała wiedzieć, co się stało, dużo płakała i najgorzej radziła sobie ze śmiercią babci. Powodowie W. P. i M. P. jeżdżą na cmentarz odwiedzać grób babci. Powódka W. P. bardzo przeżywała śmierć babci, zwłaszcza w nocy. Powód M. P. miał zaufanie do babci
i mówił jej więcej, niż powiedziałby mamie. Traktował babcię jak dobrego ducha domu. Często przesiadywał w pokoju dziadków i jeździł z babcią i dziadkiem na ryby. Wiadomość
o śmierci babci była dla niego tragiczna, nie mógł w nią uwierzyć. Wnukom bardzo brakuje zmarłej babci i często wspominają chwile spędzone razem z nią.

Dowody:

- kserokopia odpisu skróconego aktu zgonu B. G. – k. 125 akt sprawy,

- kserokopia dowodu osobistego powódki E. P. – k. 143 akt sprawy,

- kserokopia odpisu skróconego aktu małżeństwa powódki E. P. – k. 144 akt sprawy,

- kserokopia dowodu osobistego powódki J. D. – k. 145 – 146 akt sprawy,

- kserokopia odpisu skróconego aktu urodzenia powódki J. D. – k. 147 akt sprawy,

- kserokopia dowodu osobistego powódki M. D. – k. 148 – 149 akt sprawy,

- kserokopia odpisu zupełnego aktu urodzenia powódki M. D. – k. 150 – 151 akt sprawy,

- kserokopia odpisu skróconego aktu urodzenia powódki W. P. – k. 152 akt sprawy,

- kserokopia odpisu skróconego aktu urodzenia powoda M. P. – k. 153 akt sprawy,

- dokumentacja fotograficzna – k. 160 – 166 akt sprawy,

- akta szkody – na płycie CD – k. 188 akt sprawy,

- zeznania świadka T. G. – 00:07:46 – 00:19:16 zapisu audio-video rozprawy z dnia 24.10.2017 r.,

- przesłuchanie powodów:

1) powódki E. P. – 00:20:13 – 00:33:54 zapisu audio-video rozprawy z dnia 24.10.2017 r.,

2) powoda M. P. – 00:33:56 – 00:39:59 zapisu audio-video rozprawy z dnia 24.10.2017 r.

W piśmie z dnia 1 sierpnia 2016 r., nadanym pocztą elektroniczną, pełnomocnik powodów zgłosił stronie pozwanej roszczenia powodów w związku ze śmiercią ich matki
i babci B. G. z dnia 14 lipca 2016 r., domagając się wypłaty:

- na rzecz powódki E. P. – zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wskutek śmierci jej matki w kwocie 100.000,00 zł,

- na rzecz powodów J. D., M. D., W. P. i M. P. – zadośćuczynienia za doznaną przez każdego z nich krzywdę w związku ze śmiercią babci
w kwotach po 20.000,00 zł na rzecz każdego z powodów.

W odpowiedzi, w piśmie z dnia 2 sierpnia 2016 r., strona pozwana poinformowała pełnomocnika powodów, że w dniu 1 sierpnia 2016 r. otrzymała zgłoszenie szkody.

Decyzjami z dnia 28 października 2016 r. strona pozwana przyznała:

- powódce E. P. – zadośćuczynienie pieniężne w kwocie 26.079,96 zł,

- powódce J. D. – zadośćuczynienie pieniężne w kwocie 5.074,80 zł,

- powódce M. D. – zadośćuczynienie pieniężne w kwocie 4.983,77 zł,

- powódce W. P. – zadośćuczynienie pieniężne w kwocie 4.825,00 zł,

- powodowi M. P. – zadośćuczynienie pieniężne w kwocie 4.760,45 zł.

Dowody:

- zgłoszenie szkody z dnia 01.08.2016 r. – k. 132 – 134 akt sprawy,

- potwierdzenie przyjęcia szkody komunikacyjnej z dnia 02.08.2016 r. – k. 135 akt sprawy,

- powiadomienia o decyzji z dnia 28.10.2016 r. – k. 138 akt sprawy,

- akta szkody – na płycie CD – k. 188 akt sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo powódki E. P. było częściowo zasadne, dlatego też w części zasługiwało na uwzględnienie. Z kolei powództwa powodów J. D., M. D., W. P. i M. P. zasługiwały na uwzględnienie w całości.

