Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 stycznia 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie, II Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR (del.) Mariusz Metera

Protokolant: Kinga Kosicka

po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

spraw połączonych

z powództwa T. Z.

przeciwko Skarbowi Państwa – Prezydentowi (...) W. zastępowanemu przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej

o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

oraz sprawy z powództwa K. M. (1) i K. P.

przeciwko Skarbowi Państwa – Prezydentowi (...) W. zastępowanemu przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej

o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

I.  oddala powództwo wniesione przez T. Z.;

II.  zasądza od powoda T. Z. na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 7200 zł (siedem tysięcy dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III.  oddala powództwo wniesione przez K. M. (1) i K. P.;

IV.  zasądza solidarnie od powodów K. M. (1) i K. P. na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 7200 zł (siedem tysięcy dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

V.  ustala, że nieuiszczone koszty sądowe w obydwu połączonych sprawach ponosi ostatecznie Skarb Państwa.

Sygn. akt II C 1005/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 24 stycznia 2018 roku

Powód T. Z., reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, w dniu 14 września 2015 roku, w sprawie o sygn. akt II C 1005/15, wystąpił z powództwem o zobowiązanie pozwanego Skarbu Państwa – Prezydenta (...) W. do złożenia oświadczenia woli, którego przedmiotem będzie wykupienie od powoda nieruchomości stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym (...), o powierzchni 2016 m2, położonej w W. – Dzielnica W. w rejonie ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie prowadzi księgę wieczystą (...), za cenę 900.000 zł. Powód wniósł o zasądzenie od pozwanego zwrotu koszów procesu.

W uzasadnieniu żądania pozwu wskazano, że jest powód jest właścicielem, w drodze spadkobrania, ww. nieruchomości, którą ojciec powoda W. Z. zakupił w dniu 5 sierpnia 1940 r. jako działkę budowlaną. Przeznaczenie przedmiotowej nieruchomości zostało zmienione na mocy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru części osiedla pod nazwą W. – A. uchwalonego przez (...) W. w dniu 15 września 1948 r. i od tej pory (...) utracił całkowicie możliwość korzystania z nieruchomości w sposób dotychczasowy. Plan z 1948 r. określał bowiem przeznaczenie całego obszaru objętego planem pod zalesienie z wykluczeniem możliwości korzystania za swoich nieruchomości w jakikolwiek sposób przez właścicieli legitymujących się prawem własności. Powód od 1991r., legitymując się postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku, występował wielokrotnie do właściwych organów administracji publicznej (...) W. z wnioskami o pozwolenie na budowę na przedmiotowej działce budynku mieszkalnego bądź letniskowego, o wydanie działki zamiennej lub wypłacenie odszkodowania za obniżenie wartości w związku ze zmianą przeznaczenia działki, ewentualnie wykupienie działki przez Skarb Państwa. W wyniku postępowań administracyjnych toczących się po kilka lat zapadły wyłącznie odmowne decyzje, z kolei droga sądowa okazała się dla powoda nieskuteczna ze względu na regulacje prawa materialnego, gdzie przesłanką negatywną w dochodzeniu roszczeń stał się upływ czasu. Dopiero wyrok TK z dnia 18 grudnia 2014r. w sprawie K 50/13, stwarza w ocenie powoda podstawy do wystąpienia przez niego z roszczeniem w oparciu o przepisy art. 2, art. 8 ust. 1 i 2 oraz art. 21 ust. 2 Konstytucji RP, a także art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w zw. z art. 87 i 91 Konstytucji RP. W ocenie powoda podstawę roszczenia stanowi również art. 36 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w takim zakresie, w jakim przyznaje właścicielom prawo występowania z roszczeniem o wykupienie nieruchomości, korzystanie z której stało się niemożliwe w związku z uchwaleniem planu miejscowego / k. 2-26/.

Natomiast w sprawie o sygn. akt II C 1147/15, powodowie K. M. (2) i K. P., reprezentowani przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, w dniu 20 października 2015 roku, wystąpili z powództwem o zobowiązanie pozwanego Skarbu Państwa – Prezydenta (...) W. do złożenia oświadczenia woli, zgodnie z którym:

a)  K. M. (1) sprzedaje Skarbowi Państwa – Prezydentowi (...) W. należące do niego prawo własności udziału w wysokości ¼ części nieruchomości stanowiącej działkę o numerze (...) o powierzchni 3.319 m2 położonej w W. – Dzielnica W. wchodzącej w skład kompleksu leśnego (...), dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie prowadzi księgę wieczystą (...), za cenę 350.000 zł;

b)  K. P. sprzedaje Skarbowi Państwa – Prezydentowi (...) W. należące do niej prawo własności udziału w wysokości ¼ części nieruchomości stanowiącej działkę o numerze (...) o powierzchni 3.319 m2 położonej w W. – Dzielnica W. wchodzącej w skład kompleksu leśnego (...), dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie prowadzi księgę wieczystą (...), za cenę 350.000 zł.

