Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lipca 2020 roku

Sąd Rejonowy w Limanowej I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 2020 roku w Limanowej

na rozprawie

sprawy z powództwa W. D.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda W. D. tytułem zadośćuczynienia kwotę 18.000 zł (osiemnaście tysięcy 00/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od:

- kwoty 35.000 zł (trzydzieści pięć tysięcy 00/100) od dnia 27 lipca 2017 roku do dnia 28 grudnia 2018 roku,

- kwoty 18.000 zł (osiemnaście tysięcy 00/100) od dnia 27 lipca 2017 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda W. D. tytułem odszkodowania za koszty opieki kwotę 680,00 zł (sześćset osiemdziesiąt 00/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od:

- kwoty 1.000,00 zł (jeden tysiąc 00/100) od dnia 27 lipca 2017 roku do dnia 28 grudnia 2018 roku,

- kwoty 680,00 zł (sześćset osiemdziesiąt 00/100) od dnia 27 lipca 2017 r. do dnia zapłaty;

III.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda W. D. tytułem odszkodowania za koszty leczenia kwotę 6.550,00 zł (sześć tysięcy pięćset pięćdziesiąt 00/100);

IV.  umarza postępowanie co do żądania w zakresie kwoty 35.000 zł zadośćuczynienia i 1000 zł odszkodowania za koszty opieki;

V.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

VI.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda W. D. kwotę 5.678,32 zł (pięć tysięcy sześćset siedemdziesiąt osiem 32/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

VII.  poleca ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Limanowej od :

– powoda W. D. kwotę 50,12 zł (pięćdziesiąt 12/100);

– strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 5.526,16 zł (pięć tysiące pięćset dwadzieścia sześć 16/100)

tytułem zwrotu wydatków na opinie biegłych poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa oraz opłaty od pozwu, od której powód był zwolniony.

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 28 lipca 2020 roku

Powód W. D. w pozwie z dnia 15 grudnia 2017 roku domagał się zasądzenia od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W.: kwoty 53.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15.07.2017 r. do dnia zapłaty - tytułem zadośćuczynienia, kwoty 2.360,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15.07.2017 r. do dnia zapłaty - tytułem kosztów opieki a także zasądzenia zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że w dniu 14.08.2016 r. miał miejsce wypadek samochodowy, w wyniku którego poszkodowany został powód. Kierująca samochodem osobowym marki S. doprowadziła do czołowego zderzenia z prawidłowo poruszającym się pojazdem kierowanym przez powoda, w następstwie czego powód doznał obrażeń ciała. Co do sprawcy szkody toczyło się postępowanie karne. Pojazd sprawcy zdarzenia ubezpieczony był w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdów w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń. Strona pozwana przyjęła odpowiedzialność cywilną za zaistniałe zdarzenie. W wypadku powód doznał obrażeń ciała w postaci stłuczenia i rany tłuczonej głowy, złamania podstawy czaszki po stronie prawej, stłuczenia klatki piersiowej z klinicznym złamaniem żeber po stronie lewej, złamania kręgu L5, złamania kości łonowej lewej, otwartego złamania rzepki prawej, złamania kostki bocznej podudzia prawego, otarcia obydwu podudzi. Powód został przetransportowany do Szpitala (...) w L., gdzie przebywał na Oddziale (...) Urazowo – Ortopedycznej. Następnie kontynuował leczenie u specjalistów z zakresu ortopedii i laryngologii (z powodu stwierdzonego niedosłuchu), korzystał z zabiegów rehabilitacyjnych. W toku postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel wypłacił mu następujące kwoty: 14.000 zł tytułem zadośćuczynienia, 1538,10 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia i dojazdów do placówek medycznych. Odmówiono mu wypłaty kosztów opieki wskazując, że wydatek tego rodzaju nie został faktycznie poniesiony. Powód wskazał, że adekwatną kwotą zadośćuczynienia jest kwota 70.000 zł, od której należy odjąć kwotę 14.000 zł wypłaconą już przez ubezpieczyciela i kwotę 3000 zł wypłaconą tytułem nawiązki przez sprawczynię wypadku, co daje kwotę 53.000 zł, której powód domagał się zasądzenia w tym postępowaniu. Co do kosztów opieki wskazał, że po zakończeniu hospitalizacji zalecono mu spoczynkowy tryb życia, leżenie, przez 4 tygodnie miał zakaż chodzenia. W tym czasie wymagał pomocy i opieki osoby trzeciej, którą sprawowali członkowie jego rodziny. Powód uznał, że w okresie 30 dni po zakończeniu hospitalizacji wymagał opieki przez 6 godzin dziennie, a przez kolejne 14 dni po 4 godziny dziennie. Przy przyjęciu stawki 10 zł za godzinę daje to łączną kwotę 2360 zł. Co do odsetek powód wskazał, że domaga się ich od dnia następnego po wydaniu decyzji przez ubezpieczyciela.

