Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 maja 2021 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Tomasz Kalsztein

Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Piasek

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2021 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 1.234,92 zł (jeden tysiąc dwieście trzydzieści cztery złote dziewięćdziesiąt dwa grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 2 maja 2020 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 387 zł (trzysta osiemdziesiąt siedem złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VIII C 977/20

UZASADNIENIE

W dniu 18 czerwca 2020 roku powód (...) Sp. z o.o. w G., reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, wytoczył przeciwko (...) S.A. w W. powództwo o zasądzenie kwoty 1.234,92 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 2 maja 2020 roku do dnia zapłaty, ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pełnomocnik wskazał, że w dniu 14 lutego 2020 roku doszło do kolizji drogowej w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki S. (...) o nr rej. (...), stanowiący własność K. L.. Sprawca zdarzenia posiadał ubezpieczenie OC w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń. W związku ze szkodą poszkodowany podjął próbę ustalenia szczegółów i dokładnych warunków najmu pojazdu zastępczego organizowanego przez ubezpieczyciela. W międzyczasie ustalił również cenę i warunki takiego najmu z warsztatem. Po otrzymaniu oferty od ubezpieczyciela okazało się, że jest ona nieweryfikowalna i nie odpowiada warunkom najmu zaproponowanym przez warsztat. Poszkodowany podjął decyzję o wynajęciu pojazdu od D. (...) w systemie bezgotówkowym za kwotę 350 zł netto za dobę, co przy 4-dniowym okresie najmu dało sumę 1.722 zł brutto. Na okres ten składał się przestój z powodu technologicznego czasu naprawy oraz czasu potrzebnego na przyjęcie i zdanie pojazdu po naprawie, przy czym okres ten jest zgodny z kalkulacją naprawy. W dniu 3 marca 2020 roku poszkodowany zawarł z powodem umowę cesji, w następstwie której powód wezwał pozwanego do zapłaty odszkodowania. W odpowiedzi ubezpieczyciel wypłacił kwotę 487,08 zł.

(pozew k. 3-5v.)

W dniu 17 lipca 2020 roku referendarz sądowy wydał w sprawie nakaz zapłaty, którym zasądził na rzecz powoda dochodzoną pozwem kwotę wraz z kosztami procesu.

(nakaz zapłaty k. 47)

Nakaz ten pozwany, reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, zaskarżył sprzeciwem w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pełnomocnik zakwestionował stawkę dobową najmu podaną w pozwie, podniósł zarzut naruszenia przez poszkodowanego obowiązku minimalizowania szkody poprzez nieuzasadnioną odmowę skorzystania z oferty najmu przedstawionej przez ubezpieczyciela, a także zarzut braku legitymacji procesowej czynnej. Odnośnie stawki najmu wskazał, iż w odpowiedzi na zgłoszenie szkody właściciel pojazdu został poinformowany o możliwości skorzystania z bezpłatnego najmu pojazdu zastępczego. Informację tę poszkodowany otrzymał na 3 tygodnie przed wynajęciem pojazdu, miał on zatem wystarczająco dużo czasu, aby skontaktować się z pozwanym i omówić złożoną mu ofertę. Brak takiego działania ze strony poszkodowanego należy postrzegać jako zwiększenie rozmiarów szkody.

(sprzeciw k. 51-56)

W toku procesu stanowiska stron nie uległy zmianie. Pełnomocnik powoda uzupełniająco wyjaśnił, że pozwany na etapie likwidacji szkody wypłacił część należnego świadczenia, uznając tym samym legitymację czynną powoda. Dodał, że umowa cesji w pełni indywidualizowała wierzytelność będącą jej przedmiotem, co pozwalało na jej identyfikację. W zakresie stawki dobowej za najem wskazał, iż miała ona rynkowy charakter, czego nie można powiedzieć o stawce ubezpieczyciela. Pozwany nie przedstawił przy tym konkretnej oferty najmu pojazdu zastępczego, poprzestając na przesłaniu danych kontaktowych oraz wysokości akceptowalnej stawki za najem. Jednocześnie na przesłane zapytanie odnośnie szczegółowych warunków najmu pozwany nie udzielił odpowiedzi, w konsekwencji pozbawił poszkodowanego możliwości zweryfikowania oferty. Dlatego też poszkodowany kontynuował najem u dotychczasowego podmiotu.

