Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 października 2021 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Dagmara Kos

po rozpoznaniu w dniu 6 października 2021 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa W. S.

przeciwko Skarbowi Państwa – Szefowi (...) Zarządu (...) w B.

o ochronę naturalnego środowiska człowieka

1.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powoda W. S. kwotę 86.528,20 (osiemdziesiąt sześć tysięcy pięćset dwadzieścia osiem złotych dwadzieścia groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 11.000,00 (jedenaście tysięcy) złotych od dnia 16 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 34.128,20 (trzydzieści cztery tysiące sto dwadzieścia osiem złotych dwadzieścia groszy) od dnia 17 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 41.400,00 (czterdzieści jeden tysięcy czterysta) złotych od dnia 10 lipca 2018 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powoda W. S. kwotę 3.617,00 (trzy tysiące sześćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,

3.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 5.353,46 (pięć tysięcy trzysta pięćdziesiąt trzy złote czterdzieści sześć groszy) tytułem zwrotu wydatków wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa – Sąd Okręgowy w Sieradzu.

Sygn. akt I C 262/21

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 10 marca 2017 r. wniesionym do Sądu Rejonowego w Łasku powód W. S. wnosił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. kwoty 11.000,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania i zmniejszenie wartości należących do niego nieruchomości położonych w Ł. oznaczonych numerami działek (...) oraz nieruchomości położonych w W. oznaczonych numerami działek (...) oraz tytułem koniecznych kosztów rewitalizacji akustycznej i zapewnienia należytego klimatu akustycznego pomieszczeń budynku mieszkalnego posadowionego na jego nieruchomości. Powód wnosił też o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

(pozew- k.2-4)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

(odpowiedź na pozew- k.31-38)

Pismem procesowym z dnia 22 czerwca 2020 r. powód rozszerzył powództwo żądając zasądzenia od pozwanego na jego rzecz kwoty 45.128,20 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 11.000,00 zł od dnia 16 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty i od kwoty 34.128,20 zł od dnia 17 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty.

(pismo procesowe powoda- k.103)

Pismem procesowym z dnia 10 lipca 202 r. powód rozszerzył powództwo żądając zasądzenia od pozwanego na jego rzecz kwoty 86.528,20 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 11.000,00 zł od dnia 16 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty, od kwoty 34.128,20 zł od dnia 17 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty i od kwoty 41.400,00 zł od dnia 10 lipca 2018 r. do dnia zapłaty.

(pismo procesowe powoda- k.112)

Postanowieniem z dnia 19 lipca 2021 r. Sąd Rejonowy w Łasku uznał się niewłaściwym do rozpoznania sprawy i przekazał ją do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Sieradzu.

( postanowienie Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 19 lipca 2021 r.- k.115)

W piśmie procesowym z dnia 17 września 2021 r. pozwany wnosił o oddalenie powództwa w rozszerzonym kształcie.

(pismo procesowe pozwanego- k.134-135)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powód W. S. jest właścicielem nieruchomości:

- położonej w W., gmina B., oznaczonej numerem działki (...) objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku,

- położonej w W., gmina B., oznaczonej numerem działki (...) objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku,

- położonej w Ł., gmina Ł., oznaczonej numerem działki (...) objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku,

- położonej w Ł., gmina Ł., oznaczonej numerem działki (...) objętej księgą wieczystą KW nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku.

(bezsporne, odpisy z ksiąg wieczystych- k.15-18, wypisy z rejestru gruntów- k.19-22, mapy- k.23-24)