W pisemnej odpowiedzi na pozew (k. 64-66) strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, że orzeczeniem komisji lekarskiej (...) S.A. trwały uszczerbek na zdrowiu związany z wypadkiem u powoda ustalony został na 19 %. Mając na uwadze rodzaj doznanych obrażeń ciała pozwany przyznał tytułem zadośćuczynienia na rzecz powoda kwotę 14.000 zł. Nadto na rzecz powoda wypłacone zostało odszkodowanie w łącznej kwocie 1538,10 zł tytułem kosztów leczenia i dojazdów. Zdaniem pozwanego wypłacone kwoty zadośćuczynienia i odszkodowania uwzględniają przesłanki art. 445 § 1 kc i art. 444 § 1 kc, dlatego dalsze roszczenia z tego tytułu są nieuzasadnione. Pozwany wskazał także, ze powód nie udokumentował poniesienia kosztów opieki, co skutkowało nieuwzględnieniem jego roszczeń z tego tytułu.

W piśmie z dnia 19.01.2019 r. (k. 166) powód ograniczył żądanie co do zadośćuczynienia o kwotę 35.000 zł oraz co do odszkodowania za koszty opieki o kwotę 1000 zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia, wskazując, że w toku postępowania w dniu 28.12.2018 r. pozwany dokonał wypłaty na jego rzecz w/w kwot, co skutkowało koniecznością ograniczenia w tym zakresie żądania. Powód potrzymał żądanie zasądzenia odsetek oraz zwrotu kosztów procesu liczonych od pierwotnej wartości przedmiotu sporu.

W piśmie z dnia 5.02.2019 r. (k. 169) pozwany potwierdził wypłatę w/w kwot.

Postanowieniem z dnia 24.01.2018 r. powód został zwolniony od opłaty od pozwu w całości. W pozostałym zakresie jego wniosek został oddalony (k. 59).

W piśmie z dnia 177.02.2020 r. (k. 249-252) powód rozszerzył żądanie pozwu w zakresie zwrotu kosztów leczenia (wyłożenie z góry przez pozwanego sumy potrzebnej na koszty leczeni) o dalszą kwotę 7300 zł związanych z koniecznością zakupu aparatu słuchowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14.08.2016 r. w M. doszło do wypadku drogowego, na skutek tego, że kierująca samochodem osobowym marki S. – K. W. na prostym odcinku drogi z nieustalonych przyczyn zjechała na przeciwległy pas ruchu doprowadzając do czołowego zderzenia z prawidłowo jadącym samochodem marki A. kierowanym przez powoda W. D.. Wobec sprawczyni wypadku toczyło się przed Sądem Rejonowym w Limanowej postępowanie karne o czyn z art. 177 § 1 kk. Wyrokiem z dnia 9.02.2017 r. sygn. akt II K 667/16 postępowanie karne przeciwko sprawczyni szkody zostało warunkowo umorzone na okres próby wynoszący 2 lata. Na mocy art. 67 § 3 kk sąd orzekł od K. W. na rzecz W. D. obowiązek zapłaty nawiązki w kwocie 3000 zł. Wyrok ten został utrzymany w mocy przez Sąd Okręgowy w Nowym Sączu.

(dowód: wyroki karne k. 19-21)

W dniu wypadku sprawczyni miała zawarte ubezpieczenie OC za szkody związane z ruchem pojazdu u strony pozwanej (...) S.A.

(okoliczność bezsporna)

Po wypadku powód został przewieziony do Szpitala (...) w L., gdzie po wykonanych badaniach stwierdzono u niego: stłuczenie głowy, złamanie podstawy czaszki po prawej stronie, wyciek krwisty z ucha prawego, ranę tłuczona głowy, ranę tłuczona kolana lewego, otwarte złamanie rzepki prawej st. I, podejrzenie złamania żeber po stronie lewej, stłuczenie klatki piersiowej, otarcia skóry podudzi obustronnie. Po wstępnych badania został przyjęty na Oddział (...) Urazowo – Ortopedycznej, na którym przebywał od 14.08.2016 r. do 26.08.2016 r. Stwierdzono u powoda: stłuczenie głowy, złamanie podstawy czaszki po prawej stronie, wyciek krwisty z ucha prawego, niedosłuch ucha prawego, stłuczenie klatki piersiowej, stłuczenie płuca lewego, kliniczne podejrzenie złamania żeber po stronie lewej, złamanie mostu kostnego przedniego, złamanie przedniej blaszki granicznej i osteofitu kręgu L5, złamanie kości łonowej lewej bez przemieszczenia, otwarte złamanie rzepki prawej st. I, stłuczenie łokcia prawego, złamanie kostki bocznej podudzia prawego bez przemieszczenia, ranę tłuczoną kolana lewego, otarcia obu podudzi. Zastosowano gips udowy kończyny dolnej prawej, przeprowadzono płukanie ucha prawego. Konsultowany był laryngologicznie.