(pismo procesowe k. 67-73, protokół rozprawy k. 86-88)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 lutego 2020 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki S. (...) o nr rej. (...) będący własnością K. L..

Sprawca kolizji posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego ubezpieczyciela.

(zeznania świadka K. L. 00:04:23-00:21:17 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 18 lutego 2021 roku, okoliczności bezsporne)

K. L. zgłosił szkodę pozwanemu, który wdrożył postępowanie likwidacyjne. W wiadomości email z dnia 18 lutego 2020 roku ubezpieczyciel powiadomił poszkodowanego o możliwości nieodpłatnego zorganizowania najmu pojazdu zastępczego, bez kosztów podstawienia i odbioru, bez kaucji, na niezbędny czas dokonania naprawy uszkodzonego pojazdu. Ponadto wskazał, że w przypadku skorzystania z oferty innego podmiotu stawka dobowa za najem samochodu z segmentu D zostanie zweryfikowana do kwoty 99 zł netto.

(z akt szkody: wiadomość email, potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia szkody; okoliczności bezsporne)

W dniu 20 lutego 2020 roku w wiadomości email pracownik serwisu, do którego K. L. wstawił uszkodzony pojazd, poinformował pozwanego, iż przesłana poszkodowanemu oferta najmu pojazdu zastępczego jest ogólnikowa i nie zawiera szczegółowych, a istotnych dla poszkodowanego informacji odnośnie warunków najmu. Wskazał, że poszkodowany wyraził zainteresowanie propozycją zorganizowania pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela, prosi jednak o udzielenie odpowiedzi na szereg pytań dotyczących warunków najmu (m.in. czy istnieje możliwość wynajęcia pojazdu z automatyczną skrzynią biegów, czy wynajmowany pojazd ma wykupione pełne ubezpieczenie OC/AC, czy najem przewiduje limit km, czy jest udział własny w szkodzie, czy umowa zawiera zapisy o karze umownej). Wyjaśnił ponadto, że przesłanie informacji w tym zakresie pozwoli poszkodowanemu na podjęcie decyzji odnośnie wyboru usługodawcy oraz zastrzegł, że nie udzielenie odpowiedzi w terminie 3 dni skutkować będzie potraktowaniem oferty ubezpieczyciela za niewiążącą oraz skorzystaniem przez poszkodowanego z oferty najmu wystosowanej przez serwis.

W odpowiedzi, w wiadomości z dnia 24 lutego 2020 roku pozwany wyjaśnił, że nie może udostępnić umowy ze współpracującą z nim w zakresie wynajmu firmą. Jeszcze tego samego dnia pozwany został poinformowany, że przesłana poszkodowanemu odpowiedź nie wyczerpuje wszystkich istotnych kwestii, w szczególności nie zawiera szczegółowych warunków najmu, wobec czego poszkodowany został pozbawiony możliwości oceny tychże warunków. W konsekwencji, jak wskazano w przesłanej pozwanemu wiadomości email, poszkodowany zdecydował się wynająć na czas unieruchomienia swojego auta na czas naprawy pojazd zastępczy z serwisu.

(wydruk wiadomości email wraz z załącznikami k. 12-14v., z akt szkody: wiadomości email)

W dniu 3 marca 2020 roku K. L. podpisał z (...) Sp. z o.o. Sp.k. w D. umowę najmu pojazdu zastępczego marki S. (...). Stawka dobowa za najem została w umowie oznaczona na kwotę 350 zł + podatek VAT. Umowa nie była obciążona kaucją, karami umownymi, ani żadnymi dodatkowymi opłatami, wynajmowany pojazd posiadał ubezpieczenie OC + AC, brak było udziału własnego najemcy w szkodzie. W treści umowy wskazano, iż zapłata za najem może nastąpić w formie bezgotówkowej pod warunkiem skutecznego przelania prawa do odszkodowania przysługującej najemcy z tytułu szkody komunikacyjnej.