Powodowie wnieśli również o zasądzenie od pozwanego zwrotu koszów procesu. Uzasadniając żądanie pozwu, wskazali, że udziały we współwłasności ww. nieruchomości nabyli w drodze spadkobrania po swoich rodzicach W. M. i F. M., którzy zakupili w dniu 24 marca 1944 r. połowę udziałów w nieruchomości stanowiącej działkę budowlaną. Przeznaczenie przedmiotowej nieruchomości zostało zmienione pod zalesienie na mocy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru części osiedla pod nazwą W. – A. uchwalonego przez (...) W. w dniu 15 września 1948 r. i od tej pory właściciele nieruchomości – małżonkowie W. i F. M. utracili całkowicie możliwość korzystania z nieruchomości w sposób dotychczasowy. Powodowie legitymując się postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku, występowali do właściwych organów administracji publicznej (...) W. z wnioskami o odzyskanie przedmiotowej nieruchomości, zamianę, wykup lub odszkodowanie za obniżenie wartości w związku ze zmianą przeznaczenia nieruchomości, jednak bezskutecznie. Jednocześnie droga sądowa była dla powodów zamknięta ze względu na regulacje prawa materialnego, gdzie przesłanką negatywną w dochodzeniu roszczeń stał się upływ czasu. Dopiero wyrok TK z dnia 18 grudnia 2014 r. w sprawie K 50/13, stwarza podstawy do wystąpienia przez powodów z roszczeniem w oparciu o przepisy art. 2, art. 8 ust. 1 i 2 oraz art. 21 ust. 2 Konstytucji RP, a także art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w zw. z art. 87 i 91 Konstytucji RP. Podstawę roszczenia stanowi również art. 36 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w takim zakresie, w jakim przyznaje właścicielom prawo występowania z roszczeniem o wykupienie nieruchomości, korzystanie z której stało się niemożliwe w związku z uchwaleniem planu miejscowego /k. 2-24 akt II C 1147/15/.

Pozwany Skarb Państwa, reprezentowany przez Prezydenta (...) W., zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa (obecnie Rzeczypospolitej Polskiej), składając odpowiedź na pozew w każdej z ww. spraw wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powodów na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, a zwrotu pozostałych kosztów procesu na rzecz Skarbu Państwa reprezentowanego przez Prezydenta (...) W..

Strona pozwana podniosła, że zdarzenie, z którym strona powodowa wiąże roszczenie miało miejsce przed uchwaleniem Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997r., a także przed ratyfikowaniem przez Polskę Protokołu nr 1 do Konwencji z 1950r. o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, a jednocześnie przepisy prawa obowiązujące w dacie zdarzenia nie przyznawały roszczenia odszkodowawczego, ani roszczenia o wykup. Zatem nie można wywodzić takiego roszczenia z obowiązujących aktualnie Konstytucji RP, czy Konwencji. Podobnie, powoływanie się na obowiązujące aktualnie ustawodawstwo w zakresie możliwości ubiegania się o wykup nieruchomości bądź odszkodowanie za zmniejszenie jej wartości jest o tyle niecelowe, że przepisy te nie znajdują zastosowania do zdarzenia, z którym powodowie wiążą obniżenie wartości nieruchomości. Zmiana przeznaczenia nieruchomości, która nastąpiła w planie miejscowym z 1948 r. była utrzymywana w kolejnych planach miejscowych z roku 1982 i 1992, a obecnie dla terenu, na którym zlokalizowana jest przedmiotowa nieruchomość brak jest aktualnego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Jednocześnie, zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia nr 13 Wojewody (...) z dnia 4 kwietnia 2005 r. w sprawie (...), w rejonie którego położona jest nieruchomość leśna oznaczona jako działka nr (...) oraz jako działka nr (...), w Parku zakazuje się budowania nowych obiektów budowlanych w pasie o szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem obiektów służących turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej. Zatem co do pozostałych nieruchomości rozporządzenie nie wprowadza zakazu budowy. Skarb Państwa nie posiada również przedmiotowej nieruchomości, a las może stanowić prywatną własność i właściciel może z niego korzystać. Dodatkowo zgłoszone roszczenie należy uznać za przedawnione / k. 210-215; k. 141-146 akt II C 1147/15/.

Postanowieniem z dnia 25 sierpnia 2016 r. Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie połączył sprawę II C 1147/15 ze sprawą II C 1005/15 do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia / e-protokół z dnia 25 sierpnia 2016 r. w sprawie II C 1147/15/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

T. Z. (powód) jest właścicielem, w drodze spadkobrania po swoim ojcu W. Z., niezabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o pow. 0,2065 ha, położonej w W. - Dzielnica W., obręb ewidencyjny (...), (...), dla której prowadzona jest przez Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa księga wieczysta nr (...). Ojciec powoda W. Z. zakupił ww. nieruchomość w dniu 5 sierpnia 1940 r. jako działkę budowlaną na podstawie umowy z Państwowym Bankiem Rolnym, sporządzonej w formie aktu notarialnego. Przy tym wówczas nieruchomość była oznaczona ewidencyjnie jako działka nr (...) o pow. 0,2066 ha, przeznaczona pod indywidualne budownictwo mieszkaniowe, zgodnie z Szczegółowym planem sytuacyjnym projektowanego zabudowania części gruntów Leśnictwa (...), wydzielonych z (...) pod nazwą W. - A., w gminie W., powiecie (...) położonych, uchwalonym przez Wydział Powiatowy Sejmiku (...) w dniu 1 września 1933 r., zatwierdzonym przez Wojewodę (...) w dniu 23 czerwca 1934r. - zgodnie z art. 33 pkt b rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928r. o prawie budowlanym i zabudowaniu osiedli / odpis zwykły księgi wieczystej (...) k. 36; wypis z rejestru gruntów według stanu na dzień 12.11.2014 r. k. 37; zaświadczenie Nr (...) Prezydenta (...) W. z dnia 17.06.2015r. k. 38; pismo Zrzeszenia (...) Państwowego Banku Rolnego Zarząd Główny z dnia 07.01.1939 r. k. 39; akt notarialny sporządzony w dniu 5.08.1940r. k. 40-49; zaświadczenie Sądu Grodzkiego w Warszawie z dnia 23.03.1949r. k.50; odpis postanowienia Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 19.11.1990r. k. 51; skrócony odpis z księgi wieczystej KW nr (...) k. 52; mapa wyrys z mapy ewidencyjnej k. 53-54;sekcja III - szczegółowego planu sytuacyjnego projektowanego zabudowania części gruntów Leśnictwa (...) k. 151; sekcja VI szczegółowego planu sytuacyjnego projektowanego zabudowania os. (...) k. 152; sekcja VII szczegółowego planu sytuacyjnego projektowanego zabudowania części gruntów Leśnictwa (...) k. 153; plan rozparcelowanych gruntów k. 304; wyciąg z dokumentów do dziejów (...) Nieruchomości Ziemskiej k. 306-310; przesłuchanie powoda T. Z., e-protokół z dnia 24.01.2018 r.)