W niniejszej sprawie bezsporne między stronami były okoliczności faktyczne,
w jakich doszło do śmierci matki i babci powodów – B. G..

Strona pozwana co do zasady nie kwestionowała również swojej odpowiedzialności wynikającej z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody
i w postępowaniu likwidacyjnym wypłaciła powodom zadośćuczynienie pieniężne za krzywdę doznaną przez każdego z nich w związku ze śmiercią matki i babci w kwotach:

- powódce E. P. – 26.079,96 zł,

- powódce J. D. – 5.074,80 zł,

- powódce M. D. – 4.983,77 zł,

- powódce W. P. – 4.825,00 zł,

- powodowi M. P. – 4.760,45 zł.

Spór między stronami procesu dotyczył wyłącznie wysokości dochodzonych przez powodów roszczeń, które w ocenie strony pozwanej było wygórowane.

W obecnym stanie prawnym, zgodnie z art. 446 § 4 k.c. – który to przepis został wprowadzony do kodeksu cywilnego ustawą z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy – Kodek cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r. Nr 116, poz. 731) i który obowiązuje od dnia 3 sierpnia 2008 r. – sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W przekonaniu Sądu, co do zasady, żądanie pozwu w zakresie dochodzonego przez powodów zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę związaną ze śmiercią ich matki i babci było zatem słuszne i zasługiwało na uwzględnienie.

Zdaniem Sądu, o ile żądanie powodów: J. D., M. D., W. P. i M. P. było słuszne także co do wysokości, to jednak nie można zaakceptować stanowiska powódki E. P., że adekwatną kwotą zadośćuczynienia
z tytułu krzywdy doznanej przez nią wskutek śmierci matki jest żądana przez nią kwota 33.921,00 zł, która razem z wypłaconym już dotychczas powódce przez stronę pozwaną świadczeniem daje kwotę 60.000,00 zł.

Zadośćuczynienie jest szczególną formą naprawienia niemajątkowej szkody na osobie (krzywdy) stanowiącej rodzaj rekompensaty pieniężnej za doznane przez osobę pokrzywdzoną cierpienia fizyczne lub psychiczne. Pomimo, że przepisy prawa nie określają szczegółowo kryteriów, jakimi należy kierować się przy ustalaniu wysokości należnego świadczenia z tytułu zadośćuczynienia, to jednak w dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego, jak i w doktrynie prawa, zostały wypracowane pomocne wskazówki pozwalające na dokonanie odpowiednich ustaleń. Biorąc pod uwagę niewymierny charakter szkody niemajątkowej, zadośćuczynienie stanowi swoiste wynagrodzenie osobie pokrzywdzonej przeżytych cierpień psychicznych i fizycznych, przy czym wysokość takiego świadczenia powinna stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość, jednakże nie nadmierną
w stosunku do rozmiaru doznanej krzywdy ( por. wyrok SN z dnia 9 lutego 2000 r., III CKN 582/98, LEX nr 52776).

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości, że nagła śmierć B. G. w dniu 14 lipca 2016 r. wywołała u powodów krzywdę związaną ze stratą osoby bliskiej.

Sąd dokonał ustaleń rozmiaru krzywdy powodów w oparciu o zeznania świadka T. G. oraz w oparciu o przesłuchanie powodów: E. P.
i M. P..

Świadek T. G. jest ojcem powódki E. P. i dziadkiem pozostałych powodów, a przy tym zamieszkuje wspólnie z powodami. Jest to zatem osoba bardzo bliska dla powodów, która codziennie obserwowała, jaki wpływ na powodów wywarła śmierć ich matki i babci oraz w jaki sposób powodowie radzili sobie i radzą z jej utratą. Zeznania tego świadków zostały ocenione przez Sąd jako wiarygodne, podobnie jak wiarygodne były także zeznania powodów E. P. i M. P., którzy opisali Sądowi swoją żałobę i krzywdę, jakiej doznali wszyscy powodowie w związku z nagłą śmiercią B. G..