Tego samego dnia wynajmujący zawarł z K. L. umowę cesji wierzytelności, zgodnie z którą poszkodowany przelał na wynajmującego wierzytelność z tytułu odszkodowania z polisy OC sprawcy za szkodę komunikacyjną w pojeździe marki S. z dnia 14 lutego 2020 roku, likwidowaną przez A. (...), celem pokrycia całkowitego kosztu najmu pojazdu zastępczego zgodnie z zawartą umową najmu. Następnie, w dniu 19 września 2017 roku (...) Sp. z o.o. Sp.k. zawarł z powodem umowę o powierniczy przelew wierzytelności, której przedmiotem była wierzytelność uprzednio nabyta przez cedenta od poszkodowanego.

Pojazd zastępczy K. L. użytkował do dnia 6 marca 2020 roku, w której to dacie odebrał naprawiony pojazd.

(zeznania świadka K. L. 00:04:23-00:21:17 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 18 lutego 2021 roku, umowa najmu pojazdu zastępczego k. 10, protokół zdania pojazdu zastępczego k. 23, umowa cesji k. 31, zlecenie do powierniczej umowy o przelew wierzytelności k. 32, umowa o powierniczy przelew wierzytelności k. 33,

W kosztorysie najmu pojazdu zastępczego wynajmujący wskazał, iż technologiczny czas naprawy pojazdu wyniósł 3 dni, natomiast całkowity czas przestoju pojazdu w związku z jego naprawą, po uwzględnieniu 1 dnia na czynności zdawczo-odbiorcze, wyniósł 4 dni.

W dniu 18 marca 2020 roku wynajmujący wystawił na K. L. fakturę VAT nr (...) na kwotę 1.722 zł brutto, tytułem wynajmu samochodu zastępczego przez okres 4 dni. Termin płatności został ustalony na dzień 8 kwietnia 2020 roku.

Pismem z dnia 26 marca 2020 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty należności wynikającej z faktury VAT.

(faktura k. 11, kosztorys najmu pojazdu zastępczego k. 15, załącznik do umowy najmu k. 16, wezwanie do zapłaty k. 34, okoliczności bezsporne)

Decyzją z dnia 20 kwietnia 2020 roku pozwany poinformował wynajmującego o przyznaniu świadczenia w wysokości 487,08 zł z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego. W treści decyzji wyjaśnił, że uznał 4-dniowy okres najmu, zweryfikował natomiast stawkę dobową do kwoty 99 zł netto.

W wiadomości email z dnia 2 maja 2020 roku powód wezwał pozwanego do dopłaty uzupełniającego świadczenia zgodnie z wystawioną fakturą.

W odpowiedzi, pismem z dnia 28 maja 2020 roku pozwany poinformował, że nie znajduje podstaw do dopłaty odszkodowania z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego.

(wydruk wiadomości email k. 36, pismo k. 37-38, z akt szkody: decyzja; okoliczności bezsporne)

Do dnia wyrokowania pozwany nie zapłacił powodowi kwoty dochodzonej pozwem.