Po wypisaniu ze szpitala powód kontynuował leczenie w gabinecie ortopedycznym (ostatnia wizyta w dniu 29.06.2017 r.). W okresie od 7.03.2017 r. do 20.03.2017 r. przeszedł serię zabiegów rehabilitacyjnych.

W wyniku wypadku obrażenia odniosła także żona powoda, która jechała razem z nim w samochodzie. Ona również była hospitalizowana. Do szpitala przyjeżdżali synowie powoda i jego synowa. Te osoby sprawowały także opiekę nad powodem po jego powrocie do domu. Przez 4 tygodnie powód cały czas leżał. Trzeba było przygotować i podać mu posiłek, przebrać, a także posprzątać w domu, zrobić zakupy. Powodem zajmowała się także jego żona. Powód odczuwał ból i dlatego musiał zażywać leki przeciwbólowe. Następnie powód korzystał z wypożyczonego wózka inwalidzkiego. Potem chodził o lasce.

Powód nadal skarży się na ból kolana, barku. Bierze leki przeciwbólowe.

Przed wypadkiem powód nie pracował zawodowo, jednak zajmował się wykonywaniem prac wokół domu. Aktualnie nie może także tych prac wykonywać z powodu odczuwanego bólu.

(dowód: dokumentacja medyczna k. 38 – 48, 50—56, zaświadczenie k. 49, zeznania świadków M. D. i P. D. k. 87-89, zeznania powoda k. 90-91)

Stwierdzone u powoda w czasie hospitalizacji na Oddziale (...) Urazowo – Ortopedycznej obrażenia można określić jako średnio – ciężkie. Skutkowały one długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu w wysokości 23 %, w tym: 5% uszkodzenie kości sklepienia i podstawy czaszki, 15 % ograniczenie ruchomości w zakresie rotacji powyżej 20 stopni lub zginania do 50 cm odcinka Th-L-S kręgosłupa, 2% utrata ruchomości w zakresie 90 ^o do 120 ^o , 1% poz. 162 z rozporządzenia.

W końcowym etapie leczenia uzyskano zrost kostny rzepki prawej i kostki bocznej lewej z dobry zakresem ruchomości stawu kolanowego do 100 ^o .Ten typ złamania wiąże się jednak z uszkodzeniem chrząstki stawowej, co wymaga dalszego leczenia z artroskopią stawu i kontrolą łąkotki przyśrodkowej.

Złamanie blaszki granicznej trzony L5 wiąże się z uszkodzeniem dysku i wystąpieniem objawów korzeniowych. W tej sytuacji konieczne jest powtórzeniem badania (...) i konsultacji neurochirurgicznej,

Z kolei stwierdzone u powoda zmiany zwyrodnieniowe odcinka szyjnego istniały przed wypadkiem drogowym i ich charakter jest postępowy, jednak nie ma związku z obrażeniami odniesionymi w wypadku.

Dolegliwości będące następstwem obrażeń jakich doznał powód w wypadku drogowym z dnia 14.08.2016 r. utrzymywały się do 3-4 miesięcy. Obrażenia wiązały się z dolegliwościami bólowymi na poziomie 4-5 stopni w skali bólu od 0 do 10 do unieruchomienia gipsowego. Po unieruchomieniu gipsowym ten ból był na poziomie 2-3 w skali bólu do trzech miesięcy, nasilał się podczas rehabilitacji do poziomu 3-4, a obecnie jest na poziomie 1-2 w skali bólu.

Obecne dolegliwości bólowe, na które skarży się powód związane są ze zmianami zwyrodnieniowymi i dyskopatycznymi odcinka L4/L5 kręgosłupa oraz uszkodzenia chrząstki stawowej kolana prawego i mają związek z obrażeniami doznanymi w wypadku.

Powód przez 12 tygodni wymagał pomocy osób trzecich w wymiarze 1-2 godzin dziennie.

Ewentualne złamanie kości łonowej oraz złamanie żeber nie skutkuje trwałym lub długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu.