Na podstawie przeprowadzonych dowodów Sąd zważył, że powódka E. P., mimo że w dacie śmierci matki miała już własną rodzinę, rzeczywiście była bardzo silnie związana emocjonalnie z matką, z którą wspólnie mieszkała i z którą prowadziła wspólne gospodarstwo domowe. Z zeznań świadka i powódki wyraźnie wynika, że powódka miała bardzo dobry kontakt z matką. B. G. bardzo pomagała powódce w opiece nad jej dziećmi, tj. powodami J. D., M. D., W. P. i M. P.. Powódka jeździła razem z matką na wakacje. Z zeznań świadka
i z przesłuchania powódki wynika również, że powódka bardzo przeżyła śmierć matki. Było to dla niej wstrząsające, traumatyczne przeżycie, z którym do dziś nie może się pogodzić. Po śmierci matki była smutna, odczuwała pustkę i wieczorami płakała do poduszki. W ciągu dnia powódka starała się nie myśleć o tym, co się stało, bo musiała zajmować się ojcem i dziećmi. Po śmierci matki to na powódkę spadły bowiem wszystkie obowiązki domowe. Bez wątpienia niespodziewana śmierć matki była dla powódki E. P. tragicznym wydarzeniem, powodującym u niej głęboki ból i cierpienie oraz poczucie straty i osamotnienia. Z zeznań powódki wynika przy tym, że powódka do dziś nie doszła do siebie po śmierci matki, gdyż
z powodu odczuwanego bólu ma trudność w odwiedzaniu grobu matki, a jak ją wspomina, od razu płacze. Podkreślenia wymaga, że Sąd na rozprawie, podczas przesłuchania powódki, przekonał się, że rana w sercu powódki, związana ze stratą matki, jest nadal żywa. Powódka zanim zaczęła opowiadać o matce, rozpłakała się i nie mogła mówić. Jej reakcja była spontaniczna i świadczy o tym, że powódka nie pogodziła się ze śmiercią matki i bardzo cierpi z powodu jej nagłego, tragicznego odejścia, na które nie była przygotowana.

Przeprowadzone w sprawie dowody z zeznań świadka i z przesłuchania powodów świadczą o tym, że również powodowie J. D., M. D., W. P.
i M. P. byli bardzo zżyci z babcią, B. G., która ich wychowywała. Powodowie lubili pomagać babci w gotowaniu, np. w robieniu kopytek czy pierogów, co do dziś wspominają. Po śmierci B. G. powódka J. D. często pytała
o babcię, podobnie jak powódka M. D., która dużo płakała i która w ocenie powódki E. P. najgorzej radziła sobie ze śmiercią babci. Powodowie W. P.
i M. P., będący najstarszymi wnukami zmarłej, jeżdżą na cmentarz odwiedzać grób babci. Powód M. P. zeznał, że W. P. bardzo przeżywała śmierć babci, zwłaszcza w nocy, przy czym on sam to widział, bo dzieli z siostrą pokój. Z jego zeznań wynika ponadto, że miał bardzo dobry kontakt z babcią, bo często przesiadywał w pokoju dziadków i jeździł z nimi na ryby. Powodom niewątpliwie brakuje zmarłej babci i często ją wspominają.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego – do kategorii krzywdy kompensowanej zadośćuczynieniem pieniężnym za śmierć osoby najbliższej zalicza się w szczególności takie uszczerbki niemajątkowe wywołane śmiercią osoby najbliższej, jak wstrząs psychiczny, cierpienia psychiczne, spadek sił życiowych, przyspieszenie rozwoju choroby, uczucie smutku, tęsknoty, żalu, utrata wsparcia, rady, towarzystwa, niemożność odnalezienia się
w nowej sytuacji czy zaburzenia w prawidłowym funkcjonowaniu rodziny ( por. wyrok SN
z dnia 17 kwietnia 2015 r., III CSK 173/14, Legalis nr 1263234). Na rozmiar krzywdy mają przede wszystkim wpływ: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj
i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego odejścia (np. nerwicy, depresji), rola w rodzinie pełniona przez osobę zmarłą, stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał odnaleźć się w nowej rzeczywistości, leczenie doznanej traumy, wiek pokrzywdzonego ( por. wyrok SN z dnia 20 sierpnia 2015 r., II CSK 595/14, Legalis nr 1337753).

