Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 maja 2021 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, I Wydział Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: S.S.R. Bartosz Kasielski

Protokolant: sekretarz sądowy Sylwia Wróblewska

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2021 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w S.

o zapłatę

1.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz A. K. kwotę 2.500 zł (dwa tysiące pięćset złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 listopada 2019 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz A. K. kwotę 1.717 zł (jeden tysiąc siedemset siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu;

3.  nakazuje pobrać od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi kwotę 17,26 zł (siedemnaście złotych 26/100) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 614/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 9 kwietnia 2020 roku A. K. wystąpił przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w S. o zapłatę kwoty 2.500 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 listopada 2019 roku do dnia zapłaty, a także przyznanie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż powódka w wyniku umowy cesji nabyła wierzytelność przysługującą poszkodowanej względem pozwanego towarzystwa ubezpieczeń w związku ze szkodą komunikacyjną. Dochodzone pozwem kwoty stanowią część kosztów naprawy pojazdu uszkodzonego na skutek kolizji drogowej z dnia 26 września 2019 roku.

(pozew k.4 – 11v)

W odpowiedzi na pozew z dnia 25 maja 2020 roku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. wniosła o oddalenie powództwa oraz przyznanie kosztów procesu według norm przepisanych.

Nie kwestionując zasady swojej odpowiedzialności pozwana wskazała, że kwota odszkodowania wypłacona przez nią w toku postępowania likwidacyjnego w całości rekompensowała doznaną szkodę, a przedstawiony przez powoda kosztorys kosztów naprawy stanowi jedynie ich symulację, a nie niezbędny rzeczywisty wydatek.

(odpowiedź na pozew k. 45-51)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu 26 września 2019 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) stanowiący własność M. L.. Sprawca kolizji był objęty ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w S..

( okoliczności bezsporne)

M. L. zgłosiła szkodę ubezpieczycielowi, który w dniu 9 października 2019 roku dokonano oględzin uszkodzonego pojazdu. Decyzją z dnia 31 października 2021 roku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. przyznała odszkodowanie w wysokości 1.113,96 złotych.

(decyzja k.21, kalkulacja naprawy (...) k.22 – 26, protokół szkody k.27 – 28)

W dniu 23 grudnia 2019 roku M. L. jako cedent zawarła z cesjonariuszem – A. K. umowę cesji, na mocy której przeniosła na cesjonariusza wierzytelność z tytułu odszkodowania związanego z następstwami kolizji drogowej z dnia 26 września 2019 roku (szkoda numer (...)) przysługującą jej względem (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S..

(okoliczności bezsporne, umowa cesji k.20)

Ekonomicznie uzasadniony koszt naprawy samochodu O. (...) według cen z daty szkody przy wykorzystaniu wyłącznie części oryginalnych z logo producenta pojazdu wynosi 9.766,41 złotych (z podatkiem VAT). Użycie części alternatywnych o jakości (...) pozwoli na odbudowę pojazdu jedynie pod względem estetycznym, lecz nie przywróci go pod względem technicznym. Uszkodzona tylna ściana pojazdu może zostać odtworzona, co jest technicznie możliwe, jednakże wyłącznie wymiana tego elementu pozwoli na prawidłową naprawę pojazdu.

Rynkowa stawka za roboczogodzinę prac blacharsko – lakierniczych wynosi 110 złotych (bez podatku VAT), a sama naprawa może zostać wykonana w warsztatach nieautoryzowanych.

(dowód z opinii pisemnej i uzupełniającej pisemnej biegłego z zakresu techniki samochodowej k.76 – 87, k.113 – 114)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności dokumentów przedłożonych przez strony, których treść nie była kwestionowana na żadnym etapie procesu, jak również opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej.

Ekspertyza ta była spójna, logiczna, konsekwentna, wyczerpująco odpowiadała na zakreśloną tezę dowodową, a po jej pisemnym uzupełnieniu żadna ze stron nie wnosiła o jej dalsze uzupełnienie. Uwzględniając jej treść, jak również wiedzę specjalną biegłego z zakresu powierzonej mu dziedziny, a także wieloletnie doświadczenie w sporządzaniu opinii na potrzeb postępowań sądowych o zbliżonej tematyce, Sąd nie znalazł żadnych okoliczności, które deprecjonowałyby jej wartość dowodową.

W tym miejscu należy zauważyć, że Sąd określając tezę dla biegłego pominął wniosek pozwanej w części dotyczącej ustalenia, czy przedmiotowy pojazd został naprawiony oraz, czy naprawa ta przywróciła go do stanu poprzedniego. Okoliczności te nie miały bowiem znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Obowiązek naprawienia szkody komunikacyjnej aktualizuje się w momencie jej wyrządzenia, zaś realizacja obowiązku odszkodowawczego nie jest uzależniona od dokonanej naprawy. Odszkodowanie ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem. Przy takim rozumieniu szkody i obowiązku odszkodowawczego nie ma znaczenia, jakim kosztem poszkodowana M. L. faktycznie dokonała naprawy pojazdu i czy w ogóle to uczyniła albo zamierzała uczynić.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Powództwo, jako zasadne, zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Na wstępnie należy podkreślić, że na żadnym etapie postępowania nie była kwestionowana zasada odpowiedzialności pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. wynikająca z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody z dnia 26 września 2019 roku. Nadto pozwany wypłacił na rzecz poszkodowanej w toku postępowania likwidacyjnego kwotę 1.113,96 złotych, co winno zostać ocenione w kontekście art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013, poz. 392 j.t.). Spór między stronami sprowadzał się jedynie do określenia ekonomicznie uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), a więc wysokości dochodzonego roszczenia.

Nie ulega wątpliwości, że ubezpieczyciel opowiada za normalne następstwa działania bądź zaniechania, z którego szkoda wynikła. Odszkodowanie należy się tylko w granicach normalnego związku przyczynowego. Przepis art. 361 § 1 k.c. ujmuje związek przyczynowy między działaniem lub zaniechaniem zobowiązanego a powstałym skutkiem w postaci szkody jako konieczną przesłankę odpowiedzialności odszkodowawczej. Związek przyczynowy, o którym mowa w art. 361 § 1 k.c. pełni więc podwójną rolę: z jednej strony decyduje o tym czy dana osoba w ogóle odpowiada za wyrządzoną szkodę (zasada odpowiedzialności nie jest kwestionowana), z drugiej zaś – zakreśla granice tej odpowiedzialności. Wskazana dyspozycja statuuje zasadę pełnego odszkodowania i obejmuje wszelkie poniesione straty (utracone korzyści pozostają poza sferą zainteresowania w niniejszym sporze). Wynika to jednoznacznie ze sformułowania art. 361 § 2 k.c. – „w powyższych granicach”, czyli w granicach określonych w § 1 art. 361 k.c. „naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono”. Zawarte w nim unormowanie opiera się na założeniach teorii przyczynowości adekwatnej i przyjmuje, iż naprawienie szkody powinno nastąpić poprzez przywrócenie stanu poprzedniego bądź też zapłatę odszkodowania pieniężnego – zależnie od wyboru poszkodowanego.

Odszkodowanie od zakładu ubezpieczeń należy się według zasad określonych w art. 363 § 2 k.c. w zw. z art. 361 § 2 k.c. co oznacza, iż jego wysokość ma odpowiadać kosztom usunięcia różnicy w wartości majątku poszkodowanego, a ściślej – kosztom przywrócenia pojazdowi jego wartości sprzed wypadku.

W orzecznictwie przyjmuje się, że odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu ustalone według cen występujących na rynku lokalnym, przy czym ubezpieczyciel jest zobowiązany zwrócić poszkodowanemu wszelkie celowe, ekonomicznie uzasadnione wydatki, poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego, do których wydatków należy zaliczyć także koszt nowych części i innych materiałów, jeżeli ich użycie było konieczne do naprawienia rzeczy ( por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 roku, III CZP 32/03, OSNC 2004, nr 4, poz. 51). Jednocześnie przywrócenie rzeczy uszkodzonej do stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu jej do stanu używalności w takim zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody. Jeżeli do osiągnięcia tego celu konieczne jest użycie nowych elementów, to poniesione na nie wydatki wchodzą w skład kosztów naprawienia szkody przez przywrócenie rzeczy do stanu poprzedniego ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1980 roku, III CRN 223/80, OSNCP 1981, nr 10, poz. 186). Naprawa uszkodzonego samochodu, co do zasady, jest możliwa przy użyciu części zamiennych, jednak zastąpienie części oryginalnych nowymi nieoryginalnymi zawsze skutkuje spadkiem wartości pojazdów. Może też mieć wpływ na bezpieczeństwo jazdy lub estetykę wykonanej naprawy. Dokonanie naprawy przy użyciu części nowych i oryginalnych stanowi koszt ekonomicznie uzasadniony ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 5 lutego 2015 roku, I ACa 506/14, Lex nr 1683307).

Zakres odpowiedzialności wyznacza zatem przywrócenie pojazdu do stanu sprzed wyrządzenia szkody jako całości, co oznacza, że pojazd ma być sprawny technicznie i zapewnić poszkodowanemu komfort jazdy w takim stopniu jak przed zdarzeniem. Konieczność wymiany uszkodzonej części stanowi niewątpliwie normalne następstwo działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (art. 361 § 1 k.c.), a jeżeli nie da się jej naprawić w taki sposób, aby przywrócić ją do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę, musi zostać zastąpiona inną. Pozostaje do wyjaśnienia, na czym polega strata poszkodowanego, którą zobowiązany jest naprawić odpowiedzialny za szkodę, a w szczególności, czy jest uzasadnione także ekonomicznie, że ma to być część nowa. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że zastąpienie części już eksploatowanej, nieraz przez znaczny okres, nową częścią powoduje, że poszkodowany zyskuje, gdyż w jego pojeździe pojawiła się część mająca większą wartość niż ta, która uległa zniszczeniu. Nie jest to jednak wniosek trafny, gdyż część po połączeniu jej z pojazdem nie może być oceniana jako samodzielny przedmiot obrotu, lecz staje się jednym z elementów, które należy brać pod uwagę przy ocenie poniesionej straty. Stratę tę określa się przez porównanie wartości pojazdu przed zdarzeniem wyrządzającym szkodę i po przywróceniu go do stanu poprzedniego. O tym, że zamontowanie części nowych w miejsce starych prowadzi do bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanego można mówić tylko wtedy, gdyby spowodowało to wzrost wartości pojazdu jako całości ( por. uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 roku, sygn. akt III CZP 80/11, OSNC 2012/10/112).

Podzielając w całej rozciągłości zaprezentowane powyżej poglądy judykatury, Sąd uznał, że okoliczności wskazane w cytowanych orzeczeniach odpowiadają realiom niniejszej sprawy. Po pierwsze, z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej jednoznacznie wynikało, że jedynie naprawa z zastosowaniem oryginalnych części z logo producenta pozwoli na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody. Po drugie, w toku procesu nie zostało wykazane, aby części, które uległy zniszczeniu w czasie przedmiotowego wypadku nie były w pełni sprawne, były wcześniej uszkodzone lub przestarzałe technicznie i wyeksploatowane w zakresie większym aniżeli wynikającym z normalnego zużycia.

Odnosząc się z kolei do twierdzeń strony pozwanej, że dopóki pozwana nie dokona faktycznej naprawy pojazdu i nie wykaże wysokości poniesionych z tego tytułu kosztów, przedstawione wyliczenia stanowią jedynie symulację ewentualnych kosztów, należy ponownie podkreślić, że Sąd w przypadku szkody komunikacyjnej obowiązek jej naprawienia aktualizuje się już w momencie jej wyrządzenia, zaś jego realizacja nie jest uzależniona od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawiać ( por. np. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 roku, III CZP 68/01, Lex nr 49443, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2002 roku, V CKN 1273/00, Lex nr 55515). Wobec powyższego, okoliczność dokonania naprawy powypadkowej przez poszkodowaną nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Ustalając wysokość należnego odszkodowania przyjmuje się ceny części i usług na poziomie obowiązującym na rynku lokalnym (por. uchwała Sądu Najwyższego dnia z 13 czerwca 2003 roku, III CZP 32/03, Lex nr 78592), w rachubę – o ile ich użycie jest niezbędne do naprawienia uszkodzonej rzeczy albo gdy ich zastosowanie nie prowadzi do zwiększania wartości pojazdu w stosunku do jego wartości sprzed powstania szkody – wchodzą części nowe i oryginalne tj. pochodzące od producenta pojazdu ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 1970 roku, II CR 425/72, Lex nr 1520, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 roku, sygn. akt III CZP 80/11, OSNC 2012/10/112).

Biegły z zakresu techniki samochodowej ustalił wysokość ekonomicznie uzasadnionych kosztów naprawy przy zastosowaniu powyższych wskazań – uwzględnił rynkowe stawki za roboczogodzinę prac blacharsko – lakierniczych oraz ceny oryginalnych części z logo producenta, które jako jedyne pozwolą na przywrócenie uszkodzonego pojazdu do stanu poprzedniego.

Mając zatem na względzie wnioski przedstawione w treści opinii biegłego Sąd uznał, że uzasadniony ekonomicznie koszt naprawy samochodu O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w związku z kolizją drogową z dnia 26 września 2019 roku wyniósł 9.766,41 złotych. Z uwagi na fakt wypłaty przez pozwaną w toku postępowania likwidacyjnego kwoty 1.113,96 złotych, a także treść żądania powódki i art. 321 § 1 k.p.c. Sąd zasądził na rzecz A. K. kwotę 2.500,00 złotych, stanowiącą częściową różnicę miedzy sumą odszkodowania należnego, wypłaconym przez ubezpieczyciela.

Rozstrzygnięcie w zakresie odsetek Sąd oparł na treści art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym wierzyciel ma prawo żądać odsetek w przypadku, gdy dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia. Należało również uwzględnić dyspozycję art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 854), zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W niniejszej sprawie szkoda została zgłoszona przez M. L. najpóźniej w dniu 9 października 2019 roku (gdyż w tym dniu dokonano oględzin pojazdu przez rzeczoznawcę na zlecenie ubezpieczyciela), a zatem termin na spełnienie świadczenia przez ubezpieczyciela minął w dniu 8 listopada 2019 roku. Tym samym należało uznać, ze pozwana już od dnia 9 listopada 2019 roku pozostawała w opóźnieniu. Jednak mając na względzie treść żądania pozwu oraz wyrażony w art. 321 § 1 k.p.c. zakaz orzekania ponad żądanie, Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 12 listopada 2019 roku.

Rozstrzygnięcie o kosztach uzasadnia treść art. 98 § 1 k.p.c. (zasada odpowiedzialności za wynik procesu). Pozwana przegrała proces w całości wobec czego jest zobowiązana do zwrotu powodowi poniesionych przez niego kosztów w wysokości 1.717 złotych. Na sumę tę złożyły się następujące należności:

-

200 złotych tytułem opłaty sądowej od pozwu, ustalonej zgodnie z art. 13 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 755);

-

900 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego, ustalonych zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265);

-

17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, ustalonej na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 roku o opłacie skarbowej ( t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1546);

-

600 złotych tytułem wynagrodzenia biegłego – art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 755).

Jednocześnie Sąd na podstawie art. 113 u.k.s.c. w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 17,26 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych w związku z wynagrodzeniem biegłego.