Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 56/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 8 czerwca 2018r. , sygnatura akt II K 186/17

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

S. K. (1)

Dotychczasowa niekaralność oskarżonego

informacja z Krajowego Rejestru Karnego

k. 1352

2.1.1.2.

S. K. (1)

Stan zdrowia oskarżonego po przedmiotowym zdarzeniu

Opinia lekarska

k. 1030-1043

2.1.1.3.

S. K. (1)

Przebieg przedmiotowego zdarzenia

pisemna opinia uzupełniająca biegłych A. K. i M. S.

k. 1404-1416

ustna opinia uzupełniająca biegłych A. K. i M. S.

k. 1479-1481

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

informacja z Krajowego Rejestru Karnego

Dokument sporządzony przez kompetentną instytucję.

2.1.1.2

Opinia lekarska

Dokument sporządzony przez kompetentną osobę.

2.1.1.3

pisemna opinia uzupełniająca biegłych A. K. i M. S.

Opinia jasna pełna, nie zawierająca sprzeczności, wydana przez kompetentnych biegłych.

ustna opinia uzupełniająca biegłych A. K. i M. S.

Opinia jasna pełna, nie zawierająca sprzeczności, wydana przez kompetentnych biegłych.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego (...) S.A., zarzucił wyrokowi:

1) obrazę przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk w związku z art. 4 kpk, art. 5 § 2 kpk oraz art. 193 § 1 kpk i 201 kpk poprzez dokonanie błędnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, skutkującą poczynieniem błędnych ustaleń faktycznych, pozostających w sprzeczności z przeprowadzonymi dowodami w postaci interdyscyplinarnej opinii biegłych S. M., A. K. i M. S. z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych oraz z zakresu medycyny sądowej, a także przesłuchanych w niniejszej sprawie świadków, która to obraza miała wpływ na treść zaskarżonego wyroku, gdyż doprowadziła do błędnego uznania, że:

a) przedmiotowe zdarzenie miało charakter nagły i jednolity w sytuacji gdy składało się na nie kilka niezależnych od siebie, umiejscowionych w pewnych odstępach czasu najechań pojazdów na pojazdy poprzedzające, które uległy wcześniej wypadkowi,

b) skutkiem zdarzenia z dnia 5 lutego 2017 r., za które może ponosić odpowiedzialność oskarżony, była śmierć P. K. (1) i S. S. (1), w sytuacji, gdy niezapięcie pasów bezpieczeństwa przez S. S. (1) zerwało związek pomiędzy śmiercią mężczyzn a uderzeniem w pojazd oskarżonego, gdyż jak wynika z opinii biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków i medycyny sądowej, gdyby S. S. (1) miał zapięte pasy bezpieczeństwa, przewożone w bagażniku koła zostały zabezpieczone prawidłowo a P. K. (1) w sposób odpowiedni zareagował na sygnały świetlne wysyłane przez osobę znajdującą się przez miejscem zdarzenia, to nie doszłoby do ich śmierci, co potwierdza doznanie niewielkich obrażeń przez znajdującego się w tym pojeździe T. K. (1),

c) zdarzenie miało charakter katastrofy w ruchu lądowym, mimo że na skutek zdarzenia obrażeń ciała doznał wyłącznie T. K. (1), bo jak wyżej wskazano śmierć P. K. (1) i S. S. (1) nie pozostaje w adekwatnym związku ze zdarzeniem, mienie uszkodzone nie było mieniem znacznej wartości, a tym bardziej wielkiej wartości, a zatem nie został spełniony wymóg wystąpienia „realnego skutku” w postaci odniesienia obrażeń ciała przez kilka osób niezbędny dla przyjęcia, że dane zdarzenie było katastrofą w ruchu lądowym,