(okoliczności bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, których prawdziwości ani rzetelności ich sporządzenia nie kwestionowała żadna ze stron. Za podstawę ustaleń faktycznych Sąd przyjął ponadto zeznania świadka.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo było zasadne i zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Rozważania w sprawie należy rozpocząć od oceny wysuniętego przez pozwanego zarzutu braku legitymacji procesowej czynnej powoda. Zarzut ten okazał się niezasadny. Zgodnie z treścią art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią , chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie , zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności o zaległe odsetki. Na skutek przelewu wierzytelność cedenta przechodzi na cesjonariusza w takim stanie, w jakim dotychczas istniała. Zasadniczo cesja nie wpływa na kształt wierzytelności, zmienia się jedynie podmiot uprawniony do żądania świadczenia. W orzecznictwie i piśmiennictwie podkreśla się, że aby wierzytelność mogła być przedmiotem przelewu, musi być w dostateczny sposób oznaczona, zindywidualizowana, poprzez dokładne określenie stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność. Oznaczenie wierzytelności to wskazanie stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Elementy te w momencie zawierania umowy przelewu powinny być oznaczone lub przynajmniej oznaczalne. W okolicznościach niniejszej sprawy przedmiot przelewu został określony w umowie cesji zwartej pomiędzy D. (...) a poszkodowanym, w której wskazano, że K. L. przeniósł na cesjonariusza wierzytelność z tytułu odszkodowania z polisy OC sprawcy za szkodę komunikacyjną w pojeździe marki S. z dnia 14 lutego 2020 roku, likwidowaną przez A. (...), celem pokrycia całkowitego kosztu najmu pojazdu zastępczego zgodnie z zawartą umową najmu. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 listopada 2011 roku (III CZP 5/2011, OSNC 2012/3/28), odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego za utrwalone uznać należy stanowisko, iż naprawa uszkodzonego pojazdu nie jest warunkiem wypłaty odszkodowania, istotne znaczenie ma bowiem sam fakt powstania szkody. W odniesieniu do kosztów najmu pojazdu zastępczego analogicznie konieczne jest zatem, aby poszkodowany wykazał, że faktycznie skorzystał z pojazdu zastępczego w zakresie, w jakim było to celowe i ekonomicznie uzasadnione, co zrodziło w jego majątku określony uszczerbek. Uszczerbek w majątku poszkodowanego w związku z korzystaniem z pojazdu zastępczego powstaje bowiem nie tylko w sytuacji opłacenia faktury za najem tego pojazdu, ale już w momencie wystawienia faktury, jako że już wówczas w majątku zobowiązanego do jej opłacenia powstają pasywa. Wobec cesji wierzytelności z tytułu najmu pojazdu zastępczego skuteczne dochodzenie zwrotu kosztów najmu pojazdu przez powoda uzależnione było więc od wykazania, że poszkodowany wynajął taki pojazd i że był zobowiązany do poniesienia kosztów z tym związanych. Przesłanki te zostały w niniejszej sprawie wykazane, bowiem cesja na rzecz D. (...) (a następnie na rzecz powoda) obejmowała wierzytelność wobec ubezpieczyciela z tytułu odszkodowania za koszty wypożyczenia auta w związku ze szkodą w pojeździe, zaś powód przedłożył fakturę VAT z dnia 18 marca 2020 dotyczącą kosztów wynajmu samochodu zastępczego na kwotę 1.722 zł brutto, w której jako nabywcę usługi wskazano K. L.. Warto wskazać w tym miejscu, iż w praktyce handlowej przedsiębiorców zajmujących się m.in. wynajem samochodów zastępczych zapłata często następuje w formie przelewu wierzytelności. Taka sytuacja miała miejsce również w niniejszej sprawie. Mamy więc do czynienia z przelewem w celu zapłaty ( cessio solutionis causa). Przedmiotem umowy cesji może być też wierzytelność przyszła, a więc nieistniejąca w chwili zawierania umowy cesji. Jak konsekwentnie podnosi się w doktrynie i orzecznictwie, minimalnym sposobem oznaczenia wierzytelności przyszłej jest wskazanie tytułu powstania wierzytelności - stosunku prawnego, z którego wierzytelność wynika, osoby dłużnika oraz wierzyciela (por. A. Szpunar, Przelew na zabezpieczenie, artykuł, Rejent 1995/11/9; A. Szpunar, Glosa do uchwały SN z dnia 19 września 1997 r. III CZP 45/97, OSP 1998/7-8; por. wyrok SN z dnia 16 października 2002 roku, IV CKN 1471/00, Glosa 2007/1/10; wyrok SN z dnia 11 maja 1999 roku, III CKN 423/98, OSNC 2000/5/92). Podzielić należy zatem wyrażony w piśmiennictwie pogląd, że warunkiem ogólnym cesji wierzytelności przyszłej jest jej indywidualizacja, powalająca ustalić w chwili zaistnienia określonej wierzytelności, że to właśnie ona objęta była wcześniej zawartą umową (por. Marta Litwińska, Glosa do uchwały SN z dnia 19 września 1997 roku, III CZP 45/97, PPH 1998/8/45-48; W. Jarzyński, Zmiany podmiotowe w umowach, artykuł, M.Zam.Pub. 2011/6/39-41). O czym zaś była mowa wyżej, na gruncie przedmiotowej sprawy taka indywidualizacja niespornie miała miejsce. Wreszcie nie może ujść uwadze, że na etapie postępowania likwidacyjnego pozwany nie kwestionował legitymacji procesowej czynnej powoda, uznał jego roszczenie co do zasady i wypłacił uznaną przez siebie kwotę z tytułu najmu pojazdu zastępczego.

