Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VII Ka 378/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w O. z dnia 30 marca 2021 r. w sprawie (...)

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy – oskarżyciele subsydiarni

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść orzeczenia polegający na uznaniu, że

1/ zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwalana na przyjęcie, że oskarżona W. T. (1) w chwili składania zawiadomienia (pismem z dnia 4 września 2018 r.) wobec organów ścigania nie miała zamiaru (bezpośredniego lub ewentualnego) złożenia fałszywych oskarżeń, działając na szkodę W. B. i P. M. oraz nie wykazano oraz nie udowodniono tej okoliczności podczas, gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego w sprawie prowadzi do wniosku, że oskarżona posiadała wiedzę na temat nieprawdziwych kierowanych oskarżeń wobec B. B. i P. M., a tym samym działała z zamiarem fałszywego oskarżenia wyżej wymienionych,

2/ naruszenia przepisów postępowania, mające istotny wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. poprzez dowolną, nie zaś swobodną, stojącą w sprzeczności z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego polegającą na uznaniu, iż wyjaśnienia oskarżonej W. T. (1), w których wymieniona nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu oraz czuła się oszukana działaniem spółdzielni zasługiwały na miano wiarygodnych w sytuacji, gdy w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, a także zasad logiki i doświadczenia życiowego należało dojść do wniosku, że z obiektywnego punktu widzenia nie mogły one do tego doprowadzić;

3/ naruszenia przepisów postępowania, mające istotny wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. poprzez dowolną, nie zaś swobodną, stojącą w sprzeczności z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, polegającą na uznaniu, że oskarżona W. T. (1) swoim zachowaniem nie wyczerpała znamion czynu z art. 234 k.k. w sytuacji, gdy w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, a także zasad logiki i doświadczenia życiowego należało dojść do wniosku, że zgromadzony materiał

dowodowy w pełni uzasadniał uznanie oskarżonej W. T. (1) za winnej popełnienia przypisanego jej czynu.

II w odniesieniu do punktu II i III wyroku:

1. naruszenia przepisów postępowania, mających istoty wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj.: art. 632 pkt 1 k.p.k. w zw. z art. 640 k.p.k. poprzez uznanie, że oskarżyciele subsydiarni ponoszą solidarnie koszty procesu w sytuacji, gdy przy prawidłowo dokonanej ocenie materiału dowodowego w sprawie Sąd winien uznać oskarżoną za winną przypisanego jej czynu, a w konsekwencji koszty procesu winny być zasądzone w oparciu o przepis art. 628 pkt 1 kpk

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja jest zasadna w takim zakresie w jakim wskazuje na konieczność zmiany wyroku i przypisanie oskarżonej dopuszczenia się czynu z art.234 kk w zakresie fałszywego oskarżenia W. B. i P. M. o popełnienie przez nich na jej szkodę występku z art.286§1 kk .

Przede wszystkim nie są trafne ustalenia w zakresie rzekomego niewykazania oraz nieudowodnienia zamiaru oskarżonej w zakresie występku z art.234 kk. Tymczasem w ocenie Sądu Okręgowego przeprowadzone dowody pozwalają na przyjęcie, że oskarżona składając do Prokuratury Rejonowej O. P. w O. w dniu 13 września 2018 r. pismo z dnia 4 września 2018 r.-zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa działała z zamiarem popełnienia przestępstwa fałszywego oskarżenia wobec W. B. i P. M.. Trafnie zatem w apelacji wskazano, że „nawet obiektywnie słuszne przekonanie wierzyciela, że dana osoba winna jest mu należność ze stosunku gospodarczego, nie oznacza, że wierzyciel ma prawo oskarżyć tę osobę o popełnienie czynu zabronionego z art 286 kk”.

Wbrew stanowisku Sądu Rejonowego dla oceny postaci zamiaru nie maja decydującego znaczenia okoliczności podane w wyjaśnieniach oskarżonej, która nie przyznała się do winy oraz wskazała, że czuła się oszukana działaniem spółdzielni.

