Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VIII Ka 305/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.1.Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok z dnia 17 września 2019 r. w sprawie III K 235/18

0.1.Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.1.Granice zaskarżenia

0.0.1.Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.0.1.Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.1.Ustalenie faktów

0.0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.1.Ocena dowodów

0.0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

zarzut 1.a

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Okręgowy nie podziela stanowiska apelującej, iż w dacie czynu panowało powszechne traktowanie przepisu art. 6 ust 1 u.g.h., jako pełniącego subsydiarną rolę w stosunku do art. 14 ust. 1 u.g.h. Z treści tych przepisów wynika, iż pierwszy z nich dotyczy strony podmiotowej działalności w zakresie urządzania gier hazardowych - przewiduje możliwość jej prowadzenia wyłącznie przez podmiot posiadający koncesję na prowadzenie kasyna, drugi zaś reguluje aspekt przedmiotowy urządzania gier hazardowych tj. określa miejsce użytkowania tych automatów. Poglądu tego nie zmienia stanowisko Komisji Europejskiej w sprawie C- 303/15, która wskazywała na bliskie powiązanie – aczkolwiek nie tożsamość – pomiędzy wymogiem dotyczącym zezwolenia – art. 6 ust. 1 u.g.h. a ograniczeniem dotyczącym lokalizacji – art. 14 ust. 1 u.g.h - krytykowany przez orzekający w tej sprawie skład Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wskazać należy, że na gruncie aktualnego orzecznictwa Sądu Najwyższego (przytoczonego przez Sąd Rejonowy) nie sposób uznać zasadności podniesionego zarzutu. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 19 stycznia 2017 roku, sygn. akt I KZP 17/16: norma niestosowania krajowego przepisu technicznego, którego projektu nie notyfikowano Komisji Europejskiej, wynikająca z dyrektywy 98/34/ WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 roku ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz. Urz. WE L 204 z 21.07.1998 r., ze zm.), wyłącza możliwość zastosowania w sprawie o przestępstwo z art. 107 § 1 k.k.s. wyłącznie przepisu art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 612) w pierwotnym brzmieniu. Przy czym art. 6 ust. 1 tej ustawy mógł i może nadal stanowić uzupełnienie normy blankietowej zawartej w art. 107 § 1 k.k.s., o ile okoliczności faktyczne konkretnej sprawy pozwalają na ustalenie, że przepis ten ma zastosowanie i został naruszony. Sąd Najwyższy, w ślad za stanowiskiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zaprezentowanym w wyroku z dnia 13 października 2016 r., C-303/15, uznał że uregulowanie z art. 6 ww. ustawy, uzależniające prowadzenie działalności w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach od uzyskania koncesji na prowadzenie kasyna gry, nie stanowi przepisu technicznego w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE, w związku z czym projekt tego uregulowania nie podlegał notyfikacji Komisji Europejskiej (OSNKW 2017/2/7, KZS 2017/2/5, LEX nr 2188435, Prok. i Pr.-wkł. 2017/3/5, www.sn.pl, Biul.SN 2017/1/16-17, KSAG 2017/2/105; na pogląd ten powołał się Sąd Najwyższy także w późniejszym orzecznictwie – uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2017 roku, sygn. akt III K 86/17, LEX nr 2397576; pogląd ten znajduje też poparcie w doktrynie zob. I. Zgoliński, Komentarz do art. 107 k.k.s., SIP LEX Omega). W niniejszej sprawie, Sąd Rejonowy przypisał oskarżonym działanie wbrew przepisowi art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku. W świetle ww. poglądu Sądu Najwyższego, który Sąd Odwoławczy uznaje ze trafny i przyjmuje za własny, był to zabieg prawidłowy i skuteczny, skoro podsądni nie postępowali zgodnie z dyspozycją podanego uregulowania.

Wniosek

1. zmiana zaskarżonego orzeczenia przez uniewinnienie oskarżonych od zarzuconych im czynów;

2. zmiana zaskarżonego orzeczenia przez odstąpienie od wymierzenia oskarżonym kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

z uwagi na nieuwzględnienie zarzutu żaden wniosek nie okazał się zasadny

3.2.

zarzut 1.b

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty niezasadne, będące de facto zarzutami błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia.

