Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 20 grudnia 2012 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anatol Gul

Sędziowie: SO Piotr Rajczakowski

SO Aleksandra Żurawska

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2012 r. w Świdnicy

na posiedzeniu niejawnym zażalenia obowiązanej K. P.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie z dnia 5 września

2012r., sygn. akt I Co 1503/12, w sprawie z wniosku uprawnionego S. T. przy uczestnictwie obowiązanych M. P. i K. P.

o udzielenie zabezpieczenia roszczenia

p o s t a n a w i a:

oddalić zażalenie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 5 września 2012 r. Sąd Rejonowy udzielił zabezpieczenia roszczenia uprawnionemu S. T.przeciwko obowiązanym M. P.i K. P.o zapłatę solidarnie kwoty 14.341,91 zł, przez obciążenie hipoteką przymusową łączną udziałów obowiązanych po 1/2 części w prawie użytkowania wieczystego gruntu wraz z przysługującym im prawem własności budynków i innych urządzeń na nim posadowionych, objętych księgą wieczystą nr (...), prowadzoną przez Sąd Rejonowy Gdańsk – Północ w Gdańsku – do kwoty 14.341,91 zł, zobowiązał uprawnionego do wytoczenia przeciwko obowiązanym powództwa o zapłatę solidarnie w/w kwoty w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia postanowienia pod rygorem upadku zabezpieczenia oraz orzekł o kosztach postępowania. Sąd uznał, że w rozpoznawanej sprawie spełniona została przewidziana w art. 730 ¹ kpc przesłanka uprawdopodobnienia roszczenia, konieczna dla udzielenia zabezpieczenia, gdyż z twierdzeń wniosku oraz dołączonych do niego dokumentów wynika, że roszczenie odszkodowawcze uprawnionego jest jak najbardziej prawdopodobne. Spełniona została również, zdaniem Sądu, przesłanka istnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, gdyż faktycznie brak zabezpieczenia roszczenia przez obciążenie nieruchomości obowiązanych hipoteką przymusową mógłby uniemożliwić lub poważnie utrudnić realizację roszczenia uprawnionego, w szczególności mając na uwadze liczne doniesienia prasowe o sytuacji finansowej (...) G.oraz o liczbie poszkodowanych osób. Sąd wskazał przy tym, że suma zabezpieczenia określona na kwotę 14.341,91 zł nie jest znaczna (biorąc pod uwagę wierzytelności innych klientów (...) G.), zatem nawet taki sposób zabezpieczenia nie obciąży obowiązanych ponad miarę. W zażaleniu na powyższe postanowienie K. P., wnosząc o jego uchylenie, zarzuciła naruszenie art. 299 ksh przez uznanie, że w przedmiotowej sprawie zachodzą okoliczności uzasadniające odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki, a nadto art. 730 ¹ kpc przez uznanie, że wierzyciel uprawdopodobnił interes w uzyskaniu zabezpieczenia oraz że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia. Sąd Okręgowy zważył. Zażalenie nie jest uzasadnione. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia powinien obowiązkowo zawierać uprawdopodobnienie okoliczności uzasadniających wniosek, czyli podstawy zabezpieczenia. Warunkiem udzielenia zabezpieczenia jest bowiem, zgodnie z art. 730 ¹ § 1kpc, łączne istnienie przesłanek w nim wymienionych, tj. uprawdopodobnienie roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Należy zatem podać okoliczności uzasadniające żądanie oraz okoliczności, z których powinno wynikać, że bez udzielenia zabezpieczenia uprawniony może być pozbawiony zaspokojenia lub w inny sposób pozbawiony ochrony prawnej. Sposób uprawdopodobnienia roszczenia w każdym przypadku zależy od stanu faktycznego konkretnej sprawy, w każdym razie muszą istnieć podstawy do przypuszczenia, że roszczenie istnieje w rzeczywistości. Dlatego do udzielenia zabezpieczenia nie jest wystarczające samo stwierdzenie wierzyciela, że roszczenie istnieje – nie stanowi uprawdopodobnienia roszczenia sam fakt, że wytoczono o nie powództwo, ale nie jest również wymagane jego udowodnienie. Jakkolwiek w sytuacji, gdy zabezpieczenie ma nastąpić przed wszczęciem postępowania w sprawie, jak
w niniejszym przypadku, podstawą ustalenia prawdopodobieństwa istnienia roszczenia są na ogół twierdzenia wnioskodawcy przytoczone w uzasadnieniu wniosku, niemniej jednak muszą być one poparte takimi okolicznościami, które pozwolą na dokonanie oceny wiarygodności dochodzonego roszczenia. W rozpoznawanej sprawie powyższe przesłanki zostały spełnione. Wnioskodawca, powołał się bowiem na fakty powszechnie znane, podnoszone w publikacjach prasowych, na podstawie których za uprawdopodobnione należało uznać roszczenie uprawnionego wobec obowiązanych oparte na wskazywanych przez niego art. 415 w związku z art. 441 § 1 k.c., a znajdujące też podstawę w przepisie art. 300 k.s.h., zgodnie z którym art. 291-299 k.s.h. nie naruszają praw wspólników oraz osób trzecich do dochodzenia naprawienia szkody na zasadach ogólnych. Za przyjęciem uprawdopodobnienia odpowiedzialności obowiązanych na tej podstawie przemawia sposób działania zarządzających Spółką, skutkujący prowadzonymi obecnie postępowaniami karnymi oraz liczba i waga stawianych obowiązanemu zarzutów. Skoro zaś zgodnie z art. 228 § 1 kpc fakty powszechnie znane (a w niniejszej sprawie wynikają one tak z powyższych publikacji prasowych jak z relacji innych mediów) nie wymagają dowodzenia, to tym bardziej mogą stanowić podstawę uprawdopodobnienia roszczenia. Oczywistym przy tym jest, że dopiero w toku wytoczonego postępowania rzeczą Sądu rozpoznającego sprawę będzie ocena, na podstawie przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego, czy i w jakiej wysokości uzasadniona jest odpowiedzialność pozwanych wobec powoda, natomiast, jak już wyżej wskazano, dla potrzeb zabezpieczenia jego roszczenia, dotychczasowe uprawdopodobnienie, należało uznać za wystarczające. Wątpliwości natomiast, co wobec wcześniejszych rozważań jest już bez znaczenia, budzi uprawdopodobnienie, w obecnym stanie rzeczy, odpowiedzialności obowiązanych na podstawie art. 299 k.s.h. W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest bowiem pogląd, że wierzyciel powołujący się na bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie może pozwać członka zarządu tej spółki na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. bez uprzedniego uzyskania tytułu egzekucyjnego przeciwko spółce (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 26 stycznia 2012r., I PK 78/11, Wyd. Lex nr 1216840, uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 7 listopada 2008r., III CZP 72/08, OSNC 2009r., Nr 2, poz. 20, uchwała Sądu Najwyższego z 15 czerwca 1999r., III CZP 10/99, OSNC 1999r. Nr 12, poz. 203, OSP 2000 Nr 3, poz. 40, wyrok Sądu Najwyższego z 21 października 2003 r., I CK 160/02, Wyd. LEX nr 150617). Z twierdzeń przytaczanych przez uprawnionego we wniosku jak i z dołączonych przez niego dokumentów nie wynika zaś, aby uzyskał on wobec Spółki tytuł wykonawczy, obejmujący jego należność. Brak jest również obecnie podstaw do stwierdzenia okoliczności uzasadniających, co przyjął Sąd Najwyższy w jednostkowym orzeczeniu (wyrok z 13 grudnia 2006 r., II CSK 300/06, Wyd. LEX nr 388845), szczególnie uzasadnionego przypadku zwolnienia wierzyciela z obowiązku uzyskania tytułu przeciwko spółce, na skutek utraty przez nią bytu prawnego w związku z wykreśleniem jej z rejestru, co miało miejsce w stanie faktycznym, stanowiącym podstawę powyższego orzeczenia.

