Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 października 2020 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 października 2020 r. w Olsztynie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Agencji Mienia Wojskowego z siedzibą w W.

przeciwko W. K.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 1 lipca 2020 r., sygn. akt I C 673/18,

oddala apelację.

Krystyna Skiepko Jacek Barczewski Agnieszka Żegarska

Sygn. akt IX Ca 719/20

UZASADNIENIE

Powódka Agencja Mienia Wojskowego z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie solidarnie od pozwanych W. K., I. K. oraz Z. S. kwoty 50.042,61 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto wniosła o zasądzenie od pozwanych kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że pozwani zajmowali lokal mieszkalny położony w O. przy ulicy (...), zgodnie z decyzją przydziału osobnej kwatery stałej z dnia 12 czerwca 1989 r. Nr (...) Lokal ten stanowi własność powódki. Pozwani zamieszkiwali w przedmiotowym lokalu mieszkalnym do dnia 8 września 2011 r. Pozwani, pomimo kierowanych do nich wezwań do zapłaty, nie dokonali żadnych wpłat na poczet należności objętych pozwem.

Powódka wyjaśniła, że niniejszym pozwem dochodzi niezapłaconych przez pozwanych należności tj. opłat czynszowych, funduszu remontowego oraz opłat pośrednich, które łącznie wynoszą 50.042,61 zł, i na które składają się: kwota 28.092,26 zł – tytułem należności głównej oraz kwota 21.950,35 zł – tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych do dnia 14 września 2017 r. Do pozwu dołączono saldo należności dotyczące przedmiotowego lokalu mieszkalnego, obejmujące okres od stycznia 2009r. do września 2011r.

W dniu 19 października 2017 r., w sprawie o sygn. akt I Nc 1387/17, Referendarz Sądowy Sądu Rejonowego w Olsztynie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym orzekł zgodnie z żądaniem pozwu, nakazując pozwanym zapłacić solidarnie na rzecz powoda całość dochodzonego roszczenia wraz z kosztami postępowania. Nakaz uprawomocnił się w stosunku do pozwanych Z. S. i I. K. w dniu 11 stycznia 2018 r.

Postanowieniem z dnia 5 lutego 2018 r., na podstawie art. 502 ¹ § 1 k.p.c. Referendarz Sądowy Sądu Rejonowego w Olsztynie uchylił przedmiotowy nakaz zapłaty co do pozwanego W. K., a następnie na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 2 marca 2018 r., sygn. akt I C 673/18, postępowanie zawieszono.

W dniu 8 lutego 2019 r. Sąd Rejonowy w Olsztynie podjął postępowanie wobec pozwanego W. K..

Pozwany W. K. wniósł o oddalenie powództwa, podnosząc, że od dnia 16 marca 2006 r. nie zamieszkuje w lokalu mieszkalnym w O. przy ul. (...), wobec czego w okresie wskazanym przez powoda nie zamieszkiwał w przedmiotowym lokalu. W toku rozprawy pozwany wyjaśnił, że od 2006 r. zamieszkiwał na terenie Wielkiej Brytanii. W 2009 r. powrócił do kraju na okres 6 miesięcy. Wówczas mieszkał w W.. Od 2010 r. przebywa na stałe w Wielkiej Brytanii. Podczas pobytu w Polsce zatrzymuje się w O., w mieszkaniu matki swojej partnerki przy ulicy (...). Na rozprawie w dniu 1 lipca 2019 r. pozwany W. K. podniósł zarzut przedawnienia.

Wyrokiem z dnia 1 lipca 2020r. Sąd Rejonowy w Olsztynie w pkt I zasądził od pozwanego W. K. na rzecz powoda Agencji Mienia Wojskowego Oddział (...) w O. kwotę 3.848,92 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 21 marca 2019r. do dnia zapłaty, solidarnie do tej kwoty z pozwanymi I. K. i Z. S., co do których orzeczono prawomocnym nakazem zapłaty Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 19 października 2017r. w sprawie I Nc 1387/17; w pkt II oddalił powództwo w pozostałym zakresie; w pkt III zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 453,71 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, solidarnie do tej kwoty z pozwanymi I. K. i Z. S., co do których orzeczono prawomocnym nakazem zapłaty Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 19 października 2017r. w sprawie I Nc 1387/17; w pkt IV nie obciążył stron kosztami sądowymi w części nieuiszczonej.

Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne:

Pozwany zajmował należący do powoda lokal mieszkalny nr (...), położony przy ul. (...) w O..

