Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 stycznia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Iwona Szybka

Sędziowie:SSA Lucyna Guderska (spr.)

SSA Anna Szczepaniak-Cicha

Protokolant: stażysta Przemysław Trębacz

po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2013 r. w Łodzi

sprawy J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w T.

o wypłatę emerytury,

na skutek apelacji J. K.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 10 stycznia 2012 r., sygn. akt: V U 1079/11;

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 376/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 października 2011 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wstrzymał wypłatę emerytury wnioskodawczyni J. K. od dnia 1 października 2011 r.

Odwołanie od decyzji złożyła ubezpieczona.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 10 stycznia 2012 r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim oddalił odwołanie.

Sąd Okręgowy ustalił, że J. K. decyzją z dnia 28 czerwca 2007 r. otrzymała emeryturę poczynając od 16 lipca 2007 r. Przed nabyciem prawa do świadczenia pracowała w Starostwie Powiatowym w T., gdzie dalej kontynuowała zatrudnienie.

Sąd pierwszej instancji w tak kształtującym się stanie faktycznym uznał odwołanie za niezasadne. Wskazał, że zgodnie z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dodanym mocą art. 6 pkt2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Norma ta ma zastosowanie do ubezpieczonej z uwagi na art. 28 ustawy nowelizującej rozciągający zasadę wynikającą z art. 103a także na emerytury przyznane przed dniem wejścia w życie tejże ustawy, poczynając od dnia 1 października 2011 r.

W ocenie Sądu Okręgowego nie znajduje uzasadnienia zarzut naruszenia przez w/w przepisu konstytucyjnej zasady równości wobec prawa. Sytuacja wszystkich osób objętych działaniem art. 103a ustawy emerytalnej jest jednakowa. Nadto Trybunał Konstytucyjny nie stwierdził niekonstytucyjności tożsamego rozwiązania przewidzianego wcześniej w art. 103 ust. 2a ustawy emerytalnej, również w orzecznictwie Sądu Najwyższego omawiana reguła nie była kwestionowana.

Nadto Sąd pierwszej instancji zwrócił uwagę, że organ rentowy, mocą zaskarżonej decyzji, nie pozbawił ubezpieczonej prawa do emerytury, a jedynie zawiesił prawo do niej, uzależniając jego podjęcie od spełnienia przez ubezpieczoną określonego w ustawie warunku tj. rozwiązania stosunku pracy.

Apelację od wyroku złożyła ubezpieczona. Ponownie wskazała, że przedmiotowa decyzja pozbawia ją nabytego wcześniej prawa do emerytury rozumianego jako prawo do otrzymywania wypłaty przyznanego świadczenia. Łamie ona również zasadę równego traktowania obywateli. Wniosła o zmianę wyroku i uchylenie decyzji ZUS. W piśmie procesowym z 24 stycznia 2013 r. powołała się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13 listopada 2012 r. i wniosła o zobowiązanie ZUS do wypłaty bieżących świadczeń emerytalnych oraz wypłatę zaległego zawieszonego świadczenia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Zarzuty apelującej opierają się na twierdzeniu, że zastosowana w stosunku do niej reguła wynikająca z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. 2009 r., Nr 153, poz. 1227 z zm.), zgodnie z którą prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego, jest niekonstytucyjna, bowiem narusza zasadę ochrony praw nabytych. W szczególności powoływała się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 roku, o sygn. akt: K 2/12 (publ. Dz.U. 2012 r. poz. 1285).

