Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 23 września 2020 r. w S.

sprawy M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o przeniesienie odpowiedzialności za zobowiązania składkowe na członka zarządu

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 13 listopada 2019 r., sygn. akt IV U 1038/19

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 616/19

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. decyzją z 13.05.2019 nr (...) orzekł o odpowiedzialności M. K. za zobowiązania płatnika (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., solidarnie z tą spółką, z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami za zwłokę oraz kosztami postępowania egzekucyjnego, w łącznej kwocie 34.377.47 zł w tym:

1)  na ubezpieczenia społeczne:

- 17.467,01 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres od 12/2013 do 02/2016;

- 6.565,00 zł z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 13 maja 2019r.;

- 173,80 zł z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego;

2) na ubezpieczenie zdrowotne:

- 6.238,90 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres od 12/2013 do 01/2019;

- 1.938,00 zł z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 13 maja 2019r.;

- 61,50 zł z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego;

3) Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych:

- 1396,26 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres od 12/2013 do 02/2016;

- 523,00 zł z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 13 maja 2019r.;

- 14,00 zł z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego.

Organ rentowy wskazał, że zadłużenie spółki z tytułu nieopłacania składek powstało w czasie, kiedy funkcję prezesa zarządu spółki pełnił M. K.. Spółka nie posiada majątku, z którego egzekucja byłaby skuteczna, członek zarządu spółki nie podjął żadnych działań naprawczych, nie złożył wniosku o upadłość. Nie wykazał też, że niezgłoszenie wniosku o upadłość spółki we właściwym czasie nastąpiło bez jego winy.

Odwołanie od decyzji wniósł wezwany do odpowiedzialności M. K., domagając się jej uchylenia. Przedstawił zarzut nieuwzględnienia okresów przedawnienia wymagalności składek oraz odsetek jako świadczenia okresowego, które przedawniają się w okresie pięcioletnim, a początek wymagalnych składek określono na grudzień 2013 r., a więc za czas w którym upłynął termin przedawnienia.

W odpowiedzi na odwołanie, organ wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 13 listopada 2019 r. oddalił odwołanie oraz zasądził na rzecz Zakładu 3.600 zł zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd I instancji ustalił, że (...) Sp. z o.o. w W. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego 30.06.2004. Jedynym członkiem zarządu tej spółki jest M. K.; funkcję tę nieprzerwanie sprawuje od rejestracji spółki. Spółka nie wywiązywała się z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz Fundusze Pracy i Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W związku z powyższym, ZUS Oddział w W. wykonywał względem spółki czynności zmierzające do wyegzekwowania należności składkowych - kierował upomnienia do spółki jako dłużnika, wystawiał tytuły wykonawcze, zajmował wierzytelności z rachunku bankowego i inne wierzytelności pieniężnych. W dniu 5.02.2015 Zakład wystawił i skierował do spółki upomnienia wzywające do uregulowania należności składkowych na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusze Pracy i Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okresy od 01/2013 do 12/2014. W dniu 24.04.2015 wystawił i skierował upomnienia wzywające do uregulowania należności składkowych na w/w ubezpieczenia i Fundusze za okresy od 01/2015 do 03/2015. W dniu 16.09.2015 wystawił i skierował upomnienia wzywające do uregulowania należności składkowych na ubezpieczenie zdrowotne za okresy od 04/2015 do 08/2015. Wobec spółki dokonano zajęcia wierzytelności pieniężnych przysługujących jej od Urzędu Skarbowego oraz zajęcia środków zgromadzonych na rachunkach bankowych. W dniu 11.03.2015 Zakład skierował zawiadomienie o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego spółki w Banku (...) S.A z siedzibą we W.. Zajęcie dotyczyło należności składkowych za okresy od 01/2013 do 12/2014. W dniu 10.02.2016 ZUS zawiadomił (...) o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego spółki, w związku z egzekucją wykonywaną na podstawie tytułów wykonawczych dotyczących należności składkowych za okres od 08/2012 do 12/2014. W dniu 16.09.2016 ZUS skierował do Urzędu Skarbowego zajęcie innej wierzytelności pieniężnej, zmierzając do wyegzekwowania należności składkowych za okres od 10/2015 do 04/2016. W dniu 23.01.2019 Zakład po raz kolejny dokonał zajęcia innej wierzytelności pieniężnej, mogącej przysługiwać spółce od Urzędu Skarbowego, zmierzając do wyegzekwowania należności składkowych dotyczących okresu od 08/2010 do 12/2014. W dniu 01.02.2019 ZUS dokonał zajęcia innej wierzytelności pieniężnej, mogącej przysługiwać spółce od Urzędu Skarbowego, zmierzając do wyegzekwowania należności składkowych dotyczących okresu od 07/2016 do 09/2016 i za 02/2018. W dniu 9.02.2016 wystawił tytuły wykonawcze dotyczące składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 04/2015 do 08/2015. W dniu 16.05.2018 wystawił tytuły wykonawcze zmierzające do wyegzekwowania należności składkowych dotyczących ubezpieczenia zdrowotnego za okres 10/2016 do 01/2018. W dniu 31.01.2019 wystawił tytuł wykonawczy zmierzający do wyegzekwowania należności dotyczących zapłaty odsetek za zwłokę od nieopłaconych w terminie składek na ubezpieczenia zdrowotne. Wobec spółki była również prowadzona egzekucja z wniosku wierzyciela – Sądu Rejonowego w Warszawie. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Warszawie postanowieniem z 19.05.2017 umorzył postępowanie egzekucyjne względem spółki, wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Zakład 7.03.2018 wszczął postępowanie w sprawie określenia wysokości należności płatnika (...) Sp. z o.o. z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, na które składają się:

