Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 1194/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 stycznia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Roman Troll

Sędziowie Sądu Okręgowego: Magdalena Balion-Hajduk

Marcin Rak

po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2021 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. G.

przeciwko Bankowi (...) Spółce Akcyjnej w (...) Bank Spółce Akcyjnej w W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności i zapłatę

na skutek apelacji pozwanej (...) Bank Spółki Akcyjnej w W.

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 10 czerwca 2019 r. sygn. akt I C 217/18

1)  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie 3. o tyle tylko, że w miejsce 6223,31 zł zasądza 3286,50 zł (trzy tysiące dwieście osiemdziesiąt sześć złotych i pięćdziesiąt groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 10 lutego 2018 r., oddalając powództwo w dalszej części,

b)  w punkcie 6. o tyle tylko, że w miejsce 2873,95 zł zasądza 2318,74 zł (dwa tysiące trzysta osiemnaście złotych i siedemdziesiąt cztery grosze),

c)  w punkcie 7. o tyle tylko, że w stosunku do pozwanej (...) Bank Spółki Akcyjnej w W. w miejsce 933,80 zł nakazuje pobrać od niej 793,73 zł (siedemset dziewięćdziesiąt trzy złote i siedemdziesiąt trzy gorsze), przy czym w tej części obowiązek ten jest solidarny z drugą pozwaną,

2)  zasądza od powoda na rzecz pozwanej (...) Bank Spółki Akcyjnej w W. 597 zł (pięćset dziewięćdziesiąt siedem złotych) z tytułu zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Marcin Rak SSO Roman Troll SSO Magdalena Balion-Hajduk

Sygn. akt III Ca 1194/19

UZASADNIENIE

Powód M. G. wniósł o pozbawienie tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego przez pozwaną Bank (...) S.A w G. w 4 września 2013 r. o numerze (...), któremu nadano klauzulę wykonalności na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Rybniku z 18 września 2013 r., wydanego w sprawie
o sygn. I Co 1715/13 wykonalności w części przenoszącej 7387,38 zł, a nadto o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz 10324,15 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu. Wskazał, że postępowanie egzekucyjne skierowane przeciwko powodowi było niedopuszczalne, ponieważ nie istniał obowiązek stwierdzony tytułem, gdyż powód cierpi na upośledzenie umysłowe od urodzenia, a tym samym w dacie podpisania umowy znajdował się w stanie wyłączającym świadome, swobodne powzięcie i wyrażanie woli, a pozwana zainicjowała bezpodstawną egzekucję wobec powoda, co spowodowało u niego uszczerbek majątkowy. Na dochodzoną kwotę składa się suma wyegzekwowanych środków na rzecz wierzyciela w wysokości 7387,38 zł
i 2936,81 zł tytułem kosztów egzekucyjnych pobranych od powoda

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania wskazując, że nie została wcześniej poinformowany o stanie zdrowia powoda. Powód nie kwestionował, że jego majątek nie został powiększony o środki pochodzące z kredytu, nadto sam fakt, że umowa jest nieważna, nie powoduje, że powód nie jest zobowiązany do zwrotu środków, które przeszły do jego majątku, a tym samym powód stał się bezpodstawnie wzbogacony kosztem strony pozwanej.

Wobec wykazania, że (...) Bank S.A. przejął cześć zorganizowanego przedsiębiorstwa pierwotnego pozwanej, postanowieniem z 21 maja 2018 r., na podstawie art. 194
§ 1 k.p.c.
, wezwano (...) Bank S.A. w W. do udziału w sprawie w charakterze pozwanej. Także ta pozwana wniosła o oddalenie powództwa, zasądzenie kosztów procesu
i poparła argumentację pierwotnie pozwanej; podniosła zarzut zaliczenia kwot wpłaconych na jej rzecz z tytułu świadczenia nienależnego do 28139,28 zł.

