Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2020 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, III Wydział Cywilny, w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 8 czerwca 2020 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa Z. W.

przeciwko A. P.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  przyznaje adwokat K. Z. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 1.476 zł (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć złotych) tytułem kosztów nieopłaconej pomocny prawnej udzielonej powodowi z urzędu, w tym kwotę 276 zł (dwieście siedemdziesiąt sześć złotych) tytułem podatku od towarów i usług.

Sygn. akt III C 1737/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 9 kwietnia 2018 r. (po ostatecznym ukształtowana żądania pismem z 6 marca 2020 r. oraz na rozprawie w dniu 8 czerwca 2020 r.), powód – Z. W. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego A. P. kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

W uzasadnieniu żądania wskazał, że pozwany w sposób nieuzasadniony złożył wniosek o wszczęcie przeciwko niemu postępowania egzekucyjnego, któremu nadano sygnaturę akt Km 2039/16. W wyniku tego doszło do dwukrotnego częściowego wyegzekwowania tych samych kwot, albowiem uprzednio toczyło się postępowanie egzekucyjne o sygn. akt Km 1899/10, które doprowadziło do częściowej spłaty wierzyciela – A. P.. Powód wskazał, że prowadzenie postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. akt Km 2039/16, na podstawie tytułu wykonawczego – wyroku Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 3 stycznia 2018 roku (sygn. akt XIV K 2810/05), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności w dniu 17 czerwca 2010 roku doprowadziłoby do pogorszenia jego sytuacji prawnej i majątkowej. W toku postępowania jako podstawę prawną żądania strona powodowa wskazała na treść art. 415 k.c. Działanie A. P. miało wpłynąć nie tylko na powoda, ale również na jego rodzinę. Działanie pozwanego naruszyło honor, ambicję i zdrowie powoda.

Pozew z dnia 9 kwietnia 2018 r. został wyłączony ze skargi dłużnika Z. W. na czynności Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi J. K. w sprawie Km 1899/10 w postaci postanowienia z dnia 23 marca 2018 r. o ustaleniu kosztów postępowania i ukończeniu postępowania egzekucyjnego.

Postanowieniem z dnia 3 kwietnia 2019 r. Sąd zwolnił powoda od kosztów sądowych w całości oraz ustanowił dla powoda pełnomocnika z urzędu.

W odpowiedzi na pozew A. P. wniósł o oddalenie powództwa w całości zarzucając, że żądanie jest bezzasadne.

W treści uzasadnienia wskazał, że w wyroku Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 3 stycznia 2008 roku (sygn. akt XIV K 2810/05) Z. W. zobowiązany został zwrócić na rzecz pozwanego kwotę 10.000 zł. Tak się jednak nie stało, mimo iż pozwany upominał się o zwrot należnej mu kwoty. Po kilku latach upominania się o zwrot w/w sumy, A. P. wszczął przeciwko powodowi postępowanie egzekucyjne.

Stanowisko pozwanego podtrzymał w piśmie z dnia 16 stycznia 2020 roku pełnomocnik, który zgłosił się do udziału w niniejszej sprawie.

Pismem z dnia 17 kwietnia 2020 roku pełnomocnik pozwanego poinformował Sąd o wypowiedzeniu pełnomocnictwa A. P..

Podczas rozprawy w dniu 8 czerwca 2020 r. powód podtrzymał stanowisko w sprawie, pełnomocnik powoda wniósł o przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. P. i Z. W. podjęli współpracę gospodarczą, która zakończyła się niepowodzeniem. A. P. złożył zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez Z. W.. Postępowanie karne, toczące się z tego zawiadomienia, o sygn. akt. XIV K 2810/05 zakończyło się wyrokiem skazującym Z. W., w tym nałożeniem obowiązku zwrotu na rzecz A. P. kwoty 10.000 zł.

Bezsporne, a nadto dowód:

- zawiadomienie, k. 86,

- pismo, k. 87,

- przesłuchanie powoda – k. 195.

