Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 października 2021 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 29 września 2021 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. B., M. B.

przeciwko (...) Bankowi (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o ustalenie

I.odmawia odrzucenia pozwu,

II.oddala powództwo o ustalenie nieważności umowy o kredyt mieszkaniowy (...) o nr (...) (...) (...) z dnia 19 czerwca 2008 r.,

III.ustala, że następujące postanowienia umowy o kredyt mieszkaniowy (...)o nr (...) (...) (...) z dnia 19 czerwca 2008 r.,

- § 1 ust.1 części szczególnej umowy w zakresie określenia, że udzielony kredyt jest kredytem denominowanym w kwocie stanowiącej równowartość 85.240 CHF,

- § 1 ust 2, 3, § 11 ust. 2,3,4, § 13 ust. 7 części ogólnej umowy

są bezskuteczne wobec powodów,

IV.w pozostałym zakresie oddala powództwo o ustalenie bezskuteczności postanowień umowy,

V.wzajemnie znosi koszty procesu między stronami.

sędzia Ewa Oknińska

Sygn. akt I C 546/20

UZASADNIENIE

Powodowie M. B. i A. B. wnieśli przeciwko pozwanej (...) Banku (...) S.A. w W. pozew, w którym żądali:

1)  ustalenia nieważności umowy o kredyt mieszkaniowy (...) nr (...) (...) (...) z 19 czerwca 2008 r. zawartej pomiędzy powodami, a (...) Bank (...) S.A. z/s w G.,

2)  ustalenie bezskuteczności wobec powodów postanowień § 1 ust. 1 części szczególnej, §1 ust. 2,3; § 13 ust. 1, 7; §11 ust. 2,3,4; § 18 ust. 6 części ogólnej ww. umowy o kredyt mieszkaniowy (...),

3)  zwrotu kosztów procesu.

W ocenie powodów zawarta z poprzednikiem prawnym pozwanego umowa jest nieważna. W chwili podpisywania umowy kredytu denominowanego, powodowie nie znali faktycznej kwoty kredytu w PLN, jaka zostanie im oddana do wykorzystania, gdyż jej wysokość była dowolnie ustalana przez bank – według tabeli kursów – czyli według nieznanych reguł dla kredytobiorcy, które w chwili uruchomienia kredytu bank sam wybierał. Nadto, powodowie nie mogli na podstawie zawartej umowy żądać wypłaty kwoty kredytu w walucie szwajcarskiej i nie mogli spłacać go w CHF. Kredytobiorcy nie objęli porozumieniem swojego świadczenia wzajemnego z umowy kredytu. Dlatego, umowa jest sprzeczna z przepisami ustawy prawo bankowe i k.c. Powodowie podnieśli również, że umowa łącząca ich z poprzednikiem prawnym pozwanego zawiera niedozwolone klauzule umowne w zakresie mechanizmu przeliczania walut wg kursów określonych przez bank w tabeli kursów, co kształtuje prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz rażąco naruszają interesy powodów. Przywołane abuzywne postanowienia umowy nie zostały indywidualnie uzgodnione z powodami, bowiem umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, którym dysponuje bank, a powodowie nie mieli rzeczywistego wpływu na kształt umowy. Po wyeliminowaniu mechanizmu indeksacji dotyczącego wypłaty i spłaty kredytu nie ma zasad ustalania wysokości kwoty zobowiązania, sposobu ustalania wysokości rat kapitałowo-odsetkowych, co czyni umowę niemożliwą do wykonania (pozew k. 4-19).

W odpowiedzi na pozew, pozwany Bank wniósł o odrzucenie pozwu, ewentualnie o oddalenie powództwa i zwrotu kosztów procesu.

Pozwany wskazał, że przed Sądem Okręgowym w W. toczy się przeciwko pozwanemu postępowanie w postępowaniu grupowym (sygn. akt (...)), gdzie powodowie występują jako uczestnicy grupy. Sprawa zainicjowana przed Sądem Okręgowym w W. i niniejsza sprawa dotyczą tej samej umowy. Zdaniem strony pozwanej zaszły podstawy do odrzucenia pozwu. Ustosunkowując się do żądania pozwu pozwany wskazał, że powodowie nie posiadają interesu prawnego w zakresie żądań o ustalenie. Pozew stanowi wyłącznie próbę uchylenia się przez powodów od skutków ważnie i z pełną świadomością zawartej umowy. Przed podpisaniem umowy kredytu, już na etapie składania wniosku kredytowego, powodowie zostali poinformowani o ryzyku zmiany kursów walutowych i zmiany stóp procentowych. Powodowie, błędnie przyjmują, że umowa kredytu stanowiła kredyt udzielony w złotych, bowiem wolą stron było zawarcie umowy kredytu denominowanego w CHF. Chociaż powodowie otrzymali świadczenie w PLN, to mieli świadomość, że zawierają tzw. kredyt frankowy opiewający na zobowiązanie do zwrotu kwoty kredytu w CHF. Bank wskazał na bezzasadność podnoszonych przez powodów zarzutów sprzeczności umowy z przepisami prawa, zasadami współżycia społecznego. Pozwany zaprzeczył, aby poprzednik prawny, a obecnie pozwany byli uprawnieni do jednostronnego i dowolnego ustalania kursu przeliczeniowego, decydując tym samym arbitralnie o wysokości zobowiązań stron kredytu w sposób sprzeczny z naturą stosunku zobowiązaniowego oraz zasadami współżycia społecznego. Kursy kupna i sprzedaży poszczególnych walut wyrażone w Tabeli kursów były i są kursami rynkowymi, determinowanymi przez aktualną sytuację na rynku walutowym. Pozwany podniósł, że żadne z postanowień umowy kredytu nie stanowi niedozwolonego postanowienia umownego. Nawet jeżeli uznać, że postanowienia umowy są abuzywne, to usunięcie tych klauzul z umową kredytu nie zmieni tego, że umowa kredytu pozostaje w mocy.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 12 maja 2008 r. powodowie A. B. i M. B. złożyli wniosek o kredyt mieszkaniowy (...) w którym zwrócili się o udzielenie im kredytu. Zawnioskowali o kwotę 170.000 zł, zaś walutę kredytu oznaczyli na CHF. Powodowie podpisali oświadczenia, że zostali poinformowani przez bank o ponoszeniu przez nich ryzyka wynikającego ze zmiany kursu waluty Ponadto oświadczyli, że zapoznali się z informacją o ryzyku zmiennej stopy procentowej.

