Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

(...), dnia 25 czerwca 2021 r.

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący Sędzia S.R. Tomasz Kotkowski

Protokolant Katarzyna Sak

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2021 r. w Łodzi

na rozprawie

sprawy z wniosku A. L. (1), A. K. (1)

przy udziale Miasta Ł., J. D. (1)

o zniesienie współwłasności

postanawia:

1.  znieść współwłasność zabudowanej nieruchomości gruntowej położonej w Ł. przy ul. (...), oznaczonej jako działka nr (...) o powierzchni 0,1868 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą (...), w ten sposób, że przyznać tę nieruchomość na wyłączną własność A. L. (1);

2.  zasądzić od A. L. (1) na rzecz Miasta Ł. tytułem spłaty kwotę 1.320.000 (jeden milion trzysta dwadzieścia tysięcy) złotych płatne w dwóch ratach w następujący sposób:

a)  pierwsza rata w kwocie 132.000 (sto trzydzieści dwa tysiące) złotych, płatna w terminie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się niniejszego postanowienia,

b)  druga rata w kwocie 1.188.000 (jeden milion sto osiemdziesiąt osiem tysięcy) złotych, płatna w terminie 1 roku od dnia uprawomocnienia się niniejszego postanowienia,

z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat;

3.  zasądzić od A. L. (1) na rzecz A. K. (1) i J. D. (1) tytułem spłat kwoty po 146.666,67 (sto czterdzieści sześć tysięcy sześćset sześćdziesiąt sześć 67/100) złotych płatne w dwóch ratach w następujący sposób:

a)  pierwsza rata w kwocie 14.666,67 (czternaście tysięcy sześćset sześćdziesiąt sześć 67/100) złotych płatna w terminie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się niniejszego postanowienia,

b)  druga rata w kwocie 132.000 (sto trzydzieści dwa tysiące) złotych, płatna w terminie 1 roku od dnia uprawomocnienia się niniejszego postanowienia,

z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat;

4.  zasądzić od Miasta Ł. na rzecz A. L. (1) kwotę 22.767,91 (dwadzieścia dwa tysiące siedemset sześćdziesiąt siedem 91/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

a)  od kwoty 7.669,68 (siedem tysięcy sześćset sześćdziesiąt dziewięć 68/100) złotych od dnia 22 lutego 2019 r. do dnia zapłaty,

b)  od kwoty 15.098,23 (piętnaście tysięcy dziewięćdziesiąt osiem 23/100) złotych od dnia 21 maja 2021 r. do dnia zapłaty;

5.  zasądzić od Miasta Ł. na rzecz A. K. (1) kwotę 32.434,88 (trzydzieści dwa tysiące czterysta trzydzieści cztery 88/100) złote z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 maja 2021 r. do dnia zapłaty;

6.  zasądzić od Miasta Ł. na rzecz J. D. (1) kwotę 15.098,23 (piętnaście tysięcy dziewięćdziesiąt osiem 23/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 maja 2021 r. do dnia zapłaty;

7.  oddalić wnioski A. L. (1), A. K. (1) i J. D. (1) o zasądzenie odsetek od pożytków w pozostałej części;

8.  zabezpieczyć zapłatę kwot zasądzonych w punktach 2. i. 3. poprzez ustanowienie hipotek przymusowych na nieruchomości przyznanej w punkcie 1. A. L. (1):

a) na rzecz Miasta Ł. w kwocie 1.320.000 (jeden milion trzysta dwadzieścia tysięcy) złotych,

b) na rzecz na rzecz A. K. (1) i J. D. (1) w kwotach po 146.666,67 (sto czterdzieści sześć tysięcy sześćset sześćdziesiąt sześć 67/100) złotych;

9.  obciążyć i nakazać pobranie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi od A. L. (1), A. K. (1), J. D. (1) i Miasta Ł. kwot po 417,83 (czterysta siedemnaście 83/100) złotych tytułem zwrotu wydatków, przy czym od A. L. (1):

- kwotę 343,27 (trzysta czterdzieści trzy 27/100) złotych z zaliczki uiszczonej w dniu 27 lutego 2020 r.,

- kwotę 74,56 (siedemdziesiąt cztery 56/100) złotych z zaliczki uiszczonej w dniu 19 czerwca 2017 r.;

10.  zwrócić A. L. (1) ze środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi niewykorzystaną część zaliczki uiszczonej w dniu 19 czerwca 2017 r. w kwocie 9.925,44 (dziewięć tysięcy dziewięćset dwadzieścia pięć 44/100) złotych;

11.  zasądzić od A. K. (1), J. D. (1) i Miasta Ł. na rzecz A. L. (1) kwoty po 1.250 (jeden tysiąc dwieście pięćdziesiąt) złotych tytułem częściowego zwrotu kosztów postępowania;

12.  orzec, że w pozostałym zakresie wnioskodawczynie i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Sygnatura akt I Ns 2438/16

UZASADNIENIE

Wnioskodawczynie A. L. (1) oraz A. K. (1), wniosły o zniesienie współwłasności nieruchomości o powierzchni 0,1868 ha położonej w Ł. przy ul. (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta (...) Wnioskodawczynie początkowo wnosiły o fizyczny podział nieruchomości, ostatecznie o przyznanie nieruchomości na wyłączną własność A. L. (1) ze spłatami na rzecz pozostałych współwłaścicieli. Wnioskodawczyni wniosła o rozłożenie spłat na dwie raty: pierwsza w wysokości 10% po upływie 3 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia, a druga rata w wysokości 90% po upływie 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia ( wniosek k. 2-10, pisma k. 411, 427, 918-919, protokół rozprawy k. 536odw).

Uczestnicy Miasto Ł. i J. D. (1) po ostatecznym sprecyzowaniu stanowisk nie sprzeciwiali się przyznaniu nieruchomości wnioskodawczyni A. L. (1) ze spłatą na ich rzecz. Uczestnik J. D. (1) wnosił o określenie terminu spłaty nie dłuższego niż 3 miesiące ( odpowiedź na wniosek k. 32-34, pisma k. 438, 1161).

Pozwem z dnia 31 grudnia 2018 r., skierowanym przeciwko Miastu Ł., A. L. (1) wniosła o zasądzenie na swą rzez kwoty 7.669,68 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od szczegółowo wskazanych w pozwie kwot. W uzasadnieniu pozwu wskazała, iż Miasto Ł., jako współwłaściciel sprawujący zarząd nad przedmiotową nieruchomością nie wypłaciło A. L. (1) należnej jej części zysku za lata 2015 – 2017 z tej nieruchomości. Postępowanie zainicjowane pozwem zostało przyłączone do niniejszego postępowania w trybie art. 618 § 2 k.p.c. (pozew k. 721-722, postanowienie k. 816).

W piśmie procesowym wnioskodawczyni A. L. (1) rozszerzyła żądanie zapłaty, wnosząc o zasądzenie od Miasta Ł. tytułem nierozliczonych pożytków z nieruchomości kwoty 22.767,91 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od następujących kwot i dat:

a.  od kwoty 4.780,62 zł od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

b.  od kwoty 744,03 zł od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty,

c.  od kwoty 2.145,03 zł od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty,

d.  od kwoty 3.049,09 zł od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty,

e.  od kwoty 4.217,45 zł od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty,

f.  od kwoty 7.831,69 zł od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty.

W tym samym piśmie A. K. (1) wniosła o zasądzenie od Miasta Ł. tytułem nierozliczonych pożytków z nieruchomości kwoty 32.434,88 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od następujących kwot i dat:

a) od kwoty 3.079,20 zł od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty,

b) od kwoty 2.570,65 zł od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia zapłaty,

c) od kwoty 4.017,12 zł od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia zapłaty,

d) od kwoty 4.780,62 zł od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

e) od kwoty 744,03 zł od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty,

f) od kwoty 2.145,03 zł od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty,

g) od kwoty 3.049,09 zł od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty,

h) od kwoty 4.217,45 zł od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty,

i) od kwoty 7.831,69 zł od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty

(pismo procesowe – k. 918-921).

W piśmie procesowym uczestnik J. D. (1) wniósł o zasądzenie od Miasta Ł. tytułem pożytków:

a) za 2018 rok kwoty 3.049,09 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty,

b) za 2019 r kwoty 4.217,45 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty,

c) za 2020 r. kwoty 7.831,69 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty

(pismo procesowe – k. 1161-1161odw).

Miasto Ł. wnosiło o nieuwzględnienie wniosków o zasądzenie pożytków. Wskazywało, że A. L. (1) od 2008 r. przejęła, wbrew woli pozostałych współwłaścicieli samowolnie władztwo nad lokalami mieszkalnymi nr (...)o łącznej powierzchni 167 m2 i korzystała z nich z wyłączeniem pozostałych współwłaścicieli, czym pozbawiła ich przychodu z tytułu czynszu najmu jaki mógłby zostać uzyskany z tych lokali. Podnosiło, że dokonało potrąceń wierzytelności z tytułu utraconych pożytków z wierzytelnościami A. L. (1) ( odpowiedź na pozew – k. 732-733, protokół rozprawy k. 1198).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Współwłaścicielami zabudowanej nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą nr (...), są:

- A. L. (1) w 2/24 części,

- A. K. (1) w 2/24 części,

- J. D. (1) w 2/24 części,

- Miasto Ł. w 18/24 części.

Dowód: księga wieczysta (...) (treść znana sądowi z urzędu), decyzja wraz z potwierdzeniem ostateczności k. 858, 860

Na nieruchomości posadowiony jest budynek frontowy (trzykondygnacyjny), dwie oficyny (pięciokondygnacyjne) oraz budynki gospodarcze.

Bezsporne

Z uwagi na stan techniczny budynków (zużycie ponad 80%), nie jest aktualnie możliwe wyodrębnienie samodzielnych lokali. Wyodrębnienie lokali wymagałoby uprzedniego przeprowadzenia kapitalnego remontu budynków.

Dowód: opinia biegłej K. Z. k. 303, 313, opinia biegłej A. K. k. 333-342, 403

Wartość przedmiotowej nieruchomości wynosi 1.760.000 złotych.

Dowód: opinia pisemna biegłej K. P. k. 455-475, opinia ustna k. 536odw

Wnioskodawczyni A. L. (1) jest przedsiębiorcą, zajmuje się obrotem nieruchomościami. Posiada nieruchomości lokalowe położone w różnych miastach w Polsce, m.in. w K., W., Ł. oraz miejscowości W. koło M.. (...) te obciążone są hipotekami. Wnioskodawczyni nie dysponuje gotówką niezbędną do spłacenia pozostałych współwłaścicieli, jednak ma nieruchomości, które mogą służyć jako zabezpieczenie kredytu.

Dowód: zeznania A. L. – k. 536v-537, wydruki odpisów ksiąg wieczystych – k. 553-667

Zarząd nieruchomością wspólną sprawuje Miasto Ł.. Współwłaściciele nie zawierali umowy dotyczącej sprawowania zarządu. W latach 2007-2020 nieruchomość przynosiła zysk.

Bezsporne

Zysk przypadając na udział A. K. (1) wynosi:

- za rok 2012: 3.079,20 zł,

- za rok 2013: 2.570,65 zł,

- za rok 2014: 4.017,12 zł.

Zysk ten nie został wypłacony (wypłata w roku 2012 obejmowała zysk za rok 2011).

Dowód: zestawienia k. 738, 922, 929

Zysk przypadający na udziały A. K. (1) i A. L. (1) wynosi po:

- za rok 2015: 4.780,62 zł,

- za rok 2016: 744,03 zł,

- za rok 2017: 2.145,03 zł.

Zysk ten nie został wypłacony.

Dowód: zestawienia k. 738, 922-927

Zysk przypadający na udziały udziały A. K. (1), A. L. (1) i J. D. (1) wynosi po:

- za rok 2018 – 3.049,09 zł,

- za rok 2019 – 4.217,45 zł,

- za rok 2020 – 7.831,69 zł.

Zysk ten nie został wypłacony.

Dowód: zestawienia k. 903, 906

W 2008 r. wnioskodawczyni A. L. (1) bez uzgodnienia z Miastem Ł. zajęła lokale mieszkalne nr (...) w przedmiotowej nieruchomości. Lokale nie były ówcześnie wykorzystywane, znajdowały się w stanie wymagającym generalnego remontu i nie nadawały się do wynajęcia. Wnioskodawczyni nigdy nie wynajmowała zajętych lokali. Gmina nie zwracała się do A. L. (1) z żądaniem przywrócenia posiadania lokali. Miasto Ł. po krótkim czasie przywróciło sobie samodzielnie posiadanie lokali.

Dowód: zeznania wnioskodawczyni A. L. (1) k. 912-912odw, zeznania świadka P. S. k. 909odw-912

W latach 2008 – 2011 Miasto Ł. wystawiło pozwanej cztery noty obciążeniowe na kwoty 10.688 złotych każda, tytułem utraconego pożytku z czynszu najmu przedmiotowych lokali. Miasto Ł. złożyło wnioskodawczyni oświadczenia o potrąceniu kwot wskazanych w notach z należnościami przysługującymi wnioskodawczyni tytułem udziału w zyskach za lata 2009 - 2016.

Dowód: pisma k. 742, 746, 747, 751, noty k.752, 754odw, 756odw

Ustalając strukturę właścicielską nieruchomości, Sąd uwzględnił, że odpis księgi wieczystej załączony do wniosku (k. 11-17) uległ dezaktualizacji w toku postępowania. W księdze wieczystej ujawniono aktualnie skutki prawne wynikające ze wznowienia postępowania, które zostało przeprowadzone w sprawie II Ns 126/12, a na skutek którego uchylono punkt 2. postanowienia z dnia 24 września 1992 r. wydanego w sprawie IV Ns II 2369/91 (k. 177). Z księgi wykreślono zatem wpis dotyczący K. D., ujawnionego wcześniej jako spadkobierca B. D., a w jego miejsce ujawniono Skarb Państwa, dziedziczący po H. D. (postanowienie k. 17 akt Ns II 744/69), która z kolei nabyła spadek po B. D. (k. 9 akt Ns II 577/64). Wpis dotyczący Skarbu Państwa stał się jednak nieaktualny na skutek – nie ujawnionej jeszcze w dziale II księgi – decyzji komunalizacyjnej (k. 860).

Sąd uwzględnił nadto, że udział wynoszący 2/24 przysługujący T. G. (1) nabył w drodze darowizny J. D. (1) (k. 114-116 akt II Ns 126/12, k. 244-248 akt sprawy niniejszej), co również zostało ujawnione w księdze wieczystej.

Aktualna treść księgi wieczystej, z którą Sąd zapoznawał się z urzędu, odzwierciedla zatem rzeczywisty stan prawny, z tym zastrzeżeniem, że ujawniony w księdze udział Skarbu Państwa wynoszący 2/24 przysługuje aktualnie Miastu Ł. (k. 860).

Oceniając dowód z opinii biegłej z zakresu szacunku nieruchomości Sąd doszedł do wniosku, że uczestnikowi J. D. (1), który zgłaszał zastrzeżenia do opinii, nie udało się skutecznie podważyć wniosków biegłej. Wprawdzie prima facie wartość nieruchomości oszacowana przez biegłą wydaje się niska, niemniej jednak należy zwrócić uwagę, że nieruchomość zabudowana jest budynkami wymagającymi kapitalnego remontu, niewątpliwie bardzo kosztownego, co nie pozostaje bez wpływu na wartość nieruchomości. Biegła uwzględniła w opinii stan techniczny nieruchomości, posiłkując się w tej mierze opinią biegłej z zakresu budownictwa, na co wskazywała również w opinii ustnej. Biegła przekonująco wyjaśniła też zastosowane w opinii podejście (porównawcze) i metodę szacowania (metoda porównywania parami) oraz jednostkę porównawczą (1m ² powierzchni kamienicy). Biegła wskazała również transakcje przyjęte do porównania (k. 472-472odw), odrzuciła transakcje, w których wystąpiły ceny skrajne oraz wskazała i uzasadniła cechy nieruchomości wycenianej i nieruchomości podobnych (k.473-474), nadając każdej z cech określoną wagę. Wobec powyższego Sąd przyjął, że opinia została logicznie i przekonująco uzasadniona, odpowiada kryteriom fachowości i jako taka może stać się podstawą ustaleń faktycznych. Sąd uwzględnił pomocniczo, że budynek frontowy objęty jest ochroną konserwatorską, co niewątpliwie ogranicza swobodę właściciela i zwiększa kosztochłonność remontu, a tym samym czyni nieruchomość mniej atrakcyjną.

Sąd pominął operat szacunkowy dotyczący innej nieruchomości, nie będącej przedmiotem niniejszego postępowania (k. 1163 i nast.). Sam fakt sporządzenia takiego dokumentu nie jest wystarczającą podstawą pozwalającą na podważenie opinii biegłej.

Ustalając zysk z nieruchomości w okresie objętym żądaniami spłaty, Sąd uwzględnił zestawienia sporządzanie przez Miasto Ł.. Zestawienia te nie były kwestionowane przez wnioskodawczynie i uczestnika J. D. (1) od strony rachunkowej i poprawności przyjętych do rozliczenia danych, a wysokość zgłoszonych żądań została określona w oparciu o kwoty wskazane w sprawozdaniach Miasta Ł.. Uwzględniając zestawienie zawarte na k. 738, Sąd zważył, że pomimo braku podpisu osoby je sporządzającej, nie ulega wątpliwości, że zostało przygotowane na podstawie dokumentacji Zarządu Lokali Miejskich, co wynika z pisma tej właśnie jednostki (k. 737). Sąd uwzględnił ponadto, że część zysku przypadająca na udział J. D. (1) jest taka sama, jak przypadająca na udział wnioskodawczyń, z uwagi na taką samą wielkość udziału.

Sąd doszedł do wniosku, że Miasto Ł. nie udowodniło wystąpienia podstaw do wystawienia wnioskodawczyni not obciążeniowych, a w konsekwencji również oświadczeń o potrąceniu. Wprawdzie poza sporem pozostawało, że wnioskodawczyni w 2008 r. zajęła cztery lokale mieszkalne, jednak, jak wynika z zeznań wnioskodawczyni, nie nadawały się one do wynajęcia. Zeznania te są wiarygodne w świetle opinii biegłej z zakresu budownictwa co do stanu nieruchomości, jak również wobec treści zeznań świadka P. S., który wskazywał, że 95% odzyskiwanych lokali wymaga kompleksowego remontu (k. 910). Sąd uwzględnił przy tym, że świadek nie był w stanie wskazać, jak długo wnioskodawczyni posiadała przedmiotowe lokale, natomiast nie są pozbawione logiki zeznania wnioskodawczyni, z których wynika, że Miasto Ł. nie mogłoby dokonywać przeglądów kominiarskich, gdyby nie dysponowało dostępem do lokali. Dlatego też Sąd nie przyjął za udowodnione, że wnioskodawczyni pozostawała w wyłącznym posiadaniu spornych lokali po 2008 roku. Osobną kwestią, natury nie faktycznej, lecz prawnej, jest to, czy wobec braku umowy o zarząd nieruchomością, sam fakt posiadania części rzeczy (nie przynoszącej dochodów) przez jednego ze współwłaścicieli może uzasadniać roszczenia o zwrot utraconych pożytków formułowane przez innego ze współwłaścicieli.

Z uwagi na sformułowanie wskazanego wyżej wniosku co do braku podstaw do wystawienia not obciążeniowych, Sąd na podstawie art. 235 ^{( 2 )}§ 1 pkt 2 k.p.c. pominął wnioskowane dowody o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa na okoliczność stanu technicznego lokali nr (...) oraz o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu czynszów.

Sąd Rejonowy zważył, jak następuje:

Stosownie do treści art. 210 § 1 zd. 1 k.c. każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Zgodnie z dyspozycją art. 211 k.c. każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

W niniejszej sprawie ostatecznie wszyscy współwłaściciele byli zgodni zarówno co do samego żądania podziału rzeczy wspólnej, jak i tego, że podział powinien nastąpić przez przyznanie całości nieruchomości na własność wnioskodawczyni A. L. (1) z dokonaniem spłat na rzecz pozostałych współwłaścicieli. Z opinii biegłych z zakresu budownictwa wynikało bowiem w sposób nie budzący wątpliwości, że fizyczny podział rzeczy przez wyodrębnienie lokalni nie jest aktualnie możliwy, natomiast żaden ze współwłaścicieli nie podjął się sfinansowania generalnego remontu całej nieruchomości, który byłby niezbędny by zmienić ten stan rzeczy. Wobec tego, na podstawie art. 212 § 2 k.c. Sąd zniósł współwłasność przez przyznanie całości nieruchomości na wyłączną własność A. L. (1).

Stosownie do art. 212 § 1 i § 3 k.c., jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia.

Sąd określił wysokość spłat przyjmując za podstawę obliczeń wartość nieruchomości (1.700.000 złotych) oraz udziały poszczególnych właścicieli. Wysokość spłat wyniosła zatem:

- na rzecz Miasta Ł. 1.320.000 złotych (1.760.000 x 18/24),

- na rzecz A. K. (1) oraz uczestnika J. D. (2) po 146.666,67 złotych (1.760.000 złotych x 18/24).

Oznaczając termin i sposób uiszczenia spłat Sąd uwzględnił wniosek A. L. (1) co do rozłożenia zasądzonych kwot na raty. Sąd miał na względzie, że wysokość zasądzonych kwot jest znaczna, a zatem trudna do szybkiej jednorazowej spłaty. Stanowisko wnioskodawczyni, wskazującej, że prowadząc działalność gospodarczą nie gromadzi takich kwot na rachunku bankowym, lecz je inwestuje, nie jest pozbawione logiki. Zrozumiałym jest zatem, że wnioskodawczyni potrzebuje czasu na zbycie mniej płynnych aktywów lub zaciągnięcie kredytu. W ocenie Sądu wnioskowane przez wnioskodawczynię terminy płatności (10% spłaty w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia oraz 90% spłaty w terminie 1 roku od uprawomocnienia się postanowienia) nie są nadmiernie odległe i nie krzywdzą wierzycieli.

Jak wynika z dyspozycji art. 212 § 3 k.p.c., Sąd stosując z urzędu prawo materialne jest nie tylko uprawniony, lecz również zobowiązany do oznaczenia w razie potrzeby sposobu zabezpieczenia spłat (podobnie Sąd Okręgowy w Poznaniu w uzasadnieniu wyroku z dnia 23 września 2016 r., sygn. akt II Ca 676/15, LEX nr 2251501). W niniejszej sprawie uczestnik J. D. (1) podnosił, że wnioskodawczyni nie dysponuje gotówką niezbędną do spłaty, zaś posiadane przez nią nieruchomości obciążone są hipotekami. Z tej przyczyny, w celu zrównoważenia interesów wnioskodawczyni i pozostałych współwłaścicieli, zabezpieczył spłaty przez ustanowienie hipotek przymusowych, w wysokości odpowiadającej wysokości spłat. Sąd uwzględnił, że rozstrzygnięcie takie nie powinno być dolegliwe dla wnioskodawczyni, która wywodziła, iż dysponuje środkami na spłatę.

Stosownie do treści art. 207 k.c. pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną. W niniejszej sprawie Miasto Ł. faktycznie zarządzało nieruchomością, pomimo braku umowy z pozostałymi współwłaścicielami w tej mierze. Pozostałym współwłaścicielom należne są zatem udziały w pożytkach za poszczególne lata obrachunkowe, w wysokości odpowiadającej wysokości przysługujących im udziałów w rzeczy wspólnej. Wysokość należnych poszczególnym współwłaścicielom kwot określono – jak już wskazano – na podstawie nie kwestionowanych dokumentów pochodzących od Miasta Ł., przy czym Sąd zasądzając stosowne kwoty nie wykraczał poza granice czasowe zakreślone żądaniami współwłaścicieli.

Miasto Ł. odmawiało uwzględnienia roszczeń J. D. (1), powołując się na wpisane w dziale III księgi wieczystej ostrzeżenie o niezgodności księgi z rzeczywistym stanem prawnym, zawierające informację że spadek po T. G. (2) nabyli po połowie R. G. i J. D. (1). Należy jednak zwrócić uwagę, że ostrzeżenie zostało wpisane w dacie, kiedy w księdze ujawniona była T. G. (2). Udział tej współwłaścicielki został przeniesiony na rzecz J. D. (1) w drodze darowizny dokonanej w 2010 r., a ujawnionej w księdze wieczystej w 2019 roku. Ostrzeżenie o niezgodności straciło zatem aktualność, a odmowa wypłacenia pożytków jest całkowicie nieuzasadniona.

W ocenie Sądu nieuzasadniona jest również odmowa wypłacenia pożytków wnioskodawczyni A. L. (3). Jak już wskazano, Sąd nie uznał za udowodnione, że wnioskodawczyni posiadała lokale nr (...) z wyłączeniem pozostałych współwłaścicieli dłużej niż tylko w 2008 roku. Gdyby jednak nawet tak rzeczywiście było, należy pamiętać że zgodnie z dyspozycją art. 206 k.c. każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Wobec tego, przy braku umowy dotyczącej zarządu lub podziału nieruchomości quoad usum, sam fakt posiadania przez wnioskodawczynię części rzeczy wspólnej, nie przynoszącej żadnego dochodu, nie uprawnia Miasta Ł. do formułowania roszczeń z tytułu utraconych pożytków. Należy przy tym pamiętać, że w dacie objęcia w posiadanie przez wnioskodawczynię, sporne lokale nie były w żaden sposób wykorzystywane, a Miasto nie wskazywało na skonkretyzowany zamiar ich zagospodarowania, ani nie wzywało wnioskodawczyni do dopuszczenia do współposiadania lokali, ograniczając się do wystawiania not obciążeniowych.

Gdyby Sąd uwzględnił stanowisko Miasta co do roszczeń wywodzonych z faktu wyłącznego posiadania części nie przynoszących zysków lokali przez wnioskodawczynię, musiałby konsekwentnie przyjąć – na zasadzie takiego samego rozumowania – że Miasto powinno rekompensować pozostałym współwłaścicielom utracone pożytki wynikające z wyłącznego posiadania przez Miasto innych lokali, które nie są wynajmowane.

Wobec wykazania zasady i wysokości roszczeń poszczególnych współwłaścicieli tytułem udziałów w pożytkach przynoszonych przez rzecz wspólną, a także wobec niezasadności podniesionych przez Miasto Ł. zarzutów, Sąd zasądził od Miasta Ł., zgodnie ze zgłoszonymi żądaniami:

- na rzecz na rzecz A. L. (1) kwotę 22.767,91 zł za lata 2015-2020,

- na rzecz A. K. (1) kwotę 32.434,88 zł za lata 2012-2020 ,

- na rzecz J. D. (2) kwotę 15.098,23 zł za lata 2018-2020.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. Wobec braku umowy o zarząd nieruchomością wspólną, z której wynikałyby termin płatności, jak również przepisów prawa określających termin zapłaty w tego rodzaju sytuacji, Sąd doszedł do przekonania, że wymagalność roszczeń zależna jest od wezwania. Dlatego też Sąd zasądził odsetki od kwoty 7.669,68 zł, pierwotnie żądanej przez wnioskodawczynię A. L. (1), począwszy od dnia następnego po doręczeniu Miastu Ł. odpisu pozwu (k. 1200), a od pozostałej kwoty żądanej przez A. L. (1) oraz od kwoty zasądzonej na rzecz A. K. (1) – od dnia następnego po doręczeniu odpisu pisma zawierającego modyfikację pierwotnego żądania (k. 1202). Odsetki od kwoty zasądzonej na rzecz J. D. (1) zasądzono od dnia następnego po doręczeniu odpisu pisma zawierającego żądanie (k. 1201). W pozostałym zakresie wnioski o zasądzenie odsetek podlegały oddaleniu jako niezasadne.

Jak stanowi art. 520 k.p.c. każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (§ 1). Jeżeli jednak uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości. To samo dotyczy zwrotu kosztów postępowania wyłożonych przez uczestników (§ 3).

W niniejszej sprawie część kosztów postępowania, w łącznej wysokości poniósł 1671,33 zł tymczasowo Skarb Państwa (k. 380, k. 498 oraz k. 542). Kosztami tymi obciążono wnioskodawczynie i uczestników w równych częściach, z uwzględnieniem częściowo niewykorzystanych zaliczek uiszczonych w toku postępowania. Niewykorzystaną część zaliczki uiszczonej przez wnioskodawczynię (k. 253) zwrócono na podstawie art. 84 ust. 2 w zw. z art. 80 ust. 1 uksc.

Po dokonaniu powyższych rozstrzygnięć, koszty poniesione przez wnioskodawczynię A. L. (1) na poczet przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych wynoszą o 5.000 złotych więcej (wykorzystana zaliczka – k. 445, 498), niż koszty poniesione przez pozostałych współwłaścicieli. Sąd zważył, że uiszczając zaliczkę wnioskodawczyni działała w interesie nie tylko własnym, lecz również pozostałych uczestników. Poniesienie kosztów opinii było bowiem niezbędne do osiągnięcia celu postępowania, to jest zniesienia współwłasności. Dlatego też Sąd uznał za zasadne, aby uczestnicy zwrócili wnioskodawczyni proporcjonalną część (po 1/4) poniesionych wydatków, co daje kwoty po 1.250 złotych od każdego z uczestników.

W pozostałej części wnioskodawczynie oraz uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (art. 520 § 1 k.p.c.).

Zarządzenie: odpis postanowienia z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.