Oskarżeni prowadzili sprawy (...) Spółki z o.o. z siedzibą w W. wchodząc w skład organu spółki, którego członkowie byli umocowani do prowadzenia jej spraw - M. W. i L. H., bądź reprezentując ten podmiot w oparciu o stosowane upoważnienia do określonych czynności wystawione przez uprawnione do tego osoby T. Ł. (art. 201 § 1 k.s.h., art. 205 § 1 k.s.h.). Odpowiedzialność karno-skarbową takich osób przewiduje art. 9 k.k.s.

W art. 10 § 3 k.k.s. unormowano „błąd co do okoliczności wyłączającej bezprawność”, tzw. błąd co do kontratypu. Kodeks karny skarbowy przewiduje tylko jeden rodzaj kontratypu, tj. w zakresie eksperymentu ekonomicznego lub technicznego (zob. art. 27 § 1 k.k. w zw. z art. 20 § 2 i 5 k.k.s.), który w realiach niniejszej sprawy z całą pewnością nie zachodzi (zob. V. Konarska-Wrzosek (w:) Kodeks karny skarbowy. Komentarz do art. 10, pod red. I. Zgolińskiego, WKP 2018, LEX, teza 4). Kodeks karny skarbowy nie przewiduje instytucji określonych np. w art. 25 k.k. i art. 26 k.k. o obronie koniecznej i stanie wyższej konieczności (por. art. 20 § 2 k.k.s.).

Nieświadomość karalności (błąd co do karalności) określona w art. 10 § 4 k.k.s. nawiązuje do okoliczności wyłączającej karalność, ujętej jako nieświadomość tego, że czyn tego rodzaju jest zagrożony karą. Błąd tego rodzaju – jeżeli wystąpił – wyłącza winę. Wyłączenie winy przy błędzie co do karalności następuje jednak wyłącznie wówczas, gdy błąd ten jest usprawiedliwiony. Przy ocenie, czy tak rozumiana nieświadomość karalności czynu zabronionego była usprawiedliwiona, należy brać pod uwagę całokształt okoliczności związanych z danym zdarzeniem, a także osobą sprawcy. Kryteria usprawiedliwienia takiego błędu mają charakter obiektywno-subiektywny, wymagając nie tylko odwołania się do standardu osobowego wzorowego obywatela, lecz także uwzględnienia kryterium subiektywnego - indywidualnej możliwości uniknięcia błędu.

W orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, zgodnie z którym nie można skutecznie powoływać się na niezawinioną nieznajomość prawa, jeżeli z ustalonych faktów wynika, że sprawca nie tylko nie starał się w sposób należyty zapoznać z obowiązującym uregulowaniem, choć miał możność to uczynić u przedstawicieli właściwych organów, ale wręcz w sposób wyraźny z takiej możliwości zrezygnował (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2018, III KK 392/17, LEX nr 2553870; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 1997, II KKN 124/96, OSNKW 1997/5-6/46).

Od oskarżonych, jako od osób prowadzących działalność gospodarczą, należało wymagać i oczekiwać znacznie więcej, niż w wypadku zwykłego obywatela. Jako profesjonaliści winni przykładać podwyższoną staranność przy realizacji uprawnień i obowiązków związanych z uczestnictwem w obrocie gospodarczym. Tym bardziej, że brak jest podstaw aby przyjmować, iż mogli uważać, że w czasie obowiązywania ustawy o grach hazardowych, a więc od 2009 r., przedsiębiorca prowadzący tego rodzaju działalność nie musi posiadać koncesji w sytuacji, gdy w polskim porządku prawnym działalność polegająca na urządzaniu gier na automatach zawsze była działalnością koncesjonowaną, reglamentowaną przez państwo. Oskarżeni nie skorzystali z możliwości upewnienia się, czy taka działalność jest legalna poprzez uzyskanie pisemnej interpretacji przepisów od organów do tego powołanych, czy to w oparciu o obowiązujący wówczas art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j.: Dz. U. z 2017 r. poz. 2168 z późn. zm.), czy też przepisy rozdziału 1 a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j.: Dz. U. z 2018 r. poz. 800 ze z.), czy wreszcie na podstawie art. 2 ust. 6 u.g.h. (na marginesie, ten ostatni przepis nie wprowadzał wprawdzie bezwzględnego nakazu uzyskania decyzji Ministra Finansów w każdej bez wyjątku, przewidzianej w tym przepisie sprawie, uznać jednak należy, że było i jest to konieczne zawsze w wypadku, gdy podmiot prowadzący taką działalność gospodarczą powziął wątpliwości co do charakteru urządzanej gry). Dokonali bądź samodzielnej interpretacji przepisów prawa (np. oskarżeni powodów braku karalności swojej działalności doszukiwali się w korzystnych dla siebie orzeczeniach, wspartych prywatnymi opiniami, które pozbawione były mocy powszechnie obowiązującej) bądź podjęli świadome ryzyko, iż prowadzona przez nich działalność może być nie tylko nielegalna, lecz również pociągnąć za sobą konsekwencje karnoskarbowe.