1) nieopłacone składki na ubezpieczenia społeczne za okres od 07/2006 do 03/2015 w kwocie 386.429,58 zł;

-odsetek za zwłokę w kwocie 372.261,00 zł;

- kosztów upomnienia w kwocie 356,80 zł;

- kosztów egzekucji w kwocie 28. 658,30 zł;

2) nieopłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 07/2006 do 02/2018 w kwocie 98.539,81 zł:

- odsetek za zwłokę w kwocie 91.295,00 zł;

-kosztów upomnienia w kwocie 426,40 zł;

- kosztów egzekucji w kwocie 6.617,60 zł;

3) nieopłacone składki na Fundusz Pracy za okres od 05/2006 do 03/2015 w kwocie 66.635,20 zł :

- odsetek za zwłokę w kwocie 31.397,00 zł;

- kosztów upomnienia w kwocie 356,80 zł;

- kosztów egzekucji w kwocie 2175,80 zł.

Postępowanie zostało zakończone 19.04.2018 i w konsekwencji ZUS prawomocną decyzją z 23.05.2018 stwierdził, że płatnik (...) Sp. z o.o. jest dłużnikiem Zakładu z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy na łączną kwotę 1.023.505.49 zł wraz z należnymi odsetkami naliczanymi na dzień wydania decyzji. W dniu 7.02.2019 Dyrektor (...) Oddziału ZUS w W., działając jako organ egzekucyjny postanowił: umorzyć postępowanie egzekucyjne prowadzone wobec spółki na podstawie tytułów wykonawczych wystawionych w dniach: 24.07.2008r., 21.01.2009r., 20.09.2010r., 17.11.2010r., 14.11.2011r., 14.05.2012r., 18.09.2012r., 11.10.2012r., 4.03.2013, 10.03.2015, 28.05.2015, 9.02.2016, 15.09.2016, 18.10.2016, 16.05.2018, 22.01.2019, 31.01.2019 oraz uchylił czynności egzekucyjne dokonane na podstawie zajęć rachunku bankowego z 24.07.2008, z 21.01.2009, z 20.09.2010, 17.11.2010, a także na podstawie zajęć wierzytelności, dokonanych 23.01.2019 i w 1.02.2019 w Urzędzie Skarbowym (...). W uzasadnieniu wskazał, że dotychczas prowadzona egzekucja względem spółki okazała się bezskuteczna. Według ustaleń Dyrektora Oddziału ZUS jako organu egzekucyjnego, Spółka nie posiada żadnego majątku, w szczególności nieruchomości, ruchomości, i innych wierzytelności oraz praw majątkowych, z których egzekucja prowadzona wobec spółki byłaby skuteczna i doprowadziłaby do zaspokojenia wierzyciela. Następnie 27.02.2019 Zakład wszczął z urzędu postępowanie w sprawie przeniesienia odpowiedzialności za zobowiązania składkowe (...) Sp. z o.o. na M. K. jako członka zarządu tej spółki, obejmującej należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od 12/2013 do 02/2016, ubezpieczenie zdrowotne od 12/2013 do 01/2019 oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od 12/2013 do 02/2016. Postępowanie wyjaśniające w tej sprawie zostało zakończone 1.04.2019. W konsekwencji, ZUS (...) Oddział w W. wydał sporną decyzję z 13.05.2019.