W zakresie zagospodarowania przestrzennego dla miejsca położenia nieruchomości nie ma aktualnie opracowanego planu miejscowego, a istniejący uprzednio przestał obowiązywać. Dla gminy B. opracowane jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, przyjęte uchwałą Rady Gminy w B. (...) z dnia 15 lutego 2007 r. Pomimo, że studium nie jest źródłem prawa miejscowego, z uwagi na brak planu dla obszaru usytuowania nieruchomości informacje w nim zawarte są źródłem danych dotyczących zagospodarowania przestrzennego terenu, gdyż przy sporządzaniu planu ustalenia zawarte w studium są wiążące dla organów gminy. Z informacji przedstawionych w studium gminy B. wynika, że działki (...) w W. stanowią grunty orne. Dla gminy Ł. opracowane jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy z ostatnim zmianami przyjętymi uchwałą nr (...) Rady Miejskiej w Ł. z dnia 30 października 2018 r. Z informacji przedstawionych w studium wynika, że działki nr (...) w Ł. położone są na terenach zabudowy mieszkaniowo – usługowej o niskiej intensywności.

(opinia biegłego z zakresu szacunku (...)- koperta k.105)

W dniu 25 października 2016 roku Sejmik Województwa (...) podjął nową uchwałę nr (...) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł., w której nastąpiło przesunięcie granic poszczególnych podobszarów oznaczonych wyodrębnionymi izoliniami, która to uchwała uchyliła jednocześnie poprzednią uchwałę w tym przedmiocie z dnia 9 lutego 2010 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł.. Zgodnie z § 8 powołanej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu:

1) w podobszarze A:

a) zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno-i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego, a także mieszkaniowo – usługową,

b) zakaz tworzenia terenów rekreacyjno- wypoczynkowych,

c) zakaz tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

d) zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

2) w podobszarze B:

a) zakaz tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

b) zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy.

W myśl § 9 tej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie korzystania z terenu:

1) w podobszarze A:

a) zakaz budowy budynków jedno- i wielorodzinnych oraz zamieszkania zbiorowego, zagrodowego, mieszkaniowo – usługowego, szpitali, domów opieki społecznej, a także obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

b) zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na budynki mieszkalne jedno- i wielorodzinne oraz zamieszkania zbiorowego, zabudowę zagrodową, mieszkaniowo – usługowe, szpitale, domy opieki społecznej, a także obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

d) dopuszcza się zmianę sposobu użytkowania budynków w całości lub części na cele mieszkaniowe oraz budowę nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych jako towarzyszących innym funkcjom, na warunkach określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu miejscowego, na warunkach określonych w decyzji o warunkach zabudowy.

2) w podobszarze B:

a) zakaz budowy szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

b) zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na szpitale, domy opieki społecznej oraz obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

c) dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

Zgodnie z § 10 uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące wymagania techniczne dotyczące budynków:

1) w podobszarze A:

a) w budynkach istniejących oraz nowoprojektowanych należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie z obowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej,

2) w podobszarze B:

a) w budynkach szpitali, domów opieki społecznej i budynkach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie zobowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej,

(bezsporne, fakt znany Sądowi z urzędu)