W realiach przedmiotowej sprawy oskarżeni podejmując się przypisanych im czynów mieli dostateczne sygnały, że ich interpretacja prawa może nie być słuszna. Już nawet przed datą wprowadzenia zmian na mocy w/w noweli z dnia 12 czerwca 2015 r., organy finansowe wydawały decyzje, na podstawie których zatrzymywały tego rodzaju automaty do gier. Fakt, że w pewnym okresie czasu rozpętała się batalia prawna związana z kwestią notyfikacji omawianych przepisów w Unii Europejskiej (dotycząca okresu do dnia 3 września 2015 r.) nawet wówczas nie oznaczał, że oskarżeni mogli być nieświadomi możliwości karalności zachowania sprzecznego z w/w ustawą. Wręcz przeciwnie, jako biznesmeni podejmujący działalność gospodarczą w branży gier hazardowych działali nie w błędzie, tylko w realizacji świadomego ryzyka gospodarczego (na szali zysków i strat położyli również konsekwencje odpowiedzialności karno-skarbowej). Taka kalkulacja wyłącza błąd. Nie działa bowiem w błędzie, kto świadomie kalkuluje ryzyko odpowiedzialności karnej i z góry podejmuje kroki mające zabezpieczyć go przed taką odpowiedzialnością w przyszłości (gromadzenie opinii prawnych itp.).

Z punktu widzenia oceny winy oskarżonych nie ma istotnego znaczenia wystąpienie przez jednego z nich (M. W.) z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w listopadzie 2013 r., w której potwierdzono, iż od działalności prowadzonej przez oskarżonego oskarżony winien płacić stosowne podatki, z racji zakresu pytania. Samo płacenie podatków z tytułu prowadzenia określonej działalności również nie jest okolicznością wskazaną przez ustawodawcę jako ekskulpującą podatnika od odpowiedzialności karnoskarbowej z art. 107 k.k.s. Rozbieżności w interpretacji przepisów ustawy o grach hazardowych nie mogły doprowadzić do pewności, co do istniejącego stanu prawnego, a wręcz przeciwnie winny wzbudzić w zainteresowanych osobach wątpliwości, czy prowadzona przez nie działalności faktycznie ma walor legalności. O tym, że takie wątpliwości po stronie oskarżonych istniały świadczy również stosowana przez nich praktyka uzyskiwania prywatnych opinii oraz stanowisk mających potwierdzić legalność prowadzonej działalności. Oczywistym jest przy tym, że podjęcie przez oskarżonych tego rodzaju działań, wcale nie świadczy tak w aspekcie obiektywnym, jak i subiektywnym, o wiarygodności tych ich depozycji, w których artykułowali swoje przekonanie co do legalności urządzania gier na automatach w warunkach odbiegający w sposób niewątpliwy od tych jakie określały przepisy ustawy o grach hazardowych, a w szczególności art. 6 ust. 1 u.g.h. Konieczność podejmowania tego rodzaju działań to przecież nic innego jak istnienie w świadomości oskarżonych wątpliwości co do charakteru normy art. 6 ust. 1 u.g.h.

Co więcej na daty czynów zarzucanych oskarżonym M. W. był skazany za przestępstwo z art. 107 § 1 k.k.s. w sprawie II K 39/12 na karę grzywny przez Sąd Rejonowy w Świebodzinie. Toczyły się też postępowania w innych sprawach chociażby przed Sądem Rejonowym w Jastrzębiu Zdroju o sygn. II K 412/13, Sądem Rejonowym w Ełku o sygn. II K 686/13, Sądzie Rejonowym w Białogardzie o sygn. II K 599/12, Sądzie Rejonowym w Limanowej o sygn. II K 613/12 i szereg postępowań przygotowawczych. Podobnie wyglądała sytuacja T. Ł. (postępowanie przed Sądem Rejonowym w Radomiu w sprawie X K 890/12, szereg postępowań przygotowawczych).