Uwzględniając okoliczności faktyczne niniejszej sprawy, a w szczególności rozmiar krzywdy doznanej przez powódkę E. P. w związku ze śmiercią jej matki oraz biorąc pod uwagę realną stopę życiową społeczeństwa, Sąd uznał, że powódce E. P. należy się od strony pozwanej na podstawie art. 446 § 4 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za krzywdę związaną ze śmiercią jej matki w kwocie 50.000,00 zł. Zdaniem Sądu kwota ta jest adekwatna do doznanych przez powódkę cierpień związanych z nagłą utratą matki
i przedstawia dla niej odczuwalną wartość ekonomiczną. Ponadto kwota ta jest utrzymana
w granicach odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Kwota ta przewyższa niemal dwunastokrotnie przeciętne wynagrodzenie, które według danych Głównego Urzędu Statystycznego w II kwartale 2017 roku wynosiło 4.220,69 zł (Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 9 sierpnia 2017 roku
w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale 2017 roku – Monitor Polski
z 2017 roku, poz. 811), co uzasadnia stwierdzenie, że jest ona rzeczywiście ekonomicznie odczuwalna dla powódki. Mimo że powódka w dacie śmierci matki miał już własną rodzinę, nie ulega wątpliwości, że wskutek nagłego odejścia B. G. straciła osobę sobie najbliższą, z którą prowadziła wspólne gospodarstwo domowe i na której pomoc i radę zawsze mogła liczyć. Trauma związana z tym przeżyciem nadal jest głęboko odczuwana przez powódkę.

Mając na uwadze, że strona pozwana dotychczas wypłaciła już powódce E. P. tytułem zadośćuczynienia świadczenie w kwocie 26.079,96 zł, Sąd w punkcie I sentencji wyroku zasądził na rzecz powódki od strony pozwanej brakującą część zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę związaną ze śmiercią matki w kwocie 23.920,04 zł. Dalej idące żądanie powódki w tym zakresie, jako nieuzasadnione, podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w punkcie II sentencji wyroku.

Natomiast oceniając rozmiar krzywdy powodów: J. D., M. D., W. P. i M. P. Sąd uznał, że każdemu z w/w powodów należy się od strony pozwanej zadośćuczynienie pieniężne za krzywdę doznaną wskutek śmierci babci
w kwocie po 10.000,00 zł. Zdaniem Sądu kwota ta w należyty sposób uwzględnia zarówno więzi rodzinne między powodami i zmarłą, jak i odczuwane przez powodów cierpienia. Podkreślić należy, że powodowie byli bardzo zżyci ze zmarłą babcią, gdyż razem z nią mieszkali i babcia ich wychowywała. Nie ulega zatem wątpliwości, że każdy
z powodów bardzo boleśnie przeżył utratę babci, z tym, że każdy z nich przeżywał tę stratę stosownie do swojego wieku. Sąd nie dopatrzył się przy tym podstaw do zróżnicowania wysokości zadośćuczynienia należnego każdemu z powodów – wnuków zmarłej. Taką podstawą nie może być z pewnością sam wiek powodów w chwili śmierci ich babci. Oczywistym jest, że stratę babci inaczej przeżyła powódka J. D., która miała wówczas 3 lata i która nie do końca rozumiała, co się stało, a inaczej powodowie M. D., W. P. i M. P., którzy mieli wówczas odpowiednio 7 lat,
14 lat i 17 lat i byli świadomi sytuacji. Powyższe nie oznacza jednakże, że rozmiar krzywdy powódki J. D. był mniejszy niż rozmiar krzywdy pozostałych powodów będących wnukami zmarłej. Należy bowiem uwzględnić fakt, że krzywdę powódki J. D. potęguje to, że będzie miała mało wspomnień związanych ze zmarłą babcią, o ile w ogóle będzie ją pamiętać, podczas jej rodzeństwo, które spędziło z babcią więcej czasu, zapamięta wspólnie spędzone z nią chwile. Poza tym z zeznań świadka i z przesłuchania powodów wynika, że powódka J. D., mimo swojego wieku, po śmierci B. G. dopytywała się o nią i pyta do tej pory, choć już mniej, co świadczy o tym, że powódka dostrzegła zmianę w swoim najbliższym otoczeniu wynikającą ze straty babci. Podkreślić należy, że strona pozwana również nie wykazała przesłanek, w oparciu o które zróżnicowała wysokość zadośćuczynienia wypłaconego na rzecz każdego z powodów – wnuków zmarłej. Okoliczności te nie wynikają w szczególności z uzasadnienia decyzji płatniczych strony pozwanej z dnia 28 października 2016 r., które mają identyczne brzmienie. W tym stanie rzeczy, zdaniem Sądu, brak jest podstaw do przyznania każdemu z powodów – wnuków zmarłej zadośćuczynienia w innej wysokości, lecz zadośćuczynienie na rzecz każdego
z tych powodów powinno być równe i wynosić 10.000,00 zł.