d) dowolne przyjęcie, że oskarżony zasnął za kierownicą,

2) obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 173 § 4 kk poprzez jego niewłaściwą wykładnię i wadliwe zastosowanie, przejawiające się w przyjęciu, że pomiędzy zachowaniem oskarżonego, które doprowadziło do zderzenia samochodu D. z samochodem B. (...), a śmiercią P. K. (1) i S. S. (1) zachodzi związek przyczynowy, podczas gdy, przy prawidłowej wykładni tego przepisu i zastosowaniu teorii tzw. obiektywnego przypisania skutku związek taki należy wykluczyć, gdyż śmierć obu pokrzywdzonych nie była normalnym następstwem uderzenia pojazdu O. w pojazd D., a jak wynika z opinii biegłych w przypadku prawidłowego zapięcia pasów bezpieczeństwa przez S. S. (1) i w przypadku braku nieprawidłowego przewożenia kół samochodowych w bagażniku samochodu O., nie wystąpiłby skutek w postaci śmierci obu mężczyzn, co potwierdza okoliczność niedoznania większych obrażeń w tym zderzeniu przez T. K. (1), który miał zapięte prawidłowo pasy bezpieczeństwa; uznać zatem należy, że ryzyko wystąpienia śmierci spowodowali, a nie tylko przyczynili się, swoim zachowaniem S. S. (1) poprzez niezapięcie pasów bezpieczeństwa oraz P. K. (1) poprzez niedopilnowanie zapięcia pasów przez pasażera i przewożenie w sposób nieprawidłowy w bagażniku O. (...) kół samochodowych, a nadto nie dostosowując prędkości do warunków panujących na drodze (widoczność 100 m z uwagi na mgłę i osoba machająca światłem latarki na 100 m przed miejsce zdarzenia), co było bezpośrednią przyczyną przełamania tylnej kanapy, przemieszczenia się S. S. (1) we wnętrzu pojazdu po uderzeniu z prędkością ok. 140 km/h w stojący pojazd D., przełamaniu przez niego fotela kierowcy, spowodowania obrażeń ciała P. K. (1) skutkujących jego śmiercią oraz śmierci S. S. (1)

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Część z podniesionych w apelacji przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zarzutów uznać należało za zasadne.

Choć w pierwszej kolejności skarżący ten kwestionuje ocenę zgromadzonych dowodów, to jednak w gruncie rzeczy nie wskazuje na żadne konkretne uchybienia jakich miałby się dopuścić Sąd Okręgowy przy ocenie zebranych dowodów. Wręcz przeciwnie w wielu miejscach skarżący odwołuje się do treści dowodów uznanych przez Sąd I instancji za wiarygodne, jak zeznania świadków (świadkowie M. D., G. B., A. M. (1), R., B. C.) czy wydanej w sprawie opinii biegłych z zakresu medycyny sądowej i rekonstrukcji wypadków drogowych. Powyższe, jak i sposób zredagowania zarzutów apelacyjnych wskazuje, iż w istocie skarżący kwestionuje poczynione przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne, jakie legły u podstaw wydanego rozstrzygnięcia o winie i sprawstwie oskarżonego. Zarówno w treści zarzutu odwoławczego z punktu 1petitum apelacji , jak i z jej uzasadnienia wynika, że skarżący wskazuje na "błędne ustalenia faktyczne, pozostające w sprzeczności z przeprowadzonymi dowodami (...) która to obraza miała wpływ na treść zaskarżonego wyroku, gdyż doprowadziła do błędnego uznania" przez Sąd Okręgowy szeregu okoliczności. W tym zakresie więc należy rozważać zasadność apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego.