Należy również zgodzić się z Sądem pierwszej instancji, że wnioskodawca spełnił drugą przesłankę warunkującą uwzględnienie zgłoszonego wniosku, mianowicie wykazał istnienie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Zgodnie z art. 730 ¹ § 2 kpc interes ten występuje wówczas, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Trzeba przy tym podkreślić, że osiągnięcie celu postępowania w sprawie w rozumieniu tego przepisu wiąże się z rodzajem ochrony prawnej, której udzielenia żąda się w postępowaniu cywilnym. Innymi słowy, interes prawny należy rozumieć jako obiektywną w świetle obowiązujących przepisów, czyli wywołaną rzeczywistą koniecznością ochrony określonej sfery prawnej, potrzebę uzyskania orzeczenia sądowego o odpowiedniej treści. Uzasadniając swój wniosek, S. T. podniósł, że jedynym znanym mu znaczącym składnikiem majątku obowiązanych jest nieruchomość położona w R., wobec zaś dotychczasowej nielojalnej i nierzetelnej ich postawy, zachodzi obawa, że mogą oni podejmować działania uniemożliwiające zaspokojenie jego roszczeń, których zamierza dochodzić sądownie. Obawy takie uzasadniają liczne doniesienia prasowe o niekorzystnej sytuacji finansowej Spółki (...) i pojawianie się coraz większej liczby osób wskazujących na poszkodowanie ich przez tę Spółkę. Wzrost tych zobowiązań nasuwa, zdaniem wnioskodawcy, podejrzenie, że dłużnicy mogą próbować wyzbywać się swojego majątku, czyniąc tym samym niemożliwym zaspokojenie roszczeń wierzycieli. Obawy te, mając na uwadze charakter zgłoszonego przez wnioskodawcę żądania, uzasadniają przyjęcie, że uprawdopodobnił ona swój interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Istotnie bowiem, jeśli dłużnicy spieniężą przedmiotową nieruchomość i wyzbędą się uzyskanych z tego tytułu środków, wnioskodawca zostanie pozbawiony możliwości wyegzekwowania, w razie uwzględnienia dochodzonego przez niego roszczenia, należnej mu kwoty. Skoro więc zarzuty zażalenia w żaden sposób nie podważyły trafności rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego, zażalenie to, jako bezzasadne, podlegało oddaleniu. Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 kpc
w zw. z art. 397 § 2 kpc i art. 13 § 2 kpc, orzekł jak w sentencji postanowienia.