Istnienie w świadomości sprawcy wątpliwości co do charakteru norm określonych w art. 6 i art. 14 u.g.h. to nic innego jak fakt uświadamiania sobie niepewności co do rzeczywistości prawnej, gdy tymczasem błąd co do prawa (art. 10 § 4 k.k.s.) to przecież mylne przekonanie (pewność) o istniejącym stanie prawnym (por. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 grudnia 2018 r., V KK 516/17, OSNKW 2019, z. 2, poz. 11).

Kolejna część zarzutu dotyczyła kwestii kluczowych z punktu widzenia znamion czynów zabronionych przypisanych oskarżonym, a więc tego czy gry na urządzeniach objętych zarzutami miały charakter losowy, a tym samym czy były objęte regulacją u.g.h. Podstawowym argumentem w tym zakresie były wątpliwości co do posiadania wiedzy specjalnej przez (...) w B. oraz pośrednio biegłego A. C. z jednej strony, z drugiej zaś brak uwzględnienia prywatnych opinii składanych w toku postępowania. W realiach niniejszej sprawy Sąd I Instancji w sposób szczegółowy dokonał oceny charakteru gry na urządzeniach wymienionych w zarzutach stawianych oskarżonym, ocenił w tym zakresie nie tylko zeznania i wyniki czynności (eksperymentów) przeprowadzonych przez funkcjonariuszy organów skarbowych, ale również rozstrzygnięcie swoje oparł na opinii biegłego, powołanego na potrzeby niniejszego postępowania. Skarżąca wskazując na dowolną ich ocenę nie dokonała skutecznego, merytorycznego podważenia opinii. Ograniczyła się jedynie do twierdzenia, że ustalenia Sądu Rejonowego są sprzeczne z wyjaśnieniami oskarżonych i treścią zgromadzonych wcześniej opinii czy też ocen technicznych dokonanych przez wynajęte przez Spółkę podmioty.

Wniosek

1. zmiana zaskarżonego orzeczenia przez uniewinnienie oskarżonych od zarzuconych im czynów;

2. zmiana zaskarżonego orzeczenia przez odstąpienie od wymierzenia oskarżonym kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

z uwagi na nieuwzględnienie zarzutu żaden wniosek nie okazał się zasadny

3.3.

zarzut 1.c

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut niezasadny. Przestępstwo z art. 107 § 1 k.k.s. ma charakter trwały i polega m.in. na wywołaniu oraz utrzymaniu stanu przestępnego (por. uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 września 2000 r., I KZP 22/00, OSNKW 2000/9-10/79). W odniesieniu do konkretnego automatu i jego lokalizacji działania sprawcy nie mogą wchodzić w skład czynu ciągłego. Tym samym nie sposób w realiach przedmiotowej sprawy przypisać oskarżonym M. W. i T. Ł. tego samego zamiaru popełnienia przestępstwa skarbowego. Oskarżeni od samego początku prowadzenia tego rodzaju działalności musieliby mieć bowiem świadomość zakresu tej działalności i obejmować nią wolę realizacji każdego ze znamion czynu zabronionego. Realizowali natomiast działania w sposób przypadkowy, w zależności od nadarzającej się okazji, w różnych miejscach i bez z góry ustalonego planu. Za każdym razem tworzyli w ten sposób nowe warunki do popełniania kolejnych przestępstw i działania te obejmowali odrębnym zamiarem.

Urządzanie gry hazardowej w postaci gry na automatach (art. 1 ust. 2 w zw. z art. 2 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. 2018.165 j.t.) wymaga uzyskania koncesji na kasyno gry (art. 6 ust. 1 u.g.h.), a koncesja taka udzielana jest w odniesieniu do jednego kasyna, prowadzonego w ściśle określonym (geograficznie) miejscu (art. 41 ust. 1, art. 42 pkt 3 i art. 35 pkt 5 u.g.h.). Z kolei, automaty do gier eksploatowane przez podmioty posiadające koncesję na prowadzenie kasyna muszą być zarejestrowane przez naczelnika urzędu celno-skarbowego, co oznacza dopuszczenie automatu do eksploatacji (art. 23 a u.g.h.). Dlatego zachowanie osoby, która nie posiadając koncesji na prowadzenie kasyna podejmuje działanie w postaci urządzania gry na automatach w różnych miejscach (miejscowościach, lokalach) i utrzymuje taki stan w określonym czasie stanowi każdorazowo - od strony prawnokarnej - inny czyn, podjęty z zamiarem naruszenia tych przepisów w każdym z tych miejsc (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z 19 września 2018 r., V KK 415/18, LEX nr 2572694; z 15 listopada 2018 r., V KK 249/18, LEX nr 2585979; z 05 grudnia 2018 r., V KK 399/18, LEX nr 2591591; z 25 czerwca 2019 r., V KK 552/18, LEX nr 2691627).