Zgodnie z decyzją przydziału osobnej kwatery stałej nr (...)z dnia 12 czerwca 1989 r. lokal został przydzielony Z. K., wraz z którym do zamieszkiwania w lokalu upoważnieni byli członkowie jego rodziny, w tym syn W. K.. Z tytułu zamieszkiwania w przedmiotowym lokalu powódki należne są opłaty czynszowe, opłaty na fundusz remontowy oraz opłaty pośrednie, płatne do dnia 15 każdego miesiąca.

W dniu 31 sierpnia 2010 r., wyrokiem w sprawie I C 84/10 Sąd Rejonowy w Piszu nakazał Z. S., W. K., K. S., I. K., aby opróżnili i wydali powodowi lokal mieszkalny nr (...) przy ulicy (...) w O. oraz wstrzymał wykonanie opróżnienia lokalu do czasu złożenia pozwanym oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Wyrok wobec pozwanego był wyrokiem zaocznym.

Pomimo powyższego Z. S., W. K., K. S., I. K. w dalszym ciągu zajmowali przedmiotowy lokal mieszkalny.

Pismem z dnia 6 czerwca 2014 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty zadłużenia z tytułu opłat za używanie lokalu mieszkalnego, wysyłając wezwanie na adres O. Osiedle (...). Przesyłka nie została podjęta w terminie.

Stan zadłużenia za okres od stycznia 2009 r. do września 2011 r. wynosi 50.042,61 zł, w tym z tytułu opłat za używanie lokalu mieszkalnego – 28.92,26 zł, zaś z tytułu odsetek liczonych na dzień 14 września 2017 r. – 21.950,35 zł.

W. K. wyprowadził się z mieszkania przy ul. (...) w O.. W 2009 r. przebywał w W., gdzie przeniósł się z rodziną, pracował i wynajmował mieszkanie, a następnie wyjechał za granicę do wielkiej Brytanii w celach zarobkowych. Dnia 28 kwietnia 2010r. w Wielkiej Brytanii przyszło na świat dziecko pozwanego.

W dniu 15 lutego 2011 r. został przeprowadzony wywiad środowiskowy, podczas którego od partnerki pozwanego, przebywającej w lokalu nr (...) przy ul. (...) uzyskano informację, że pozwany wraz z rodziną powrócił z zagranicy i planuje osiąść na stałe w Polsce. W. K. w okresie od dnia 1 lutego 2011 r. do dnia 16 czerwca 2011 r. był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w P. jako osoba poszukująca pracy. Ze względu na sytuację życiową pozwany w 2011 r. powrócił do Polski. Wraz z rodziną przebywał w lokalu nr (...) przy ul. (...) w O., przechowywał też tam swoje rzeczy. W dniu 5 października 2011 r. ponownie wyjechał z rodziną do Wielkiej Brytanii.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd uznał, że powództwo wobec pozwanego W. K. zasługiwało na uwzględnienie w niewielkiej części.

Sąd wskazał, iż z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie tj. z dokumentów przedłożonych przez strony jak również z zeznań pozwanego W. K. wynika jednoznacznie, że pozwany nie zajmował lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w O. w całym okresie, którego dotyczy roszczenie pozwu, a więc w okresie od stycznia 2009 r. do września 2011 r. Pozwany w złożonych zeznaniach wskazał, że wyprowadził się z mieszkania w 2006r., kiedy po raz pierwszy wyjechał za granicę. Z rozmowy przeprowadzonej w dniu 15 lutego 2011 r. przez pracowników działu windykacji Wojskowej Agencji Mieszkaniowej z partnerką pozwanego, udokumentowanej notatką służbową wynika jednak, że pozwany powrócił z zagranicy i zamieszkał w przedmiotowym lokalu. Przedmiotowy fakt został potwierdzony w wyjaśnieniach pozwanego, który potwierdził, że w 2011 r. przebywał w Polsce i wówczas zamieszkiwał w lokalu przy ul. (...) w O.. Przechowywał też tam swoje rzeczy. Pozwany wskazał nadto, że do Wielkiej Brytanii przybył w dniu 5 października 2011 r. i od tamtej pory znajduje się tam jego centrum życiowe.

W konsekwencji Sąd uznał za niezasadne powództwo obejmujące należności z od stycznia 2009 r. do stycznia 2011 r.

Z kolei powództwo w pozostałej części, tj. o należności z tytułu zaległości czynszowych za okres od lutego 2011 r. do września 2011 r. w ocenie Sądu podlegało oddaleniu wobec skutecznie podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia tych roszczeń.