Mając na uwadze, że strona pozwana wypłaciła już w postępowaniu likwidacyjnym:

- na rzecz powódki J. D. kwotę 5.074,80 zł – Sąd w punkcie IV sentencji wyroku zasądził na jej rzecz dalsze zadośćuczynienie pieniężne w kwocie 4.925,20 zł, zgodnie
z żądaniem pozwu,

- na rzecz powódki M. D. kwotę 4.983,77 zł – Sąd w punkcie VI sentencji wyroku zasądził na jej rzecz dalsze zadośćuczynienie pieniężne w kwocie 5.016,23 zł, zgodnie
z żądaniem pozwu,

- na rzecz powódki W. P. kwotę 4.825,00 zł – Sąd w punkcie VIII sentencji wyroku zasądził na jej rzecz dalsze zadośćuczynienie pieniężne w kwocie 5.175,00 zł, zgodnie z żądaniem pozwu,

- na rzecz powoda M. P. kwotę 4.760,45 zł – Sąd w punkcie X sentencji wyroku zasądził na jego rzecz dalsze zadośćuczynienie pieniężne w kwocie 5.239,55 złotych, zgodnie z żądaniem pozwu.

Rozstrzygnięcie o odsetkach ustawowych od zasądzonego świadczenia pieniężnego Sąd oparł o treść przepisów art. 481 § 1 i § 2 k.c., art. 455 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia
22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 2060 z późn. zm).

Zgodnie z treścią przepisów art. 481 § 1 i § 2 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, przy czym jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Stosownie do brzmienia przepisu art. 455 k.c., jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Ponadto na mocy art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia
o szkodzie.