W odniesieniu do zachowania w/w oskarżonych nie sposób przyjąć określonej w art. 6 § 2 k.k.s. przesłanki „z wykorzystaniem tej samej sposobności”. Zwrot ten oznacza powielanie analogicznych zachowań nagannych z wykorzystaniem takiej samej nadarzającej się okazji lub sprzyjających warunków czy okoliczności. W realiach spraw tego rodzaju, co do zasady, nie może być mowy o tym, by sprawca wykorzystywał sprzyjającą okazję. W realizacji takich zachowań (urządzanie gier na automatach bez posiadania koncesji) nie ma przecież żadnego elementu już istniejącego, albo takiego, który pojawia się na początkowym etapie realizacji czynu przestępczego i jest później wykorzystany. Sprawca niczego więc nie wykorzystuje dla realizacji znamion czynu zabronionego.

W związku z powyższym zasadnym było zastosowanie wobec oskarżonych M. W., i T. Ł. konstrukcji ciągu przestępstw, a w konsekwencji tego instytucji nadzwyczajnego obostrzenia kary przewidzianej w art. 38 § 1 pkt 3 k.k.s.

Wniosek

1. zmiana zaskarżonego orzeczenia przez uniewinnienie oskarżonych od zarzuconych im czynów;

2. zmiana zaskarżonego orzeczenia przez odstąpienie od wymierzenia oskarżonym kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

z uwagi na nieuwzględnienie zarzutu żaden wniosek nie okazał się zasadny

3.4.

zarzuty 2 A), C)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawiera najistotniejsze („zwięzłe” w rozumieniu art. 424 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s.) wywody, tłumaczące podjęte rozstrzygnięcia i – wbrew stanowisku apelującego – umożliwia przeprowadzenie kontroli instancyjnej. Podkreślić trzeba, że zasadniczym przedmiotem kontroli instancyjnej jest prawidłowość merytorycznego rozstrzygnięcia zawartego w sentencji wyroku, a nie jego uzasadnienie, do którego dochodzi po wydaniu wyroku. Niewłaściwie sporządzone uzasadnienie niewątpliwie stanowi obrazę przepisu dotyczącego postępowania (art. 424 k.p.k.), ale postępowania przewidzianego na czas po ogłoszeniu orzeczenia. Wobec tego trudno zaliczyć te mankamenty do wad dotykających fazę podjęcia decyzji. Prostą tego konsekwencją jest niemożność podciągnięcia tej obrazy prawa procesowego pod względną przyczynę odwoławczą z art. 438 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s., gdyż brakuje niezbędnego elementu w postaci możliwości wywarcia przez wskazaną obrazę prawa wpływu na treść orzeczenia.

Logicznym uzupełnieniem powyższej konstatacji jest przepis art. 455 a k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s., zgodnie z którym nie można uchylić wyroku sądu pierwszej instancji z tego powodu, że jego uzasadnienie nie spełnia wymogów określonych w art. 424 k.p.k. W tej sytuacji sąd odwoławczy sam musi ocenić, czy wyrok został wydany z naruszeniem przepisów prawa.

Argumenty z pkt 3.1, 3.2, 3.3.

Wniosek

1. zmiana zaskarżonego orzeczenia przez uniewinnienie oskarżonych od zarzuconych im czynów;

2. zmiana zaskarżonego orzeczenia przez odstąpienie od wymierzenia oskarżonym kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

z uwagi na nieuwzględnienie zarzutu żaden wniosek nie okazał się zasadny

3.5.