(...) powoda oznaczone numerami działek (...) położone w W. i nieruchomość powoda oznaczona numerem działki (...) położona w Ł. znajdują się w całości w podobszarze A. Nieruchomość powoda położona w Ł. oznaczona numerem działki (...) na obszarze 487 m ² znajduje się także w podobszarze A a na obszarze 121 m ² w podobszarze B. Działka nr (...) położona w Ł. na dzień ustalenia obszaru ograniczonego użytkowania była częściowo ogrodzona i niezabudowana. Ma ona bezpośredni dostęp do drogi publicznej, w której znajdują się przyłącza energii elektrycznej, wodociągu i kanalizacji sanitarnej. Działka nr (...) położona w Ł. na dzień ustalenia obszaru ograniczonego była zabudowana dwukondygnacyjnym budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym oraz budynkiem gospodarczym, który stanowi dwustanowiskowy garaż. Ma ona bezpośredni dostęp do drogi publicznej, uzbrojona jest w przyłącze wodociągowe, przyłącze kanalizacji sanitarnej oraz energię elektryczną. Ogrodzenie działki stanowią przęsła betonowe a od strony ulicy przęsła metalowe na podmurówce z cegły klinkierowej i brama metalowa kuta z automatyką. Wjazd na teren działki oraz podjazdy do budynków na działce wyłożone są kostką brukową, na pozostałej części działki znajduje się zadbany trawnik. Ogrodzenie obsadzone jest krzewami zimozielonymi. Nieruchomość sąsiaduje z terenami zabudowy domów jednorodzinnych i terenów zielonych. Budynek mieszkalny na tej działce zbudowany był w 2003 r. Na parterze tego budynku są dwa pokoje, kuchnia z jadalnią, łazienka i pomieszczenia gospodarcze a na piętrze cztery pokoje, łazienka i strych. Powierzchnia użytkowa budynku wynosi 195,17 m ², powierzchnia zabudowy 152 m ² a kubatura 902 m ³. Fundamenty budynku stanowią ławy fundamentowe żelbetowe, ściany fundamentowe są z betonu żwirowego, mury zewnętrzne są warstwowe, od zewnątrz wykonane z cegły ceramicznej pełnej, ze styropianu i bloczków gazobetonowych na zaprawie cementowo – wapiennej, z zewnątrz otynkowane, cokoły i ganek wyłożone cegłą klinkierową. Ściany wewnętrzne konstrukcyjne są z cegły ceramicznej pełnej na zaprawie cementowo – wapiennej, ściany działowe są z cegły dziurawki oraz siporeksu na zaprawie cementowej, nadproża okienne i drzwiowe są z belek prefabrykowanych żelbetowych, stropy z płyty żelbetonowej nad piętrem strop konstrukcji drewnianej oparty na krokwiach i jętkach ocieplony wełną mineralną. Dach jest czterospadowy o konstrukcji drewnianej, odeskowany, pokryty papą bitumiczną na lepiku oraz blachodachówką. Kominy i kanały wentylacyjne są z cegły pełnej. Elementy wykończeniowe stanowią okładziny podłogowe – panele i terakota, okładziny ścienne – gładź gipsowa pokryta farbą, glazura, na piętrze boazeria i płyty gipsowo – kartonowe w łazience. Schody są żelbetowe, pokryte drewnem. Stolarka okienna jest drewniana, szyby ze szprosami, zespolone, na zewnątrz rolety aluminiowe z automatyką, stolarka drzwiowa jest drewniana. Dom wyposażony jest w piec na ekogroszek, wentylację grawitacyjną, wodno – kanalizacyjną i elektryczną. Działki nr (...) położone w W. są nieogrodzone i niezagospodarowane. W ich sąsiedztwie znajdują się tereny rolne oraz zabudowa mieszkaniowa i zagrodowa. Znajdują się one bezpośrednio przy drodze wojewódzkiej i gminnej. Wzdłuż drogi wojewódzkiej przebiega sieć wodociągowa, energetyczna i telekomunikacyjna bez przyłączy do tych działek. Obie działki stanowią zorganizowaną całość funkcjonalną.

(bezsporne, opinia biegłego z zakresu szacunku (...)- koperta k.105)

Na nieruchomości powoda nie dochodzi do przekroczeń dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku. W budynku mieszkalnym jest zapewniony odpowiedni klimat akustyczny. W celu skompensowania braku możliwości otwierania okien podczas występowania hałasu lotniczego, wynikającego z utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania należy zainstalować 9 wentylatorów sufitowych.

(opinia Politechniki (...)- k.56-73, uzupełniającą opinia pisemna Politechniki (...)- k.84-85)

Wartość rynkowa nieruchomości powoda położonej w Ł. oznaczonej jako działka numer (...) spadła o kwotę 56.900,00 zł, wartość rynkowa nieruchomości powoda położonej w Ł. oznaczonej jako działka numer (...) spadła o kwotę 9.100,00 zł, wartość rynkowa nieruchomości powoda położonej w W. oznaczonej jako działka numer (...) spadła o kwotę 11.900,00 zł a wartość rynkowa nieruchomości powoda położonej w W. oznaczonej jako działka numer (...) spadła o kwotę 4.100,00 zł, Łącznie utrata wartości działek powoda w następstwie utworzenia strefy ograniczonego użytkowania wynosi 81.400,00 zł.

