Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 października 2019 roku, wydanym w sprawie I C 616/18, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki H. R. kwotę 25.000 zł. tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 15.000 zł. od 17 kwietnia 2018 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 10.000 zł. od dnia 6 września 2019 roku do dnia zapłaty, nadto kwotę 4.384 złotych tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 17 kwietnia 2018 r. do dnia zapłaty, oraz oddalił powództwo w pozostałym zakresie, a także orzekł o kosztach procesu.

Sąd Rejonowy orzekając o roszczeniach powódki w zakresie żądania odsetek zważył, że przedmiotowe roszczenie zarówno od kwoty zadośćuczynienia i odszkodowania, znajduje podstawę w art. 481 k.c. Sąd I instancji podkreślił, że roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym staje się wymagalne dopiero po wezwaniu dłużnika do wykonania świadczenia. Roszczenie powódki w zakresie odsetek było w kontekście wyżej przytoczonego przepisu zasadne i zostało zasądzone w zakresie zadośćuczynienia od kwoty 15.000 zł oraz w zakresie odszkodowania od 17 kwietnia 2018 roku, a więc po upływie 30 dni od zgłoszenia szkody do dnia zapłaty oraz w zakresie 10.000 zł zadośćuczynienia od 6 września 2019 r., czyli od dnia następnego po dniu doręczenia pozwanemu pisma zawierającego rozszerzenie powództwa do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie roszczenie powódki z tytułu odsetek za opóźnienie Sąd I instancji uznał za bezzasadne oddalając powództwo.

Powyższe rozstrzygnięcie w części tj. co do pkt. 3 orzeczenia zaskarżyła apelacją strona powodowa zaskarżając wyrok w zakresie w jakim Sąd I instancji oddalił powództwo o zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 10.000,00 zł za okres od dnia 17 kwietnia 2018 r. do dnia 5 września 2019 r.

Zaskarżonemu wyrokowi skarżąca zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.: art. 817 § 1 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w związku z art. 481 § k.c. poprzez ich niezastosowanie przy wyrokowaniu o odsetkach ustawowych za opóźnienie od rozszerzonej części powództwa i oddalenie roszczenia o zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 10.000,00 zł za okres od dnia 17 kwietnia 2018 r. do dnia 5 września 2019 r., podczas gdy pozwana zobowiązana była do wypłaty odszkodowania w terminie 30 dni licząc od dnia zawiadomienia o szkodzie, zaś przy zgłoszeniu szkody powódka sprecyzowała swoje roszczenie o wypłatę zadośćuczynienia na kwotę wyższą niż łączna zasądzona przez Sąd I instancji kwota z tego tytułu.

Skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 10.000,00 zł także za okres od dnia 17 kwietnia 2018 r. do dnia 5 września 2019 roku, oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył:

W pierwszej kolejności zaznaczyć należy że z mocy art. 9 ust. 4 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1469) do rozpoznania niniejszego środka odwoławczego znajdują zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej tą ustawą, gdyż apelacja pozwanej została wniesiona przed dniem jej wejścia w życie.

Apelacja jest zasadna.

Zgodnie z art. 481 k.c. odsetki stanowią opartą na uproszczonych zasadach rekompensatę typowego uszczerbku majątkowego doznanego przez wierzyciela wskutek pozbawienia go możliwości czerpania korzyści z należnego mu świadczenia pieniężnego i należą się - w zasadzie według stopy ustawowej - za samo opóźnienie w spełnieniu świadczenia, choćby wierzyciel nie poniósł żadnej szkody i choćby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Termin, w jakim zakład ubezpieczeń powinien zaspokoić zgłoszone mu roszczenie został określony przez ustawodawcę.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych zakład ubezpieczeń ma obowiązek naprawić szkodę wyrządzoną zdarzeniem objętym jego odpowiedzialnością co do zasady w terminie 30 dni, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Termin ten ulega przedłużeniu, gdy wyjaśnienie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe. Zgodnie z 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) zakład ubezpieczeń wypłaca wówczas odszkodowanie w terminie 14 dni od dnia, w którym wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zależy od wyników toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. Jeżeli ubezpieczyciel nie płaci odszkodowania lub zadośćuczynienia w terminie wynikającym z art. 14 ust. 1 lub 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych lub w terminie ustalonym zgodnie z art. 455 in fine k.c., to uprawniony nie ma możliwości czerpania korzyści z tych świadczeń i w konsekwencji odsetki za opóźnienie w ich zapłacie należą mu się niewątpliwie w terminie określonym zgodnie z tymi przepisami ( por. uzasadnienie Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2018 r., V CSK 142/17, tak też Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2010 r. II CSK 434/09, oraz Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2011 r. V CSK 38/11).

Jak ustalono w niniejszej sprawie, powódka w piśmie z dnia 8 marca 2018 roku, wezwała pozwanego do zapłaty na jej rzecz zadośćuczynienia w kwocie 35.000 złotych w związku z krzywdą doznaną w wypadku z dnia 11 stycznia 2018 roku. Przedmiotowe wezwanie zostało odebrane przez pozwanego w dniu 16 marca 2018 roku. Decyzją z dnia 13 kwietnia 2013 roku pozwany odmówił powódce wypłaty zadośćuczynienia i odszkodowania. Następnie w piśmie z dnia 28 sierpnia 2019 roku, powódka po rozszerzeniu żądania wniosła o zasądzenie od pozwanej kwoty 30.000 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 17 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty.

Skoro powódka wystąpiła z żądaniem zapłaty zadośćuczynienia od pozwanego w dniu 8 marca 2018 roku ( wezwanie doręczono 16 marca 2018 roku ), a następnie rozszerzyła swoje żądanie, już w postępowaniu sądowym, uwzględniając, że Sąd I instancji roszczenie powódki w tym zakresie uznał za zasadne, początkowy termin naliczania odsetek za opóźnienie należało oznaczyć stosowanie do treści art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w związku z art. 481 § 1 k.c. tj. na dzień 17 kwietnia 2018 roku.

Konsekwencją powyższych konkluzji prawnych stała się konieczność zmiany wyroku Sądu Rejonowego poprzez zmianę punktu pierwszego zaskarżonego wyroku w ten sposób, że początek biegu terminu naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 10.000 złotych ustalono na dzień 17 kwietnia 2018 roku, o czym Sąd Okręgowy orzekł, jak w pkt 1 wyroku, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

Uwzględniając, że apelacja została wygrana przez powódkę w całości, Sąd II instancji orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego, jak w pkt II wyroku, na podstawie art. 108 § 1 według zasady z art. 98 § 1 k.p.c.