Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2020 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Wioletta Sychniak

Protokolant: st. sekr. sąd. Milena Bartłomiejczyk

po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2020 roku w Łodzi na rozprawie

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko K. S.

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

1.  zasądza od pozwanej K. S. na rzecz powódki M. P. kwotę 317 (trzysta siedemnaście) złotych tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 kwietnia 2019 roku do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od powódki M. P. na rzecz pozwanej K. S. kwotę 1817 (tysiąc osiemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 405/19

UZASADNIENIE

W pozwie, który do Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi wpłynął 26 kwietnia 2019 roku, M. P. wniosła o zasądzenie od K. S. kwot: 4 000 złotych tytułem zadośćuczynienia oraz 1 377 złotych tytułem odszkodowania z odsetkami za opóźnienie w zapłacie w wysokości odsetek ustawowych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że 22 kwietnia 2016 roku miało miejsce zajście, w trakcie którego doszło do naruszenia nietykalności cielesnej Powódki przez Pozwaną oraz zniszczenia jej okularów. W związku ze zdarzeniem Powódka musiała ponieść koszty związane z wymianą okularów w kwocie 1300 złotych, koszt wizyty lekarskiej w kwocie 40 złotych oraz koszty transportu w kwocie 37 złotych. Wskutek zdarzenia Powódka doznała krzywdy, której adekwatnym naprawieniem jest zadośćuczynienie w kwocie 4000 złotych. Powódka wezwała Pozwaną do zapłaty, zaś pozwana nie uznała roszczenia. /pozew k. 4-6/

K. S. nie uznała powództwa i wniosła o jego oddalenie oraz o zasądzenie od Powódki kosztów procesu według norm przepisanych. Podkreśliła, że okoliczności związane z przebiegiem zdarzenia z dnia 22 kwietnia 2016 r. są sporne między stronami. W związku z przedmiotowym zdarzeniem zarówno Powódka, jak i Pozwana złożyły zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia czynu zabronionego, w obu przypadkach skutkujące odmową wszczęcia dochodzenia.

Nadto na rozprawie w dniu 5 czerwca 2020 r. pełnomocnik pozwanej podniósł zarzut przedawnienia roszczenia.

/pismo Pozwanej k. 84, protokół rozprawy k. 89 i 91 oraz 99 i 101/

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 kwietnia 2016 roku w Ł., M. P. wracała do swojego mieszkania, położonego w bloku mieszkalnym przy ulicy (...). Kiedy szła chodnikiem wzdłuż bloku usłyszała za sobą dzwonek roweru. Nie zeszła z drogi nadjeżdżającemu rowerowi, ponieważ uważa, że chodnik jest zbyt wąski, a ponadto nie jest przeznaczony do jazdy na rowerze.

Kierująca rowerem K. S., próbowała wyprzedzić Powódkę i zapytała ją, jakim prawem nie ustępuje jej miejsca. Powódka odparła, że nie przepuści Pozwanej, bo nie ma jak tego zrobić. Pomiędzy kobietami doszło do szarpaniny, w trakcie, której powódka popchnęła pozwaną. Pozwana przewróciła się wraz z rowerem. Pozwana zaś uderzyła powódkę w twarz i zerwała jej okulary korekcyjne. Po interwencji przechodnia Pozwana oddała powódce okulary i oddaliła się z miejsca zdarzenia.

K. S. również mieszka w bloku przy ul. (...). Wzdłuż posesji nie ma ścieżki rowerowej. Obok chodnika przebiega droga dojazdowa dla samochodów, z której mogą korzystać rowerzyści. Pozwana cały czas jeździ rowerem po chodniku, na co uskarżają się przechodnie. Niejednokrotnie zwracano jej uwagę, żeby zaprzestała tej praktyki.