W niniejszej sprawie znajdują zastosowanie zasady odpowiedzialności samoistnego posiadacza mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody statuowane w przepisie art. 436 k.c., oraz – w związku z objęciem odpowiedzialności posiadacza pojazdu obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej – przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j Dz.U. 2013, poz. 392 ze zm.). W kwestii zakresu szkody i odszkodowania obowiązują reguły wyrażone w przepisach ogólnych księgi III Kodeksu cywilnego, tj. przepisy art. 361 § 2 k.c. oraz art. 363 k.c. Zastosowanie w przedmiotowej sprawie znajdują także przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące ubezpieczeń majątkowych.

W myśl przepisu art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zaś zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, zakład ubezpieczeń zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczyciel odpowiada w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody – odpowiada za normalne następstwa działania bądź zaniechania, z którego szkoda wynikła. Wysokość odszkodowania winna odpowiadać rzeczywistym, uzasadnionym kosztom usunięcia skutków wypadku, ograniczona jest jedynie kwotą określoną w umowie ubezpieczenia (art. 824 § 1 k.c., art. 36 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych).

Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych).

Zakład ubezpieczeń w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej wynikającej z umowy ubezpieczenia przejmuje obowiązki sprawcy wypadku. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń nie może wykraczać poza granice odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, ale również nie może być mniejsza niż wynikła na skutek ruchu pojazdu mechanicznego szkoda.

Poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń (art. 19 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, art. 822 § 4 k.c.).

W przedmiotowej sprawie bezspornym między stronami był fakt zaistnienia zdarzenia komunikacyjnego z dnia 14 lutego 2020 roku, w wyniku którego należący do K. L. samochód marki S. uległ uszkodzeniu. Do zdarzenia drogowego doszło z winy osoby ubezpieczonej w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym Towarzystwie (...). Przedmiotem sporu nie była zatem zasada odpowiedzialności pozwanego za przedmiotową szkodę. Pozwany nie kwestionował także uprawnienia poszkodowanego do wynajęcia pojazdu zastępczego na czas likwidacji szkody, jak również – co wynika z decyzji z dnia 20 kwietnia 2020 roku – okresu najmu. Sporna była jedynie dobowa stawka za najem.