Skarżący kwestionuje ustalenie, że przedmiotowe zdarzenie miało charakter nagły i jednolity. nie ma jednak w tym zakresie racji, gdyż nagłość jako cecha zdarzenia winna być oceniana nie tylko z perspektywy zachowania sprawcy, ale całokształtu jego działania. W tej kwestii Sąd Apelacyjny w pełni podziela stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wydanego w niniejszej sprawie wyroku z dnia 4 grudnia 2019r. (sygn. V KK 143/19), gdzie zwrócono uwagę, iż nagłość (jako cecha zdarzenia o charakterze katastrofy) należy analizować nie tylko z perspektywy zachowania sprawcy, ale rozwoju przebiegu zdarzeń, z uwzględnieniem projekcji każdego uczestnika takiego zdarzenia. W realiach przedmiotowej sprawy, zdarzenia, które miało miejsce na prostym odcinku autostrady, o dopuszczalnej prędkości do 140 km/h, w porze nocnej, w miejscu nieoświetlonym i przynajmniej dla części osób dojeżdżających do miejsca zdarzenia nieoznaczonym jako stwarzające niebezpieczeństwo w ruchu. W takich realiach trafnie Sąd Okręgowy przyjmuje, że przedmiotowe zdarzenie było dynamiczne i rozłożone w czasie, jednak niedługim. Zachowana przez to została jego jednolitość, zaś wskazane okoliczności, w jakich dochodziło do kolejnych kolizji nadawały całemu zdarzeniu cechy zdarzenia nagłego, to jest niespodziewanego i atypowego dla uczestników ruchu. Cechą charakterystyczną karambolu drogowego, jest przecież pewne rozciągnięcie w czasie następstw tego samego zachowania, co w niniejszej sprawie wyraziło się kolejnymi zderzeniami pojazdów nadjeżdżających w miejsce pierwotnej kolizji spowodowanej przez oskarżonego. Sąd Apelacyjny w pełni podziela stanowisko, że sprawca kierujący samochodem D. nie spowodował żadnych skutków ekstraordynaryjnych, wychodzących poza ramy czasowo-przestrzenne jednego zdarzenia, którego skutki przy tym nie można ograniczyć do spowodowania zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego.

W dalszej kolejności skarżący ten kwestionuje ustalenie, ze skutkiem zdarzenia, za który może ponosić odpowiedzialność oskarżony jest śmierć P. K. (1) i S. S. (1). W tym zakresie należy zgodzić się z twierdzeniami skarżącego. W sprawie nie ulega wątpliwości (wynika to z opinii opinii biegłych z zakresu medycyny sądowej i rekonstrukcji wypadków drogowych, sformułowanej w oparciu o dowody z zeznań świadków i dokumentów przedstawiających stan pojazdów, szczególnie samochodu O. (...)), że S. S. (1) podróżował samochodem bez zapiętych pasów bezpieczeństwa, a w bagażniku tego samochodu przewożone były cztery koła samochodowe z felgami bez ich zabezpieczenia przed przemieszczeniem się. Z zeznań św. T. R. i K. K. wynika, że koła te przemieściły się w momencie zderzenia samochodu O. (...) z przeszkodą (samochód D.) do wnętrza kabiny. Odnotować też trzeba, że pojazd O. (...) poruszał się w momencie zderzenia z bardzo dużą prędkością o czym świadczą nie tylko uszkodzenia wewnątrz i na zewnątrz tego samochodu, ale też wskazanie jego prędkościomierza, a przy tym brak na jezdni śladów hamowania tego auta. W tych okolicznościach jednak, jak słusznie wskazuje skarżący, inny pasażer tego samego auta - T. K. (1) nie tylko przeżył wypadek, ale odniósł obrażenia , które nie spowodowały rozstroju jego zdrowia na okres przekraczający 7 dni. Odwołując się w tym kontekście do treści opinii biegłych (k. 590-615) uznać należy, że niezapięcie pasów przez S. S. (1) i przewożenie niezabezpieczonych kół w samochodzie kierowanym przez P. K. (1) miały istotny wpływ na zmaterializowanie się skutku w postaci śmierci tych osób. Sad Apelacyjny podziela stanowisko, ze gdyby kierujący samochodem O. (...) P. K. (1) oraz podróżujący tym samochodem dopełnili ciążących na nich obowiązków, nie doszłoby do skutku w postaci ich śmierci. Oczywiste jest, że S. K. (1) nie miał żadnego wpływu na zaistnienie tych nieprawidłowości w jeździe P. K. (1) i S. S. (1), ale też że nie są one typowymi okolicznościami, jakie mogą zaistnieć w układzie sytuacyjnym spowodowanym zachowaniem oskarżonego. Jeśli mieć na uwadze, że ryzyko zostało wywołane przez P. K. (1) i S. S. (1) naruszeniem przez nich reguł ostrożności nakazujących zapięcie pasów w trakcie jazdy oraz zabezpieczenia prawidłowego ładunku w bagażniku, to jednak istotne zwiększenie tego ryzyka nie może być wiązane z zawinionym przez oskarżonego zachowaniem właśnie poprzez swoją obiektywną nieprzewidywalność. Wydana w niniejszej sprawie opinia biegłych daje bowiem podstawy do twierdzenia, że jakkolwiek bez zapoczątkowania przez oskarżonego ciągu zdarzeń drogowych śmierć P. K. (1) i S. S. (1) by nie nastąpiła, to jednak i bez zaistniałych w zachowaniu tych poszkodowanych nieprawidłowości skutek taki by nie nastąpił, a nieprawidłowości te nie są typowymi zachowaniami rozpoznawalnymi dla tzw. wzorca normatywnego wyposażonego w adekwatną wiedzę i doświadczenie życiowe (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 4 lipca 2013r., III KK 33/13, Lex 1391441). Sąd Apelacyjny prezentuje przy tym stanowisko, iż ograniczenie kwestii związku przyczynowego, w koncepcji obiektywnego przypisania skutku, do kwestii urzeczywistnienia się w zachowaniu sprawcy niebezpieczeństwa, któremu zapobiec miało zachowanie naruszonego obowiązku ostrożności, z pominięciem elementu adekwatności skutku do działania sprawcy powoduje rozciągnięcie odpowiedzialności sprawcy także za skutki atypowe, całkowicie nieprzewidywalne. Jakkolwiek dla stwierdzenia istnienia związku przyczynowego między działaniem sprawcy, a zaistniałym skutkiem konieczne jest powiązanie tych dwóch elementów stanu rzeczy, to jednak nie tylko ten aspekt decyduje o możliwości przypisania skutku sprawcy. Drugim jest właśnie obiektywna przewidywalność skutku, bez którego sprawca ponosiłby nieograniczoną odpowiedzialność za wszystkie, choćby najbardziej atypowe zdarzenia, które zaistniały w powiązaniu z jego bezprawnym zachowaniem. Jeśli więc twierdzić, że sprawcy spowodowania skutku przestępnego można ów skutek obiektywnie przypisać wtedy, gdy zachowanie sprawcy stwarzało lub istotnie zwiększało prawnie nieakceptowalne niebezpieczeństwo dla dobra prawnego stanowiącego przedmiot zamachu i niebezpieczeństwo to zrealizowało się w postaci nastąpienia danego skutku przestępnego, to właśnie ów element "obiektywności" skutku jest warunkiem uznania istnienia w konkretnej sytuacji związku przyczynowo-skutkowego na płaszczyźnie normatywnej.