zarzut 2 B)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wbrew stanowisku skarżącego uznać należy, iż Sąd I Instancji na podstawie zebranego i wszechstronnie ocenionego materiału dowodowego poczynił trafne ustalenia faktyczne, zgodne z zasadami logicznego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego (art. 7 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s.). Należy bowiem pamiętać o tym, że przekonanie sądu orzekającego o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k. tylko wtedy, gdy: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (wspomniany już art. 410 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.w zw. z art. 113 § 1 k.k.s.), stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.), jest wyczerpujące i logiczne – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego umotywowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 k.p.k.) (por. też wyrok Sądu Najwyższego z 03 marca 1998 roku, V KKN 104/98, Prokuratura i Prawo 1999/2/6, LEX 35095; wyrok Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 1997 roku, IV KKN 58/97, Prokuratura i Prawo 1997/11/1, LEX 31393). W ocenie Sądu Odwoławczego Sąd Rejonowy podczas orzekania wziął pod uwagę wszystkie te kryteria. Z zarzutu wynika, iż zdaniem skarżącego Sądy w niniejszej sprawie winny przeanalizować szereg prywatnych opinii sporządzonych na zlecenie oskarżonych na potrzeby ewentualnych postępowań, dziesiątki czy też setki orzeczeń korzystnych dla mocodawców. Jest to rozumowanie błędne. Sąd I Instancji i Sąd Odwoławczy w punkcie 3.2 wskazał, jakie okoliczności przemawiają za przyjęciem, że działania oskarżonych w powyższym zakresie były obraną strategią na ewentualne przyszłe procesy i dlaczego wobec nich nie mogą być zastosowane instytucje z art. 10 § 3 i 4 k.k.s. Co do korzystnych, zapadających względem w/w orzeczeń przypomnieć warto, iż zgodnie z art. 8 k.p.k. stosowanych w sprawach z k.k.s w oparciu o art. 113 § 1 k.k.s. Sąd karny rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne oraz nie jest związany rozstrzygnięciem innego sądu lub organu. Na marginesie warto wskazać, że skoro oskarżeni doskonale znali orzeczenia zapadające w ich sprawach na terenie Polski, to musieli zdawać sobie sprawę ze stanowiska wyrażanego przez wiele lat w wyrokach Sądu Okręgowego w Białymstoku w przypadku urządzeń objętych u.g.h., które w zdecydowanej większości było niekorzystne dla osób oskarżonych w tych sprawach.

Wniosek

1. zmiana zaskarżonego orzeczenia przez uniewinnienie oskarżonych od zarzuconych im czynów;

2. zmiana zaskarżonego orzeczenia przez odstąpienie od wymierzenia oskarżonym kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

z uwagi na nieuwzględnienie zarzutu żaden wniosek nie okazał się zasadny

3.6.

zarzut 2 D)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Skarżący nie wykazuje, w jaki sposób linia obrony w niniejszej sprawie oskarżonego M. W. została zakłócona, a jego prawa naruszone, w wyniku oddalenia przez Sąd Rejonowy dowodu polegającego na dopuszczeniu i odczytaniu wyjaśnień w/w złożonych w innej sprawie (k. 4083 v). Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu I Instancji o konieczności oddalenia tego wniosku w oparciu o art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. Oskarżony w niniejszej sprawie miał niczym nieskrępowaną możliwość złożenia wyjaśnień w dowolnej formie, jak również stawiennictwa na rozprawie (nawet w wyniku uwzględnienia żądania doprowadzenia z zakładu karnego). Obrońca nie wskazuje żadnej racjonalnej i istotnej przesłanki, której zabrakło w linii obrony wskutek nieuwzględnienia wniosku.

Wniosek

1. zmiana zaskarżonego orzeczenia przez uniewinnienie oskarżonych od zarzuconych im czynów;

2. zmiana zaskarżonego orzeczenia przez odstąpienie od wymierzenia oskarżonym kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

z uwagi na nieuwzględnienie zarzutu żaden wniosek nie okazał się zasadny

3.7.

zarzut 3

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty częściowo zasadne. Omawiane zarzuty zasługują na uwzględnienie w takim zakresie, w jakim kwestionują wymiar bezwzględnej kary pozbawienia wolności (T. Ł.) i rażąco surowych grzywien (T. Ł. i L. H.). Umorzenie postepowania w zakresie dotyczącym M. W. czyni bezprzedmiotowym odnoszenie się do wymiaru kary w stosunku do tego oskarżonego.

Orzeczone wobec oskarżonych kary grzywny nie uwzględniają w stopniu akceptowalnym dyrektyw wynikających z art. 13 § 1 k.k.s., nakazujących uwzględnić w szczególności rodzaj i rozmiar ujemnych następstw czynów, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na oskarżonych obowiązków finansowych, ich motywację i sposób zachowania się, właściwości i warunki osobiste oraz sposób życia przed popełnieniem przestępstw. Przypisane oskarżonym występki popełnione zostały w stosunkowo niedługim okresie czasu, na niewielkiej ilości automatów, co wprost przekładało się na sumę korzyści osiągniętych z nielegalnego procederu. Mając nadto na uwadze, że nie byli oni karani w dacie czynów, a przypisane im czyny de facto nie spowodowały skutku w postaci uszczuplenia lub narażenia na uszczuplenie należności publicznoprawnej, uwzględniając nadto właściwości i warunki osobiste, należało złagodzić orzeczone wobec nich kary grzywny, poprzez zmniejszenie ilości stawek dziennych do 100 – wobec T. Ł. i do 50 – wobec L. H..

