Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 27 lutego 2019 roku w sprawie z powództwa W. J. (1) przeciwko Towarzystwu (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę, Sąd Rejonowy w Zgierzu:

1.  zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda W. J. (2) kwotę 8652 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 17 listopada 2017 roku do dnia zapłaty;

2.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda W. J. (2) kwotę 2.159,65 zł tytułem kosztów procesu.

Apelację od tego rozstrzygnięcia złożył pozwany w części tj. w zakresie punktu 1. co do kwoty 1667,81 złotych wraz z odsetkami za opóźnienie od tej kwoty od dnia 17 listopada 2017 r. do dnia zapłaty i punktu 3 w całości.

Skarżący zarzucił:

1.  naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

a/ art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez:

- naruszenie granie swobodnej oceny dowodów i dokonanie oceny dowodów wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, co przejawiało się w tym, że sąd ustalił, iż za uzasadnioną należy uznać na naprawę uszkodzonego pojazdu przy pomocy wyłącznie części o jakości O, podczas gdy z opinii biegłego jasno wynika, iż przywrócenie stanu pojazdu sprzed szkody możliwe jest także przy zastosowaniu części o jakości Q;

-naruszenie granic swobodnej oceny dowodów oraz logiki i przyjęcie, że części o jakości Q nie są częściami oryginalnymi, podczas gdy z opinii biegłego wprost wynika, iż części o jakości Q są częściami oryginalnymi, a jedynie nie są opatrzone logo producenta i są to części, które są stosowane przez producentów pojazdów do pierwszego montażu, a więc to właśnie te części znajdują się w każdym nowym samochodzie.

b) art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. i art. 228 k.p.c. i art. 258 k.p.c. i art. 278 k.p.c. w zw. z art. 286 k.p.c.:

- poprzez błędne dokonanie ustaleń faktycznych w zakresie uzasadnionych kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu B. rej. (...) i przyjęcie, że pojazd ten powinien zostać naprawiony przy użyciu części nowych oznaczonych symbolem O, podczas gdy powód nie udowodnił, że pojazd był serwisowany i naprawiany wyłącznie częściami nowymi oryginalnymi, a stan pojazdu, jego wiek – 12 rok eksploatacji w dacie szkody 16 października 2017 r. – oraz zużycie eksploatacyjne uzasadniały przyjęcie, iż restytucja pojazdu do stanu sprzed szkody nastąpi poprzez naprawę przy użyciu Q, a przy użyciu części O tylko tych, które nie były dostępne w jakości Q, co też znalazło potwierdzenie w opinii biegłego, a w konsekwencji przyjęcie przez Sąd niewłaściwej i zawyżonej wartości kosztów naprawy,

- poprzez błędną ocenę dowodu z opinii biegłego i uznanie, że aby przywrócić uszkodzony pojazd do stanu sprzed szkody koniecznym jest użycie do naprawy wyłącznie nowych z logo producenta, pomimo że:

> biegły nie był w stanie jednoznacznie wskazać, że w pojeździć zamontowane były wyłącznie oryginalne części z logo producenta, co więcej biegły nie wykluczył, że w pojeździe, przed szkodą mogły być zamontowane zamienne części używane oryginalne, z logo producenta,

> biegły wskazał, że przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody jest możliwe przy użyciu części o jakości Q, a dopiero przy braku ich dostępności zasadne jest użycie części o jakości O;

> praktyka dokonywania skutecznych napraw pojazdu przy użyciu części nie tylko O ale i Q znana jest Sądowi z urzędu, a ich łatwa dostępność oraz uprawnienia kupującego rękojmi za ewentualne wady zapewniają należytą ochronę poszkodowanemu;

> biegły zakwestionował skuteczność naprawy przy użyciu części zamiennych nieoryginalnych, potwierdził natomiast możliwości skutecznej naprawy pojazdu przy pomocy części o jakości Q (nowych, oryginalnych, bez logo producenta).

2. naruszenie prawa materialnego, a mianowicie:

a. art. 361 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 363 § 1 k.c. z art. 822 § i § 2 k.c. w zw. z art. 826 § 1 k.c. oraz art. 824’ § 1 k.c. poprzez:

- błędną wykładnię tych przepisów i przyjęcie, że szkoda rozumiana jako pomniejszenie majątku poszkodowanego na skutek określonego zdarzenia (art. 361 § 2 k.c.) jest w swej istocie tożsama z hipotetycznymi, określonymi kosztorysowo wydatkami na naprawę pojazdu (przywrócenie stanu poprzedniego – art. 363 § 1 zd. 1 k.c.) w sytuacji, gdy ubytek w majątku poszkodowanego jest wartością o charakterze stałym, ustalanym na dzień wyrządzenia szkody i stanowiącym w istocie zmniejszenie wartości pojazdu związane z jego pokolizyjnymi uszkodzeniami, natomiast koszty restytucji (naprawy) mają charakter zmienny, tj. zależą od takich czynników jak koszty części i usług z daty wykonania naprawy, dostępnych dla określonych podmiotów rabatów na części etc., które to koszty winno się ustalać na datę wyrokowania (stosownie do art. 316 § 1 k.p.c. oraz art. 363 § 2 k.c.);