Rację ma zatem skarżący wskazując, iż nie można uznać, iż śmierć poszkodowanych P. K. (1) i S. S. (1) powinna być traktowana w kategoriach normatywnych jako skutek działania oskarżonego. S. K. (1) nie ponosi za taki skutek przedmiotowego zdarzenia odpowiedzialności, gdyż jego zaistnienie nie było w sposób obiektywny warunkowane jego bezprawnym zachowaniem. Śmierć obu wskazanych poszkodowanych nie była typowym skutkiem spowodowanego przez oskarżonego karambolu drogowego, czego najlepszym wyrazem jest fakt, ze jadący tym samym pojazdem T. K. (1) w wyniku kolizji odniósł jedynie lekkie obrażenia.

Zajecie powyższego stanowiska w dalszej kolejności skutkuje uznaniem zasadności twierdzenia skarżącego, iż przedmiotowe zdarzenie nie miało charakteru katastrofy w ruchu lądowym. w tym zakresie Sąd Apelacyjny w pełni podziela poglądy zaprezentowane w uzasadnieniu wskazanego wyżej wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2019r. (str. 11 uzasadnienia), z którymi z resztą zgodne jest stanowisko skarżącego. W świetle zaś tego stanowiska, nie można uznać przedmiotowego zdarzenia za katastrofę z uwagi na brak realnego skutku w postaci śmierci lub obrażeń ciała kilku osób, jakie wynikałyby z zawinionego zachowania oskarżonego. Poza bowiem śmiercią P. K. (1) i S. S. (1), jedynie T. K. (1) odniósł lekkie obrażenia ciała. Żadna inna osoba "w wyniku zdarzenia nie odniosła obrażeń ciała". Nie zaistniał też w wyniku zdarzenia znaczna szkoda w mieniu, który to element należy wykładać w odniesieniu do przestrzennych wymiarów mienia, nie zaś jego wartości. Wartość mienia może mieć znaczenie jako kryterium pomocnicze, ale i tu powinna ona odpowiadać poziomowi mienia wielkich rozmiarów.

W rezultacie skutecznie skarżący wyrok pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zakwestionował ustalenia Sądu I instancji o spowodowaniu przez oskarżonego swoim działaniem skutku w postaci śmierci P. K. (1) i S. S. (1). To zaś powodowało, ze zdarzenie którego spowodowanie można było przypisać oskarżonemu nie nosiło cech katastrofy i w rezultacie zachowanie oskarżonego nie mogło być kwalifikowane jako wyczerpujące znamiona przestępstwa z art. 173 § 4 kk. Odpowiedzialności na podstawie tego przepisu podlega jedynie ten kto sprowadza (nieumyślnie) katastrofę w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, zagrażającą życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach.

Wniosek

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od przypisanego mu czynu, ewentualnie, poprzez zmianę kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu z art. 173 § 4 kk na art. 86 § 1 kw, a jeśli zajdzie potrzeba przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek odwoławczy sformułowany przez skarżącego nie był zasadny, gdyż uznanie, ze działanie oskarżonego nie wyczeprywało znamion przypisanego u przestępstwa (z art. 173 § 4 kk) nie oznaczało, ze oskarżonego należy uniewinnić. Możliwe byłoby to tylko w wypadku ustalenia, że zachowanie jakie można oskarżonemu przypisać nie wyczerpuje znamion żadnego innego czynu zabronionego, a to nie zachodziło. Choć bowiem nie można przyjąć by oskarżony spowodował katastrofę w ruchu lądowym, to jednak w wyniku jego zawinionego zachowania zaistniał stan bezpośredniego niebezpieczeństwa takiej katastrofy, co należy rozpatrywać w obszarze penalizowanym przez art. 174 kk. Doprowadzając, wyniku zaśnięcia za kierownicą kierowanego przez siebie samochodu D., do kolizji z pojazdem B. kierowanym przez A. M. (1), a następnie i innych pojazdów wskazanych w zarzucie przypisanym oskarżonemu skutek w postaci zagrożenia życia lub zdrowia wielu osób albo mienia w wielkich rozmiarach. Pojazdami, które uczestniczyły w kolejnych zderzeniach podróżowało łącznie 15 osób, a pojazdy te to nie tylko samochody osobowe, ale też samochód ciężarowy marki M. z przyczepą, a więc bardzo duży pojazd drogowy. zaistniała, spowodowana przez oskarżonego sytuacja drogowa, stwarzała bezpośrednie niebezpieczeństwo katastrofy w ruchu lądowym, gdyż sprowadzenie przez oskarżonego przedmiotowej sytuacji, powodowało potencjalne ziszczenie się zagrożenia, które nie wymagało dalszego zdynamizowania zastanego układu sytuacyjnego. Sprowadzone zagrożenie wystąpienia katastrofy drogowej zaistniało w takiej skali, że ziścić się ona mogła bez dalszych bezprawnych zachowań ze strony oskarżonego. Tym samym zachowanie oskarżonego wykraczało dalece poza obszar penalizowany przez art. 86 § 1 kw.

Zakres zgromadzone przez Sad I instancji materiału dowodowego nie wymagał także uchylenia sprawy i przekazania jej do ponownego rozpoznania. Nie zachodziły bowiem okoliczności z art. 437 § 2 zd. 2 kpk, to jest potrzeba przeprowadzenia przewodu na nowo w całości, czy też wypadki wskazane w art. 439 lub art. 454 kpk. W zakresie koniecznym do rozstrzygnięcia sprawy Sąd odwoławczy władny był uzupełnić materiał dowodowy we własnym zakresie co też uczyniono dopuszczając dowód z uzupełniającej opinii biegłych. Zatem i ten, kasatoryjny wniosek odwoławczy nie zasługiwał na uwzględnienie.

3.2.

Obrońca S. K. (1) zarzucił wyrokowi:

1. błędne, albowiem nieoparte na żadnym przeprowadzonym dowodzie i sprzeczne z opinią biegłych (k.590 i nast.) przyjęcie, iż zapięcie pasów bezpieczeństwa przez pasażera O. (...) nie spowodowałoby przeżycia zmarłych pp. P. K. (1) oraz S. S. (1),

2. błędne, albowiem sprzeczne z zeznaniami strażaków i w/w uzupełniającą opinią biegłych przyjęcie, iż koła z bagażnika nie wpadły do kabiny i nie przyczyniły się do obrażeń u ofiar,

3. a nadto - rażącą niewspółmierność i surowość wymierzonej kary.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Jakkolwiek zarzuty podniesione przez obrońcę oskarżonego zostały sformułowane i uzasadnione w sposób dość lakoniczny, to jednak nie można odmówić racji temu skarżącemu racji w kwestionowaniu ustalenia co do powypadkowego położenia kół przewożonych w samochodzie O. (...). Rację ma skarżący wskazując, że dowody na tę okoliczność to nie tylko zeznania S. N. (do których odwołuje się Sąd Okręgowy) ale i innych osób. Wskazać tu trzeba na przywołanych już wyżej świadków R. R. i K. K., z których relacji wynika, że koła przewożone w samochodzie O. wyjmowane były z tylnej części kabiny. Świadczy to o ich przemieszczeniu się w wyniku uderzenia pojazdu w przeszkodę (samochód D.), co z kolei ma znaczenie dla oceny wagi czynionych przez biegłych ustaleń co do wpływu niezabezpieczenia przewożonych w samochodzie kół, na skutek w postaci śmierci pasażera i kierowcy jadących tym samochodem. W taki samym kontekście biegli analizują też okoliczność w postaci niezapięcia pasów bezpieczeństwa przez jadącego O. (...). S. S. (1) i słusznie zwraca uwagę skarżący, ze zachowanie to miało istotny wpływ na zaistnienie skutku w postaci śmierci P. K. (1) - kierowcy O.. Kwestionowanie czynionych w tym zakresie przez Sad I instancji ustaleń ma znaczenie dla określenia zakresu odpowiedzialności oskarżonego, a konkretnie podstaw do przypisania S. K. (1) skutku w postaci spowodowania śmierci P. K. (1) i S. S. (1). W tym jednak zakresie stanowisko obrońcy jest zbieżne ze stanowiskiem wyrażonym przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, skarżącego także wyrok. W kwestii tej Sąd Apelacyjny wypowiedział siew sekcji 3.1 niniejszego uzasadnienia i zbędnym byłoby powielanie przedstawionych wywodów także w tym miejscu. Odwołując się zatem do nich należy w kontekście twierdzeń obrońcy podkreślić jedynie, że brak przypisywalności skutku w postaci śmierci poszkodowanych, nie oznacza możliwości "co najwyżej rozważania o popełnionym wykroczeniu". I w tej kwestii Wypowiedział się już Sąd Apelacyjny wyżej, rozważając zasadność wniosków odwoławczych sformułowanych przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego w jego apelacji. zasadnym jest wiec odwołane się do powyższych wywodów, wskazujących na podstawy do przypisania oskarżonemu odpowiedzialności za inne przestępstwo.

Wobec zaś znalezienia takich podstaw odpowiedzialności oskarżonego , bezprzedmiotowy stawał się zarzut sformułowany w punkcie 3. petitum apelacji obrońcy - zarzut rażącej niewspółmierności kary wymierzonej oskarżonemu. Zakwalifikowanie czynu przypisanego oskarżonemu z innego przepisu ustawy karnej wymagało na nowo zmiarkowania kary za tak przypisane przestępstwo, zatem zarzut tyczący się kary wymierzonej okoliczności przez Sąd I instancji automatycznie się dezaktualizował.