K. M. (1) i K. P. (powodowie) są współwłaścicielami, w drodze spadkobrania po swoich rodzicach - W. M. i F. M., każdy w ¼ części nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o pow. 0,3319 ha, położonej w W. - Dzielnica W., obręb ewidencyjny (...), nazwa (...), dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie prowadzi księgę wieczystą nr (...). Pozostały udział wynoszący 1/2 części nieruchomości należy do E. T.. Zgodnie z informacją w ewidencji gruntów, działka nr (...) jest działką leśną.

Rodzice powodów - W. M. i F. M. zakupili połowę udziałów w ww. nieruchomości, stanowiącej działkę budowlaną, w dniu 24 marca 1944 r. na podstawie umowy z A. hrabią B., sporządzonej w formie aktu notarialnego. W dniu 24 marca 1944 r. ww. nieruchomość stanowiła działkę oznaczoną numerem ewidencyjnym (...) o pow. 0,3319 ha, przeznaczoną pod indywidualne budownictwo mieszkaniowe, zgodnie ze szczegółowym planem sytuacyjnym projektowanego zabudowania części gruntów Leśnictwa (...), wydzielonych z (...) pod nazwą W. - A., w gminie W., powiecie (...) położonych, uchwalonym przez Wydział Powiatowy Sejmiku (...) w dniu 1 września 1933r., zatwierdzonym przez Wojewodę (...) w dniu 23 czerwca 1934 r. oraz zgodnie z planem parcelacyjnym sporządzonym w 1935 roku przez mierniczego przysięgłego M. C., zatwierdzonym przez Starostwo Powiatowe W. w dniu 18 maja 1937 r.

( dokumenty w aktach II C 1147/15: odpis zwykły księgi wieczystej (...) k. 30; wypis z rejestru gruntów według stanu na dzień 8.10.2015 r. k. 31; wydruk z mapy zasadniczej k. 32; wydruk z mapy ewidencyjnej k. 33; postanowienie SR w Lubartowie z dnia 26.02.1991 r. k. 33; postanowienie SR w Lublinie z dnia 23.10.1997 r. k. 33; kwit nr (...) z dnia 03.08.1948 r. k. 34; szczegółowy plan sytuacyjny projektowanego zabudowania części gruntów Leśnictwa (...) k. 35; ogólny projekt regulacji, sekcja VII W.- A. k. 36; część szczegółowego planu sytuacyjnego projektowanego zabudowania części gruntów Leśnictwa (...) k. 37; plan rozparcelowanych gruntów z oznaczeniem zabudowy (...) k. 38; odpis wypisu aktu notarialnego Nr repertorium 408 z dnia 24.03.1944 r. k. 39-42; wypis z rejestru gruntów według stanu na dzień 28.11.2013r. k. 68; wypis i wyrys z rejestru gruntów według stanu na dzień 13.02.2014 k. 69; zawiadomienie z dnia 08.04.2014 r. SR dla Warszawy Mokotowa w Warszawie wraz z zawiadomieniem z dnia 05.05.2014 r. o sprostowaniu usterki wpisu, k. 71-73; zawiadomienie z dnia 28.04.2014 r. Biura Geodezji i (...) W. wraz z wypisem z rejestru gruntów, k. 74-75; plan rozparcelowanych gruntów k. 304)

(...) W. w dniu 15 września 1948 r., na podstawie art. 5 ust. 2 dekretu z dnia 2 kwietnia 1946 r. o planowanym zagospodarowaniu przestrzennym kraju (Dz. U. Nr 16, poz. 109 z późn. zm.), ustawy z dnia 3 lipca 1947 r. o odbudowie m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 52, poz. 268 z późn. zm.) oraz wydanego na postawie art. 13 ust. 1 tej ustawy rozporządzenia Ministra Odbudowy z dnia 11 grudnia 1947 r. w sprawie trybu postępowania przy sporządzaniu planów zagospodarowania przestrzennego dla obszaru m. st. Warszawy i Warszawskiego Zespołu Miejskiego oraz zawieszenia rozpatrywania wniosków o zmianę przeznaczenia terenów i dokonywania inwestycji na tym obszarze (Dz. U. Nr 74, poz. 479 z późn. zm.) podjęła uchwałę w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru części osiedla pod nazwą W. – A., o czym obwieszczono w Monitorze Polskim z 1948 r., nr 71, poz. 611. Zgodnie z powyższym planem obszar obejmujący nieruchomości powodów przeznaczony został pod zalesienie. W konsekwencji dokonanej zmiany przeznaczenia ww. nieruchomości i uznania zabudowy za niedopuszczalną, zaprzestano obciążania właścicieli podatkiem od nieruchomości stanowiącej działkę nr ew. 38 w M.. W kolejnych planach zagospodarowania przestrzennego nie zmieniło się też przeznaczenie nieruchomości powodów, utrzymując ich przeznaczenie pod zalesienie. W szczególności w planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego (...) W. zatwierdzonym uchwałą Rady Narodowej (...) W. nr 57 z dnia 6 grudnia 1982 r. ww. nieruchomości przeznaczone były pod lasy i parki leśne z wiodącą funkcją leśną. Natomiast obowiązujący do dnia 31 grudnia 2003 r. miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego (...) W., zatwierdzony przez Radę (...) W. w dniu 28 września 1992 r. uchwałą Nr (...) zaliczył obszar, na którym położone są nieruchomości powodów do strefy ekologicznej miasta, oznaczonej literą (...), dla której w rozdziale 10 plan ustalał min.: zakaz tworzenia nowych zespołów budownictwa mieszkaniowego, zakaz uszczuplania zwartych kompleksów lasów i gruntów leśnych, nakaz traktowania wszelkich inwestycji, jako mogących spowodować pogorszenie stanu środowiska (w rozumieniu § 4 pkt 2 i § 5 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie podziału inwestycji oraz zakresu i trybu ustalania ich lokalizacji z dnia 27 czerwca 1985 r., Dz.U. Nr 31, poz. 140). Jednocześnie plan ten w rozdziale nr 16 ustalał objęcie wszystkich lasów na terenie (...) W. statusem „lasów ochronnych", dopuszczając możliwość pozbawienia ich takiego statusu w obszarze stref funkcjonalnych innych niż strefa ekologiczna oraz w obszarze (...) w granicach określonych na rysunku planu, a dotyczących Z. i W..

Uchwałą Rady Narodowej (...) W. z dnia 17 grudnia 1987 r. został utworzony (...), którego część stanowi kompleks leśny „(...)” obejmujący ww. nieruchomości. Obecnie status prawny (...) określony jest przez rozporządzenie nr 13 Wojewody (...) z dnia 4 kwietnia 2005 r. w sprawie (...) opisujące m.in. granice Parku oraz zakazy obowiązujące na jego obszarze. Jednocześnie decyzją Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 18 listopada 1996 r. przekazano lasy i grunty leśne, w tym działki powoda, w bezterminowe i bezpłatne użytkowanie (...) W.. Obecnie dla terenu, na którym zlokalizowane są ww. nieruchomości brak jest aktualnego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

( reprodukcja planu sytuacyjnego i wysokościowego oraz planów parcelacyjnych k. 154; reprodukcja fragmentu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uchwalonego dnia 15 września 1948r. przez (...) W. k. 155; pismo Urzędu Dzielnicy P. w W. z dnia 19.02.1992r. k. 58; wyciąg z miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego (...) W., zatwierdzonego przez Radę (...) W. w dniu 28.09.1992r. uchwałą Nr (...) k. 133-142; decyzja Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 18.11.1996 r. k. 143-145; statut (...) Miejskich - (...) k. 146-147; dokumenty w aktach II C 1147/15: reprodukcja planu sytuacyjnego i wysokościowego wykonanego w roku 1947 k. 43; wyciąg z miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego (...) W. zatwierdzonego przez Radę (...) W. w dniu 28.09.1992 r. k. 44-53; zaświadczenie Prezydium Rady Narodowej w (...) W. z dnia 30.01.1954 r., k. 54; decyzje z dnia 10.11.1954 r., k. 55-57; odpis zaświadczenia Prezydium Rady Narodowej w (...) W. z dnia 11.02.1956 r., k. 58; pismo Prezydenta (...) W. z dnia 23.02.2017 r. k. 392)

Powód T. Z. od 1991 roku, legitymując się postanowieniem Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 19 listopada 1990r., sygn. akt II Ns 1912/90 o stwierdzeniu nabycia spadku po W. Z. i zaświadczeniem z Księgi Wieczystej Nr (...), bezskutecznie występował do właściwych organów administracji publicznej (...) W. z wnioskami o pozwolenie na budowę na działce budynku mieszkalnego bądź letniskowego, o wydanie działki zamiennej o podobnych charakterystykach lub wypłacenie odszkodowania za drastyczne obniżenie jej wartości w związku z zmianą jej przeznaczenia, ewentualnie wykupienie działki przez Skarb Państwa. Powód występował również do Rzecznika Praw Obywatelskich w ww. sprawach.

( wniosek T. Z. z dnia 07.10.1991r. k. 55; pismo z dnia 18.11.1991r. k. 56; pismo powoda z dnia 30.01.1992r. k. 57; pismo Urzędu Dzielnicy P. w W. z dnia 19.02.1992r. k. 58; decyzja Burmistrza Dzielnicy P. z dnia 19.02.1992r. k. 59; odwołanie z dnia 04.03.1992 r. k. 60; pismo powoda z dnia 03.04.1992r. k. 61; decyzja nr (...) Wojewody (...) z dnia 18.05.1992 r. k. 62; skarga powoda do NSA z dnia 29.05.1992 r. k. 63; odpowiedź na skargę z dnia 03.06.1992r. k. 64; wyrok NSA w Warszawie z dnia 23.12.1992r. k. 65-67; decyzja nr (...) Wojewody (...) z dnia 11.03.1993 r. k. 68; pismo z dnia 24.03.1993r. k. 69; pismo z dnia 06.04.1993r. k. 70; pismo Naczelnika Wydziału (...) Urzędu Dzielnicy - Gminy W. P. z dnia 10.05.1993r. k. 71; pismo Naczelnika Wydziału (...) - P. w W. z dnia 01.04.1993 r. k. 72; decyzja nr (...) Burmistrza Dzielnicy - Gminy W. P. w W. z dnia 24.05.1993r. k. 73; decyzja Wojewody (...) nr (...) z dnia 25.08.1993 r. k. 74; decyzja nr (...) Burmistrza Dzielnicy - Gminy W. P. z dnia 06.04.1993r. k. 75; decyzja Wojewody (...) nr (...) z dnia 25.06.1993 r. k. 76; decyzja nr (...) Burmistrza Dzielnicy - Gminy W. P. z dnia 28.07.1993r. k. 77-79; decyzja Wojewody (...) nr (...) z dnia 22.11.l993 r. k. 80; wyrok NSA z dnia 10.01.1995 r. z uzasadnieniem k. 81-82; wniosek powoda z dnia 12.06.1995r. o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu k. 83; pismo Urzędu Gminy W. - W. z dnia 21.07.1995 r. k. 84; wniosek powoda z dnia 25.09.1995r. o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu k. 85; decyzja nr (...) Burmistrza Gminy W. - W. z dnia 11.03.1996 r. k. 86; decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia 25.06.1996r. z uzasadnieniem k. 87-89; decyzja Burmistrza Gminy W.-W. Nr (...) z dnia 29.09.1997 r. k. 90-93; wniosek powoda z dnia 19 marca 2001r. k. 94; pismo Urzędu Gminy W. - W. z dnia 18.04.2001r. k. 95; pismo Urzędu Dzielnicy - Gminy W. P. z dnia 28.07.1993r. k. 96; pismo powoda z dnia 17.12.1993r. k. 97; pismo Urzędu Wojewódzkiego w W. z dn. 31.12.1993r. k. 98; pismo Burmistrza Dzielnicy - Gminy W. P. z dnia 18.01.1994 r. k. 99; pismo powoda z dnia 22.02.1994r. k. 100; pismo Urzędu Wojewódzkiego w W. z dnia 16.03.1994r. k. 101; pismo Urzędu Rejonowego w W. z dnia 29.03.1994 r. k. 102; wniosek powoda z dnia 12.06.1995r. k. 103; pismo NSA w W. z dnia 23.06.1995r. k. 104;pismo Burmistrza Gminy W. - W. z dnia 12.07.1995r. k. 105; pismo NSA w W. z dnia 19.09.1995r. k. 106; pisma Kierownika Urzędu Rejonowego w W. z dnia 01.04.1997 r. k. 107-108; pismo powoda z dnia 15.04.1997r. k. 109; postanowienie NSA w Warszawie z dnia 05.08.1997r. z uzasadnieniem k. 110-111; pismo Kierownika Referatu (...) Skarbu Państwa Urzędu Rejonowego w W. z dnia 12.09.1997 r. k. 112; pismo powoda z dnia 20.10.1997r. k. 113; pismo Kierownika Urzędu Rejonowego w W. z dnia 14.11.1997 r. k. 114; pismo powoda z dnia 20.01.1998 r. k. 115-116; pismo Dyrektora Wydziału Geodezji Urzędu Wojewódzkiego w W. z dnia 09.02.1998r. k. 117; pismo powoda z dnia 20.02.1998r. k. 118; pismo Kierownika Urzędu Rejonowego w W. z dnia 27.02.1998 r. k. 119; pismo powoda z dnia 27.01.1999r. k. 120; pismo Starostwa Powiatu (...) z dnia 15.03.1999 r. k. 121; pismo powoda z dnia 24.03.1999r. k. 122; pismo Starostwa Powiatu (...) z dnia 30.04.1999 r. k. 123; pismo powoda z dnia 27.10.1999r. k. 124; pismo Starostwa Powiatu (...) z dnia 06.12.1999 r. k. 125; wniosek powoda z dnia 20.12.1999r. k. 126; pismo z dnia 10.02.2000 r. k. 127; pismo Dyrektora Wydziału Geodezji i (...) Urzędu Wojewódzkiego w W. z dnia 04.02.2000r. k. 128; pismo z dnia 10.07.2001r. Starostwa Powiatu (...) k. 129; pismo Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 23.07.1993r. k. 130-131; pismo Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 25.08.2003r. k. 132; przesłuchanie powoda T. Z., e-protokół z dnia 24.01.2018 r.)

Powodowie K. M. (1) i K. P., legitymując się postanowieniem Sądu Rejonowego w Lubartowie z dnia 26 lutego 1991 r., sygn. akt Ns. 39/91 o stwierdzeniu nabycia spadku po F. M., a także postanowieniem Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 23 października 1997r ., sygn. akt II Ns 2633/97, o stwierdzeniu nabycia spadku po W. M., bezskutecznie występowali do właściwych organów administracji publicznej (...) W. z wnioskami o odzyskanie nieruchomości, zamianę, wykup, lub odszkodowanie za obniżenie jej wartości w związku ze zmianą jej przeznaczenia. Ostatnio w piśmie z dnia 15 maja 2014 r. pełnomocnik powodów wystąpił do Skarbu Państwa – Prezydenta (...) W. z żądaniem wypłacenia odszkodowania w wysokości 995.700 zł za połowę udziałów w nieruchomości.

( dokumenty w aktach II C 1147/15: obwieszczenie, k. 59; pismo Burmistrza Dzielnicy - Gminy W. - P. z dnia 04.12.1992r., k. 60-61; pismo Urzędu Gminy W. - W. z dnia 30.10.1998r., k. 62; pismo Kierownika Urzędu Rejonowego w W. z dnia 08.12.1998 r., k. 63; pismo z dnia 22.03.2000 r., k. 64; pismo Urzędu Gminy W. - W. z dnia 21.07.2000r., k. 65; pisma Starostwa Powiatu (...) z dnia 28.11.2000r., 66-67; wezwanie z dnia 15.05.2014r. k. 76-81; pismo Naczelnika Wydziału (...) Skarbu Państwa Biura (...) W. z dnia 28 maja 2014r., k. 82; pismo Naczelnika Wydziału (...) Skarbu Państwa Biura (...) W. z dnia 28 maja 2014r. k. 83)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie ww. dokumentów, których prawdziwość i autentyczność nie była kwestionowana przez strony, a Sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu. Ponadto Sąd oparł się na dowodzie z przesłuchania powoda T. Z. uznając zeznania powoda za wiarygodne, bowiem są zasadniczo spójne, logiczne oraz korelują z pozostałym materiałem dowodowym. W rozpoznawanych sprawach Sąd dopuścił także dowód z opinii innego biegłego J. S., ostatecznie jednak opinia biegłego okazała się nieprzydatna z przyczyn, o których mowa w dalszej części uzasadnienia.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, żądania pozwów w obydwu połączonych do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawach II C 1147/15 oraz II C 1005/15 nie zasługiwały na uwzględnienie z przyczyn, o których mowa poniżej.

Odnosząc się do powołanych jako podstawa roszczeń przepisów art. 2, art. 8 ust. 1 i 2 oraz art. 21 ust. 2 Konstytucji RP, a także art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w zw. z art. 87 i 91 Konstytucji RP wskazać na wstępie należy, że ponieważ Konstytucja zawiera jedynie normy o podstawowym charakterze i wymagają one uzupełnienia oraz konkretyzacji w normach niższego rzędu, przede wszystkim ustawowych, to dla organów prawotwórczych wynika z tego obowiązek wydawania aktów prawnych rozwijających postanowienia Konstytucji. Bezpośrednie stosowanie konstytucji w formie aktów indywidualnych i konkretnych (orzeczeń sądów, decyzji organów administracji publicznej i innych aktów tego typu), polegające na tym, że sąd lub inny podmiot stosujący prawo opiera swoje rozstrzygnięcie wprost na postanowieniach Konstytucji i to one są podstawą prawną wydanego rozstrzygnięcia indywidualnego bez potrzeby sięgania do ustawy, z uwagi na swoisty charakter norm struktury konstytucji, ich dużą ogólność, niekiedy niedookreśloność, luki konstrukcyjne, wymaga zaś spełnienia warunku w postaci braku w danej materii przepisów ustawowych, które wymagałyby zastosowania (zob. L. Garlicki, Bezpośrednie stosowanie konstytucji, [w:] Konstytucja RP w praktyce, Warszawa 1999, s. 41; podobnie TK w wyroku z 28 listopada 2001 r., K 36/01). Innymi słowy dla bezpośredniego stosowania konstytucji sensu stricto konieczne jest istnienie luki w regulacji podkonstytucyjnej – tzn. brak regulacji ustawowej.

Przepisy Konstytucji RP oraz Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności nie zawierają norm pozwalających na skonstruowanie na ich podstawie roszczenia o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli. Przepis, który mógłby stanowić podstawę tego rodzaju roszczenia powinien wprost wskazywać jaki podmiot jest zobowiązany do złożenia jakiego konkretnie oświadczenia woli.

Każdy z pozwów wniesionych w rozpoznawanych sprawach dotyczy zaszłości powstałych w 1948 r., od kiedy to, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania, działki powodów podlegały zalesieniu. Po tej dacie następowały zmiany stanu prawnego wpływające na uprawnienia właścicieli dotkniętych działaniem przepisów regulujących ochronę środowiska, jak też planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Na skutek wejścia w życie w latach 40. XX wieku powyższych uregulowań miejscowego planu zagospodarowania zmieniło się przeznaczenie nieruchomości, które pierwotnie miały być przeznaczone pod budowę mieszkaniową. Obowiązujące wówczas przepisy te nie przewidywały możliwości wykupienia od właścicieli nieruchomości, które objęte zostały ograniczeniami. W szczególności podstawy takiej nie stwarzało rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. - Kodeks zobowiązań (Dz. U. Nr 82, poz 598 ze zm.) w art. 62 § 3. Następnie wyłączenie możliwości zabudowy nieruchomości zostało usankcjonowane w kolejnych aktach prawnych. Późniejsze przepisy umożliwiły jednak właścicielom nieruchomości objętych takimi ograniczeniami dochodzenie roszczeń w powyższym zakresie.

W tym miejscu rozważania rozpocząć należy od analizy art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. z 1980 r. Nr 3, poz. 6; t. j. 1994 r., Nr 49, poz. 196, ze zm.), który w pierwotnym brzmieniu określał stany, w których właściciel nieruchomości mógł żądać wykupu lub zamiany nieruchomości na inną, co uzależnione było od jej położenia w strefie ochronnej (art. 71 ust. 1) lub na obszarze objętym ochroną, o której mowa w art. 72, albo na terenach zieleni miejskiej lub w obrębie parku wiejskiego. Łączyło się to z tym, że korzystanie z nieruchomości w dotychczasowy sposób związane byłoby z istotnymi ograniczeniami lub utrudnieniami. Ustawodawca z dniem 1 stycznia 1998 r. zmienił treść przepisu, nie zmieniając zakresu określającego zmiany w sposobie korzystania, uprawniające do wystąpienia z roszczeniem o wykup, pozostawił zwrot „korzystanie z niej w sposób dotychczasowy byłoby związane z istotnymi ograniczeniami lub utrudnieniami”. Ustawa ta utraciła moc z dniem 1 października 2001 r., a w zastępującej ją ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 ze zm.) analogiczny przepis art. 129 ust. 1 rozszerzył stany faktyczne, w których właścicielowi przysługuje roszczenie o wykup nieruchomości w ten sposób, że ustawa ta wprowadziła niewystępujące w poprzednim stanie prawnym rozróżnienie na korzystanie z nieruchomości w dotychczasowy sposób od korzystania z nieruchomości zgodnie z dotychczasowym jej przeznaczeniem. Ustawodawca rozszerzył zatem zakres stosowania przepisu. Jednocześnie przepis art. 129 ust. 4 ustawy - Prawo ochrony środowiska określił termin, w którym właściciel może wystąpić z roszczeniem wynikającym z ust. 1-3 art. 129 tej ustawy. Termin ten wynosi dwa lata od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. Początek biegu terminu rozpoczyna się od wejścia w życie rozporządzenia lub aktów prawa miejscowego, które mogą obejmować znaczne obszary, w związku z tym podkreślenia wymaga, że nie każda ich zmiana rozpoczyna bieg nowego termin do wystąpienia z roszczeniami uregulowanymi w art. 129 ust. 1-3 u.p.o.ś., a jedynie taka nowelizacja, bądź zmiana, która dotyczy danej nieruchomości. Niewątpliwie od wejścia w życie aktów prawnych wprowadzających zalesienie terenu, a następnie objęcie go ochroną parkową upłynęło ponad dwa lata, a późniejsze zmiany aktów prawnych nie wpływały w żadnym razie na sytuację nieruchomości powodów. Art. 129 ust. 4 prawa ochrony środowiska łącznie z art. 8 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085), który stanowi, że do roszczeń związanych z ograniczeniami sposobu korzystania z nieruchomości w związku z ochroną zasobów środowiska, powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe, a roszczenia te przedawniają się z dniem 30 czerwca 2004 r., wyznaczył granice czasowe do wystąpienia z tymi roszczeniami. Odnosząc to do okoliczności sprawy, bezsporne było, że powodowie w terminie powyższym nie wystąpili do Sądu z odpowiednimi roszczeniami.