(dowód: opinia biegłego lekarza J. Ł. k. 109-113, opinia uzupełniająca k. 130)

Doznane przez powoda obrażenia były związane z uszkodzeniami układu kostno - stawowego. Powód nie doznał obrażeń układu nerwowego obwodowego i środkowego.

(dowód: opinia biegłego lekarza R. J. k. 156-158)

Stwierdzone u powoda obrażenia w zakresie narządów laryngologicznych (uszkodzenie słuchu) skutkują u powoda stałym uszczerbkiem na zdrowiu w wysokości 15 %. Rokowania na przyszłość w tym zakresie są niepomyślne. Występujące u powoda uszkodzenie słuchu powoduje upośledzenie obuusznej wydolności słuchu, co może powodować utrudnienia w codziennym funkcjonowaniu. Upośledzenie słuchu ma charakter nieodwracalny.

Zasadne i celowe jest korzystanie przez powoda z aparatu słuchowego. Zakup takiego aparatu nie ma charakteru jednorazowego, bowiem może on ulec zużyciu, uszkodzeniu.

Koszt zakupu aparatu słuchowego wynosi 7300 zł. Zakup aparatu słuchowego podlega tylko częściowej refundacji; jest to stała kwota 750 zł i jest niezależna od ceny aparatu.

(dowód: opinia biegłego lekarza J. K. (1) k. 177-183, opinia uzupełniająca k. 202 -203, opinia uzupełniająca k. 264-266, faktura proforma k. 253)

Obrażenia doznane w czasie wypadku nie spowodowały u powoda zaburzeń lekowych, depresyjnych czy nasilonych objawów stresu pourazowego, które wymagałyby potrzeby leczenia.

Po raz pierwszy powód zgłosił się do gabinetu psychologicznego w dniach 16.04.2018 r., 23.04.2018r., 7.05.2018 r. Wprawdzie stwierdzono oznaki nasilonych objawów nerwicowych, jednak nie zalecono psychoterapii ani farmakoterapii. Na badania te zgłosił się, bo „tak mu doradzili”.

W czasie badania przez biegłego sądowego psychologa wyraził zdziwienie ponownym wezwaniem na badanie i stwierdził, że nie ma takiej potrzeby, aby korzystać z pomocy psychologa.

Powód nigdy nie zażywał leków uspokajających. Nie występuje u niego lęk, który uniemożliwiałby mu jazdę samochodem.

(dowód: opinia biegłego lekarza M. G. k. 229-232, dokumentacja medyczna k. 148)

Pismem z dnia 26.06.2017 r. powód zgłosił szkodę do ubezpieczyciela. W toku postępowania likwidacyjnego powodowi zostały wypłacone następujące kwoty:

- 1378,20 zł + 61,74 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia,

- 50 zł tytułem zwrotu kosztów rehabilitacji;

- 48,16 zł tytułem zwrotu kosztów przejazdów,

- 14.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Odmówiono natomiast wypłaty odszkodowania z tytułu kosztów opieki osób trzecich. Powód składał reklamację od tych decyzji, jednak ubezpieczyciel podtrzymał swoje stanowisko.

W dniu 28.12.2018 r. pozwany dokonał wypłaty na rzecz powoda dodatkowych kwot: 35.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 1.000 zł tytułem zwrotu kosztów opieki.

(dowód: zgłoszenie szkody k. 22-25, decyzje o przyznaniu powodowi kwot k. 26-29, reklamacja k. 30-35, pismo ubezpieczyciela k. 36-37, akta szkodowe na płycie CD k. 67, decyzja z dnia 28.12.2018 r. o wypłacie k. 167, 170 )

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych powyżej dowodów. Okoliczności dotyczące faktu zaistnienia wypadku z dnia 14.08.2016 r., jego przyczyn oraz sprawcy nie były sporne między stronami, w szczególności strona pozwana nie kwestionowała swojej odpowiedzialności wobec powoda, a jedynie wysokość dochodzonej przez niego kwoty.

Ustalając skutki wypadku, charakter obrażeń powoda oraz skutki jakie te obrażenia spowodowały, Sąd w całości oparł się na zeznaniach powoda, zeznaniach świadków, przedłożonej przez powoda dokumentacji medycznej oraz opiniach biegłych: J. Ł., R. J., M. G. i J. K..

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom powoda i świadków M. D. (2) i P. D. (2), albowiem były one spójne, logiczne, potwierdzały okoliczności wynikające z dokumentów zgromadzonych w aktach.