Oświadczenie o podobnej treści złożyli wypełniając przygotowany przez poprzednika prawnego druk stanowiący załącznik nr (...) do wniosku o kredyt hipoteczny (...) Jednocześnie w piśmie tym oświadczyli, że odrzucają ofertę (...) udzielenia kredytu w złotych.

(dowód: wniosek o kredyt mieszkaniowy k. 96, informacja o ryzyku zmiennej stopy procentowej i ryzyku kursowym k. 97, załącznik do wniosku k. 98-100, oświadczenie k. 101 i 101v oraz k. 102-102v)

W dniu 19 czerwca 2008 r. powodowie zawarli z (...) Bankiem (...) S.A. z siedzibą w G. (poprzednikiem prawnym pozwanego) umowę nr (...) o kredyt mieszkaniowy (...) (kredyt hipoteczny na zakup lub zmianę nieruchomości na rynku wtórnym). Umowa składała się z dwóch części: części szczególnej i ogólnej.

Zgodnie z § 1 części szczególnej umowy (dalej: (...)) umowy Bank udzielił powodom kredytu na okres od 19 czerwca 2008 r. do 2 czerwca 2038 r. na warunkach określonych w Części Szczególnej Umowy oraz w Części Ogólnej Umowy, a także określonych w ogólnych warunkach udzielania przez (...) Bank (...) S.A. kredytu mieszkaniowego (...)W § 1 ust. 1 (...) wskazano, że jest to kredyt denominowany udzielony w złotych w kwocie stanowiącej równowartość 85.240 CHF. Przy czym w § 1 ust. 7 umowy określono, że kwota kredytu do wypłaty na rachunek kredytobiorcy wynosi 170.000 zł.

Stosownie do § 1 ust. 2 umowy, kredyt miał być przeznaczony na spłatę kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w banku (...) SA będącym następcą prawnym (...) S.A. oraz na refinansowanie nakładów i kosztów poniesionych przez kredytobiorcę na zakup nieruchomości na rynku pierwotnym.

W myśl zaś § 5 (...) spłata kredytu następować miała w równych 360 ratach kapitałowo – odsetkowych, w złotych polskich zgodnie z harmonogramem spłat doręczanym Kredytobiorcy, płatnych do 2 każdego miesiąca (umowa k. 25).

W świetle § 1 ust. 1 części ogólnej umowy (dalej (...)) przedmiotowy kredyt był udzielany w złotych polskich. W § 1 ust. 2 (...) wskazano, że w przypadku kredytu denominowanego w walucie obcej, kwota kredytu w złotych polskich zostanie określona poprzez przeliczenie na złote kwoty wyrażonej w walucie, w której kredyt jest denominowany według kursu kupna tej waluty, zgodnie z tabelą kursów obowiązującą w banku z dnia uruchomienia środków w momencie dokonywania przeliczeń kursowych. W § 1 ust. 3 (...) wskazano, że zmiana kursu walut oraz zmiana wysokości spreadu walutowego wpływa na wypłacane przez bank kwoty transz kredytu oraz na spłacane w złotych przez kredytobiorcę kwoty rat kapitałowo – odsetkowych. Ryzyko związane ze zmianą kursu waluty oraz ze zmianą wysokości spreadu walutowego ponosi kredytobiorca. Tabele kursów oraz informacje o wysokości spreadów walutowych zamieszczane są na stronie internetowej banku, wywieszane na tablicy ogłoszeń, podawane telefonicznie lub mailem na życzenie klientów.

Zasady uruchomienia kredytu określa § 4 (...) oraz § 11 (...). I tak, § 4 ust. 1 stanowi, że uruchomienie kredytu nastąpi nie później niż w ciągu 90 dni od daty zawarcia umowy, po spełnieniu warunków szczegółowo opisanych w umowie.

Stosownie do § 11 ust. 1 (...), w przypadku kredytu przeznaczonego na zakup nieruchomości na rynku pierwotnym, denominowanego w walucie obcej, łączna kwota przyznanych środków, o której mowa w § 1 ust. 1 (...), wypłacana jest w złotych, zgodnie z terminarzem wpłat określony przez inwestora w przedwstępnej umowie. W przypadku kredytu denominowanego w walucie obcej, wypłata środków następuje w złotych, w kwocie stanowiącej równowartość wypłaconej kwoty wyrażonej w walucie obcej (§11 ust. 2 k. 30). Do przeliczeń kwot walut uruchamianego kredytu stosuje się kurs kupna waluty obcej według tabeli kursów obowiązującej w banku w dniu wypłaty środków w momencie dokonywania przeliczeń (§11 ust. 3 (...)).

Stosownie do § 11 ust. 4 umowy, w przypadku kredytów denominowanych, gdy przyznana kwota kredytu, na skutek różnic kursowych, okaże się na dzień uruchomienia kredytu kwotą:

a)  przewyższającą kwotę wymaga do realizacji celu określonego w § 1 ust. 2 (...), bank uruchomi środki w wysokości stanowiącej równowartość w walucie kredytu kwoty niezbędnej do realizacji tego celu oraz dokona pomniejszenia salda zadłużenia poprzez spłatę kwoty niewykorzystanej,

b)  niewystarczająca do realizacji celu, określonego w § 1 ust. 2 (...), kredytobiorca zobowiązany jest do zbilansowania inwestycji poprzez uzupełnienie środków własnych przed wypłaceniem środków przez bank (§ 11 ust. 4 k. 30-31).

Oprocentowanie kredytu określono w § 1 ust. 8-10 (...) oraz § 2 i 4 (...). Oprocentowanie kredytu wynosiło w dniu zawarcia umowy 4,90083 %. Marża banku wynosiła 1,98 % w stosunku rocznym, która miała być obniżona o 1,10 p.p. z tytułu ustanowienia docelowego zabezpieczenia spłaty. Rzeczywista roczna stopa procentowa wynosiła 4,80% p.a. Zgodnie z § 2 ust. 1 i 2 (...) oprocentowanie kredytu ustalone jest według zmiennej stopy procentowej, stanowiącej sumę odpowiedniej stopy bazowej oraz marży banku. Stopa bazowa odpowiada obowiązującej w ostatnim dniu roboczym przed dniem uruchomienia środków stawce LIBOR 3M, w przypadku kredytów denominowanych w CHF.