Sąd wskazał, iż zgodnie z treścią art. 118 k.c. (w brzmieniu obowiązującym do dnia 9 lipca 2018r.) termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi 3 lata.

Mając zatem na uwadze datę wytoczenia powództwa, tj. dzień 15 września 2017 r., Sąd uznał, że uległy przedawnieniu roszczenia o zapłatę należności z tytułu czynszu, które stały się wymagalne przed dniem 15 września 2014 r., jak i roszczenia o zapłatę ustawowych odsetek liczonych od tych należności.

W dalszej kolejności Sąd wskazał, iż z art. 36 ust. 1. ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wynika, że osoba, która zajmuje lokal mieszkalny uiszcza opłaty za używanie lokalu w wysokości nie większej niż 3% wartości odtworzeniowej lokalu w skali rocznej, określonej na podstawie ust. 2, oraz zaliczki na opłaty pośrednie w terminie do piętnastego dnia każdego miesiąca, od dnia przekazania lokalu mieszkalnego. Brzmienie wyżej przywołanych przepisów wskazuje, że opłaty za używanie lokalu oraz zaliczki na opłaty pośrednie mają charakter świadczenia okresowego.

Sąd zwrócił uwagę, że jak wynika z treści pozwu i dokumentów do nich dołączonych powód domagał się od pozwanych opłat za używanie lokalu, a nie odszkodowania w rozumieniu art. 41 ustawy, ani nie wykazał, by spełnione były przesłanki z tego przepisu. Wobec wniesienia pozwu dnia 15 września 2017r., roszczenia powoda określone w art. 36 ust 1 ustawy wymagalne za okres przed dniem 15 września 2014r. uległy przedawnieniu.

W dalszej kolejności Sąd wskazał, iż pozwany niewątpliwie jest konsumentem, przedmiotowy lokal bowiem służył niewątpliwie do zaspokajania osobistych potrzeb mieszkaniowych pozwanego i jego osób bliskich. Z kolei powódka prowadzi wyspecjalizowaną, stale i powtarzalnie prowadzoną działalność zawodową. Zatem sąd mógł uwzględnić przedawnienia z urzędu, niezależnie od zgłoszonego przez pozwanego zarzutu.

Sąd przyjął, że roszczenia powoda z tytułu zaległości w opłatach pośrednich za lokal, polegające na rozliczeniu zużytych mediów powstałe w okresie zamieszkiwania pozwanego w lokalu mieszkalnym należy traktować jako wykraczające poza zaliczki na opłaty pośrednie. Pozwany bowiem korzystał z mediów, do których opłacania był zobowiązany. Należności te stawały się wymagalne z momencie rozliczenia tych zaliczek i wobec nich należy stosować ogólne terminy przedawnienia wynikające z art. 117 k.c. i nast. Termin przedawnienia tych roszczeń wynosił zatem, stosownie zaś do art. 118 k.c. (w jego brzmieniu obowiązującym do 09 lipca 2018 r. ) 10 lat.

W świetle powyższego Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.848,92 zł, na którą składały się rozliczenia za zużyte media: za luty 2011 r. w kwocie 517,24 zł, za marzec 2011 r. – 517,24 zł, za kwiecień 2011 r. – 517,24 zł, za maj 2011 r. – 523,64 zł, za czerwiec 2011 r. – 523,64 zł, za lipiec 2011 r. – 523,64 zł, za sierpień 2011 r. – 523,64 zł, do dnia 8 września 2011 r. – 139,64 zł oraz należność z tytułu rozliczenia wody za okres od stycznia do czerwca 2011 r. w kwocie 63 zł.

Orzeczenie w zakresie odsetek od zasądzonego świadczenia zapadło w oparciu o treść art. 481§ 1 k.c. Pozwany odebrał odpis pozwu w dniu 6 marca 2019 r. z pouczeniem o 14 – dniowym terminie na złożenie odpowiedzi na pozew. Termin 14 – dniowy od daty doręczenia pozwu upłynął w dniu 20 marca 2019 r. W ocenie Sądu zasadnym zatem było zasądzenie odsetek od dnia 21 marca 2019 r.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., dokonując ich stosunkowego rozdzielenia.

W związku z treścią nakazu zapłaty Sąd orzekł również, iż zobowiązanie pozwanego W. K. co do kwot powyższych jest solidarne z zobowiązaniem pozwanych I. K. i Z. S., wynikającym z prawomocnego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 19 października 2019 r. sygn. akt I Nc 1387/17.