Sporządzone opinie Sąd uznał za prawidłowe, sporządzone w sposób fachowy i rzetelny. Ustalenia i wnioski zawarte w tych opiniach są logiczne, spójne i znajdują uzasadnienie w materiale dowodowym. Strony nie zgłaszały żadnych zastrzeżeń do opinii psychiatrycznej i neurologicznej, zaś na zarzuty do opinii sądowo –lekarskiej z zakresu chirurgii i ortopedii oraz laryngologii biegli udzielili wyczerpujących odpowiedzi.

Przebieg postępowania likwidacyjnego oraz wysokość wypłaconych powodowi kwot wynikała z akt szkodowych.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy daje podstawę do oceny zasadności roszczenia powoda, tym bardziej, że strony nie zgłosiły żadnych innych wniosków dowodowych.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 444 § 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. W takim wypadku sąd również może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 445 § 1 kc). Uszkodzenie ciała w rozumieniu uregulowań art. 444 § 1 k.c. polega na naruszeniu integralności fizycznej człowieka, które może dotyczyć zarówno samej powłoki cielesnej, jak i narządów wewnętrznych.

Krzywdę należy rozumieć jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości), cierpienia psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, niemożności uprawiania działalności artystycznej, naukowej, wyłączenia z normalnego życia itp.). Zadośćuczynienie ma stanowić formę rekompensaty z tytułu szkody niemajątkowej.

Należy także wskazać, że różnica między stosowaniem art. 444 § 1 i 2 kc i art. 445 § 1 kc przy stwierdzeniu uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia polega na tym, że szkoda materialna z pierwszego przepisu w zasadzie musi znaleźć pełne pokrycie, gdy tymczasem zasądzenie zadośćuczynienia, a zwłaszcza jego wysokości uzależnione są od całokształtu ujawnionych okoliczności, w szczególności zaś zarówno od trwałości i skutków wypadku lub okresu trwania objawów chorobowych i ich nasilenia, jak i od rodzaju i stopnia winy sprawcy szkody i odczucia jej przez poszkodowanego (wyrok SN z 30 listopada 1999 r., I CKN 1145/99, niepubl.).

Dla ustalenia, że doznana krzywda jest następstwem zdarzeń, o których stanowi art. 445 kc i przypisania podmiotowi odpowiedzialności, istotne jest ustalenie związku przyczynowego określonego w art. 361 kc., przepis ten bowiem dotyczy zarówno szkód majątkowych jak i niemajątkowych. Krzywda powinna być normalnym następstwem czynu sprawcy (por. wyrok SN z 7 lutego 2006 r., I PK 272/05, LEX nr 281244).

Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pod uwagę należy wziąć stopień natężenia doznanej krzywdy, tj. rodzaj, charakter, długotrwałość cierpień, a także wywołane doznaną szkodą poczucie bezradności. Ustalenie wysokości zadośćuczynienia przewidzianego w art. 445 § 1 k.c. wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności istotnych dla określenia rozmiaru doznanej krzywdy, takich jak: wiek poszkodowanego, stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i czas trwania, nieodwracalność następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiowa oraz inne czynniki podobnej natury (wyrok SN z dnia 09-11-2007, V CSK 245/07).

Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które wystąpią w przyszłości. Ma więc ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego, a zatem ma rekompensować krzywdę odczuwalną w chwili obecnej, jak i przez następne lata.

Użyte w art. 445 § 1 k.c. pojęcie "sumy odpowiedniej" choć ma charakter niedookreślony, tym niemniej w orzecznictwie wskazuje się kryteria, którymi należałoby kierować się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia, a mianowicie to, że musi ono mieć charakter kompensacyjny, a więc musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną, nie będącą jednakże wartością nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy. Z tego wynika, że "wartość odpowiednia" to wartość utrzymana w granicach odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Indywidualny charakter zadośćuczynienia przesądza o tym, że ostateczne ustalenia, jaka konkretnie kwota jest "odpowiednia" z istoty swej należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego, lecz nie może to być uznanie dowolne. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2008 roku, sygn. akt III KK 349/07, opubl. Prok.i Pr.-wkł. 2008/7-8/28, Biul.PK 2008/4/).

Zobowiązany do naprawienia szkody jest podmiot, który według reguł określających dla danego zdarzenia szkodowego ponosi odpowiedzialność deliktową za uszkodzenia ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia. Strona pozwana nie kwestionowała swojej odpowiedzialności, a jedynie wysokość dochodzonego przez powódkę roszczenia. Podstawę prawną odpowiedzialności pozwanego stanowią w szczególności przepisy art. 805 § 1 i § 2 punkt 1 kc i nast. kc w związku z przepisami dotyczącymi zasad odpowiedzialności za zobowiązania z tytułu deliktu (czynu niedozwolonego). Podstawę prawną odpowiedzialności pozwanego stanowią również przepisy ustawy o działalności ubezpieczeniowej oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (takimi są ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody wyrządzone w związku ruchem tych pojazdów).