W § 2 (...) wskazano, że całkowity koszt udzielonego kredytu wynosi szacunkowo 124.780,65 zł. Prowizja za udzielenie kredytu denominowanego pobrana w złotych w kwocie stanowiącej równowartość wynosi 0 (zero) CHF. Szacunkowy koszt wszystkich kosztów ponoszonych przez kredytobiorcę w związku z zaciągnięciem kredytu w całym okresie kredytowania to 132.404.65 zł (koszt kredytu plus pozostałe koszty).

Spłata kredytu następować miała w terminach i kwotach określonych w doręczonym kredytobiorcom harmonogramie spłat, przy czym zasady spłaty kredytu denominowanego zawarte zostały w § 13 ust. 7 (...). W przypadku kredytu denominowanego w walucie obcej:

a)  harmonogram spłat kredytu wyrażony jest w walucie, w której kredyt jest denominowany,

b)  spłata następuje w złotych, w równowartości kwoty wyrażonej w walucie obcej,

c)  do przeliczeń wysokości rat kapitałowo-odsetkowych spłacanego kredytu stosuje się kurs sprzedaży waluty według kursów obowiązującej w Banku w dniu spłaty, w momencie dokonywania przeliczeń kursowych (§ 13 ust. 1 i ust. 7 k. 31).

W § 14 (...) określono zasady naliczania odsetek, które naliczane są od kwoty wykorzystanego kapitału, za okresy miesięczne, licząc od dnia uruchomienia kredytu od dnia poprzedzającego całkowitą spłatę włącznie, według obowiązującej dla kredytu w tym czasie stopy procentowej.

Środki na spłatę kredytu miały być pobierane z rachunku bankowego otwartego przez powodów w pozwanym Banku. Za datę spłaty uważa się datę wpływu środków na rachunek obsługi kredytu (§ 4 ust. 2 (...) i § 13 ust. 4 (...)).

Zgodnie z § 18 ust. 6 (...) kredytobiorcy zobowiązani byli do przedłożenia w banku dokumentów:

a)  niezbędnych do oceny zdolności kredytowej kredytobiorcy oraz

b)  związanych z prawnym zabezpieczeniem –w przypadku podejrzenia, że uległa zmniejszeniu wartość nieruchomości, w tym w szczególności aktualnej wyceny wartości nieruchomości lub informacji bankowej o nieruchomości sporządzonych:

- nie częściej niż 1 w roku,

- na koszt kredytobiorcy zgodnie z wymogami banku

Na zabezpieczenie spłaty kredytu ustanowiono hipotekę kaucyjną do kwoty 272.853,24 zł na nieruchomości. Dodatkowym zabezpieczeniem spłaty kredytu była cesja na rzecz banku praw z umowy ubezpieczenia nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych potwierdzona przez ubezpieczyciela (§ 3 (...)).

(dowód: umowa k. 24-37)

Kursy banku ustalała specjalna komórka w banku. Umowa była przygotowywana przez bank.

(dowód: zeznania świadka M. M. k. 291v, zeznania świadka M. A. k. 292, zeznania powódki M. B. k. 292v).

W dniu 18 września 2013 r. powodowie zwrócili się do pozwanego o zmianę waluty spłaty kredytu hipotecznego. Następnie dniu 24 września 2013 r. strony zawarły porozumienie, na mocy którego powodowie uzyskali uprawnienie do dokonywania spłat rat kapitałowo-odsetkowych bezpośrednio w walucie CHF. Wiązało się to z otwarciem i prowadzeniem rachunku ROK. Stosownie do § 3 ust. 2 tego porozumienia, w odniesieniu do kredytów denominowanych w walucie obcej kwota kredytu wypłacana w złotych zostanie określona poprzez przeliczenie na złote kwoty wyrażonej w walucie, w której kredyt jest denominowany według bezgotówkowego kursu kupna tej waluty zgodnie z tabelą kursów, obowiązującą w banku w dniu uruchomienia środków, w momencie dokonywania przeliczeń kursowych.

Jednocześnie w porozumieniu określono następujące zasady ustalania kursów wymiany walut dla kredytów denominowanych lub indeksowanych do waluty obcej:

1.  kursy kupna i sprzedaży walut, ustalane są procentowo w odniesieniu do kursów poszczególnych walut na rynku międzybankowym w momencie tworzenia tabeli, w granicach dopuszczalnych wartości odchyleń procentowych, zaakceptowanych przez bank,

2.  tabela kursów jest zestawieniem kursów średnich, kursów kupna i sprzedaży banku dla walut obcych oraz kursów średnich NBP, przygotowane w każdy dzień roboczy. Tabela zawiera informacje m.in. o minimalnej kwocie transakcji negocjowanej oraz godzinę od której obowiązuje,

3.  pierwsza tabela kursów ustalana jest na początek każdego dnia roboczego, a ostatnia tabela wprowadzana w godzinach popołudniowych,

4.  ostatnia tabela popołudniowa obowiązuje od wprowadzenia pierwszej tabeli następnego dnia roboczego,

5.  w przypadku znacznych zmian kursów w ciągu dnia dopuszcza się kolejne zmiany tabeli kursów przed wprowadzeniem ostatniej tabeli popołudniowej,

6.  tabela zawiera oddzielne kursy dla operacji bezgotówkowych i gotówkowych.

(dowód: wniosek – k. 108, porozumienie k. 109- 109 v.).