(bezsporne, opinia biegłego z zakresu szacunku (...)- koperta k.105)

Wartość prac dostosowawczych niezbędnych w celu uzyskania pożądanego efektu podwyższonej izolacyjności akustycznej budynku powoda wynikających z opinii Politechniki (...) wynosi 5.128,20 zł.

(opinia biegłego z zakresu budownictwa J. O.- k.92-95)

W dniu 28 grudnia 2016 r. powód wystosował do pozwanego Skarbu Państwa – Szefa (...) Zarządu (...) w B. wezwanie do zapłaty, w którym wezwał go do zapłaty na jego rzecz w terminie do dnia 15 stycznia 2017 r. kwoty 130.000,00 zł tytułem odszkodowania w związku ze zmniejszeniem wartości nieruchomości oraz kwoty 80.000,00 zł tytułem odszkodowania obejmującego koszty zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania na mocy uchwały nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. Pismem z dnia 29 grudnia 2016 r. pozwany nie uznał roszczeń powoda za zasadne i odmówił wypłaty żądnych kwot.

(bezsporne, kserokopia pisma powoda- k.25, kserokopia pisma pozwanego- k.26)

Ustaleń stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie Sąd dokonał w oparciu o dokumenty złożone przez powoda. Złożone przez niego dokumenty urzędowe sporządzone były w odpowiedniej formie przez uprawnione do tego organy i w ramach ich kompetencji. Zgodnie natomiast z treścią art. 244 § 1 kpc dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Autentyczność tych dokumentów oraz ich prawdziwość nie była przy tym kwestionowana przez pozwanego. Podstawą ustaleń stanu faktycznego były także złożone przez powoda dokumenty prywatne w postaci korespondencji stron wymienionej przez nie przed wszczęciem postępowania w przedmiotowej sprawie. Dokument prywatny w myśl art. 245 kpc stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Autentyczność dokumentów prywatnych złożonych przez powoda nie była kwestionowana przez pozwanego.

Ustalenia faktyczne w sprawie Sąd poczynił także w oparciu o opinię Politechniki (...) i opinię uzupełniającą, w której wskazano rodzaj nakładów koniecznych do zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym powoda i opinię biegłego z zakresu szacunku (...), który oszacował utratę wartości nieruchomości powoda wskutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania a także opinię biegłego z zakresu budownictwa J. O., który wyliczył koszt nakładów niezbędnych do rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego znajdującego się na nieruchomości powoda. W ocenie Sądu wszystkie opinie sporządzone zostały w sposób jasny, rzeczowy i przejrzysty wobec czego należało uznać je za w pełni wiarygodne.

Sąd pominął wniosek powoda o zwrócenie się do Urzędu Marszałkowskiego w Ł. o nadesłanie odpisu całościowego opracowania z przeglądu ekologicznego dla lotniska wojskowego Ł. na okoliczność wielkości oddziaływania akustycznego lotniska wojskowego Ł. na nieruchomość powoda, gdyż wielkość ta została ustalona opinią Politechniki (...) wobec czego dokument ten nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia. Z tego samego powodu Sąd pominął też wniosek powoda o zwrócenie się do Urzędu Marszałkowskiego w Ł. o nadesłanie odpisu pisma (...) Zarządu (...) w B. z dnia 7 lipca 2016 r. Sąd pominął też wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego geodety na okoliczność znajdowania się nieruchomości powoda w podobszarze A, która miała być nim stwierdzona, gdyż nie były kwestionowane przez strony ustalenia biegłego z zakresu szacunku nieruchomości, iż nieruchomości powoda oznaczone numerami działek (...) położone w W. i nieruchomość powoda oznaczona numerem działki (...) położona w Ł. znajdują się w całości w podobszarze A a nieruchomość powoda położona w Ł. oznaczona numerem działki (...) na obszarze 487 m ² znajduje się także w podobszarze A a na obszarze 121 m ² w podobszarze B. Sąd pominął też wniosek o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron, gdyż nie istnieją niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 1396) w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę. Szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Przesłankami odpowiedzialności za szkodę w myśl powyższego przepisu są zatem: wejście w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości, jej użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości i związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą. Z art. 129 ust. 2 p.o.ś. wynika przy tym, iż szkodą jest także zmniejszenie wartości nieruchomości, co koresponduje z pojęciem straty w rozumieniu art. 361 § 2 kc, przez którą rozumie się, między innymi zmniejszenie aktywów.