/notatka urzędowa policji – k. 1 w załączonych aktach RSD 724/16,

zeznania Powódki k. 58 i 59 [znacznik czasowy 00:10:09–00:18:47],

zeznania Pozwanej k. 99 i 101 [znacznik czasowy 00:04:55-00:28:35] w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami k. 89-91 [znacznik czasowy 00:10:26 – 00:31:12],

zeznania świadka A. K. k. 89v i 90 [znacznik czasowy 00:34:42-00:55:57]/

W tym samym dniu Powódka złożyła ustne zawiadomienie o przestępstwie, w którym wskazała, że w trakcie przedmiotowego zdarzenia doszło do naruszenia jej nietykalności cielesnej przez Pozwaną oraz do uszkodzenia okularów korekcyjnych.

/protokół przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie – k. 2-3 w załączonych aktach RSD 724/16/

W trakcie zajścia z dnia 22 kwietnia 2016 r. M. P. doznała otarć naskórka powłok twarzy. Uraz doznany przez Powódkę podczas zdarzenia nie spowodował naruszenia czynności narządu ciała ani rozstroju zdrowia.

/bezsporne, dowód z dokumentu w postaci opinii sądowo- lekarskiej – k. 13 w załączonych aktach RSD 724/16/

Oprawki okularów Powódki były wyrobem klasy popularnej, nieznanego producenta. Wskutek zdarzenia uszkodzeniu uległa jedynie oprawka okularów w miejscach, w których były zamontowane zauszniki. Szkła okularów nie zostały zniszczone. Niemożliwym jest przeprowadzenie naprawy uszkodzonej oprawki, gdyż w trakcie prostowania może ona ulec pęknięciu. Naprawienie szkody sprowadzało się do zakupu nowych oprawek i przełożenia szkieł. Koszt tej naprawy to 240 złotych, z czego 200 złotych to koszt nowych oprawek.

/bezsporne, protokół oględzin k. 8, dowód z dokumentu w postaci opinii biegłego z zakresu wyceny ruchomości k. 26-27 – w załączonych aktach RSD 724/16/

Postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2016 r. umorzono dochodzenie w sprawie spowodowania w dniu 22 kwietnia 2016 r. w Ł. u M. P. naruszenia czynności narządów ciała na okres trwający dłużej niż 7 dni wobec braku znamion czynu zabronionego, a przy przyjęciu, że wyżej wymieniony czyn stanowi ścigane z oskarżenia prywatnego przestępstwo naruszenia nietykalności cielesnej – wobec braku interesu społecznego w objęciu go ściganiem z urzędu.

/postanowienie o umorzeniu dochodzenia - w załączonych aktach RSD 724/16/

Postępowanie w sprawie uszkodzenia okularów Powódki zostało również umorzone, z powodu braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu. /notatka - w załączonych aktach RSD 724/16/

Po zdarzeniu z dnia 22 kwietnia 2016 r. Powódka skorzystała z odpłatnej porady lekarskiej w Wojewódzkiej (...) w Ł., bo w tamtym czasie nie była objęta ubezpieczeniem zdrowotnym. Jej koszt wyniósł 40 zł. Koszt dojazdu taksówką do placówki medycznej wyniósł 37 złotych.

/zeznania Powódki k. 58 i 59 [znacznik czasowy 00:10:09–00:18:47], rachunki k. 11/

M. P. jest rozwiedziona. Mieszka z byłym mężem i 17 – letnim synem. Jest bez stałego zatrudnienia; z wykształcenia jest anglistą - tłumaczem.

K. S. jest emerytką. Jest rozwiedziona, mieszka sama. Utrzymuje się z emerytury i alimentów od byłego męża. Jej dochody pozwalają na utrzymanie się, nie ma problemów finansowych.

/zeznania Powódki k. 58 i 59 [znacznik czasowy 00:10:09–00:18:47],

zeznania Pozwanej k. 99 i 101 [znacznik czasowy 00:04:55-00:28:35]/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów zaoferowanych przez strony, a szczegółowo wymienionych we wcześniejszej części uzasadnienia.