Wniosek

Obrońca S. K. (1) wniósł o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzutu w formie obecnie sformułowanej, ewentualnie, o złagodzenie wymierzonej oskarżonemu kary poprzez wymierzenie kary wolnościowej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Jak wskazano już przy sposobności rozważania wniosków odwoławczych sformułowanych w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, nie zachodziły podstawy do uniewinnienia oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu. Poczynione powyżej rozważania odnoszą się także do analogicznego wniosku o uniewinnienie zawartego w apelacji obrońcy, stąd Sąd Apelacyjny , odwołuje się do powyższych wywodów. Natomiast wniosek o złagodzenie wymierzonej oskarżonemu kary, jako odnoszący się do kary wymierzonej przez Sąd I instancji za przestępstwo z art. 173 § 4 kk, wobec poczynienia przez Sąd Apelacyjny odmiennych ustaleń co od sprawstwa i winy oskarżonego oraz kwalifikacji prawnej popełnionego przez niego czynu, siłą rzeczy stał sie bezprzedmiotowy.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcie o wydatkach, składających się na koszty sądowe postępowania pierwszoinstancyjnego oraz .o wydatkach strony postępowania (pkt. III i IV wyroku).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Dokonane zmiany wyroku Sądu Okręgowego dotyczyły rozstrzygnięcia o winie i sprawstwie oskarżonego oraz kwalifikacji prawnej przypisanego mu czynu, a także karze orzeczonej za tak przypisany oskarżonemu czyn. Wobec kompleksowego orzeczenia przez Sąd odwoławczy w tym obszarze, a także co do należnej od oskarżonego opłaty (należnej za obie instancje), rozstrzygnięcie jakie ostało ostatecznie utrzymane w mocy odnosiło się do wydatków postępowania prowadzonego przez Sąd Okręgowy oraz wydatków strony postępowania. Jakkolwiek bowiem oskarżonemu nie można przypisać skutku w postaci śmierci P. K. (1), to jednak poszkodowany ten w, w imieniu którego działała oskarżycielka posiłkowa Z. K. był pokrzywdzonym przedmiotowym przestępstwem, stąd poniesione przez Z. K. w toku postępowania wydatki były zasadne. Nie zachodziły żadne podstawy do zmiany wyroku w tym zakresie.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

- uznanie oskarżonego S. K. (1) za winnego tego, że w dniu 5 lutego 2017 roku, na autostradzie (...) w okolicy miejscowości T., województwo (...), nieumyślnie sprowadził bezpośrednie niebezpieczeństwo katastrofy w ruchu lądowym w ten sposób, że kierując samochodem osobowym marki D., nr rej (...), w wyniku zaśnięcia za kierownicą, w sposób niekontrolowany rozpoczął zmianę pasa ruchu z prawego na lewy, a następnie, po nagłym przebudzeniu się, wykonał gwałtowny manewr skrętu kierownicą w prawo, co spowodowało utratę panowania nad pojazdem i uderzenie w znajdującą się po prawej stronie drogi barierę ochronną, a następnie po odbiciu się od niej, zderzenie się z jadącym lewym pasem ruchu, samochodem marki B. (...), nr rej. (...), kierowanym przez obywatela Niemiec A. M. (1), z którym podróżowały trzy inne osoby oraz kolejnych kolizji, w których uczestniczyły nadjeżdżające następnie pojazdy: samochód B. (...), nr rej (...), kierowany przez M. D., z którym podróżowały dwie inne osoby, (...), nr rej. (...), kierowany przez G. B., samochód O. (...), nr rej. (...), kierowany przez P. K. (1), z którym podróżowały dwie inne osoby, samochód M. (...), nr rej. (...), kierowany przez B. C., z którym podróżowały trzy inne osoby, narażając te osoby na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia i zdrowia, to jest popełnienia czynu kwalifikowanego z art. 174 § 2 kk,

- wymierzenie za to przestępstwo, na podstawie art. 174 § 2 kk, oskarżonemu kary 1 roku pozbawienia wolności,

- warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres 2 lat próby (na podstawie art. 69 § 1 kk i art. 70 § 1 kk),

- orzeczenie wobec oskarżonego S. K. (1), na podstawie art. 42 § 1 kk, zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 2 lat.