Wyrokiem z 10 czerwca 2019 r. Sąd Rejonowy w Rybniku pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego z 4 września 2013 r. o numerze (...), któremu klauzulę wykonalności nadano postanowieniem Sądu Rejonowego
w R. z 18 września 2013 r. w sprawie I Co 1715/13 - w części, tj. ponad 7387,38 zł (pkt 1.); oddalił powództwo w stosunku do Banku (...) Spółki Akcyjnej w G. w pozostałym zakresie (pkt 2.); zasądził od pozwanej (...) Bank Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda 6223,31 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 10 lutego 2018 r. (pkt 3.); oddalił powództwo w stosunku do (...) Banku Spółki Akcyjnej w W. w pozostałym zakresie (pkt 4.); zniósł wzajemnie koszty procesu pomiędzy powodem, a pozwaną Bankiem (...) Spółką Akcyjną w G. (pkt 5.); zasądził od pozwanej (...) Bank Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda 2873,95 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu (pkt 6.); nakazał pobrać solidarnie od pozwanych na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Rybniku 933,80 zł z tytułu nieuiszczonych kosztów sądowych (pkt 7.) oraz nie obciążył stron nieuiszczonymi kosztami sądowymi w pozostałym zakresie (pkt 8.).

Orzeczenie to zapadło przy następujących ustaleniach faktycznych: 17 czerwca
2009 r. powód podpisał z poprzednikiem prawnym pozwanych (...) Bank S.A.
w G. umowę kredytu gotówkowego nr (...), przekazano powodowi łącznie 28139,28 zł, z czego 22439,28 zł została przekazana na inne rachunki celem spłaty innych zadłużeń, a bezpośrednio powodowi przekazano na rachunek 5700 zł; miał zwrócić 33316,90 zł, a wcześniej powód posiadał inne zobowiązania i zaciągnął pożyczkę konsolidacyjną celem spłaty uprzednich świadczeń. Powód od urodzenia (...) posiadał umiarkowany stopnień upośledzenia umysłowego, decyzją z 24 września 1990 zł został uznany za osobę przewlekle chorą, niezdolną do nauki w normalnej szkole podstawowej. Postanowieniem z 22 września 2017 r. (sygn. akt II Ns 84/17) Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek (...) w R. ubezwłasnowolnił całkowicie powoda z uwagi na niedorozwój umysłowego. 18 października 2017 r. dla powoda został ustanowiony opiekun prawny. 17 czerwca 2009 r. powód znajdował się w stanie wyłączającym możliwość swobodnego podjęcia decyzji i swobodnego wyrażania woli. Powód znajdował się pod stałą opieką psychiatryczną, otrzymywał rentę socjalną oraz zasiłek pielęgnacyjny. Postanowieniem z 18 września 2013 r. Sąd Rejonowy w Rybniku nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, wystawionemu 4 września 2013 r. przez Bank (...) S.A. w K. przeciwko powodowi, obejmującego roszczenie pieniężne wynikające z tytułu ww. kredytu, z zastrzeżeniem, że suma egzekwowanego świadczenia nie może przekroczyć 66633,80 zł. 12 listopada 2013 r. wierzyciel wystąpił z wnioskiem o wszczęcie egzekucji na podstawie tego tytułu do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Rybniku C. L., a w toku postępowania egzekucyjnego wyegzekwowano łącznie 10324,15 zł, z czego na rzecz pozwanej przekazano łącznie 7387,38 zł, zaś kwota 2936,81 zł stanowiło kwotę kosztów postępowania egzekucyjnego; postępowanie egzekucyjne zostało umorzone na wniosek wierzyciela. Pismem z 31 stycznia 2018 r. powód wzywała pozwaną do zwrotu 9469,44 zł w terminie do
9 lutego 2018 r. (...) Bank S.A. w W. przejął zorganizowaną część (...) Banku (...) S.A. w zakresie obejmującym umowę kredytu z powodem. Ponadto Bank (...) sprzedał wierzytelność względem powoda na rzecz B. (...). Postanowieniem z 22 stycznia 2019 r. umorzono postępowanie w zakresie możliwości popełnienia czynu zabronionego na rzecz powoda, wobec braku znamion czynu zabronionego. Strona pozwana łącznie otrzymała z tytułu spłaty pożyczki 31425,78 zł.

Sąd Rejonowy oddalił wnioski dowodowe z wydruków k. 302-304, albowiem stanowiły one wydruki podpisane przez występującego w sprawie pełnomocnika, zatem stanowiły oświadczenie procesowe, a nie dowód w sprawie.