Sąd odstąpił od obciążenia stron nieuiszczonymi kosztami sądowymi na mocy art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Powódka wniosła apelację od powyższego wyroku, zaskarżając go w pkt II oraz w części orzekającej o kosztach procesu.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła:

I.  naruszenie następujących przepisów prawa materialnego i prawa procesowego:

1.  art. 118 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie 3-letniego okresu przedawnienia dla dochodzonych roszczeń, podczas gdy brak jest podstaw do zastosowania takiego okresu, a właściwy w mniejszej sprawie okres przedawnienia roszczeń dochodzonych pozwem, to 10-letni okres przedawnienia,

2.  art. 117 § 2 ¹ k.c. - niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że pozwany jest konsumentem, podczas gdy brak jest ku temu podstaw, a w konsekwencji art. 43 ¹ k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że powódka jest przedsiębiorcą w rozumieniu ww. przepisu, w sytuacji gdy brak jest ku temu podstaw, bowiem powódka w zakresie dochodzonym pozwem nie prowadzi działalności gospodarczej lub zawodowej,

3.  art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od następnego dnia po upływie czternastodniowego terminu na wniesienie przez pozwanego odpowiedzi na pozew, w sytuacji gdy brak jest ku temu podstaw,

4.  art. 5 k.p.c. poprzez jego zastosowanie i przekroczenie granic udzielanych pouczeń, poprzez udzielenie pozwanemu pouczenia o możliwości podniesienia zarzutu przedawnienia,

5.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego, w postaci zeznań pozwanego wniosków z niego niewynikających, a ponadto sprzecznych z zasadami logicznego rozumowania i doświadczeniem życiowym, pomimo że zeznania te były wewnętrznie sprzeczne, a także sprzeczne z dokumentami przedłożonymi przez powódkę, co doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych w zakresie okresu zamieszkiwania przez pozwanego w lokalu powódki,

6.  art. 256 k.p.c. w zw. z art. 5 § 1 p.u.s.p. poprzez ich niezastosowanie i oparcie rozstrzygnięcia na dokumentach sporządzonych w języku obcym bez ich przetłumaczenia na język polski, w sytuacji gdy powódka kwestionowała powyższe dokumenty,

II.  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, wyrażający się w:

1.  niezasadnym przyjęciu, że pozwany nie zamieszkiwał w lokalu powódki w okresie od stycznia 2009r. do stycznia 2017r.

2.  niezasadnym przyjęciu, że w rozpoznawanej sprawie roszczenia dochodzone przez powódkę mają charakter okresowy.

W oparciu o powyższe zarzuty wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez:

1.  zasądzenie od pozwanego W. K. na rzecz powódki Agencji Mienia Wojskowego Oddział (...) w O. dalszej kwoty 46.193,69 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od zasądzonej kwoty 3.848,92 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, tj. łącznie kwoty 50.042,61 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, solidarnie z pozwanymi I. K. i Z. S., co do których orzeczono prawomocnym nakazem zapłaty Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 19
października 2017r., w sprawie I Nc 1387/17,

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz poczynił na jego podstawie ustalenia faktyczne, które Sąd Okręgowy w całości przyjmuje za własne. Podziela przy tym rozważania prawne Sądu Rejonowego poza przyjęciem, iż pozwany posiadał status konsumenta, co nie miało jednak wpływu na prawidłowość rozstrzygnięcia.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie ustalenia faktyczne, korespondują ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym i jednocześnie nie przekraczają wyznaczonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c. granic swobodnej oceny dowodów.

Sąd Okręgowy nie dopatruje się również błędu w ustaleniach Sądu I instancji z zebranym materiałem dowodowym, a zarzut ten ma charakter polemiczny z prawidłowo poczynionymi ustaleniami Sądu Rejonowego.

W niniejszej sprawie sporny był między stronami fakt zajmowania przez pozwanego lokalu przez wskazywany w pozwie okres. Powódka dochodząc zapłaty odszkodowania za ww. okres utrzymywała, że pozwany lokal ten zajmował, natomiast pozwany twierdził, że co najmniej od 2006r. swoje potrzeby mieszkaniowe zaspokajał gdzie indziej.