Choć strona pozwana wywodziła, że ewentualne odsetki ustawowe od zadośćuczynienia pieniężnego powinny być zasądzone dopiero od dnia wydania wyroku, Sąd nie podzielił tego stanowiska. Zdaniem Sądu w razie wyrządzenia szkody czynem niedozwolonym odsetki należą się poszkodowanemu już od chwili zgłoszenia przezeń roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia, tj. zgodnie z art. 455 k.c., przy uwzględnieniu ustawowego terminu 30 dni na przyznanie świadczenia z ubezpieczenia OC, określonego
w art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. O ile bowiem
w starszym orzecznictwie Sądu Najwyższego istotnie pojawiały się stanowiska, że odsetki mają charakter waloryzacyjny i dlatego należą się dopiero od dnia zasądzenia zadośćuczynienia ( por. wyrok SN z dnia 9 stycznia 1998 r., III CKN 301/97, Lex nr 477596; wyrok SN z dnia 20 marca 1998 r., II CKN 650/97, Lex nr 477665), to jednak w ostatnim czasie w orzecznictwie Sądu Najwyższego zdecydowanie przyjmuje się pogląd, według którego zadośćuczynienie, w rozmiarze, w jakim należy się ono wierzycielowi w dniu, w którym dłużnik ma je zapłacić (art. 455 k.c.), powinno być oprocentowane z tytułu opóźnienia (art. 481 § 1 k.c.) od tego dnia, a nie dopiero od daty zasądzenia odszkodowania, gdyż obecnie funkcja kompensacyjna odsetek znów przeważa nad ich funkcją waloryzacyjną. Aktualnie przyjmuje się, że zasądzenie odsetek od daty wyrokowania prowadziłoby w istocie do ich umorzenia za okres sprzed daty wyroku i byłoby nieuzasadnionym uprzywilejowaniem dłużnika, co mogłoby go skłonić do jak najdłuższego zwlekania z opóźnionym świadczeniem pieniężnym, w oczekiwaniu na orzeczenie sądu, znoszące obowiązek zapłaty odsetek za wcześniejszy okres ( por. SN w uzasadnieniu wyroku z dnia 14 stycznia 2011 r., I PK 145/10, Lex nr 90576; wyrok SA w Łodzi z dnia 8 października 2015 r., I ACa 436/15, Lex nr 1927625; wyrok SA w Krakowie z dnia 30 kwietnia 2015 r., I ACa 225/15, Lex nr 1733704; wyrok SN z dnia 2 kwietnia 2015 r., I CSK 169/14, Lex nr 1745784; wyrok SA we Wrocławiu z dnia 30 czerwca 2014 r., I ACa 591/14, Lex nr 1537505).

Zgodnie z art. 455 k.c. roszczenie o zadośćuczynienie, jako roszczenie pieniężne, które pierwotnie ma charakter zobowiązania bezterminowego, przekształca się
w zobowiązanie terminowe w momencie skierowania przez wierzyciela (poszkodowanego) wezwania do dłużnika (osoby ponoszącej odpowiedzialność odszkodowawczą), aby ten spełnił świadczenie ( por. wyrok SN z dnia 22 lutego 2007 r., sygn. akt I CSK 433/06, Lex nr 274209). Termin spełnienia świadczenia przez zakład ubezpieczeń – po dokonaniu wezwania do zapłaty (zgłoszenia szkody) – określają natomiast przepisy art. 14 ust. 1 i 2 w/w ustawy
o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia należnego uprawnionemu należą się zatem od chwili upływu 30 dni od dnia zgłoszenia żądania ubezpieczycielowi, czemu nie stoi na przeszkodzie fakt, że wysokość świadczenia jest ostatecznie kształtowana przez sąd. Przewidziana w art. 446 § 4 k.c.
możliwość przyznania przez sąd odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia za krzywdę nie zakłada bowiem dowolności ocen sądu, a jest jedynie konsekwencją niewymiernego
w pełni charakteru okoliczności decydujących o doznaniu krzywdy i jej rozmiarze. Tym samym mimo tego, że sąd przy orzekaniu o zadośćuczynieniu ma pełną swobodę, wyrok zasądzający zadośćuczynienie nie ma charakteru konstytutywnego, ale deklaratywny ( por. wyrok SA w Łodzi z dnia 9 stycznia 2014 r., I ACa 459/13, Lex nr 141609; wyrok SA w Łodzi z dnia 6 czerwca 2014 r., I ACa 1539/13, Lex nr 1477194; wyrok SN z dnia 7 listopada
2013 r., II PK 53/13, Lex nr 1418731).

W przedmiotowej sprawie pełnomocnik powodów zgłosił stronie pozwanej roszczenia powodów w piśmie z dnia 1 sierpnia 2016 r., które strona pozwana otrzymała w tym samym dniu. W związku z powyższym ustawowy termin 30 dni na rozpatrzenie zgłoszenia powodów i wypłatę należnego im świadczenia upłynął z dniem 31 sierpnia 2016 r. W konsekwencji począwszy od dnia 1 września 2016 r. strona pozwana popadła w opóźnienie z zapłatą należnych powodom świadczeń. Nie ulega przy tym wątpliwości, że wydając decyzje z dnia 28 października 2016 r. o przyznaniu powodom zadośćuczynienia pieniężnego, strona pozwana znała wszystkie okoliczności mające wpływ na wysokość należnych powodom świadczeń i powinna była prawidłowo określić wysokość tych świadczeń. Skoro zatem powodowie domagali się zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od zadośćuczynienia pieniężnego od dnia następnego po dniu wydania w/w decyzji, tj. od dnia 29 października 2016 r., Sąd zasądził na rzecz powodów odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonego na rzecz każdego z nich zadośćuczynienia pieniężnego zgodnie z żądaniem pozwu.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu – w odniesieniu do powództwa E. P., zawarte w punkcie III sentencji wyroku, Sąd oparł o treść przepisu art. 100 k.p.c. w zw.
z art. 98 § 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c.