Tymczasem z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, tj. umowy na zakup drobiu nr (...) z dnia 20 czerwca 2012 r. zawartej przez W. T. (1) ze Spółdzielnią (...), umowy członkowskiej nr (...) z dnia 24 maja 2012, statusu Spółdzielni (...) oraz zeznaniami A. K., U. K., G. W. i M. S. wynika, że istotne okoliczności dotyczące procesu zakupu i sprzedaży żywca przez Spółdzielnię, która pełniła rolę wyłącznie pośrednika w przekazywaniu pieniędzy, były oskarżonej od samego początku współpracy oraz w dniu składania zawiadomienia u organów ścigania znane. Co przy tym istotne z treści tych dokumentów wynika, że to W. T. (1) sama wybierał odbiorcę tj. daną ubojnię. Także w samej umowie zakupu drobiu zawarto postanowienie, że dostawca nie będzie dochodzić od spółdzielni roszczeń finansowych w przypadku niezapłacenia za sprzedany żywiec przez ubojnię. Tym samym oskarżonej znany był cel i sposób działania Spółdzielni, zasady pośrednictwa Spółdzielni w sprzedaży oraz i to, że Spółdzielnia nie miała żadnego wpływu na wybór ubojni i warunki sprzedaży przez rolnika. Z mocą należy stwierdzić , że treść zawiadomienia oskarżonej w istocie nie ma żadnego powiązania z przywołanymi wcześniej dowodami, a mimo to zawiadomienie wskazujące konkretne osoby jako sprawców podstępnego doprowadzenia jej do niekorzystnego rozporządzenia mieniem zostało przez nią podpisane i złożone w siedzibie organu powołanego do ścigania przestępstw.

Analiza powyższych dokumentów doprowadzi do uznania, że W. T. (1), składając zawiadomienie o przestępstwie pismem z dnia 4 września 2018 r. miała pełną świadomość niezgodności faktów podawanych w zawiadomieniu a rzeczywistą prawdą materialną a mimo to sformułowała konkretne zarzuty wobec konkretnych osób a mimo to w siedzibie organu powołanego do ścigania przestępstw złożyła przedmiotowe zawiadomienie. Nie sposób zatem przyjąć, że W. T. mogła pozostawać w przekonaniu, że podawane przez nią fakty są zgodne z rzeczywistością. Przecież oskarżona w treści zawiadomienia nie ujawniła także istotnych okoliczności procesu zakupy i sprzedaży żywca, tj. że to ona sama wybrała ubojnię do której dostarczyła towar a zarazem miała wiedzę na temat złej sytuacji ubojni (...) Sp. z o.o. od członków spółdzielni. Zasadnie zatem podkreśliła skarżąca, że oskarżona zdawała sobie sprawę, że do zgłaszanego przez nią przestępstwa z art.286§1 kk nie doszło a mimo to potraktowała organy ścigania instrumentalnie jako pomocne w osiągnięciu korzyści w toczących się postępowaniach cywilnych. Tymczasem w żaden sposób nie można uznać aby dokumenty sporządzone przez oskarżoną w postaci wezwań do zapłaty oraz pozwy cywilne mogły potwierdzać przeświadczenie oskarżonej o zasadności roszczenia wobec spółdzielni. Nie było zatem prawidłowe opieranie ustaleń faktycznych na subiektywnym odczuciu oskarżonej co do rzekomo oszukańczego działaniu spółdzielni,, tym bardziej, że zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa zostało złożone w niedługim czasie od wytoczenia powództwa cywilnego, co mogło być uznane za próbę swoistego „wzmocnienia” zasadności roszczenia w postępowaniu cywilnym.

Także i to, że zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia czynu zabronionego zostało faktycznie sporządzone przez profesjonalnego pełnomocnika, a nie samodzielnie przez oskarżoną nie może mieć decydującego znaczenia w zakresie odpowiedzialności z art.234 kk. To przecież sama oskarżona podpisała się pod treścią zawiadomienia a zatem złożyła je we własnym imieniu i przyjęła na siebie odpowiedzialność za ujawnioną tam treść. Nawet korzystanie z usług profesjonalnego pełnomocnika, nie może wyłączać jej zawinienia albowiem podpisując pod treścią zawiadomienia godziła się na wywarcie przez niego dalszych skutków. I w konsekwencji przekazując nieprawdziwe informacje, oskarżona godziła się na to, że fałszywie pomawia członków zarządu Spółdzielni o popełnienie czynów zabronionych. Przestępstwo z art. 234 k.k. nie charakteryzuje się celowym działaniem, ani nawet zamiarem bezpośrednim, a dla jego bytu wystarczające jest godzenie się sprawcy na fałszywe oskarżenie innej osoby o popełnienie przestępstwa.