Z przedłożonego przez pozwanego świadectwa pracy wynika, że w okresie od 14 kwietnia 2009r. do 31 sierpnia 2009r świadczył on pracę w spółce mającej swoją siedzibę w W. (k. 105). Następnie pozwany przebywał na terenie Wielkiej Brytanii. Na potwierdzenie powyższej okoliczności przedłożył co prawda nieprzetłumaczone na język polski dokumenty w postaci świadectwa pracy i umowy o pracę (k. 106-107), jednakże twierdzenia pozwanego o przebywaniu w 2010r. poza granicami kraju znajdują również potwierdzenie chociażby w skróconym odpisie aktu urodzenia na terenie Wielkie Brytanii córki pozwanego (k. 108).

Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne. Powódka wiązała swoje roszczenie z faktem bezumownego korzystania przez pozwanego z lokalu przy ulicy (...) w O., zatem to na niej, w myśl ww. przepisu, spoczywał ciężar udowodnienia, że taki fakt miał miejsce.

Celem wykazania powyższej okoliczności powódka przedstawiła m.in. potwierdzenia odebranej przez pozwanego w 2006r. korespondencji, wezwanie do zapłaty z dnia 9 marca 2011r. odebrane przez partnerkę pozwanego, notatkę służbową z wywiadu środowiskowego jaki miał miejsce 15 lutego 2011r., zaświadczenie potwierdzające rejestracje w urzędzie pracy w P., oraz pisma z Urzędu Miejskiego w O. z dnia 31 grudnia 2009r. i 6 września 2010r. o zameldowaniu pozwanego na pobyt stały.

Żaden z tych dokumentów nie daje podstaw do przyjęcia, że pozwany w okresie od stycznia 2009r. do stycznia 2011r. mieszkał w lokalu a zarazem był zobowiązany do uiszczania z tego tytułu stosownych opłat. Okoliczność, że zdarzało mu się tam sporadycznie przebywać również nie stanowi takiej przesłanki.

W kwestii wyroku eksmisyjnego wskazać należy, że przesłanką wydania wyroku nakazującego opróżnienie lokalu przez osobę, która nie jest jego najemcą, jest faktyczne zajmowanie przez tę osobę lokalu. Istnienie tej przesłanki nie przesądza jednak w niniejszej sprawie o tym, że pozwany od stycznia 2009r. do września 2011r. w lokalu zamieszkiwał. Zaznaczyć również w tym miejscu należy, że Sąd w niniejszej sprawie nie jest związany ustaleniami faktycznymi poczynionymi w sprawie o eksmisję. Zgodnie z przepisem art. 365 § 1 k.p.c. moc wiążąca wyroku dotyczy jego sentencji, a nie uzasadnienia. Wyrok wydany przeciwko pozwanemu miał przy tym charakter zaoczny.

Wskazać należy również, iż samo zameldowanie nie przesądza o faktycznym zamieszkiwaniu strony. Miejscem zamieszkania jest miejscowość, w której się przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Również okoliczność, że pozwany wskazywał takim instytucjom jak Urząd Skarbowy adres na Osiedlu (...) sama w sobie również nie świadczy o tym, że tak zamieszkiwał. Mając na uwadze, że pozwany nie miał własnego miejsca zamieszkania i zmieniał miejsce pobytu, logicznym było podanie jako adresu korespondencyjnego adresu pod którym zamieszkiwała jego rodzina.

Z kolei pismo sporządzone przez brata pozwanego, na które powołuje się powódka datowane jest na 28 kwietnia 2007r. (k. 155).

Reasumując, słusznie Sąd na podstawie zebranych w sprawie dowodów ustalił, że w okresie od stycznia 2009r. do stycznia 2011r. pozwany nie mieszkał w lokalu przy ulicy (...) i dlatego jego zobowiązanie z tytułu odszkodowania za bezumowne korzystanie lokalu za wskazany wyżej okres nie powstało.

Zobowiązanie pozwanego poza powyższym zakresem uległo przedawnieniu.

Bezpodstawny jest zarzut naruszeni art. 5 k.p.c.

W ocenie Sądu Okręgowego nie ulega wątpliwości, że pozwany zgłosił skuteczny zarzut przedawnienia. W czasie swobodnej wypowiedzi pozwanego podczas rozprawy w dniu 1 lipca 2020r. pozwany wskazał, iż „Chciałbym złożyć zarzut przedawnienia” (k. 292). Powódka nie wnosiła o sprostowanie protokołu. Wobec takiej wypowiedzi pozwanego jak również mając na uwadze treść protokołu przesłuchania w siedzibie Konsulatu Generalnego RP w M. w dniu 7 grudnia 2019r. w którym pozwany wskazywał na „kwotę, która widnieje po tylu latach” (k. 261) słusznie Sąd I instancji poddał analizie czy roszczenie strony powodowej nie uległo przedawnieniu.