Podsumowując, wprawdzie podstawą roszczeń powodów nie mógł być art. 129 u.p.o.ś., jeśli uwzględni się daty wydania aktów prawnych dotyczących nieruchomości powodów oraz datę wystąpienia z roszczeniami. Podstawę taką wprowadził natomiast art. 8 ustawy wprowadzającej ustawę o ochronie środowiska uległo przedawnieniu w dniu 30 czerwca 2004 r. Przepis ten zawiera bowiem regulację umożliwiającą dochodzenie roszczeń, które powstały w okresie obowiązywania ustawy z 1980 o ochronie i kształtowaniu środowiska, jak też dotyczy roszczeń wynikających z wcześniejszych regulacji prawnych, które nie zawierały przepisów umożliwiających ich dochodzenie. Nieruchomości powodów zostały objęte ograniczeniami wynikającymi z ochrony przyrody na podstawie przepisów obowiązujących przed wejściem w życie ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska z 1980 r., a zarazem ograniczenia te odpowiadają przesłance z art. 84 ww. ustawy. Przepis art. 8 ustawy wprowadzającej nie daje podstawy do różnicowania sytuacji wprowadzenia ograniczeń w czasie obowiązywania ustawy z 1980 r., z ograniczeniami wprowadzonymi wcześniej, jeśli trwały po wejściu w życie tej regulacji. W konsekwencji w świetle powołanych przepisów nie występuje luka w regulacji podkonstytucyjnej. Odrębną kwestią jest natomiast, że z dniem 30 czerwca 2004 r. nastąpiło przedawnienie możliwości dochodzenia ww. roszczeń pomimo otwarcia do tego drogi przez ustawodawcę ustawą wprowadzającą. Takie postępowanie ustawodawcy było racjonalne, gdyż umożliwiało osobom poprzednio nie mającym roszczenia w pewnym, krótkim czasie wystąpienie z roszczeniami mającymi swe źródło w odległych czasowo okresach. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 marca 2009 r. (I CSK 312/08) szczegółowo wywiódł zasadność takiej wykładni tego przepisu. W rozpoznawanych sprawach, jak już wcześniej wskazano, strona pozwana podniosła zaś zarzut przedawnienia.

W dalszej mierze wskazać również należy, że przepis art. 64 k.c. nie stanowi samoistnej podstawy kreowania obowiązku złożenia oznaczonego oświadczenia woli, lecz jest prawną podstawą przymusowej realizacji tego obowiązku wynikającego z innych źródeł i określa skutki prawne wynikające ze stwierdzenia istnienia takiego obowiązku. Zobowiązanie do złożenia przez pozwanego postulowanego przez powoda oświadczenia woli może wynikać ze źródeł o różnym charakterze, a więc z ważnej czynności prawnej lub innego źródła zobowiązania, w tym przepisu ustawy, których zbadanie i ocena jest obowiązkiem sądu rozstrzygającego o tym żądaniu. Natomiast zgodnie z art. 353 ¹ k.c., strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Tylko w wyjątkowych przypadkach Sąd uprawniony jest nakazać stronie zawarcie umowy o określonej treści, z konkretnym partnerem - jeśli obowiązek zawarcia takiej właśnie umowy ciąży na pozwanym z mocy przepisów prawa. Zobowiązanie danego podmiotu do złożenia oświadczenia woli o zawarciu umowy może zatem nastąpić wyłącznie w razie spełnienia się wszystkich niezbędnych przesłanek wskazanych w normie prawnej, z której obowiązek złożenia oświadczenia woli wynika, a ponadto, treść nakazanego przez Sąd oświadczenia woli musi mieć podstawy w tymże prawnym unormowaniu. Na tym tle trudno uznać, aby powołane przez powodów przepisy Konstytucji stanowiły normy, które wyznaczają określonym podmiotom nakaz świadczenia na rzecz innego podmiotu.

Ponadto, podstawy kreowania obowiązku złożenia oznaczonego oświadczenia woli powodowie mogą poszukiwać w powołanym już w każdym z pozwów przepisie art. 36 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1073, „u.p.z.p.”). Przy czym, co oczywiste, pożądany przez powodów skutek może nastąpić tylko w razie równoczesnego istnienia wszystkich przesłanek wskazanych w art. 36 ust. 1 pkt 2 u.p.z.p., co jednak w rozpoznawanych sprawach nie nastąpiło.

W powyższym zakresie istotne znaczenie ma powołany przez powodów wyrok TK z dnia 18 grudnia 2014 r. (K 50/13), w którym TK stwierdził, że art. 36 ust. 1 u.p.z.p. jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji oraz z wyrażoną w art. 2 Konstytucji zasadą sprawiedliwości społecznej, przez to że pomija roszczenia właścicieli, których nieruchomości zostały objęte rezerwą planistyczną sprzed 1995 r., jeśli rezerwa ta została utrzymana w miejscowych planach uchwalonych pod rządem ustawy z 2003 r. - w zakresie, w jakim wyłącza roszczenie właścicieli lub użytkowników wieczystych, których nieruchomości zostały przeznaczone na cel publiczny w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego obowiązującym 31 grudnia 1994 r., jeśli takie przeznaczenie zostało utrzymane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uchwalonym pod rządem aktualnie obowiązującej ustawy. TK zauważył przy tym, że gdyby nie postanowienie aktualnie obowiązującego planu miejscowego, przejmujące wcześniej określone przeznaczenie danej nieruchomości, nieruchomość ta byłaby zwolniona, co oznaczałoby odzyskanie przez właściciela pełni władztwa faktycznego i prawnego nad przedmiotem swego prawa.