Zastosowanie art. 129 ust. 2 p.o.ś. jako podstawy roszczenia odszkodowawczego właściciela nieruchomości z tytułu obniżenia jej wartości w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z niej w następstwie ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania było przedmiotem obszernego orzecznictwa. W judykaturze funkcjonuje pogląd, w świetle którego, mówiąc o obszarze ograniczonego użytkowania trzeba dostrzegać z jednej strony związane z jego utworzeniem ograniczenia w zakresie sposobu korzystania z nieruchomości, z drugiej natomiast przyczyny, które legły u podstaw utworzenia tego obszaru. Wspomniane ograniczenia są związane z nieruchomością położoną na obszarze ograniczonego użytkowania i dotyczą każdego jej właściciela. Dopóki bowiem będzie istniał obszar ograniczonego użytkowania, dopóty będą obowiązywały wprowadzone na jego terenie ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenów, wymagań technicznych dotyczących budynków oraz sposobu korzystania z gruntów. Obszar ograniczonego użytkowania ingeruje w prawo własności i w sferę wolności właściciela wobec czego wyszczególnienie sytuacji, w których dojdzie do utworzenia go, jest wyczerpujące i wymaga uprzednio stwierdzenia, że zastosowanie najlepszych dostępnych metod i środków nie doprowadziło do utrzymania dopuszczalnych warunków środowiska. Konieczność utworzenia obszaru wynika z tego, iż jest to jedyny sposób uzyskania efektu w postaci ochrony zasobów środowiska, która uwzględnić powinna wyczerpanie dostępnych środków i zasadę proporcjonalności przewidzianą w art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Samo już zatem utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania wskazuje na negatywne oddziaływanie lotniska na środowisko w stopniu wymagającym wprowadzenia ograniczeń w wykonywaniu prawa własności. Ograniczenia te musi respektować każdy właściciel nieruchomości (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 565/08, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, niepubl., LEX nr 528219).

W przedmiotowej sprawie powód wskutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, obejmującego stanowiące jego własność nieruchomości, poniósł szkodę polegającą na ograniczeniu w sposobie korzystania z nich a w konsekwencji na zmniejszeniu ich wartości. Dla nieruchomości powoda brak jest aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego. Przeznaczenie nieruchomości wynika ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Z informacji przedstawionych w studium gminy B. wynika, że działki nr (...) w W. stanowią grunty orne. Z informacji przedstawionych w studium wynika, że działki nr (...) w Ł. położone są na terenach zabudowy mieszkaniowo – usługowej o niskiej intensywności.

Wskutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania uchwałą Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. w podobszarze A, na terenie którego usytuowane są działki należące do powoda, wprowadzono ograniczenia dotychczasowego sposobu korzystania z tych działek. Powód nie może skutecznie dochodzić zaniechania immisji hałasu przez lotnisko, w związku z czym doszło do zawężenia przysługujących mu a wynikających z prawa własności uprawnień związanych z podejmowaniem działań ochronnych wobec swojej własności. Ponadto z § 9 uchwały wynika między innymi zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno- i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego oraz mieszkaniowo – usługową. Podkreślenia przy tym wymaga, że wbrew twierdzeniom pozwanego, w przedmiotowej sprawie nie można oceniać zasadności dochodzonego przez powoda roszczenia odszkodowawczego przez pryzmat ograniczeń w sposobie dotychczasowego korzystania ze stanowiących jego własność nieruchomości. Nieruchomości powoda należy badać więc pod kątem utraty zdolności swobodnego wykorzystania ich na cele na przykład budownictwa i poddawać ocenie pod kątem spadku ich wartości.