- błędną wykładnię tych przepisów polegającą na przyjęciu, że w przypadku naprawy pojazdu przez poszkodowanego wartość szkody to ustalony metodą kosztorysową hipotetyczny koszt naprawy pojazdu, podczas gdy w przypadku wykonania naprawy pojazdu przez poszkodowanego niemożliwe, a co najmniej ekonomicznie nieuzasadnione jest ponowne przeprowadzenie naprawy w sposób określony w kosztorysie, co oznacza, że wybór sposobu naprawienia szkody przez poszkodowanego doznaje ograniczenia w zw. z art. 363 § 1 zd. 2 k.c., co z kolei oznacza, że świadczenie w pieniądzu winno pokryć jedynie rzeczywiste, poniesione przez poszkodowanego koszty naprawy;

- w związku z powyższym również błędne zastosowanie ww. przepisów polegające na przyjęciu, że wypłata hipotetycznych kosztów przy pomocy części O doprowadzi do naprawienia szkody, podczas gdy w przedmiotowym stanie faktycznym uzasadnione jest pokrycie jedynie kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu w wariancie O i Q;

- art. 363 6 1 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie w procesie ustalania wysokości powstałej szkody i przyjęcie, że jedynie ceny nowych części oryginalnych z logo producenta przywrócą stan pojazdu sprzed szkody, w sytuacji gdy ekonomicznie uzasadnione było naprawienie szkody powstałej w pojeździe B. przy pomocy części zarówno o jakości O, jak i Q.

W związku z tym skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych. Nadto wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

apelacja nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne oraz aprobuje argumentacje prawną przedstawioną w motywach zaskarżonego orzeczenia, nie zachodzi więc potrzeba ich szczegółowego powtarzania.

W pierwszej kolejności odnosząc się do apelacji strony pozwanej należy odnieść się do przypisywanych Sądowi I instancji uchybień procesowych, gdyż z istoty rzeczy wnioski w tym zakresie determinują kierunek dalszych rozważań.

Za niezasadny uznać należy, zawarty w apelacji, zarzut przekroczenia przez Sąd I instancji granicy swobodnej oceny dowodów, bowiem skuteczna obrona stanowiska skarżącego w tym zakresie wymagałaby wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego oraz brak jest wszechstronnej oceny wszystkich istotnych dowodów (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 29 lipca 1998 r. II UKN 151/98 - OSNAPiUS 1999/15/492; z 4 lutego 1999 r. II UKN 459/98 - OSNAPiUS 2000/6/252; z 5 stycznia 1999 r. II UKN 76/99 - OSNAPiUS 2000/19/732). Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (por. wyrok SN z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00 LEX nr 56906). Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy w sposób należyty wyjaśnił sprawę, a przeprowadzona ocena dowodów jest prawidłowa i odpowiada powyższym kryteriom. Apelacja strony pozwanej nie wykazuje uchybień w rozumowaniu Sądu które podważałyby prawidłowość dokonanej oceny. Naruszenie zasad swobodnej oceny dowodów nie może polegać na przedstawieniu przez stronę alternatywnego stanu faktycznego, a tylko na podważeniu przesłanek tej oceny z wykazaniem, że jest ona rażąco wadliwa lub oczywiście błędna - czego, zdaniem Sądu Okręgowego, skarżący we wniesionej apelacji nie uczynił.

Nietrafne były także zarzuty dotyczące naruszenia art. 232 k.p.c. oraz art. 233 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. oraz art. 227 k.p.c. Sprowadzały się one do wykazania błędnego przyjęcia przez Sąd I instancji udowodnienia wysokości dochodzonego roszczenia, w sytuacji, gdy w ocenie apelującego sąd nieprawidłowo ustalił, iż za uzasadnioną należy uznać naprawę uszkodzonego pojazdu przy pomocy wyłącznie części o jakości O, podczas gdy z opinii biegłego jasno wynika, iż przywrócenie stanu pojazdu sprzed szkody możliwe jest także przy zastosowaniu części o jakości Q. Szczegółowa analiza opinii biegłego prowadzi jednak w ocenie Sądu Okręgowego do wniosku, że naprawa pojazdu z przywróceniem i zapewnieniem mu trwałego stanu technicznego sprzed szkody, jest możliwa tylko przy użyciu części oryginalnych i części klasy Q, ale w sytuacji, gdy dane części są w tej klasie produkowane, wskazując, które z części w tej klasie występują na rynku. /k-87/