Sąd Okręgowy nie uwzględnił odwołania. Wyjaśnił, że odpowiedzialność osób trzecich za zaległości składkowe, wg art. 107 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31 i art. 32 systemowej, jest odpowiedzialnością za cudzy dług, uzależnioną od istnienia zobowiązania składkowego płatnika składek/spółki, co powoduje, że ma charakter akcesoryjny. Powstaje na mocy konstytutywnej decyzji o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich, w myśl art. 108 § 1 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31 i art. 32 ustawy systemowej, tworzącej nowe stosunki pod względem podmiotowym i przedmiotowym. Podmiotem tych stosunków są osoby trzecie, a przedmiotem odpowiedzialność, która nie odnosi się do obowiązku świadczenia dłużnika składkowego, lecz dotyczy pokrycia długu. Sąd I instancji rozważył, że odwołujący podniósł jedynie zarzut przedawnienia należności określonych w zaskarżonej decyzji, przy czym nie składał wniosków dowodowych. Ubezpieczony nie kwestionował materialnych przesłanek swojej odpowiedzialności wskazanych w treści zaskarżonej decyzji, tj. art. 116 § 1 pkt 1 i 2 oraz § 2 ustawy z dnia 29.08.1997r Ordynacja podatkowa. Sąd I instancji stwierdził, że należności określone w zaskarżonej decyzji nie uległy przedawnieniu. Ubezpieczony nie uwzględnił, bowiem ustawowych przesłanek powodujących zawieszenie biegu przedawnienia. Zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, z zastrzeżeniem ust. 5-6. Przepis został znowelizowany 1.01.2012 r. na podstawie art. 11 pkt 1 ustawy z 16.09.2011 o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz.U. z 2011 r. Nr 232, poz. 1378), w którym skrócono okres przedawnienia składek na ubezpieczenia społeczne z 10 do 5 lat. Istotna przy tym jest regulacja intertemporalna zawarta w art. 27 ust. 1 i 2 powyższej ustawy. Zgodnie z zapisem ust. 1, do przedawnienia należności z tytułu składek, o którym mowa w art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, którego bieg rozpoczął się przed dniem 1.01.2012 r., stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, z tym że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia 1.01.2012 r. Zgodnie zaś z ust. 2, jeżeli przedawnienie rozpoczęte przed dniem 1.01.2012 r. nastąpiłoby wcześniej na podstawie przepisów dotychczasowych, to następuje ono z upływem tego wcześniejszego terminu. Oznacza to, że w wypadku, gdy upływ 10 lat przedawnienia liczonego według starych przepisów nastąpi wcześniej niż upływ nowego 5-letniego terminu przedawnienia liczonego od 1.01.2012r, to należność z tytułu składek przedawnia się z upływem pierwszego terminu. Nadto, stosownie do treści art. 24 ust. 5 b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony od dnia podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego. Doręczenie upomnienia z art. 15 §1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jest pierwszą czynnością zmierzającą do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony w rozumieniu art. 24 ust. 5b ustawy z dnia 13.10.1998r o systemie ubezpieczeń społecznych. Za taką czynność Sąd uznał doręczenie dłużnikowi odpisów tytułów wykonawczych. Zgodnie, bowiem z art. 26 §5 ustawy egzekucyjnej wszczęcie egzekucji administracyjnej następuje z chwilą doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego lub doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego, jeżeli to doręczenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego. Natomiast w myśl art. 25 ust. 5 f w/w ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w przypadku wydania przez Zakład decyzji ustalającej obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym, podstawę wymiaru składek lub obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia, bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu od dnia wszczęcia postępowania do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna. Sąd Okręgowy wyjaśnił, że gdyby nie doszło do podjęcia żadnych działań przez ZUS, to najstarsze zaległości składkowe objęte treścią decyzji uległyby przedawnieniu najwcześniej 31.12.2018 r. Powstały bowiem po 1.01.2012, stąd objęte byłyby 5-letnim terminem przedawnienia. Jednak wystąpiły zdarzenia, powodujące zawieszenie biegu terminu przedawnienia, mianowicie podjęto czynności zmierzające do wyegzekwowania należności z tytułu składek. Postępowanie egzekucyjne zostało zakończone postanowieniem z 7.02.2019 o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Na czas postępowania egzekucyjnego, do tego dnia, bieg terminu przedawnienia należności składkowych objętych zaskarżoną decyzją został zawieszony. Poza tym zaistniały zdarzenia, o których mowa w art. 25 ust. 5f ustawy systemowej, tj. doszło do przerwania biegu przedawnienia w dacie 7.03.2018, kiedy to ZUS wszczął postępowanie w sprawie określenia wysokości należności płatnika/ spółki z o.o. (...) z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy. Przerwanie biegu terminu przedawnienia trwało do dnia wydania prawomocnej decyzji z 23.05.2018, określającej wysokość zobowiązań składkowych spółki względem Zakładu. Następnie ZUS wszczął z urzędu postępowanie w sprawie przeniesienia odpowiedzialności za zobowiązania składkowe na ubezpieczonego M. K. jako członka zarządu tej spółki, które zakończył 13.05.2019 wydaniem zaskarżonej decyzji.