Odnosząc się do zarzutów pozwanego godzi się przypomnieć, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Jednakże, jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały 7 sędziów z dnia 17 listopada 2011 roku (III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28), nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane. Istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów ( art. 354 § 2 k.c. , art. 362 k.c. i art. 826 § 1 k.c. ). Na ubezpieczycielu ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji gwarancyjnej ubezpieczyciela. W tożsamy sposób wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 lutego 2019 roku (III CZP 84/18, OSNC 2020/1/6), akcentując, że w ramach tego obowiązku powinnością poszkodowanego, jako wierzyciela, jest lojalne postępowanie na etapie likwidacji szkody przez ograniczanie zakresu świadczenia odszkodowawczego ubezpieczyciela, a nie zbędne powiększanie wysokości szkody. Brak podjęcia takich działań mimo, że leżały w zakresie możliwości poszkodowanego, nie może zwiększać odszkodowania należnego od ubezpieczyciela zobowiązanego do naprawienia szkody. W tym zakresie należy proporcjonalnie wyważyć interesy poszkodowanego i ubezpieczyciela kierując się standardem rozsądnie myślącej osoby, która określone zachowanie uznałaby za celowe, konieczne i racjonalne ekonomicznie. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 roku (III CZP 20/17, OSNC 2018/6/56), wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy podnieść należy, że w wiadomości z dnia 18 lutego 2020 roku pozwany przekazał poszkodowanemu informacje na temat najmu pojazdu zastępczego, które jednak miały bardzo ogólnikowy charakter. Pozwany wskazał jedynie, iż najem ma charakter nieodpłatny, bez kosztów podstawienia i odbioru, bez kaucji, na niezbędny czas dokonania naprawy uszkodzonego pojazdu, nie podał natomiast innych istotnych warunków umowy. Treść otrzymanej informacji w zasadzie umożliwiała wyłącznie ustalenie poziomu, do którego pozwany zamierzał weryfikować stawkę najmu pojazdu w przypadku zawarcia umowy z podmiotem trzecim, przy czym uwypuklenia wymaga, że przedstawiony cennik nie poddaje się weryfikacji, brak jest bowiem dowodu na to, że stawki te miały realny charakter (pozwany nie załączył umów, które łączą go z podmiotami świadczącymi usługi najmu pojazdu, regulaminów, czy też cenników wypożyczalni). W odpowiedzi na tak sformułowaną informację pozwany został wezwany do przedstawienia konkretnych umów najmu, a także podania szczegółowych warunków najmu, m.in. czy istnieje możliwość wynajęcia pojazdu z automatyczną skrzynią biegów, czy wynajmowany pojazd ma wykupione pełne ubezpieczenie OC/AC, czy najem przewiduje limit km, czy jest udział własny w szkodzie, czy umowa zawiera zapisy o karze umownej. Jednocześnie pracownik serwisu zapewnił, że poszkodowany wyraził zainteresowanie propozycją zorganizowania pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela. Pomimo tak sprecyzowanego zapytania pozwany wskazał wyłącznie, że nie ma możliwości przesłania umów łączących go z wypożyczalniami. Dlatego też w przesłanej w dniu 24 lutego 2020 roku wiadomości email pracownik serwisu oświadczył, że poszkodowany został pozbawiony możliwości oceny warunków najmu oferowanego przez ubezpieczyciela i z tej przyczyny zdecydował się wynająć na czas unieruchomienia swojego auta pojazd zastępczy z serwisu. Pozwany miał zatem pełną świadomość, że K. L. zdecydował się wynająć samochód zastępczy u podmiotu trzeciego. Pomimo tej wiedzy pozwany nie przedsięwziął żadnych działań, aby zweryfikować stawki D. (...), czy też przedstawić poszkodowanemu za pośrednictwem tego podmiotu konkretnej, spersonalizowanej oferty najmu pojazdu. W ocenie Sądu inercję pozwanego, będącego profesjonalistą, należy postrzegać w kategoriach milczącej akceptacji warunków umowy najmu zawartej pomiędzy serwisem naprawczym a poszkodowanym. Nie istniały bowiem żadne obiektywne przeszkody, aby pozwany zwrócił się do D. (...) o przesłanie przedmiotowej umowy, a następnie, aby dokonał weryfikacji jej postanowień. W konsekwencji zdaniem Sądu nie można stawiać poszkodowanemu zarzutu, że nie