Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2016 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Monika Kiwiorska-Pająk

Sędziowie: SSO del. Robert Kuczyński

SSA Maria Pietkun (spr.)

Protokolant: Monika Horabik

po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2016 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z wniosku U. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.     

o wysokość emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.

od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 2 października 2015 r. sygn. akt IX U 1018/15

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że odwołanie oddala.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu wyrokiem z dnia 2 października 2015 r. zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. z dnia 20 stycznia 2015 r., w ten sposób, że nakazał organowi rentowemu przeliczyć część socjalną emerytury wnioskodawczyni U. M. przy zastosowaniu aktualnej kwoty bazowej - zgodnie ze złożonym wnioskiem 11 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy ustalił, że U. M. urodziła się w dniu (...), prawo do emerytury uzyskała na podstawie decyzji z dnia 27.08.2008 r. , od dnia 24.08.2008 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Emerytura została przyznana na podstawie art. 46 ustawy o emeryturach i rentach i wyliczona według art. 53 ustawy o emeryturach i rentach.

W dniu 11.12.2014 r. wnioskodawczyni złożyła do organu rentowego wniosek o przeliczenie emerytury w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego i kontynuowaniem ubezpieczenia przez ponad 30 miesięcy od czasu przyznania poprzedniego świadczenia poprzez zastosowanie art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej.

Decyzją z dnia 20.01.2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. odmówił prawa do wnioskowanego przeliczenia świadczenia .

Przy tak poczynionych ustaleniach Sąd Okręgowy przyjął, że odwołanie wnioskodawczyni zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 53 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) jeżeli zainteresowany po nabyciu uprawnień do świadczenia emerytalnego podlegał co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym po przyznaniu prawa do emerytury , posiada uprawnienie do ustalenia wysokości nowo przyznanej emerytury z uwzględnieniem 24% kwoty bazowej obowiązującej na dzień złożenia wniosku.

Wnioskodawczyni ma przyznaną emeryturę na podstawie decyzji z dnia 27.08.2008 r., od dnia 24.08.2008 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Emerytura została przyznana na podstawie art. 46 ustawy o emeryturach i rentach i wyliczona według art. 53 ustawy o emeryturach i rentach. Wnioskodawczyni ma więc przyznaną emeryturę po spełnieniu warunków dotyczących stażu pracy w wymiarze 30 lat i minimum 55 lat życia, które to warunki należało spełnić do 31.12.2008 r. Wnioskodawczyni te warunki spełniła i w związku z tym ma przyznane to świadczenie.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że wnioskodawczyni we wniosku z dnia 11.12.2014 r. nie domagała się przyznania jej prawa do nowego świadczenia, lecz wystąpiła o przeliczenie emerytury z uwagi na osiągnięcie wieku 60 lat i przepracowanie 30 miesięcy w ramach stosunku pracy.

Emerytura wnioskodawczyni nie stanowi nowego świadczenia, którego wysokość ustala się według reguł dotyczących przyznawania emerytury po raz pierwszy.

Z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2006 r., I UZP 3/06 wynika , że prawo do emerytury wcześniejszej nie wygasa, a w art. 21 ust. 2 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS jest mowa o emeryturze dla osoby, która wcześniej miała ustalone prawo do emerytury, z czego wynika, że w zakresie tego samego świadczenia- emerytury – w związku ze spełnieniem warunku osiągnięcia wieku emerytalnego następuje jedynie ustalenie na nowo podstawy wymiaru.

W związku z powyższym należy przyjąć, że osoby, które po przyznaniu emerytury według starego systemu emerytalnego, tj. według zasad z art. 46 ustawy, złożą wniosek o przeliczenie świadczenia w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego i kontynuowaniem ubezpieczenia, mają prawo do przeliczenia świadczenia również według starych zasad.

Zgłoszenie wniosku o emeryturę po raz pierwszy dopiero po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego spowoduje konieczność obliczenia świadczenia z zastosowaniem tzw. reguł mieszanych z art. 183 lub według nowych zasad na podstawie art. 26 ustawy tzw. emerytura mieszana z art. 183 dotyczyć będzie osób, które osiągną wiek emerytalny w latach 2009 - 2013, a jej obliczenie nastąpi w części na podstawie art. 53, a w części na podstawie art. 26 ustawy, o ile osoby te nie przystąpią do OFE.

Sam przepis art. 183 nie obejmuje natomiast ubezpieczonych, którzy pobierali już emeryturę na podstawie art. 46 lub 50 ustawy. Skoro zatem przepis art. 183 wyłącza z zakresu swego obowiązywania osoby pobierające wcześniejszą emeryturę na podstawie starych zasad z mocy art. 46 lub 50, tym bardziej należy uznać za słuszną argumentację, że osobom tym nie będzie obliczana emerytura według nowych zasad z art. 26 ustawy.

Oznacza to, że wnioskodawczyni, z uwagi na podleganie przez ponad 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu po nabyciu uprawnień do świadczenia emerytalnego jest uprawniona do obliczenia Części socjalnej emerytury przy zastosowaniu aktualnej kwoty bazowej, zgodnie ze złożonym wnioskiem 11 grudnia 2014 r.

Wobec powyższego na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku złożył organ rentowy zarzucając naruszenie prawa materialnego , a to art. 53 ust. 4 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. 2015/748 tj.) poprzez niewłaściwe zastosowanie i przeliczenie części socjalnej emerytury wnioskodawczyni według aktualnej kwoty bazowej , mimo iż wnioskodawczyni zgodnie z wnioskiem nie nabyła nowego rodzaju emerytury oraz zastosowanie powołanego przepisu w sytuacji, kiedy emerytura w wieku powszechnym ( 60 lat i 3 m−ce ) wnioskodawczyni przysługuje na podstawie art. 24 ustawy w/w , do którego to świadczenia przepis art. 53 ust. 4 nie ma zastosowania.

Przy tak sformułowanych zarzutach skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania.

Sąd Apelacyjny dodatkowo ustalił w toku postępowania apelacyjnego.

Wypłata emerytury przyznanej wnioskodawczyni decyzją z dnia 27 sierpnia 2008 r. została zawieszona wobec kontynuowania przez wnioskodawczynię zatrudnienia i podlegania bez przerwy z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym, ostatnie doliczenie stażu ubezpieczeniowego dotyczyło okresu do 31.12.2014 r. Po podjęciu wypłaty emerytury od 1 marca 2009 r. wnioskodawczyni bez przerwy nadal podlegała ubezpieczeniom społecznym. Wypłatę świadczenia zawieszono od 1.10.2011 r. Organ rentowy podjął wypłatę świadczenia od 22 listopada 2012r. decyzją z dnia 9 stycznia 2013 r.

Dowód: akta emerytalne wnioskodawczyni .

Sąd Apelacyjny zważył.

Apelacja organu rentowego podlega uwzględnieniu.

Z materiału dowodowego wynika, że wnioskodawczyni ustalono prawo do emerytury decyzją organu rentowego z dnia 27 sierpnia 2008 r. od 24 sierpnia 2008r. Wypłata świadczenia została zawieszona wobec kontynuowania przez wnioskodawczynię zatrudnienia i podlegania z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym, ostatnie doliczenie stażu ubezpieczeniowego dotyczyło okresu do 31.12.2014 r. Po podjęciu wypłaty emerytury od 1 marca 2009r. wnioskodawczyni bez przerwy nadal podlegała ubezpieczeniom społecznym. Wypłatę świadczenia zawieszono od 1.10.2011 r. na podstawie art. 28 ustawy z dnia 16.12.2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Organ rentowy podjął wypłatę świadczenia od 22 listopada 2012 r. decyzją z dnia 9 stycznia 2013 r.