Pozwem z 14 grudnia 2015 r., ostatecznie sprecyzowanym pismem z 22 sierpnia 2016 r. skierowanym do Sądu Okręgowego w W., K. G. działający w charakterze reprezentanta grupy wniósł o ustalenie przesłanek odpowiedzialności (...) Banku (...) S.A. z/s w W. w sprawie o roszczenia pieniężne z tytułu stosowania przez bank nieuczciwych praktyk rynkowych oraz przy jednoczesnym nienależytym wykonaniu przez (...) SA z/s w W. umów łączących poszczególnych kredytobiorców, członków grupy z bankiem, polegającej na:

a)  wprowadzaniu w błąd co do istotnych postanowień umowy, bowiem umowy posiadają cechy pochodnego instrumentu finansowego, również w zakresie możliwości dokonywania przez bank w sposób jednostronny zmiany oprocentowania, bezpieczeństwa i rozkładu ryzyka przy zawieraniu umów kredytu hipotecznego we frankach szwajcarskich (przerzucenie ciężaru całego ryzyka związanego z zawarciem przedmiotowych umów kredytu w CHF na kredytobiorców),

b)  zawarciu z członkami ww. grupy umów nie zawierających żadnych zapisów, które by limitowały ich odpowiedzialność w stosunku do banku z tytułu zawartych przez nich umów kredytu poprzez np. podanie kwoty maksymalnej w PLN, do których klienci banku będą ponosić odpowiedzialność za spłatę kredytu,

c)  wprowadzeniu w błąd w zakresie kosztów z jakimi kredytobiorcy mieliby się liczyć jeśli chodzi o wykonanie umowy,

d)  zawarciu umów zawierających niedozwolone klauzule umowne, co w racji przedsiębiorca-konsument jest niedopuszczalne i stanowi przejaw nieuczciwych praktyk rynkowych,

e)  niedopełnienie ciążącego na banku obowiązku informacyjnego przy zawieraniu umów w zakresie cech umowy oraz naruszeniu warunków przepisów prawa unijnego w zakresie dyrektyw 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 kwietnia 2004 r., 85/611/EWG Rady i dyrektywę Rady 2000/12/EW Parlamentu Europejskiego oraz uchylającej dyrektywę rady 93/22/EWG w sprawie rynku instrumentów finansowych.

M. B. i A. B. złożyli oświadczenie o przystąpieniu do grupy.

Sprawę zarejestrowano pod sygnaturą (...). Postanowieniem z 30 stycznia 2017 r. postanowiono rozpoznać sprawę w postępowaniu grupowym.

W piśmie procesowym z 4sierpnia 2020 r. przedstawiciel grupy zmodyfikował powództwo w ten sposób, że zamiast pierwotnie dochodzonego roszczenia wniósł o stwierdzenie, że między innymi umowa kredytu (...) (...) (...) z 19 czerwca 2008 r. zawarta przez powodów z poprzednikiem prawnym pozwanego jest nieważna w całości na podstawie art. 58 § 1 i 2 k.c., ew. o ustalenie, że klauzule denominacyjne stanowią klauzule abuzywne i nie wiążą powodów.

Postanowieniem z 19 października 2020 r. Sąd Okręgowy w W. odrzucił pozew w zakresie roszczeń zgłoszonych w piśmie z dnia 04 sierpnia 2020 r. z uwagi na niedopuszczalność modyfikacji.

W wyniku złożenia przez przedstawiciela grupy zażalenia na powyższe postanowienie, Sąd Apelacyjny w W. postanowieniem z 22 kwietnia 2021 r. oddalił zażalenie. W uzasadnieniu podzielił argumentację Sądu Okręgowego o niedopuszczalności modyfikacji powództwa, zaś rozstrzygniecie zmodyfikowanych żądań powinno mieć miejsce w indywidualnych procesach, ponieważ badanie ważności umów wymaga zindywidualizowanej oceny każdej z umów.

(dowód: pisma procesowe i orzeczenia sądów wydane w sprawie(...) – koperta 335 i 336 oraz odpis postanowienia SA w W. w sprawie (...)z uzasadnieniem k. 363-364).

Sąd zważył, co następuje:

W świetle ustalonego stanu faktycznego żądanie o ustalenie nieważności umowy nie zasługuje na uwzględnienie. Żądanie zaś ustalenia bezskuteczności postanowień umowy zasługuje na uwzględnienie w zasadniczej części.

Sąd dokonał ustaleń faktycznych w sprawie w oparciu o załączone do akt – niekwestionowane przez strony – dokumenty, nie stwierdzając podstaw do podważenia ich wiarygodności. Ponadto, Sąd uwzględnił zeznania strony powodowej w zakresie, w którym znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym. Z zeznań tych wynika, że do zawarcia umowy kredytu doszło w wyniku przyjęcia przez kredytobiorców wzorca umownego. Co do zeznań zawnioskowanych przez stronę pozwaną świadków – wskazać należy że wielu kwestii związanych z zawarciem tej konkretnej umowy nie pamiętali. Ograniczyli się do zeznań w zakresie procedur stosowanych w banku.

Na wstępie należało odnieść się do wniosku strony pozwanej w przedmiocie odrzucenia pozwu z uwagi na zawisłość sporu przed Sądem Okręgowym w W. w sprawie (...)

Zgodnie z art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. sąd odrzuci pozew jeżeli między innymi o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami spraw jest w toku albo została prawomocnie osądzona.

Powołany przepis art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. należy interpretować w powiązaniu z art. 366 k.p.c. określającym granice powagi rzeczy osądzonej. Z powyższego wynika, że tożsamość roszczenia w rozumieniu art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. zachodzi tylko wówczas, gdy identyczne są nie tylko strony, ale i przedmiot oraz podstawa sporu.

W powołanych sprawach nie zachodzi taka identyczność. Przedmiotem i podstawą sporu w sprawie (...) są roszczenia pieniężne z tytułu stosowania przez bank nieuczciwych praktyk rynkowych oraz przy jednoczesnym nienależytym wykonaniu przez (...) SA z/s w W. umów łączących poszczególnych kredytobiorców. Postanowieniem z dnia 19 października 2020 r. Sąd Okręgowy w W.odrzucił pozew w zakresie roszczeń zgłoszonych w piśmie z dnia 04 sierpnia 2020 r., uznając modyfikację pozwu za niedopuszczalną po wydaniu postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym i ustaleniu składu grupy. Sąd Apelacyjny w W.dokonując oceny złożonego zażalenia, podzielił argumentację Sądu Okręgowego w W.i oddalił zażalenie. W niniejszej zaś sprawie powodowie wnieśli o ustalenie nieważności umowy o kredyt mieszkaniowy z dnia 19 czerwca 2008 r. ewentualnie o ustalenie bezskuteczności wobec nich abuzywnych postanowień obejmujących § 1 ust. 1 części szczególnej umowy oraz § 1 ust. 2,3, § 13 ust. 1 i 7, § 11 ust. 2-4, § 18/ ust. 6 części ogólnej umowy o kredyt.

W związku z tym, wobec braku podstaw z art. 199 § 1 k.p.c. Sąd odmówił odrzucenia pozwu, o czym orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku.