Apelację od wyroku wniósł M. K., domagając się uchylenia w całości zaskarżonego wyroku i uchylenia zaskarżonej decyzji oraz umorzenia postępowania o ustaleniu odpowiedzialności pozwanego za zobowiązania składkowe. Wskazał na nierozpoznanie istoty zarzutu przedawnienia przez błędne zastosowanie art. 24 ust. d oraz ust. f ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i niezastosowanie art. 118 § 1 ordynacji podatkowej w związku z art. 31 ustawy systemowej. Wywodził, że zarzut przedawnienia został podniesiony w odniesieniu do odpowiedzialności akcesoryjnej, dla której ustalenia konieczne jest zastosowanie art. 118 § 1 Ordynacji podatkowej, a nie przepisów ustawy systemowej. Zdaniem apelującego, ustalenia Sądu I instancji w zakresie przerwania biegu przedawnienia względem dłużnika spółki (...), nie mają zastosowania wobec dłużnika akcesoryjnego, gdyż nie nastąpiły zdarzenia powodujące względem skarżącego przerwanie biegu terminu przedawnienia. Decyzja wydana na podstawie art. 118 § 1 Ordynacji podatkowej ma charakter konstytutywny, wobec czego nie mogło nastąpić przerwanie terminu przedawnienia zobowiązania, które jeszcze nie powstało. Nie ma zastosowania przepis art. 24 ust. 5 g ustawy systemowej, gdyż nie nastąpiło wobec skarżącego wydanie przez organ rentowy decyzji ustalającej obowiązek podlegania ubezpieczeniom społeczny, podstawę wymiaru składek lub obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia, wobec tego nie nastąpiło zawieszenie biegu terminów przedawnienia.