Przy tak dokonanych ustaleniach faktycznych Sad rejonowy, przywołując regulacje art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., art. 82 k.c., art. 405 k.c., art. 409 k.c. i art. 415 k.c., uznał powództwo w części za zasadne i pozbawił tytuł wykonawczy wykonalności w zakresie dotychczas niewyegzekwowanego świadczenia, bo zawarta umowa będąca podstawą jego wystawienia była nieważna uwagi na stan świadomości powoda. Wzajemne świadczenia stron były świadczeniami nienależnymi, a obowiązany był do zwrotu wartości, które otrzymał z umowy, albowiem nie wykazał aby je zużył w taki sposób, że nie jest już wzbogacony. Pożyczka została zaciągnięta, jako konsolidacyjna celem spłaty wcześniejszego zadłużenia powoda, dlatego
z tych środków (pozyskanych od strony pozwanej) spłacił swoje zaległości. Sąd Rejonowy zaznaczył, że świadkowie wskazywali, iż powód w bieżących sprawach życia codziennego bywał na tyle samodzielny, że dokonywał zakupów niezależnie od udziału innych osób. To spowodowało, że środki przekazane przez pozwaną (28139,28 zł) wzbogaciły powoda jej kosztem; zasadnym był więc zarzut zaliczenia przez pozwaną tej kwoty, która została spłacona, a częściowo wyegzekwowana do wskazanej wysokości, a ponad tą kwotę strona pozwana była zobowiązana do zwrotu, jako świadczenie nienależne wobec nieważności zawartej umowy. Dlatego też uwzględniono żądanie co do 3286,50 zł.

Odnośnie 2936,81 zł kosztów egzekucyjnych Sąd Rejonowy podkreślił, że skoro sama umowa pożyczki była nieważna, to także nieuzasadnione było wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego, a następnie wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Dlatego działania strony pozwanej naraziły powoda na szkodę z uwagi na bezzasadną egzekucję, a to doprowadziło do powstania szkody w jego majątku w wysokości 2936,81 zł. Dlatego też Sąd Rejonowy zasądził od pozwanej (...) Bank S.A. 6223,31 zł, jako sumę wskazanych kwot, a oddalił powództwo w pozostałym zakresie. O odsetkach orzekł zgodnie z art. 481 k.c. w związku z art. 455 k.c., mając na uwadze termin zakreślony w wezwaniu do zapłaty przesłanym pozwanemu.

O kosztach procesu w stosunku do Banku (...) S.A. Sąd Rejonowy orzekł zgodnie art. 100 k.p.c., znosząc je wzajemnie pomiędzy stronami, albowiem powództwo uwzględniono tylko w zakresie powództwa opozycyjnego, przy czym powód pozostawał w usprawiedliwionym błędzie, co do legitymacji biernej tego podmiotu. Natomiast w zakresie pozwanej (...) Bank Spółki Akcyjnej w W. w oparciu o art. 100 k.p.c., zasądzając od tej pozwanej na rzecz powoda 2873,95 zł, zaznaczył przy tym, że powód był zwolniony od kosztów sądowych w całości, koszty zastępstwa powoda wyniosły 3600 zł, a pozwanej A. Bank 3617 zł, ponadto ze spisu wydatków (k. 305) wynika 1324,73 zł kosztów - czyli łącznie 8541,73 zł, zaś powód wygrał sprawę w 91,50%; to spowodowało zasądzenie różnicy pomiędzy kosztami należnymi (726,05 zł do 7815,68 zł), a poniesionymi czyli 2873,95 zł.

Apelację od tego wyroku złożyła pozwana (...) Bank Spółka Akcyjna w W., zaskarżając go w zakresie pkt. 3., w części przekraczającej 3286,50 zł, oraz co do kosztów postępowania i wniosła o zmianę pkt. 3. tego wyroku przez oddalenie roszczenia powoda ponad 3286,50 zł, rozstrzygnięcie o kosztach procesu przed sądem I instancji przez ich stosunkowe rozdzielenie, a także zasądzenie od powoda na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Zakwestionowała zasądzenie 2936,81 zł pobranych przez komornika sądowego od powoda kosztów egzekucyjnych.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła naruszenie art. 415 k.c. poprzez przyjęcie, że wystawienie tytułu egzekucyjnego i wszczęcie postępowania egzekucyjnego przez bank przeciwko powodowi było działaniem zawinionym przez pozwaną; art. 328 § 2 k.p.c. zakresie rozstrzygnięcia o odpowiedzialności pozwanej za szkodę spowodowaną bezprawnym wszczęciem egzekucji; art. 6 k.c. i art. 233 k.p.c. poprzez dowolną ocenę dowodów i uznanie za wykazany fakt winy pozwanej przy wystawieniu bankowego tytułu egzekucyjnego
i wszczęciu postępowania egzekucyjnego.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanej na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Orzeczenie zostało wydane po skierowaniu sprawy celem rozpoznania na posiedzeniu niejawnym, a to zgodnie z art. 15zzs3 ust. 1 ustawy z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 374 ze zm.), z uwagi na stan epidemii i nadmierne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego. Żadna ze stron nie wnosiła o przeprowadzenie rozprawy ani o przeprowadzenie niepodlegającego pominięciu dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron.