Zgodnie z art. 100 k.p.c., w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone, ale sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swojego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

Stosownie do brzmienia przepisu art. 98 § 3 k.p.c., do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

Według art. 99 k.p.c. stronom reprezentowanym przez radcę prawnego zwraca się koszty w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata.

Sąd zważył, że żądanie powódki w niniejszej sprawie zostało uwzględnione
w 70%, a oddalone w 30%, dlatego też orzeczenie o kosztach procesu zapadło po dokonaniu stosunkowego rozdzielenia poniesionych przez strony kosztów postępowania.

Wysokość kosztów zastępstwa procesowego stron wynikała z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 z późn. zm.) – w stosunku do powódki
i z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 z późn. zm.) –
w stosunku do strony pozwanej, zgodnie z którymi przy wartości przedmiotu sporu powyżej 10.000,00 zł do 50.000,00 zł stawka minimalna wynagrodzenia adwokata / radcy prawnego wynosi 3.600,00 zł. Ustalając opłatę za czynności pełnomocników z tytułu zastępstwa procesowego stron Sąd, zgodnie z § 15 cytowanych rozporządzeń, wziął pod uwagę nie tylko określone w tym rozporządzeniu stawki minimalne, ale także niezbędny nakład pracy pełnomocników, charakter sprawy i wkład pracy pełnomocników w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Z uwagi na to, że niniejsza sprawa nie miała skomplikowanego charakteru i nie wymagała od pełnomocników stron dużego nakładu pracy oraz zważywszy, że wartość przedmiotu sporu wynosiła 50.000,00 zł, Sąd uznał za stosowne ustalić opłatę
z tytułu zastępstwa procesowego każdej ze stron na kwotę odpowiadającą wysokości określonej w § 2 pkt 5 w/w rozporządzeń stawki minimalnej, tj. na kwotę 3.600,00 zł, powiększając ją dla każdej ze stron o kwotę 17,00 zł z tytułu uiszczonej przez każdą stronę opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Łącznie koszty procesu poniesione przez powódkę E. P. wyniosły zatem 3.617,00 zł i ograniczyły się do kosztów zastępstwa procesowego, gdyż powódka – na mocy postanowienia Sądu – korzystała ze zwolnienia z kosztów sądowych w niniejszej sprawie. Podobnie strona pozwana również poniosła koszty postępowania w takiej wysokości. Suma kosztów procesu wynosiła więc 7.234,00 zł.

W związku z powyższym, mając na uwadze, że powódka wygrała sprawę w 70%, przy czym poniosła koszty postępowania w kwocie 3.617,00 zł, podczas gdy powinna była ponieść koszty postępowania w kwocie 2.179,20 zł, Sąd dokonał stosunkowego rozdzielenia poniesionych przez strony kosztów procesu i wyliczył, że powódce należy się od strony pozwanej zwrot kosztów postępowania w kwocie 1.446,80 zł, o czym orzeczono w punkcie III sentencji wyroku.

Rozstrzygnięcia o kosztach procesu – w odniesieniu do powództw J. D., M. D., W. P. i M. P., zawarte odpowiednio w punktach V, VII, IX i XI sentencji wyroku, Sąd oparł o treść przepisu art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Stosownie do brzmienia przepisu art. 98 § 3 k.p.c., do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

W niniejszej sprawie – w odniesieniu do żądania powodów J. D., M. D., W. P. i M. P. – to strona pozwana przegrała sprawę, gdyż Sąd uwzględnił powództwa tych powodów w całości. Dlatego też to strona pozwana, jako strona przegrywająca sprawę, powinna zwrócić w/w powodom poniesione przez nich koszty procesu obejmujące koszty zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w kwocie po 17,00 zł. Koszty procesu poniesione przez powodów ograniczyły się wyłącznie do kosztów zastępstwa procesowego, gdyż powodowie – na mocy postanowienia Sądu – korzystali ze zwolnienia od kosztów sądowych.