Podkreślenia wymaga, że sam fakt zajścia pomiędzy stronami w dniu 22.04.2016 r. nie był sporny. Strony różniły się w szczegółach swoich relacji na temat przebiegu zajścia. Jednak z punktu widzenia rozstrzygnięcia niniejszej sprawy istotne były dwie kwestie. Pierwsza to fakt, że w trakcie zajścia doszło do uderzenia Powódki przez Pozwaną w twarz. Sama Pozwana to przyznała. Druga istotna okoliczność to zerwanie okularów z twarzy Powódki. Co do tej okoliczności, to każda ze stron relacjonowała to inaczej. Sąd uznał za wiarygodne zeznania Powódki co do tego, że Pozwana zerwała jej okulary z twarzy, w efekcie czego doszło do ich uszkodzenia. Pozwana twierdziła, że zdjęła okulary Powódce i, że zrobiła to delikatnie. Zeznania Pozwanej nie zasługują na wiarę. Po pierwsze, zeznania świadka A. K. potwierdzają wersję Powódki. Świadek wprawdzie nie widział zajścia, lecz jedynie je słyszał. Jednak z zasłyszanej przez świadka kłótni stron wynikało, że okulary zostały strącone. Bezpośrednio po zajściu Powódka mówiła świadkowi o zniszczeniu okularów. Poza tym, gdyby Pozwana obchodziła się z okularami delikatnie, to nie doszłoby do pogięcia oprawek, co znajduje potwierdzenie w protokole oględzin rzeczy. Świadek zeznał, że strony kłóciły się, szarpały i przewróciły. W takich okolicznościach nie jest możliwe „delikatne zdejmowanie” okularów.

Sąd oparł się na dokumentach zgormadzonych w załączonych aktach dochodzenia RSD 724/16. Dokumenty te nie tylko nie były kwestionowane przez strony, ale obie strony zgodnie się na nie powoływały. Dlatego okoliczności z nich wynikające Sąd uznał za niesporne.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie Powódka dochodzi zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz odszkodowania za zniszczenie rzeczy w związku ze zdarzeniem z dnia 22 kwietnia 2016 r. Z treści pozwu wynika niewątpliwie, że podstawą jej roszczeń jest delikt, którego dopuściła się Pozwana wobec Powódki. Zatem zastosowanie ma przepis art. 442 ¹ § 2 k.c.

Zgodnie z art. 442 ¹ § 2 k.c. jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy daje podstawę do stwierdzenia, że czyn popełniony przez Pozwaną, będący faktyczną podstawą powództwa, stanowi występek opisany w art. 217 § 1 k.k. Zgodnie art. 217 § 1 k.k., kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Dochodzenie w sprawie spowodowania u Powódki naruszenia czynności narządów ciała na okres trwający dłużeni niż 7 dni (tj. czyn z art. 157 § 1 k.k.) zostało umorzone wobec braku znamion czynu zabronionego. Prokurator umorzył postępowanie pomimo przyjęcia, że czyn stanowił przestępstwo naruszenia nietykalności cielesnej, stwierdzając brak interesu społecznego w objęciu go ściganiem z urzędu. Natomiast Powódka nie wystąpiła z prywatnym aktem oskarżenia przeciwko Pozwanej. Nie stoi to jednak na przeszkodzie, by sąd cywilny po dokonaniu własnych ustaleń samodzielnie ustalił, że zostało popełnione przestępstwo (vide: wyrok Sądu Najwyższego - Izby Cywilnej z dnia 18 grudnia 2008 r., sygn. akt III CSK 193/08). Pozwana uderzyła Powódkę, czym spowodowała naruszenie jej nietykalności cielesnej. Działanie Pozwanej było bezprawne i w przedmiotowym stanie faktycznym nie zachodzi żadna z okoliczności wyłączających odpowiedzialność karną pozwanej. Uprawione jest zatem twierdzenie strony powodowej, że podstawę faktyczną powództwa stanowi występek opisany w art. 217 § 1 k.k. Nie objęcie go ściganiem z urzędu przez prokuratora nie sprawia, że czyn Pozwanej nie stanowił występku. To zgodnie z art. 442 ¹ § 2 k.c. oznacza, że roszczenie Powódki o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowana dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