Zgodnie z art. 9 ust. 4 ustawy z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1469), Sąd Okręgowy rozpoznając apelację stosuje regulacje procesowe w brzmieniu sprzed nowelizacji, która weszła
w życie 7 listopada 2019 r. Apelacja bowiem wpłynęła przed tym terminem.

W tej sprawie Sąd Rejonowy uzasadnił swoje orzeczenie w sposób odpowiadający wymogom określonym w art. 328 § 2 k.p.c. Ponadto w orzecznictwie wskazuje się, że tylko wyjątkowo zarzut naruszenia art. 328 k.p.c. może stanowić zasadną podstawę apelacji (gdy nie poddaje się ono kontroli instancyjnej), ostatecznie bowiem uzasadnienie jest czynnością następczą i stanowi utrwalenie motywów uzgodnionych w toku narady. W rozpoznawanej sprawie takie wyjątkowe okoliczności nie zachodzą.

Koszty egzekucyjne nie zostały ujęte w tytule wykonawczym, dlatego też – zgodnie
z uchwałą Sądu Najwyższego z 7 października 2009 r., sygn. akt III CZP 68/09 (OSNC 2010/4/52) – w takiej sytuacji koszty te należy zwrócić wówczas, gdy wierzycielka świadomie wyrządziła szkodę poprzez doprowadzenie do wszczęcia tego postępowania. Podstawą orzekania w tym zakresie jest regulacja art. 415 k.c. Chodzi o wypadki, w których wierzycielka wie, że dana wierzytelność jej nie przysługuje, a w konsekwencji nie było podstaw wszczęcia egzekucji. Oznacza to, że strona powodowa musi wykazać pozwanej zawinienie
w doprowadzeniu do wszczęcia egzekucji, a przez to wyrządzenie szkody. Aby wykazać winę potrzeba więc udowodnienia, że wierzycielka wiedziała, że wierzytelność jej nie przysługuje.

Ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy są prawidłowe i jako takie Sąd Okręgowy uznaje za własne.

Niemniej jednak z tych ustaleń w żaden sposób nie wynika, aby zawarta nieważna umowa kredytowa była wywołana działalnością pozwanej, czy też jej poprzednika prawnego. Sąd Rejonowy, przywołując odpowiedzialność pozwanej w zakresie kosztów egzekucyjnych wskazał, że wynika to z nieważnej umowy, co powodowało bezzasadność wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego i wszczęcia postępowania egzekucyjnego, a te działania strony pozwanej naraziły powoda na szkodę z uwagi na bezzasadną egzekucją.

W realiach tej sprawy trzeba zaznaczyć, że to powoda obciąża ciężar wykazania tego, że wierzycielka w chwili wszczęcia postępowania egzekucyjnego wiedziała o tym, iż wierzytelność jej się nie należy, a więc, że umowa była nieważna. W toku postępowania powód stawiał tezę, że prawdopodobnie pracownik pozwanego banku zbagatelizował zachowanie powoda, który nie potrafi czytać i liczyć, co spowodowało zawarcie umowy /pismo powoda z 19 kwietnia 2018 r. k. 130-132/.

Pozwana oponowała przeciwko takiemu twierdzeniu i zaznaczyła, że dowiedziała się o nieważność umowy dopiero po doręczeniu opinii biegłego /oświadczenie złożone na rozprawie 27 maja 2019 r. k. 306v./.