W konsekwencji zgodzić należało się z apelującą co do tego, że W. T. (1) składając w dniu 13 września 2018 r. zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przez pokrzywdzonych przestępstwa z art.286§1 kk miała świadomość, że do niego nie doszło s swoim zachowaniem zmierzała do fałszywego oskarżenia członków zarządu spółdzielni.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego wO. (...)z dnia 30 marca 2021 r. w sprawie o sygn. akt (...)całości, tj.: - co do pkt I poprzez uznanie oskarżonej W. T. (1) za winną przypisanego jej czynu z art. 234 k.k.,

- co do pkt 11 III poprzez zasądzenie od oskarżonej W. T. (1) na rzecz każdego z oskarżycieli subsydiarnych W. B. i P. M. zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych, a nadto o zasądzenie od oskarżonej W. T. (1) na rzecz każdego z
oskarżycieli subsydiarnych W. B. i P. M. zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za postępowania odwoławcze według norm prawem przepisanych.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec wskazanych okoliczności wniosek w zakresie przypisanie oskarżonej dopuszczenia się czynu z art.234 kk w zakresie fałszywego oskarżenia W. B. i P. M. o popełnienie przez nich na jej szkodę występku z art.286§1 kk uznano za zasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyroku Sądu Rejonowego w O. z dnia 30 marca 2021 r., sygn. akt (...)zmieniono w ten sposób, że ustalono, iż oskarżona W. T. (1) w dniu 13 września 2018 r. w O., poprzez złożenie w Prokuraturze Rejonowej O.-P. w O. tj. przed organem powołanym do ścigania przestępstw, opatrzonego datą 4 września 2018 r. zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art.286§1kk i art.294§1 kk w zw. z art.12 kk, fałszywie oskarżyła oskarżycieli subsydiarnych członków zarządu Spółdzielni (...) o to, że wymienieni w okresie od 20 listopada 2015 r. do 16 marca 2016 r. działając w krótkich odstępach czasu zamówili od oskarżonej kurczaki w łącznej ilości 77606 kg, o wartości 279 991, 32 zł i z powziętym z góry zamiarem niedotrzymania ustalonego terminu zapłaty doprowadzili oskarżoną do niekorzystnego rozporządzenia jej mieniem o znacznej wartości, które to zachowanie oskarżonej W. T. (1) wyczerpuje dyspozycję art. 234 kk i na podstawie art.66§1i2 kk i art.67§1i3 kk postępowanie wobec wymienionej warunkowo umorzono na okres roku tytułem próby oraz zobowiązano ją do pisemnego przeproszenia W. B. i P. M. za złożenie fałszywego zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przez nich czynu z art.286§1 kk i art.294§1 kk w zw. z art.12 kk w terminie 2 (dwóch) tygodni od uprawomocnienia się niniejszego wyroku oraz uchylono rozstrzygnięcia z pkt II i III sentencji,

Zwięźle o powodach zmiany

Sąd Okręgowy uznał, że stopień winy i stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżoną czynu pozwalał na warunkowe umorzenie wobec niego postępowania karnego.

Przede wszystkim należy zauważyć, że nie zachodzą przeszkody z art. 66 k.k., które uniemożliwiałyby zastosowanie dobrodziejstwa tegoż środka probacyjnego względem W. T., nie był ona bowiem karana a przypisany jej czyn zagrożony jest karą do 2 lat pozbawienia wolności.

Dodatkowo wskazać należy, że wina oskarżonej i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, a okoliczności popełnienia przez nią przestępstwa nie budzą wątpliwości.

Sąd Okręgowy uznał, że właściwości i warunki osobiste oskarżonej oraz dotychczasowy sposób jej życia w pełni uzasadniają przypuszczenie, że pomimo warunkowo umorzonego postępowania będzie przestrzegała porządku prawnego i nie popełni przestępstwa. Podnieść należy, iż oskarżona nie jest osobą bardzo młodą i fakt jej dotychczasowej niekaralności jest więc wyrazem świadomego i nie przypadkowego poszanowania norm prawnych. Oskarżona przy tym prowadzi ustabilizowany tryb życia.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Z uwagi na treść wyroku Sądu Okręgowego w zakresie uznania zawinienia W. T. uchylono rozstrzygnięcia z pkt II i III sentencji,

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Zasądzono od oskarżonej W. T. (1) na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 (sto) zł tytułem opłaty oraz na rzecz oskarżycieli subsydiarnych W. B. i P. M. poniesione przez każdego z nich koszty procesu.

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżycieli subsydiarnych

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w O. z dnia 30 marca 2021 r. w sprawie (...)

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana