Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 sierpnia 2021 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Renata Gąsior

Protokolant sekr. sądowy Marta Jachacy

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 sierpnia 2021 r. w Warszawie

sprawy A. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

z udziałem M. S. (1), P. S. (1), K. D., A. P. (1), I. J., S. K., M. Z. (1), J. S., (...) Sp. z o.o. we W., (...). (...) + H. + B. + (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w O.

na skutek odwołania A. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.:

- z dnia 8 czerwca 2016 r. nr (...) (dot. M. S. (1))

- z dnia 6 czerwca 2016 r. nr (...) (dot. P. S. (1))

- z dnia 6 czerwca 2016 r. nr (...) (dot. K. D.)

- z dnia 8 czerwca 2016 r. nr (...) (dot. A. P. (1))

- z dnia 6 czerwca 2016 r. nr (...) (dot. I. J.)

- z dnia 6 czerwca 2016 r. nr (...) (dot. S. K.)

- z dnia 6 czerwca 2016 r. nr (...) (dot. M. Z. (1))

- z dnia 8 czerwca 2016 r. nr (...) (dot. J. S.)

1. zmienia zaskarżoną decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. z dnia 8 czerwca 2016 r. nr (...) w ten sposób, że stwierdza, że M. S. (1) jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 01.02.2012 r. do 30.04.2012 r.;

2. zmienia zaskarżoną decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 6 czerwca 2016 r. nr (...) w ten sposób, że stwierdza, że P. S. (1) jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 03.02.2012 r. do 30.04.2012 r.;

3. zmienia zaskarżoną decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 6 czerwca 2016 r. nr (...) w ten sposób, że stwierdza, że K. D. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od 09.02.2012 r. do 30.06.2012 r.;

4. zmienia zaskarżoną decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. z dnia 8 czerwca 2016 r. nr (...) w ten sposób, że stwierdza, że A. P. (1) jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 18.07.2012 r. do 31.03.2013 r.;

5. zmienia zaskarżoną decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 6 czerwca 2016 r. nr (...) w ten sposób, że stwierdza, że I. J. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 05.11.2012 r. do 31.03.2013 r.;

6. zmienia zaskarżoną decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 6 czerwca 2016 r. nr (...) w ten sposób, że stwierdza, że S. K. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 17.12.2012 r. do 31.03.2013 r.;

7. zmienia zaskarżoną decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 6 czerwca 2016 r. nr (...) w ten sposób, że stwierdza, że M. Z. (1) jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 01.03.2013 r. do 31.03.2013 r.;

8. zmienia zaskarżoną decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 8 czerwca 2016 r. nr (...) w ten sposób, że stwierdza, że J. S. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 10.04.2012 r. do 31.03.2013 r.;

9. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz odwołującego A. L. kwotę 7.440,00 zł (siedem tysięcy czterysta czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

10. przyznaje adwokatowi N. C. kwotę 2.976,00 zł (dwa tysiące dziewięćset siedemdziesiąt sześć złotych) tytułem wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora spółki (...) Sp. z o.o. we W. i poleca wypłatę przyznanej kwoty na rachunek bankowy kuratora ze Skarbu Państwa – kasy Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie.

SSO Renata Gąsior

UZASADNIENIE

W dniu 22 lipca 2016r. A. L. , prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) za pośrednictwem organu rentowego wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. z 8 czerwca 2016r. znak: (...) dotyczącą podlegania ubezpieczeniom społecznym przez M. S. (1) ( k. 2-4 a.s.).

Tego samego dnia A. L. złożył również odwołanie od decyzji organu rentowego:

1)  z 6 czerwca 2016r. znak: (...)dotyczącą podlegania ubezpieczeniom społecznym przez P. S. (1) ( k. 2-4 akt VII
U (...));

2)  z 6 czerwca 2016 r. znak: (...) dotyczącą podlegania ubezpieczeniom społecznym przez K. D. ( k. 2-4 akt VII
U (...))

3)  z 8 czerwca 2016 r. znak: (...) dotyczącą podlegania ubezpieczeniom społecznym przez A. P. (1) ( k. 2-4 akt VII
U (...));

4)  z 6 czerwca 2016 r. znak: (...) dotyczącą podlegania ubezpieczeniom społecznym przez I. J. ( k. 2-4 akt VII U 1241/16);

5)  z 6 czerwca 2016 r. znak: (...) dotyczącą podlegania ubezpieczeniom społecznym przez S. K. ( k .2-4 akt VII
U (...));

6)  z 6 czerwca 2016 r. znak: (...)dotyczącą podlegania ubezpieczeniom społecznym przez M. Z. (1) ( k. 2-4 akt VII
U (...));

7)  z 8 czerwca 2016 r. znak: (...)dotyczącą podlegania ubezpieczeniom społecznym przez J. S. ( k. 2-4 akt VII
U (...) ).

Sprawy zarejestrowane pod sygnaturami: VII U 1220/16, VII U 1227/16, VII U 1234/16, VII U 1241/16 VII U 1248/16, VII U 1255/16 i VII U 1262/16 zostały zarządzeniami z 28 października 2016 r. na podstawie art. 219 k.p.c. połączone z niniejszą sprawą do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod sygn. akt VII U 1213/16 ( zarządzenia: k. 22 akt VII U 1220/16, k. 22 akt VII U 1227/16, k. 22 akt VII U 1234/16, k. 22 akt VII U 1241/16, k. 22 akt VII U 1248/16, k.22 akt VII U 1255/16, k.19 akt VII U 1262/16).

Wszystkim powyższym decyzjom odwołujący zarzucił:

a)  naruszenie przepisów procedury administracyjnej, tj. art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. polegające na błędnym ustaleniu, że osoby zatrudnione na podstawie umów zlecenia zawartych z (...) Sp. z o.o. (dalej: R.) a następnie z (...) (...) + H. + B. + (...) Sp. z o.o. (dalej (...)) pozostawały w zatrudnieniu w (...) A. L., do czego doszło na skutek braku zgromadzenia kompletnego materiału dowodowego oraz dokonania dowolnej oceny dowodów już zgromadzonych, a czego potwierdzeniem jest brak przedstawienia w uzasadnieniu skarżonych decyzji sposobu wartościowania zgromadzonych dowodów, w związku z czym z uzasadnienia nie wynika na podstawie jakich dowodów organ rentowy dokonywał ustaleń oraz jakie fakty i dlaczego uznał za udowodnione – w kontekście podstawy prawnej skarżonej decyzji;

b)  naruszenie przepisów procedury administracyjnej, tj. art. 107 § 1 i 3 k.p.a.
w zw. z art. 8 k.p.a., art. 11 k.p.a. polegające na braku powołania podstawy prawnej skarżonej decyzji w zakresie przyjęcia przez organ rentowy, że umowa pomiędzy (...) a R. i (...)stanowiła obejście przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych. Organ rentowy nie wyjaśnił na czym miało polegać obejście przepisów, jak również nie uzasadnił wpływu na zawarte przez ubezpieczone zlecenia z R. i (...), których ważności i skuteczności organ nie zakwestionował poprzez wydanie stosownych decyzji dla R. i KUK;

c)  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 4 pkt 2a, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 11 ust. 2, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez ich zastosowanie w stosunku do (...) w wyniku błędnych ustaleń faktycznych dokonanych przez organ rentowy, pomimo że osoby ubezpieczone jako zatrudnione u R. i (...) nie były pracownikami (...), w związku z czym (...) nie była płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu zawartych przez osoby ubezpieczone z R. i (...) umów zlecenie w spornym okresie.

A. L. wniósł o zmianę skarżonych decyzji w całości poprzez ustalenie, że ubezpieczeni M. S. (1), P. S. (1), K. D., A. P. (1), I. J., S. K., M. Z. (1) i J. S. nie podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorcy u płatnika (...), a w konsekwencji czego (...) nie jest płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne oraz dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ww. ubezpieczonych w spornym okresie. Ponadto, odwołujący wniósł o zasądzenie od organu rentowego na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Odwołujący uzasadnił, że na mocy zawartej 30 stycznia 2012 r. umowy z R. zlecał spółce świadczenie usług obejmujących przedmiot działalności zgodnie z (...) swojej działalności gospodarczej, m.in. formowania brył przestrzennych drukowanych wcześniej przedmiotów. Spółka w § 1 pkt 2 i 4 umowy zobowiązała się oddelegować osoby zatrudnione u siebie na podstawie umowy o pracę, zlecenia lub umowy o dzieło do wykonywania usług u odwołującego. Zdaniem A. L., R., a w późniejszej okresie – KUK działały jako agencje pracy tymczasowej. Odwołujący wskazał, że skorzystanie z usług agencji pracy tymczasowej wynikało z faktu zawarcia w ramach prowadzonej działalności gospodarczej kilku niezaplanowanych dodatkowych zleceń z dość krótkim terminem realizacji, na co przedsiębiorstwo nie było przygotowane kadrowo. Dodatkowo odwołujący podniósł, że żadna z osób zatrudnianych za pośrednictwem R. i KUK nie pracowała w (...) przez dłużej niż 18 miesięcy w okresie obejmującym 36 miesięcy, a skierowanie ubezpieczonych do wykonywania zlecenia u odwołującego przez R. nie miało na celu zastąpienia stałego zatrudnienia w (...), tylko terminowe wykonanie dodatkowych, nieprzewidzianych zleceń. W ocenie odwołującego, to na agencjach pracy tymczasowej ciążyły wszystkie obowiązki związane z rekrutacją pracowników, prowadzeniem akt osobowych,
a także odprowadzaniem składek do ZUS i zaliczek na podatek dochodowy, tym bardziej że to spółki, a nie odwołujący, wypłacały ubezpieczonym wynagrodzenie.

W odpowiedziach na odwołania, organ rentowy wnosił o ich oddalenie
oraz o zasądzenie od odwołującego się na rzecz organu rentowego kosztów postępowania wg norm przepisanych ( k. 9-11 a.s., k. 9-11 akt VII U 1220/16, k. 9-11 akt VII U 1227/16, k. 9-11 akt VII U 1234/16, k. 9-11 akt VII U 1241/16, k. 9-11 akt VII U 1248/16, k. 9-11 akt VII U 1255/16, k. 9-11 akt VII U 1262/16). Zakład Ubezpieczeń Społecznych uzasadnił swoje stanowisko tym, że w toku postępowania przed organem rentowym A. L. nie przedłożył umowy z (...) w związku z czym zasady współpracy z tym podmiotem nie zostały uregulowane zgodnie z postanowieniami art. 9 ust. 1 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Jednocześnie umowa zawarta przez odwołującego z R. o świadczenie usług była ogólnikowa, nie zostały w niej sprecyzowane usługi, jakie R. miał świadczyć za wynagrodzeniem, nie określono w niej rodzaju pracy pracowników tymczasowych, ich wymaganych kwalifikacji, wymiaru czasu pracy ani okresu wykonywania pracy tymczasowej. Zdaniem organu rentowego, R. nie zawarł tej umowy jako agencja pracy tymczasowej, ponieważ brak takiej wzmianki w treści umowy. Wobec § 4 ust. 1 umowy, w którym zawarto postanowienie o udzieleniu A. L. rabatu w wynagrodzeniu w wysokości 40% kosztów „na które składają się ZUS i podatek od wynagrodzeń” w trzyletnim okresie pokrywającym się z czasem realizacji umowy i braku ustaleń dotyczących źródeł finansowania powstałych w ten sposób niedoborów w pokryciu należności publicznoprawnych, od razu było wiadome, że wykonanie umowy pociągnie za sobą zaległości m.in. w opłacaniu składek do ZUS. Zadłużenie to faktycznie powstało
i wyniosło ze strony R. 24.597.169,41 zł i KUK – 26.146.172,69 zł.

Organ rentowy przywołał fakt, że umowy zawierane przez ubezpieczonych: M. S. (1), P. S. (1), K. D., A. P. (1), I. J., S. K., M. Z. (1) i J. S. z R. i (...) dotyczyły usług, jakie miały być przez nich wykonywane w przedsiębiorstwie (...) i nie przewidywały wykonywania przez zleceniobiorców wykonywania jakichkolwiek czynności w przedsiębiorstwach (...) ani KUK. Praca w ramach zlecenia była faktycznie wykonywana przez ubezpieczonych w zakładzie (...), pod kierownictwem zatrudnianych przez niego kierowników/brygadzistów zmiany, a w szczególności A. P. (2) i M. G. i z użyciem sprzętu (...). R. i (...)zajmowały się jedynie organizacją zatrudnienia.

ZUS wskazał, że powyższe okoliczności świadczą o tym, że cywilnoprawny stosunek zlecenia nie został zawarty między ubezpieczonymi a R. lub (...), lecz między ubezpieczonymi a A. L., gdyż świadczenia zleceniobiorców były umówione i faktycznie wykonywane na rzecz odwołującego. R. i (...)zajmowały się swoistym pośrednictwem, jednakże zawierane przez nie umowy nie mogły stanowić podstawy dla pracy cywilnoprawnych pracowników tymczasowych, co na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych czyni zaskarżone decyzje zasadnymi. Organ rentowy nadmienił, że praktyka pozornego outsourcingu pracowniczego rzekomo świadczonego przez R. na rzecz różnych przedsiębiorców była już przedmiotem oceny Sądu Najwyższego (m.in. w wyroku z 19.01.2016r. I UK 28/15, w postanowieniu z 30.03.2016 I UK 21/16) i z tego orzecznictwa można wywieść wniosek, że zawarcie umowy nie kreuje stosunku ubezpieczeń społecznych łączącego strony umowy mającej stanowić podstawę świadczenia pracy, o ile praca w rzeczywistości jest wykonywana na rzecz innego podmiotu niż strona takiej umowy.

Postanowieniem z 9 września 2020r. wezwano do udziału w sprawie
w charakterze zainteresowanych (...) sp. z o.o. z siedzibą we W.
oraz (...). (...) + H. + B. + (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. ( postanowienie z 9.09.2020r. k. 884 a.s.). Ponadto, postanowieniem z 1 października 2020r. Sąd na podstawie art. 69 k.p.c. w zw. z art. 460 k.p.c. ustanowił dla (...) Sp. z o.o. kuratora w osobie adw. N. C.. Kurator wskazała, że nie zdołała nawiązać kontaktu z osobami, które mogłyby podjąć działania za spółkę w niniejszym postępowaniu i wniosła o podjęcie dalszych czynności w sprawie z udziałem kuratora. Po zapoznaniu się z aktami sprawy, kurator nie wnosiła o powtórzenie czynności dowodowych, pozostawiła rozstrzygnięcie do uznania Sądu, wniosła o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego ( postanowienie z 1.10.2020 r. k. 908 a.s., pismo z 26.03.2021r. k. 930-931 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. S. (2) dowiedziała się od swojej siostry o możliwości pracy u A. L. za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej. Rekrutację ubezpieczonej przeprowadziła J. O., w wyniku czego M. S. (2) zawarła w dniach 31 stycznia, 29 lutego 2012 r. umowy zlecenia z R.. Ubezpieczona zobowiązała się w nich do wykonywania czynności polegających na montażu i pakowaniu materiałów reklamowych w (...) przy ul. (...) w P.. M. S. (2) wykonywała powyższe umowy w okresie od 1 lutego do 30 kwietnia 2012 r., a formalny nadzór nad jej pracą pełniła brygadzistka A. P. (2) i kierownik – M.. Wcześniej M. S. (1) pracowała w firmie (...) – u P. L. ( nienumerowane akta rentowe dot. M. S. (1), zeznania M. S. (1) k. 589-590 a.s.).

P. S. (1) zawarła w dniach 31 stycznia, 29 lutego i 30 marca 2012 r. umowy zlecenia z R.. Ubezpieczona zobowiązała się w nich do wykonywania czynności polegających na montażu i pakowaniu materiałów reklamowych w (...) przy ul. (...) w P.. P. S. (1) wykonywała umowy w okresie od 3 lutego do 30 kwietnia 2012 r., a nadzór nad jej pracą pełnili brygadzistka i kierownik zmiany ( nienumerowane akta rentowe dot. P. S. (1) ).

K. D. o możliwości pracy w (...) dowiedziała się od swojej cioci. Jej rozmowę rekrutacyjną przeprowadziła sekretarka w siedzibie (...) i ubezpieczona zawarła w dniach 9 i 29 lutego, 30 marca, 30 kwietnia, 31 maja 2012 r. umowy zlecenia z R.. Zobowiązała się w nich do wykonywania czynności polegających na montażu i pakowaniu materiałów reklamowych w (...) przy ul. (...) w P.. A. F. wykonywała umowy w okresie od 1 lutego do 30 kwietnia 2012 r., a formalny nadzór nad jej pracą pełniła brygadzistka J. kierownik zmiany ( nienumerowane akta rentowe dot. K. D., zeznania K. D. k. 587-588 a.s.).

A. P. (1) zawarła w dniach 1 i 31 sierpnia, 28 września,
31 października 2012 r. umowy zlecenia z R. i w dniach 31 października,
31 grudnia 2012 r., 31 stycznia i 28 lutego 2013 r. z (...). Ubezpieczona zobowiązała się w nich do wykonywania czynności polegających na montażu i pakowaniu materiałów reklamowych w (...) przy ul. (...) w P.. A. P. (1) wykonywała umowy w okresie od 18 lipca 2012 r. do 31 marca 2013 r., a nadzór nad jej pracą pełnił kierownik zmiany M. Z. (2) ( nienumerowane akta rentowe dot. A. P. (1) ).

I. J. zawarła 5 listopada 2012 r. umowę zlecenia z R. i w dniach 5 i 30 listopada, 31 grudnia 2012 r., 31 stycznia, 28 lutego2013 r. z (...)Ubezpieczona zobowiązała się w nich do wykonywania czynności polegających na montażu i pakowaniu materiałów reklamowych w (...) przy ul. (...) w P.. I. J. wykonywała umowy w okresie od 5 listopada 2012 r. do 31 marca 2013 r., a nadzór nad jej pracą pełniła brygadzistka A. P. (2) i kierownik zmiany ( nienumerowane akta rentowe dot. I. J., zeznania I. J. k. 588-589 a.s.).

S. K. zawarła w dniach 17 i 31 grudnia 2012 r., 31 stycznia
i 28 lutego 2013 r. umowy zlecenia z (...) Na podstawie ww. umów, ubezpieczona zobowiązała się w nich do wykonywania czynności polegających na montażu i pakowaniu materiałów reklamowych w (...) przy ul. (...) w P.. S. K. wykonywała umowy w okresie od 28 maja do 31 grudnia 2012 r., a nadzór nad jej pracą pełniły dwie brygadzistki i kierownik zmiany ( nienumerowane akta rentowe dot. S. K. ).

M. Z. (1) zawarła 1 marca 2013r. umowę zlecenia z KUK. Na jej podstawie, ubezpieczona zobowiązała się do wykonywania czynności polegających na montażu i pakowaniu materiałów reklamowych w (...) przy ul. (...) w P.. M. Z. (1) wykonywała umowy w okresie od 28 maja do 31 grudnia 2012 r., a nadzór nad jej pracą pełniła brygadzistka A. P. (2) lub M. G. ( nienumerowane akta rentowe dot. M. Z. (1), zeznania M. Z. (1) k. 591-593 a.s.).

J. S. dowiedział się o możliwości pracy u A. L. od znajomych. Ubezpieczony zawarł w dniach 10 i 30 kwietnia,
31 maja, 29 czerwca, 1 sierpnia, 31 października 2012 r. umowy zlecenia z R.
i w późniejszym terminie również z(...). Ubezpieczony zobowiązał się w nich
do wykonywania czynności polegających na montażu i pakowaniu materiałów reklamowych w (...) przy ul. (...) w P.. J. S. wykonywał umowy w okresie od 10 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r., a bezpośredni nadzór nad jego pracą pełnił kierownik zmiany ( nienumerowane akta rentowe dot. J. S., zeznania J. S. k. 591 a.s.).

Umowy z ubezpieczonymi, jako przedstawiciele zleceniodawców podpisywały: w okresie od 31 stycznia do 31 marca 2012 r. J. B. (1),
od 1 kwietnia do 30 listopada 2012 r. – J. O., a od 31 grudnia 2012 r. – J. B. (2).

Pismami z 31 października 2012r. I. J. i J. S. zostali poinformowani, że w ramach reorganizacji administracja kadrowa i rozliczanie płac zostały od 1 listopada przeniesione do (...) jako formalnego zleceniodawcy,
w związku z czym wszelkie umowy podpisane z R. na okres po 1 listopada 2012 r. zostają anulowane. Jednocześnie zaznaczono, że zasady współpracy między nimi a zleceniodawcą nie ulegną zmianie ( pisma z 31.10.2012 r. w nienumerowanych aktach organu rentowego I. J. i J. S. ).

A. L. założył działalność gospodarczą (...) A. L. od 1 stycznia 2012 r. Firma zajmuje się montażem i składaniem regałów reklamowych oraz procesami z tym związanymi ( okoliczności bezsporne).

W początkowym okresie działalności, (...) A. L. zatrudniał około 20 pracowników. Firma okresowo ma zwiększoną ilość zamówień, tj. w okolicy świąt Bożego Narodzenia, świąt Wielkanocnych i rozpoczęcia nowego roku szkolnego, w pozostałych okresach zaś w firmie istnieje mniejsze zapotrzebowanie na pracowników. W 2012 r. przedsiębiorstwo otrzymało do wykonania wiele zleceń oraz przygotowywało się do zawarcia dużego kontraktu z firmami (...) – ich wykonanie nie byłoby możliwe przy wykorzystaniu jedynie pracowników A. L.. W związku z powyższym, jak również ze względu na fakt, że działalność (...) odbywa się w P., którego okolice są rejonem rolniczym, A. L. podjął decyzję o nawiązaniu współpracy z agencją pracy tymczasowej, co miało zapewnić lepszą płynność i lepszy stan posiadania pracowniczego niż w przypadku bezpośredniego zatrudniania pracowników przez (...). Formalna siedziba działalności A. L. znajduje się w W. przy ul. (...), tam pozyskiwano kontrahentów. W biurze firmy pracował wówczas R. B., który poinformował A. L., że jego żona J. B. (1) pracuje w agencji pracy tymczasowej i przekazał odwołującemu dane kontaktowe do niej ( protokół z 20.11.2019 r. z akt VII U 1269/16, zeznania A. L. k. 593-594 a.s.).

J. B. (1) w 2009r. podjęła pracę w Centrum (...) sp. z o.o., prowadziła biuro w (...) oddziale spółki i zajmowała się rekrutacją pracowników tymczasowych, delegowanych do pracy w D.. Spółka Centrum (...) przekształciła się w KUK. Formalnie J. B. (1) nie była związana umową z R., choć korzystała z wizytówek firmowych R.. Do podpisania umowy przez A. L. z R. doszło 30 stycznia 2012 r. Zawierając umowę z R., A. L. zapoznał się z przedstawionymi przez J. B. (1) dokumentami potwierdzającymi wpis spółki do rejestru agencji pracy tymczasowej i brak zaległości wobec ZUS. Dla odwołującego spółka (...) wydawała się kontrahentem godnym zaufania, przede wszystkim ze względu na współpracę spółki z firmą (...) – która ma na rynku opinię wymagającego kontrahenta, co przesądziło o zawarciu umowy ( umowy o świadczenie usług k. 184-188 a.s., protokoły: z 30.04.2017 r. z akt VII U 1214/16 k. 172-178 a.s., z 18.02.2019 r. z akt VII U 1269/16 k. 581-585 a.s., zeznania świadka J. B. (1) k. 201-203 a.s., zeznania A. L. k. 593-594 a.s.).

O tym, że R. i (...) poszukują osób do pracy, przyszli zleceniobiorcy dowiadywali się najczęściej „pocztą pantoflową”, a niekiedy z ogłoszeń umieszczanych w lokalnej gazecie (...). Ogłoszenia te zawierały informację, że zleceniodawcą jest agencja pracy tymczasowej. Jedynym wymaganiem wobec zleceniobiorców były zdolności manualne – praca polegała na składaniu i sklejaniu elementów tekturowych wg przedstawionego wzoru. Przy zawieraniu umów zleceniobiorcy byli świadomi tego, że praca będzie wykonywana w (...), lecz zleceniodawcami jako agencje pracy tymczasowej będą R. i (...) ( protokół z 20.11.2019 r. z akt VII U 1269/16 k. 780-784 a.s., zeznania świadków: J. O. k.84-86 a.s. B. B. k. 779 a.s., B. Z. k. 778 a.s., zeznania stron: K. D. k. 587-588 a.s., I. J. k. 588-589 a.s., M. S. (1) k. 589-590 a.s., J. S. k. 591 a.s., M. Z. (1) k.591-593 a.s.).

Liczba osób oddelegowanych do pracy w (...) była uzależniona od szacunków dokonywanych przez brygadzistki w tym przedsiębiorstwie ile godzin pracy jest potrzebnych do wykonania bieżących zleceń. Na tej podstawie R. i (...) we własnym zakresie decydowały o liczbie osób oddelegowanych do (...) ( zeznania świadków M. Z. (2) k. 86-88 a.s., M. G. k. 88-90 a.s., zeznania A. L. k. 593-594 a.s., protokół z 18.02.2019 r. z akt VII U 1269/16 k. 581-585).

Żadna z osób oddelegowanych do wykonywania zlecenia w (...) nie była przedtem pracownikiem ani zleceniobiorcą w przedsiębiorstwie (...), które funkcjonowało od stycznia 2012 r. Spośród ubezpieczonych, jedynie M. S. (1) pracowała wcześniej, tj. na przełomie 2010 i 2011 r. w przedsiębiorstwie prowadzonym przez brata odwołującego – P. L. przy ul. (...) w P., będącego właścicielem hali, w której obecnie działa firma odwołującego ( protokoły: z 3.03.2017 r. z akt VII U 1214/16 k.195-196 a.s., z 18.02.2019 r. z akt VII U 1269/16 k. 581-585 a.s., zeznania świadka A. P. (2) k. 199-201 a.s., zeznania stron: M. S. (1) k. 589-590 a.s., A. L. k. 593-594 a.s.).

Zleceniobiorcy wykonywali czynności w części hali przy ul. (...) w P., praca odbywała się zmianowo – początkowo były to dwie zmiany,
a w późniejszym okresie trzy: 6.00-14.00, 14.00-22.00, 22.00-6.00. Przy pracy zleceniobiorcy nosili fartuchy, które dostarczał (...), były one identyczne jak fartuchy noszone przez pracowników (...). Firma (...) dostarczała również oddelegowanym zleceniobiorcom R. i(...) sprzęt niezbędny do wykonywania zlecenia, tj. klej na gorąco i formy tekturowe do oczyszczania i składania. Zleceniobiorcy spółek (...) nie obsługiwali maszyn, wykonywali prostsze czynności polegające na oczyszczaniu, składaniu i pakowaniu elementów tekturowych, podczas gdy pracownicy (...) wykonywali prace wymagające większej precyzji i użycia takich przedmiotów jak klej na gorąco, pistolety na taśmę, gilotyna, a także dokonywali finalnego złożenia standów reklamowych z części składanych uprzednio przez zleceniobiorców R. i (...) Prace zleceniobiorców R. i (...)były na tyle proste, że nie było potrzebne szkolenie stanowiskowe, konieczne było jedynie złożenie elementów jak w udostępnionej danego dnia sztuce walidacyjnej. Spośród zleceniobiorców R. i (...)z największym doświadczeniem we współpracy z (...) i największymi zdolnościami, wyłaniano tzw. liderów, którzy prezentowali sposób wykonania danego elementu, sprawdzali jakość i ilość wykonanej pracy – na koniec zmiany było to sprawdzane dodatkowo przez brygadzistów i kierowników zmian – pracowników (...). Liderzy byli wyłaniani w sposób nieformalny, nie przysługiwało tym osobom inne wynagrodzenie ani stanowisko niż pozostałym zleceniobiorcom. Przydzielaniem obowiązków na każdej zmianie zajmowali się brygadzistki i kierownicy zmian ( protokoły: z 3.03.2017 r. z akt VII U 1214/16 k. 195-196 a.s., z 30.03.2017 r. z akt VII U 1214/16 k. 172-178 a.s., z 18.02.2019 r. z akt VII
U (...) k. 581-585 a.s., z 20.11.2019 r. z akt VII U 1269/16 k. 780-784 a.s., zeznania świadków J. O. k.84-86 a.s., M. Z. (2) k.86-88 a.s., M. G. k. 88-90 a.s., A. P. (2) k. 199-201 a.s., J. B. (1) k. 201-203 a.s., B. Z. k. 778, B. B. k. 779, zeznania stron: P. S. (1) k. 590-591 a.s., M. S. (1) k. 589-590 a.s., I. J. k. 588-589 a.s., M. Z. (1) k. 591-593 a.s. A. L. k. 593-594 a.s.).

Zleceniobiorcy R. i (...) byli szkoleni z zakresu BHP. (...) prowadził pracownik firmy zewnętrznej – (...) Ż., wynajętej przez R. i KUK, odbywały się one w sali konferencyjnej wydzielonej na hali produkcyjnej (...) ( protokoły: protokół z 3.03.2017 r. z akt VII U 1214/16 k. 195-196 a.s., z 30.03.2017 r. z akt VII U 1214/16 k.172-178 a.s., zeznania świadków J. O. k.84-86 a.s., M. Z. (2) k. 86-88 a.s., M. G. k. 88-90 a.s., A. P. (2) k. 199-201 a.s., O. L. k. 282 a.s., J. B. (1) k. 201-203 a.s., J. B. (2) k. 349-352, zeznania stron: I. J. k. 588-589 a.s., M. Z. (1) k. 591-593 a.s.).

Zleceniobiorcy R. i(...)otrzymywali wynagrodzenie przelewem
na rachunki bankowe. Było ono obliczane na podstawie liczby przepracowanych
w danym miesiącu godzin, ustalanych wg podpisanych list obecności – na tej podstawie co miesiąc wystawiane były rachunki, w których wskazywano kwotę wynagrodzenia brutto i netto, wysokość stawki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, zdrowotne, koszt uzyskania przychodu, kwota
do opodatkowania, wysokość podatku i finalnie wysokość wynagrodzenia
do wypłaty. Co miesiąc ubezpieczeni otrzymywali ww. rachunki, a także zaświadczenia o zarobkach. Wynagrodzenie było płacone terminowo, zleceniobiorcy nie zgłaszali J. O., J. B. (2) ani innym pracownikom (...) nieprawidłowości w zakresie wynagrodzenia czy ubezpieczeń społecznych. U. M. S. (1) i K. D. otrzymały od spółek rozliczenia PIT. Zleceniobiorcy R. i (...) w corocznej informacji z ZUS o wysokości składek mieli wskazanych jako płatników składek ww. spółki, nie (...) A. L. ( protokoły: z 3.03.2017 r. z akt VII U 1214/16 k. 195-196 a.s., z 30.03.2017 r. z akt VII U 1214/16 k. 172-178 a.s., z 20.11.2019 r. z akt VII U 1269/16 k. 780-784 a.s., zeznania świadków J. O. k. 84-86 a.s., M. Z. (2) k.86-88 a.s., M. G. k.88-90 a.s., A. P. (2) k.199-201 a.s., J. B. (1) k. 201-203 a.s., J. B. (2) k. 349-352 a.s., B. B. k. 779 a.s., informacja z ZUS k. 808 a.s., zeznania stron: M. S. (1) k. 589-590 a.s., K. D. k. 587-588 a.s., M. Z. (1) k. 591-593 a.s., zaświadczenia o zarobkach i rachunki do umowy zlecenie w nienumerowanych aktach rentowych M. S. (1), P. S. (1), K. D., A. P., I. J., S. K., M. Z. (1) i J. S. ).

Po wypłaceniu wynagrodzeń zleceniobiorcom w oparciu o ich sumę, R.
i (...)przedstawiały (...) fakturę do uregulowania. (...) regulowało należności z ww. faktur terminowo ( zeznania świadków J. B. (1) k.201-203 a.s., M. B. k.474-476 a.s.).

Za rekrutację do spółek (...) początkowo odpowiadała J. B. (1), która następnie przeszkoliła do tego J. O. – wówczas pracownika (...) jako asystent kierownika. Spółki (...), a później (...)zawarły z J. O. umowę zlecenie, co było podyktowane tym, że do pracy w (...) było delegowanych wielu zleceniobiorców jednocześnie, istniała duża rotacja pracowników, co wiązało się z dużym obiegiem dokumentów – umów zlecenie, zwolnień lekarskich. J. O. była odpowiedzialna za umieszczanie w lokalnej prasie ogłoszeń o naborze pracowników do agencji pracy tymczasowej, rekrutację, podpisywanie umów w imieniu spółek (...) ze zleceniobiorcami, przesyłanie mailem do J. B. (1) informacji o nieobecnościach pracowników i ich zwolnień lekarskich, rachunków do umów zlecenie, przedstawianie zleceniobiorcom list obecności do podpisu (pośredniczyli w tym brygadziści) a także wydawanie osobom wykonującym zlecenie druków (...), zaświadczeń o wysokości składek, zaświadczeń o wynagrodzeniu. J. O. kontaktowała się z J. B. (1) mailowo i osobiście – przedstawicielka R. i (...) przyjeżdżała do siedziby (...) mniej więcej raz w miesiącu. Dodatkowo ze strony R. i KUK z J. O. kontaktowali się mailowo K. S. (1) i P. S. (2). J. O. z końcem listopada 201 2r. zakończyła współpracę z (...) z uwagi na korzystną ofertę ze strony (...) w związku z rozwojem firmy (...) ( protokoły: protokół z 3.03.2017 r. z akt VII U 1214/16 k. 195-196 a.s., z 30.03.2017 r. z akt VII U 1214/16 k .172-178 a.s., zeznania świadków: J. O. k. 84-86 a.s., A. P. (2) k. 199-201 a.s., J. B. (1) k. 201-203 a.s., umowy zlecenia J. O. z R. i KUK k. 620, 623, 625 a.s., pełnomocnictwo dla J. O. k. 621a.s.).

Od 3 grudnia 2012 r. dotychczasowe obowiązki J. O. przejęła J. B. (2), która pracowała w (...) do 20 kwietnia 2013 r. J. B. (2) zamieszczała ogłoszenia o poszukiwaniu pracowników dla agencji pracy (...) w Internecie, tj. na portalu (...), a następnie przeprowadzała rozmowy rekrutacyjne. J. B. (2) telefonicznie lub mailowo zgłaszała pracownikowi (...)– K. S. (1) konieczność zawarcia umowy ze zleceniobiorcami na potrzeby (...), K. S. (1) przygotowywała umowę, którą następnie podpisywali zleceniobiorca i J. B. (2) jako przedstawiciel KUK (na podstawie udzielonego jej pełnomocnictwa). J. B. (2), podobnie jak wcześniej J. O., przesyłała mailem do K. S. (1) informacje o nieobecnościach pracowników i ich zwolnienia lekarskie, rachunki do umów zlecenie, a oryginały tych dokumentów przekazywała osobiście J. B. (1). Ponadto J. B. (2) przedstawiała zleceniobiorcom listy obecności do podpisu (podobnie jak podczas pracy J. O. – pośredniczyli w tym brygadziści), a także wydawała im druki (...), zaświadczenia o wysokości składek, zaświadczenia o wynagrodzeniu ( pełnomocnictwo dla J. B. (2) k. 341 a.s., umowa o pracę J. B. (2) w KUK k. 340, 342 a.s., wypowiedzenie umowy o pracę k. 343 a.s., świadectwo pracy k. 344 a.s., zeznania świadka J. B. (2) k. 349-352 a.s.).

Dział kadr w (...) w 2012/2013 r. prowadził K. Ś., pomagała mu wówczas O. L.. Dział mieścił się w S. (miejscowość pod P.), gdzie siedzibę ma również firma (...) – prowadzona przez brata odwołującego, P. L.. W kadrach (...) nie prowadzono obsługi kadrowej dla zleceniobiorców R. ani (...) ( protokół z 30.03.2017 r. z akt VII U 1214/16 k. 172-178 a.s., zeznania świadków: M. Z. (2) k. 86-88 a.s., O. L. k. 282 a.s.).

(...) Sp. z o.o. została 12 października 2011 r. wpisana do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia, prowadzonego przez Marszałka Województwa (...) pod nr (...) – była zarejestrowana do 29 stycznia 2013 r. Przedmiotem działalności R. była m.in. działalność agencji pracy tymczasowej, pozostała działalność związana z udostępnianiem pracowników, działalność związana z wyszukiwaniem miejsc pracy i pozyskiwaniem pracowników. J. B. (1) powiadomiła A. L., że od 31 października 2012 r. spółka (...) zostanie przejęta przez KUK, lecz zasady współpracy z odwołującym nie ulegną zmianie, wobec czego doszło do rozwiązania umowy między (...) A. L. a R. za porozumiem stron, z dniem 31 października 2012 r. Przedmiotem działalności (...)był m.in. działalność agencji pracy tymczasowej, pozostała działalność związana z udostępnianiem pracowników, działalność związana z wyszukiwaniem miejsc pracy i pozyskiwaniem pracowników ( certyfikat k. 168 a.s., odpisy pełne z KRS dot. R. k. 137-142, 885-898 a.s., dot. (...) k. 133-136, 899-904 a.s., porozumienie A. L. i R. o rozwiązaniu umowy z 31.10.2012 r. k. 642 a.s., umowa spółki (...) k. 236-244, umowa spółki (...) k. 116-120 a.s., protokoły: z 30.03.2017 r. z akt VII U 1214/16 k.172-178 a.s., z 18.02.2019 r. z akt VII U 1269/16 k. 581-585 a.s., zeznania świadka J. B. (1) k. 201-203, zeznania A. L. k. 593-594 a.s.).

Z uwagi na pierwsze doniesienia medialne o nieuczciwości spółki (...), A. L. zwrócił się do niej z prośbą o wyjaśnienie, na kim spoczywa ciężar opłacenia składek ZUS za zleceniobiorców oddelegowanych do (...). Prokurent (...) – M. B. w piśmie z 6 lutego 2013 r. zapewniła, że to na spółce ciąży odpowiedzialność za opłacanie składek zleceniobiorców i że są one rozliczane na bieżąco. Do pisma załączono zaświadczenie z 5 grudnia 2012 r. o niezaleganiu w opłacaniu składek. Negatywne informacje o działalności spółek nasilały się, a w pewnym momencie J. B. (1) poinformowała odwołującego, że doniesienia te mogą być prawdziwe. W związku z tym, A. L. 28 lutego 2013 r. rozwiązał umowę z (...) ( pismo z 6.02.2013 r. k. 7 a.s., zaświadczenie z 5.12.2012 r. o niezaleganiu w opłacaniu składek k .8 a.s., zeznania świadka M. B. k. 474-476 a.s., zeznania A. L. k. 593-594 a.s., protokół
z 18.02.2019 r. z akt VII U 1269/16 k. 581-585 a.s., porozumienie A. L. i (...)o rozwiązaniu umowy k.643 a.s.).

Po rozwiązaniu współpracy między (...) a (...), A. L. zawarł z ubezpieczonymi I. J., S. K., M. Z. (1) i J. S. (oraz wieloma innymi dotychczasowymi zleceniobiorcami (...) delegowanymi do firmy odwołującego) umowy zlecenie na okres kwietnia 2012 r. – dla zapewnienia ciągłości wykonywania zamówień. Od maja 2013 r. A. L. był związany z inną agencją pracy (...), za jej pośrednictwem w dalszym ciągu pracowali u niego jako zleceniobiorcy ubezpieczeni S. K., M. Z. (1), J. S. oraz wielu innych dotychczasowych zleceniobiorców delegowanych przez KUK. A. L. do dziś zatrudnia część osób, które w latach 2012-2013 były delegowane do jego firmy, o ile podniosły swoje kwalifikacji, np. ubezpieczony J. S. został zatrudniony w (...) po uzyskaniu uprawnień
do obsługi wózka widłowego ( umowy zlecenia z (...) nienumerowane akta rentowe I. J., S. K., protokół z 20.11.2019 r. z akt VII U 1269/16 k. 780-784 a.s., zeznania świadków B. B. k. 779, zeznania stron: J. S. k. 591 a.s., A. L. k. 593-594 a.s.).

Spółki (...) miały rozbudowane działy kadr, w których zatrudnieni byli Dyrektor ds. personalnych (w R. funkcję tę pełniła K. S. (2), a w (...) – M. W.) oraz specjaliści, m.in. K. S. (1), A. B.. Specjaliści ds. kadr zajmowali się przygotowywaniem umów o pracę i umów zlecenia, naliczaniem wynagrodzeń dla zatrudnianych przez siebie pracowników i zleceniobiorców, naliczaniem składek, wystawianiem zaświadczeń o zarobkach i druków (...), wypełnianiem deklaracji zgłoszeniowych (...), odnotowywaniem zwolnień lekarskich i wniosków urlopowych. Specjaliści w dziale kadr nie mieli dostępu do programu Płatnik, powiązanego z ZUS – dostęp mieli dyrektorzy ds. personalnych i to oni dokonywali zgłoszeń pracowników i zleceniobiorców do ubezpieczeń społecznych. Zlecenia przelewów, zarówno
w zakresie wynagrodzeń jak i przelewów do ZUS, nie należały do kompetencji działu kadr, lecz do księgowości. Obsługą kadrową zleceniobiorców delegowanych do (...) zajmowała się przede wszystkim K. S. (1) (pracująca w (...) oddziale spółek), o czym dowiedziała się od J. B. (1). K. S. (3) pracował w W. i zajmował się wyłącznie przepisywaniem danych zleceniobiorców R. i KUK do komputera ( protokół z 30.03.2017 r. z akt VII U 1214/16 k. 172-178 a.s., zeznania świadków: J. B. (1) k. 201-203 a.s., P. S. (2) k. 347 a.s., K. S. (1) k. 379 a.s., M. W. k. 542v a.s., A. B. k. 542v a.s.).

Dział księgowości R. i (...) odpowiadał za wystawianie faktur swoim kontrahentom i przygotowywał przelewy ( zeznania świadków: M. B. k. 474-476 a.s., A. M. k. 542).

W dniu 11 kwietnia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. wszczął kontrolę doraźną u (...) A. L., z uwagi na prowadzone postępowanie dotyczące nieuczciwego outsourcingu pracowniczego ( bezsporne).

Skarżoną decyzją z 8 czerwca 2016 r. znak:(...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. stwierdził, że 1) M. S. (1) jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia
lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie
od 1 lutego do 30 kwietnia 2012 r., 2) podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) za wskazany okres wynosi: za (...) – 0 zł, za (...) – 1823,25 zł, za (...) – 1863,90 zł, za (...) – 210,06 zł; 3) podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne wynosi: za (...) – 0 zł, za (...) – 1573,28 zł, za (...) – 1608,35 zł, za (...) – 181,26 zł; 4) płatnikiem składek
na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy
i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla M. S. (1) jest (...) A. L. ( decyzja z 8.06.2016 r. w nienumerowanych aktach rentowych dot. M. S. (1) ).

Skarżoną decyzją z 6 czerwca 2016 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. stwierdził, że 1) P. S. (1) jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie
od 3 lutego do 30 kwietnia 2012 r. 2) podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) za wskazany okres wynosi: za (...) – 0 zł, za (...) – 1625,88 zł, za (...) – 1508,13 zł,
za (...) – 575,55 zł; 3) podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne wynosi: za (...) – 0 zł, za (...) – 1442,80 zł,
za (...) – 1301,37 zł, za (...) – 496,65 zł; 4) płatnikiem składek
na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy
i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla P. S. (1) jest (...) A. L. ( decyzja z 6.06.2016 r. w nienumerowanych aktach rentowych dot. P. S. (1) ).

Skarżoną decyzją z 6 czerwca 2016 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. stwierdził, że 1) K. D. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 9 lutego do 30 czerwca 2012 r., 2) podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) za wskazany okres wynosi: za (...) – 0 zł, za (...) – 1403,90 zł, za (...) – 1706,18 zł, za (...) – 1013,09 zł, za (...) – 1616,41 zł, za (...) – 524,25 zł; 3) podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne wynosi: za (...) – 0 zł, za (...) – 1245,82 zł, za (...) – 1514,07 zł, za (...) – 899,01 zł, za (...) – 1434,40 zł, za (...) – 465,22 zł; 4) płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla K. D. jest (...) A. L. ( decyzja z 6.06.2016 r. w nienumerowanych aktach rentowych dot. K. D. ).

Skarżoną decyzją z 8 czerwca 2016 r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. stwierdził, że 1) A. P. (1) jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 18 lipca 2012 r. do 31 marca 2013 r., 2) podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) za wskazany okres wynosi: za (...) – 0 zł, za (...) – 803,83 zł, za (...) – 1754,63 zł, za (...) – 1722,44 zł, za (...) – 1973,16 zł, za (...) – 1297,72 zł, za (...) – 1516,61 zł, za (...) – 1607,66 zł, za (...) – 1328,98 zł, za (...) – 1324,76 zł; 3) podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne wynosi: za (...) – 0 zł, za (...) – 693,63 zł, za (...) – 1514,07 zł, za (...) – 1486,29 zł, za (...) – 1702,64 zł, za (...) – 1119,80 zł, za (...) – 1308,68 zł, za (...) – 1387,25 zł,
za (...) – 1146,78 zł, za (...) – 1143,13 zł; 4) płatnikiem składek
na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy
i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla A. P. (1) jest (...) A. L. ( decyzja z 8.06.2016 r. w nienumerowanych aktach rentowych dot. A. P. (1) ).

Skarżoną decyzją z 6 czerwca 2016 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. stwierdził, że 1) I. J. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia
lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie
od 5 listopada 2012 r. do 31 marca 2013 r.; 2) podstawa wymiaru składek
na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe)
za wskazany okres wynosi: za (...) – 0 zł, za (...) – 1461,98 zł, za (...) – 1379,40 zł, za (...) – 1653,83 zł, za (...) – 1607,66 zł, za (...) – 1389,13 zł; 3) podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne wynosi: za (...) – 0 zł, za (...) – 1261,54 zł, za (...) – 1190,28 zł, za (...) – 1427,09 zł, za (...) – 1387,25 zł, za (...) – 1198,68 zł; 4) płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla I. J. jest (...) A. L. ( decyzja z 6.06.2016r. w nienumerowanych aktach rentowych dot. I. J. ).

Skarżoną decyzją z 6 czerwca 2016 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. stwierdził, że 1) S. K. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 17 grudnia 2012 r. do 31 marca 2013 r.; 2) podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) za wskazany okres wynosi: za (...) – 0 zł, za (...) – 585,30 zł, za (...) – 1625,88 zł, za (...) – 1599,20 zł, za (...) – 1983,10 zł; 3) podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne wynosi: za (...) – 0 zł, za (...) – 505,05 zł, za (...) – 1402,97 zł, za (...) – 1379,95 zł, za (...) – 1711,21 zł; 4) płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla S. K. jest (...) A. L. ( decyzja z 6.06.2016 r. w nienumerowanych aktach rentowych dot. S. K. ).

Skarżoną decyzją z 6 czerwca 2016 r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. stwierdził, że 1) M. Z. (1) jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie
od 1 do 31 marca 2013 r., 2) podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) za wskazany okres wynosi: za (...) – 0 zł, za (...) – 1900,31 zł; 3) podstawa wymiaru składek
na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne wynosi: za (...) – 0 zł, za (...) – 1639,78 zł; 4) płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla M. Z. (1) jest (...) A. L. ( decyzja z 6.06.2016 r. w nienumerowanych aktach rentowych dot. M. Z. (1) ).

Skarżoną decyzją z 8 czerwca 2016 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. stwierdził, że 1) J. S. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym
i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie
od 10 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r., 2) podstawa wymiaru składek
na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe)
za wskazany okres wynosi: za (...) – 0 zł, za (...) – 1370,92 zł, za (...) – 1835,94 zł, za (...) – 1754,63 zł, za (...) – 2161,38 zł, za (...) – 1875,86 zł, za (...) – 1649,18 zł, za (...) – 2157,30 zł, za (...) – 716,02 zł, za (...) – 1319,34 zł, za (...) – 1979,02 zł, za (...) – 958,30 zł,
za (...) – 1627,53 zł; 3) podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne wynosi: za (...) – 0 zł, za (...) – 1182,97 zł,
za (...) – 1584,23 zł, za (...) – 1514,07 zł, za (...) – 1865,06 zł,
za (...) – 1618,68 zł, za (...) – 1423,08 zł, za (...) – 1861,54 zł,
za (...) – 617,86 zł, za (...) – 1138,46 zł, za (...) – 1707,69 zł,
za (...) – 826,92 zł, za (...) – 1404,40 zł; 4) płatnikiem składek
na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy
i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla J. S. jest (...) A. L. ( decyzja z 8.06.2016 r. w nienumerowanych aktach rentowych dot. J. S. ).

Powyższe decyzje organ rentowy uzasadnił, że M. S. (1), P. S. (1), K. D., A. P. (1) i J. S. zostali zgłoszeni do ubezpieczeń społecznych jako osoby wykonujące umowy zlecenia przez R. w okresie przed 31 października 2012 r., A. P. (1), I. J., S. K., M. Z. (1) i J. S. przez KUK w okresie między 1 listopada 2013 r. a 31 marca 2013 r. a następnie w kwietniu 2013r. I. J., S. K., M. Z. (1) i J. S. przez (...) A. L..

Zakład wskazał, że z umów zawieranych przez ubezpieczonych ze spółkami (...) nie wynika, że wykonywali oni zlecenie na rzecz ww. spółek, lecz że ich rzeczywistym miejscem pracy było przedsiębiorstwo (...). Czynności ubezpieczonych polegały na montażu i pakowaniu materiałów reklamowych i były wykonywane w (...) w P. przy ul. (...). Praca ubezpieczonych była nadzorowana przez pracowników A. L., w trakcie jej wykonywania ubezpieczeni zobowiązani były stosować się do przepisów wewnętrznych obowiązujących w (...). Zdaniem organu rentowego, z powyższego wynika jednoznacznie, że płatnikiem składek dla ubezpieczonych był (...) A. L..

ZUS wskazał, że 30 stycznia 2012 r. (...) (usługobiorca) zawarł umowę z R. (usługodawcą), w ramach której spółka zobowiązała się
do oddelegowania wykonawców do realizacji usług. Wykonawcami miały być osoby zatrudnione u usługodawcy na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia
lub o dzieło. Wykonawcy oddelegowani do usługobiorcy będą zobowiązani
do wykonywania obowiązków odpowiednich do stanowiska i działu oddelegowania, a szczegółowy zakres ich obowiązków określą osoby wskazane przez usługobiorcę. W § 5 umowy strony określiły, że podstawą wystawienia faktury będzie rozliczenie usług sporządzone wg zasad określonych w ust. 3, a ponadto usługodawca przyznaje rabat w wysokości 40% kosztów (na które składają się ZUS i podatek od wynagrodzeń) w okresie pierwszych trzech lat. Umowa została zawarta na okres 3 lat.

Zdaniem organu rentowego, powyższa umowa outsourcingu kadrowo-płacowego, gdzie usługodawca wypłaca wynagrodzenia pracownikom/ zleceniobiorcom i przejmuje wyłącznie formalnie funkcję płatnika składek, a osoby te faktycznie świadczą pracę u innego płatnika, zmierza wyłącznie do uniknięcia obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Działalność spółek (...) sprowadzała się bowiem jedynie do prowadzenia obsługi kadrowej i księgowej. Zgodnie z umową, (...) przekazywał spółkom równowartość wynagrodzeń osób wykonujących pracę na jego rzecz i 60% składek i zaliczek na podatek, zaś pozostałe 40% powinny pokrywać spółki (...), co nie znajduje uzasadnienia ekonomicznego. W praktyce spółki nie odprowadzały składek na ubezpieczenia.

Na skutek przeprowadzonej w spółce (...) kontroli Państwowej Inspekcji Pracy Okręgowy Inspektorat Pracy we W., uznano praktykę spółki przejmowania pracowników w trybie art. 23 ¹ k.p. przy pozostawieniu dotychczasowemu pracodawcy wszelkich procesów decyzyjnych, związanych
z przejętym (wynajmowanym) pracownikiem za niezrealizowaną prawnie
i zawierającą informacje niezgodne z prawem pracy (i tym samym nieprawdziwe), a ponadto ewentualne regulacje umowne, które miałyby skutkować wdrożeniem takich uzgodnień między pracodawcami uznano za nieważne z mocy prawa, gdyż prawa i obowiązki pracodawcy mogą przysługiwać wyłącznie pracodawcy i nie mogą być przenoszone na jakiekolwiek inne podmioty). Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał, że spółki (...) funkcjonowały wyłącznie jako pośrednicy – przejmowały pracowników/ zleceniobiorców od innych firm i jedynie formalnie zobowiązywały się do uiszczania należności publicznoprawnych za takie osoby, zaś zleceniobiorcy wykonywali pracę na rzecz innych podmiotów, które faktycznie były ich pracodawcami/zleceniodawcami. W związku z tym, płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne, zdaniem organu rentowego, stosownie do art. 4 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest faktyczny zleceniodawca, czyli (...) i analogicznie również płatkiem składek na ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych świadczeń pracowniczych.

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o wymienione dokumenty oraz na podstawie zeznań świadków: J. O., M. Z. (2), M. G., J. B. (1), A. P. (2), O. L., P. S. (2), J. B. (2), K. S. (1), M. B., A. M., M. W., odwołującego się A. L. i ubezpieczonych K. D., I. J., M. S. (1), P. S. (1), J. S. i M. Z. (1).

Dokumenty w zakresie, w jakim potwierdzają wynikające z nich okoliczności, zostały ocenione jako wiarygodne, tym bardziej że ich treść koresponduje z tym na co wskazują osobowe środki dowodowe. Treść i prawdziwość dokumentów nie były kwestionowane przez strony, Sąd z urzędu również nie znalazł podstaw do ich zakwestionowania.

Sąd dał wiarę zeznaniom przesłuchanych świadków, którzy w sposób przekonujący i spójny sposób przedstawili okoliczności dotyczące realizacji współpracy między (...) A. L. a agencjami (...), sposób naboru i delegowania do pracy zleceniobiorców spółek, przydzielania im pracy w przedsiębiorstwie odwołującego, a także strukturę organizacyjną w spółkach (...). Zeznania świadków i ubezpieczonych wynikały w tym zakresie z ich osobistych obserwacji, jako pracowników (...), R., (...) i zleceniobiorców spółek (...). Między zeznaniami świadków występowały niewielkie rozbieżności, które zdaniem Sądu wynikały z upływu czasu między przesłuchaniem świadków a okresem, którego te zeznania dotyczyły, jak również z zakresu obowiązków poszczególnych osób – osoby zatrudnione w dziale personalnym R. i KUK, który mieścił się we W., nie miały wiedzy w zakresie osoby odpowiedzialnej za zatwierdzenie przelewów dotyczących wynagrodzeń czy składek do ZUS.

Jako wiarygodne Sąd ocenił również zeznania odwołującego. A. L. w sposób logiczny i wyczerpujący przedstawił charakter swojego przedsiębiorstwa, okoliczności związane z nawiązania współpracy ze spółką (...), przekształcenie R. w KUK. Zeznania odwołującego korespondują
ze zgromadzoną w aktach sprawy dokumentacją, a także z zeznaniami świadków.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania A. L. zasługiwały na uwzględnienie.

Spór w niniejszej sprawie koncentrował się wokół określenia osoby płatnika składek. Organ rentowy uznał bowiem, że był to A. L. w ramach swojej działalności gospodarczej (...), na którego rzecz ubezpieczeni faktycznie wykonywali umowy zlecenia, nie zaś spółki (...), z którymi faktycznie zawarli umowy zlecenia. W ocenie organu rentowego umowy zlecenia ubezpieczonych z agencjami (...) miały charakter pozorny, o czym świadczy fakt, że osoby te nigdy nie wykonywały usług na rzecz spółek, a wyłącznie na rzecz (...), w hali produkcyjnej użytkowanej przez przedsiębiorstwo (...), pod nadzorem jego pracowników i z użyciem sprzętu przedsiębiorstwa.

Stanowisko organu rentowego Sąd Okręgowy ocenił jako nieuzasadnione
i sprzeczne ze zgromadzonym materiałem dowodowym. Przy ocenie rzeczywistego charakteru umów zlecenia zawartych przez ubezpieczonych istotne znaczenie ma fakt, że wykonywanie przez nich zlecenia odbywało się w warunkach odpowiadających wymogom stawianym przez ustawodawcę dla pracy tymczasowej, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz.U z 2003 nr 166 poz. 1608 – w stanie aktualnym na okres od 1.02.2012 do 31.03.2013). Dla przedmiotowej sprawy kluczowe znaczenie ma fakt, że (...) sp. z o.o., a w późniejszym okresie również (...). (...) + H. + B. + (...) Sp. z o.o. były wpisane do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia i były wpisane do właściwych rejestrów w okresie, w którym na podstawie umów zlecenia zatrudniały ubezpieczonych M. S. (1), P. S. (1), K. D., A. P. (1), I. J., S. K., M. Z. (1) i J. S.. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie należało uznać zawarcie umów zlecenia przez ww. ubezpieczonych ze spółkami (...) jako agencjami pracy tymczasowej.

Stosownie do art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 13 października (...).
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1778 t.j.), do zakresu działania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych należy między innymi realizacja przepisów o ubezpieczeniach społecznych, a w szczególności stwierdzanie i ustalanie obowiązku ubezpieczeń społecznych, wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Natomiast art. 83 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy stanowi, iż zakład wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, a także ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek.

Według art. 6 ust. i pkt 1 i pkt 4 ustawy systemowej obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami
z wyłączeniem prokuratorów oraz osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej łub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług,
do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia
oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4. W myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Stosownie do art. 13 ust. 2 powoływanej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach: osoby wykonujące pracę nakładczą oraz zleceniobiorcy - od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

W myśl z art. 46 ust. 1 ustawy systemowej, płatnik składek obowiązany jest obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Płatnikiem składek jest pracodawca
w stosunku do pracowników oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi (art. 4 pkt 2a).

Zgodnie z art. 85 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1938 t.j.), za osobę wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług oraz za osobę z nią współpracującą składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza zamawiający, z zastrzeżeniem art. 86 ust. 1 pkt 13a.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnieniu pracowników tymczasowych ustawa ta reguluje zasady zatrudniania pracowników tymczasowych przez pracodawco będącego agencją pracy tymczasowej oraz zasady kierowania tych pracowników i osób niebędących pracownikami agencji pracy tymczasowej do wykonywania pracy tymczasowej na rzecz pracodawcy użytkownika.

Stosownie do art. 26 ust. 2 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (w brzmieniu obowiązującym w czasie, którego dotyczy niniejsze postępowanie), zatrudnienie pracowników tymczasowych może nastąpić nie tylko w ramach umowy o pracę, ale również na podstawie umów prawa cywilnego. Celem umowy jest zatrudnienie, czyli odpłatne wykonywanie powierzonych prac (zadań) w stosunku pracy lub na podstawie umowy cywilnoprawnej, w tym umowy zlecenia. Podział w art. 1 i 26 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych na zatrudnienie pracownicze i cywilnoprawne zależy od tego, czy praca jest wykonywana w zatrudnieniu odpowiadającym stosunkowi pracy albo umowie cywilnoprawnej (zlecenia). Umowy cywilne zawierane zgodnie z art. 26 ww. ustawy stanowią wyjątek od zasady, zgodnie z którą agencję z osobą zatrudnioną w celu skierowania
do wykonywania określonej pracy dla pracodawcy użytkownika może łączyć tylko umowa o pracę zawarta na czas określony lub wykonywania określonej pracy (art. 7). Zatem regulacja ustawy o zatrudnieniu pracowników tymczasowych pozostawia stronom wybór podstawy zatrudnienia.

Regulacja dotycząca zatrudnienia osoby skierowanej do pracy tymczasowej na podstawie umowy prawa cywilnego jest skromna w ustawie o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (art. 26 ust. 2) choć udział tych osób w zatrudnieniu i wykonywaniu pracy tymczasowej jest niemały. W aspekcie samej regulacji sytuacja prawna osoby zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej jest inna niż pracownika tymczasowego zatrudnianego na podstawie umowy o pracę tymczasową. Ustawa nie określa, choćby podobnie jak dla umowy o pracę zawieranej z pracownikiem tymczasowym, elementów umowy opartej na cywilnoprawnej podstawie zatrudnienia (art. 13). Wspólną cechą zatrudnienia tych osób i pracowników do pracy tymczasowej jest wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy-użytkownika. Poprzestając na przepisie art. 26 ust. 2 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych można by jednak dojść do nieuprawnionego wniosku, że ich praca nigdy nie jest wykonywana pod kierownictwem pracodawcy-użytkownika, gdyż ustawa nie stanowi, że jej przepisy art. 2 i art. 14 o zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę tymczasową są stosowane odpowiednio do zatrudniania osób skierowanych do pracy tymczasowej na podstawie umowy prawa cywilnego. Taka konstatacja byłaby myląca, gdyż umowa, którą zawiera agencja z „osobą niebędącą pracownikiem agencji” (art. 1) lub „osobą skierowaną do pracy tymczasowej na podstawie umowy prawa cywilnego” (art. 26 ust. 2) jest pochodną potrzeb pracodawcy użytkownika co do rodzaju pracy, która ma być powierzona zatrudnianemu. Stosuje się tu odpowiednio art. 9 ust. 1 (w zw. z art. 26 ust. 2) ustawy, który stanowi m.in. że w celu zawarcia umowy o pracę między agencją a pracownikiem tymczasowym, pracodawca użytkownik uzgadnia z tą agencją na piśmie rodzaj pracy, która ma być powierzona zatrudnianemu. Podkreślić należy,
że forma ta ma charakter zastrzeżonej jedynie dla celów dowodowych, zatem jej zachowanie nie powoduje nieważności porozumienia stron. Elementem istotnym
i wspólnym umów, zarówno zawieranych między agencją a pracodawcą użytkownikiem, jak i tych zawieranych później między agencją a pracownikiem tymczasowym jest rodzaj pracy, jaki ma być powierzony tej osobie. Dla pracodawcy użytkownika podstawa prawna zatrudnienia powinna być odpowiednia do rodzaju pracy, którą zgłosił w zapotrzebowaniu agencji, podając jednocześnie wymagania kwalifikacyjne konieczne do wykonywania pracy, która ma być powierzona, przewidywany okres pracy tymczasowej, wymiar pracy i miejsce pracy. Innymi słowy na gruncie ustawy stanowiska agencji i pracodawcy użytkownika mogą się rozmijać co do podstawy prawnej zatrudniania pracownika tymczasowego. Skoro dla pracodawcy użytkownika znaczenie ma określona praca, to nie jest wykluczone, że może w naturalny sposób organizować i kierować pracą osoby zatrudnionej na podstawie zlecenia, które wówczas nie będzie się różnić od pracy wykonywanej przez innego pracownika tymczasowego albo w ogóle od pracy pracowników zatrudnianych bezpośrednio przez pracodawcę użytkownika. Istotne jest także to, że w stosunku pracy tymczasowej nie zachodzi podporządkowanie pracownika pracodawcy (agencji), lecz pracodawcy użytkownikowi, co jest odmienne od typowego stosunku pracy. Wynika to przede wszystkim z tego, że zatrudniony świadczy pracę na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika. Ustawodawca tak uregulował stosunek pracy tymczasowej i określił jego treść. Z samej definicji pracodawca użytkownik wyznacza pracownikowi skierowanemu przez agencję pracy tymczasowej zadania i kontroluje ich wykonanie (art. 2 ust. 2 ustawy).

W świetle powyższego, w niniejszym postępowaniu zdaniem Sądu Okręgowego nie zachodzi możliwość uznania, że pracodawcą czy też zleceniodawcą ubezpieczonych i w związku z tym – płatnikiem składek jest (...) A. L.. Fakt, że ubezpieczeni wykonywali umowę na terenie przedsiębiorstwa odwołującego, pod jego kierownictwem (tj. brygadzistów i kierowników zmian zatrudnionych w (...)), przy użyciu udostępnionych przez odwołującego materiałów, sprzętu i odzieży ochronnej, nie stanowi bowiem o tym, że zleceniodawcą ubezpieczonych był A. L.. Odwołujący pełnił bowiem wobec ubezpieczonych funkcję pracodawcy-użytkownika, wobec wiążącej go z agencjami pracy (...) umowy. W toku niniejszego postępowania A. L. w sposób przekonujący przedstawił okoliczności związane z zawarciem przez niego umowy z R.. Z jednej strony przemawiały za tym względy gospodarcze, tj. umożliwienie rozwoju firmy odwołującego, która w ciągu jedynie miesiąca od rozpoczęcia działalności otrzymała do wykonania zlecenia, których nie byłaby w stanie się podjąć przy wykorzystaniu jedynie własnych zasobów pracowniczych. Argumentacja ta jest o tyle uzasadniona, że materiał dowodowy wskazuje, że w okresie od 1 lutego 2012 r. do 31 marca 2013 r. z ramienia spółek (...) do odwołującego było oddelegowanych ponad stu pracowników. Przeprowadzenie rekrutacji na taką skalę, a w dalszej perspektywie obsługa kadrowa takiej liczby zleceniobiorców były wyzwaniem przekraczającym ówczesne zasoby kadrowe odwołującego, stąd zawarcie umowy z agencją pracy tymczasowej było zasadne. Z drugiej strony A. L. przekonująco argumentował, że o zawarciu umowy z R. 30 stycznia 2012 r. nie zadecydował wyłącznie czterdziestoprocentowy rabat w kosztach dotyczących płatności podatków i składek, jak sugerował w decyzjach i w odpowiedziach na odwołania organ rentowy, lecz fakt, że spółka działała legalnie i współpracowała z dużą
i wymagającą firmą, jaką jest D.. Z punktu widzenia odwołującego, spółka (...) była wiarygodnym godnym zaufania partnerem biznesowym.

W ocenie Sądu Okręgowego niesłuszne jest powołanie się przez organ rentowy na Wyrok Sądu Najwyższego z 19 stycznia 2016 r. I UK 28/15
i postanowienie Sądu Najwyższego z 30 marca 2016 r. I UK 21/16. Oba powyższe orzeczenia, choć również odnoszą się do spółek (...), to zapadły jednak
w innym stanie faktycznym. Dotyczyły bowiem sytuacji, gdy pracodawca zawarł
z agencją pracy tymczasowej umowę, w której uzgodniono, że dotychczasowi pracownicy pracodawcy zostaną przejęci w trybie art. 23 ¹ § 1 k.p. przez agencję,
a następnie oddelegowani do tego pracodawcy jako pracownicy tymczasowi.
W realiach niniejszego postępowania nie mamy do czynienia z taką sytuacją.
W sposób jednoznaczny wykazano bowiem, że żaden ze zleceniobiorców zainteresowanych w niniejszym postępowaniu nie był pracownikiem
ani zleceniobiorcą w (...) przed zawarciem umowy zlecenia z R.
czy KUK. Nie doszło zatem do sytuacji opisanej w przywołanych przez organ rentowy orzeczeniach Sądu Najwyższego, pozornego (i niedopuszczalnego) przejęcia pracowników w trybie art. 23 ¹ § 1 k.p. Osoby zawierające umowy zlecenia z R. i (...), a następnie delegowane do (...) jako pracodawcy użytkownika, miały świadomość, kto będzie pełnił funkcję ich pracodawcy, był im znany charakter zawieranej umowy oraz jakie będą okoliczności, warunki i przedmiot wykonywanych prac, a także jak będą kształtowały się zasady ich wynagradzania.

Zauważyć przy tym należy, że spółki (...) prowadziły dokumentację kadrowo-osobową swoich zleceniobiorców, to do pracowników tych spółek zleceniobiorcy zgłaszali dni wolne, zwolnienia lekarskie. Nie zajmowali się tym pracownicy kadr (...). Wypłatą wynagrodzeń, obliczaniem wysokości składek i podatków, wystawianiem zaświadczeń o zarobkach i druków (...) zajmowali się pracownicy spółek (...), również to te spółki dokonywały zgłoszeń zleceniobiorców do ubezpieczeń społecznych.

Zdaniem Sądu, biorąc pod uwagę okoliczności zawarcia umów zlecenia, sposób ich wykonywania oraz charakter łączącego strony stosunku prawnego, organ rentowy nie wykazał, że umowa z 30 stycznia 2012 r. między A. L. a R. była umową pozorną, a faktycznym zleceniodawcą ubezpieczonych M. S. (1), P. S. (1), K. D., A. P. (1), I. J., S. K., M. Z. (1) i J. S. był (...). Ze zgromadzonych dowodów wynika bowiem, że to spółka (...), a od 1 listopada 2013 r. KUK jako następca prawny, przez swoich zleceniobiorców realizowały postanowienia zawartej z A. L. umowy, poszukiwały zleceniobiorców celem oddelegowania do pracy w przedsiębiorstwie odwołującego, zawierały z nimi umowy i prowadziły sprawy kadrowe, wywiązując się z przyjętych obowiązków zapewnienia obsługi prac sezonowych.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone decyzje z 6 i 8 czerwca 2016 r. w odniesieniu do ubezpieczonych M. S. (1), P. S. (1), K. D., A. P. (1), I. J., S. K., M. Z. (1) i J. S., uznając, że ww. osoby jako wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług u płatnika składek (...) A. L. nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.

O kosztach postępowania Sąd orzekł kierując się zasadą odpowiedzialności
za wynik procesu wyrażoną w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i obciążył nimi organ rentowy jako stronę przegrywającą. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego została określona jako suma kwot odpowiadających wartości przedmiotu sporu w odniesieniu do poszczególnych odwołujących, tj. na podstawie § 2 pkt 2-4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800). Koszty zastępstwa w sprawie z odwołania dotyczącego M. S. (1) wynosiły 360,00 zł (wps – 1.194,12 zł), P. S. (1) – 360,00 zł (wps – 1.139,59 zł), K. D. – 1.200,00 zł (wps – 1.919,24 zł), A. P. (1) – 1.200,00 zł (wps – 4.084,26 zł), I. J. – 1.200,00 zł (wps – 2.295,56 zł), S. K. – 360,00 zł (wps – 1.175,13 zł), M. Z. (1) – 360,00 zł (wps – 582,25 zł), J. S. – 2.400,00 zł (wps – 5.945,80 zł).

O wynagrodzeniu kuratora adw. N. C. w punkcie 10 wyroku Sąd orzekł na podstawie § 1 ust. 1 i 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 536) w zw. z § 2-4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800).

SSO Renata Gąsior