Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 15 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Gabriela Sobczyk

Sędziowie: SO Lucyna Morys - Magiera (spr.)

SR del. Marcin Rak

Protokolant Iwona Reterska

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2014 r. na rozprawie

sprawy z wniosku H. C.

z udziałem L. C.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji uczestnika postępowania

od postanowienia Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 20 lutego 2013 r., sygn. akt I Ns 355/12

postanawia:

1.  oddalić apelację;

2.  zasądzić od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR del. Marcin Rak SSO Gabriela Sobczyk SSO Lucyna Morys - Magiera

Sygn. akt III Ca 1005/13

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni H. C. wniosła o dokonanie podziału majątku wspólnego stron, który to majątek wyczerpują ruchomości opisane we wniosku oraz nakłady czynione przez strony na nieruchomość położoną w N. przy ul. (...), stanowiącą majątek odrębny uczestnika, w ten sposób, że samochód osobowy marki M. (...) nr rej (...) przyznaje się na wyłączną własność wnioskodawczyni a uczestnikowi pozostałe składniki z obowiązkiem spłaty na rzecz wnioskodawczyni kwoty 18.950zł w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia.

Uczestnik postępowania L. C. nie kwestionował składu majątku podlegającego podziałowi, a jedynie wartość poszczególnych składników podnosząc, że na moment rozwodu były zniszczone. Nadto uczestnik wskazał, że nakłady czynione na jego nieruchomość wykonywał własnoręcznie z zatem wartość robót remontowo-medrnizacyjnych jest nieadekwatna do stanu faktycznego.

Strony zgodnie podnosiły, że czasie trwania wspólności majątkowej strony nabyły ruchomości wskazane w czasie przesłuchania stron na rozprawie w dniu 23 lipca 2012. oraz poczyniły nakłady na nieruchomość położoną w N. przy ul. (...), wykonane systemem gospodarczym w większości przez uczestnika.

Strony zajęły również zgodne stanowisko co do sposobu podziału majątku wspólnego stron, a rozbieżność dotyczyła wartości poszczególnych składników a w konsekwencji wysokości spłaty jaką uczestnika na rzecz wnioskodawczyni. Uczestnik w piśmie procesowym wskazał skład majątku wspólnego stron z przyjęciem wartości określonych dla poszczególnych ruchomości zgodnie z opinią biegłego, domagając się ustalenia, że biurko i zestaw komputerowy a także komputer z monitorem nie stanowi majątku wspólnego stron. Nadto domagał się rozliczenia kredytu z umowy o kredyt nr (...) oraz zadłużenia w stosunku do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Podkreślił również, że prace związane z nakładami na jego nieruchomość zostały przez niego wykonane osobiście, bądź systemem gospodarczym.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 20 lutego 2013r. Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim ustalił, że w skład majątku wspólnego stron wchodzą następujące składniki majątkowe: nakłady czynione na nieruchomość położoną w N. przy ul. (...) stanowiącą majątek odrębny uczestnika w postaci: wymiany okien; wymiany drzwi balkonowych; modernizacji instalacji c.o.; ułożenia podsadzki z paneli; okładziny schodów; okładziny ścian i sufitów oraz obniżenia sufitów; poręczy schodów; ułożenia posadzki z płytek gres; docieplenia i pomalowania ścian zewnętrznych; pomalowania szpalet; malowania rynien, rur i cokołu; wymiany parapetów wewnętrznych o łącznej wartości 24.314,17zł (dwadzieścia cztery tysiące trzysta czternaście złotych siedemnaście groszy); samochód osobowy marki M. (...) rok produkcji 1992 nr rej. (...) o wartości 480zł; samochód osobowy marki M. (...) rok produkcji 1994 o wartości 480zł; meble kuchenne – wykonane z płyty meblowej z okleiną fornirową na wymiar o wartości 662zł; lodówka-zamrażarka A. o wartości 302zł; piekarnik elektryczny wbudowany w meble kuchenne o wartości 190zł; płyta gazowa 4-palnikowa o wartości 108zł; okap chromowany o wartości 53zł; zmywarka marki C. o wartości 326zł; zlewozmywak dwukomorowy z baterią o wartości 38zł; meble koloru jasnobrązowego ze szklaną witryną o wartości 435zł; stolik RTV o wartości 10zł; kanapa i dwa fotele koloru brązowego o wartości 281zł; drewniany stolik okolicznościowy o wartości 114zł; sofa narożna i dwie puffy o wartości 239zł; stolik okolicznościowy z powierzchnia szklaną o wartości 47zł; komputer z monitorem o wartości 255zł; piec c.o marki V. o wartości 525zł; szafa typu komandor o wartości 288zł; tj. majątek wspólny o łącznej wartości 28.892,17zł (dwadzieścia osiem tysięcy osiemset dziewięćdziesiąt dwa złote i 17/100); ponadto dokonał całkowitego podziału majątku wspólnego stron w ten sposób, że przyznał na wyłączną własność H. C. samochód osobowy marki M. (...) rok produkcji 1992 nr rej. (...) o wartości 480zł; L. C. składniki majątkowe opisane w punkcie I postanowienia pod poz.1, 3-19 majątek o łącznej wartości 28.412,17zł (dwadzieścia osiem tysięcy czterysta dwanaście złotych i 17/100); zasądził od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwotę 13.966,08zł (trzynaście tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt złotych osiem groszy) płatną w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego postanowienia z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminu płatności do dnia zapłaty oraz kwotę 500 (pięćset) złotych tytułem połowy należnej opłaty od wniosku.