W oparciu o tytuł wykonawczy – wyrok Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 3 stycznia 2008 r., wydany w sprawie o sygn. akt XIV K 2810/05, zaopatrzony w klauzulę wykonalności dnia 17 czerwca 2010 r. A. P. wszczął przed komornikiem sądowym J. K. przeciwko Z. W. postępowanie egzekucyjne, któremu nadana została sygnatura akt Km 1899/10.

Postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2014 roku wydanym prze Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie VI Wydział Egzekucyjny, pod sygn. akt VI Co 2183/14, oddalono skargę dłużnika Z. W. na czynność komornika sądowego J. K. – zajęcie świadczenia emerytalno-rentowego z dnia 27 stycznia 2014 roku (sygn. akt Km 1899/19). Na podstawie art. 759 § 2 k.p.c. Sąd polecił Komornikowi aby dokonał zmiany zajęcia świadczenia emerytalno – rentowego dłużnika, o tyle iż nie podlegając egzekucji odsetki od należności głównej, które nie powinny być naliczone – zgodnie z treścią wyroku Sądu Rejonowego w Szczecinie XIV Wydziału Grodzkiego z dnia 3 stycznia 2008 roku (sygn. akt XIV K 2810/5).

Postanowieniem z dnia 23 marca 2018 r. komornik sądowy J. K. zakończył postępowanie egzekucyjne prowadzone pod sygn. akt Km 1899/10 oraz ustalił koszty niezbędne do celowego prowadzenia egzekucji na łączną kwotę 993,16 zł. Na w/w sumę składały się: koszty doręczenia środków pieniężnych – 26,62 zł, koszty doręczenia korespondencji – 208,85 zł, opłata stosunkowa – 465,59 zł i opłata stosunkowa – 292,10 zł.

Kosztami postepowania w wysokości 993,16 zł został w całości obciążony dłużnik Z. W..

Prowadzona egzekucja doprowadziła do zaspokojenia wierzyciela. Podczas trwania postępowania egzekucyjnego wyegzekwowano i przekazano na rzecz wierzyciela kwotę 5.178,35 zł z kwot wyegzekwowanych do dłużnika. Dłużnik dokonał również wpłat bezpośrednich do rąk wierzyciela na łączną kwotę 5.550 zł.

Dowód:

- postanowienie z 22 sierpnia 2014 r. – k. 26,

- postanowienie z dnia 23 marca 2018 r. – k. 7-7v.

Pismem z dnia 8 sierpnia 2016 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi J. K. zawiadomił Z. W. o wszczęciu postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. akt Km 2039 /16.

Wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego złożył wierzyciel – A. P., a podstawę egzekucji stanowił tytuł wykonawczy – wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w W. z dnia 15 stycznia 2016 r., wydany w sprawie o sygn. akt II C 251/15, zaopatrzony w klauzulę wykonalności dnia 15 lipca 2016 r.

Dowód:

- zawiadomienie z dnia 8 sierpnia 2016 r. – k. 27-27v.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawę prawną powództwa – z uwagi na to, że powód dochodził zadośćuczynienia za krzywdę wywołaną nieuzasadnionym wszczęciem postępowania egzekucyjnego Km 2039/16, co naruszyło jego dobre imię i zdrowie, stanowiła treść przepisów art. 415 k.c. i art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. oraz art. 23 k.c. i art. 24 k.c. w zw. z art. 448 k.c. Wobec sprecyzowania żądania, brak było podstaw do zastosowania art. 417 k.c.

Zgodnie z art. 415 k.c. kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Na podstawie art. 444 § 1 – w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. W myśl art. 445 § 1 k.c. w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Zgodnie z art. 23 k.c. dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Art. 24 k.c. stanowi natomiast, że ten, czyje dobro osobiste zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne; w razie zaś dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Na podstawie art. 448 k.c. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił w oparciu o dokumenty złożone przez strony sporu oraz uzupełniająco na podstawie dowodu z przesłuchania powoda.

