Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

K., dnia 14 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Henryk Haak – spr.

Sędziowie: SSO Paweł Szwedowski

SSO Marian Raszewski

po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2014 r. w Kaliszu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O.

przeciwko P. F.

o zapłatę

w przedmiocie zażalenia powódki

na postanowienie Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim

z dnia 18 grudnia 2013 r., sygn. akt I C 1668/13

postanawia:

1.  oddalić zażalenie,

2.  zasądzić od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. na rzecz pozwanej P. F. kwotę 2.700,00 zł (dwa tysiące siedemset 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Ostrowie Wielkopolskim stwierdził brak jurysdykcji krajowej i odrzucił pozew oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanej koszty postępowania.

Uzasadniając powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy wskazał, że objęte pozwem roszczenie wynika z tytułu należności za wykonanie przez D. M.na rzecz pozwanej prac remontowych i instalacyjnych, którą to wierzytelność powódka nabyła w drodze cesji wierzytelności. Pozwana zamieszkuje na terenie N., a przedmiotowe prace zostały wykonane w miejscu jej zamieszkania w B.. W tym stanie rzeczy Sąd I instancji uznał, że na podstawie art. 5 ust. 1 pkt b Rozporządzenia Rady (WE) Nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonania w sprawach cywilnych i handlowych, sądem właściwym do rozpoznania niniejszego sporu, którego przedmiotem jest roszczenie wynikające z umowy, jest sąd miejsca, gdzie zobowiązanie zostało wykonane lub miało być wykonane, a więc miejsce, w którym - zgodnie z umową - usługi były świadczone albo miały być świadczone, co uzasadnia stwierdzenie braku jurysdykcji krajowej i – w konsekwencji – odrzucenie pozwu.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła powódka zaskarżając je w całości. Skarżąca zarzuciła zaskarżonemu postanowieniu naruszenie przepisów prawa procesowego mogące mieć wpływ na wynik sprawy, tj. art. 5 ust. 1 punkt b Rozporządzenia Rady (WE) Nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych - poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie przez Sąd I Instancji i przyjęcie, że pomiędzy stronami nie zostało uzgodnione miejsce wykonania zobowiązania, podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż świadczenie wzajemne strony pozwanej miało nastąpić na rachunek bankowy (...) D. M., art. 5 ust. l punkt a Rozporządzenia Rady (WE) Nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych - poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy strony umowy określiły miejsce wykonania wzajemnego zobowiązania strony pozwanej jako rachunek bankowy (...) D. M., art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie faktów, którym Sąd dał wiarę oraz pominięcie faktów, które mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Mając na uwadze powyższe, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu zażaleniowym, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na zażalenie pozwana wniosła o odrzucenie pozwu jako niedopuszczalnego z uwagi na brak jurysdykcji sądu polskiego oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym według czteroipółkrotnej stawki podstawowej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Jak zasadnie wskazał Sąd Rejonowy, zgodnie z art. 2 ust. 1 Rozporządzenia Rady (WE) Nr 44/2001 z dnia 22.12.2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego mogą być pozywane, niezależnie od ich obywatelstwa, przed sądy tego Państwa Członkowskiego. Stosownie natomiast do art. 3 ust. 1 powołanego Rozporządzenia, osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego mogą być pozywane przed sądy innego Państwa Członkowskiego tylko zgodnie z przepisami sekcji 2-7 rozdziału II Rozporządzenia. Według art. 5 pkt 1 lit a i b Rozporządzenia, jeżeli przedmiotem postępowania jest umowa lub roszczenie wynikające z umowy, osoba taka może być pozywana przed sąd miejsca, gdzie zobowiązanie zostało wykonane lub miało być wykonane, przy czym - w rozumieniu Rozporządzenia - o ile nic innego strony nie uzgodniły, miejscem wykonania zobowiązania polegającego na świadczeniu usług jest miejsce w Państwie Członkowskim, w którym usługi zgodnie z umową były świadczone albo miały być świadczone.

Z przepisu tego wynika zatem, że w Rozporządzeniu przyjęto jako miejsce wykonania zobowiązania - miejsce wykonania świadczenia charakterystycznego dla umów o świadczenie usług. Należy uznać, że zdefiniowanie miejsca wykonania tego rodzaju zobowiązania wyklucza ustalenie miejsca wykonania zobowiązania na podstawie prawa wewnętrznego danego Państwa Członkowskiego. W konsekwencji należy odrzucić na tle Rozporządzenia pogląd, zgodnie, z którym dla kilku równorzędnych zobowiązań wynikających z tej samej umowy miejsce wykonania było oceniane osobno dla każdego z nich (por. post. SN z 08.07.1981 r., II CZ 87/81, LEX nr 1228043; post. SA w K.z 17.06.1992 r., I ACz 268/92, OSA z 1993 r., Nr 1 poz. 3). Tym samym nawet miejsce wykonania świadczenia wzajemnego względem świadczenia charakterystycznego należy ocenić z punktu widzenia tego drugiego świadczenia (zob. A. Adamek, A. Frań – Adamek, Komentarz do art. 5 Rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych, teza 9). Należy uznać, że w stosunku zobowiązaniowym polegającym na świadczeniu usług, świadczeniem charakterystycznym jest przedmiot tej usługi, którym w niniejszym przypadku jest wykonywanie prac remontowych na terenie N.. Oznacza to, że powództwo o świadczenie wzajemne w postaci zapłaty za wykonaną usługę, winno być wytoczone przed sąd Państwa Członkowskiego, który jest właściwy do rozpoznania powództwa o świadczenie charakterystyczne. W ocenie Sądu Okręgowego w rozpoznawanej sprawie sądem tym jest sąd niemiecki, co wynika z dyspozycji art. 2 ust. 1 w zw. z art. 3 ust. 1 Rozporządzenia Rady (WE) Nr 44/2001 z dnia 22.12.2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych, według której osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego mogą być pozywane, niezależnie od ich obywatelstwa, przed sądy tego Państwa Członkowskiego tylko zgodnie z przepisami sekcji 2-7 rozdziału II Rozporządzenia wespół z faktem, że - z powodu wyżej przedstawionych argumentów - w niniejszej sprawie nie znajdzie zastosowania dyspozycja art. 5 pkt 1 lit a i b Rozporządzenia, umożliwiająca wytoczenie powództwa o zapłatę z tytułu świadczenia usług przed sąd miejsca, w którym miała nastąpić zapłata za wykonanie przedmiotowych usług.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy orzekł jak sentencji postanowienia.

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z § 13 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 5 i § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 461).