Przechodząc do analizy powyższych zarzutów należy stwierdzić, że nie są one zasadne. Po pierwsze bowiem wskazywany wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie odnosi się do sytuacji ubezpieczonej. Trybunał bowiem stwierdził, że art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), który rozciągnął stosowanie reguły z art. 103a ustawy emerytalnej także na te osoby, które nabyły prawo do świadczenia przed wejściem w życie tego przepisu, w zw. z samym art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS jest niezgodny z Konstytucją, w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy. Już sama sentencja wyroku wskazuje, że dotyczy on jedynie tych osób, które uzyskały prawo do emerytury bez potrzeby zakończenia stosunku pracy. Tymczasem odwołująca świadczenie otrzymała od dnia 16 lipca 2007 r., a wówczas obowiązywał przepis art. 103 ust. 2a ustawy emerytowanej, który powtarzał normę z obecnego art. 103a, a więc przewidywał regułę, iż prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Nie należy ona zatem do kręgu tych osób, u których aby realizować otrzymane świadczenie nie trzeba było rozwiązać stosunku pracy. W praktyce wyrok Trybunału odnosił się zatem jedynie do tych ubezpieczonych, którzy prawo do emerytury nabyli i je realizowali w okresie pomiędzy uchyleniem poprzednio obowiązującego art. 103 ust. 2a, co miało miejsce 8 stycznia 2009 r., a przed wejściem w życie obecnego art. 103a tj. przed 1 stycznia 2011 r. Do tego kręgu odwołująca, jak już zaznaczono, nie należy bowiem otrzymała emeryturę w lipcu 2007 r. Należy jeszcze podkreślić, że skoro w reżimie prawnym, w którym J. K. nabyła prawo do świadczenia emerytalnego, nie było możliwości pobierania tegoż świadczenia bez rozwiązania stosunku pracy z ostatnim pracodawcą, to nie została ona zaskoczona wprowadzoną w art. 103a regulacją, na co zwracał uwagę Trybunał w uzasadnieniu wyroku oceniając wpływ nowego przepisu na sytuację osób, które gdy nabywały prawo do emerytury warunku rozwiązania dotychczasowego stosunku pracy spełnić nie musiały. Reasumując – powoływanie się na przedmiotowe orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego nie jest w sytuacji apelującej skuteczne bowiem z przyczyn wyżej wyłożonych nie ma ono do niej zastosowania.

Odnosząc się zaś do zarzutów niekonstytucyjności samego rozwiązania przewidzianego w art. 103a ustawy emerytalnej, to Sąd Apelacyjny w pełni podziela poglądy wyrażone w tej materii przez Sąd Okręgowy. W kwestii zgodności z Konstytucją samego nakazu rozwiązania stosunku pracy w celu realizacji prawa do emerytury wypowiadał się bowiem Trybunał Konstytucyjny, czyniąc to co prawda na tle art. 103 ust. 2a, który jednak jest tożsamy treściowo z art. 103a. W wyroku z dnia 7 lutego 2006 roku SK 45/04 (OTK –A 2006, nr 2, poz. 15) Trybunał uznał, że przepis ten jest zgodny z Konstytucją, nie narusza zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, zasady niedziałania prawa wstecz, zasady ochrony praw nabytych, czy obowiązku wprowadzania zmian do systemu prawnego z zachowaniem odpowiedniego vacatio legis. Trybunał uznał tym samym, że ustawodawca ma prawo uzależnić podjęcie wypłaty emerytury od uprzedniego rozwiązania stosunku pracy, a rozwiązanie to, wbrew twierdzeniom skarżącej, nie narusza zasady równości. W uzasadnieniu wskazał, że do ustawodawcy należy precyzyjne określenie kryteriów nabycia i korzystania z prawa do emerytury. Ma on przy tym szeroki zakres swobody pod warunkiem poszanowania istoty konstytucyjnego prawa do zabezpieczenia społecznego. Wobec przedstawionej istoty konstytucyjnego prawa do zabezpieczenia społecznego po osiągnięciu wieku emerytalnego, Konstytucja nie zawiera nakazu zagwarantowania świadczeń emerytalnych osobom kontynuującym działalność zawodową. W tym kontekście rozwiązanie stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą stanowi cechę istotną, uzasadniającą efektywne korzystanie z prawa do świadczeń emerytalnych. Osoby, które postanowiły nie rozwiązywać stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą, nie mają wspólnej cechy istotnej z punktu widzenia realizacji prawa do emerytury.

Należy przy tym jeszcze zauważyć, że Trybunał w przywoływanym przez skarżącą wyroku z 13 listopada 2012 r., podkreślił, że nie zajmował się samym obowiązkiem uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą jako warunku realizacji nabytego prawa do emerytury, lecz jedynie jego zastosowaniem na mocy art. 28 ustawy nowelizującej w stosunku do określonej kategorii ubezpieczonych.

Konkludując, skarżąca nie może powoływać się na zasadę ochrony praw nabytych i niedziałania prawa wstecz, gdyż nabyła prawo do emerytury w reżimie prawnym ukształtowanym przez treść art. 103 ust. 2a ustawy emerytalnej, uniemożliwiającym pobieranie świadczenia emerytalnego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy, a konstytucyjność samej regulacji przewidzianej w tym przepisie i powtórzonej w art. 103a nie została skutecznie zakwestionowana.

W konsekwencji, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację J. K..