Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 stycznia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Ewa Chądzyńska

Sędziowie:SSA Janina Kacprzak (spr.)

SSA Iwona Szybka

Protokolant: stażysta Paulina Działońska

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2013 r. w Łodzi

sprawy D. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w Ł.

o wypłatę emerytury,

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi

z dnia 16 lutego 2012 r., sygn. akt: VIII U 2038/11;

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 685/12

UZASADNIENIE

D. Ł. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z dnia 20 września 2011 r., wstrzymującej wypłatę emerytury. Zaskarżając powyższą decyzję w całości, wniosła o jej zmianę i podjęcie wypłaty świadczenia. W uzasadnieniu podała, że zmiana zasad wypłat emerytur narusza prawo własności oraz zasadę ochrony praw nabytych.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 16 lutego 2012 r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi oddalił odwołanie.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że D. Ł., urodzona w dniu (...), od 1 maja 2008 r. ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury. Decyzją z dnia 2 czerwca 2010 r. organ rentowy podjął wypłatę emerytury od 1 kwietnia 2010 r. D. Ł. pozostaje w stosunku pracy w Banku (...) S.A. Decyzją z dnia 20 września 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wstrzymał D. Ł. wypłatę emerytury od dnia 1 października 2011 r., to jest od daty określonej w przepisach.

Sąd Okręgowy uznał odwołanie za bezzasadne. Wskazał, że zgodnie z art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dodanym art. 6 ustawy z dnia z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Na mocy przepisu przejściowego - art. 28 ustawy nowelizującej do emerytur przyznanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy nowobrzmiące przepisy ustawy stosuje się poczynając od dnia 1 października 2011 r. Z treści przytoczonego przepisu wynika więc, że powołany wyżej art. 103a ustawy emerytalnej ma zastosowanie również do osób, które prawo do świadczenia nabyły przed dniem 1 stycznia 2011 r. W rozpoznawanej sprawie odwołująca nabyła prawo do emerytury przed dniem 1 stycznia 2011 r. i nadal pozostaje w zatrudnieniu na podstawie stosunku pracy w Banku (...) S.A. Ubezpieczona nie rozwiązała do dnia 30 września 2011 r. stosunku pracy, a tym samym Zakład Ubezpieczeń Społecznych zgodnie z cytowanym wyżej przepisami słusznie wstrzymał wypłatę świadczenia począwszy od dnia 1 października 2011 r. Sąd podkreślił dalej, że w niniejszej sprawie nie można mówić o naruszeniu praw nabytych ubezpieczonej. Decyzja ZUS nie pozbawia jej bowiem samego prawa do emerytury, a jedynie zawiesza wypłatę wynikających z tego prawa świadczeń. Nie ingeruje ona w samo prawo do świadczenia, lecz zawiesza jego realizację do momentu spełnienia przez odwołującą dodatkowej przesłanki, którą jest rozwiązanie stosunku pracy. Kształtowanie tych przesłanek należy natomiast do uprawnień ustawodawcy.

W apelacji od powyższego wyroku odwołująca wniosła o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi lub „jego odroczenie do czasu wydania wyroku przez Trybunał Konstytucyjny odnośnie zgodności z ustawą zasadniczą przepisu art. 103 a ustawy o emeryturach i rentach z FUS”. W uzasadnieniu wskazała na naruszenie przez organ rentowy jej praw nabytych.

Organ rentowy wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Zarzuty apelacji sprowadzają się do stwierdzenia, że Sąd Okręgowy oparł rozstrzygnięcie w sprawie na naruszających Konstytucję (zasadę ochrony praw nabytych) przepisach przewidujących możliwość zawieszenia wypłaty świadczenia w sytuacji nierozwiązania stosunku pracy.

Sąd Apelacyjny w sytuacji wnioskodawczyni nie dostrzega by wobec niej doszło do naruszenia jej praw gwarantowanych przez Konstytucję RP. Jest tak, bowiem co prawda Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 13 listopada 2012 r., o sygn. akt: K 2/12, orzekł, że art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2010 r., Nr 257, poz. 1726) w związku z art. 103 a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. 2009 r., Nr 153, poz. 1227 z późń. zm.), dodanym przez art. 6 pkt 2 ustawy z 16 grudnia 2010 r., w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Jednakże orzeczenie to nie zmienia sytuacji ubezpieczonej, gdyż rozstrzygnięcie Trybunału nie znajduje do niej zastosowania, zważywszy na fakt, że prawo do emerytury nabyła ona w dniu 1 maja 2008 r., a więc w stanie prawnym, w którym obowiązywał przepis art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, będący w swej treści odpowiednikiem aktualnie obowiązującego art. 103a ustawy emerytalnej. Przepis ten stanowił, że prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał ją bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Z powyższego wynika, że w reżimie prawnym, w którym D. Ł. nabyła prawo do świadczenia emerytalnego, nie było możliwości pobierania tegoż świadczenia bez rozwiązania stosunku pracy z ostatnim pracodawcą, dlatego też emerytura skarżącej została zawieszona, a jej wypłatę podjęto dopiero w styczniu 2009 r., w związku z uchyleniem przepisu art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W przedmiocie zaś zgodności z Konstytucją przepisu art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, obowiązującego od dnia 1 lipca 2000 r. do 7 stycznia 2009 r., na podstawie którego zawieszono wnioskodawczyni prawo do emerytury w 2008 r. wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 7 lutego 2006 r. SK 45/04 (OTK –A 2006, nr 2, poz. 15) Trybunał uznał, że przepis ten jest zgodny z Konstytucją, nie narusza zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, zasady niedziałania prawa wstecz, zasady ochrony praw nabytych, czy obowiązku wprowadzania zmian do systemu prawnego z zachowaniem odpowiedniego vacatio legis. Trybunał uznał tym samym, że ustawodawca ma prawo uzależnić podjęcie wypłaty emerytury od uprzedniego rozwiązania stosunku pracy, a rozwiązanie to, wbrew twierdzeniom skarżącej, nie narusza zasady równości. W uzasadnieniu wskazał, że do ustawodawcy należy precyzyjne określenie kryteriów nabycia i korzystania z prawa do emerytury. Ma on przy tym szeroki zakres swobody pod warunkiem poszanowania istoty konstytucyjnego prawa do zabezpieczenia społecznego. Wobec przedstawionej istoty konstytucyjnego prawa do zabezpieczenia społecznego po osiągnięciu wieku emerytalnego, Konstytucja nie zawiera nakazu zagwarantowania świadczeń emerytalnych osobom kontynuującym działalność zawodową. W tym kontekście rozwiązanie stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą stanowi cechę istotną, uzasadniającą efektywne korzystanie z prawa do świadczeń emerytalnych. Osoby, które postanowiły nie rozwiązywać stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą, nie mają wspólnej cechy istotnej z punktu widzenia realizacji prawa do emerytury.

Konkludując, skarżąca nie może powoływać się na zasadę ochrony praw nabytych, gdyż nabyła prawo do emerytury w reżimie prawnym ukształtowanym przez treść art. 103 ust. 2a ustawy emerytalnej, uniemożliwiającym pobieranie świadczenia emerytalnego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy, którego konstytucyjność była przez Trybunał badana. Nie dotyczy jej zaś wspomniany wyrok Trybunały Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r.

W konsekwencji, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację ubezpieczonej, jako bezzasadną.