Wysokość kosztów zastępstwa procesowego powódki J. D. wynikała z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800), zgodnie z którym przy wartości przedmiotu sporu powyżej 1.500,00 zł do 5.000,00 zł stawka minimalna wynagrodzenia adwokata wynosi 900,00 zł. Z kolei wysokość kosztów zastępstwa procesowego powodów M. D., W. P. i M. P. wynikała z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800), zgodnie z którym przy wartości przedmiotu sporu powyżej 5.000,00 zł do 10.000,00 zł stawka minimalna wynagrodzenia adwokata wynosi 1.800,00 zł.

Łącznie koszty procesu poniesione przez powódkę J. D. wyniosły zatem 917,00 zł, zaś koszty procesu poniesione przez powodów M. D., W. P.
i M. P. wyniosły po 1.817,00 zł i takie też kwoty Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powodów tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Rozstrzygnięcie o nieuiszczonych kosztach sądowych, zawarte w punkcie XII i XIII sentencji wyroku, zapadło w oparciu o treść przepisu art. 113 ust. 1 ustawy z dnia
28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 623
z późn. zm.), zgodnie z którym kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu – tj. w niniejszej sprawie przy zastosowaniu – w odniesieniu do żądania powódki E. P. – art. 100 k.p.c., zaś w odniesieniu do żądań pozostałych powodów –
art. 98 § 1 k.p.c. Ponadto na mocy art. 113 ust. 2 pkt 1 w/w ustawy koszty nieobciążające przeciwnika sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji nakazuje ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz strony, której czynność spowodowała ich powstanie.

W niniejszej sprawie pozostały nieuiszczone koszty sądowe w kwocie łącznej 2.716,00 zł, wynikające z nieuiszczonych opłat sądowych od pozwu, od których poniesienia powodowie byli zwolnieni na mocy postanowienia Sądu, przy czym nieuiszczona opłata sądowa od pozwu E. P. wynosiła 1.697,00 zł, od pozwu J. D. – 247,00 zł, od pozwu M. D. – 251,00 zł, od pozwu W. P. – 259 zł, a od pozwu M. P. – 262,00 zł.

Jako że orzeczenie o kosztach postępowania w odniesieniu do żądania powódki E. P. zapadło po dokonaniu stosunkowego rozdzielenia tych kosztów, tj. przy uwzględnieniu, że powódka wygrała sprawę w 70%, Sąd – w punkcie XII sentencji wyroku – stosownie do stopnia przegranej powódki – 30% - nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa z roszczenia zasądzonego na rzecz powódki w punkcie I sentencji wyroku kwotę 509,10 zł tytułem nieuiszczonych w sprawie kosztów sądowych (30% x 1.697,00 zł). W pozostałym zakresie, tj. w 70%, nieuiszczone koszty sądowe w zakresie powództwa E. P. obciążały stronę pozwaną i wyrażały się kwotą 1.187,90 zł (70% x 1.697,00 zł), którą Sąd nakazał uiścić stronie pozwanej w punkcie XIII sentencji wyroku. Strona pozwana, jako przegrywająca sprawę, powinna ponadto uiścić na rzecz Skarbu Państwa w całości brakujące koszty sądowe wynikające z nieuiszczonych opłat sądowych od pozwu w zakresie żądań powodów: J. D. (247,00 zł), M. D. (251,00 zł), W. P. (259,00 zł) i M. P. (262,00 zł) w kwocie łącznej 1.019,00 zł. W sumie tytułem nieuiszczonych w sprawie kosztów sądowych strona pozwana powinna zatem uiścić na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2.206,90 zł (1.187,90 zł + 1.019,00 zł), o czym orzeczono w punkcie XIII sentencji wyroku.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji wyroku.