Sąd pierwszej instancji ustalił i zważył, iż zgodnie z art.52 krio małżeńska wspólność majątkowa ustaje z chwilą oznaczoną w wyroku orzekającym zniesienie wspólności majątkowej lub w umowie o zniesieniu wspólności majątkowej, na zasadzie art.46 i 48krio w zw. z art.567§1kpc w zw. z art.617-625kpc.

Wskazał, że podział majątku wspólnego obejmuje te składniki, które istnieją w chwili ustania wspólności i podziału, nie dotyczy tych, które zostały zbyte lub zużyte w sposób zgodny z prawem ani takich które w ogóle nie powstały. Przy ustaleniu składu majątku wspólnego uwzględnia się jednak te przedmioty, które zostały zbyte lub zużyte a ich wartość zaś zalicza się na poczet udziału w majątku wspólnym tego małżonka, który uszczuplił majątek.

Zdaniem Sądu Rejonowego dorobek stanowią wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej przez oboje małżonków lub jednego z nich, chyba że stosownie do postanowień zawartych w przepisach kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, stanowią one odrębny majątek każdego z nich, więc w skład majątku wspólnego wchodzą następujące składniki majątkowe wskazane w zaskarżonym orzeczeniu o podanej wartości, kierując się przesłuchaniem strony i opinią biegłego. Podawał, iż nie uwzględnił zestawu komputerowego i biurka z uwagi na fakt, że stanowiły te rzeczy wyposażenie pokoju syna stron, które to rzeczy od nich otrzymał kiedy małżeństwo rodziców było zgodne. Natomiast komputer z monitorem został wliczony w skład majątku wspólnego zważywszy, ze uczestnik w żaden sposób nie wykazał, że otrzymał ten sprzęt – jak twierdzi – od swojej żony jako darowizna na jego rzecz.

Wartość majątku wspólnego stron została ustalona na kwotę 28.892,17zł, udziały stron są równe, zatem do spłaty tytułem wyrównania udziału pozostała kwota 13.966,08zł. Na zasadzie art.212 § 3kc Sąd Rejonowy odroczył termin płatności na 3 miesiące od prawomocności niniejszego postanowienia.

Podnosił ponadto, iż zasadą jest, że przy podziale majątku nie bierze się pod uwagę pasywów, skoro do podziału majątku wspólnego stosujemy przepisu dotyczące działu spadku i zniesienia współwłasności, to zasadą jest, że przedmiotem podziału mogą być wyłącznie aktywa, natomiast podział długów następuje z mocy prawa, odpowiednio do podziału aktywów. Tym samym nie ma możliwości dokonania w niniejszym postępowaniu zaliczenia kredytu, który pozostał jeszcze stronom do spłaty i pomniejszenia o jego wartość wartości majątku podlegającego podziałowi, zwłaszcza wobec nie wykazania tej okoliczności, bowiem dokumenty złożone zostały przez uczestnika w kserokopiach, które nie stanowią dokumentów w rozumieniu art.245kpc, w oparciu o które można poczynić jakiekolwiek ustalenia.

Rozstrzygnięcie oparto na treści art.43§1kriop, 46kriop w związku z art.1035kc, w związku z art.212kc i 3kc i 684kpc.

O kosztach orzeczono na podstawie art.520§2kpc.