Przechodząc do zasadności roszczeń powodów, w pierwszym rzędzie należy wskazać, że powodowie zawarli umowę kredytu jako konsumenci. Powyższa okoliczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Powodowie mogą żądać ustalenia przez sąd nieważności umowy czy też ustalenia, że postanowienia umowne zawierają niedozwolone klauzule, gdyż mają w tym interes prawny. Zgodnie z art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Interes prawny strony powodowej polegał na tym, że powodowie domagali się definitywnego usunięcia niepewności prawnej co do istnienia łączącego ich z pozwanym stosunku prawnego. Wyrok ustalający w niniejszej sprawie wyeliminuje spory co do tego, czy strony łączy umowa kredytowa, czy też stosunek w tym zakresie nie istnieje.

W tym stanie rzeczy w pierwszej kolejności rozważyć należało, jaki jest charakter umowy z dnia 19 czerwca 2008 r. i czy wskazywane przez powodów postanowienia miały charakter niedozwolony. W ocenie Sądu brak jest podstaw do ustalenia nieważności spornej umowy. Konstrukcja umowy kredytu przedstawiona na gruncie niniejszej sprawy mieści się bowiem w granicach swobody umów i nie stanowi naruszenia art. 69 ust. 1 i 2 ustawy Prawo bankowe.

Zgodnie art. 69 ust. 1 i 2 ustawy – Prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, zaś kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności: strony umowy, kwotę i walutę kredytu, cel, na który kredyt został udzielony, zasady i termin spłaty kredytu, wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty kredytu, zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu, terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje, warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

Zasadniczo postanowienia przedmiotowej umowy spełniają przesłanki z art. 69 ustawy z dnia 29.08.1997 r. – Prawo bankowe (w brzmieniu obowiązującym w dacie jej zawarcia – dalej jako pr. bank.) i pozwalają na uznanie, że strony miały zamiar zawrzeć umowę kredytu bankowego. Chodzi tu w szczególności o obowiązek umieszczenia w umowie kredytu bankowego jednoznacznej kwoty tego kredytu, jako środków pieniężnych, które stosownie do art. 69 ust. 1 Pr. bank. bank kredytujący powinien oddać do dyspozycji kredytobiorcy. Jeżeli kwota kredytu jest powiązana z kursem waluty obcej, to jest dopuszczalne, zgodnie z art. 358 k.c., aby wypłata i spłata kredytu następowała w tej walucie albo walucie polskiej, przy czym jeśli to dotyczy wyłącznie sposobu wykonania zobowiązania pieniężnego, nie powoduje zmiany waluty wierzytelności. Jak oceniło orzecznictwo i doktryna wniosek taki ma zastosowanie do umów z właściwie sporządzoną klauzulą waloryzacyjną (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2011 r., IV CSK 377/10, nie publ. oraz z dnia 29 kwietnia 2015 r., V CSK 445/14, niepubl.). Zatem, postanowienia umowy, w ocenie Sądu, spełniają więc przesłanki tego przepisu (w brzmieniu obowiązującym w dacie jej zawarcia) i pozwalają na uznanie jej za ważną umowę kredytu bankowego. Znane są: strony umowy i kwota oraz waluta kredytu, cel na jaki został udzielony, zasady i termin jego spłaty, wysokość oprocentowania i zasady jego zmiany oraz inne niezbędne warunki.

Odnośnie ryzyka zmiany kursu to wskazać trzeba, że na zmianę kursu waluty wpływa szereg czynników ekonomicznych jak i pozaekonomicznych, niezależnych od woli stron zawartej umowy. Kursy walut z natury swojego funkcjonowania cechują się zmienną wartością, wykazując raz tendencję zwyżkową, a innym razem spadkową. Zmienność kursów walut jest faktem powszechnie znanym, nie wymagającym dowodu. Jak wynika z oświadczeń podpisanych przez stronę powodową, kredytobiorcy zostali poinformowani o ryzyku kursowym i że po zapoznaniu się z ofertą Banku zdecydowali się zawrzeć umowę kredytu. Co do zasady zatem uznać trzeba, że brak jest podstaw do uznania, że umowa łącząca strony ze względu na jej konstrukcję była sprzeczna z prawem lub z zasadami współżycia społecznego.

Ponadto postanowienia umowy spełniają przesłanki umowy kredytu bankowego. Znane są bowiem strony umowy, cel, na jaki został udzielony (cel mieszkaniowy), zasady i termin jego spłaty, wysokość oprocentowania i zasady jego zmiany (suma marży i stopy bazowej kredytu) oraz inne niezbędne warunki wynikające z art. 69 ust. 2 powołanej ustawy w brzmieniu obowiązującym w dacie jej zawarcia.

Reasumując, umowa stron zawiera zatem elementy, które mieszczą się w konstrukcji umowy kredytu bankowego. Jest nadto dopuszczalna na podstawie art. 353 ¹ k.c., zgodnie z którym strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Istota takiej umowy polegała bowiem na stworzeniu przez Bank możliwości wykorzystania przez powodów równowartości określonej kwoty pieniędzy z obowiązkiem zwrotu w określonym czasie takiej równowartości, przy czym miernikiem tych wartości pozostawać miał kurs waluty szwajcarskiej do waluty polskiej. Skoro zatem umowa nie jest sprzeczna z ustawą – Prawo bankowe, a jej treść zawiera wszystkie essentialia negotii – brak było podstaw do uznania w świetle art. 58 § 1 k.c. za nieważną z tego powodu, bowiem tak ujęta umowa kredytu mieści się w konstrukcji ogólnej umowy kredytu bankowego.

W dalszej kolejności odnieść należało się do zgłoszonych przez powodów zarzutów w zakresie postanowień umownych zawartych w § 1 ust. 1 (...), § 1 ust. 2-3 (...), § 13 ust. 1 i 7 (...), § 11 ust. 2-4 (...), § 18 ust. 6 (...) jako zawierających klauzule abuzywne. Powodowie wskazywali, że przeliczono kwotę kredytu do wypłaty po kursie, który nie był znany w chwili zawarcia umowy, jak też Bank kształtował wysokość kursu waluty, według którego rozliczano następnie spłatę kredytu.

