Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 4 czerwca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Andrzej Kuryłek

po rozpoznaniu w dniu 4 czerwca 2020 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. S., M. S.

przeciwko(...) S..A. z siedzibą w W.

o ustalenie i zapłatę

w przedmiocie wniosku powodów o udzielenie zabezpieczenia

postanawia:

oddalić wniosek.

Sędzia Andrzej Kuryłek

Sygn. akt I C 552/20

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 2 marca 2020 roku powodowie M. S. i A. S. wnieśli o ustalenie nieważności umowy kredytu hipotecznego nr (...)- (...) indeksowanego do CHF z dnia 24 stycznia 2003 roku lub unieważnienie w/w umowy. Powodowie zgłosili również roszczenia ewentualne o zasądzenie od pozwanej na ich rzecz kwoty 21.001,48 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty, wskutek uznania niektórych postanowień umowy za abuzywne.

Jednocześnie w pozwie powodowie wnieśli o udzielenie zabezpieczenia roszczenia ewentualnego, tj. roszczenia o zapłatę, poprzez wstrzymanie obowiązku dokonywania przez powodów spłat rat kredytu w ten sposób, że strona powodowa nie będzie zobowiązana uiszczać rat kredytowych na rzecz pozwanej z tytułu przedmiotowej umowy kredytu oraz nie będzie ponosiła z tego tytułu odsetek za zwłokę do czasu uprawomocnienia się orzeczenia, oraz o udzielenie zabezpieczenia poprzez zakazanie możliwości złożenia przez pozwaną oświadczenia o wypowiedzeniu umowy w okresie od dnia wydania postanowienia do dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 730 § 1 k.p.c., w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. Sąd może udzielić zabezpieczenia zarówno przed wszczęciem postępowania, jak również w jego toku (art. 730 § 2 zd. pierwsze k.p.c.). Zgodnie zaś z treścią art. 730 ¹ k.p.c., udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny, który na podstawie § 2 przywołanego przepisu istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.

W ocenie Sądu wniosek o zabezpieczenie zgłoszony w pozwie podlegał oddaleniu.

Wskazać należy, strona powodowa może zgłosić w pozwie obok żądania głównego żądanie ewentualne, na wypadek nieuwzględnienia żądania sformułowanego jako podstawowe i usytuowane na pierwszym miejscu. Możliwość zgłoszenia żądania ewentualnego istnieje tak w sprawach o świadczenie, ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego bądź prawa, czy o ukształtowanie stosunku prawnego lub prawa. Nie zostało wyłączone oparcie żądania ewentualnego na odmiennej podstawie faktycznej, czy też prawnej, niż żądanie główne. Byt żądania ewentualnego uzależniony jest natomiast od żądania głównego. W razie uwzględnienia przez sąd żądania przedstawionego jako pierwsze, rozpoznanie żądania ewentualnego staje się bezprzedmiotowe i nie jest wydawane w stosunku do niego żadne orzeczenie. (por. uchwała SN z dnia 18 października 2013 r., III CZP 58/13)

W przypadku konstrukcji powództwa z roszczeniem „ewentualnym”, Sąd rozpoznaje żądanie „ewentualne” i orzeka o nim dopiero po oddaleniu głównego żądania pozwu. Ocena zatem zasadności roszczenia ewentualnego możliwa jest dopiero po stwierdzeniu przez sąd, iż brak jest podstaw do uwzględnienia roszczenia głównego.

W takiej zaś sytuacji przyjęcie, że uprawnieni uprawdopodobnili roszczenie zasadnicze, prowadzi do wniosku, że roszczenie ewentualne w ogóle nie podlega ocenie pod kątem spełnienia przesłanek art. 730 ¹ § 1 k.p.c., a więc bezprzedmiotowe byłoby orzekanie w przedmiocie zabezpieczenia takiemu roszczeniu.

Niezależnie od powyższego wniosek powodów o udzielenie zabezpieczenia podlega oddaleniu z uwagi na brak interesu prawnego w jego udzieleniu. Uwzględnienie wniosku wymagałoby uznania za uprawdopodobnione, że brak zabezpieczenia może uniemożliwić lub poważnie utrudnić wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwić lub poważnie utrudnić osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Osiągnięcie celu postępowania w sprawie w rozumieniu art. 730 ¹ § 2 k.p.c. wiązać należy z rodzajem ochrony prawnej, której udzielenia żąda się w postępowaniu cywilnym. O istnieniu podstawy zabezpieczenia można więc mówić wtedy, gdy bez zabezpieczenia ochrona prawna udzielona w merytorycznym orzeczeniu w sprawie okaże się niepełna.

Interpretując przesłankę „uprawdopodobnienia roszczenia” zważyć trzeba, że postępowanie zabezpieczające nie prowadzi do merytorycznego rozpoznania sprawy, a jedynie do udzielania prowizorycznej, tymczasowej ochrony. Skoro uprawniony musi uprawdopodobnić roszczenie, to w momencie orzekania o zabezpieczeniu musi ono rzeczywiście już istnieć (choć nie musi być wymagalne), a nie być kwestią jedynie hipotetycznych założeń oraz musi przysługiwać wnioskodawcy. Wymóg uprawdopodobnienia odnosi się nie tylko do roszczenia, lecz również do istnienia interesu prawnego w dokonaniu zabezpieczenia. Postępowanie zabezpieczające stanowi odformalizowane postępowanie, w ramach którego wymagane jest nie udowodnienie, lecz uprawdopodobnienie istnienia roszczenia podlegającego zabezpieczeniu i interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, a zatem zgodnie z art. 243 k.p.c., nie jest konieczne zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym.

Uprawniony powinien przedstawić i uzasadnić twierdzenia stanowiące podstawę dochodzonego roszczenia. Uprawdopodobnienie odnosi się w praktyce zarówno do okoliczności faktycznych, na których opiera się roszczenie i które powinny być przedstawione, a ich istnienie prawdopodobne w świetle dowodów oferowanych przez uprawnionego, jak i do podstawy prawnej roszczenia, która powinna być również prawdopodobna w tym znaczeniu, że dochodzone roszczenie znajduje podstawę normatywną. Roszczenie jest uprawdopodobnione, jeżeli istnieje „na pierwszy rzut oka”, bez głębszego wnikania we wszystkie możliwe aspekty faktyczne i prawne sprawy, znaczna szansa, że w świetle przytoczonych przez wnioskodawcę twierdzeń faktycznych popartych dowodami lub środkami niebędącymi dowodami w rozumieniu k.p.c. przysługuje ono uprawnionemu.

Powodowie argumentowali, iż konieczność ustanowienia zabezpieczenia w postaci zawieszenia obowiązku dokonywania spłat rat uniemożliwi lub utrudni wykonanie ewentualnego zapadłego w sprawie orzeczenia, jednakże art. 316 k.p.c. odpowiednio stosowany do postępowania zabezpieczającego, obliguje sąd do dokonania oceny uprawdopodobnienia interesu prawnego z chwili udzielenia zabezpieczenia, a ocena stanów przyszłych dokonywana jest wyłącznie w oparciu o środki dowodowe przedstawione przez wnioskodawcę, które pozwolą na ich uprawdopodobnienie w stopniu dostatecznym do przyjęcia, że uniemożliwią one lub poważnie utrudnią zaspokojenie roszczenia powoda.

Natomiast udzielenie zabezpieczenia poprzez zakazanie możliwości złożenia przez pozwaną oświadczenia o wypowiedzeniu umowy w okresie od dnia wydania postanowienia do dnia uprawomocnienia się orzeczenia jest uzasadnione wyłącznie w przypadku ustanowienia zabezpieczenia w postaci zawieszenia obowiązku dokonywania spłaty rat, ponieważ powodowie wyrażają obawę, iż pozwana nie uznając owego zabezpieczenia wypowie umowę kredytu i narazi powodów na negatywne konsekwencje.

Mając powyższe na względzie, orzeczono jak w sentencji.