To powoda obciążał więc ciężar wykazania tego, że wcześniej (w chwili złożenia wniosku o nadania klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu lub wszczęcia postępowania egzekucyjnego) wierzycielka wiedziała, że roszczenie jej nie przysługuje (art. 6 k.c.). Niemniej jednak powód na tę okoliczność nie przywołał żadnych wniosków dowodowych, nawet nie była przesłuchana pracownica banku (...), która popisywała umowę w imieniu banku /k. 99-105/ – bo takiego wniosku dowodowego nie zgłoszono. Dodatkowo babka powoda (T. B.), zeznając 20 sierpnia 2018 r., nie kojarzyła nawet przedstawionej jej umowy, potwierdzając jedynie podpisy powoda
i wskazując, że udała się z nim do Banku (...) /k. 208-209v./, umowa zaś była zawarta z (...) Bank S.A. w G. (umowa k. 99-105 oraz k. 4-7 akt I Co 1715/13). Ponadto twierdziła, że była z powodem tylko przy podpisaniu umowy, a potem trzeba było jeszcze iść po pieniądze, podczas gdy z umowy wnika, że przelano pieniądze na zobowiązania z innych tytułów, a resztę (5700 zł) przelano powodowi na wskazany przez niego rachunek;
w umowie wskazano numery rachunków bankowych. Trudno więc stanowczo ustalić na podstawie takich zeznań, że była z powodem przy zawieraniu umowy stanowiącej przedmiot sporu. Także Sąd Rejonowy nie czynił takiego ustalenia. Dodać należy, że z apelacji wynika, iż przy czynnościach bankowych związanych z tą umowa towarzyszyła powodowi matka (B. G.), która jednak, wbrew twierdzeniom apelacji, tego nie potwierdziła (zeznania matki powoda k. 209v.-210). Także w odpowiedzi na apelację powód nie wyjaśnia z kim wówczas był w banku /k. 331-332/, brak twierdzeń w tym zakresie również w pozwie
/k. 3-6/.

W takich warunkach nie jest uzasadnione twierdzenie, że pozwana nie dołożyła należytej staranności przy zawieraniu umowy. Powód przecież nie wskazuje nawet w jakich konkretnie okolicznościach ją zawarto, nie mówiąc już o wykazywaniu takich faktów, i to nawet na obecnym etapie sprawy.

Powód opiera się na twierdzeniu, że niedopuszczalne było wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego, gdyż nie istniał obowiązek w nim stwierdzony z uwagi na nieważność umowy zawartej pomiędzy stronami. W żaden jednak sposób nie wykazywał, że strona pozwana o tym wiedziała i to zarówno w chwili wszczęcia postępowania egzekucyjnego, jak
i wcześniej, np.: w chwili złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu.

Dodatkowo z akt egzekucyjnych wynika, że powód w kwietniu 2014 r. stawił się
w kancelarii komornika z prośbą o ograniczenie zajęcia i zobowiązał się do wpłacania po 100 zł miesięcznie /k. 25 akt egzekucyjnych Km 135/14/, co więcej takie wpłaty były dokonywane przez powoda /k. 39-42 akt egzekucyjnych/, a sama egzekucja została umorzona na skutek pisma wierzycielki, które wpłynęło do komornika 6 lipca 2016 r. o umorzenie postępowania na podstawie art. 825 k.p.c. /k. 43 i 46 akt egzekucyjnych/. Można się domyślać, że wierzycielka uczyniła to z uwagi na zbycie wierzytelności przysługującej jej względem powoda.

Należy także zaznaczyć, że w swoim piśmie procesowym z 19 kwietnia 2018 r.
/k. 130-132/ powód wyraźnie zaznacza, że nie kwestionuje zbycia wierzytelności względem niego - chodzi o przeniesienie tej wierzytelności przez Bank (...) SA na rzecz B. (...), które miało miejsce 9 czerwca 2015 r. Skoro powód nie kwestionuje zbycia wierzytelności w czerwcu 2015 r., to oczywistym jest, iż wówczas wierzytelność ta istniała, a co za tym idzie cedent nie mógł wówczas mieć świadomości tego, że ona mu nie przysługuje.

Powyższe okoliczności spowodowały, że rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w zakresie uwzględnienia powództwa co do 2936,81 zł z tytułu szkody wyrządzonej kosztami postępowania egzekucyjnego jest nieprawidłowe, bo wierzycielka w chwili wszczęcia tego postępowania nie wiedziała o tym, że wierzytelność jej nie przysługuje – w każdym razie takiego faktu powód nie wykazał w toku tego procesu, a jego obciąża ciężar dowodowy w tym zakresie (art. 6 k.c.), nie można zaś tego wnosić tylko z faktu nieważności umowy.

Okoliczności faktyczne ustalone przez Sąd Rejonowy w żaden sposób nie prowadzą do tezy, że wszczynając postępowanie egzekucyjne poprzedniczka prawna pozwanej miała świadomość braku podstaw materialnoprawnych do dochodzenia tego świadczenia, także gdy chodzi o wniosek o nadanie klauzuli wykonalności. Trzeba mieć na uwadze również to, że bankowy tytuł egzekucyjny został zaopatrzony klauzulą wykonalności, która nie była skarżona przez powoda. Oczywiście powód jest osobą ubezwłasnowolnioną, ale wówczas jeszcze tego nie stwierdzono, a w toku egzekucji powód nie unikał płatności tylko starał się regulować zaciągnięte zobowiązanie.

Powoduje to, że działanie wierzycielki polegające na wszczęciu postępowania egzekucyjnego w oparciu o bankowy tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności nie jest co do zasady działaniem bezprawnym, a brak bezprawności powoduje niemożliwość odpowiedzialności pozwanej za koszty postępowania egzekucyjnego, które uiścił powód (dłużnik).

Dlatego też należało uznać, że powód nie przeprowadził dowodów wykazujących winę pozwanej w skierowaniu sprawy do egzekucji, a jego obciążał ciężar dowodowy w tym zakresie (por. art. 415 k.c., art. 416 k.c. i art.6 k.c.).

W tej sprawie legitymację bierną posiada Bank (...) S.A. w G. w zakresie żądania pozbawienia wykonalności wystawionego przez ten bank bankowego tytułu wykonawczego, bo on widnieje jako wierzyciel w treści klauzuli wykonalności. Jeżeli zaś chodzi
o powództwo o zapłatę, to w tej części odpowiedzialność przejęła inna spółka – apelująca, gdyż doszło do podziału (...) Banku (...) przez wydzielenie (...) Bank S.A. w W. przejęła także obowiązki wynikające z tej części. Dlatego też kosztów związanych z bezzasadnym wnioskiem o wezwanie apelującej do udziału w sprawie w charakterze pozwanej w zakresie żądania pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności powinna ona dochodzić od pierwotnie pozwanej – takiego wniosku jednak nie złożyła (por art. 194
§ 1 k.p.c.
). Powód zaś akceptował jej wstąpienie do procesu tylko w zakresie żądania zapłaty /k. 130-132/ i tylko w tej części koszty można rozliczyć pomiędzy powodem a apelującą.

Koszty procesu oraz sądowe w tej sprawie pomiędzy powodem a Bankiem (...) S.A. w G. zostały rozstrzygnięte i nie były skarżone, orzeczenie w tej części jest prawomocne. Dlatego nie ma podstaw do ingerencji w orzeczenie w tym zakresie. Pozwala to na usunięcie kosztów rozliczonych w tej części z kosztów procesu i sądowych pomiędzy stronami: powodem a apelującą.

Suma kosztów sądowych pomiędzy tymi stronami przed sądem I instancji wyniosła 8541,73 zł, ale pozwana przegrała proces w 85% (jest bowiem pozwaną procesie o pozbawienie tytułu wykonawczego i zapłatę na skutek wniosku pierwszej pozwanej) i powinna ponieść 7260,47 zł kosztów, a poniosła 4941,93 zł, czyli różnicę powinna zwrócić powodowi, na podstawie art. 100 k.p.c. W tej samej proporcji należy rozliczyć, pomiędzy tymi stronami, nieuiszczone koszty sądowe ujęte w pkt. 7. zaskarżonego wyroku, a to na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
(t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 755 ze zm.) w związku z art. 100 k.p.c.

Dlatego też apelacja okazała się zasadna.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., należało orzec, jak
w punkcie 1. sentencji.

O kosztach postępowania odwoławczego (pkt 2. sentencji) orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265) oraz § 10 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia, gdyż powód sprawę przegrał i powinien zwrócić apelującej koszty wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w postępowaniu odwoławczym (450 zł) orz koszty opłaty sądowej od apelacji (147 zł).

SSO Marcin Rak SSO Roman Troll SSO Magdalena Balion-Hajduk