Sąd zbadał umowę pod kątem abuzywności klauzul zawartych w tejże umowie. Postanowienia § 1 ust. 1 (...), § 1 ust. 2-3 (...), § 13 ust. 7 (...), § 11 ust. 2-4 (...) przewidywały, że wysokość zobowiązań będzie przeliczana z zastosowaniem dwóch rodzajów kursu waluty. Bezspornie mechanizm (konkretny sposób) ustalania kursu nie został opisany w żaden sposób, gdyż umowa w tym względzie odsyła tylko do tabeli kursów obowiązującej w Banku w momencie dokonywania przeliczeń kursowych. Oznacza to, że zgodnie z umową Bank miał całkowitą swobodę w zakresie ustalania kursu waluty. Nie zostało zaprzeczone, że umowa stron w zakresie wykraczającym poza dokonane w ramach składania wniosku wyboru dotyczącego kwoty kredytu, waluty kredytu, okresu kredytowania, wysokości marży, została zawarta na podstawie wzoru opracowanego i stosowanego przez Bank. Oznacza to, że pozostałe postanowienia nie były uzgodnione indywidualnie z powodami w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 i 3 k.c. W konsekwencji jest niewątpliwe, że w rozpatrywanej sprawie pozwany przyznał sobie prawo do jednostronnego regulowania - na gruncie zawartej umowy - wysokości rat kredytu waloryzowanego kursem franka. Jednocześnie prawo banku do ustalania kursu waluty nie doznawało żadnych umownych ograniczeń w postaci skonkretyzowanych, obiektywnych kryteriów zmian stosowanych kursów walutowych. Zatem doszło do nierównomiernego rozkładu praw i obowiązków stron umowy kredytowej, prowadzącego do naruszenia interesów konsumenta. W tym zakresie istotne znaczenie należy także przypisać wymaganiu właściwej przejrzystości i jasności postanowienia umownego, czyli odpowiedzi na pytanie, czy zawarta umowa wskazuje w sposób jednoznaczny powody i specyfikę mechanizmu przeliczania waluty, tak by konsument mógł przewidzieć, na podstawie transparentnych i zrozumiałych kryteriów, wynikające dla niego z tego faktu konsekwencje ekonomiczne (vide: wyrok SN z dnia 2.10.2019 r., IV CSK 309/18).

Jak już zostało przedstawione, kwestionowane postanowienia umowy wskazywały na dwa rodzaje kursów – kurs kupna do ustalenia wysokości kredytu, którą należy wypłacić w PLN oraz kurs sprzedaży do ustalenia wysokości kolejnych rat spłaty w PLN.

Wiadomo powszechnie, że kurs kupna waluty to w pewnym uproszczeniu kurs, po którym deklarowane jest kupno danej waluty, a kurs sprzedaży to kurs, po którym deklarowana jest jej sprzedaż, względnie są to kursy, według których będą rozliczane takie transakcje. Kurs kupna z reguły jest niższy od kursu sprzedaży. Zastosowanie dwóch różnych kursów w opisany wyżej sposób w odniesieniu do umowy stron prowadziło do sytuacji, w której kredyt wypłacony w walucie polskiej według kursu niższego (kursu kupna), przy spłacie stawał się już kredytem w kwocie wyższej (bez uwzględnienia wahań kursowych samej waluty). Wysokość raty spłaty została bowiem ustalona według kursu wyższego (sprzedaży), co oznacza, że suma tych rat (czyli wysokość kredytu pozostałego do spłaty wraz z odsetkami) też była wyższa niż obliczona z zastosowaniem kursu niższego (kursu kupna), jaki obowiązywał przy wypłacie.

Skoro takim zapisom towarzyszyło postanowienie, że wysokość kursu, według którego będzie rozliczana spłata kredytu, ustalał będzie sam Bank, mogło to prowadzić do sytuacji, w której Bank mógłby arbitralnie podwyższać wysokość kursu sprzedaży, według którego rozlicza spłatę kredytu, w stosunku do wysokości rynkowej. Brak sprecyzowania jasnych i obiektywnych kryteriów ustalania przez Bank kursu waluty, przyjmowanego do rozliczania spłat kredytu w sposób, który pozwalałby na weryfikację poprawności kursu, a co za tym idzie sprawdzenie wysokości żądań banku (np. przez odwołanie do parametrów finansowych publikowanych lub znanych powszechnie) prowadził do zastrzeżenia dla Banku wyłącznej i niczym nieograniczonej kompetencji do ustalania wysokości kursu, według którego będzie rozliczana spłata kredytu i ustalana wysokość zobowiązania strony powodowej.

Powyższe w sposób oczywisty prowadziło do rażącego naruszenia interesów powodów. Narażało ich bowiem na niczym w zasadzie nieograniczone żądania pozwanego co do spłaty udzielonego kredytu i jego wysokości, zależne wyłącznie od kursu waluty ustalanego wszakże przez pozwanego. Co więcej, uprawnienie do określania kursów wymiany dawało Bankowi możliwość wpływania na wysokość zobowiązania do spłaty w PLN. W sposób dowolny zatem mógł kształtować wysokość zobowiązania powodów w walucie, w jakiej spłacały kredyt. Tym samym uzyskał też narzędzie do potencjalnego zminimalizowania niekorzystnych dla siebie skutków zmiany kursów na rynku międzybankowym lub zmian w zakresie oprocentowania (obniżka stopy bazowej), gdyż teoretycznie mógł je rekompensować podwyższeniem kursu sprzedaży przyjętego do rozliczenia spłat kredytu.

Powyższych ustaleń nie podważa okoliczność złożonego przez powodów oświadczenia w zakresie ryzyka kursowego. Wskazać bowiem należy, że czym innym jest ryzyko zmienności kursów, a czym innym ustalanie kursów walut przez Bank. Nie sposób z powyższego oświadczenia wyprowadzić wniosku by powodowie godzili się na mechanizm stosowany przez Bank, albowiem pomimo tego że oświadczyli, iż akceptują ryzyko zmiany kursu waluty i wysokości spreadu walutowego to bezspornie, umowa w żadnej mierze nie określała sposobu ustalania kursów walut przez Bank.