Przyznana wnioskodawczyni emerytura w 2008 r. nie była emeryturą w powszechnym wieku emerytalnym, a świadczeniem w obniżonym wieku na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 46 ustawy o emeryturach i rentach z FUS Dz.U. tj. 2015/748). Powszechny wiek emerytalny wnioskodawczyni osiągnęła dopiero w dniu 24 listopada 2013 r., tj. wiek 60 lat i 3 m-ce , zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 4 ustawy w/w .

W spornym wniosku z dnia 15 grudnia 2014 r., wnioskodawczyni wyraźnie zaznaczyła , że nie wnosi o przyznanie emerytury w wieku powszechnym, tylko wnosi o przeliczenie pobieranej emerytury na podstawie art. 53 ust. 4 ustawy o emeryturach... wobec pozostawania w ubezpieczeniu społecznym , po przyznaniu emerytury w 2008r. ponad 30 m-cy.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, tak sformułowane żądanie nie podlega uwzględnieniu w obowiązującym stanie prawnym.

Utrwalone jest stanowisko judykatury , że emerytura w wieku wcześniejszym i powszechnym to odrębne rodzaje emerytur i tym samym możliwe jest kilkukrotne przechodzenie na emeryturę (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8.07.2015 r. sygn. akt II UK 217/14). Kilkukrotne przechodzenie na emeryturę wiąże się ze spełnieniem warunków przewidzianych dla danego rodzaju świadczenia. W tym zakresie chybione jest stanowisko Sądu Okręgowego, dopatrującego się przeliczenia świadczenia na podstawie art. 53 ust. 4 ustawy w oderwaniu od spełnienia przesłanek do nowego rodzaju emerytury.

Uszło uwagi Sądu Okręgowego, że sposób wyliczenia świadczenia emerytalnego jest zdeterminowany datą urodzenia ubezbieczonej, która to data staje się wyznacznikiem przynależności do określonej grupy ubezpieczonych, co do których ustawa określa sposób wyliczenia świadczenia. W tych okolicznościach dopuszczalne byłoby zastosowanie przepisu art. 53 ust. 4, ale tylko w razie dochodzenia nowego rodzaju emerytury i dla osoby urodzonej przed 1.01.1949 r. Przepis art. 53 ustawy mieści się w rozdziale IV ustawy i dotyczy wyliczania emerytur o których mowa w art. 27 – 50 e ustawy. Z tego względu tak wyliczono wnioskodawczyni dotychczasową emeryturę w obniżonym wieku na podstawie art. 29 w zw. z art. 46 ustawy.

Z kolei przepis art. 27 i nast. ustawy o emeryturach dotyczą osób urodzonych przed 1.01.1949 r.

Wnioskodawczyni jest osobą urodzoną (...), z tego względu nie ma podstaw do zastosowania dla niej przepisów powołanego rozdziału IV i art. 53 ust. 4 ustawy. Nadto przepis art. 183 ustawy wyklucza z zakresu swojego zastosowania, nawet co do mieszanej emerytury osoby, które pobrały emeryturę m.in. na podstawie art. 46 ustawy.

Z tych motywów uzyskanie przez wnioskodawczynię emerytury w niższym wieku emerytalnym z art. 29 w zw. z art. 46 ustawy, jest przeszkodą do zastosowania przepisu art. 53 ust. 4 do wyliczenia emerytury w wieku powszechnym, a tym bardziej w sytuacji kiedy strona dochodzi przeliczenia świadczenia w oderwaniu od nowego rodzaju świadczenia emerytalnego, a tylko z uwagi na przebyty ponad 30 miesięczny staż ubezpieczeniowy. Z kolei emerytura w wieku powszechnym przysługuje wnioskodawczyni na podstawie art. 24 ustawy o emeryturach… do którego to rodzaju świadczenia nie ma zastosowania sposób wyliczenia z art. 53 tej ustawy.

W świetle powyższego apelacja organu rentowego w całości podlega uwzględnieniu na podstawie art. 386 § 1 kpc.

SSO del. R. Kuczyński SSA M. Kiwiorska – Pająk SSA M. Pietkun

R.S.