Zdaniem Sądu materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie dawał podstaw do przyjęcia, aby można zakwalifikować postępowanie pozwanego jako czyn niedozwolony lub uznać, aby naruszył on w jakikolwiek sposób dobra osobiste powoda. Zaproponowany przez strony materiał dowodowy okazał się przydatny jedynie w części do poczynienia ustaleń faktycznych mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Spór stron, wobec ostatecznego sformułowania żądania, skupił się na kwestii zasadności – zgodności z prawem, wszczęcia przez pozwanego przeciwko powodowi postępowania egzekucyjnego Km 2039/16, a w zależności od ustaleń co do tej kwestii, czy doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda lub uszczerbku na zdrowiu uzasadniającego przyznanie mu stosownego zadośćuczynienia.

Zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przy czym na podstawie art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę. Zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, wynikającym z przywołanych przepisów, powód jest zobowiązany do wykazania wszystkich okoliczności uzasadniających jego roszczenie tak co do zasady jak i wysokości. Pozwany zaś, który odmawia uczynienia zadość żądaniu powoda, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje (vide wyrok Sądu Najwyższego z 3 października 1969 r., II PR 313/69, Legalis 14124 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1982 r., I CR 79/82, Legalis 23098). Art. 6 k.c. rozumiany być musi również w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał. (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06, Legalis 161055 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2007 r., II CSK 293/07, Legalis 162518).

W niniejszej sprawie ciężar dowodu aktualizował się w pierwszej kolejności po stronie powodowej, która zobowiązana była wykazać fakty na które powoływała się w treści pozwu i dalszych pismach składanych w toku postępowania. W ocenie Sądu strona powodowa nie sprostała swemu obowiązkowi w tym zakresie.

Warunkiem uznania, że pozwany odpowiada za szkodę (tu niemajątkową – krzywdę) na zasadach ogólnych było wykazanie przez powoda przesłanek i zasad odpowiedzialności deliktowej – art. 6 k.c. w zw. z art. 415 k.c. i art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c., tj. bezprawność działania lub zaniechania, szkody, winy oraz związku przyczynowego między zachowaniem sprawczym i szkodą.

Warunkiem uznania, że pozwany odpowiada za szkodę (tu niemajątkową – krzywdę) za naruszenie dóbr osobistych powoda – art. 6 k.c. w zw. art. 23 k.c. i art. 24 k.c. w zw. z art. 448 k.c. było wykazanie przesłanek tej odpowiedzialności, tj. naruszenie (albo chociażby zagrożenie) dóbr osobistych powoda, bezprawność zachowania osoby, która dopuściła się naruszenia tego dobra (przy czym ta przesłanka objęta jest domniemaniem), a także krzywdy powoda.