Niewątpliwie wskutek uszczuplenia zakresu i sposobu dotychczasowego korzystania z nieruchomości oraz zmuszenia właściciela do zmiany dotychczasowego jej przeznaczenia, co wynika z utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania, w obrębie którego usytuowane są stanowiące własność powoda nieruchomości oznaczone numerami działek nr (...) w W. i nr (...)w Ł., powód doznał szkody polegającej na obniżeniu ich wartości. Nieruchomość jest dobrem inwestycyjnym i o ile nie jest wyłączona spod obrotu podlega regułom rynkowym, a jej wartość jest weryfikowana przez wolny rynek, niezależnie od tego czy jej właściciel zamierza zbyć swoją własność, czy też nie poczynił w tym zakresie żadnych kroków. (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 września 2009 r., I ACa 484/09, LEX nr 756606, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 17 czerwca 2010 r., I ACa 772/09, LEX nr 756717). W orzecznictwie przyjmuje się, iż obniżenie wartości nieruchomości generuje stratę niezależnie od tego, czy właściciel ją zbył, czy też nie zamierza podjąć w tym kierunku żadnych działań. Przesłanką roszczenia odszkodowawczego przewidzianego w art. 129 ust. 2 p.o.ś. nie jest bowiem jej zbycie. Odszkodowanie nie jest też ograniczone do rzeczywistej straty, gdyż obowiązuje zasada pełnej odpowiedzialności odszkodowawczej za wprowadzenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, niepubl., LEX nr 503415). Wartość należących do powoda nieruchomości oznaczonych numerami działek (...) w W. (...)w Ł. uległa obniżeniu z uwagi na położenie w okolicach lotniska wojskowego Ł. i na skutek hałasu związanego z jego funkcjonowaniem, niewątpliwie negatywnie postrzeganego przez potencjalnych nabywców nieruchomości. Zainteresowanie nabyciem nieruchomości w okolicach lotniska spadło, a potencjalni nabywcy mogą być skłonni do kupna nieruchomości położonych w obszarze ograniczonego użytkowania, ale za odpowiednio niższą cenę. Do zakresu szkody podlegającej naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 p.o.ś. należy więc obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, że jej właściciel będzie musiał znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje np. hałas (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 18 listopada 2010 r., I ACa 884/10, LEX nr 756735). Wobec powyższego oraz mając na uwadze opinię biegłego sądowego z zakresu szacunku (...), Sąd Okręgowy ustalił, że wartość rynkowa należących do powoda nieruchomości oznaczonych numerami działek (...) w W. i oznaczonych numerami (...) w Ł. uległa obniżeniu o kwotę 81.400,00 zł.

Oceny zasadności drugiego z dochodzonych przez powoda roszczeń – żądania zwrotu nakładów potrzebnych na rewitalizację akustyczną stanowiącego jego własność budynku mieszkalnego, Sąd Okręgowy dokonał na podstawie regulacji przewidzianej w art. 136 ust. 1 i 3 w zw. z art. 129 ust. 2 p.o.ś. Zgodnie z art. 136 ust. 3 p.o.ś. w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków, szkodą, o której mowa w przepisie art. 129 ust. 2 ustawy, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie. W judykaturze przyjmuje się, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą jej wyrządzenia i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący w chwili jej wyrządzenia do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób prawem przewidziany (patrz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSNC z 2002 r., z 6., poz. 74).