Przechodząc do oceny zarzutów apelacji powoda, wskazać należy, że zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. podniesiony został w związku z zarzutem naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. art. 361 § 1 i 2 k.c. i art. 363 § 1 k.c., art. 822 § 1 k.c., art. 826 § 1 k.c. i art. 824 ¹ k.c. i tylko w kontekście uznania, że pozwany zobowiązany jest do zapłaty odszkodowania wyliczonego jako koszty naprawy samochodu przy użyciu wyłącznie części o jakości Q, a przy użyciu części O tylko tych, które nie były dostępne w jakości Q. Przede wszystkim wskazać należy, że szkoda objęta odpowiedzialnością ubezpieczyciela podlega naprawieniu według ogólnych zasad zawartych w art. 361 – 363 k.c., co oznacza, że wypłacone odszkodowanie ma wyrównać uszczerbek powstały w majątku poszkodowanego. Uszczerbek ten jest rozumiany jako zwiększenie się pasywów poszkodowanego bądź zmniejszenie się jego aktywów. Odszkodowanie obejmuje wszelkie celowe i niezbędne wydatki poniesione dla wyrównania doznanego uszczerbku. Odszkodowanie obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu ustalone według cen występujących na lokalnym rynku, które to ceny zazwyczaj będą cenami autoryzowanych warsztatów obsługi pojazdów i cen nowych oryginalnych części (tak uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03). Bez znaczenia przy tym jest okoliczność, że ceny części oryginalnych są cenami maksymalnymi. Jak to wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 maja 1980 r. w sprawie o sygnaturze III CRN 223/80, przywrócenie rzeczy uszkodzonej do stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu jej do stanu używalności w takim zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody. Jeżeli do osiągnięcia tego celu konieczne jest użycie nowych elementów, to poniesione na nie wydatki wchodzą w skład kosztów naprawienia szkody przez przywrócenie rzeczy do stanu poprzedniego. W konsekwencji powyższe wydatki obciążają osobę odpowiedzialną za szkodę (por też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 1972 r. II CR 425/72, OSNC 1973/6/11). W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się przy tym, że odszkodowanie należne w ramach ubezpieczenia obejmuje wszystkie koszty przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego. O przywróceniu pojazdu do stanu poprzedniego można zaś mówić jedynie wówczas, gdy stan pojazdu po naprawie, pod każdym względem (stan techniczny, zdolność użytkową części składowe, trwałość, wygląd estetyczny itp.) odpowiada stanowi tego pojazdu sprzed wypadku (por wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 10 listopada 1992 r. I ACr 410/92 OSA 1993/8/57). W rezultacie przywrócenia do stanu poprzedniego pojazd winien odzyskać takie same walory użytkowe i estetyczne, jakie miał przed wyrządzeniem szkody. Zdaniem Sądu Okręgowego nie może budzić wątpliwości, że dopóki wykorzystanie części oryginalnych przy naprawie samochodu nie prowadzi do zwiększenia się jego wartości w stosunku do wartości jaką posiadał przez wypadkiem nie ma żadnych przeszkód do uwzględnienia ich cen w kosztach naprawy. Jeżeli wykorzystanie przy naprawie części oryginalnych zniweluje (w całości albo chociaż w części) wynikającą z wypadku utratę wartości auta, to ich użycie jest jak najbardziej zasadne. W tych zaś przypadkach, gdy wykorzystanie części oryginalnych skutkuje przyrostem wartości auta, ubezpieczycielowi przysługuje żądanie obniżenia odszkodowania tj. ograniczenia go do sumy stanowiącej różnicę pomiędzy pełnym kosztem naprawy a kwotą odpowiadającą przyrostowi wartości auta. (tak SN w uchwale z 12 kwietnia 2012 r., sygn. akt III CZP 80/11, opubl. (...) w postanowieniu z 24.02.2006r, III CZP 91/05, opubl. L.; w wyroku z 11.06.2003r, V CKN 308/01, opubl. L.).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy słusznie ustalił na podstawie opinii biegłego, że naprawa pojazdu przy zastosowaniu części Q i nowych oryginalnych powinna być skuteczna pod warunkiem ich faktycznej jakości i dostępności, a problemem jest określenie ich jakości, ponieważ nie zawsze spełniają wymagania stawiane im przez producenta danej marki, co może stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa jazdy.

Jak słusznie stwierdził Sąd Rejonowy, w toku postępowania nie zostało udowodnione, aby części, które uległy zniszczeniu w czasie wypadku nie były w pełni sprawne, były wcześniej uszkodzone lub przestarzałe technicznie i wyeksploatowane w zakresie większym aniżeli wynikającym z normalnego zużycia, a jednocześnie, aby zastosowanie do naprawy części zamiennych o jakości O doprowadziło do zwiększenia wartości pojazdu w stosunku do wartości jaką posiadał przed wypadkiem.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego oparto o przepis art. 98 k.p.c.