Apelację od tego orzeczenia w całości wniósł uczestnik, domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. Zarzucał błędne ustalenie okoliczności faktycznych w sprawie, argumentując, iż uczestnik w pierwszym etapie postępowania działał bez wykwalifikowanego pełnomocnika, słuchany w charakterze strony oświadczał w sposób płytki, pod dyktando pytań pełnomocnika wnioskodawczyni, nie miał świadomości konieczności powoływania innych okoliczności oraz wniosków dowodowych oraz nie ustosunkował się do oświadczeń wnioskodawczyni. Zarzucał apelujący, iż pominięto jego wnioski dowodowe zawarte w piśmie procesowym z dnia 4 lutego 2013r., podczas gdy uzasadniały one twierdzenie uczestnika, iż uzyskał od swojego ojca darowizny w formie remontu centralnego ogrzewania w jego nieruchomości oraz od wnioskodawczyni darowiznę w postaci sprzętu komputerowego. Uzasadniał, że powyższe darowizny miały wpływ na ustaloną wartość majątku wspólnego.

Zarzucał nadto skarżący, iż nie zostało dokonane rozliczenie zadłużeń powstałych w czasie trwania małżeństwa zainteresowanych z tytułu kredytów oraz karnej opłaty za ubezpieczenie OC samochodu. Podnosił, iż niesłusznie uznał Sąd Rejonowy dokumenty złożone przez niego na k.163-166 za kserokopie nieuwierzytelnione, bowiem opatrzono je podpisem reprezentującego uczestnika pełnomocnika będącego radcą prawnym, mają zatem walor dowodowy.

Wnioskodawczyni domagała się oddalenia apelacji uczestnika i zasądzenia od niego na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja uczestnika nie mogła odnieść skutku.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż Sąd Rejonowy poczynił wszechstronne i prawidłowe ustalenia faktyczne w zakresie istotnym dla rozpoznania sprawy. Z tych przyczyn Sąd drugiej instancji ustalenia te przyjął za własne, bez konieczności ponownego przytaczania. Nie doszło przy tym do zarzucanych w apelacji błędnych ustaleń faktycznych w sprawie.

Zasadnie bowiem ustalił Sąd Rejonowy skład i wartość majątku wspólnego zainteresowanych, stosownie do wyników niewadliwie przeprowadzonego postępowania dowodowego.

Wskazać wypada, że uczestnik w sprawie był przesłuchany w charakterze strony oraz pouczony w trybie art. 304kpc, Sąd Okręgowy nie widzi zatem podstaw dla przyjęcia tendencyjności czy niekompletności jego ówczesnych oświadczeń, czy też ich waloryzowania w stosunku do etapu postępowania, zależnie od tego, czy po jego stronie występował już profesjonalny pełnomocnik, czy też nie. Wskazać bowiem należy, iż strony pouczono o obowiązku mówienia prawdy i konieczności świadczenia o okolicznościach faktycznych zgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy; treść ich przesłuchania winna zatem być z tymi okolicznościami tożsama, niezależnie od reprezentacji przez pełnomocnika i mieć stałą wartość dowodową (art. 3 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc).

Podzielić wypada stanowisko Sądu Rejonowego, zgodnie z którym rozliczeniu w postępowaniu o podział majątku wspólnego podlegają aktywa, nie zaś pasywa, jak chciałby tego uczestnik.

Wskazać przede wszystkim w tym miejscu należy, iż na rozprawie w dniu 6 lutego 2013r., na której oddalono wnioski dowodowe uczestnika, zawarte w piśmie procesowym z dnia 4 lutego 2013r., zarówno co do dokumentów, jak i osobowych źródeł dowodowych, obecny był prócz apelującego również wykwalifikowany pełnomocnik uczestnika. Wbrew wyraźnej dyspozycji regulacji art. 162 zd. 2 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc zarówno uczestnik, jak i jego pełnomocnik, nie zgłosił zastrzeżeń co do oddalenia wskazanych w apelacji wniosków dowodowych, w konsekwencji czego skarżący nie może obecnie skutecznie zarzucać w apelacji uchybienia przez Sąd pierwszej instancji prawu procesowemu przy ich podejmowaniu (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2006r., II CSK 229/06; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2008r., III CZP 50/08) i tym samym nie podlegają one kontroli instancyjnej Sądu Odwoławczego.

Z tych wszystkich przyczyn oddalono apelację uczestnika jako bezzasadną na mocy art. 385 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na zasadzie art. 520 § 2 kpc, przyjmując sprzeczność interesów między stronami, zważywszy na ich stanowisko względem apelacji uczestnika. Obciążono zatem uczestnika, którego środek odwoławczy oddalono, jako stronę przegrywającą, obowiązkiem zwrotu kosztów tego postępowania na rzecz wygrywającej wnioskodawczyni. Na koszty te składa się wynagrodzenie jej pełnomocnika będącego adwokatem w wysokości 600zł, obliczone stosownie do treści § 7 ust. 1 pkt 10 w zw. z § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

SSR del. Marcin Rak SSO Gabriela Sobczyk SSO Lucyna Morys – Magiera