W ocenie Sądu należy zatem uznać, że postanowienia odwołujące się do kursów wymiany i możliwości jej samodzielnego ustalania w ramach tabeli były sprzeczne z dobrymi obyczajami i naruszały rażąco interesy powodów w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c., oceniane na datę zawarcia umowy. Takie rozwiązania dawały bowiem Bankowi, czyli tylko jednej ze stron stosunku prawnego, możliwość przerzucenia na stronę powodową całego ryzyka wynikającego ze zmiany kursów waluty stanowiącej podstawę rozliczeń umowy i pozostawiały mu całkowitą swobodę w zakresie ustalania wysokości wzajemnych zobowiązań przez dowolną i pozbawioną jakichkolwiek czytelnych i obiektywnych kryteriów możliwość ustalania kursu przyjmowanego do wypłaty kredytu, a następnie rozliczenia jego spłat.

Podsumowując tę część rozważań, w ocenie Sądu postanowienia umowy:

- § 1 ust. 1 części szczególnej umowy w zakresie określenia, że udzielony kredyt jest kredytem denominowanym w kwocie stanowiącej równowartość 85.240 CHF,

- § 1 ust. 2 i 3; § 11ust. 2,3,4; § 13 ust. 7 części ogólnej umowy

mają charakter niedozwolony w rozumieniu art. 385 ¹ k.c., a w związku z tym nie wiążą powodów (są bezskuteczne).

Wszelkie bowiem postanowienia odwołujące się do kursów waluty obcej i możliwości jej samodzielnego ustalania w ramach tabeli były sprzeczne z dobrymi obyczajami i naruszały rażąco interesy powodów w rozumieniu art. 385 ^{( 1)} § 1 k.c., co podlegało ocenie na dzień zawarcia umowy. W tym zakresie Sąd nie uwzględnił twierdzeń pozwanego, jakoby powodowie w chwili zawarcia umowy byli informowani o możliwości spłaty kredytu w walucie CHF. Za wiarygodne uznano twierdzenia strony powodowej, że nie zaproponowano im możliwości spłaty kredytu w walucie CHF.

Powyższych ustaleń nie podważa zawarcie przez strony porozumienia z dnia 24.09.2013 r. W doktrynie podniesiono (zob. E. Łętowska „Prawo umów konsumenckich” Wyd. C.H. Beck 2002 r., str. 22), że „europejska ochrona konsumenta opiera się na paradygmacie przejrzystości informacji i oznacza działania na rzecz stworzenia warunków dla swobodnego wyboru i decyzji konsumenckiej, bowiem pozycja źle poinformowanego partnera umowy, kierującego się własną oceną sytuacji i decyzjami co do zawarcia umowy podlega z oczywistych przyczyn degradacji”. W niniejszej sprawie powodowie, jako konsumenci, w żadnym momencie wykonywania umowy, nie złożyli skutecznego oświadczenia w przedmiocie wyłączenia zastosowania sankcji niezwiązania klauzulą niedozwoloną. W ocenie Sądu Bank nie może jednak zasłonić się w tej sprawie brakiem wiedzy o abuzywnym charakterze postanowień zawartych w umowie, zaś prawo konsumenta do uzyskania wiedzy o przedmiocie umowy winno być uznane za jego zasadnicze prawo, a brak tej wiedzy nie może zostać wykorzystany przez silniejszego kontrahenta umowy na jego korzyść. Bank jest niewątpliwie tzw. aktywnym uczestnikiem rynku, dysponującym odpowiednią informacją i wiedzą, czego nie można powiedzieć o konsumencie.

W realiach niniejszej sprawy oznacza to, że skutkiem powołanych wyżej zapisów umowy za niedozwolone jest wyeliminowanie ich z tej umowy. Wskutek wyeliminowania zawartych w umowie klauzul abuzywnych, brak jest wyraźnie oznaczonych zapisów dotyczących mechanizmu ustalania kursu waluty, jaki miałby być przyjmowany do ustalania wysokości rat spłaty w złotych polskich w kolejnych terminach płatności oraz rozliczenia wysokości pozostałego do spłaty zadłużenia strony powodowej.

Zgodnie z wykładnią dyrektywy 93/13/EWG dokonaną przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 3 października 2019 r. w sprawie C- 269/18, w przypadku ustalenia, że w umowie zostało zawarte postanowienie niedozwolone w rozumieniu dyrektywy, skutkiem tego jest wyłącznie wyeliminowanie tego postanowienia z umowy, chyba że konsument następczo je zaakceptuje. Jedynie w drodze wyjątku możliwe jest zastosowanie w miejsce postanowienia niedozwolonego przepisu prawa o charakterze dyspozytywnym. Wyjątek ten obejmuje sytuacje w której jest zgoda stron na jego zastosowanie oraz okoliczność, że brak takiego zastąpienia skutkowałby upadkiem umowy i niekorzystnymi następstwami dla konsumenta, który na takie niekorzystne rozwiązanie się nie godzi. Ponadto, podniesiono, że w odniesieniu do przeliczenia należności stron brak jest możliwości zastępowania niedozwolonych klauzul umownych przepisami o charakterze ogólnym, które są przepisami dyspozytywnymi.

Podnieść należy, że zgodnie z art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13/EWG należy dążyć do osiągniecia stanu niezwiązania konsumenta nieuczciwymi postanowieniami umownymi, przy jednoczesnym utrzymaniu w mocy umowy.

Wadliwość powiązania kwoty kredytu z kursem waluty obcej powoduje, jak to ma miejsce w rozpoznawanej sprawie, że na gruncie zawartej umowy kredytu hipotecznego powstały wątpliwości co do spełnienia wymagań umowy kredytu zawartych w art. 69 ust. 2 pkt 2 prawa bankowego, w sytuacji, gdy w umowie takiej jako nazwanej należy wskazać kwotę kredytu, należącą do jej essentialia negotii. W analizowanej umowie zwraca uwagę to, iż Bank przeznaczył do dyspozycji powodów kwotę kredytu w złotych polskich, która to kwota opisana została umowie we frankach szwajcarskich oraz opisana w kwocie złotych polskich (jednocześnie wskazując kwotę 170.000 zł). Podkreślić należy, że powodowie umawiali się z pozwanym na otrzymanie określonej w złotych polskich sumy. Jak wynika z wniosku o udzielenie kredytu, powodowie wnioskowali o kredyt w wysokości 170.000 zł, taka też kwota kredytu została wskazana w umowie. Stronom więc była znana kwota kredytu w złotych polskich.