współpracował z ubezpieczycielem w celu minimalizacji rozmiaru szkody. Powtórzyć należy, że przed zawarciem umowy najmu osoba reprezentująca K. L. skontaktowała się z pozwanym, celem ustalenia warunków najmu pojazdu zastępczego, nie otrzymała jednak żadnych konkretnych informacji. Jak wyjaśnił Sąd Okręgowy w Łodzi (wyrok z dnia 19 lipca 2019 roku, XIII Ga 1648/18, L.), w sytuacji, w której ubezpieczyciel powziął wiadomość o tym, że poszkodowany jest najemcą auta zastępczego, jego powinnością jest przedstawienie poszkodowanemu informacji odnośnie zasad najmu pozwalających na porównanie chociażby w minimalnym stopniu warunków korzystania z auta zastępczego u obu podmiotów, aby poszkodowany mógł je porównać i racjonalnie ocenić zasadność dalszego korzystania z auta zastępczego u dotychczasowego wynajmującego ewentualnie podjąć decyzję o zmianie tego podmiotu. Zaniechanie tych powinności ubezpieczyciela nie może obciążać negatywnymi skutkami podmiotu poszkodowanego. W zaistniałych realiach K. L. został pozbawiony prawa do weryfikacji przedstawionej przez D. (...) oferty pod kątem jej atrakcyjności. Pozwany poprzestając na cząstkowej informacji odnośnie proponowanego najmu, a także ignorując wiadomości przesłane przez serwis naprawczy, nie tylko zachował się nieprofesjonalnie, ale przede wszystkim nielojalnie w stosunku do poszkodowanego, który poniósł szkodę nie z własnej winy. Dlatego też Sąd uznał, że pozwany pozbawił się po pierwsze możliwości zweryfikowania stawek przyjętych przez D. (...), po drugie prawa do ich późniejszego kwestionowania. Pozwany nie udowodnił także, aby stawki umowne nie miały rynkowego charakteru. Jak wyjaśnił Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 5 lipca 2017 roku (III Ca 752/17, L.), obowiązkiem pozwanego, który zakwestionował wysokość szkody jest udowodnienie, że wysokość szkody, wynikająca z dowodów zaoferowanych przez powoda jest zawyżona, a stawka najmu określona w umowie najmu w istotny sposób odbiega od stawek stosowanych na rynku. Udowodnieniu podlegają fakty, a nie ich brak. To nie powód winien udowodniać, że poniesione koszty najmu samochodu zastępczego nie są zawyżone, lecz pozwany powinien dowodzić, że jest możliwe tańsze wynajęcie samochodu zastępczego takiego typu jak określony w umowie poszkodowanego z powodem. Inaczej niż w przypadku odszkodowania związanego z uszkodzeniem pojazdu mającego umożliwić jego przywrócenie do stanu sprzed szkody, odszkodowanie za wynajem pojazdu zastępczego jest należne tylko wówczas, gdy poszkodowany rzeczywiście takie koszty poniósł. A skoro tak, to powinien udowodnić ich rzeczywistą (faktycznie poniesioną) wysokość. Udowodnienie tego jest możliwe np. w oparciu o dokumenty (umowy, rachunki, faktury) i nie jest konieczne zasięganie opinii biegłego w tej kwestii. Dopiero gdy pomiędzy stronami procesu wywiąże się spór co do relacji poniesionych kosztów do kosztów rynkowych może być potrzebne zasięgnięcie opinii biegłego. Wówczas – zgodnie z art. 6 k.c. – ciężar dowodu spoczywa na stronie, która chce dowieść, że koszty poniesione przez poszkodowanego zostały zawyżone, zatem na pozwanym. W realiach niniejszej sprawy to pozwany zaniedbał swoich obowiązków procesowych, a w konsekwencji to dla niego powstały negatywne skutki procesowe. Skoro nie udowodnił, że stawka wynajmu samochodu zastępczego, umówiona pomiędzy D. (...) a poszkodowanym jest zawyżona, to uprawnione jest uwzględnienie tej stawki. Podsumowując Sąd uznał, że K. L. był uprawniony do wynajęcia pojazdu za stawkę 350 zł netto.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.234,92 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 2 maja 2020 roku do dnia zapłaty.

Podstawę żądania odsetkowego powoda stanowi przepis art. 481 § 1 k.c. w myśl którego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie.

O kosztach procesu rozstrzygnięto w oparciu o art. 98 k.p.c. zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 387 zł obejmującą opłatę sądową od pozwu – 100 zł, koszty zastępstwa procesowego w stawce minimalnej – 270 zł oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł.

Z tych względów, orzeczono jak w sentencji.