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż niesporna jest odpowiedzialność pozwanego, skoro sprawca wypadku poruszał się samochodem posiadającym ubezpieczenie OC pozwanego.

W niniejszej sprawie powód W. D. w wyniku zdarzenia z dnia 14.08.2016 roku doznał obrażeń ciała, w związku z czym może dochodzić roszczenia o wypłatę zadośćuczynienia. W takiej sytuacji roszczenia może kierować do osoby odpowiedzialnej za zdarzenie, w wyniku którego doszło do powstania obrażeń ciała lub rozstroju zdrowia lub do ubezpieczyciela tej osoby, przy czym powód skierował swoje roszczenie jedynie do ubezpieczyciela osoby odpowiedzialnej za powstałą szkodę.

W ocenie Sądu żądanie powoda dotyczące zadośćuczynienia było uzasadnione w całości. Sąd zatem uznał, że adekwatną do skutków wypadku będzie kwota zadośćuczynienia w łącznej kwocie 70.000 zł. W toku postępowania likwidacyjnego powód otrzymał już kwotę 14.000, a następnie kwotę 35.000 zł wypłaconą przez pozwanego w toku postepowania sądowego. Ponadto sąd wziął pod uwagę wypłaconą na rzecz powoda nawiązkę w kwocie 3000 zł. Do zasądzenia pozostał zatem kwota 18.000 zł zadośćuczynienia.

Należy wskazać, że kwota przyznawana z tytułu zadośćuczynienia winna obejmować naprawienie szkody niemajątkowej wyrażającej się w krzywdzie w postaci cierpień fizycznych i psychicznych związanych z zaistnieniem wypadku. Powód w wyniku wypadku doznał stłuczenia głowy, złamania podstawy czaszki po prawej stronie , stłuczenia klatki piersiowej, stłuczenia płuca lewego, złamanie mostu kostnego przedniego, złamania przedniej blaszki granicznej i osteofitu kręgu L5, otwartego złamania rzepki prawej st. I, stłuczenia łokcia prawego, złamania kostki bocznej podudzia prawego bez przemieszczenia, rany tłuczonej kolana lewego, otarcia obu podudzi. Powód unieruchomiony był w gipsie. Odczuwał dolegliwości bólowe w związku z doznanymi obrażeniami. Stwierdzone obrażenia miały charakter średnio – ciężki. Skutkowały długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu w wysokości 23 %.

Ponadto skutkiem wypadku był wyciek krwisty z ucha prawego i niedosłuch ucha prawego. Stwierdzone u powoda obrażenia w zakresie narządów laryngologicznych skutkują stałym uszczerbkiem na zdrowiu w wysokości 15 %. Rokowania na przyszłość w tym zakresie są niepomyślne. Występujące u powoda uszkodzenie słuchu powoduje upośledzenie obuusznej wydolności słuchu, co może powodować utrudnienia w codziennym funkcjonowaniu. Upośledzenie słuchu ma charakter nieodwracalny.

Warto wskazać, że ustalenie adekwatnej kwoty zadośćuczynienia nie sprowadza się jedynie do ustalenia procentowego długotrwałego uszczerbku na zdrowiu i przeliczeniu na tej podstawie przyznawanej kwoty. Długotrwały uszczerbek na zdrowiu, stanowi tylko jeden z wielu elementów, które bierze się pod uwagę przy ustalaniu kwoty zadośćuczynienia. Należy mieć także na uwadze jakie skutki (we wszelkich aspektach, rzutujące na życie powoda) spowodowało zdarzenie powodujące szkodę, odczucia fizyczne i psychiczne, wiek poszkodowanego, intensywność ujemnych doznań fizycznych i psychicznych. Niewątpliwie skutki wypadku spowodowały u powoda, cierpienie, dyskomfort psychiczny i fizyczny. Złamania wiązały się z uciążliwym bólem. Powód musiał chodzić do lekarza na kolejne wizyty, odbyć sesję zabiegów rehabilitacyjnych. Przez pewien okres czasu powód był unieruchomiony, a w związku z tym zdany na pomoc osób trzecich przy wykonywaniu wszelkich, nawet najdrobniejszych czynności życia codziennego, tj. ubieranie, mycie, jedzenie.

Wskazać też należy, że obrażenia powoda nie spowodowały obrażeń układu nerwowego obwodowego i środkowego, a także nie spowodowały u powoda zaburzeń lekowych, depresyjnych czy nasilonych objawów stresu pourazowego, które wymagałyby potrzeby leczenia. Niemniej jednak wypadek i powstałe obrażenia niewątpliwie są silnym elementem stresogennym; jest to normalna reakcja na tego typu wydarzenia, nawet jeżeli nie spowodowały trwałych zmian w psychice powoda. Niewątpliwie jednak wypadek wywołał poważne konsekwencje w zdrowiu fizycznym powoda, w których mowa była powyżej. Powód do końca życia będzie odczuwał skutki wypadku.

W ocenie sądu, strona pozwana przyznając powodowi zadośćuczynienie, tych wszystkich okoliczności nie brała pod uwagę lub uwzględniła jej w niewystarczającym stopniu.

Zdaniem Sądu przyznanie powodowi dodatkowej kwoty 18.000 zł tytułem zadośćuczynienia stanowi adekwatną kwotę do cierpienia i bólu jakie odczuwał powód, skutków jakie wywołały obrażenia doznane w wypadku z dnia 14.08.2016 r. Ustalenie zadośćuczynienia na poziomie 70.000 zł pozwoli zrekompensować powodowi doznaną krzywdę.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w pkt I wyroku.

Sąd częściowo uznał za uzasadnione żądanie powoda zwrotu kosztów opieki świadczonej mu przez rodzinę.

Powód domagał się odszkodowania za 236 godzin (przez miesiąc po 6 godzin dzienni i przez kolejne 14 dni po 4 godziny dziennie) jednak zebrany w sprawie materiał dowodowy, w tym opinia biegłego lekarza ortopedy, nie dawały podstaw rozliczenia aż takiej dużej liczby godzin.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że koszty opieki wchodzą niewątpliwie w zakres szkody, do której naprawienia zobowiązany jest pozwany. Poszkodowany (powód) ma zaś prawo, by piekę o której mowa sprawowała osoba bliska, co jest nie tylko powszechnie przyjętym standardem w tego typu sprawach, ale także jest pożądane z punktu widzenia stworzenia choremu właściwych warunków powrotu do zdrowia. Prawo poszkodowanego do ekwiwalentu z tytułu zwiększonych potrzeb, polegających na konieczności korzystania z opieki osoby trzeciej, nie zależy od wykazania, że poszkodowany efektywnie wydatkował odpowiednie kwoty na koszty opieki a konieczność rekompensaty istnieje, nawet jeżeli ta pomoc świadczona jest przez członków rodziny czy znajomych. Odszkodowanie w takim przypadku nie może przekraczać wynagrodzenia osoby mającej odpowiednie kwalifikacje do wykonywania takiej opieki.

W ocenie sądu żądanie powódki w zakresie zwrotu kosztów opieki uzasadnione było co do 168 godzin (przez 12 tygodni po 2 godziny dziennie), tak jak to wynikało z opinii biegłego J. Ł.. Wartość jednej godziny przyjęto za powodem na poziomie 10 zł. Sądowi z urzędu wiadomo, że stawka ta jest niższa niż obowiązująca w tamtym okresie czasu stawkę w zakresie świadczonych usług opiekuńczych i pielęgnacyjnych przez pracowników pomocy społecznej. W tej sytuacji stawki tej nie można było uznać za wygórowaną. Łączna kwota odszkodowania z tego tytułu wynosi 1680 zł, jednak przy uwzględnieniu, że ubezpieczyciel wypłacił już z tego tytułu kwotę 1.000 zł, do zasądzenia pozostała kwota 680 zł, o czym orzeczono jak w pkt II wyroku.

O odsetkach od zadośćuczynienie i odszkodowania z tytułu kosztów opieki sąd orzekł stosownie do obowiązujących przepisów.

Termin zapłaty zadośćuczynienia i odszkodowania przez ubezpieczyciela określa art. 817 §1 k.c. stanowiący, iż ubezpieczyciel powinien spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Wyjątek od powyższej zasady określony został w § 2 art. 817 zgodnie z którym gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Sąd podziela pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 18.11.2009 r. sygn. II CSK 257/09, iż „spełnienie świadczenia w terminie późniejszym może być usprawiedliwione jedynie wówczas, gdy ubezpieczyciel powoła się na istnienie przeszkód w postaci niemożliwości wyjaśnienia okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności albo wysokości świadczenia, mimo działań podejmowanych ze szczególną starannością. Okoliczności te podlegają indywidualnej ocenie w realiach konkretnej sprawy. Niewykazanie ich świadczy o popadnięciu ubezpieczyciela w opóźnienie ze spełnieniem świadczenia. Skutki opóźnienia określone są m.in. w art. 481 § 1 KC i obligują dłużnika do zapłaty odsetek (…) po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku ubezpieczyciel - jako profesjonalista korzystający z wyspecjalizowanej kadry i w razie potrzeby z pomocy rzeczoznawców (art. 355 § 2 k.c.) - obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności, czyli samodzielnego i aktywnego wyjaśnienia okoliczności wypadku oraz wysokości powstałej szkody. Obowiązku tego nie może przerzucić na inne podmioty, w tym uprawnionego do odszkodowania. Nie może też wyczekiwać na prawomocne rozstrzygnięcie sądu. Bierne oczekiwanie ubezpieczyciela na wynik toczącego się procesu naraża go na ryzyko popadnięcia w opóźnienie lub zwłokę w spełnieniu świadczenia odszkodowawczego. Rolą sądu w ewentualnym procesie może być jedynie kontrola prawidłowości ustalenia przez ubezpieczyciela wysokości odszkodowania.”. Co do zasady, więc od upływu trzydziestodniowego terminu ubezpieczyciel pozostaje w zwłoce i jest zobowiązany do zapłaty odsetek na rzecz uprawnionego. Zgłoszenie szkody miało miejsce w dniu 26.06.2017 r., a zatem ubezpieczyciel pozostawał w zwłoce od dnia 27.07.2017 r. i od tej daty należały się odsetki za opóźnienie. W przypadku kwot uiszczonych na rzecz powoda w toku postepowania sadowego odsetki należały się do dnia zapłaty tych kwot.

Odnosząc się do żądania zasądzenia na rzecz powoda odszkodowania z tytułu przyszłych kosztów leczenia związanych z koniecznością zakupu aparatu słuchowego, sąd uznał za uzasadnione żądanie do kwoty 6550 zł. Konieczności zakupu aparatu została potwierdzona przez biegłego laryngologa. Jednocześnie biegły wskazał, że refundacja NFZ w takim wypadku wynosi zawsze kwotę 750 zł. Od żądanej kwoty, na która opiewała faktura proforma sąd zatem odjął kwotę 750 zł jako kwotę możliwej refundacji. W tej sytuacji zasądzeniu podlegała kwota 6550 zł (7300 – 750), o czym orzeczono jak w pkt III wyroku.

W zakresie kwoty 1000 zł odszkodowania i 35.000 zł zadośćuczynienia, wobec cofnięcia w tym zakresie powództwa, postępowanie podlegało umorzeniu na podstawie art. 355 kpc, o czym orzeczono jak w pkt IV wyroku.

Dalej idące żądanie powoda podlegało oddaleniu (pkt V wyroku).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 kpc, rozdzielając stosunkowo koszty pomiędzy stronami. Powód utrzymał się ze swoim żądaniem w 98%. Powód był zwolniony od opłaty od pozwu w całości.

Na koszty poniesione przez strony w rozpoznawanej sprawie złożyły się:

- w przypadku powoda: opłata od pełnomocnictwa 17 zł, zaliczki w łącznej kwocie 500 zł, 5400 zł - wynagrodzenia pełnomocnika, co daję łączną kwotę 5917 zł;

- w przypadku pozwanego: opłata od pełnomocnictwa 17 zł, zaliczki w łącznej kwocie 600, 5400 zł - wynagrodzenia pełnomocnika, co daję łączną kwotę 6017 zł.

Pozwany winien zwrócić powodowi 98 % poniesionych kosztów - czyli 5798,66 zł, a powód pozwanemu 2% kosztów – czyli 120,34 zł. Dokonując wzajemnego rozliczenia tych kwot pozwany winien zwrócić powodowi kwotę 5678,32 zł i taką kwotę Sąd zasądził postanawiając jak w pkt VI sentencji wyroku.

W związku z tym, że w toku postępowania kwota 2505,94 zł na wynagrodzenie biegłych została wypłacona tymczasowo ze środków Skarbu Państwa, sąd postanowił o ściągnięciu tej kwoty od stron w stosunku w jakim przegrali proces: od powoda 50,12 zł, a od pozwanego 2455,82 zł. Od pozwanego sąd także polecił ściągnąć 98 % należnej opłaty od pozwu, od której powód był zwolniony, tj. kwotę 3070,34 zł (98 % z 3133 zł). W tej sytuacji od pozwanego polecono ściągnąć łącznie kwotę 5526,16 zł.

O powyższym orzeczono jak w pkt VII wyroku.

SSR I. T.