Sąd Apelacyjny rozważył sprawę i uznał, że apelacja jest niezasadna.

Na wstępie należy wskazać, że okoliczności faktyczne sprawy nie budzą wątpliwości stron, a spór dotyczy naruszenia przez Sąd Okręgowy prawa materialnego. W tej kwestii apelujący, składając odwołanie od spornej decyzji z 13.05.2019 r. o przeniesieniu na niego odpowiedzialności za zobowiązania spółki z tytułu składek, przedstawił zarzut przedawnienia wymagalności składek oraz odsetek, jako świadczenia okresowego, które w jego mniemaniu przedawniały się w okresie pięcioletnim, a początek wymagalnych składek to grudzień 2013 r. Apelujący nie odwołał się do żadnych innych przesłanek prawnych. Sąd Okręgowy zatem trafnie i skrupulatnie przeanalizował zagadnienie przedawnienia należności składkowych spółki, odwołując się przy tym do właściwych przepisów prawa, co wskazał w treści uzasadnienia. Ocena Sądu Okręgowego jest jak najbardziej prawidłowa. Zatem jeżeli należności składkowe spółki nie przedawniły się, a egzekucja z majątku spółki jest bezskuteczna, to w grę wchodzi odpowiedzialność subsydiarna członka zarządu spółki, na podstawie art. 107 §1, §2 pkt 2 i 4 oraz art. 116 Ordynacji podatkowej. Organ rentowy słusznie więc orzekł o odpowiedzialności subsydiarnej M. K..

Sąd Apelacyjny zauważa, że M. K. dopiero w treści apelacji podniósł zarzut naruszenia art. 118 §1 Ordynacji podatkowej. Kwestii tej nie zgłaszał ani w postępowaniu administracyjnym przed organem, ani przed Sądem I instancji. Co więcej, przez wzgląd na wskazany przepis bezpodstawnie wytknął Sądowy I instancji nierozpoznanie istoty sprawy. Tymczasem to M. K., jako doświadczony menadżer spółki, powinien być najlepiej zorientowany, co do należności składkowych spółki oraz ich ewentualnego przedawnienia. M. K. tej elementarnej powinności jednak nie dopełnił, a treść apelacji Sąd Apelacyjny odczytał jako nieudolną próbę uwolnienia się od odpowiedzialności. Należy podkreślić, że Sąd Okręgowy oceniał trafność spornej decyzji organu w nawiązaniu do zarzutów M. K.. Sąd Okręgowy co do zasady bada prawidłowość decyzji organu. Nie ma jednak proceduralnego obowiązku analizowania wszystkich elementów składowych spornej decyzji, tylko po to by ewentualnie uwolnić członka zarządu od odpowiedzialności. Tym bardziej, że miał do czynienia z profesjonalnym menadżerem, który z definicji jest obeznany z kondycją spółki. To, że M. K. dopiero w postępowaniu drugoinstancyjnym przypomniał sobie o treści art. 118 §1 Ordynacji podatkowej, nie może dyskwalifikować prawidłowości orzeczenia Sądu Okręgowego.

Niezależnie od powyższego, Sąd Apelacyjny rozważył, że zgodnie z art. 118 §1 Ordynacji podatkowej nie można wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa/składkowa, upłynęło 5 lat. W prawie ubezpieczeń społecznych, przepis ten stosuje się odpowiednio na podstawie art. 31 ustawy systemowej. Organ nie może więc wydać decyzji o odpowiedzialności subsydiarnej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek zapłaty składek, upłynęło 5 lat. W utrwalonym orzecznictwie przyjęto, że zaległość składkowa powstaje w dniu wymagalności składki.

Wobec powyższego, Sąd Apelacyjny wskazuje, że zaskarżona decyzja obejmuje nieopłacone składki: 1) na ubezpieczenia społeczne 17.467,01 zł za okres 12/2013 - 02/2016 i 6.565 zł z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 13 maja 2019 oraz 173,80 zł z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego; 2) na ubezpieczenie zdrowotne 6.238,90 zł za okres 12/2013 - 01/2019 i 1.938 zł z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 13 maja 2019 oraz 61,50 zł z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego; 3) Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych 1396,26 zł za okres 12/2013 - 02/2016 i 523 zł z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 13 maja 2019 oraz 14 zł z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego. Zatem najstarsza należność z tytułu składek dotyczy grudnia 2013. Początek biegu terminu, o którym mowa w przepisie art. 118 §1 Ordynacji podatkowej, powiązany jest z datą wymagalności zaległości składkowej, biegnie od końca roku kalendarzowego, w którym to zdarzenie miało miejsce i trwa nieprzerwanie aż do upływu 5 lat. Zatem w tym przypadku końcem terminu do wydania decyzji o odpowiedzialności osób trzecich będzie ostatni dzień grudnia piątego roku po roku, w którym była wymagalna zaległość podatkowa. Składka za miesiąc grudzień 2013 r., zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2019.300 j.t.) była wymagalna w terminie do 15.01.2014 r. Termin zaległości z płatnością składki za miesiąc grudzień 2013 r. zaczął biec spółce od dnia 16.01.2014 r. Wobec tego dzień 31.12.2019 r. był ostatnim do wydania decyzji o odpowiedzialności osób trzecich za składki należne za najwcześniejszy miesiąc – grudzień 2013 r. Zaskarżona decyzja została wydana 13 maja 2019 r., czyli przed upływem tego terminu.

Sąd Apelacyjny nadto wskazuje, że nie ma racji skarżący, jakoby decyzja o odpowiedzialności osoby trzeciej wydana na podstawie art. 118 §1 Ordynacji podatkowej miała charakter konstytutywny. Z utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że dla odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z tytułu zaległości składkowych spółki na ubezpieczenie społeczne nie jest wymagane uprzednie wydanie przez organ rentowy decyzji ustalającej zobowiązanie płatnika składek. Sąd Najwyższy w wyroku z 25.02.2010 r., II UK 226/09 wskazał, że zasada, iż orzeczenie o odpowiedzialności osoby trzeciej musi być poprzedzone wydaniem i doręczeniem decyzji podatkowej podmiotom odpowiadającym za zobowiązania podatkowe przed osobą trzecią, nie ma zastosowania do należności z tytułu składek. Jak wyjaśniono w orzecznictwie Sądu Najwyższego, należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne wynikają ze zobowiązania powstającego z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy prawa ubezpieczeń społecznych łączą powstanie takiego zobowiązania. Obowiązek samoobliczenia i opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne powstaje z mocy prawa za każdy okres ubezpieczenia (miesiąc kalendarzowy), a ewentualna decyzja organu ubezpieczeń społecznych ustalająca wysokość zobowiązania składkowego lub zaległości z tytułu nieopłaconych w terminie zobowiązań składkowych ma charakter wyłącznie deklaratoryjny. Oznacza to w szczególności, że zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne powstają każdorazowo w datach zaktualizowania się obowiązku samoobliczenia i opłacenia składki na ubezpieczenie społeczne w terminach określonych w przepisach prawa ubezpieczeń społecznych. Inaczej rzecz ujmując, nieopłacona w ustawowo określonym terminie składka na ubezpieczenie społeczne powoduje powstanie od tej daty zaległości składkowej z mocy samego prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z 23.10.2006 r. I UK 126/06; wyrok Sądu Najwyższego z 30.01.2008 r. I UK 187/07, uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 13.05.2009, I UZP 4/09); orzecznictwo Sądu Najwyższego: (...)

W związku z powyższym, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację M. K..

Barbara Białecka SSA Jolanta Hawryszko Gabriela Horodnicka –

Stelmaszczuk