Zwięźle o powodach zmiany

Czyn jaki został oskarżonemu przypisany wyczerpywał znamiona przestępstwa z art. 174 § 2 kk. Oskarżony S. K. (1) sprowadził bezpośrednie niebezpieczeństwo katastrofy w ruchu lądowym, gdyż zdarzenie jakie spowodował w sposób bezpośredni groziło zaistnieniem zdarzenia w ruchu lądowym zakłócającego w sposób nagły i groźny ten ruch, w wyniku którego mogło ponieść śmierć lub doznać obrażeń ciała kilka osób , albo mogła powstać znaczna szkoda w mieniu. Zdarzenie to zostało spowodowane prze oskarżonego niemyślnie, gdyż brak podstaw by oskarżony miał zamiar jego popełnienia, jednak popełnił on ten czyn na skutek niezachowania ostrożności wymaganej od kierowcy przy prowadzeniu pojazdu, mimo, ze możliwość popełnienia tego czynu mógł on przewidzieć. Jak bowiem trafnie ustalił Sąd Okręgowy przyczyną całego zdarzenia było zaśnięcie oskarżonego za kierownicą prowadzonego samochodu, o czym świadczy zachowanie się tego pojazdu na drodze opisywane przez świadka A. M. (1). Takie zachowanie naruszało elementarną zasadę ruchu drogowego wyrażoną w art. 3 ust. 1 ustawy z 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym zgodnie z którą uczestnik ruchu jest obowiązany zachować ostrożność , unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Prowadzenie pojazdu w stanie zmęczenia skutkującym zaśnięciem za kierownicą, co dla oskarżonego jest łatwo odczytywalnym, narusza wymóg prowadzenia pojazdu w sposób ostrożny. na tym zasadza się odpowiedzialność oskarżonego za spowodowanie przedmiotowego zdarzenia, które samo w sobie , jak wskazano już wyżej, cech katastrofy nie miało, jednak stwarzało bezpośrednie niebezpieczeństwo zaistnienia takiej. Tym samym wyczerpywało znamiona przestępstwa kwalifikowanego z art. 174 § 2 kk.

Kształtując wymiar kary za tak przypisane oskarżonemu przestępstwo Sąd Apelacyjny uwzględnił stopień społecznej szkodliwości przypisanego S. K. (1) czynu, który był znaczny, iż do zdarzenia doszło w wyniku naruszenia przez oskarżonego podstawowej zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, choć w sposób nieumyślny, wyrażający się ilością osób poszkodowanych, jak i uszkodzonego w wyniku zdarzenia mienia, rozmiar spowodowanego niebezpieczeństwa. Na korzyść oskarżonego uwzględniono jego dotychczasową niekaralność a także że sam oskarżony w wyniku przedmiotowego zdarzenia odniósł bardzo poważne obrażenia ciała. W świetle tych okoliczności karę 1 roku pobawienia wolności uznano za adekwatną do wagi czynu, stopnia jego szkodliwości oraz stopnia zawinienia oskarżonego. Dotychczasowy sposób życia oskarżonego , tak przed jak i po popełnieniu przedmiotowego, co ważne - nieumyślnego przestępstwa, pozwala na wywiedzenie pozytywnej prognozy kryminologicznej co do oskarżonego i zastosowanie wobec S. K. (1) probacji. Stąd wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na 2 lat próby.

Wobec poważnego naruszenia przez oskarżonego przy prowadzeniu samochodu podstawowego przepisu o bezpieczeństwie w ruch drogowym Sąd Apelacyjny uznał za zasadne orzeczenie wobec oskarżonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 2 lat. Uwzględniając także upływ czasu od przedmiotowego zdarzenia i brak informacji by w tym okresie oskarżony naruszał przepisy ruchu drogowego, za wystarczający uznano taki właśnie wymiar środka karnego jaki należało w sprawie orzec. Pozwoli on dodatkowo skontrolować umiejętności i predyspozycje oskarżonego do kierowania pojazdami na czas gdy będzie on chciał powrócić do uczestniczenia w ruchu drogowym jako kierowca pojazdów mechanicznych.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt. III

Podstawę prawną rozstrzygnięcia o kosztach stanowi art. 636 §1 i § 2 kpk i art. 633 kpk wobec nieuwzględnienia apelacji wniesionych przez dwa uprawnione podmioty, które zaskarżyły wyrok w tym samym zakresie. Nie zachodziły okoliczności nakazujące uznać, że poniesienie wydatków postępowania odwoławczego któregoś ze skarżących było by dlań nadmiernie uciążliwe.

7.  PODPIS

SSO (del.) Maciej Kawałko SSA Andrzej Wiśniewski SSA Andrzej Olszewski

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego (...) S.A. w W.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie o winie i sprawstwie oskarżonego

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie o winie i sprawstwie oskarżonego

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana