Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 274/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA - Anna Zdziarska (spr.)

Sędziowie: SA - Dorota Tyrała

SA – Ewa Gregajtys

Protokolant: sekr. sąd. Aleksandra Duda

przy udziale prokuratora Szymona Liszewskiego

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2021 r.

sprawy P. L. (1), syna K. i K. z domu J., urodzonego dnia (...) w P.,

oskarżonego o czyn z art. z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego,

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 17 lutego 2020 r.

sygn. akt VIII K 51/16

1.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego P. L. (1) w punkcie IX w ten sposób, że opłatę zasądzoną na rzecz Skarbu Państwa przed Sądem I instancji obniża do kwoty 1180 (jednego tysiąca stu osiemdziesięciu) złotych;

2.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego P. L. (1) w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym 1180 (tysiąc sto osiemdziesiąt) złotych tytułem opłaty.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 274/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 17 lutego 2020r., sygn. akt VIII K 51/16.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia tj. art. 4, 7, 410 k.p.k. poprzez uznanie wyjaśnień S. Ś. (1) za wiarygodne w znacznej części

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia, polegający na uznaniu, że oskarżony miał świadomość pochodzenia telefonów, a nadto że będąc pracownikiem M. - P. działał na rzecz firmy przez co nie mógł popełnić paserstwa.

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana i uniewinnienie od popełnienia zarzuconego czynu.

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Zarzut zarówno obrazy prawa procesowego, jak i dokonania błędnych ustaleń faktycznych niezasadny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Formułując zarzut dokonania błędnych ustaleń faktycznych dotyczący zamiaru oskarżonego, w treści apelacji obrońca, choć tego nie nazwała, to sformułowała także zarzut obrazy prawa materialnego – art. 291 § 1 k.k. twierdząc, że oskarżony będący wyłącznie pracownikiem firmy (...) swojej siostry A. L. nie mógł dopuścić się paserstwa.

Niespornym jest, że skarżąca swój wniosek oparła na nietrafnych przesłankach. Po pierwsze przestępstwo z art. 291 § 1 k.k. jest przestępstwem powszechnym, a zatem jego sprawcą może być każdy człowiek niezależnie od właściwości osobistych. Jest to przestępstwo przeciwko mieniu i zazwyczaj łączy się z osiągnięciem korzyści majątkowej (dla siebie, jak i innej osoby). Z tego punktu widzenia nie jest istotne kto konkretnie tę korzyść każdorazowo uzyskiwał – oskarżony, czy jego siostra. Nie jest natomiast objęte zespołem znamion „działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej”.

Zanim Sąd odwoławczy odniesie się do zamiaru z jakim dział P. L. (1) należy wbrew autorce apelacji podnieść, że Sąd Okręgowy ponownie rozpoznając sprawę dostosował się do zapatrywań prawnych wyrażonych w uzasadnieniu Sądu Apelacyjnego uprzednio uchylającego zaskarżony wyrok i przekazujący sprawę do ponownego rozpoznania. Analiza pisemnych motywów orzeczenia wskazuje, że Sąd odwoławczy zdawał sobie sprawę z braków w dokumentacji pokrzywdzonej spółki (...) i z tego powodu nakazał rozpoznanie sprawy zgodnie z art. 7 k.p.k., a następnie rozstrzygnięcie, nie dających się usunąć wątpliwości, przez pryzmat art. 5 § 2 k.p.k., co też sąd meriti uczynił.

Większego sensu nie miało by dopuszczanie dowodu z opinii biegłego z zakresu prawdopodobnie księgowości, co poruszyła obrońca w przemówieniu końcowym po zamknięciu przewodu sądowego, bowiem zostałby on zmuszony do oceny niekompletnej dokumentacji, co czyniłoby opinię niepełną i w dodatku w okolicznościach, które nie uszły uwadze Sądu Okręgowego, że istniała możliwość składania zamówień poza wiedzą S. Ś. (1), a niektóre telefony odnajdywały się po sporządzeniu spisu z natury. Poza tym, co nie ulega wątpliwości metoda ta dotyczyłaby wyłącznie współoskarżonej S. Ś. (1) i nie miałaby żadnego przełożenia na sytuację oskarżonego, bowiem nigdy nie twierdziła, że jedynym nabywcą skradzionych przez nią telefonów był P. L. (1). Przykładowo niektóre z nich dawała w prezencie rodzinie, bądź sprzedała znajomemu brata. Z uwagi zatem na zawieranie umów sprzedaży tylko w nielicznych przypadkach, na początku współpracy – jedynym źródłem dowodowym w kwestii liczby nabytych telefonów były wyłącznie wyjaśnienia S. Ś. (1) i P. L. (1).

Niekwestionowanym przez strony był fakt nabywania telefonów przez oskarżonego od S. Ś. (1). Problem dotyczył jedynie ilości i wartości tych telefonów. Nie można się jednak zgodzić ze skarżącą, że S. Ś. (1) jest niewiarygodnym źródłem informacji w każdym zakresie. Owszem przyznała, na co zwróciła uwagę skarżąca, że Policja nalegała by pomówiła oskarżonego i J. C., ale jest to zrozumiałe w sytuacji, gdyż organom ścigania zależy na wyjaśnieniu wszystkich okoliczności przestępstwa i ustaleniu wszystkich jego sprawców, a jednocześnie nie świadczy o tym, że celowo w przypadku P. L. (1) zawyżyła ilość i wartość nabytych przez niego telefonów. Po przemyśleniu, podczas rozprawy nie podtrzymała swych wyjaśnień w odniesieniu do I., co świadczy o jej refleksyjności. Gwoli sprawiedliwości wypada zauważyć, że w kwestii ilości i wartości nabytych telefonów nie był także konsekwentny sam oskarżony. Na k. 470 wyjaśnił, że nabył około 50 telefonów drogich marek i „wydaje mi się, iż jest to możliwe, że dał S. Ś. 90 tyś. złotych gotówką”. Podał, że były to I., S. G., N.. Płacił 1800 złotych za (...), za (...) – 2100 złotych, a za G. 1500 złotych. Płacił za towar każdorazowo od 5 do 10 tyś. złotych. Na k. 3425 – 3426 podał, że telefonów mogło być 50, a płacił od 500 do 1800 złotych. Maksymalnie uiścił 60 tyś. złotych, a kwota 90 tyś złotych wyniknęła z pytań prokuratora.

S. Ś. (1) w wyjaśnieniach znajdujących się na k. 297, z dnia 17 lutego 2012r. ograniczyła się do wskazania, że transakcje z oskarżonym miały miejsce raz na dwa tygodnie i każdorazowo otrzymywała od niego od 2.000 do 8.000 złotych. Nie potrafiła określić ile wówczas zarobiła. W dniu 8 marca 2012 r. wyjaśniła, że oskarżonemu najmniej sprzedała 50 telefonów różnych marek nabytych z firmy (...), dalej wyjaśniała o kolejnych sprzedanych telefonach uprzednio zakupionych w K.. Na początku P. L. (1) za najtańsze telefony płacił jej po 600 złotych, później po 800, za iPhony 4S ok. 2000 tysięcy złotych, za S. G. ok. 1350 złotych. Płacił mniej niż połowę wartości, wszystko wpłacała na kartę w C. Banku. Składając wyjaśnienia podczas rozprawy, na podstawie wpłat na kartę doszła do wniosku, że ilościowo przekazała oskarżonemu, do jego punktu 140 telefonów.

W sytuacji nie dających się usunąć wątpliwości prawidłowe było stanowisko sądu orzekającego by oprzeć się na wyjaśnieniach oskarżonego oraz wyjaśnieniach S. Ś. (1) w zakresie w jakim były zgodne z wyjaśnieniami P. L. (1). S. Ś. praktycznie we wszystkich wyjaśnieniach wskazywała na wyższą liczbę sprzedanych telefonów niż oskarżony i z tego powodu trafne było przyjęcie najbardziej korzystnej wersji tj. tej którą podał P. L.. Rozbieżność dotyczyła wyłącznie ilości telefonów, natomiast obydwoje oskarżeni w sposób tożsamy określali ceny, częstotliwość transakcji.

Z uwagi na powyższe Sąd odwoławczy za bezcelowy uznaje zabieg obrońcy, polegający na deprecjacji wyjaśnień S. Ś. (1) przez pryzmat tego, że według skarżącej, była zainteresowana skorzystaniem z art. 60 § 3 k.k., skoro ostatecznie ustalenia faktyczne zostały w tym zakresie poczynione na podstawie wyjaśnień P. L. (1). Na marginesie zauważyć należy, że było wiele transakcji, a ta okoliczność sprzyja pomyłkom. Poza tym S. Ś. nie spełniała warunków obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary, bo nie współdziałała z innymi osobami. A co do rozważań obrońcy na temat braku racjonalności S. Ś. w dokonywaniu wpłat pieniędzy na kartę w odległych miejscach takich jak R., czy B. (...), wypada zwrócić uwagę na to, że z tego samego pisma, z dnia 9 lipca 2018r. (data prezentaty), do którego odwołuje się autorka apelacji wynika, że w latach 2010 – 2012 bank nie posiadał na terenie centrum handlowego (...) ani oddziału, ani bankomatu.

Sąd II instancji zaaprobował także ustalenie, że wartość nabytych przez oskarżonego telefonów wynosiła nie mniej niż 90 tysięcy złotych i nie podzielił w tym względzie wątpliwości obrońcy. W każdym z wyjaśnień oskarżony podawał, że nabył około 50 telefonów. Przyjęta przez Sąd Okręgowy kwota nie wynika z prostego przemnożenia ilości sztuk przez 1800 złotych, na co wskazuje obrońca w apelacji. Przypomnieć należy, że taką kwotę wskazał sam oskarżony i przyznał, że tylko na początku nabywał tanie telefony, co potwierdzają to nieliczne załączone do akt umowy (dwa razy po 500 złotych i raz 700 złotych). Później skorzystał z propozycji oskarżonej i nabywał telefony „z górnej półki”, a tę okoliczność dodatkowo potwierdziła S. Ś. (1) i kosztowały one powyżej 2 tysięcy złotych.

Sąd II instancji za niezasadną uznał apelację również w tej części w jakiej kwestionuje świadomość P. L. (1) co do pochodzenia telefonów, a w konsekwencji jego zamiar popełnienia umyślnego paserstwa.

Co prawda S. Ś. (1) nigdy nie twierdziła, by mówiła oskarżonemu, że telefony pochodzą z kradzieży na szkodę D. (...), w której pracowała, ale zaznaczyła, iż P. L. nigdy się jej o to nie pytał. Nie mówiła mu też, że jest właścicielką tej firmy.

W związku z powyższym stronę podmiotową należało odtworzyć na podstawie okoliczności towarzyszących czynowi.

Nie można wykluczyć, że było tak jak w apelacji wskazała skarżąca, iż S. Ś. wzbudzała zaufanie, bo w końcu w miejscu pracy pełniła wysoką funkcję i była postrzegana jako osoba decyzyjna, ale sam ten fakt nie był w stanie sprawić, by oskarżonego uznać niewinnym. Nie sposób przejść do porządku dziennego nad tym, że P. L. (1) nabywał cyklicznie telefony od S. Ś., po kilka nowych telefonów zakupionych na D. (...), a nie imiennie na współoskarżoną. Nabywał je po znacząco niższej cenie i już to winno skłonić oskarżonego do refleksji, że jeden, lub kilka telefonów może sprzedać po zaniżonej cenie osoba znajdująca się w przymusowym położeniu, ale nie kilkadziesiąt. Tylko na kilka pierwszych aparatów sporządzono umowę, przy pozostałych były przekazywane wyłącznie kserokopie faktur. Płatności odbywały się na parkingu centrum handlowego, lub pod domem S. Ś. i niczego nie zmienia fakt, że nierzadko w obliczu kamer, jak twierdzi skarżąca, skoro oskarżony płacił gotówką, a nie przelewem który pozostawia ślad czynności i jej tytuł.

Oskarżony podał, że w wyszukiwarkę wpisał nazwisko oskarżonej przy którym pojawiła się nazwa firmy, w której pracuje i to go uspokoiło, że faktycznie firma (...) istnieje. W przekonaniu Sądu odwoławczego wyjaśnienia P. L. w tej części są niewiarygodne w stopniu oczywistym, bowiem wykazałby się niebywałą naiwnością, gdyby zaspokoił swą ciekawość niejako w połowie, nie dociekając czym zajmuje się ta firma, a w/w firma działała w branży akcesoriów samochodowych, a nie telefonów. Jednocześnie wiadomości tekstowe z zabezpieczonego telefonu oskarżonego wskazują, że oskarżony składał u S. Ś. zamówienia na konkretne modele telefonów, jak w sklepie i po pewnym czasie je uzyskiwał.

Oskarżonego obciąża też fakt, że po zatrzymaniu kazał za pośrednictwem swej partnerki ukryć telefony, co też przemawia za tym, że przewidywał i godził się na to, że pochodzą z kradzieży i jednocześnie nie pozostaje w sprzeczności z tezą obrońcy o złym stanie emocjonalnym w jakim się znalazł.

W przekonaniu Sądu Apelacyjnego nie można za zasadny uznać zarzutu kierowanego pod adresem Sądu I instancji, że skazał oskarżonego na podstawie doświadczenia życiowego, wszak jest ono jednym z narzędzi służącym weryfikacji materiału dowodowego, o którym mowa w art. 7 k.p.k.

Sąd Okręgowy oparł swe ustalenia na podstawie całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, zgodnie z art. 7k.p.k., a tym samym nie dokonał błędnych ustaleń faktycznych.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uniewinnienie nie był zasadny, bowiem Sąd odwoławczy podzielił ustalenia Sądu Okręgowego.

Przytoczyć należy postanowienie SN z dnia 19.02. 2014 r. (II KK 17/14), z którego wynika, że dokonanie oceny materiału dowodowego przez sąd w sposób odmienny od oczekiwań stron procesowych nie stanowi naruszenia art. 7 i 410 k.p.k.

Sąd I instancji uwzględnił wszystkie dyrektywy sądowego wymiaru kary, więc również i tu Sąd odwoławczy nie odnalazł powodów do ingerencji w orzeczenie. Uwzględniono dotychczasową niekaralność oskarżonego, co skutkowało przyjęciem pozytywnej prognozy kryminologicznej i warunkowym zawieszeniem wykonania kary. Ponieważ przestępstwo popełnione zostało przeciwko mieniu, zasadne było orzeczenie grzywny na podst. art. 33 k.k.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok utrzymano w mocy w zakresie winy i kary P. L. (1).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Przyczyny wskazano w punkcie 3.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrokiem z dnia 24.11.2021r., w sprawie II AKa 274/20 Sąd Apelacyjny obniżył opłatę za I instancję.

Zwięźle o powodach zmiany

Opłata mylnie została zawyżona.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Na podst. art.626 § 1 k.p.k., art. 634 k.p.k. orzeczono o kosztach postępowania odwoławczego, a o opłacie na podst. art. 2 ust.1 pkt 3, art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych z dnia 23 czerwca 1973r. z poź. zmianami.

7.  PODPIS

Anna Zdziarska Dorota Tyrała Ewa Gregajtys

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 17 lutego 2020r., sygn. akt VIII K 51/16

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana i uniewinnienie