W ocenie Sądu materiał dowodowy sprawy nie dawał przede wszystkim podstaw do ustalenia, aby wszczęcie przez pozwanego postępowania egzekucyjnego, prowadzonego pod sygn. akt Km 2039/16 miało w jakikolwiek sposób bezprawny charakter. Brak było także podstaw do czynienia ustaleń, aby na skutek jego wszczęcia doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda lub doznania uszczerbku na jego zdrowiu, co czyniło powództwo bezzasadnym w całości. Jak wynika bowiem z przedłożonych przez samego powoda dowodów z dokumentów postępowanie egzekucyjne prowadzone w sprawie o sygn. akt Km 1899/10, wszczęte zostało na podstawie tytułu wykonawczego – wyroku Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 3 stycznia 2008 roku, wydanego w sprawie o sygn. akt XIV K 2810/05, który został zaopatrzony w klauzulę wykonalności w dniu 17 czerwca 2010 roku. Podstawę prowadzenia egzekucji w sprawie o sygn. Km 2039/16, stanowił natomiast inny tytuł wykonawczy – wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w W. z dnia 15 stycznia 2016 r., wydany w sprawie o sygn. akt II C 251/15, zaopatrzony w klauzulę wykonalności dnia 15 lipca 2016 r. W związku z tym twierdzenia jakoby doszło do ponownego egzekwowania należności objętych tym samym tytułem nie znajdowały wsparcia w przedłożonych dowodach z dokumentów. Wskazać także należy, że działania A. P., polegające na składaniu wniosków o prowadzenie postępowanie egzekucyjnego, stanowiły przejaw wykonywania uprawnień wierzyciela z przysługujących mu prawomocnych tytułów wykonawczych wydanych w sprawach o sygn. akt XIV K 2810/05 i II C 251/15. Zgodnie bowiem z treścią art. 776 k.p.c. podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy. Tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, chyba że ustawa stanowi inaczej. Stosownie zaś do treści art. 777 § 1 pkt 1 k.p.c. tytułami egzekucyjnymi są orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, jak również ugoda zawarta przed sądem. Na podstawie art. 796 §1 k.p.c. i 797 k.p.c. wniosek o wszczęcie egzekucji składa się stosownie do właściwości sądowi lub komornikowi. We wniosku o wszczęcie egzekucji lub żądaniu przeprowadzenia egzekucji z urzędu wskazuje się świadczenie, które ma być spełnione. Do wniosku lub żądania dołącza się tytuł wykonawczy. Jak wynika z kluczowych dla rozstrzygnięcia sprawy dokumentów A. P. działał na podstawie i granicach prawa, tj. ww. przepisów. Zarzucane zatem w pozwie działania strony pozwanej nie były bezprawne, skoro podejmowane były w ramach uprawnień wierzyciela na podstawie wskazanych norm k.p.c. i brak jest w świetle materiału dowodowego sprawy jakichkolwiek podstaw do ustalenia niezgodności z prawem wymienionych czynności. Podkreślić jeszcze raz należy, że postępowania egzekucyjne Km 1899/10 i Km 2039/16, jakkolwiek toczyły się z wniosku tego samego wierzyciela – A. P. i przed tym samym komornikiem sądowym – J. K., o tyle toczyły się w oparciu o odrębne i niezależne od siebie wyżej wskazane tytułu wykonawcze. W konsekwencji, w oparciu o zaproponowany przez stronę powodową materiał dowody, nie może być mowy, jak twierdził powód, o ponownej egzekucji tego samego roszczenia. Powód wskazał w toku swojego przesłuchania w charakterze strony, że nie wie czego dotyczy sprawa, która była prowadzona pod sygn. akt II C 251/15, jednakże z tego twierdzenia nie sposób ustalać bezzasadności wszczęcia postępowania egzekucyjnego w oparciu o tytuł wykonawczy uzyskany w tej sprawie. Jako niewykazane pozostały też twierdzenia, aby pozwany w sposób bezpodstawny złożył oskarżenie przeciwko Z. W., albowiem przeczył temu fakt wydania prawomocnego wyroku skazującego, którym Sąd cywilny jest związany, na podstawie art. 11 Kodeksu postępowania cywilnego.

Powód wskazał i zeznawał, że prowadzone przeciwko niemu postępowanie naruszyło jego honor, ambicje oraz zdrowie. W ocenie Sądu w oparciu o zaproponowany materiał dowodowy, w tym dowód z przesłuchania powoda, nie sposób było poczynić ustaleń w tym zakresie po myśli strony powodowej, zarówno jeżeli chodzi o postępowanie karne którego powód był stroną, jak i postępowanie egzekucyjne. Z. W., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, nie wykazał podnoszonych przez siebie twierdzeń zarówno co do samego faktu naruszenia, jak i rozmiaru doznanej krzywdy, a nadto aby zachowanie pozwanego pozostawało w jakimkolwiek związku przyczynowym z krzywdą jakiej doznać miał Z. W.. Przy czym brak było także podstaw, aby w oparciu o zgromadzone dowody, jakiekolwiek z zachowań pozwanego zakwalifikować jako bezprawne.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo, o czym orzekł w punkcie I. wyroku.

W punkcie II. wyroku Sąd orzekł o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu przyznając pełnomocnikowi powoda kwotę 1.476 zł (1.200 zł +23% VAT), tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu. Podstawę prawną rozstrzygnięcia w tym przedmiocie stanowił § 8 pkt 4 i § 4 ust. 3 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez skarb państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2016 r. poz. 1715 z póżń. zm.).

Jakkolwiek pozwany również był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, to z uwagi na fakt, że na dzień zamknięcia rozprawy pełnomocnictwo to wygasło, Sąd nie rozstrzygał o kosztach zastępstwa procesowego strony pozwanej.

Sygn. akt III C 1737/18

S., dnia 1 lipca 2020 roku

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować;

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.