W dalszej kolejności należy wskazać, że podstawą faktyczną powództwa stanowi zaległość w uiszczaniu opłat za kwaterę wojskową przez osobę nie będącą żołnierzem zawodowym w okresie od stycznia 2009 r. do września 2011 r.

Do dnia 30 czerwca 2010 r. obowiązywał art. 37a ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, który przewidywał w sprawie opróżnienia lokalu mieszkalnego oraz wysokości należnych opłat i odszkodowań tryb wydawania decyzji administracyjnych w stosunku do osoby zajmującej kwaterę wojskową, ale nie będącą żołnierzem zawodowym.

Z dniem 1 lipca 2010 r. powyższy przepis utracił moc obowiązującą, natomiast do ustawy został dodany art. 29a (Dz. U. 10.28.143), który stanowi, że do osób innych niż żołnierze zawodowi, które zajmują lokale mieszkalne będące w zasobie mieszkaniowym i internatowym Agencji, w zakresie nieuregulowanym w ustawie mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny oraz ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1360, z późn. zm.). Obowiązywanie tego przepisu nie zostało rozciągnięte na stany faktyczne, które zaistniały przed wejściem w życie nowelizacji.

W konsekwencji do należności, które powstały po 1 lipca 2010r., co do zasady, ale również, co do wysokości roszczenia mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego. W takiej sytuacji zgodnie ze stanowiskiem powódki zawartym w apelacji (k. 311) w stosunku do pozwanego jako podstawę prawną dochodzonego roszczenia należałoby przyjąć art. 225 k.c., który reguluje zakres roszczeń, jakich można dochodzić od samoistnego posiadacza w złej wierze.

Poprzez odesłanie w art. 29a ustawy o Zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do przedawnienia roszczenia za bezumowne korzystanie z lokalu przez osobę nieuprawnioną, a nie będącą żołnierzem zawodowym, należy w konsekwencji przyjąć roczny termin wskazany w art. 229 k.c. liczony od dnia faktycznego zwrotu rzeczy, co miało w rozpoznawanej sprawie miejsce w sierpniu 2011 r., a pozew został złożony do Sądu w 2017 r., czyli już po upływie terminu przedawnienia.

W wyroku z dnia 25 września 2019 r. III CSK 232/17 ( LEX nr 2736260 ) Sąd Najwyższy wskazał, że przedawnienie roszczenia uzupełniającego rozpoczyna się z chwilą wymagalności (art. 120 zd. 1 k.c.) i ulega przedawnieniu według terminów określonych w art. 118 k.c., chyba że w czasie jego biegu nastąpi zwrot rzeczy właścicielowi. W takim przypadku terminy określone w art. 118 k.c. ulegają, zgodnie z art. 229 k.c., odpowiedniemu skróceniu do jednego roku, liczonego właśnie od dnia zwrotu rzeczy właścicielowi przez posiadacza. Z chwilą wydania, jeśli do tego momentu nie upłynęły terminy ogólne przedawnienia z art. 118 k.c., przestają one biec dalej i rozpoczyna się bieg terminu określonego w art. 229 k.c.

Mając na uwadze, iż w doktrynie przyjmuje się, że do roszczeń odszkodowawczych Agencji Mienia Wojskowego wobec osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001r o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, (Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Komentarz pod red. K. Osajda, Legalis 2020, art. 1 a), Sąd Okręgowy rozważał również odpowiedzialność pozwanego w reżimie przepisów tej ustawy .

W tym zakresie w orzecznictwie Sądu Najwyższego wyjaśniono, że z uwagi na cel powołanego przepisu trzeba przyjąć, że od dnia wyrokowania do dnia opróżnienia lokalu zasądzone odszkodowanie powinno przybierać postać świadczeń okresowych i roszczenie z tego tytułu przedawnia się w terminie odpowiednim dla świadczeń okresowych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2012 r., IV CSK 490/11, Legalis 532413).

Zarzut przedawnienia byłby w tym przypadku uzasadniony co do należności, które stały się wymagalne w okresie trzech lat przed wniesieniem pozwu.

Mając powyższe na uwadze, apelacje jako bezzasadną oddalono na podstawie art. 385 k.p.c.

Krystyna Skiepko Jacek Barczewski Agnieszka Żegarska