Obowiązek strony pozwanej naprawienia szkody polegający na uiszczeniu odpowiedniej sumy pieniężnej powstał z chwilą wyrządzenia tej szkody powodowi, to jest z chwilą wejścia w życie uchwały Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. kształtującej zakres koniecznych do wykonania nakładów rewitalizacyjnych i obligującej do ich poczynienia. Poniesienie nakładów pozwala zaś na uniknięcie hałasu przekraczającego poziomy normatywne i przyczynia się do zwiększenia atrakcyjności nieruchomości, jednak nie wpływa na podniesienie jej ceny z uwagi na lokalizację w strefie ograniczonego użytkowania (porównaj wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 września 2009 r., I ACa 484/09, LEX nr 756606). Koszty związane z zapewnieniem w budynku mieszkalnym powoda właściwego klimatu akustycznego są bezpośrednim uszczerbkiem związanym z ustanowieniem strefy ograniczonego użytkowania. Budynek przeznaczony na potrzeby mieszkaniowe wymaga ochrony akustycznej, podlegając tym samym ochronie przed hałasem na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 1065). W budynku mieszkalnym powoda jest zapewniony odpowiedni klimat akustyczny. W celu skompensowania braku możliwości otwierania okien podczas występowania hałasu lotniczego, wynikającego z utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania należy zainstalować 9 wentylatorów sufitowych. Poczynienie tych nakładów określonych w opinii Politechniki (...), których łączne koszty biegły sądowy z zakresu budownictwa J. O. określił na kwotę 5.128,20 zł, skompensuje brak możliwości otwierania okien. Nakładów tych powód dotychczas nie poczynił, co jednak nie stoi na przeszkodzie w dochodzeniu odszkodowania, ponieważ zgodnie z funkcjonującym w doktrynie i judykaturze poglądem, roszczenie o zasądzenie kosztów potrzebnych do rewitalizacji akustycznej budynku nie jest uzależnione od uprzedniego poniesienia wydatków (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 10 kwietnia 2008r., I ACa 2/2008, LEX nr 580137).

Jak wynika z powyższych rozważań w przedmiotowej sprawie zachodzi związek przyczynowy pomiędzy ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania a szkodą poniesioną przez powoda w postaci zmniejszenia wartości jego nieruchomości oznaczonych numerami działek (...) w W. i oznaczonych numerami (...) w Ł. oraz konieczności poniesienia przez niego nakładów na utrzymanie prawidłowego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym. Sąd zasądził zatem od pozwanego na rzecz powoda odszkodowanie w łącznej kwocie 86.528,20 zł, na które składa się kwota, o którą zmniejszyła się wartość nieruchomości powoda oznaczonych numerami dziełek(...) w W. i oznaczonych numerami (...) w Ł. na skutek utworzenia strefy ograniczonego użytkowania wokół lotniska wojskowego Ł. oraz kwota stanowiąca koszt nakładów, jakie powód ma obowiązek poczynić w celu rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego posadowionego na jego nieruchomości.

Powód zgłosił pozwanemu żądanie zapłaty kwoty 130.000,00 zł tytułem odszkodowania w związku ze zmniejszeniem wartości nieruchomości oraz kwoty 80.000,00 zł tytułem odszkodowania obejmującego koszty zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym w piśmie skierowanym do pozwanego w dniu 28 grudnia 2016 r. żądając zapłaty tych kwot do 15 stycznia 2017 r., na które to pismo pozwany udzielił powodowi odpowiedzi w dniu 29 grudnia 2017 r. Zatem na podstawie art. 481 § 1 kc odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonej kwoty 11.000,00 zł Sąd zasądził od dnia 16 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty, odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonej kwoty 34.128,20 zł, zgodnie z żądaniem pozwu zasądził od dnia 17 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty i od kwoty 41.400,00 zł od dnia 10 lipca 2018 r. do dnia zapłaty.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i zasądził od pozwanego na rzecz powoda wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 3.600,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 5 w zw. z § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.) i opłatę skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

Co do nie pokrytych wydatków w kwocie 5.353,46 zł to Sąd na podstawie 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2020, poz. 755 ze zm.) zasądził je na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu od przegrywającego sprawę pozwanego.