Na uwzględnienie zasługuje apelacja obrońcy oskarżonego T. Ł. podnosząca argument rażącej niewspółmierności kary poprzez wymierzenie wobec niego bezwzględnej kary pozbawienia wolności. Należy zauważyć, iż oskarżonemu popełnienie zarzucanych mu czynów zarzucono w okresie od 18 maja do 27 sierpnia 2013 r. Na datę czynów w/w nie był osobą karaną. Pierwsze prawomocne wyroki skazujące wobec niego zapadły w 2017 roku. Sąd Rejonowy skazując tego oskarżonego w ramach tzw. ciągu przestępstw w oparciu o art. 38 § 1 pkt 3 k.k.s. winien był wymierzyć karę pozbawienia wolności. Jednakże kara bezwzględna razi swą surowością i nie uwzględnia w sposób dostateczny warunków osobistych oskarżonego. Z tych też powodów sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok wymierzając w/w karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Kara wymierzona w takiej postaci zdaniem Sądu Odwoławczego nie wywoła u oskarżonego poczucia bezkarności, a pozwoli mu na wywiązanie się z innych obowiązków w niniejszej sprawie.

Za zasadny należy uznać wniosek obrońcy oskarżonego M. W. o zastosowanie wobec niego instytucji umorzenia absorpcyjnego przewidzianego w art. 11 § 1 k.p.k. Zgodnie z treścią tego artykułu postępowanie w sprawie o występek, zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 5, można umorzyć, jeżeli orzeczenie wobec oskarżonego kary byłoby oczywiście niecelowe ze względu na rodzaj i wysokość kary prawomocnie orzeczonej za inne przestępstwo, a interes pokrzywdzonego temu się nie sprzeciwia. Sąd orzekający w niniejszej sprawie doszedł do przekonania, iż wymierzanie oskarżonemu kolejnej kary (w rozmiarze orzeczonej przez Sąd Rejonowy) jest niecelowe. Jak wynika z akt sprawy szczególnie informacji o osobie z Krajowego Rejestru Karnego był on do tej pory kilkaset razy karany sądownie i to tylko za przestępstwa z art. 107 § 1 k.k.s. , gdzie wymierzano wobec niego kary pozbawienia wolności i grzywny. Jak wynika z informacji zawartych w NOE SAD wprowadzono mu do wykonania kary znacznie przewyższające górny próg możliwej do wymierzenia kary łącznej pozbawienia wolności, bowiem w wyroku tym może mu być wymierzona kara pozbawienia wolności do 15 lat i kara grzywny maksymalnie do 1080 stawek dziennych. W tych okolicznościach należy uznać, iż wymierzona mu kolejna kara zostanie wchłonięta przez wymierzoną karę łączną (co niewątpliwie nastąpi), a ponadto nie będzie miała realnego wpływu na jej wysokość. Opowiadając się za niecelowością wymierzania kolejnej kary oskarżonemu Sąd Okręgowy dostrzegł również to, iż w obecnej sytuacji oskarżonego brak jest jakichkolwiek podstaw do wykonania tej kary, jak i szansy na realizacje ustawowych celów kary tym bardziej, iż dotyczą one zachowania sprzed kilku lat. Zdaniem Sądu Okręgowego takiemu rozstrzygnięciu nie sprzeciwia się fakt, iż zapadło ono na etapie postępowania odwoławczego, gdyż postępowanie karne w sprawie nie kończy się z chwilą wydania prawomocnego wyroku, gdyż przechodzi ono w etap postępowania wykonawczego generującego również ogromne koszty. Również w sprawie nie występuje pokrzywdzony, a więc jego interes nie sprzeciwia się umorzeniu absorpcyjnemu. Konsekwencją umorzenia postępowania stała się zmiana charakteru wobec tego oskarżonego orzeczonego przepadku zabezpieczonych w sprawie przedmiotów tj. dowodów rzeczowych, o których rozstrzygnięto w ramach środka zabezpieczającego w pkt. I.1.b niniejszego orzeczenia.