Stwierdzić należy, że po wyeliminowaniu z umowy postanowień niedozwolonych, nadal znana jest kwota kredytu (jest to kwota 170.000 zł), cel kredytu, okres i termin spłaty oraz oprocentowanie wskazane w umowie. Zatem, tak skonstruowana umowa w pełni spełnia przesłanki umowy kredytu w złotych polskich w świetle prawa bankowego i pozostaje zgodna z zasadą swobody kształtowania stosunków umownych, nie naruszając tym samym zasad współżycia społecznego. Za takim rozwiązaniem odpowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 października 2019 r., IV CSK 309/18.

W ocenie sądu umowa stron nadal może być wykonywana jako umowa kredytu bankowego po wyeliminowaniu spornych postanowień. W oparciu o pozostałe postanowienia umowy możliwe jest bowiem określenie praw i obowiązków stron. W związku z powyższym powodowie winni spłacać kredyt w złotych polskich w terminach przewidzianych w umowie i z zastosowaniem przewidzianego pierwotnie oprocentowania według przewidzianej umownie stawki LIBOR (powołując się na wykładnię w powołanej sprawie C–260/18 nie ma znaczenia to, że Bank najprawdopodobniej nie ustaliłby wysokości oprocentowania według stawki LIBOR).

Eliminacja postanowień dotyczących kursów wymiany, nie zmienia zasadniczych postanowień umowy, tj. umożliwia powodom skorzystanie z kredytu udzielonego przez pozwanego, z obowiązkiem spłaty w określonym czasie, przy ustalonym oprocentowaniu. W tym miejscu wskazać należy, że eliminacja klauzul abuzywnych czyni zadość celu przepisów odnoszących się do niedozwolonych klauzul umownych w zakresie wyłącznego niestosowania tych postanowień, gdyż umowa powinna nadal obowiązywać bez jakichkolwiek innych zmian, o ile jest to prawnie możliwe (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca 2017 r. sygn. akt: II CSK 803/16).

W ocenie Sądu brak jest przesłanek do uznania przedmiotowej umowy o kredyt za nieważną. Umowa stron nadal może być wykonywana jako umowa kredytu bankowego po wyeliminowaniu spornych postanowień. W oparciu o pozostałe postanowienia umowy możliwe jest bowiem określenie praw i obowiązków stron. Zatem, w myśl przepisu art. 385 ¹ § 2 k.c. należało wyeliminować postanowienia umowne o charakterze niedozwolonym składające się na klauzulę waloryzacyjną uznając, że udzielony powódkom kredyt stanowił w istocie kredyt złotowy niezawierający takiej klauzuli.

Z tych przyczyn Sąd na podstawie art. 58 k.c. oraz powołanych przepisów oddalił żądanie ustalenia nieważności umowy kredytu, uznając, że usunięcie z umowy niedozwolonych postanowień nie powoduje jej nieważności (pkt II wyroku).

Oddalenie roszczenia o ustalenie nieważności umowy aktualizowało konieczność rozstrzygnięcia o żądaniu ustalenia bezskuteczności postanowień. Jak już wyżej wskazano postanowienia: § 1 ust. 1 części szczególnej umowy w zakresie określenia, że udzielony kredyt jest kredytem denominowanym w kwocie stanowiącej równowartość 85.240 CHF oraz

§ 1 ust. 2 i 3; § 11ust. 2,3,4; § 13 ust. 7 części ogólnej umowy z uwagi na stosowanie dwóch różnych rodzajów kursów, które mogły być swobodnie ustalane przez jedną ze stron umowy stanowią niedozwolone klauzule umowne, a zatem nie wiążą powodów i strony są związane umową w pozostałym zakresie. Powodowie winni spłacać kredyt w złotych polskich w terminach przewidzianych w umowie i z zastosowaniem przewidzianego pierwotnie oprocentowania według przewidzianej umownie stawki LIBOR.

Z tych przyczyn na podstawie art. 385 ¹ k.c. i art. 189 k.p.c. Sąd orzekł jak w pkt III wyroku. Wyrok ustalający w niniejszej sprawie wyeliminuje wątpliwości co do tego, czy strony łączy umowa kredytowa a jeśli tak to w jakim zakresie.

Sąd oddalił powództwo o ustalenie bezskuteczności pozostałych postanowień. Wskazać należy, że § 1 ust. 1 części szczególnej umowy należało uznać za bezskuteczny wyłącznie w części – w jakiej odnosi się do określenia, że udzielony kredyt jest kredytem denominowanym w kwocie stanowiącej równowartość 85.240 CHF. Z kolei § 13 ust. 1 (...) określa, że termin i kwoty jakie kredytobiorcy winni spłacić określone będą w harmonogramie spłat. Nie jest to postanowienie, które nosi cechy postanowienia niedozwolonego. Z kolei § 18 ust. 6 (...) nakłada na kredytobiorcę obowiązek przedłożenia dokumentów, celem ustalenia prawnego zabezpieczenia spłaty kredytu. Tego typu działania banku nie są czymś nietypowym czy krzywdzącym powodów. Zresztą powodowie w zakresie postanowień, których sąd nie uznał za abuzywne nie wskazali w jaki sposób te postanowienia naruszają ich interesy czy w jaki sposób są sprzeczne z dobrymi obyczajami czy też zakłócają równowagę kontraktową stron.

Z tych względów roszczenie o ustalenie bezskuteczności wymienionych wyżej postanowień umowy nie zasługiwało na uwzględnienie (pkt IV wyroku).

Orzeczenie o kosztach procesu Sąd oparł na treści przepisu art. 100 k.p.c. W oparciu o powyższy przepis, mając na uwadze, że żądanie powodów zostało częściowo uwzględnione, koszty zostały wzajemnie zniesione między stronami.

Na koszty procesu poniesione przez stronę powodową składały się: opłaty za udzielone pełnomocnictwo w wysokości 34 zł, opłata sądowa od pozwu w wysokości 1.000 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 5.400 zł.

Na koszty procesu poniesione przez stronę pozwaną składały się z kolei: opłata za udzielone pełnomocnictwo w wysokości 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 5.400zł.

Wzajemne zniesienie kosztów procesu jest możliwe wtedy, gdy obie strony są w takim samym lub zbliżonym stopniu wygrywającym i przegrywającym, co miało miejsce w niniejszej sprawie.

sędzia Ewa Oknińska