W powyższym wyroku TK nie zastosował skutku derogacyjnego i ocenił wadliwość analizowanego przepisu w kontekście tzw. zaniechania ustawodawczego, dla którego usunięcia należy uzupełnić wadliwą normę w przyszłym akcie prawnym (co – jak wynika z pism złożonych w toku sprawy – do chwili obecnej nie nastąpiło). Trybunał przypomniał w związku z tym, że stosujące prawo sądy orzekające po jego wyroku powinny same rozstrzygać nasuwające się wątpliwości interpretacyjne i aplikacyjne w taki sposób, aby umożliwić wierność konstytucyjnym standardom ochrony prawa jednostki, ponieważ do takiego postępowania zobowiązuje je art. 8 Konstytucji, końcowo zaś zastrzegł, że stanowiąc przepisy przywracające konstytucyjnie gwarantowaną, równą ochronę własności i poszanowanie zasady sprawiedliwości społecznej, ustawodawca przede wszystkim musi je tak ukształtować, by zapobiec nieuzasadnionemu wykorzystywaniu roszczeń przez osoby skupujące nieruchomości objęte rezerwą planistyczną po zaniżonych cenach, w celach spekulacyjnych. Ochrona może się ograniczyć tylko do właścicieli najbardziej dotkniętych rezerwą planistyczną, tj. tych, którzy w przeszłości zamanifestowali swój zamiar korzystania z nieruchomości w określony sposób przez wystąpienie do odpowiedniej władzy o pozwolenie na budowę.

Powyższe uwagi TK można w konsekwencji uznać za wskazówki dotyczące obecnej wykładni art. 36 u.p.z.p., a jednocześnie wynika z nich, że art. 36 ust. 1 pkt 2 u.p.z.p. może stanowić w rozpoznawanych sprawach źródło zobowiązania do wykupienia nieruchomości przy spełnieniu wszystkich przesłanek wskazanych w powołanym przepisie.

Przy uwzględnieniu uwag TK godzi się z kolei zauważyć, że ochrona przewidziana w art. 36 ust. 1 u.p.z.p. dotyczy właścicieli lub użytkowników wieczystych, których nieruchomości zostały przeznaczone na cel publiczny w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego obowiązującym 31 grudnia 1994 r., jeśli takie przeznaczenie zostało utrzymane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uchwalonym pod rządem aktualnie obowiązującej ustawy. Jak wskazał TK, gdyby nie postanowienie aktualnie obowiązującego planu miejscowego, przejmujące wcześniej określone przeznaczenie danej nieruchomości, nieruchomość ta byłaby zwolniona, co oznaczałoby odzyskanie przez właściciela pełni władztwa faktycznego i prawnego nad przedmiotem swego prawa. Istotne znaczenie dla zastosowania ochrony przewidzianej w art. 36 ust. 1 u.p.z.p. ma zatem ustalenie, czy nieruchomości powodów nadal objęte są planem miejscowym. Z pisma Prezydenta (...) W. z dnia 23 lutego 2017 r. wynika zaś, że dla obszaru, na którym położone są działki nr (...) z obrębu (...) nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. W konsekwencji nie można obecnie mówić o utrzymaniu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uchwalonym pod rządem aktualnie obowiązującej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przeznaczenia nieruchomości powodów pod zalesienie. Tym samym powodowie nie mogą skorzystać z ochrony przewidzianej w art. 36 ust. 1 pkt 2 u.p.z.p. Ponadto zauważyć należy, że art. 36 ust. 1 jako adresata żądań wskazuje gminę, co podważa legitymację procesową bierną po stronie Skarbu Państwa.

Z powyższych przyczyn, powództwo wniesione przez T. Z. oraz powództwo wniesione przez K. M. (1) i K. P. podlegało oddaleniu, o czym na podstawie powołanych przepisów orzeczono w pkt. I i III sentencji wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu w pkt. II i IV sentencji wyroku uzasadnia treść art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Uznać bowiem należy, że wobec oddalenia powództw każdy z powodów w rozpoznawanych sprawach przegrał proces. Wobec tego zobowiązani są zwrócić stronie pozwanej poniesione przez nią koszty procesu, które w każdej ze wspólnie rozpoznawanych spraw wyniosły 7.200 zł i obejmują koszty zastępstwa procesowego pozwanego poniesione przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej w wysokości 7.200 zł (zgodnie z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu). W konsekwencji Sąd zasądził od powodów kwotę 7.200 zł na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Rozstrzygając o nieuiszczonych kosztach sądowych w obydwu połączonych sprawach, wskazać należy zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Jednocześnie, jak już wskazano, w przedmiotowych sprawach stroną przegrywającą sprawę są powodowie. Stosownie do powyższego przy zastosowaniu reguły wynikającej z art. 102 k.p.c., wobec faktu, iż powodowie ponieśli dotychczas znaczne koszty sądowe w niniejszej sprawie (opłaty od pozwów sięgające kwot kilkudziesięciu tysięcy złotych), jak też uwzględniając zasady słuszności i sprawiedliwości społecznej (przy uwzględnieniu braku uchwalenia dotychczas odpowiednich przepisów prawnych przez ustawodawcę) Sąd ustalił, że nieuiszczone dotychczas koszty sądowe w obydwu połączonych sprawach poniesie ostatecznie Skarb Państwa, o czym orzeczono w pkt. V sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)

(...)