Podstawę prawną roszczenia Powódki o zapłatę odszkodowania i zadośćuczynienia stanowi art. 445 § 1 k.c. w związku z art. 444 § 1 zd. 1 k.c. W myśl wskazanych przepisów w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Zgodnie z wypracowanymi w judykaturze kryteriami, zmierzającymi do zobiektywizowania zasad przyznawania zadośćuczynień przy uwzględnieniu indywidualnej sytuacji stron, należy wziąć pod uwagę stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, trwałość obrażeń, prognozy na przyszłość, wiek poszkodowanego, skutki w zakresie życia osobistego oraz zawodowego, konieczność wyrzeczenia się określonych czynności życiowych, korzystania z pomocy innych osób, czy wreszcie stopień przyczynienia się poszkodowanego i winy sprawcy szkody.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, wskazać należy, że wskutek zdarzenia z dnia 22 kwietnia 2016 r. Powódka doznała otarć naskórka powłok twarzy, które nie spowodowały naruszenia czynności narządu ciała ani rozstroju zdrowia, co podkreślono w opinii sądowo-lekarskiej sporządzonej na potrzeby dochodzenia prowadzonego na skutek zawiadomienia złożonego przez Powódkę. Z pewnością samo zdarzenie z dnia 22 kwietnia 2016 r. wiązało się dla Powódki z negatywnymi przeżyciami psychicznymi, jednak nie spowodowało u niej uszkodzenia ciała, ani rozstroju zdrowia. Biorąc pod uwagę powyższe, wobec braku ziszczenia się przesłanek uzasadniających przyznanie powódce zadośćuczynienia na podstawie art. 445 § 1 k.c. w związku z art. 444 § 1 zd. 1 k.c., powództwo w zakresie dochodzonego zadośćuczynienia podlegało oddaleniu w całości.

Podkreślenia wymaga i to, że obie strony brały czynny udział w zajściu z 22.04.2016 r. Jak bowiem zeznał świadek A. K., obie kobiety krzyczały na siebie, kłóciły się i szarpały. W żaden sposób nie usprawiedliwia to zachowania Pozwanej, która Powódkę uderzyła. Jednak zachowanie Powódki również było prowokacyjne i konfrontacyjne.

W rozpoznawanej sprawie Powódka dochodziła odszkodowania w kwocie 1377 złotych, na którą składały się koszt wymiany okularów w wysokości 1300 zł, koszt porady lekarskiej w wysokości 40 zł i koszt transportu w kwocie 37 zł.

Stosownie do przepisu art. 415 k.c., kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę zobowiązany jest do jej naprawienia. Przesłankami pozwalającymi na przyjęcie powyższej odpowiedzialności są: powstanie szkody, zdarzenie, z którym ustawa wiąże obowiązek odszkodowawczy oraz związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem a szkodą – tj. szkoda ma być zwykłym następstwem zdarzenia. Wina podmiotu odpowiedzialnego ma miejsce wówczas, gdy mamy kumulatywnie do czynienia z bezprawnym zachowaniem, złym zamiarem - w postaci świadomości lub chęci wyrządzenia szkody, bądź niedbalstwem - w postaci niedołożenia należytej staranności wymaganej w danych okolicznościach, przy jednoczesnym braku ustawowych okoliczności wyłączających winę. Zachowanie jest bezprawne, jeżeli pozostaje w sprzeczności z obowiązującym porządkiem prawnym, przez który należy rozumieć nie tylko obowiązujące ustawodawstwo, ale także obowiązujące w społeczeństwie zasady współżycia społecznego (por. wyrok SN z 26.03.2003, III CKN 1370/00). Zachowanie pozwanej polegające na uderzeniu powódki i zerwaniu jej z twarzy okularów z pewnością było zachowaniem bezprawnym, zaś uszkodzenie okularów Powódki pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem. Niewątpliwie bowiem w trakcie zdarzenia z dnia 22 kwietnia 2016 r. Pozwana uszkodziła należące do Powódki okulary korekcyjne.

Odpowiedzialność z art. 415 k.c. obejmuje zwykłe następstwa zdarzenia, wobec czego Pozwana zobligowana jest do zwrócenia Powódce kosztów wymiany oprawek i przełożenia szkieł. Oceniając wysokość szkody, Sąd oparł się na wartości ustalonej przez biegłego do spraw wyceny ruchomości w toku dochodzenia, gdyż powódka nie wykazała, że koszt naprawienia szkody opiewał na wskazaną w pozwie kwotę 1300 zł.

Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, natomiast obowiązek przedstawienia dowodów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronach (por. art. 3 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c.). Istota ciężaru przedstawienia materiału dowodowego sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów.

Powódka nie zdołała wykazać, że uszkodzone mienie posiadało wartość wskazaną w pozwie oraz że wskutek zdarzenia z dnia 22 kwietnia 2016 r. doszło do uszkodzenia szkieł w okularach korekcyjnych. Należy wskazać, że z załączonych do pozwu potwierdzeń zapłaty kartą w sklepie (...) wzrok” kwoty 500 zł i 800 zł (k. 12) nie wynika, czego dotyczył ten zakup. Powódka przedstawiła jedynie potwierdzenia płatności kartą w sklepie optycznym na łączną kwotę 1300 zł. Z przedstawionych rachunków nie wynika, za co zostało zapłacone. Z analizy biegłego wynika, że zakup zwykłych oprawek do okularów, nie sygnowanych logo żadnej znanej firmy (a takie miała Powódka w dacie szkody) to koszt 200 złotych. Z doświadczenia życiowego wynika również, że za taką cenę można nabyć nowe oprawki. Nie ma żadnego dowodu, że szkła korekcyjne nie mogły zostać przełożone do nowych oprawek. Z protokołu oględzin nie wynika, by szkła zostały porysowane lub potłuczone. Powódka nie przedstawiła też dowodu, że z innych przyczyn nie mogły być ponownie zamontowane.

Z zeznań Powódki i złożonych rachunków wynika niewątpliwie, że w związku ze zdarzeniem, poszkodowana zmuszona była do skorzystania z odpłatnej porady lekarskiej, której koszt wyniósł 40 zł oraz poniosła koszt przejazdu do placówki medycznej w kwocie 37 zł. Wobec powyższego Sąd uznał za zasadne zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki odszkodowania w łącznej wysokości 317 zł, na którą składa się koszt naprawy okularów w wysokości 240 zł, koszt porady lekarskiej w wysokości 40 zł i koszt przejazdu w kwocie 37 zł. Dalej idące powództwo o odszkodowanie podlegało oddaleniu jako nieudowodnione.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie odsetek za opóźnienie w zapłacie odszkodowania swoją podstawę prawną znajduje w art. 481 § 1 i 2 k.c. Powódka domagała się zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od dochodzonych pozwem kwot od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. Zgodnie z art. 165 § 2 k.p.c. oddanie pisma procesowego w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe lub w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu. Stempel pocztowy na przesyłce zawierającej pozew był nieczytelny, wobec czego na rozprawie w dniu 5 czerwca 2020 r. pełnomocnikowi Powódki udzielono 7-dniowego terminu do złożenia dowodu nadania w urzędzie pocztowym. W odpowiedzi pełnomocnik Powódki wskazał, że nie dysponuje dowodem nadania pozwu, jednak z informacji ze strony internetowej poczty polskiej wynika, iż przesyłka została nadana 23 kwietnia 2019 r., nie załączył jednak wydruku z przedmiotowego serwisu. Wobec niewykazania przez Powódkę, kiedy przesyłka z pozwem została nadana w urzędzie pocztowym, Sąd przyjął, że powództwo zostało wytoczone najpóźniej z chwilą wpływu pozwu do Sądu, tj. 26 kwietnia 2019 r. i zasądził odsetki od odszkodowania od dnia 26 kwietnia 2019 r. do dnia zapłaty.

Powódka w niniejszej sprawie domagała się zasądzenia od Pozwanej świadczenia w łącznej wysokości 5377 zł, Sąd zasądził natomiast na jej rzecz 317 zł. Roszczenie Powódki zostało uwzględnione w niespełna sześciu procentach co, na podstawie art. 100 k.p.c., uzasadniało obciążenie jej obowiązkiem zwrotu całości kosztów procesu poniesionych przez Pozwaną. Na koszty procesu poniesione przez stronę pozwaną składają się: koszt wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego w wysokości 1800 zł (zgodnie z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. - Dz.U. z 2015 r. poz. 1804) oraz koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.