Brak jest podstaw do zastosowania umorzenia absorpcyjnego wobec T. Ł. z uwagi na nieporównywalnie mniejszą ilość skazań, tj. 135 (k. 4263-4279), w tym jedynie w 34 przypadkach na kary pozbawienia wolności, w zdecydowanej większości w dolnych granicach ustawowego zagrożenia, z dobrodziejstwem warunkowego zawieszenia ich wykonania.

Wniosek

1) zmiana zaskarżonego orzeczenia przez odstąpienie od wymierzenia oskarżonym kary;

2) zmiana zaskarżonego orzeczenia i umorzenie niniejszego postępowania wobec oskarżonych W., Ł. na postawie art. 11 § 1 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek zasadny w kierunku złagodzenia wymiaru kar oskarżonym T. Ł. i L. H. z uwagi na ich sytuację prawną na datę popełnienia zarzuconych im czynów, jak również umorzenia absorpcyjnego postępowania wobec oskarżonego M. W..

3.8.

zarzut 4

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sprawozdania (...) (...) oraz opinia biegłego A. C., wykazujące losowy charakter gier na zabezpieczonych urządzeniach, stanowią pełne, rzetelne i wiarygodne źródło informacji na temat właściwości tych urządzeń. Doświadczenie funkcjonariuszy z ww. Wydziału oraz biegłego w tym zakresie i zdobyta wiedza, sprawiały że w toku procesu nie ujawniła się potrzeba ich weryfikacji. Zważywszy, że złożone do akt sprawy opinie techniczne i stanowiska prawne, w tym sporządzone na potrzeby innych spraw, nie miały charakteru procesowego, odnosiły się do ogólnych zasad funkcjonowania tego rodzaju urządzeń i nie były poparte badaniem żadnego z zakwestionowanych w sprawie automatów do gier.

Wniosek

1. zmiana zaskarżonego orzeczenia przez uniewinnienie oskarżonych od zarzuconych im czynów;

2. zmiana zaskarżonego orzeczenia przez odstąpienie od wymierzenia oskarżonym kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

z uwagi na nieuwzględnienie zarzutu żaden wniosek nie okazał się zasadny

1.OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1.ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.1.Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

W zakresie nie obejmującym zmian z pkt. I części dyspozytywnej (pkt II części dyspozytywnej).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

nie uwzględnienie zarzutów apelacyjnych, za wyjątkiem rażącej niewspółmierności kar orzeczonych w stosunku do oskarżonych

0.1.Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

1. w zakresie dotyczącym oskarżonego M. W.:

a) uchylono wyrok i na podstawie art. 11 § 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. postępowanie umorzono;

b) za podstawę przepadku przedmiotów wskazanych w pkt. 5)., 6). części dyspozytywnej wyroku w odniesieniu do osoby tego oskarżonego przyjęto przepis art. 43 § 1 pkt 4 k.k.s.;

2. w zakresie dotyczącym oskarżonego T. Ł.:

a) na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 k.k. w zw. z art. 20 § 2 k.k.s. wykonanie orzeczonej w punkcie 2). części dyspozytywnej wyroku kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono oskarżonemu na okres próby wynoszący 2 lata;

b) na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 k.k. w zw. z art. 20 § 2 k.k.s. zobowiązano oskarżonego do informowania sądu o przebiegu okresu próby;

c) złagodzono orzeczoną w punkcie 2). części dyspozytywnej wyroku karę grzywny poprzez zmniejszenie ilości stawek dziennych z 300 do 100.

3. w zakresie dotyczącym oskarżonego L. H. złagodzono orzeczoną w punkcie 3). części dyspozytywnej wyroku karę grzywny poprzez zmniejszenie ilości stawek dziennych z 200 do 50.

Zwięźle o powodach zmiany

Uwzględnienie części zarzutów dotyczących rażącej niewspółmierności kar orzeczonych w stosunku do oskarżonych skutkowało zmianą wyroku w powyższym zakresie.

0.1.Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.1.Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.0.1.Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.1.Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1.Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

O zwolnieniu oskarżonych od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 113 § 1 k.k.s. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) albowiem istnieją podstawy do uznania, że uiszczenie ich byłoby dla nich zbyt uciążliwe, m.in. z racji wysokości orzeczonych kar grzywny.

1.PODPIS

0.1.Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonych M. W., T. Ł. i L. H.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

całość wyroku co do w/w oskarżonych

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana