Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 413/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie wydany w dniu 23 kwietnia 2021 roku w sprawie o sygn. akt II K 74/21.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Oskarżony w złożonej apelacji wprost zatytułowanej ,,zażalenie" (vide k-84) nie podniósł zarzutów apelacyjnych, ale wskazał, że sąd rejonowy orzekł wobec niego bezwzględną karę pozbawienia wolności w sytuacji, gdy 8 kwietnia 2021 roku została wydana decyzja przez MOPS o odroczeniu należności z tytułu wypłacanych świadczeń z funduszu alimentacyjnego jego dzieciom O. K. , P. K. i K. K. (1). Odroczenie to jest za okres od 1 kwietnia 2017 roku do 31 marca 2021 roku w łącznej kwocie 69600 złotych wraz z odsetkami. Odroczenie jest do 31 stycznia 2022 roku. W konkluzji oskarżony wniósł o warunkowe umorzenie postępowania w sprawie. Po otrzymaniu uzasadnienia wyroku z uzasadnieniem oskarżony złożył do sądu okręgowego w ustawowym terminie do wniesienia apelacji pismo zatytułowane ,, wniosek", w którym podniósł, że nie płacił alimentów bo nie miał pracy, a ponadto gdy był w związku małżeńskim zajmował się domem i dziećmi. Ostatnio nie dawał żonie pieniędzy, aby ich nie przeznaczała na alkohol, a innej pomocy od niego ona nie chciała. W konkluzji oskarżony wniósł o warunkowe umorzenie postępowania karnego lub orzeczenie łagodniejszej kary. Sąd okręgowy uznał biorąc pod uwagę treść apelacji złożonej przez oskarżonego, że dotyczy ona dwóch zarzutów:

1) błędu w ustaleniach faktycznych sądu I instancji przyjętych za podstawę orzeczenia mającego wpływ na treść wyroku poprzez uznanie, że oskarżony w okresie objętym zarzutem uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego na rzecz swoich małoletnich dzieci O. K. w kwocie po 500 złotych miesięcznie, P. K. w kwocie po 450 złotych miesięcznie i K. K. (1) w kwocie po 500 złotych miesięcznie ( art 438pkt 3 kpk)

2) rażącej niewspółmierności kary wymierzonej w zaskarżonym wyroku ( art. 438 pkt 4 kpk).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut pierwszy apelacji wniesionej przez oskarżonego A. K. nie jest zasadny. W ocenie sądu okręgowego zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd I instancji z dowodów ujawnionych w toku przewodu sądowego, odpowiada zasadom logicznego rozumowania i zasadom doświadczenia życiowego. Fakt ten nie pozwala na przyjęcie, iż w niniejszej sprawie sąd rejonowy przekroczył granice swobodnej oceny dowodów, a tym samym, dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, mogącego mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia co do czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie 1 zaskarżonego wyroku. Sąd I instancji w sporządzonym uzasadnieniu do zaskarżonego wyroku wskazał dowody, na podstawie których ustalił, że oskarżony w okresie objętym zarzutem ( 02.09.2019 r. do 02.08.2020 r. ) uchylał się od obowiązku alimentacyjnego na rzecz swoich małoletnich dzieci O. K., K. K. (1) oraz P. K.. Z zaświadczenia o bezskuteczności egzekucji wystawionego w dniu 13 sierpnia 2020 roku przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie wynika, że kwota zobowiązań dłużnika z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego wynosi 66170,78 złotych, a zaległość na rzecz wierzyciela alimentacyjnego wynosi 5258,56 złotych. Podnieść należy, że oskarżony wyrokiem zaocznym Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim wydanym w dniu 29 grudnia 2016 roku w sprawie o sygn. akt IC 1256/16 został zobowiązany do łożenia alimentów na rzecz swoich małoletnich dzieci O. K. w kwocie po 500 złotych miesięcznie, P. K. w kwocie po 450 złotych miesięcznie i K. K. (1) w kwocie po 500 złotych miesięcznie i z tego obowiązku powinien się wywiązać. Okoliczności podnoszone przez oskarżonego, że zajmował się dziećmi, gdy był w związku małżeńskim z K. K. (2) nie mają znaczenia dla ustaleń faktycznych dokonanych przez sąd I instancji w tej sprawie, gdyż oskarżony jest po rozwodzie od 2016 roku, a z zeznań K. K. (2) wynika, że od 2017 roku nie interesował się losem ich wspólnych dzieci, gdyż był już w innym związku. Świadczenia alimentacyjne wypłacane z funduszu alimentacyjnego na ww. dzieci ich przedstawicielowi ustawowemu K. K. (2) zostały przyznane w związku z faktem, że oskarżony będąc ojcem dzieci nie łożył na ich utrzymanie. Decyzja wydana przez MOPS w B., na którą powołuje się oskarżony dotycząca odroczenia spłaty zaległości alimentacyjnych nie ma wpływu na odpowiedzialność karną oskarżonego za czyn z art. 209§1 i 1a kk przypisany oskarżonemu w punkcie 1 zaskarżonego wyroku. Obowiązek alimentacyjny oskarżonego na dzieci, które ma ze związku małżeńskiego z K. K. (2) nadal istnieje i oskarżony powinien się z niego wywiązywać. Z informacji zawartych w aktach sprawy wynika, ze oskarżony w okresie od 29 stycznia 2021 roku do 13 stycznia 2022 roku ma wprowadzoną do wykonania zastępczą karę pozbawienia wolności za niewykonaną karę ograniczenia wolności orzeczoną w innej sprawie. Podnieść należy, że sąd rejonowy prawidłowo ustalił, iż nie ma okoliczności usprawiedliwiających zachowanie oskarżonego opisane w zarzuconym mu czynie w akcie oskarżenia i przypisanym w punkcie 1 zaskarżonego wyroku. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego do powodów uzasadniających niewykonanie ciążącego na sprawcy obowiązku w orzecznictwie zaliczono np. ciężką chorobę (uchw. SN z 9.6.1976 r., VI KZP 13/75, OSNKW 1976, Nr 7–8, poz. 86) lub pozbawienie wolnośc i, jeżeli w tym okresie nie miał on możliwości zarobkowania lub innych źródeł majątkowych, z których możliwe było wypłacanie należności alimentacyjnych (wyr. SN z 3.7.2007 r., III KK 144/07, Legalis; wyr. SN z 19.5.2010 r., V KK 74/10, Legalis). Żadna z tych okoliczności nie wystąpiła i jak trafnie podniósł sąd I instancji oskarżony był zdrowy, mógł podejmować pracę dorywczą i chociaż częściowo starać się realizować nałożony na niego obowiązek alimentacyjny. Tymczasem oskarżony po urodzeniu się kolejnego jego dziecka w nowym związku przestał interesować się losem swoich dzieci, które miał ze związku małżeńskiego z K. K. (2). Z zeznań świadka K. K. (2), która wychowuje dzieci ze związku małżeńskiego z oskarżonym wynika, że poza zaspokojeniem podstawowych potrzeb, dzieci wymagały specjalistycznego leczenia wiążącego się z dodatkowymi wydatkami w kwocie 400-500 złotych miesięcznie. Oskarżony trafnie podniósł w piśmie będącym uzupełnieniem złożonej apelacji wprost, że przyznaje się do winy (vide k-111v). Reasumując ustalenia dokonane przez sąd I instancji w oparciu o ujawniony w toku przewodu sądowego materiał dowodowy są prawidłowe. Oskarżony złożył wniosek o doprowadzenie go z zakładu karnego na rozprawę apelacyjną w dniu 16 lipca 2021 roku. Sąd okręgowy pozostawił wniosek oskarżonego o doprowadzenie go na rozprawę apelacyjną w dniu 16 lipca 2021 roku bez rozpoznania. Zgodnie z treścią art. 451 kpk sąd odwoławczy, na wniosek oskarżonego pozbawionego wolności złożony w terminie 7 dni od daty doręczenia mu zawiadomienia o przyjęciu apelacji, zarządza sprowadzenie go na rozprawę, chyba że uzna za wystarczającą obecność obrońcy. Wniosek złożony po terminie podlega rozpoznaniu, jeżeli nie powoduje konieczności odroczenia rozprawy. Oskarżony zawiadomienie o przyjęciu apelacji z pouczeniem o możliwości i terminie złożenia wniosku o doprowadzenie na rozprawę apelacyjną otrzymał w dniu 21 maja 2021 roku (k-103 i k-86-87). Wniosek o doprowadzenie na rozprawę apelacyjną złożył w dniu 7 lipca 2021 roku (vide k-127-128). Do sądu okręgowego przedmiotowy wniosek wpłynął 14 lipca 2021 roku. Termin rozprawy apelacyjnej był wyznaczony na dzień 16 lipca 2021 roku, a zatem rozpoznanie wniosku prowadziłoby do odroczenia lub zmiany terminu rozprawy apelacyjnej. Stosowanie przepisu art. 451 kpk, sąd okręgowy połączył z treścią art. 353§1 i 2 kpk, który stanowi, że pomiędzy doręczeniem zawiadomienia o terminie rozprawy głównej powinno upłynąć, co najmniej 7 dni, gdyż w przeciwnym razie rozprawa może ulec odroczeniu na wniosek oskarżonego lub obrońcy. Oskarżony zawiadomienie o terminie rozprawy apelacyjnej otrzymał 1 lipca 2021 roku (vide k-129), a zatem nie było powodu do odroczenia rozprawy apelacyjnej w związku z niedotrzymaniem terminu wynikającego z art. 353§1 kpk. Gdyby ten termin nie był dotrzymany, sąd okręgowy (nawet bez wniosku oskarżonego o odroczenie rozprawy) mógłby odroczyć rozprawę apelacyjną w związku z wnioskiem oskarżonego o doprowadzenie na rozprawę złożonym po terminie wynikającym z treści art. 451 kpk. W zaistniałej sytuacji procesowej sąd okręgowy nie znalazł podstaw do odroczenia rozprawy wyznaczonej na dzień 16 lipca 2021 roku i pozostawił wniosek oskarżonego o doprowadzenie na rozprawę apelacyjną bez rozpoznania. Na marginesie podnieść należy, że należało powołać przepis art. 451 kpk jako podstawę prawną takiego rozstrzygnięcia. W sytuacji pozostawienia wniosku o doprowadzenie na rozprawę apelacyjną bez rozpoznania, sąd okręgowy nie wyznaczył oskarżonemu obrońcy z urzędu, gdyż nie ma takiego obowiązku, ponieważ prowadziłoby to w efekcie do odroczenia rozprawy apelacyjnej wyznaczonej w dniu 16 lipca 2021 roku .

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku i warunkowe umorzenie postępowania karnego lub orzeczenia łagodniejszej kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skoro argumentacja zawarta w pisemnej skardze apelacyjnej okazała się niezasadna brak było podstaw prawnych do uwzględnienia wniosku oskarżonego o wymierzenie niższej kary niż w zaskarżonym wyroku.

3.2.

Drugi zarzut zawarty w apelacji oskarżonego A. K. dotyczył rażąco niewspółmiernej kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Rażąca niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary zachodzi wtedy, gdy suma zastosowanych kar i środków karnych za przypisane oskarżonemu przestępstwo nie uwzględnia należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celu kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego (por. na gruncie Kodeksu karnego z 1969 r.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 1974 r. , opubl. OSNKW 1974, z.11, poz. 213). Jak czytamy w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1973 r. ( OSNPG 1974, z. 3-4, poz.51) , rażąca niewspółmierność kary, o której mowa w art. 387 pkt 4 (ob.438 pkt.4 ) kpk zachodzić może tylko wówczas, gdyby na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd I instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji rewizyjnej (obecnie odwoławczej) w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 50 (obecnie 53 kk ) oraz zasad ukształtowanych w orzecznictwie Sądu Najwyższego. W realiach przedmiotowej sprawy zarzut apelacyjny oskarżonego nie jest zasadny. Oskarżony był w przeszłości wielokrotnie karany, w tym prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Bełchatowie wydanym w dniu 29 stycznia 2020 roku w sprawie o sygn. akt II K 1186/19 za przestępstwo z art. 209 §1a kk na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie od 3 sierpnia 2020 roku do 29 stycznia 2021 roku. Ponadto za przestępstwo niealimentacji był skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Bełchatowie wydanym w dniu 31 sierpnia 2018 roku w sprawie o sygn. akt II K 560/18 na karę 2 lat ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie oraz prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Bełchatowie wydanym w dniu 1 marca 2019 roku w sprawie o sygn. akt II K 81/19 na karę 1 roku i 4 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie. W tym miejscu podnieść należy, że biorąc pod uwagę dotychczasową karalność oskarżonego brak jest przesłanek z art. 66§1 kk do warunkowego umorzenia postępowania karnego w stosunku do oskarżonego, gdyż był karany za umyślne przestępstwa, a ponadto przypisany mu przez sąd I instancji czyn w zaskarżonym wyroku charakteryzuje się znacznym stopniem społecznej szkodliwości. Nie można także warunkowo zawiesić wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności oskarżonemu, gdyż w czasie popełnienia przypisanego mu czynu był już wielokrotnie skazany na kary pozbawienia wolności wyrokami różnych sądów (w tym wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Pińczowie wydanym w dniu 26 kwietnia 2011 roku w sprawie sygn. akt II K 32/11). Wymierzona oskarżonemu kara 1 roku pozbawienia wolności nie jest rażąco surowa i odpowiada dyrektywom wymiaru kary z art. 53§1 i 2 kk.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku i warunkowe umorzenie postępowania karnego lub orzeczenia łagodniejszej kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skoro argumentacja zawarta w pisemnej skardze apelacyjnej okazała się niezasadna brak było podstaw prawnych do uwzględnienia wniosku oskarżonego o warunkowe umorzenie postępowania karnego lub wymierzenie niższej kary niż w zaskarżonym wyroku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd okręgowy utrzymał w mocy wyrok sądu meritii, który został zaskarżony na korzyść przez oskarżonego A. K..

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Skoro apelacja oskarżonego dotycząca zmiany zaskarżonego wyroku i warunkowego umorzenia postępowania nie zasługiwała na uwzględnienie, a brak było podstaw do obniżenia orzeczonej kary pozbawienia wolności lub uchylenia wyroku sądu I instancji z urzędu, należało zaskarżony wyrok utrzymać w mocy.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Punkt 2 wyroku sądu okręgowego.

Sąd odwoławczy zwolnił oskarżonego A. K. od opłaty za drugą instancję i od wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym, uznając że ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe (art. 624§1 kpk).

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Skazanie za przestępstwo niealimentacji

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☒

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana